Đề tài Sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng theo quy định của pháp luật hiện hành- 1 số vấn đề về lý luận và thực tiễn

Lời mở đầu: Sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng thuộc loại sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia tức là phần sở hữu của riêng vợ và chồng đối với tài sản chung là không xác định được nhưng có thể phân chia do nhiều sự kiện khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ đi sâu phân tích các căn cứ phát sinh và chấm dứt sở hữu chung của vợ chồng, quyền sở hữu của vợ chồng đối với tài sản chung, việc vợ chồng định đoạt tài sản chung theo di chúc và thừa kế di sản của nhau. Bài viết nêu ra những quy định của luật pháp về các vấn đề liên quan đến tài sản chung của vợ chồng, đồng thời có những đánh giá về các quy định đó trên thực tiễn khi áp dụng. sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2sự module 2 * Mục lục Trang I. Khái niệm sở hữu chung và sở hữu chung của vợ chồng I.1. Khái niệm sở hữu chung…………………………………………... I.2. Sở hữu chung của vợ chồng……………………………………….. 3 3 II. Căn cứ để xác lập quyền sở hữu chung của vợ chồng II.1. Kết hôn II.1.1. Khái niệm kết hôn………………………………………... II.1.2. Kết hôn là căn cứ phát sinh quyền sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng………………………………………….. II.2. Thông qua sản xuất, kinh doanh, dịch vụ……………………….. II.3. Vợ chồng được thừa kế chung, tặng cho chung II.3.1. Cùng được thừa kế chung………………………………... II.3.2. Cùng được tặng, cho chung……………………………… 4 4-6 6 7 8-9 III. Căn cứ để chấm dứt sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng III.1: Vợ hoặc chồng chết hoặc được xác định là đã chết theo 1 bản án tuyên bố người này đã chết có hiệu lực pháp luật……. III.2. Ly hôn III.2.1. Khái niệm ly hôn………………………………………. III.2.2. Chia tài sản vợ chồng khi ly hôn………………………. III.3. Hôn nhân tồn tại nhưng vợ chồng chia tài sản chung…………. 9-11 11 12 12-14 IV. Vợ chồng thực hiện quyền sở hữu chung hợp nhất IV.1. Thực hiện quyền sở hữu chung hợp nhất của vợ, chồng IV.1.2. Tài sản chung là tài sản bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự………………………………………………… IV.2. Vợ chồng định đoạt tài sản chung hợp nhất. IV.2.1. Vợ chồng định đoạt tài sản chung.…………………….. IV.2.2. Vợ chồng từ bỏ quyền sở hữu chung………………….. 15 15 16 VI. Vợ chồng có quyền thừa kế di sản của nhau VI.1. Thừa kế theo di chúc…………………………………………... VI.2. Thừa kế theo pháp luật………………………………………… 18 20 Bài làm: I. Khái niệm sở hữu chung và sở hữu chung vợ chồng. I.1. Khái niệm sở hữu chung: Điều 214 Bộ luật dân sự quy định: “ Sở hữu chung là sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài sản. Sở hữu chung bao gồm sở hữu chung theo phần và sở hữu chung hợp nhất. Tài sản thuộc hình thức sở hữu chung là tài sản chung”. Như vậy, có thể hiểu sở hữu chung là sở hữu của nhiều chủ thể đối với tài sản hay tập hợp các tài sản mang giá trị kinh tế nhất định. Sở hữu chung gồm 3 loại: - Sở hữu chung hợp nhất: là sở hữu chung mà trong đó phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu chung không được xác định đối với tài sản chung. Sở hữu chung hợp nhất bao gồm sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia và sở hữu chung hợp nhất không phân chia (điều 217 BLDS 2005). - Sở hữu chung theo phần: là sở hữu chung mà trong đó phần quyền sở hữu của mỗi chủ sở hữu được xác định đối với tài sản chung (điều 216 BLDS). - Sở hữu chung hỗn hợp: là