Đề tài Phân tích hiệu quả sản xuất và tiêu thụ bưởi năm roi phú hữu tỉnh Hậu Giang
Trong những năm đầu đổi mới, sản xuất nông nghiệp của nước ta xuất phát từ nền sản xuất nhỏ, tự cung tự cấp, dựa trên thói quen và những kinh nghiệm truyền thống, không gắn với thị trường. Qua giai đoạn đổi mới vừa qua, nền sản xuất nông nghiệp nước ta đã có những bước phát triển trên mọi mặt, từng bước chuyển sang nền sản xuất nông nghiệp hàng hoá. Vấn đề đặt ra đối với sản xuất hàng hoá nói chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng là khả năng tiêu thụ sản phẩm. Thực trạng trong thời gian qua, sản xuất nông nghiệp của Việt Nam phải đối mặt với nhiều khó khăn nhưng lớn nhất vẫn là tình trạng dư thừa hàng nông sản, giá cả ngày càng giảm dẫn tới tình trạng không đủ bù đắp chi phí, gây thiệt hại lớn cho nông dân và cho cả nền kinh tế. Việt Nam là quốc gia được thiên nhiên ưu đãi về nông nghiệp, chúng ta chỉ xuất khẩu chủ yếu là gạo ra thế giới. Ngày nay, Việt Nam chú trọng phát triển cây ăn trái, tạo ra nhiều thương hiệu trái cây đặc sản nổi tiếng đến bạn bè thế giới. Hầu hết, các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) - nơi thuận lợi trồng cây ăn trái nhất ở Việt Nam, được phổ biến trồng những cây ăn trái đặc sản góp phần tăng sản lượng xuất khẩu. Điển hình, khóm Cầu Đúc ở thị xã Vị Thanh - Hậu Giang, bưởi Năm Roi của hợp tác xã Mỹ Hoà– Vĩnh Long, vú sữa Lò Rèn – Tiền Giang, với diện tích trồng và đạt sản lượng lớn. Tuy nhiên, hiện nay bưởi cũng được trồng ở bảy tỉnh ĐBSCL. Trong đó, Hậu Giang là tỉnh rất thuận lợi trồng cây ăn trái, nơi đây nổi tiếng với bưởi Năm Roi và khóm Cầu Đúc. Tuy nhiên, hệ thống sản xuất và kênh phân phối sản phẩm bưởi Năm Roi đang tồn tại một số điểm yếu. Do thực trạng sản xuất manh mún, chất lượng bưởi không đồng đều, thiếu kiến thức thị trường và khó khăn trong việc tiếp cận những thông tin thị trường cũng như các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ sau thu hoạch yếu kém,.Hiện nay, thị trường cho bưởi Năm Roi Phú Hữu - Hậu Giang vẫn có, nhưng người dân trồng bưởi chưa gắn kết được, do chưa có kế hoạch sản xuất rõ ràng. Do đó, việc xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh theo đơn đặt hàng, từng bước mở rộng thị trường, quy mô sản Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi Năm Roi Phú Hữu tỉnh Hậu Giang GVHD: TS. Mai Văn Nam SVTH: Nguyễn Thị Cà Nâu 2 xuất là rất cần thiết trong tình hình hiện nay. Ngoài việc chuẩn bị kế hoạch sản xuất, chủ động tìm đầu ra cho sản phẩm, khoanh vùng thành từng khu để xử lý ra trái theo từng tháng đảm bảo cung ứng đủ và kịp thời theo hợp đồng thì vấn đề xây dựng một kênh phân phối bưởi hiệu quả là rất cần thiết. Vì vậy, nhu cầu cấp thiết đặt ra là nghiên cứu đề tài “Phân tích hiệu quả sản xuất và tiêu thụ bưởi Năm Roi Phú Hữu tỉnh Hậu Giang” nhằm nâng cao khả năng tiêu thụ cho bưởi Năm Roi, góp phần phát triển nông sản Hậu Giang cũng như góp phần tăng sản lượng tiêu thụ nông sản của Việt Nam.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Phân tích hiệu quả sản xuất và tiêu thụ bưởi năm roi phú hữu tỉnh Hậu Giang, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ
BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU TỈNH HẬU GIANG
Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện:
TS. MAI VĂN NAM Nguyễn Thị Cà Nâu
Mssv: 4054411
Lớp: Ngoại Thương 1-K31
Cần Thơ – 2009
i
LỜI CẢM TẠ
Kính dâng lên Ba Mẹ, những người đã tận tụy hy sinh cả đời mình, tạo điều
kiện cho con học tập nên người và có sự nghiệp như con thầm mong ước hôm nay.
