Đề tài Phong cách lãnh đạo ( Môn Tâm lý học quản lý)

LỜI MỞ ĐẦU Bước vào thế kỷ XXI, thế giới đã mang theo nhiều những biến đổi to lớn mang tính toàn cầu. Chỉ trong hai thập kỷ cuối cùng của thế kỷ XX, loài người đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, cuộc cách mạng trong kỹ thuật sinh học và đặc biệt là những biến đổi trong quan niệm về mối quan hệ người – người trong các quan hệ xã hội, vai trò của con người được đề cao hơn bao giờ hết. Ngày nay sẽ không còn đất cho sự tồn tại của một ông giám đốc chỉ biết ngồi chờ đợi khách hàng tới mua bán sản phẩm do doanh nghiệp mình làm ra sẵn mà phớt lờ đi nhu cầu, nguyện vọng của khách hàng. Và cũng không còn những nhà lãnh đạo nào chỉ biết ngồi quát tháo ra lệnh và chờ đợi cấp dưới tuân thủ. Như vậy, trong bối cảnh mới của sự phát triển toàn cầu, trong đó Việt Nam đang cần hội nhập đã đặt ra yêu cầu cơ bản đối với việc thay đổi về kỹ thuật, công nghệ, đào tạo và tư duy mới trong công tác lãnh đạo – quản lý. Những nhà lãnh đạo – quản lý giỏi của tương lai phải là người có những cái nhìn thực tế hơn về giá trị của họ đối với tổ chức mà họ quản lý. Họ sẽ phải khai thác được nhiều nhất tài nguyên con người (tức năng lực, trí tuệ, lòng nhiệt tình...) xung quanh họ. Để đạt được như vậy thì người lãnh đạo – quản lý phải nắm được trong tay mình một thứ vũ khí quan trọng, đó chính là phong cách lãnh đạo. Phong cách lãnh đạo hợp lý là phong cách mà ở đó người lãnh đạo vừa đáp ứng được các nhu cầu khác nhau của người lao động, vừa phát huy được sức mạnh cá nhân và tập thể trong tổ chức . Chính vì lẽ đó “phong cách lãnh đạo” là đề tài mà em chọn. Do kiến thức còn hạn chế nên bài tiêu luận còn nhiều thiếu sót. Mong cô góp ý bổ sung. Em xin chân thành cảm ơn! CHƯƠNG 1: ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng Trong bối cảnh hiện nay, những nhà lãnh đạo cần có những phong cách cho riêng mình. Vậy nghiên cứu về phong cách lãnh đạo để tìm ra quy luật chung, tìm ra những yểu tố tác động và xây dựng phong cách lãnh đạo mới. Các phương pháp nghiên cứu Phương pháp duy vật lịch sử. Phương pháp duy vật biện chứng. Phương pháp so sánh. Phương pháp nghiên cứu tổng hợp Phương pháp phân tích Nhiệm vụ Nghiên cứu về phong cách lãnh đạo để tìm ra những phong cách lãnh đạo chuẩn mực phù hợp với tốc độ phát triển của đất nước, đồng thời đúc rút bài học bài học cho thế hệ trẻ hiện nay nói chung và chính em nói riêng. CHƯƠNG 2: KHÁI QUÁT VỀ PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO Khái niệm phong cách lãnh đạo Hoạt động quản lý là hoạt động quan trọng của hoạt động xã hội. Mỗi cán bộ quản lý trong quá trình tác động đến đối tượng của mình đều có cách thức hay biện pháp, lề lối ứng xử, xử lý một tình huống nhất điịnh nào đó. Sự định hướng về mục tiêu, lề lối ứng xử, cách thức ra quyết định được lặp đi lặp lại nhiều lần trở nên ổn định sẽ tạo nên một kiểu hoạt động hay phong cách lãnh đạo, quản lý. Phong cách lãnh đạo là do hai cụm từ phong cách và lãnh đạo tạo nên, để hiểu hơn, ta tìm hiểu về các khái niệm cụ thể. Phong cách là gì? Trong tiếng anh, phong cách là style và còn có nghĩa là loại, hạng, kiểu, văn phong, lối nói, phẩm chất tốt, mốt thời trang… Vào công ty, mọi người làm việc một cách rất trật tự, năng động, chấp hành tốt quy định từ cấp trên, nhân viên ứng xử hoà thuận với nhau. Đó được gọi là phong cách làm việc hay còn gọi là phong cách công sở.  