sở hữu đối với tài sản do các chủ sở hữu thuộc các thành phần kinh tế khác nhau góp vốn để sản xuất, kinh doanh thu lợi nhuận. (điều 218 BLDS). I.2 Sở hữu chung của vợ chồng: Sở hữu chung của vợ chồng thuộc loại sở hữu chung hợp nhất có thể phân chia. Căn cứ để xác lập quyền sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng do kết hôn, do vợ chồng cùng tạo dựng trong thời kỳ hôn nhân hoặc do cùng được thừa kế chung (theo di chúc), cùng được tặng, cho chung trong thời kỳ hôn nhân. II. Căn cứ để xác lập quyền sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng: II.1. Do kết hôn: II.1.1. Khái niệm kết hôn: Định nghĩa: Kết hôn là một hiện tượng xã hội được hình thành do sự liên kết đặc biệt giữa người nam và người nữ trên cơ sở tự nguyện, bình đẳng và tuân thủ các điều kiện về kết hôn theo luật định. Điều 9 Luật hôn nhân gia đình năm 2000 quy định: “Nam nữ kết hôn với nhau phải tuân thủ theo các điều kiện sau đây: 1. Nam từ hai mươi tuổi trở lên, nữ từ mười tám tuổi trở lên; 2. Việc kết hôn do nam và nữ tự quyết định, không bên nào được ép buộc, lừa dối bên nào; không ai được cưỡng ép và cản trở; 3. Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn được quy định tại điều 10 của Luật này” Như vậy, nam nữ muốn kết hôn với nhau phải tuân thủ theo những điều kiện nhất định, đồng thời không thuộc các trường hợp cấm kết hôn quy định tại điều 10 luật HNGĐ năm 2000 thì được phép kết hôn. Ngoài ra việc kết hôn phải tuân thủ theo những quy định của pháp luật về đăng ký kết hôn thì mới được coi là hợp pháp. II.1.2. Kết hôn là căn cứ phát sinh quyền sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng: Khoản 1 điều 27 luật HNGĐ năm 2000 quy định: “1. Tµi s¶n chung cña vî chång gåm tµi s¶n do vî, chång t¹o ra, thu nhËp do lao ®éng, ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh vµ nh÷ng thu nhËp hîp ph¸p kh¸c cña vî chång trong thêi kú h«n nh©n; tµi s¶n mµ vî chång ®­îc thõa kÕ chung hoÆc ®­îc tÆng cho chung vµ nh÷ng tµi s¶n kh¸c mµ vî chång tháa thuËn lµ tµi s¶n chung. QuyÒn sö dông ®Êt mµ vî chång cã ®­îc sau khi kÕt h«n lµ tµi s¶n chung cña vî chång. QuyÒn sö dông ®Êt mµ vî hoÆc chång cã ®­îc tr­íc khi kÕt h«n, ®­îc thõa kÕ riªng chØ lµ tµi s¶n chung khi vî chång cã tháa thuËn. Tµi s¶n chung cña vî chång thuéc së h÷u chung hîp nhÊt.” Như vậy có thể thấy, sự kiện kết hôn đã làm phát sinh quan hệ tài sản giữa vợ và chồng. Tài sản của vợ và chồng trong thời kỳ hôn nhân, tài sản được thừa kế chung hoặc được tặng choc hung, hay những tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung đều được coi là tài sản chung của vợ chồng. Vì vậy, sự kiện kết hôn là căn cứ cơ bản và trực tiếp làm phát sinh sở hữu chung hợp nhất của vợ, chồng. Tuy nhiên, sở hữu chung hợp nhất của vợ, chồng chỉ tồn tại ở chế độ dân chủ nhân dân. Dưới chế độ phong kiến trước đây, người phụ nữ khi xuất giá không được giữ lại bất cứ thứ gì là của riêng mình, mọi tài sản đều thuộc sở hữu của người chồng. Gia đình trong chế độ phong kiến là gia đình gia trưởng phụ hệ, ở đó quyền định đoạt tài sản đều thuộc về người gia trưởng (cha, mẹ, chồng) còn các thành viên khác (vợ, con cái) không có quyền này. Quy định này dễ dàng được tìm thấy trong các bộ luật trước đây (bộ Quốc Triều Hình Luật hay bộ Hoàng Việt Luật Lệ). Ở nước ta, sau khi Cách mạng Tháng tám thành công, đất nước được giải phóng, chế độ phong kiến bị xóa bỏ thì nhà nước mới đã thừa nhận quyền bình đẳng