Cả nước có khoảng 8,5 triệu hộ chăn nuôi quy mô gia đình và 18.000 trang trại chăn nuôi tập trung. Ngành chăn nuôi chiếm tỷ trọng lớn trong nông nghiệp. Tuy nhiên, việc quản lý và xử lý chất thải chăn nuôi lại chưa được quan tâm đúng mức. Hiện mới chỉ có khoảng 70% hộ chăn nuôi có chuồng trại, trong đó khoảng 10% chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh; hộ có công trình khí sinh học (hầm biogas) chỉ đạt 8,7%; khoảng 23% số hộ chăn nuôi không xử lý chất thải vật nuôi. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ có cam kết bảo vệ môi trường chỉ chiếm 0,6%. Đối với các trang trại chăn nuôi tập trung, mặc dù phần lớn đã có hệ thống xử lý chất thải nhưng hiệu quả xử lý chưa triệt để. Tình trạng trên đã gây ra ô nhiễm nghiêm trọng môi trường đất, nước, không khí ở nông thôn. Ước tính, hiện có tới 80% các bệnh nhiễm trùng ở nông thôn có liên quan tới nguồn nước bị nhiễm vi sinh vật như giun sán, tả, bệnh ngoài da, mắt Bên cạnh đó, bộ máy tổ chức quản lý Nhà nước về môi trường trong lĩnh vực chăn nuôi còn thiếu và sự phân công, phân cấp trách nhiệm chưa rõ ràng, thiếu hợp lý, thiếu số lượng và hạn chế về năng lực. Nhận thức của các cấp, ngành, địa phương và toàn xã hội nói chung về tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi chưa đầy đủ và đúng mức.
Chính những vấn đề cấp bách trên, nhóm chúng em đã thực hiện đề tài :” Nội dung quản lý môi trường trong hoạt động chăn nuôi”.
26 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 14764 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Quản lý môi trường trong hoạt động chăn nuôi, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Đề tài báo cáo
Quản lý môi trường trong hoạt động chăn nuôi
DANH SÁCH NHÓM
STT
Họ và tên
Mã sinh viên
Lớp
1
Nguyễn Thị Quỳnh Anh
553330
K55MTD
2
Võ Thị Ngọc Huyền
553366
K55MTD
3
Trần Thị Thu Hương
553372
K55MTD
4
Nguyễn Thị Lan
553378
K55MTD
5
Phạm Thị Lê
553379
K55MTD
6
Nguyễn Thị Luyến
553391
K55MTD
7
Hoàng Ngọc Trà My
553396
K55MTD
8
Hoàng Thị Nhi
553404
K55MTD
9
Đỗ Thị Thảo
553416
K55MTD
10
Đào Lệ Thu
553421
K55MTD
11
Nguyễn Thị Kim Tuyến
553437
K55MTD
Đặt vấn đề
Tính cấp thiết của đề tài:
Thách thức về môi trường đối với sự phát triển chăn nuôi là thách thức chung của tất cả các nước trên thế giới. Giải bài toán ô nhiễm môi trường cho hoạt động chăn nuôi là con đường hướng tới ngành chăn nuôi “xanh”, phát triển bền vững ở nước ta.
Cả nước có khoảng 8,5 triệu hộ chăn nuôi quy mô gia đình và 18.000 trang trại chăn nuôi tập trung. Ngành chăn nuôi chiếm tỷ trọng lớn trong nông nghiệp. Tuy nhiên, việc quản lý và xử lý chất thải chăn nuôi lại chưa được quan tâm đúng mức. Hiện mới chỉ có khoảng 70% hộ chăn nuôi có chuồng trại, trong đó khoảng 10% chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh; hộ có công trình khí sinh học (hầm biogas) chỉ đạt 8,7%; khoảng 23% số hộ chăn nuôi không xử lý chất thải vật nuôi. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ có cam kết bảo vệ môi trường chỉ chiếm 0,6%. Đối với các trang trại chăn nuôi tập trung, mặc dù phần lớn đã có hệ thống xử lý chất thải nhưng hiệu quả xử lý chưa triệt để. Tình trạng trên đã gây ra ô nhiễm nghiêm trọng môi trường đất, nước, không khí ở nông thôn. Ước tính, hiện có tới 80% các bệnh nhiễm trùng ở nông thôn có liên quan tới nguồn nước bị nhiễm vi sinh vật như giun sán, tả, bệnh ngoài da, mắt… Bên cạnh đó, bộ máy tổ chức quản lý Nhà nước về môi trường trong lĩnh vực chăn nuôi còn thiếu và sự phân công, phân cấp trách nhiệm chưa rõ ràng, thiếu hợp lý, thiếu số lượng và hạn chế về năng lực. Nhận thức của các cấp, ngành, địa phương và toàn xã hội nói chung về tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi chưa đầy đủ và đúng mức.
