Đề tài Phát triển kinh tế tư nhân trong thời kì quá độ ở nước ta

LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam đang trong thời kì quá độ lên CNXH, Đảng và Nhà nước ta chủ trương phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN mà thực tế cho thấy chưa có một nước nào thành công trong phát triển kinh tế thị trường lại thiếu khu vực kinh tế tư nhân, khu vực kinh tế tư nhân như một động lực thúc đẩy sản xuất hàng hoá phát triển trong nền kinh tế thị trường. Khu vực kinh tế tư nhân đang thực sự trở thành một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế- xã hội ở nước ta. Vai trò tích cực của kinh tế tư nhân ở nước ta đã được nhận định ở Nghị Quyết TƯ 5 khoá IX:” Sự phát triển của kinh tế tư nhân đã góp phần giải phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy phân công lao động xã hội, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tăng thêm lượng công nhân, lao động và doanh nhân Việt Nam, thực hiện các chủ trương xã hội hoá y tế, văn hoá, giáo dục…”Trước vai trò to lớn của kinh tế tư nhân việc đòi hỏi cần phải nhận thức một cách đúng đắn khu vực kinh tế tư nhân được đặt ra ngày càng trở nên bức thiết hơn. Đó chính là động lực thúc đẩy em lựa chọn đề tài: "Phát triển kinh tế tư nhân trong thời kì quá độ ở nước ta" Trong bài viết này em tập trung vào việc làm rõ hơn nữa về khái niệm kinh tế tư nhân, xác định rõ vị trí, vai trò của khu vực kinh tế này, đồng thời nêu lên thực trạng phát triển kinh tế tư nhân ở Việt Nam hiện nay để từ đó đưa ra được những giải pháp phát triển phù hợp kinh tế tư nhân nhằm phát huy mặt tích cực và hạn chế những mặt tiêu cực của khu vực kinh tế tư nhân. NỘI DUNG I. Cơ sở lí luận về kinh tế tư nhân 1. Kinh tế tư nhân và bản chất của kinh tế tư nhân Thành phần kinh tế là khu vực kinh tế, kiểu quan hệ kinh tế dựa trên một hình thức sở hữu nhất định về tư liệu sản xuất. Kinh tế tư nhân là khu vực kinh tế được hình thành và phát triển dựa trên nền tảng chủ yếu là sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất và lợi ích cá nhân. Do đó, kinh tế tư nhân là một khu vực kinh tế bao gồm hai thành phần kinh tế: thành phần kinh tế cá thể, tiểu chủ và thành phần kinh tế tư bản tư nhân. Bản chất của kinh tế tư nhân thể hiện qua ba mối quan hệ cơ bản: quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất, quan hệ trong tổ chức quản lý sản xuất và quan hệ phân phối sản phẩm . Về quan hệ sở hữu Sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất là cơ sở tồn tại của kinh tế tư nhân. Sở hữu tư nhân phát triển từ thấp lên cao và bao gồm hai hình thức cơ bản:1, Sở hữu tư nhân nhỏ là sở hữu cá nhân hay hộ gia đình sản xuất ra sản phẩm bằng sức lao động của chính cá nhân hay hộ gia đình. Sở hữu tư nhân nhỏ là hình thức sở hữu tồn tại chủ yếu trong nền sản xuất hàng hoá giản đơn, giá trị thặng dư không đáng kể; 2, sở hữu tư nhân lớn gắn liền với nền sản xuất lớn, là đại biểu của nền kinh tế hàng hoá phát triển đến trình độ cao, của phương thức sản xuất tư bản công nghiệp. Về quan hệ trong tổ chức quản lý sản xuất Đối với hình thức kinh tế cá thể, do dựa trên quy mô nhỏ và hầu như không sử dụng lao động làm thuê, nên việc tổ chức quản lý sản xuất diễn ra trong phạm vi một gia đình. Các cá nhân tự mình tổ chức sản xuất hoặc chịu sự phân công của người chủ gia đình trong quá trình sản xuất - kinh doanh. Kinh