về sở hữu tài sản của người vợ và người chồng. Quy định này thể hiện trong các văn bản pháp luật ban hành trong lĩnh vực hôn nhân gia đình. Điều 15 Luật hôn nhân gia đình năm 1959 quy định: “ Vợ và chồng đều có quyền sở hữu, hưởng thụ và sử dụng ngang nhau đối với tài sản có trước và sau khi cưới”. Sở dĩ có sự thay đổi như vậy là vì ở chế độ phong kiến, tư tưởng lạc hậu, địa vị của người vợ không được coi trọng, do vậy ở chế độ dân chủ nhân dân cần thiết phải có các quy định nhằm nâng cao địa vị của người vợ, mặt khác cũng là hình thức xóa bỏ những tàn dư của chế độ cũ. Về tài sản chung của vợ chồng, pháp luật hiện hành quy định tài sản chung của vợ chồng là tài sản do vợ chồng tạo ra, thu nhập do lao động, sản xuất và các thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, tài sản được thừa kế chung hoặc tặng choc hung hay những tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung (điều 27 Luật HNGĐ 2000). Như vậy những tài sản trước thời kỳ hôn nhân, tài sản được cho riêng, thừa kế riêng hoặc những tư trang cá nhân đều được coi là tài sản riêng của vợ chồng, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác (điều 32 Luật HNGĐ 2000). Như vậy, pháp luật hiện hành quy định vợ, chồng được phép có tài sản riêng. Quy định này được kế thừa từ luật HNGĐ năm 86. Trước đây, luật HNGĐ năm 59 quy định tất cả tài sản của vợ chồng, dù là trước hay trong thời kỳ hôn nhân đều được coi là tài sản chung (điều 15 luật HNGĐ năm 59). Sở dĩ quy định như vậy là vì bối cảnh lịch sử khi đó, muốn xóa bỏ hết tàn dư phong kiến nên các nhà làm luật đã quy định tất cả tài sản có trước và trong thời kỳ hôn nhân được coi là tài sản chung và vợ chồng đều được quyền định đoạt ngang nhau với tài sản đó. II.2. Do cợ chồng cùng tạo lập khối tài sản chung thông qua sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Tài sản chung thông qua sản xuất, kinh doanh, dịch vụ là những hoa lợi, lợi tức hay nhưng thành quả lao động khác của vợ chồng để có tài sản thông qua lao động, kinh doanh hay làm dịch vụ của vợ, chồng. Kể từ thời điểm kết hôn và trong suốt thời kỳ hôn nhân thì mọi thu nhập của hai vợ chồng hoặc thu nhập của vợ hoặc chồng đều được coi là thu nhập chung, mà không có sự phân biệt nào cả. Nói cách khác, không có sự phân biệt xem ai là người tạo ra nhiều hơn, ai tạo ra ít hơn. Có thể cả hai cùng tạo ra khối tài sản chung đó, nhưng có thể chỉ mình vợ hoặc mình chồng tạo ra nhưng đó vẫn được coi là tài sản chung. Đặc điểm này được thể hiện trong điều 27 Luật HNGĐ năm 2000. Như vậy, căn cứ để xác lập quyền sở hữu chung của vợ chồng là do thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác từ các thành phần kinh tế…… II.3. Do vợ chồng được thừa kế chung, được tặng cho chung Đây cũng được coi là căn cứ để xác lập quyền sở hữu chung của vợ chồng, tuy nhiên không phổ biến bằng hai căn cứ nêu trên. II.3.1. Vợ chồng cùng được thừa kế chung: Được thừa kế chung ở đây chỉ có thể hiểu là thừa kế theo di chúc. Nghĩa là cả vợ và chồng đều được chỉ định trong di chúc là người thừa kế phần di sản để lại. Đây là căn cứ để phân biệt việc vợ chồng được thừa kế với tư cách là những người thừa kế riêng. Ví dụ: Ông A qua đời, để lại di chúc định đoạt toàn bộ tài sản của mình là 100 triệu đồng cho vợ chồng anh chị B, C. Trong di chúc ghi rõ người thừa kế là anh B và chị C và số tiền ông A để lại là trao cho cả hai người, không nói gì thêm. Như vậy, số tiền 100 triệu đó