Chính những vấn đề cấp bách trên, nhóm chúng em đã thực hiện đề tài :” Nội dung quản lý môi trường trong hoạt động chăn nuôi”.
Mục tiêu và phương pháp nghiên cứu:
Mục tiêu
Nghiên cứu nhằm đánh giá hiện trạng vấn đề và tìm kiếm những giải pháp hữu hiệu cho vấn đề quản lý môi trường trong chăn nuôi trong hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam. Chúng ta cần có được một tầm nhìn rõ ràng hơn về vai trò của vật nuôi và các hệ thống chăn nuôi bền vững trong tương lai. Cụ thể:
- Hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi, bao gồm các quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia, các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật.
- Về cơ bản khắc phục được các trường hợp gây ô nhiễm môi trường do chất thải chăn nuôi tại các vùng đông dân cư.
- Tăng số hộ chăn nuôi có xử lý chất thải bằng công nghệ biogas lên 40% vào năm 2015 và 70% vào năm 2020; Số trang trại có hệ thống xử lý chất thải đáp ứng yêu cầu đạt 70 % năm 2015 và 90% năm 2020.
1.2.2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu
Phương pháp nghiên cứu tài liệu
II. Nội dung nghiên cứu
Hiện trạng
Hiện trạng chăn nuôi ở Việt Nam
Việt Nam với khoảng 73% dân số sống ở vùng nông thôn, phát triển kinh tế nông nghiệp và nông thôn là một trong những mục tiêu được Đảng và Nhà nước hết sức chú trọng, trong đó có phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua các hoạt động phát triển chăn nuôi. Bên cạnh lợi ích kinh tế mang lại, thì chăn nuôi cũng đang nảy sinh rất nhiều vấn đề về chất lượng môi trường, đe dọa sức khỏe của cộng đồng dân cư địa phương và ảnh hưởng đến toàn bộ hệ sinh thái tự nhiên mà nguyên nhân chính là do sự phát triển mạnh mẽ của ngành chăn nuôi, cộng với trình độ quản lý các loại chất thải chăn nuôi của người dân thấp.Theo đánh giá của Tổ chức Nông Lương Thế giới (FAO): Châu Á sẽ trở thành khu vực sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm chăn nuôi lớn nhất. Chăn nuôi Việt Nam, giống như các nước trong khu vực phải duy trì mức tăng trưởng cao nhằm đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước và từng bước hướng tới xuất khẩu.
Trong thời gian qua, ngành chăn nuôi của nước ta phát triển với tốc độ nhanh. Tổng số lượng đàn gia súc, gia cầm cũng tăng lên nhanh chóng: tổng số đàn lợn tăng từ 26,6 triệu con năm 2007 lên 27,4 triệu con năm 2010 ; đàn gia cầm tăng từ 226 triệu con năm 2007 lên 300,5 triệu con năm 2010.