tế tiểu chủ là hình thức tổ chức sản xuất có quy mô sản xuất – kinh doanh lớn hơn kinh tế cá thể, tự mình trực tiếp lao động và có thuê thêm một vài lao động. Đối với hình thức tổ chức kinh doanh kiểu tư bản tư nhân, việc tổ chức quản lý sản xuất được biểu hiện ở mô hình doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp là một mô hình tổ chức kinh doanh mà chủ thể doanh nghiệp đồng thời là chủ thể tư bản (vốn), có thuê lao động và có mục tiêu tạo ra giá trị thặng dư. Ngay từ khi mới ra đời mô hình doanh nghiệp đã thể hiện là một mô hình tổ chức sản xuất mới, khác với hình thức kinh tế cá thể. Về quan hệ phân phối: Thực chất, quan hệ phân phối là việc giải quyết mối quan hệ về lợi ích kinh tế giữa các cá nhân tham gia vào quá trình tái sản xuất – kinh doanh khác nhau có quan hệ phân phối khác nhau. Đối với kinh tế cá thể, do dựa vào sức lao động của bản thân nên sản phẩm và kết quả lao động chủ yếu thuộc về gia đình hay cá nhân đó. Đối với kinh tế tư bản tư nhân, nhìn chung quan hệ phân phối được dựa trên nguyên tắc: chủ sở hữu chiếm phần sản phẩm thặng dư còn người lao động được hưởng phần sản phẩm tất yếu. 2. Đặc điểm của kinh tế tư nhân ở nước ta hiện nay Kinh tế tư nhân ở nước ta đang tồn tại và phát triển trong những điều kiện chủ yếu sau. Một là, kinh tế tư nhân mới được phục hồi và phát triển nhờ công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Hai là, kinh tế tư nhân hình thành và phát triển trong điều kiện có Nhà nước xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng Cộng Sản. Ba là, kinh tế tư nhân ở nước ta ra đời và phát triển trong điều kiện quan hệ sản xuất thống trị trong xã hội là quan hệ sản xuất định hướng xã hội chủ nghĩa. Bốn là, kinh tế tư nhân nước ta ra đời và phát triển ở một nước quá độ lên chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế chậm phát triển, trong bối cảnh thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá, giải phóng sức sản xuất, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Kinh tế tư nhân ở nước ta có đặc điểm khác về bản chất so với kinh tế tư nhân ở các nước tư bản chủ nghĩa hiện nay, điều đó thể hiện ở chỗ: Kinh tế tư nhân ở nước ta là kết quả của chính sách phát triển kinh tế nhiều thành phần, là bộ phận hữu cơ của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Như vậy, kinh tế tư nhân ở nước ta ra đời và phát triển vì chính công cuộc đổi mới và phục vụ cho sự nghiệp đổi mới. Vì vậy, nó mang bản chất khác với kinh tế tư nhân ở các nước tư bản chủ nghĩa trước đây và hiện nay. Kinh tế tư nhân ở nước ta bị chi phối và phát triển theo định hướng mà Đảng cộng sản Việt Nam đề ra thông qua hệ thống các chính sách, pháp luật của Nhà nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hệ thống chính sách và pháp luật đó thể hiện ý chí của nhân dân, vì lợi ích của quảng đại quần chúng nhân dân. II. Vai trò của kinh tế tư nhân Kinh tế tư nhân gắn liền với lợi ích cá nhân – một trong những động lực thúc đẩy xã hội phát triển. Sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người từ xưa đến nay đã cho thấy lợi ích của mỗi cá nhân là động lực trước hết và chủ yếu thúc đẩy xã hội phát triển. Điều cốt yếu là phải tạo ra và sử dụng động lực đó phù hợp, phục vụ lợi ích chung của toàn xã hội. Nền kinh tế thị trường tồn tại mấy trăm năm vẫn chủ yếu dựa trên lợi ích cá nhân và tôn