sẽ thuộc sở hữu chung của vợ chồng anh chị B, C do được thừa kế chung. Trường hợp cả vợ và chồng đều được định đoạt là người thừa kế nhưng trong di chúc lại định đoạt phần di sản từng người được hưởng thì không thể coi đó là tài sản chung mà phải hiểu đó là tài sản được thừa kế riêng, nếu người đó không định đoạt ý chi sát nhập vào khối tài sản chung của vợ chồng. Ví dụ: Cũng với tình huống trên, giả sử trong di chúc ông A ghi rõ anh B được hưởng 60 triệu, chị C được hưởng 40 triệu thì 60 triệu và 40 triệu đó thuộc về tài sản riêng của anh B và chị C. Trường hợp anh B và chị C thống nhất nhập khoản tiền đó vào tài sản chung thì đó lại được coi là tài sản chung của vợ chồng B, C. Như vậy, có thể thấy, chỉ phát sinh sở hữu chung của vợ chồng nếu cả vợ và chồng cùng định đoạt trong di chúc và cùng được thừa kế chung. II.3.2. Vợ chồng cùng được tặng, cho chung Tài sản mà bố mẹ vợ, bố mẹ chồng hoặc bạn bè, người thân thích tặng cho vợ và chồng thì tài sản đó được xác định là tài sản chung hợp nhất của vợ, chồng. Nghe thì có vẻ đơn gian, tuy nhiên trên thực tế vẫn tồn tại những tranh chấp xung quanh sự kiện này. Một cặp vợ chồng mới kết hôn, thành lập 1 hộ riêng, không cùng chung sống với bố mẹ thì được bố mẹ một trong hai bên hay cả hai tặng cho vợ, chồng một căn nhà và 1 mảnh đất hay một khoản tiền nào đó để ổn định cuộc sống. Nếu như vợ chồng sống hòa thuận, yêu thương nhau thì không có gì đáng nói, nhưng nếu cuộc sống không hạnh phúc như mong muốn, tình cảm nhạt phai dần, không còn được mặn nồng như lúc đầu bởi nạn bạo hành gia đình, ngoại tình….. thì vấn đề lại trở nên phức tạp hơn. Có trường hợp vợ chồng ly hôn, ngôi nhà hoặc diện tích đất được bố mẹ tặng cho không có văn bản hay hợp đồng tặng cho hay bất kỳ giấy tờ nào. Do vậy, người vợ và người chồng đã không có được tài sản được chia từ tài sản chung hợp nhất của vợ chồng có được trong thời kỳ hôn nhân do tặng choc hung khi ly hôn. Sở dĩ có những tình trạng như vậy là do những nguyên nhân sau đây: - Do cách sống trọng tình nghĩa của người Việt Nam, khi tình cảm đang mặn nồng, người ta thường ngại khi nói đến vấn đề tài sản vì vậy khi tặng cho đã không có bất kỳ một văn bản hay giấy tờ nào. Đến khi có vấn đề gì xảy ra lại không có căn cứ để Toag án giải quyết vụ việc, ảnh hưởng đến quyền lợi của vợ chồng. - Do nhận thức của cả hai bên, họ cho rằng việc bố mẹ cho con cái ngôi nhà, mảnh đất là chuyện hết sức thường tình, vì vậy là không cần thiết phải ký kết bất kỳ một văn bản nào. Về giải pháp cho vấn đề này, thiết nghĩ vợ, chồng khi nhận được tài sản tặng, cho cần tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục trong giao dịch về nhà ở (điều 93 Luật nhà ở năm 2005). Việc tặng cho nhà ở phải được lập thành hợp đồng và có những nội dung được quy định tại khoản 2 điều 93 Luật nhà ở năm 2005: a) Tên và địa chỉ của các bên; b) Mô tả đặc điểm của nhà ở; c) Giá và phương thức thanh toán nếu trong hợp đồng có thoả thuận về giá; d) Thời gian giao nhận nhà ở; thời gian bảo hành (nếu có); thời hạn cho thuê; cho mượn, cho ở nhờ; uỷ quyền quản lý; đ) Quyền và nghĩa vụ của các bên; e) Cam kết của các bên; g) Các thỏa thuận khác; h) Ngày, tháng, năm ký kết hợp đồng hoặc ký văn bản; i) Chữ ký của các bên (nếu là tổ chức thì phải đóng dấu và ghi rõ chức vụ của người ký). Sự việc trở nên phức tạp không phải do bản chất của nó mà là do các chủ thể không tuân thủ các hình thức, thủ tục bắt buộc khi