Bảng 1.Số lượng một số gia súc, gia cầm tại Việt Nam giai đoạn 2000-2011
Năm
Trâu
Bò
Ngựa
Dê, cừu
Lợn
Gia cầm
Nghìn con
Triệu con
2000
2897.2
4127.9
126.5
543.9
20193.8
196.1
2001
2807.9
3899.7
113.4
571.9
21800.1
218.1
2002
2814.5
4062.9
110.9
621.9
23169.5
233.3
2003
2834.9
4394.4
112.5
780.4
24884.6
254.6
2004
2869.8
4907.7
110.8
1022.8
26143.7
218.2
2005
2922.2
5540.7
110.5
1314.1
27435.0
219.9
2006
2921.1
6510.8
87.3
1525.3
26855.3
214.6
2007
2996.4
6724.7
103.5
1777.7
26560.7
226.0
2008
2897.7
6337.7
121.2
1483.4
26701.6
248.3
2009
2886.6
6103.3
102.2
1375.1
27627.7
280.2
2010
2877.0
5808.3
93.1
1288.4
27373.3
300.5
Sơ bộ 2011
2712.0
5436.6
88.1
1267.8
27056.0
322.6
Nguồn: Tổng cục thống kê, 2011
Theo bản thống kê báo cáo tình hình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi 6 tháng đầu năm 2012 và giải pháp tháo gỡ khó khăn:
Tình hình sản xuất chăn nuôi lợn
+ Tổng đàn lợn hiện nay là khoảng 26,7 triệu con, tăng 1,5% so với cùng kỳ năm 2011;
+ Đàn lợn lái khoảng 4,15 triệu con, tăng 8,7% so với cùng kỳ.
Về tình hình nuôi gia cầm:
Tổng đàn gia cầm tại thời điểm ngày 1/04 trên cả nước là 311,0 triệu con, tăng 5,9% so với cùng thời điểm năm 2011.
Chăn nuôi bò:
+ Hiện nay tổng đàn trâu bò của cả nước là 7,97 triệu con. Trong đó, đàn bò là 5,31 triệu con và đàn trâu là 2,36 triệu con, giảm tương ứng so với cùng kỳ năm 2011 là giảm 7% đối với đàn bò và 5% đối với đàn trâu.
Tuy nhiên đàn bò sữa hiện nay đạt khoảng 158,0 ngàn con tang 10,7% so với cùng kỳ năm 2011.
Chăn nuôi các loại gai súc khác ( dê, cừu, thỏ…): ước tính tăng khoảng 2-3%.
Hình thức chăn nuôi nhỏ lẻ trong các hộ gia đình vẫn còn phổ biến: nhìn chung thì hình thức chăn nuôi phân tán, nhỏ lẻ, tập trung ở các hộ nông dân vẫn là chủ yếu. Các hộ nông dân thường nuôi từ 2 đến 3 con trâu bò, 5 đến 10 con lợn và 20 đến 30 con gia cầm/hộ. Đây là hình thức chăn nuôi truyền thống đã có từ lâu đời ở nông thôn Việt Nam, việc chăn nuôi nhỏ lẻ theo hộ gia đình này có thể kết hợp được với trồng trọt, tận dụng các phế phẩm thừa của nông nghiệp, quy mô nhỏ, ít gây ô nhiễm cho môi trường và hiệu quả kinh tế không cao.
Bảng 2: Số lượng các trang trại chăn nuôi trên cả nước
Stt
Tỉnh, thành phố
Số lượng trang trại
Tỉ lệ(%)
Cả nước
23.558
100
1
Đồng bằng sông Hồng
10.277
43,6
2
Trung du và miền núi phía bắc
1.926
8,2
3
Bắc trung bộ và duyên hải miền trung
3.173
13,5
4
Tây nguyên
812
3,4
5
Đông Nam Bộ
4.089
17,4
6
Đồng bằng sông cửu long
3.281
13,9
Nguồn: Cục chăn nuôi, 2010
Hình ảnh chăn nuôi lợn trong hộ gia đình
Trong những năm gần đây việc phát triển chăn nuôi theo quy mô trang trại tập trung phát triển mạnh: xu hướng chuyển từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán theo hộ gia đình dần chuyển theo chăn nuôi trang trại tập trung theo hướng sản xuất hàng hóa diễn ra mạnh ở nước ta. Trong giai đoạn 2006 đến 2010 thì số lượng các trang trại chăn nuôi ở nước ta phát triển mạnh mẽ về số lượng cũng như quy mô. Năm 2006 cả nước có khoảng 17.721 đến năm 2010 đã tăng lên 23.558 trang trại. Việc tập trung chăn nuôi theo trang trại đem lại hiệu quả kinh tế cao đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế hàng hóa nhưng những trang trại theo hướng chuyên môn hóa cao đã gây ra sự ô nhiễm môi trường.