Phong cách làm việc của mổi nơi hoàn toàn khác nhau, sự khác biệt đó phân theo vị trí địa lý, phong tục, tập quán, ngành nghề và ngay cả việc cấp trên đề ra nhằm mục đích tạo ra sự khác biệt trong phong cách đối với các đối thủ của mình. Chỉnh chu trang phục vài phút trước gương trước khi ra khỏi nhà, tới sở làm, hội họp, gặp bạn bè sẽ tạo cho bạn một sự tự tin vô cùng lớn. Đó cũng chính là phong cách ăn mặc hay còn gọi là phong cách thời trang.  Trong tiếng Việt khái niệm phong cách được hiểu theo một số nghĩa sau: Những lối, những cung cách sinh hoạt, làm việc, hoạt động và ứng xử tạo nên cái riêng của mỗi người, một loại người nào đó. Những đực điểm có tính chất hệ thống về tư tưởng và nghệ thuật biểu hiện trong sáng tác của một nghệ sỹ hay trong các sấng tác nói chung của cùng một thể loại. Dạng nông ngữ trong những hoàn cảnh xã hội điển hình nào đó khác với những dạng về đặc điểm từ vựng, ngữ pháp, ngữ âm. Nói tóm lại, phong cách là tính phổ quát, ổn định về cách thức để thực hiện một hoạt động nào đó của một cá nhân hay một nhóm người có cùng tính chất hoạt động. Mỗi cá nhân khi thực hiện bất kỳ một hoạt động nào đều theo một phong cách nhất định. Mỗi một tình huống khác nhau, con người thường đi theo một hướng ứng xử nhất định mà bản thân người đó đã định hướng rõ ràng để thực hiện những mục tiêu và dần trở thành một lối sống cho riêng mình, tạo ra phong cách riêng. Lãnh đạo là gì? Khái niệm lãnh đạo là thuật ngữ dùng khi đối tượng quản lý là con người. Chủ thể quản lý tác động đến đối tượng quản lý là con người thì quá trình này có thể gọi là quá trình quản lý xã hội hay còn gọi là lãnh đạo. Lãnh đạo là việc định ra chủ trương, đường lối, mục đích, tính chất, nguyên tắc hoạt động của một hệ thống và tổ chức động viên thực hiện chúng trong những điều kiện, môi trường nhất định. Lãnh đạo là một hệ thống tổ chức gồm các yếu tố: người lãnh đạo, người bị lãnh đạo, mục đích, các nguồn lực (ngoài con người) và môi trường (hoàn cảnh) Người lãnh đạo (hoặc tập thể lãnh đạo) là chủ thể quản lý, giữ vị trí vạch ra đường lối, mục đích của hệ thống, khống chế và chi phối hệ thống. Người bị lãnh đạo là cá nhân, tập thể có nhiệm vụ phục tùng và thực hiện các mục tiêu, nguyên tắc tổ chức mà người lãnh đạo đề ra. Mục đích của hệ thống là những mục tiêu dài hạn mang tính định hướng lâu dài mà hệ thống phải phấn đấu đạt tới trong tương lai xa. Lãnh đạo là một quá trình nó diễn biến tùy thuộc vào mối quan hệ và cách xử lý các yếu tố: người lãnh đạo, người bị lãnh đạo, mục đích, môi trường, các nguồn lực. Đó là quá trình người lãnh đạo thông qua quyền lực và ảnh hưởng của mình để tạo ra bộ máy và tiến hành các hoạt động quản lý. Lãnh đạo gắn liền với sự phục tùng của người dưới quyền một cách tự nguyện. Vậy, hoạt động lãnh đạo là một hoạt động quan trọng trong xã hội. Mỗi người lãnh đạo đều có một cách thức làm việc riêng tạo nên một phong cách lãnh đạo. Phong cách lãnh đạo Phong cách lãnh đạo là một nhân tố quan trọng trong việc thành bại của người lãnh đạo, quản lý. Trong tập thể lao động, phản ứng đầu tiên của mọi người đối với việc quản lý là phản ứng phong cách người lãnh đạo. Phương pháp, cách thức làm việc của người lãnh đạo có thể làm cho mọi người tham gia hoạt động chung, bởi vì họ xác định được mục đích chung. Phương