trọng lợi ích cá nhân. Vấn đề là nhà nước, với tư cách là tổ chức quản lí xã hội, phải định hướng, dẫn dắt lợi ích cá nhân hài hoà với lợi ích xã hội. Thực tế cũng cho thấy, nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung đã đề cao quá mức lợi ích nhà nước, tập thể, coi nhẹ lợi ích cá nhân, do đó làm thui chột động lực phát triển kinh tế - xã hội. Trong thời kì chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường, với việc tôn trọng lợi ích cá nhân, đã tạo ra một động lực mạnh mẽ thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Quá trình chuyển đổi của nền kinh tế nước ta trong những năm qua cũng đã chứng minh điều đó. Sự hội sinh và phát triển của kinh tế tư nhân trong những năm đổi mới chính là sự kết hợp đúng lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội trong quá trình sản xuất, do đó đã tạo ra động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Kinh tế tư nhân là bộ phận quan trọng của kinh tế thị trường. Bất kỳ một nền kinh tế nào hoạt động theo cơ chế thị trường đều phải thừa nhận và khuyến khích tổ chức mô hình doanh nghiệp. Ngược lại, mô hình tổ chức doanh nghiệp tự nó ứng xử theo cơ chế thị trường và có sức sống mãnh liệt trong môi trường của cơ chế thị trường. Ở Việt Nam muốn phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì phải phát triển kinh tế tư nhân nói chung và mô hình tổ chức doanh nghiệp nói riêng. Tóm lại, sự tự do tham gia kinh doanh của kinh tế tư nhân, chủ yếu là các doanh nghiệp, vào bất kỳ lĩnh vực sản xuất – kinh doanh và dịch vụ nào (trừ các lĩnh vực mà pháp luật không cho phép) cũng là cơ sở của cơ chế thị trường – ở đó có sự cạnh tranh. Kinh tế tư nhân ở nước ta hiện nay bao gồm: Kinh tế cá thể, tiểu chủ và các loại hình doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân. Vai trò, vị trí của hộ kinh doanh cá thể. + Hộ kinh doanh cá thể được thừa nhận là một đơn vị kinh tế tự chủ. Hộ là một đơn vị cơ bản tham gia vào quá trình sản xuất và cung ứng những sản phẩm thoả mãn nhu cầu tiêu dùng cho xã hội và xuất khẩu. + Góp phần tích cực vào việc tăng trưởng kinh tế của đất nước. + Cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, hộ kinh doanh cá thể phát triển dưới nhiều hình thức (hộ gia đình, trang trại gia đình…) phong phú, đa dạng về ngành nghề đã tạo ra nhiều cơ hội để các hộ và cá nhân tham gia vào quá trình phân công lao động xã hội. + Thu hút nhiều lao động ở nông thôn cũng như thành thị, đặc biệt là lao động nông nhàn ở ngay tại các địa phương tham gia vào sản xuất – kinh doanh, nâng cao đời sống và ổn định chính trị – xã hội. Vai trò của các loại hình doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân + Các loại hình doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân là mô hình tổ chức kinh doanh của nền sản xuất hàng hoá. + Với hình thức tổ chức sản xuất doanh nghiệp, năng suất lao động và hiệu quả sản xuất tăng lên nhiều, trình độ xã hội hoá cũng được phát triển nhanh chóng. + Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người cho đến nay, đó là mô hình tổ chức kinh doanh có hiệu quả nhất, có vai trò thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất. Lịch sử phát triển kinh tế cho thấy, mô hình tổ chức doanh nghiệp đã, đang và còn tiếp tục là một mô hình tổ chức kinh tế có hiệu quả, phù hợp với cơ chế thị trường hiện đại. III.Thực trạng phát