Chăn nuôi gia đình theo hộ gia đình
Do các chất thải chăn nuôi đã làm ảnh hưởng trực tiếp tới hệ sinh thái, chuỗi thức ăn và sức khỏe con người. Trong quá trình chăn nuôi gia súc và gia cầm, quá trình lưu trữ và sử dụng chất thải tạo nên nhiều chất độc như là SO2, H2S, CO2, NH3,…. Và các vi sinh vật có hại như Enterobacteracea, E.coli, Salmonella,…. Hay các ký sinh trùng gây bệnh cho người. Các yếu tố này có thể gây ô nhiễm khí quyển, nguồn nước thông qua các quá trình lan truyền độc tố và các nguồn gây bệnh hay quá trình sử dụng các sản phẩm chăn nuôi. Những vấn đề này cần được giải quyết và quản lý chặt chẽ.
Thực trạng về quản lý và xử lý trong chăn nuôi
Hiện nay ở nước ta, phương thức chăn nuôi nông hộ vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Vì vậy, việc xử lý và quản lý chất thải vật nuôi ở nước ta gặp nhiều khó khăn. Những năm qua, chất thải vật nuôi trong nông hộ được xử lý bằng 3 biện pháp chủ yếu sau đây:
- Chất thải vật nuôi thải trực tiếp ra kênh mương và trực tiếp xuống ao, hồ;
- Chất thải được ủ làm phân bón cho cây trồng;
- Chất thải chăn nuôi được xử lý bằng công nghệ khí sinh học (biogas).
Bên cạnh đó còn có một số phương pháp khác, nhưng chưa được nhân rộng như xử lý chất thải bằng sinh vật thủy sinh (cây muỗi nước, bèo lục bình..), xử lý bằng hồ sinh học.
Theo kết quả thống kê năm 2010, cả nước có khoảng 8.500.000 hộ có chuồng trại chăn nuôi quy mô hộ gia đình; khoảng 18.000 trang trại chăn nuôi tập trung. Các trang trại chăn nuôi tập trung quy mô lớn phần lớn có hệ thống xử lý chất thải với các loại công nghệ khác nhau, nhưng hiệu quả xử lý chưa triệt để. Chăn nuôi hộ gia đình mới có khoảng 70% tương ứng với khoảng 5.950.000 hộ có chuồng trại chăn nuôi, trong đó mới có khoảng 8,7% hộ chăn nuôi có công trình khí sinh học (hầm Biogas). Tỷ lệ hộ gia đình có chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh cũng chỉ chiếm khoảng 10%. Còn khoảng 23% số hộ chăn nuôi không xử lý chất thải vật nuôi và chỉ có 0,6% số hộ có cam kết bảo vệ môi trường. Số trang trại chăn nuôi có hệ thống xử lý chất thải bằng biogas khoảng 67%. Trong đó chỉ có khoảng 2,8% có đánh giá tác động môi trường.
Bảng 3: Thực trạng quản lý và xử lý chất thải chăn nuôi
Quy mô, phương thức chăn nuôi
Trang trại
Nông hộ
CN đa con
Thâm canh
Bán thâm canh
Thời vụ
Số lượng
Tỷ lệ %
Số lượng
Tỷ lệ %
Số lượng
Tỷ lệ %
Số lượng
Tỷ lệ %
Số lượng
Tỷ lệ %
Số lượng
Tỷ lệ %
Có đánh giá tác động môi trường
1.047
2,8
Có cam kết BVMT
5.098
13,8
36.599
0,6
23.528
3,2
11.979
2,4
21.179
2,3
0
0
Có xử lý chất thải kiên cố/bán kiên cố
24.729
66,9
506.988
8,7
15.113
2,1
38.169
7,5
21.663
2,4
60.872
4,5
Có xử lý chất thải truyền thống (ủ, bán, nuôi cá, tưới cây)
11.626
31,5
4.009.883
68,3
623.883
85,4
279.602
55,3
797.915
87,5
811.468
59,3
Không xử lý
602
1,6
1.357.292
23,1
91.705
12,6
191.888
37,2
92.034
10,1
495.109
36,2
Nguồn: Báo cáo công tác BVMT trong chăn nuôi năm 2009.