chuyển giao quyền sở hữu đối với tài sản mà theo quy định của pháp luật thì hợp đồng phải có công chứng, chứng thực. Vì vậy, cần phải tuân thủ các quy định đó nhằm tránh trường hợp hôn nhân không đạt được mục đích, quyền và lợi ích của người chồng hoặc người vợ bị xâm hại mà không được bảo vệ. III- Căn cứ để chấm dứt sở hữu chung hợp nhất của vợ, chồng. III.1: Vợ hoặc chồng chết hoặc được xác định là đã chết theo 1 bản án tuyên bố người này đã chết có hiệu lực pháp luật. Khi một bên vợ hoặc chồng chết trước hoặc được xác định là đã chết theo 1 bản án tuyên bố người này đã chết có hiệu lực pháp luật thì quan hệ sở hữu chung hợp nhất chấm dứt. Tòa án chỉ ra quyết định tuyên bố một người đã chết khi người có quyền, lợi ích liên quan yêu cầu và phải thỏa mãn một trong các trường hợp được quy định tại điều 81 Bộ luật dân sự năm 2005. Điều 81 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định: “1. Ng­êi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ng­êi lµ ®· chÕt trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y: a) Sau ba n¨m, kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt tÝch cña Toµ ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt mµ vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng; b) BiÖt tÝch trong chiÕn tranh sau n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chiÕn tranh kÕt thóc mµ vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng; c) BÞ tai n¹n hoÆc th¶m häa, thiªn tai mµ sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy tai n¹n hoÆc th¶m ho¹, thiªn tai ®ã chÊm døt vÉn kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng, trõ tr­êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c; d) BiÖt tÝch n¨m n¨m liÒn trë lªn vµ kh«ng cã tin tøc x¸c thùc lµ cßn sèng;thêi h¹n nµy ®­îc tÝnh theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 78 cña Bé luËt nµy ” Do đặc điểm của sở hữu chung hợp nhất của vợ chồng là có thể phân chia được. Do vậy, khi chia tài sản chung hợp nhất thì có thể chia theo thỏa thuận hoặc do Tòa án quy định. Khoản 4 điều 219 BLDS quy định: “ Tài sản chung của vợ chồng có thể được phân chia theo thỏa thuận hoặc theo quyết định của Tòa án”. Phần di sản của người chết sẽ được đem chia theo di chúc hoặc theo pháp luật. Khi vợ hoặc chồng chết trước thì phần tài sản của họ trong khối tài sản chung hợp nhất đó là ½ tổng giá trị tài sản và tài sản riêng ( tài sản được thừa kế, tặng, cho riêng, tài sản riêng trước thời kỳ hôn nhân). Tuy nhiên, trên thực tế, việc một người có vợ mà lại chung sống như vợ chồng đối với người khác thì sẽ giải quyết tài sản của họ để lại như thế nào khi họ chết? Về vấn đề này, Nghị định 77/2001/NĐ-CP quy định chi tiết về đăng ký kết hôn theo Nghị quyết số 35/2000/QH10 của Quốc Hội về việc thi hành Luật hôn nhân gia đình. Đối với những trường hợp sống với nhau như vợ chồng mà chưa đăng ký kết hôn, điều 2 Nghị định 77/2001/NĐ-CP quy định: “1. Nh÷ng tr­êng hîp quan hÖ vî chång x¸c lËp tr­íc ngµy 03 th¸ng 01 n¨m 1987, mµ ch­a ®¨ng ký kÕt h«n, th× ®­îc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho ®¨ng ký kÕt h«n. ViÖc ®¨ng ký kÕt h«n ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp nµy kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ thêi gian. 2. Nam vµ n÷ chung sèng víi nhau nh­ vî chång tõ ngµy 03 th¸ng 01 n¨m 1987 ®Õn ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2001 mµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt h«n theo quy ®Þnh cña LuËt H«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2000, th× cã nghÜa vô ®¨ng ký kÕt h«n. Tõ sau ngµy 01 th¸ng 01 n¨m 2003 mµ hä kh«ng ®¨ng ký kÕt h«n, th× ph¸p luËt kh«ng c«ng nhËn hä lµ vî chång.” Những quy định tại Nghị định 77/2001/NĐ-CP là phù hợp với điều kiện kinh tế- xã hội ở nước ta, một đất nước mà ý thức pháp luật ngày càng được đề cao, dân trí ngày càng phát triển thì không thể chấp nhận việc quan hệ vợ chồng không hợp pháp, góp phần loại bỏ hôn nhân bất hợp pháp. Và đương nhiên, tài sản chung hợp nhất của vợ, chồng chỉ được xem xét đối với hôn nhân hợp pháp, những trường hợp kết hôn trái với quy định pháp luật và nghị định trên đều không được xem xét đến tài sản chung. III.2. Ly hôn. III.2.1: Ly hôn: Trong cuộc sống, không thể tránh khỏi những lúc vợ, chồng to tiếng, cãi vã. Khi cảm thấy cuộc sống vợ chồng không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân là không đạt được, vợ chồng thường xuyên không nhìn mặt nhau, không mảy may quan tâm đến nhau thì vợ hoặc chồng hoặc cả hai vợ chồng có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết cho ly hôn. Tòa nhận đơn ly hôn sẽ tiến hành hòa giải, nếu hòa giải không thành hoặc cảm thấy hai bên không thể tiếp tục sống chung thì Tòa án sẽ quyết định cho ly hôn ( điều 89 luật HNGĐ 2000). Khi ly hôn, tài sản của vợ chồng sẽ được chia theo thỏa thuận, trong trường hợp không thỏa thuận được hoặc có thỏa thuận nhưng không bảo đảm được quyền lợi chính đáng của vợ và con thì Tòa án sẽ quyết định (điều 90 Luật HNGĐ năm 2000). III.2.2: Chia tài sản khi ly hôn: Về nguyên tắc, việc chia tài sản khi ly hôn phải tuân thủ theo các quy định tại khoản 2 điều 95 Luật HNGĐ 2000. Khoản 2 điều 95 Luật HNGĐ quy định: “a) Tµi s¶n chung cña vî chång vÒ nguyªn t¾c ®­îc chia ®«i, nh­ng cã xem xÐt hoµn c¶nh cña mçi bªn, t×nh tr¹ng tµi s¶n, c«ng søc ®ãng gãp cña mçi bªn vµo viÖc t¹o lËp, duy tr×, ph¸t triÓn tµi s¶n nµy. Lao ®éng cña vî, chång trong gia ®×nh ®­îc coi nh­ lao ®éng cã thu nhËp; b) B¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña vî, con ch­a thµnh niªn hoÆc ®· thµnh niªn bÞ tµn tËt, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng vµ kh«ng cã tµi s¶n ®Ó tù nu«i m×nh; c) B¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña mçi bªn trong s¶n xuÊt, kinh doanh vµ nghÒ nghiÖp ®Ó c¸c bªn cã ®iÒu kiÖn tiÕp tôc lao ®éng t¹o thu nhËp; d) Tµi s¶n chung cña vî chång ®­îc chia b»ng hiÖn vËt hoÆc theo gi¸ trÞ; bªn nµo nhËn phÇn tµi s¶n b»ng hiÖn vËt cã gi¸ trÞ lín h¬n phÇn m×nh ®­îc h­ëng th× ph¶i thanh to¸n cho bªn kia phÇn gi¸ trÞ chªnh lÖch.” Như vậy, về nguyên tắc thì tài sản chung hợp nhất sẽ được chia hai, nhưng cần có sự xem xét đến hoàn cảnh cá nhân, điều kiện riêng để có thể ưu tiên người vợ hoặc người chồng gặp khó khăn. III.3. Hôn nhân tồn tại nhưng vợ chồng chia tài sản chung. Điều 29 Luật HNGĐ năm 2000 quy định về việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân: “1. Khi h«n nh©n tån t¹i, trong tr­êng hîp vî chång ®Çu t­ kinh doanh riªng, thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù riªng hoÆc cã lý do chÝnh ®¸ng kh¸c th× vî chång cã thÓ tháa thuËn chia tµi s¶n chung; viÖc chia tµi s¶n chung ph¶i lËp thµnh v¨n b¶n; nÕu kh«ng tháa thuËn ®­îc th× cã quyÒn yªu cÇu Tßa ¸n gi¶i quyÕt. 2. ViÖc chia tµi s¶n chung cña vî chång nh»m trèn tr¸nh thùc hiÖn nghÜa vô vÒ tµi s¶n kh«ng ®­îc ph¸p luËt c«ng