Kính gửi lời cảm tạ và lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy Mai Văn Nam đã tận
tình dạy dỗ, giúp đỡ và hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện luận văn tốt
nghiệp.
Chân thành cảm tạ Cô Phan Thị Ngọc Khuyên cố vấn học tập lớp Ngoại
Thương 1 K31 đã quan tâm, giúp đỡ và hướng dẫn em trong suốt quá trình học tập
tại trường.
Trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn em chân thành cảm ơn:
- Cô Nguyễn Thị Phương Dung đã chỉ dẫn em thu thập số liệu, tạo điều kiện
giúp em hoàn thành luận văn.
- Quý Thầy Cô khoa Kinh Tế – QTKD Trường Đại Học Cần Thơ.
- Các cán bộ phòng nông nghiệp huyện Châu Thành – Hậu Giang đã tạo điều
kiện, chỉ dẫn em nghiên cứu và thu thập số liệu điều tra trên địa bàn huyện.
- Cuối cùng là toàn thể các bạn sinh viên lớp Ngoại Thương 1 K31 đã giúp đỡ
em trong suốt quá trình làm luận văn.
Thay lời cảm tạ, một lần nữa em xin kính gởi đến Quý Thầy Cô cùng toàn thể
các bạn sinh viên lời chúc tốt đẹp và chân thành nhất.
Trân trọng
Ngày……..tháng……..năm……...
Sinh viên thực hiện
(ký và ghi họ tên)
Nguyễn Thị Cà Nâu
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài
nghiên cứu khoa học nào.
Ngày……tháng..…..năm……
Sinh viên thực hiện
(ký và ghi họ tên)
Nguyễn Thị Cà Nâu
iii
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
Họ và tên người hướng dẫn: MAI VĂN NAM
Học vị: Tiến sỉ
Chuyên ngành: Kinh tế phát triển
Cơ quan công tác: Khoa Kinh Tế - QTKD Trường Đại Học Cần Thơ
Tên học viên: Nguyễn Thị Cà Nâu MSSV: 4054411
Chuyên ngành: Ngoại thương
Tên đề tài: “Phân tích hiệu quả sản xuất và tiêu thụ bưởi Năm Roi Phú Hữu tỉnh
Hậu Giang”
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ...........................................
..............................................................................................................................
2. Về hình thức:.....................................................................................................
..............................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài: ....................................
..............................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn:..........................................
..............................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt được: .....................................................................
..............................................................................................................................
6. Các nhận xét khác: ............................................................................................
..............................................................................................................................
7. Kết luận:............................................................................................................
..............................................................................................................................
Cần Thơ, ngày…….tháng…….năm 2009
NGƯỜI NHẬN XÉT
iv
MỤC LỤC
Trang
Chương 1. GIỚI THIỆU...........................................................................................1
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI......................................................................................1
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2
1.2.1 Mục tiêu tổng quát .................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể.......................................................................................... 2
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU................................................................................. 2
1.3.1 Không gian................................................................................................ 2
1.3.2 Thời gian................................................................................................... 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu................................................................................ 2
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU .................................................................................. 3
Chương 2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....... 5
2.1 HỆ THỐNG KÊNH PHÂN PHỐI (Market Channels) ....................................... 5
2.1.1 Một số khái niệm....................................................................................... 5
2.1.2 Lý thuyết về thị trường nông sản ............................................................... 5
2.1.2.1 Khái niệm............................................................................................ 5
2.1.2.2 Cơ cấu tổ chức của thị trường nông sản ............................................... 5
2.1.2.3 Vai trò của thị trường nông sản............................................................ 6