pháp, cách thức làm việc đó làm cho mọi người đoàn kết, khuyến khích họ nâng cao bồi dưỡng chuyên môn. Chính vì phong cách lãnh đạo có ý nghĩa quan trọng như vậy, do đó có nhiều công trình nghiên cứu về nó để tìm ra đặc trưng, biểu hiện, cũng như lựa chọn một phong cách lãnh đạo thích hợp cho mình. Có nhiều quan điểm khác nhau về phong cách lãnh đạo: Theo một số tác giả người Nga, phong cách làm việc của người lãnh đạo, quản lý là tổng thể các phương pháp đặc trưng và ổn định nhất nhằm giải quyết những nhiệm vụ nảy sinh trong quá trình thực hiện chức năng lãnh đạo. Có thể nói phong cách lãnh đạo là một hệ thống nhất định gồm những phương pháp lãnh đạo thường xuyên được áp dụng. Theo A.I.Panov nêu: phong cách là hệ thống những biện pháp mà người ta thường dùng trong hoạt động thường ngày. Những phẩm chất các nhân cần có của những người lãnh đạo ảnh hưởng lớn đến phong cách làm việc của người lãnh đạo. Nói đến phong cách lãnh đạo là bao hàm cả nguyên tắc và phương pháp lãnh đạo. Tác giả Trần Ngọc Khuê: phong cách lãnh đạo là nói đến hệ thống hành vi cá nhân của người lãnh đạo, quản lý trong việc sử dụng những quyền hạn, quyền lực, tri thức và trách nhiệm được giao. Phong cách lãnh đạo là một khái niệm thường gặp, còn hay gọi là kiểu lãnh đạo hay lối làm việc của người lãnh đạo. Có quan niệm rằng phong cách lãnh đạo được giải thích như là một hệ thống các mục đích, các phương pháp mà người lãnh đạo sử dụng trong công tác quản lý. Từ góc độ lý luận cũng như thực tiễn tâm lý học, phong cách lãnh đạo đã được bàn nhiều trong các công trình khoa học và thường khái niệm phong cách lãnh đạo thường được hiểu theo các góc độ sau:- Được coi là một nhân tố quan trọng của người quản lý, lãnh đạo; nó gắn liền với kiểu người lãnh đạo và nghệ thuật lãnh đạo, quản lý con người.- Phong cách lãnh đạo không chỉ thể hiện về mặt khoa học và tổ chức lãnh đạo, quản lý  mà còn thể hiện, tài năng, chí hướng, nghệ thuật điều khiển, tác động người khác của người lãnh đạo.- Phong cách  lãnh đạo là cách thức làm việc của nhà lãnh đạo- Phong cách lãnh đạo là hệ thống các dấu hiệu đặc trưng của hoạt động quản lý của nhà lãnh đạo, được quy định bởi các đặc điểm nhân cách của họ.- Phong cách lãnh đạo là kết quả của mối quan hệ giữa cá nhân và sự kiện và được  biểu hiện bằng công thức: Phong cách lãnh đạo = cá tính x môi trường. Nhìn chung những định nghĩa trên đã đề cập và  phản ánh khá rõ nhiều mặt, nhiều đặc trưng khác nhau của phong cách lãnh đạo. Tuy nhiên phần lớn các định nghĩa chỉ nhấn mạnh đến mặt chủ quan, mặt cá tính của chủ thể lãnh đạo chứ chưa đề cập, xem xét  phong cách lãnh đạo như một kiểu hoạt động. Kiểu hoạt động đó được diễn ra như thế nào còn phụ thuộc vào yếu tố môi trường xã hội trong đó có sự ảnh hưởng của hệ tư tưởng, của nền văn hoá... Như vậy chúng ta có thể định nghĩa phong cách lãnh đạo như sau: Phong cách lãnh đạo là kiểu hoạt động đặc thù của người lãnh đạo được  hình thành trên cơ sở kết hợp chặt chẽ và tác động qua lại  biện chứng giữa yếu tố tâm lý chủ quan của  người lãnh đạo và yếu tố môi  trường xã hội trong hệ thống quản lý. Dấu hiệu của phong cách lãnh đạo Nói đến phong cách là nói đến hệ thống các dấu hiệu hoạt động đặc trưng của một con người cụ thể, được quy định bởi các đặc điểm nhân cách cá nhân của chính người đó. Phong cách lãnh đạo gồm các dấu hiệu