Do nhiều nguyên nhân khiến công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động chăn nuôi vẫn còn nhiều mặt tiêu cực, tình trạng gây ô nhiễm môi trường của một số cơ sở chăn nuôi lớn và chăn nuôi trong khu dân cư vẫn chưa được khắc phục triệt để và có chiều hướng gia tăng.
Ảnh hưởng của chất thải chăn nuôi đến môi trường
Theo báo cáo của Tổ chức Nông lương Liên Hiệp Quốc (FAO) cho thấy ngành chăn nuôi đã và đang gây ra những vấn đề môi trường nghiêm trọng như thoái hóa đất, biến đổi khí hậu ô nhiễm không khí, gây thiếu nước, ô nhiễm nguồn nước, mất đa dạng sinh học. Tổng diện tích dành cho ngành chăn nuôi chiếm 26% diện tích bề mặt không phủ băng tuyết của trái đất, thêm vào đó là 33% diện tích đất trồng được dành để sản xuất thức ăn chăn nuôi. Vì vậy việc mở rộng chăn nuôi dẫn đến mất rừng làm cho đất bị xói mòn vào mùa mưa và khô hạn vào mùa khô.
Trong quá trình chăn nuôi lượng khí CO2 thải ra chiếm 9% toàn cầu và lượng khí CH4 (một loại khí có khả năng gây hiệu ứng nhà kính cao gấp 23 lần CO2) chiếm 37%. Lượng khí CH4 chủ yếu được tạo ra ở thú nhai lại, những vi khuẩn phân hủy Cellulose trong cỏ để tạo ra năng lượng là một quá trình yếm khí, tiến trình đó gây ra sự thoát khí CH4 qua ợ hơi. Quá trình chăn nuôi còn tạo ra 65% lượng khí NOx (có khả năng gây hiệu ứng nhà kính cao gấp 296 lần CO2) và tạo ra 2/3 tổng lượng phát thải khí NH3 nguyên nhân chính gây mưa axit phá hủy các hệ sinh thái.
Thế giới hiện đang đối mặt với tình trạng thiếu nước ngọt nghiêm trọng, theo dự đoán đến năm 2025 thì 64% dân số thế giới sẽ phải sống trong điều kiện căng thẳng về nguồn nước. Trong khi đó sự phát triển ngành chăn nuôi làm tăng nhu cầu sử dụng nước chúng chiếm khoảng 8% tổng lượng nước loài người sử dụng, đồng thời lượng nước thải từ chăn nuôi đã là ô nhiễm môi trường bởi các chất kháng sinh, hoocmon, hóa chất sát trùng,…làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Ngoài ra ngành chăn nuôi còn làm giảm lượng nước bổ sung cho các mạch nước ngầm do mất rừng và đất bị thoái hóa, chai cứng giảm khả năng thẩm thấu. Tất cả các tác động tiêu cực của ngành chăn nuôi đến môi trường dẫn đến kết quả tất yếu là làm suy giảm đa dạng sinh học.
2.3. Nội dung quản lí môi trường trong chăn nuôi
2.3.1.Hệ thống tổ chức quản lý Nhà nước về môi trường trong hoạt động chăn nuôi
Hiện nay, cả nước có hệ thống tổ chức quản lý nhà nước về môi trường từ Trung ương đến các địa phương. Ở Trung ương, Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm chính trước Chính phủ về công tác quản lý nhà nước về môi trường.