2.1.3 Khái niệm về kênh phân phối sản phẩm .....................................................7
2.1.4 Vai trò của kênh phân phối và các trung gian ............................................ 8
2.1.5 Chức năng của các kênh marketing ........................................................... 9
2.2 PHÂN TÍCH LỢI ÍCH – CHI PHÍ (COST – BENEFIT ANALYSIS) ..............11
2.3 LÝ THUYẾT VỀ MARKETING BIÊN TẾ VÀ LỢI NHUẬN BIÊN TẾ .........12
2.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.....................................................................13
2.4.1 Phương pháp thu thập dữ liệu...................................................................13
2.4.2 Phương pháp phân tích dữ liệu .................................................................13
Chương 3. GIỚI THIỆU VỀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU ........................................15
3.1 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ TỈNH HẬU GIANG.......................................15
3.1.1 Lịch sử hình thành....................................................................................15
v
3.1.2
3.1.3* Tình hình dân số .................................................................................16ố
3.1.4 Tình hình nông nghiệp ....................................................................17
3.1.5 Tình hình kinh tế - xã hội ........................................................................17
3.2 SƠ LƯỢC VỀ HUYỆN CHÂU THÀNH – HẬU GIANG................................18
3.2.1 Về nông nghiệp ........................................................................................18
3.2.2 Về công nghiệp ........................................................................................19
3.2.3 Về thủ công, mỹ nghệ ..............................................................................19
3.3 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA TỈNH HẬU GIANG...............................19
3.3.1 Định hướng chung ..................................................................................19
3.3.2 Các chỉ tiêu chủ yếu trong năm 2009........................................................20
3.3.3 Đầu tư xây dựng cơ bản và các nguồn vốn đầu tư khác ............................21
3.3.4 Các giải pháp thực hiện .........................................................................21
3.4 GIỚI THIỆU VỀ BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU - HẬU GIANG.......................22
3.4.1 Nguồn gốc bưởi Năm Roi........................................................................22
3.4.2 Đặc điểm của bưởi Năm Roi ....................................................................23
3.4.3 Lợi ích của bưởi Năm Roi ........................................................................24
CHƯƠNG 4. PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT CỦA BƯỞI NĂM ROI PHÚ
HỮU TỈNH HẬU GIANG .....................................................................................25
4.1 TÌNH HÌNH SẢN XUẤT BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU - HẬU GIANG .........25
4.1.1 Những thông tin chung về nông hộ...........................................................25
4.1.2 Những thuận lợi và khó khăn khi trồng bưởi ............................................26
4.1.2.1 Thuận lợi ............................................................................................26
4.1.2.2 Khó khăn ............................................................................................26
4.1.3 Tình hình sản xuất....................................................................................28
4.1.3.1 Vốn sản xuất.......................................................................................31
4.1.3.2 Lao động............................................................................................31
4.1.3.3 Tình hình canh tác ..............................................................................31
4.1.3.4 Tập quán canh tác...............................................................................32
4.1.3.5 Việc sử dụng đất .................................................................................32
vi
4.1.3.6 Giống .................................................................................................32
4.1.3.7 Phân bón và thuốc trừ sâu...................................................................33
4.1.3.8 Thu hoạch...........................................................................................33
4.2 PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ SẢN XUẤT BƯỞI NĂM ROI CỦA NÔNG HỘ Ở
ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU......................................................................................34
4.2.1 Phân tích chi phí sản xuất của hai mô hình trồng bưởi Năm Roi theo từng
giai đoạn.................................................................................................................34