triển kinh tế tư nhân ở Việt Nam. 1. Đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân Khu vực kinh tế tư nhân đang thực sự trở thành một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế – xã hội ở nước ta. Kể từ khi thực hiện chính sách đổi mới kinh tế, kinh tế tư nhân ở nước ta đã thực sự được hồi sinh và phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, phạm vi và lĩnh vực hoạt động. 1.1. Sự phát triển về số lượng của khu vực kinh tế tư nhân. * Về hộ kinh doanh cá thể, tiểu chủ Hộ kinh doanh cá thể có số lượng lớn và tăng nhanh. Tính đến cuối năm 2003, cả nước có 2,7 triệu hộ kinh doanh cá thể công thương nghiệp, 130.000 trang trại và trên 10 triệu hộ nông dân sản xuất hàng hoá. Nếu tính ở thời điểm năm 2000, thì số hộ kinh doanh thương mại, dịch vụ chiếm 51,89%, số hộ sản xuất công nghiệp chiếm 30,21%, giao thông vận tải chiếm 11,63%, xây dựng chiếm 0,81%, các hoạt động khác chiếm 5,64%. Về doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân. Năm 1991 cả nước chỉ có 414 doanh nghiệp thì đến năm 1992 có 5189 doanh nghiệp, năm 1995 có 15276 doanh nghiệp, năm 1999 có 28700 doanh nghiệp. Trong giai đoạn 1991 – 1999, bình quân mỗi năm tăng thêm 5000 doanh nghiệp. Luật doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 1/1/2000 là một khâu đột phá thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân. Sau gần 4 năm thực thi Luật doanh nghiệp, đến cuối năm 2003 đã có gần 73 nghìn doanh nghiệp mới đăng ký, đưa tổng số doanh nghiệp đăng ký lên gần 120.000 doanh nghiệp. 1.2. Về quy mô vốn và lĩnh vực, địa bàn kinh doanh Cho đến nay, khu vực kinh tế tư nhân đã thu hút một lượng lớn vốn đầu tư xã hội. Vốn đầu tư các doanh nghiệp dân doanh và hộ kinh doanh cá thể đang trở thành nguồn vốn đầu tư chủ yếu đối với sự phát triển kinh tế ở nhiều địa phương. Tỷ trọng đầu tư của các hộ kinh doanh cá thể và các doanh nghiệp dân doanh trong tổng số vốn đầu tư toàn xã hội đã tăng từ 20% năm 2000 lên 23% năm 2001 và 28,8% năm 2002 2. Mức vốn đăng ký trung bình/doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng lên. Theo báo cáo tổng kết 4 năm thi hành Luật doanh nghiệp, thời kỳ 1991 – 1999 vốn đăng ký bình quân/doanh nghiệp là gần 0,57 tỷ đồng, năm 2000 là 0,96 tỷ đồng, năm 2002 là 2,8 tỷ đồng, 3 tháng đầu năm 2003 là 2,6 tỷ đồng. Tính chung mức vốn đăng ký trung bình của doanh nghiệp là khoảng 1,25 tỷ đồng. 2. Tỷ trọng vốn đầu tư của doanh nghiệp nhà nước năm 2003 là 17.8%. Bảng 1: Lượng vốn đầu tư phát triển và tốc độ gia tăng STT  Năm  Toàn nền kinh tế  Khu vực Nhà nước  Khu vực ngoài quốc doanh  Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài     Tỷ đồng  % tăng  Tỷ đồng  % tăng  Tỷ đồng  % tăng  Tỷ đồng  % tăng   1  1995  72447  -  30447  -  20000  -  22000  -   2  1996  87394  20,63  42894  40,88  21800  9  22700  3,18   3  1997  108370  24  53570  24,89  24500  12,39  30300  33,48   4  1998  117134  8,09  65034  21,4  27800  13,47  24300  - 19,8   5  1999  131170  11,98  76958,1  18,34  31542  13,46  22670,8  - 6,7   6  2000  145333  10,8  83567,5  8,59  34593,7  9,68  27171,8  19,85   7  2001  163500  12,2  95000  13,4  38500  11,00  30000  10,1   8  2002  183800  10,1  103300  6,5  46500  18,3  34000  11   9  2003  217600  18,4  123000  19,1  58100  25  36500  7,2   Nguồn: thời báo kinh tế Việt Nam, kinh tế 2002-2003, Việt Nam và