Ngoài Bộ Tài nguyên & Môi trường có 12 bộ, ngành tham gia quản lý nhà nước về môi trường bao gồm Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Công thương, Bộ Y tế, Bộ Xây dựng, Bộ Công An, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Thông tin và Truyền thông, Tổng cục Thống kê. Trong đó các đơn vị được phân công theo dõi trực tiếp về môi trường như sau:
Tại Bộ Nông nghiệp và PTNT, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường là đầu mối giúp Bộ kiểm tra, đôn đốc các hoạt động bảo vệ môi trường toàn ngành; chủ trì thẩm định các báo cáo đánh giá môi trường chiến lược, báo cáo đánh giá tác động môi trường, đồng thời tổ chức giám sát, kiểm tra việc triển khai kết quả thực hiện đánh giá môi trường chiến lược và đánh giá tác động môi trường trong của các dự án đã được phê duyệt; chủ trì tổ chức việc nhập, phổ biến, chuyển giao công nghệ mới; nâng cấp hệ thống quan trắc môi trường; xây dựng trang Web cảnh báo môi trường nông nghiệp; tổ chức thực hiện công tác thông tin tuyên truyền.
Các Cục chuyên ngành chịu trách nhiệm trước Bộ về quản lý Nhà nước công tác môi trường thuộc lĩnh vực được phân công; đề xuất các cơ chế chính sách; tổ chức các mô hình quản lý môi trường hiệu quả; tuyên truyền giáo dục cộng đồng nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, an toàn vệ sinh thực phẩm.
Tại một số Cục có các phòng chuyên theo dõi về môi trường. Tại Cục Chăn nuôi có Phòng Môi trường Chăn nuôi chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về môi trường chăn nuôi trong phạm vi toàn quốc.
Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đã quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động của ngành thú y. Từ năm 2004 đến nay, Bộ đã giao cho cục Thú y chủ trì triển khai một số nội dung xử lý chất thải trong các cơ sở chăn nuôi, giết mổ gia súc, gia cầm, cơ sở kinh doanh sản xuất thuốc thú y, xây dựng hướng dẫn quản lý chất thải, phương pháp xử lý xác gia súc, gia cầm… Kết quả được hội đồng khoa học đánh giá cao, có tính khả thi, được ứng dụng vào sản xuất.
Hệ thống tổ chức quản lý nhà nước chuyên ngành thú y được xây dựng từ trung ương đến địa phương: cấp Trung ương có 5 Trung tâm Thú y chuyên ngành; 7 Cơ quan Thú y vùng; 17 Trạm Kiểm dịch động vật xuất khẩu, nhập khẩu đóng tại các cửa khẩu, cảng, sân bay quốc tế. Cấp địa phương: 63/64 tỉnh, thành phố có Chi cục Thú y trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 58/63 tỉnh, thành phố có tổ chức mạng lưới thú y cấp xã. Tổng số cán bộ trên 54 ngàn người. Phối hợp hoạt động giữa các bộ phận chặt chẽ. Cơ sở vật chất và nhân lực phục vụ cho công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng môi trường của Cục Thú y khá tốt. hai trung tâm chuyên ngành đều có phòng môi trường, có nhiều năm kinh nghiệm với trang thiết bị phân tích hiện đại như ELISA, HPLC, PCR..
Hệ thống thú y Trung ương và các tỉnh thành phố có mối quan hệ chặt chẽ với với các trường đại học, các viện nghiên cứu, các cơ quan trong và ngoài ngành trong các hoạt động nói chung và bảo vệ môi trường nói riêng.
Hiện nay, hệ thống văn bản quản lý nhà nước về môi trường tương đối nhiều, trong đó có một số văn bản liên quan đến môi trường chăn nuôi. Những năm qua, từ trung ương đến các địa phương, công tác tổ chức thực hiện các văn bản quản lý nhà nước đã được chú trọng và bước đầu đã đạt được một số tiến bộ.