4.2.2 Phân tích Doanh thu – Chi phí - Lợi nhuận của hai mô hình trồng bưởi
Năm Roi theo từng giai đoạn..................................................................................40
CHƯƠNG 5. PHÂN TÍCH KÊNH TIÊU THỤ BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU TỈNH
HẬU GIANG .........................................................................................................42
5.1 TÌNH HÌNH TIÊU THỤ VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH
TIÊU THỤ .............................................................................................................42
5.1.1 Tình hình chung về tiêu thụ nông sản .......................................................42
5.1.2 Hoạt động tiêu thụ....................................................................................43
5.1.2.1 Hình thức bán .....................................................................................43
5.1.2. 2 Hình thức thanh toán .........................................................................43
5.1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tiêu thụ bưởi Năm Roi......................44
5.1.3.1 Chất lượng..........................................................................................44
5.1.3.2 Sản lượng ...........................................................................................45
5.1.3.3 Giá, mùa vụ ........................................................................................45
5.2 PHÂN TÍCH KÊNH MARKETING BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU TỈNH HẬU
GIANG ..................................................................................................................47
5.2.1 Những tác nhân trong hệ thống kênh marketing bưởi Năm Roi ................47
5.2.1.1 Nông dân trồng bưởi Năm Roi............................................................48
5.2.1.2 Thương lái ..........................................................................................49
5.2.1.3 Vựa.....................................................................................................50
5.2.1.4 Doanh nghiệp .....................................................................................51
5.2.1.5 Người bán sỉ .......................................................................................51
5.2.1.6 Người bán lẻ .......................................................................................52
vii
4.1.1.7 Các tác nhân khác...............................................................................52
5.3 KẾT QUẢ THỰC HIỆN CỦA HỆ THỐNG MARKETING BƯỞI NĂM ROI
HUYỆN CHÂU THÀNH – HẬU GIANG .............................................................53
5.3.1 Phân tích chi phí marketing và lợi nhuận biên ..........................................53
5.3.1.1 Phân tích chi phí marketing và lợi nhuận biên của Thương lái ............53
5.3.1.2 Phân tích chi phí marketing và lợi nhuận biên của Vựa.......................54
5.3.1.3 Phân tích chi phí marketing và lợi nhuận biên của Doanh nghiệp .......54
5.3.2 Mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp ............................................57
5.4 TÍNH CẠNH TRANH ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG BƯỞI NĂM ROI.................58
Chương 6. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT VÀ TIÊU
THỤ BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU - HẬU GIANG ...............................................63
6.1 GIẢI PHÁP TRONG SẢN XUẤT ...................................................................63
6.1.1 Tăng cường công tác khuyến nông ...........................................................63
6.1.2 Thành lập cửa hàng chuyên cung cấp phân bón, thuốc trừ sâu cho nông dân
...............................................................................................................................63
6.1.3 Đối với chính quyền địa phuơng...............................................................63
6.1.4. Về tiêu thụ bưởi Năm Roi .......................................................................64
6.2 GIẢI PHÁP TRONG TIÊU THỤ .....................................................................65
6.2.1. Đối với nông dân.....................................................................................65
6.2.2. Đối với thương lái ...................................................................................65
6.2.3. Đối với doanh nghiệp ..............................................................................65
6.2.4. Đối với chính quyền địa phương .............................................................66
6.2.5. Về phía Nhà nước ...................................................................................67
Chương 7. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................68
