Trong giai ñoaïn ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc vaø hoäi
nhaäp quoác teá, nguoàn löïc con ngöôøi Vieät Nam caøng trôû neân coù yù nghóa quan
troïng, quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa coâng cuoäc phaùt trieån ñaát nöôùc. Giaùo duïc
ngaøy caøng coù vai troø quan troïng trong vieäc xaây döïng moät theá heä ngöôøi Vieät
Nam môùi ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Ñieàu naøy ñoøi hoûi giaùo
duïc phaûi coù chieán löôïc phaùt trieån ñuùng höôùng, hôïp quy luaät, xu theá vaø xöùng
taàm thôøi ñaïi.
Muïc tieâu cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo hieän nay laø goùp phaàn taïo neân moät theá
heä ngöôøi lao ñoäng coù tri thöùc, coù ñaïo ñöùc, coù baûn lónh trung thöïc, coù tö duy pheâ
phaùn, saùng taïo, coù kó naêng soáng, kó naêng giaûi quyeát vaán ñeà vaø kó naêng ngheà
nghieäp ñeå laøm vieäc trong moâi tröôøng toaøn caàu hoùa vöøa hôïp taùc vöøa caïnh tranh.
Thöïc hieän nghò quyeát NQ 40 / 2000 / QH10 cuûa Quoác hoäi khoùa X, Boä
giaùo duïc ñaøo taïo ñaõ ñoåi môùi chöông trình, saùch giaùo khoa vaø taøi lieäu daïy hoïc
cho phuø hôïp vôùi muïc tieâu giaùo duïc vaø ñaøo taïo hieän nay. Ñoàng thôøi, phöông
phaùp daïy hoïc ôû nhaø tröôøng ñaõ böôùc ñaàu ñöôïc ñoåi môùi theo tinh thaàn phaùt huy
tính naêng ñoäng , tích cöïc, töï löïc cuûa ngöôøi hoïc vaø taêng cöôøng öùng duïng coâng
ngheä thoâng tin vaøo quaù trình daïy vaø hoïc
91 trang |
Chia sẻ: duongneo | Lượt xem: 1386 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Sử dụng phần mềm macromedia flash để thiết kế một số bài giảng điện tử trong dạy học chương “động học chất điểm” - Vật lí 10 nâng cao, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
KHOA VAÄT LÍ
LUAÄN VAÊN TOÁT NGHIEÄP
SÖÛ DUÏNG PHAÀN MEÀM MACROMEDIA FLASH
ÑEÅ THIEÁT KEÁ MOÄT SOÁ BAØI GIAÛNG ÑIEÄN TÖÛ
TRONG DAÏY HOÏC CHÖÔNG “ÑOÄNG HOÏC
CHAÁT ÑIEÅM” _ VAÄT LÍ 10 NAÂNG CAO
GVHD : TS. PHAÏM THEÁ DAÂN
SVTH : TRAÀN THÒ KIEÀU PHÖÔÏNG
THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH _ NAÊM 2009
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất
đến TS. Phạm Thế Dân. Thầy đã tận tình hướng
dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn tất cả quí thầy, cô
giáo đã giảng dạy và tạo những điều kiện thuận
lợi cho tôi trong suốt bốn năm học tại trường Đại
học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
Cuối cùng, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến
gia đình, bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi thực
hiện luận văn này.
Tác giả
Thành phố Hồ Chí Minh _ năm 2009
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
MÔÛ ĐAÀU
1. Lyù do choïn ñeà taøi
Trong giai ñoaïn ñaåy maïnh coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc vaø hoäi
nhaäp quoác teá, nguoàn löïc con ngöôøi Vieät Nam caøng trôû neân coù yù nghóa quan
troïng, quyeát ñònh söï thaønh coâng cuûa coâng cuoäc phaùt trieån ñaát nöôùc. Giaùo duïc
ngaøy caøng coù vai troø quan troïng trong vieäc xaây döïng moät theá heä ngöôøi Vieät
Nam môùi ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. Ñieàu naøy ñoøi hoûi giaùo
duïc phaûi coù chieán löôïc phaùt trieån ñuùng höôùng, hôïp quy luaät, xu theá vaø xöùng
taàm thôøi ñaïi.
Muïc tieâu cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo hieän nay laø goùp phaàn taïo neân moät theá
heä ngöôøi lao ñoäng coù tri thöùc, coù ñaïo ñöùc, coù baûn lónh trung thöïc, coù tö duy pheâ
phaùn, saùng taïo, coù kó naêng soáng, kó naêng giaûi quyeát vaán ñeà vaø kó naêng ngheà
nghieäp ñeå laøm vieäc trong moâi tröôøng toaøn caàu hoùa vöøa hôïp taùc vöøa caïnh tranh.