Với hệ thống tổ chức như trên, công tác quản lý môi trường nói chung và môi trường trong chăn nuôi nói riêng do rất nhiều cơ quan đơn vị ở trung uơng và địa phương đảm nhiệm. Do đó để bảo đảm hiệu quả trong công tác quản lý cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nêu trên. Tuy nhiên, trên thực tế sự phối hợp còn nhiều bất cập. Do hệ thống tổ chức chưa thống nhất, nên công tác quản lý nhà nước về môi trường trong chăn nuôi tại hầu hết các địa phương vẫn còn nhiều bất cập. Sự phối hợp giữa cơ quan quản lý chuyên ngành chăn nuôi và môi trường còn thiếu chặt chẽ và thường xuyên, chưa phân cấp rõ ràng giữa các tổ chức này để tránh sự chồng chéo hoặc bỏ trống nhiệm vụ.
2.3.2. Luật pháp và các chính sách hỗ trợ trong chăn nuôi
* Luật pháp
- Tại Hiến pháp 1992 có quy định về quyền và nghĩa vụ của công dân có nội dung: các chủ trang trại phải thực hiện và tuân theo các quy định về bảo vệ môi trường, không làm tổn hại đến lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất có liên quan.
- Bộ luật hình sự nước CHXHCNVN số 15/199QH10 cụ thể tại chương 17 về các tội phạm môi trường, đặc biệt tại các điều 186( tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho con người) và điều 187( tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho động vật, thực vật)
- QCVN01- 15:2010/BNNPTNT : Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia điều kiện trại chăn nuôi gia cầm an toàn sinh học.
* Chính sách hỗ trợ
Những năm qua, thông qua các dự án đầu tư của nhà nước và quốc tế, nhiều biện pháp về xử lý chất thải chăn nuôi đã và đang được áp dụng có hiệu quả. Trong đó phải kể đến chương trình khí sinh học đã và đang mang lại nhiều lợi ích quan trọng về môi trường, kinh tế xã hội. Một số chương trình, dự án lớn đang triển khai sau đây:
- Chương trình vệ sinh nước sạch môi trường nông thôn: Tại Quyết định số 277/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định trong giai đoạn 2006 – 2010, các trại chăn nuôi và chất thải gia súc phải được điều chỉnh để đạt các yêu cầu về giảm ô nhiễm nguồn nước và môi trường. Trong quyết định này có chính sách hỗ trợ xây dựng các công trình khí sinh học, cải tạo, xây dựng mới chuồng trại chăn nuôi bảo đảm vệ sinh môi trường.
- Chương trình khí sinh học (KSH): Sản xuất KSH từ chất thải chăn nuôi được xem như là con đường đưa chăn nuôi thành ngành sản xuất carbon thấp, góp phần hạn chế biến đổi khí hậu toàn cầu. Với những lý do đó lần đầu tiên Bộ Nông nghiệp và PTNT đề xuất và đã được Chính phủ phê duyệt một Hợp phần phát triển chương trình KSH bằng vốn vay của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB). Hợp phần này thuộc Dự án Nâng cao chất lượng, an toàn sản phẩm nông nghiệp và phát triển chương trình KSH (gọi tắt là dự án QSEAP-BD), đang được triển khai tại 16 tỉnh, thành phố.
Theo đó dự án hỗ trợ tối thiểu 1,2 triệu/công trình KSH. Dự kiến từ năm 2012 sẽ tăng lên 2,5 triệu đồng/công trình KSH. Đồng thời dự án còn hỗ trợ tín dụng ưu đãi để cho nông dân vay xây dựng công trình khí sinh học. Thông qua kênh tín dụng này người dân có thể vay từ 10 triệu đến hàng trăm triệu đồng để mở rộng quy mô chăn nuôi gắn với xây dụng công trình xử lý chất thải.
Ngoài Dự án QSEAP-BD còn có 2 dự án lớn khác triển khai về chương trình này, trong đó có 1 dự án vốn vay của Ngân hàng thế giới (WB) và 1 Dự án do chính phủ Hà Lan tài trợ.
Nhờ các chính sách hỗ trợ tích cực nêu trên mà trong các năm gần đây, hàng trăm ngàn công trình khí sinh học đã được xây dựng, từ đó góp phần quan trọng giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chất thải vật nuôi, đồng thời còn tạo ra nguồn năng lượng sạch thay thế các chất đốt truyền thống, tạo sinh kế cho người nông dân.
Hạn chế của hoạt động