7.1. KẾT LUẬN.....................................................................................................68
7.2. KIẾN NGHỊ ....................................................................................................68
viii
DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 2.1 DÂY CHUYỀN PHÂN PHỐI ...................................................................6
Hình 2.2 CÁC DẠNG KÊNH PHÂN PHỐI ...........................................................10
Hình 3.1 BẢN ĐỒ HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH HẬU GIANG........................18
Hình 4.1 DIỆN TÍCH CỦA BƯỞI NĂM ROI HUYỆN CHÂU THÀNH - HẬU
GIANG QUA 3 NĂM (2006 - 2008 ) .....................................................................29
Hình 4.2 NĂNG SUẤT CỦA BƯỞI NĂM ROI HUYỆN CHÂU THÀNH - HẬU
GIANG QUA 3 NĂM (2006 - 2008 ) .....................................................................30
Hình 4.3 QUY TRÌNH TRỒNG BƯỞI ..................................................................30
Hình 5.1 KÊNH TIÊU THỤ BƯỞI NĂM ROI PHÚ HỮU TỈNH HẬU GIANG ...48
Hình 5.2 BIẾN ĐỘNG GIÁ BƯỞI NĂM ROI THEO QUÝ ..................................51
Hình 5.3 GIÁ TRỊ TẠO RA ĐỐI VỚI CÁC TÁC NHÂN TRONG KÊNH
MARKETING BƯỞI NĂM ROI ...........................................................................57
ix
DANH MỤC BIỂU BẢNG
Trang
Bảng 2.1 LỢI ÍCH – CHI PHÍ HÀNG NĂM ..........................................................11
Bảng 4.1 NHỮNG THÔNG TIN CƠ BẢN VỀ NÔNG DÂN TRỒNG BƯỞI........25
Bảng 4.2 TRÌNH ĐỘ HỌC VẤN CỦA NÔNG DÂN ............................................25
Bảng 4.3 LÝ DO TRỒNG BƯỞI CỦA NÔNG DÂN.............................................26
Bảng 4.4 KHÓ KHĂN TRONG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ BƯỞI NĂM ROI ...28
Bảng 4.5 DIỆN TÍCH – NĂNG SUẤT – SẢN LƯỢNG BƯỞI NĂM ROI HUYỆN
CHÂU THÀNH - HẬU GIANG QUA BA NĂM (2006 – 2008)............................29
Bảng 4.6 NGUỒN CUNG CẤP GIỐNG BƯỞI .....................................................32
Bảng 4.7 ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG GIỐNG BƯỞI NĂM ROI.........................33
Bảng 4.8 CÁC PHƯƠNG PHÁP CỦA NÔNG DÂN ĐỂ ỔN ĐỊNH ĐẦU RA CHO
BƯỞI KHI GIÁ BIẾN ĐỘNG ...............................................................................34
Bảng 4.9 CHI PHÍ SẢN XUẤT GIAI ĐOẠN BẮT ĐẦU CHO TRÁI TRÊN ha ĐỐI
VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI < 1ha ........................................35
Bảng 4.10 CHI PHÍ SẢN XUẤT GIAI ĐOẠN BẮT ĐẦU CHO TRÁI TRÊN ha
ĐỐI VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI > 1ha ................................36
Bảng 4.11 CHI PHÍ SẢN XUẤT GIAI ĐOẠN CHO TRÁI NHIỀU TRÊN ha ĐỐI
VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI < 1ha ........................................37
Bảng 4.12 CHI PHÍ SẢN XUẤT GIAI ĐOẠN CHO TRÁI NHIỀU TRÊN ha ĐỐI
VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI > 1ha ........................................38
Bảng 4.13 CHI PHÍ SẢN XUẤT GIAI ĐOẠN CHO TRÁI GIẢM TRÊN ha ĐỐI
VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI < 1ha ........................................39
Bảng 4.14 CHI PHÍ SẢN XUẤT GIAI ĐOẠN CHO TRÁI GIẢM TRÊN ha ĐỐI
VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI > 1ha ........................................40
Bảng 4.15 DOANH THU – CHI PHÍ - LỢI NHUẬN HÀNG NĂM TRÊN ha THEO
TỪNG GIAI ĐOẠN ĐỐI VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI < 1 ha ..
...............................................................................................................................41
x
Bảng 4.16 DOANH THU – CHI PHÍ - LỢI NHUẬN HÀNG NĂM TRÊN ha THEO
TỪNG GIAI ĐOẠN ĐỐI VỚI NÔNG HỘ CÓ DIỆN TÍCH TRỒNG BƯỞI < 1 ha
...............................................................................................................................41
Bảng 5.1 HÌNH THỨC THANH TOÁN ................................................................44
Bảng 5.2 TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG BƯỞI NĂM ROI..............44
Bảng 5.3 TÁC NHÂN QUYẾT ĐỊNH GIÁ ...........................................................46
Bảng 5.4 CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ BÁN.......................................46
Bảng 5.5 ƯỚC LƯỢNG CHI PHÍ MARKETING CỦA THƯƠNG LÁI................53
Bảng 5.6 ƯỚC LƯỢNG CHI PHÍ MARKETING CỦA VỰA ...............................54
Bảng 5.7 ƯỚC LƯỢNG CHI PHÍ MARKETING CỦA DOANH NGHIỆP...........55
Bảng 5.8 CHI PHÍ MARKETING VÀ LỢI NHUẬN BIÊN CỦA CÁC THÀNH
VIÊN TRONG KÊNH TIÊU THỤ BƯỞI NĂM ROI.............................................56
Bảng 5.9 SO SÁNH TỶ SUẤT LỢI NHUẬN CỦA CÁC TÁC NHÂN TRONG
KÊNH MARKETING BƯỞI NĂM ROI VỚI LÃI SUẤT NGÂN HÀNG .............57
Bảng 5.10 SO SÁNH ĐẶC ĐIỂM, NĂNG SUẤT, GIÁ GIỮA BƯỞI NĂM ROI
PHÚ HỮU – HẬU GIANG VỚI BƯỞI DA XANH – BẾN TRE...........................60
Bảng 5.11 MỨC ĐỘ TIẾP CẬN THÔNG TIN THỊ TRƯỜNG CỦA CÁC TÁC
NHÂN.......