cơ bản sau: Hệ thống phương pháp thủ thuật phản ánh hành động tương đối ổn định, bền vững của cá nhân. Hệ thống những phương pháp, thủ thuật quy định những đặc điểm khác biệt giữa các cá nhân. Hệ thống phương tiện có hiệu quả giúp cá nhân thích nghi với môi trường xã hội. Điều này nói lên sự linh hoạt, cơ động, mềm dẻo của các phương pháp thủ thuật, ứng xử của người lãnh đạo. Phân loại phong cách lãnh đạo Trên thế giới hiện nay nói chung và Việt Nam nói riêng, có rất nhiều cách phân loại khác nhau. Mục đích của việc phân loại là tìm ra những phương thức, những phong cách quản lý của các nhà lãnh đạo trên thế giới để viết ra những quy luật phát triển về khoa học quản lý, đồng thời nêu ra những tấm gương tiêu biểu cho nhân loại. Cách phân loại thông thường do K. Lewin đề xướng. Ông phân phong cách lãnh đạo ra ba loại: phong cách độc đoán, phong cách dân chủ, phong cách cách tự do. Phong cách độc đoán, gia trưởng Người lãnh đạo nắm bắt tất cả các quan hệ và thông tin, tập trung quyền lực trong tay. Cấp dưới chỉ được cấp trên cung cấp thông tin tối thiểu, cần thiết để thực hiện nhiệm vụ. Các quyết định, mệnh lệnh được đề ra trên cơ sở kiến thức, kinh nghiệm của người lãnh đạo, không quan tâm người dưới quyền. Người dưới quyền phải chấp hành các chỉ thị, mệnh lệnh một cách tập trung, chính xác, người lãnh đạo kiểm tra nghiêm ngặt các hành vi của người dưới quyền. Ưu điểm của phong cách này là cho phép giải quyết công việc nhanh chóng trên cơ sở kinh nghiệm và ý chí của cá nhân người lãnh đạo, không có sự tham gia của tập thể. Hạn chế: Do không để cấp dưới, tập thể tham gia vào quá trình bàn bạc, quyết định nên phong cách này không tập trung được sự sáng tạo, kinh nghiệm của người dưới quyền, hiệu quả công việc không cao, không kích thích được mọi người trong tổ chức làm việc. Nguyên nhân dẫn đến các nhà lãnh đạo sử dụng phong cách này có thể xuất phát từ sự tự tin, tự chủ nhưng cũng có thể do tính cứng nhắc, may móc trong cá tính người lãnh đạo. Thường thì khi tập thể mới hình thành, chưa có sự thống nhất trong tập thể về quan điểm chung, có hiện tượng bè phái trong tập thể…thì nhà lãnh đạo cần phải sử dụng phong cách lãnh đạo độc đoán, gia trưởng. Nhưng khi tập thể đã trưởng thành, các nguyên tắc, qui tắc trong tập thể đã được công nhận thì phong cách lãnh đạo độc đoán, biểu hiện ở chỗ các quyết định do người lãnh đạo đưa ra không thể thực hiện được. Bên cạnh đó không hiểm người lãnh đạo buộc phải chọn phong cách độc doán do trình độ, năng lực quản lý thấp. Trình độ phát triển các mối quan hệ trong tập thể đóng vai trò quan trọng khi lựa chọn phong cách lãnh đạo. Nếu trong tập thể thiếu chuyên môn và mục tiêu rõ ràng thì các mối quan hệ qua lại trong quản lý tất yểu phải là độc đoán. Phong cách lãnh đạo dân chủ Người lãnh đạo thu hút đông đảo lao động tham gia vào việc thảo luận và lựa chọn các phương án quyết định cũng như giải quyết nhiệm vụ của tập thể. Công việc được phân công, giải quyết và đánh giá trên cơ sở có sự tham gia của tập thể. Người lãnh đạo dân chủ luôn lắng nghe ý kiến phê bình góp ý của mọi người để tự điều chỉnh chương trình, kế hoạch và hành vi của mình. Ưu điểm của phong cách này là khai thác được những kiến thức, kinh nghiệm của những người dưới quyền, người dưới quyền cảm thấy thoải mái, được tham gia vào việc ra quyết định và có tính sáng