thế giới, trang 53. Tổng cục thống kê: Kinh tế – xã hội Việt Nam 3 năm 2001-2003, NXB Thống kê, 2003, trang 12-13. Bảng 1 cho thấy, trong khi khu vực kinh tế Nhà nước và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài có tốc độ tăng trưởng đầu tư không ổn định, thì thời gian từ sau năm 2000 đến nay (tức là từ sau khi thi hành Luật doanh nghiệp), khu vực ngoài quốc doanh liên tục tăng trưởng về đầu tư. Đây chính là kết quả của chính sách khuyến khích đầu tư và huy động nội lực của Đảng và Nhà nước và điều này cũng cho thấy tiềm lực của khu vực ngoài quốc doanh còn khá lớn. Khu vực kinh tế tư nhân, chủ yếu là các doanh nghiệp đã mở rộng các hoạt động kinh doanh trong hầu hết các ngành và lĩnh vực mà pháp luật không cấm. Kinh tế tư nhân không còn chỉ hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, thương mại, mà đã mở rộng hoạt động trong các ngành công nghiệp, dịch vụ cao cấp như công nghiệp sản xuất tư liệu sản xuất, chế biến, công nghệ thông tin, ngân hàng, tài chính, bảo hiểm, tư vấn… 1.3. Sự lớn mạnh về quy mô lao đọng và đóng góp trong việc giải quyết việc làm Số lao động làm việc trong khu vực kinh tế tư nhân ngày càng tăng và chiếm tỷ lệ lớn trong tổng số lao động, đặc biệt trong các cơ sở sản xuất kinh doanh. Năm 2002, số lao động thuộc khu vực kinh tế tư nhân là 9,616733 triệu người, chiếm hơn 79,89% tổng số lao động. Theo số liệu thống kê, năm 2003 khu vực nhà nước có 3,858 triệu lao động chiếm gần 10% lực lượng lao động xã hội, và theo chủ trương tinh giản biên chế, cải cách hành chính thì tỷ lệ này sẽ có xu hướng giảm. Như vậy hơn 90% lực lượng lao động đang làm việc trong khu vực tư nhân, do cơ cấu dân số trẻ hàng năm bổ xung trên 1,5 triệu lao động mới, gần 6% tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị và thời gian nông nhàn trên 26% sẽ tạo sức ép lớn đối với vấn đề tạo việc làm nói chung trong đó có khu vực kinh tế tư nhân. Bảng 2: Số lượng và quy mô về lao động của các khu vực kinh tế ( tính đến ngày 1-7-2002). Loại hình cơ sở kinh doanh  Số cơ sở (cơ sở)  Số lao động (người)  Bình quân lao động/1 cơ sở (người)   1. Doanh nghiệp  56.737  3.840.142  67,7   1.1.Doanh nghiệp có vốn trong nước  54.723  3.244.126  59,3   -Doanh nghiệp nhà nước  5.231  1.846.209  352,9   -Doanh nghiệp tập thể  3.853  140.770  36,5   -Doanh nghiệp tư nhân  24.903  304.785  12,2   -Công ty hợp danh  14  397  28,4   -Công ty trách nhiệm hữu hạn  18.733  722.187  38,6   -Công ty cổ phần  1.989  229.778  115,5   1.2. Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài  2.014  596.575  295,9   2. Cơ sở sản xuất – kinh doanh  2.625.744  7.379.152  1,7   Nguồn: Tổng điều tra cơ sở kinh tế 2002,Thời báo Kinh tế Việt Nam, Kinh tế Việt Nam & thế giới 2002 – 2003. Qua đó ta thấy được đóng góp lớn và quan trọng của khu vực kinh tế tư nhân trong việc tạo công ăn việc làm đặc biệt là trong điều kiện ở nước ta hiện nay vấn đề lao động và việc làm đang là vấn đề kinh tế – xã hội cấp bách. So sánh về sức đầu tư cho một chỗ làm ở doanh nghiệp tư nhân là 35 triệu VND; ở công ty trách nhiệm hữu hạn là 45 triệu VND và ở doanh nghiệp nhà nước là 87,5 triệu VND chứng tỏ ưu thế tương đối trong tạo việc làm ở khu vực kinh tế tư nhân. Các doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể ( phi nông nghiệp ) đã sử dụng khoảng 16% lực lượng lao động xã hội với khoảng