Thöïc hieän nghò quyeát NQ 40 / 2000 / QH10 cuûa Quoác hoäi khoùa X, Boä
giaùo duïc ñaøo taïo ñaõ ñoåi môùi chöông trình, saùch giaùo khoa vaø taøi lieäu daïy hoïc
cho phuø hôïp vôùi muïc tieâu giaùo duïc vaø ñaøo taïo hieän nay. Ñoàng thôøi, phöông
phaùp daïy hoïc ôû nhaø tröôøng ñaõ böôùc ñaàu ñöôïc ñoåi môùi theo tinh thaàn phaùt huy
tính naêng ñoäng , tích cöïc, töï löïc cuûa ngöôøi hoïc vaø taêng cöôøng öùng duïng coâng
ngheä thoâng tin vaøo quaù trình daïy vaø hoïc.
Hôn nöõa, vaät lí laø moân khoa hoïc thöïc nghieäm neân vieäc thöïc hieän thí
nghieäm trong giôø hoïc vaät lí laø raát caàn thieát vaø phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa moân
hoïc. Tuy nhieân vôùi ñieàu kieän cô sôû vaät chaát cuûa caùc tröôøng Trung hoïc phoå
thoâng ôû Vieät Nam hieän nay thì vieäc tieán haønh thí nghieäm gaëp nhieàu khoù khaên
vì khoâng coù thieát bò hoaëc thieát bò ñaõ cuõ cho keát quaû khoâng chính xaùc laøm hoïc
sinh khoâng tin töôûng vaøo nhöõng kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc. Vì vaäy caàn phaûi coù
nhöõng giaûi phaùp cho vaán ñeà naøy.
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin thì caùc phaàn meàm hoã trôï
daïy hoïc xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu vôùi caùc tính naêng ñöôïc caûi tieán, ñem laïi
hieäu quaû cao vaø deã söû duïng. Moät trong caùc phaàm meàm ñoù laø Macromedia
Flash. Vôùi phaàn meàm naøy, chuùng ta coù theå taïo ra caùc thí nghieäm aûo loàng gheùp
vaøo baøi giaûng ñöôïc thieát keá treân phaàn meàm Power Point. Nhöõng thí nghieäm aûo
coù hình aûnh, maøu saéc ñeïp, soáng ñoäng ñoàng thôøi cho keát quaû chính xaùc phuø hôïp
lyù thuyeát. Vôùi nhöõng öu ñieåm naøy, baøi giaûng deã daøng taïo ñöôïc höùng thuù cho
hoïc sinh, giuùp hoïc sinh tích cöïc hoïc taäp, hieåu vaø nhôù kieán thöùc moät caùch saâu
saéc vaø yeâu thích moân hoïc hôn.
Ngoaøi ra, chöông “Ñoäng hoïc chaát ñieåm” laø chöông ñaàu tieân cuûa phaàn Cô
hoïc lôùp 10, noù ñoùng vai troø quan troïng vaø laø neàn taûng cho nhöõng chöông sau
naøy, vì vaäy phaûi giuùp hoïc sinh hieåu roõ, hieåu ñuùng kieán thöùc cuûa chöông vaø taïo
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
ñöôïc söï höùng thuù hoïc taäp. Do ñoù, vieäc thieát keá baøi giaûng ñieän töû cho chöông
naøy laø raát caàn thieát.
Vì nhöõng lyù do neâu treân, toâi quyeát ñònh choïn ñeà taøi luaän vaên cuûa mình laø
“Söû duïng phaàn meàm Macromedia Flash ñeå thieát keá moät soá baøi giaûng ñieän
töû trong daïy hoïc chöông “Ñoäng hoïc chaát ñieåm” _ vaät lí 10 naâng cao”.
2. Muïc ñích nghieân cöùu
Söû duïng phaàn meàm Macromedia Flash ñeå thieát keá moät soá baøi giaûng
ñieän töû trong daïy hoïc chöông “Ñoäng hoïc chaát ñieåm” _ vaät lí 10 naâng
cao.
3. Giaû thuyeát khoa hoïc
Neáu söû duïng phaàn meàm Macromedia Flash moät caùch phuø hôïp thì seõ
thieát keá ñöôïc moät soá baøi giaûng ñieän töû trong daïy hoïc chöông “Ñoäng hoïc
chaát ñieåm”_ vaät lí 10 naâng cao theo höôùng phaùt huy tính tích cöïc hoïc
taäp cuûa hoïc sinh.
4. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu
Ñoái töôïng : Quaù trình daïy hoïc chöông “Ñoäng hoïc chaát ñieåm” _ vaät lí
10 naâng cao vaø vieäc söû duïng phaàn meàm Macromedia Flash ñeå thieát
keá moät soá baøi giaûng ñieän töû cho chöông naøy.
Phaàn meàm Macromedia Flash vaø caùc taøi lieäu coù lieân quan.