tạo cao, cho bầu không khí của tổ chức tốt,có môi trường tích cực nên hiệu quả công việc cao. Hạn chế: Quá trình dân chủ gây tốn kém thời gian. Trong rất nhiều trường hợp, việc bàn bạc kéo dài mà không đi tới được quyết định trong khi thời gian giải quyết nhiệm vụ không cho phép kéo dài. Ví dụ rất cụ thể như trong các cuộc họp của các cơ quan hành chính nhà nước ta hiện nay, có rất nhiều cuộc họp kéo dài vừa tốn thời gian và kinh phí, hay như các dự án về việc giảm ùn tắc giao thông Hà Nội, quyết định đi rồi quyết định lại mà vẫn chưa đạt hiệu quả. Phong cách lãnh đạo tự do Người lãnh đạo có phong cách lãnh đạo tự do thường giao hết quyền hạn và trách nhiệm cho mọi người và các thành viên được phép tự do hành động theo điều họ nghĩ, ttheo cách thức à họ cho là tốt nhất. Mọi công việc của tập thể đều đem ra tự do bàn bạc trong ban lãnh đạo biểu quyết để tránh khuyết điểm cá nhân. Ưu điểm của phong cách này là phát huy tối đa năng lực của người dưới quyền, bầu không khí tổ chức thoải mái.. Nhưng hạn chế là dễ dẫn đến hỗn loạn, vô chính phủ trong tổ chức do thiếu vắng các chỉ dẫn của người lãnh đạo nên năng suất, hiệu quả công việc thường thấp. Như vậy, mỗi loại phong cách đều có những mặt tốt và mặt hạn chế, vấn đề đặt ra là nhà lãnh đạo phải linh hoạt trong quá trình quản lý, lựa chọn phong cách lãnh đạo cho phù hợp. Ngoài cách phân loại truyền thống như đã nêu, trên thế giới cũng đưa ra những luận điểm khác nhau trong cách phân loại như: Rensis Likert, một nhà tâm lý học người Mỹ đã nghiên cứu các kiểu mẫu và phong cách lãnh đạo của các nhà lãnh đạo – quản lý trong 3 thập kỷ (1930 – 1960). Likert đã đưa ra ý tưởng và những cách tiếp cận mới. Theo Liker có bốn kiểu phong cách cách lãnh đạo quản lý. Thứ nhất: phong cách quản lý “quyết đoán - áp chế”. Các nhà quản lý chuyên quyền cao độ, ít có lòng tin với cấp dưới, thúc đẩy người ra bằng đe doạ và thưởng phạt bằng những phần thưởng hiếm hoi, tiến hành thông tin từ trên xuống và giới hạn ở việc ra quyết định ở cấp cao nhất. Thứ hai: phong cách lãnh đạo quyết đoán – nhân từ: Các nhà quản lý loại này có lòng tin của cấp trên và tin vào cấp dưới. Thúc đẩy người cấp dưới bằng khen thưởng và một ít bằng một ít đe doạ và trừng phạt cho phép có ít nhiều thông tin lên trên, tiếp thu một số tư tưởng phía dưới và giao quyền ra quyết định nhưng kiểm tra chặt chẽ về mặt chính sách. Thứ ba: phong cách quản lý tham vấn: Các nhà quản lý có sự tin tưởng và hy vọng lớn nhưng không hoàn toàn vào cấp dưới, dùng các phần thưởng để thúc đẩy, các luồng thông tin từ trên xuống hoặc từ dưới lên trong quá trình điều hành và hoạch định các chính sách chiến lược, các nhà quản lý có phong cách lãnh đạo tham vấn thường xuyên tham khảo các ý kiến khác nhau từ phía cấp dưới. Thứ tư: phong cách quản lý “tham gia – theo nhóm”. Các nhà quản lý có phong cách này là người có lòng tin và sự hy vọng hoàn toàn vào cấp dưới ở mọi vấn đề, luôn thu nhận các tư tưởng và ý kiến của cấp dưới và sử dụng chúng một cách xây dựng. Các nhà quản lý loại này thường sử dụng các phần thưởng về mặt kinh tế để khuyến khích cấp dưới khi đạt được các mục tiêu mà họ đề ra. Họ thường xuyên khuyến khích cấp dưới trong việc đề ra những quyết định trong những tình huống khó khăn khi không có mặt của họ và coi cấp dưới như một nhóm với mình. Trong 4 kiểu phong cách nói trên qua những kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng các nhà quản lý có áp dụng phong cách quản lý theo kiểu “tham gia – theo nhóm” vào các hoạt động quản lý của mình đã thu được thành công lớn nhất với tư cách là một người lãnh đạo. Một tác giả khác F.E.Fiedler (Nhà tâm lý học Mỹ) có một cách tiếp cận khác khi nghiên cứu về phong cách lãnh đạo. Theo F.E.Fiedler khi việc trở thành các nhà lãnh đạo không chỉ vì các thuộc tính nhân cách của họ mà còn là vì các yếu tố tình huống khác và sự tác động tương hỗ giữa những người lãnh đạo và tình huống. Theo ông có hai phong cách lãnh đạo chính:Thứ nhất: hướng vào nhiệm vụ, người lãnh đạo sẽ thoả mãn khi nhìn thấy nhiệm vụ được thực hiện. Thứ hai: hướng vào việc đạt được những mối quan hệ tốt giữa các cá nhân nhằm thu được một địa vị cá nhân nổi bật. Ngoài ra, trên thế giới còn có phong cách lãnh đao 3 – Ds bao gồm: lãnh đạo trực tiếp; lãnh đạo dựa trên nền tảng của sự trao đổi, thảo luận và lãnh đạo ủy thác. Ba phong cách này theo tiếng Anh đều bắt đầu bằng chữ cái D (Directing; Discussing; Delegating) nên gọi là phong cách lãnh đạo 3- Ds. Mỗi phong cách lãnh đạo trên đều có những điểm tích cực và hạn chế nhất định, song chúng khác nhau ở một số điểm cơ bản như: cách truyền đạt mệnh lệnh; cách thiết lập mục tiêu; ra quyết định; quá trình kiểm soát và sự ghi nhận kết quả. Các luận điểm thường gặp khác về phân loại phong cách lãnh đạo: Hệ thống lưới quản trị: Nghiên cứu của Blake và Mouton về sự cân đối nhiệm vụ của từng người. Sáu phong cách lãnh đạo cảm xúc: từ "Ngài Trí thông minh của Cảm xúc" Daniel Goleman và các bạn. Theo giáo trình tâm lý học quản lý (Học viện Hành chính) còn có cách phân loại phong cách theo Dominique Chalvin: dựa vào hai chỉ tiêu là cam kết và hợp tác, có thể chia thành 5 cặp phong cách lãnh đạo có hiệu quả - không hiệu quả: Phong cách của người tổ chức(G)- phong cách người quan liêu (G’) Phong cách người tham gia (P)- phong cách người có đầu óc gia trưởng và mỵ dân(P’) Phong cách người mạnh dạn(T)- phong cách người chuyên chế sính kỹ thuật(T’) Phong cách người cực đại chủ nghĩa(M)- phong cách người không tưởng, sính hiện đại(M’) Phong cách người thực tế(R)- phong cách người cơ hội(R’) Tóm lại, mỗi loại phong cách đều có mặt tốt, mặt hạn chế. Điều quan trọng là đứng trước một điều kiện, một tình huống chọn một phong cách nào cho phù hợp và hiệu quả. Do đó, không thể khẳng định được phong cách nào là tốt nhất, điều đó phụ thuộc vào một tình huống cụ thể, sẽ không hiệu quả nếu người lãnh đạo chỉ sử dụng một phong cách cụ thể, như vậy sẽ không phát huy được tính sáng tạo và trí tuệ của người quản lý và các thành viên. Việc kết hợp hài hòa, linh hoạt giữa các phong cách là điều cần thiết. Trong công tác lãnh đạo, hàng ngày người lãnh đạo thường làm việc trực tiếp với từng cá nhân riêng lẻ, chẳng hạn như ra lệnh, hay lắng nghe ý kiến phàn nàn. Do đó lựa chọn cách ứng xử thích hợp với từng người sẽ quyêt định rất lớn tới thành công của người lãnh đạo. Phong cách mà người lãnh đạo lựa chọn phụ thuộc nhiều vào cá tính của cấp dưới. Ví như đối với người hay có thái độ chống đối, hay gây gổ, ngang tàng, không tự chủ, thiếu ý chí và nghị lực nên có phong cách lãnh đạo độc đoán….Tuy nhiên, ngày nay các phong cách dân chủ và tự do theo quan điểm của Lewin được sử dụng phổ biến hơn, nguyên nhân là do lự