hơn 6 triệu người. Hầu hết các doanh nghiệp cũng góp phần chủ yếu đào tạo và nâng cao tay nghề cho người lao động và phát triển nguồn nhân lực. Một bộ phận lớn lao động nông nghiệp đã được thu hút vào các doanh nghiệp và thích ứng với phương thức sản xuất công nghiệp. Sự phát triển cuả kinh tế tư nhân không chỉ góp phần tạo việc làm, mà còn có tác dụng thúc đẩy nhanh sự chuyển dịch cơ cấu lao động, vốn đang rất mất cân đối ở nước ta hiện nay. 1.4. Khu vực kinh tế tư nhân đã đóng góp quan trọng vào GDP và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Khu vực kinh tế  1996  1998  2000  2002   Chung: Nhà nước Tư nhân  100 39,9 60,1  100 40,0 60,0  100 38,5 61,5  100 38,3 61,7   1.Nông nghiệp: 1.1. Nhà nước 1.2. Tư nhân  27,8 1,3 26,5  25,8 1,1 24,7  24,5 1,0 23,6  23,0 0,9 22,1   2.Công nghiệp và xây dựng cơ bản 2.1. Nhà nước 2.2. Tư nhân  29,7 14,4 15,3  32,5 15,4 17,1  36,7 16,4 20,3  38,5 17,1 21,4   3.Dịch vụ 3.1. Nhà nước 3.2. Tư nhân  42,5 24,3 18,3  41,7 23,5 18,2  38,7 21,2 16,7  38,5 20,3 18,2   Biểu: đóng góp của kinh tế tư nhân trong GDP ở Việt Nam Nguồn: IMF: country report No 03/327. December 2003. Các số liệu ở biểu trên đã phản ánh tỷ trọng đóng góp trong GDP của kinh tế tư nhân và sự biến động trong thời kì 1998-2002, và có thể so sánh tương đối với khu vực nhà nước. Tỷ lệ đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân ở mức 60% GDP, trong đó khu vực nông nghiệp có tỷ lệ đóng góp cao nhất, trên 90% sau đó đến khu vực công nghiệp và xây dựng cơ bản (trên 55%) và cuối cùng là dịch vụ (khoảng 48%). Trong những năm gần đây, khu vực kinh tế tư nhân có tốc độ tăng trưởng rất nhanh, góp phần đáng kể vào sự tăng trưởng kinh tế của đất nước. Trong 4 năm (2000- 2003), tốc độ tăng trưởng kinh tế của khu vực kinh tế tư nhân trong công nghiệp đạt mức 20 %/ năm3. Trong nông nghiệp, khu vực kinh tế tư nhân đã có đóng góp đáng kể trong trồng trọt, chăn nuôi và đặc biệt là trong các ngành chế biến, xuất khẩu. Nhờ sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân, cơ cấu kinh tế nông nghiệp đã có sự chuyển dịch quan trọng theo hướng sản xuất hàng hoá, đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn. 1.5. Đóng góp về xuất khẩu Theo số liệu thống kê của Bộ Thương mại, đến năm 2002, khu vực kinh tế tư nhân trong nước đóng góp khoảng 48% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Kinh tế tư nhân là nguồn lực chủ yếu phát triển các mặt hàng mới, mở rộng thị trường xuất khẩu. Một số doanh nghiệp đã vươn lên chiếm lĩnh thị trường xuất khẩu về một số mặt hàng quan trọng. Ở một số địa phương, kinh tế tư nhân là khu vực đóng góp chủ yếu về xuất khẩu (Hà Giang: 60%, Bình Thuận: 45%, Quảng Ngãi: 34%). 1.6. Đóng góp vào ngân sách nhà nước Đóng góp của các doanh nghiệp dân doanh vào ngân sách nhà nước đang có xu hướng tăng nhanh, từ khoảng 6,4% năm 2001 lên hơn 7% năm 20024. Thu từ thuế công thương nghiệp và dịch vụ ngoài quốc doanh năm 2002 đạt 103,6% kế hoạch và tăng 13% so với năm 2001. Ngoài ra, khu vực kinh tế tư nhân còn góp phần tăng nguồn thu ngân sách từ thuế môn bài, VAT trong nhập khẩu và các khoản phí khác. 1.7. Đóng góp trong việc tạo môi trường kinh doanh Khu vực kinh tế tư nhân góp phần quan trọng tạo môi trường kinh doanh, thúc đẩy phát triển cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy nhanh tiến trình hội nhập ki