Phaïm vi nghieân cöùu : Söû duïng phaàn meàm Macromedia Flash ñeå thieát
keá moät soá baøi giaûng ñieän töû trong daïy hoïc chöông “Ñoäng hoïc chaát
ñieåm” _ vaät lí 10 naâng cao.
5. Nhieäm vuï nghieân cöùu
Vôùi muïc ñích nghieân cöùu nhö treân, toâi xaùc ñònh nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa
ñeà taøi nhö sau :
Nghieân cöùu muïc tieâu vaø nhieäm vuï cuûa hoaït ñoäng daïy hoïc vaät lí ôû
tröôøng Trung hoïc phoå thoâng.
Nghieân cöùu noäi dung ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc vaät lí ôû lôùp 10
theo chöông trình vaø saùch giaùo khoa môùi.
Nghieân cöùu cô sôû lí luaän cuûa vieäc söû duïng baøi giaûng ñieän töû trong
daïy hoïc vaät lí.
Nghieân cöùu ñaëc ñieåm cuûa baøi giaûng ñieän töû vaø thí nghieäm aûo.
Nghieân cöùu noäi dung chöông “Ñoäng hoïc chaát ñieåm” _ vaät lí 10 naâng
cao.
Tìm hieåu qui trình thieát keá baøi giaûng ñieän töû vaø caùch söû duïng phaàn
meàm Macromedia Flash.
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
Thieát keá moät soá thí nghieäm aûo vaø baøi giaûng ñieän töû cho moät soá baøi
hoïc cuûa chöông “ Ñoäng hoïc chaát ñieåm”_ vaät lí 10 naâng cao.
6. Phöông phaùp nghieân cöùu
Phöông phaùp nghieân cöùu lyù thuyeát
_ Ñoïc vaø nghieân cöùu saùch giaùo khoa, saùch baøi taäp, saùch giaùo
vieân Vaät lí 10 naâng cao ; caùc giaùo trình höôùng daãn söû duïng
phaàn meàm Macromedia Flash ; caùc giaùo trình, taøi lieäu veà lí
luaän daïy hoïc, boài döôõng phöông phaùp giaûng daïy vaät lí ôû
tröôøng Trung hoïc phoå thoâng.
_ Nghieân cöùu saùch, taøi lieäu, taïp chí giaùo duïc veà chieán löôïc phaùt
trieån giaùo duïc Vieät Nam töø naêm 2009 ñeán naêm 2020 ; noäi
dung ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc vaät lí theo chöông trình vaø
saùch giaùo khoa môùi ; tình hình giaùo duïc ôû Vieät Nam vaø treân
theá giôùi hieän nay.
_ Tìm kieám nhöõng tö lieäu coù lieân quan treân maïng internet
Phöông phaùp laáy yù kieán chuyeân gia : nhôø giaùo vieân höôùng daãn vaø
giaùo vieân Trung hoïc phoå thoâng coù kinh nghiệm goùp yù cho ñeà taøi.
7. Nhöõng ñoùng goùp cuûa ñeà taøi
Höôùng daãn söû duïng vaø vaän duïng phaàn meàm Macromedia Flash vaøo
vieäc xaây döïng thí nghieäm aûo vaø thieát keá baøi giaûng ñieän töû.
Thieát keá baøi giaûng ñieän töû cho moät soá baøi hoïc cuûa chöông “ Ñoäng
hoïc chaát ñieåm”_ vaät lí 10 naâng cao.
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
Chương 1 : BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ VÀ VIỆC SỬ DỤNG PHẦN MỀM
MACROMEDIA FLASH ĐỂ THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG
1.1 Muïc tieâu vaø nhieäm vuï cuûa hoaït ñoäng daïy hoïc vaät lí ôû tröôøng trung
hoïc phoå thoâng
Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có
đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất
và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Phát triển giáo dục luôn được Đảng và Nhà nước ta coi là quốc sách hàng
đầu trong đó nhiệm vụ trọng tâm là cải tiến phương pháp dạy và học theo hướng
phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh ; tăng cường thực hành,
thực tập ; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu khoa học và lao động sản xuất
; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin và các thành tựu khác của khoa học
công nghệ vào việc dạy và học.
Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo tinh thần phát huy tính tích
cực, chủ động của học sinh, tạo điều kiện cho học sinh hoạt động trí tuệ trong giờ
học và cả ở nhà. Trong giờ học, thông qua những hoạt động trí tuệ đa dạng như
quan sát và theo dõi thí nghiệm, lập luận theo những vấn đề giáo viên đặt ra, thực
hiện một số tính toán cần thiết, học sinh có thể tự mình tìm ra được một số qui
luật, thiết lập được một số phương trình mà giáo viên cần truyền đạt. Trong mỗi
bài có phần để cho học sinh nhận xét, suy luận, đối chiếu, vận dụng, giáo viên
khai thác những phần này để dẫn dắt học sinh hoạt động trí tuệ một cách chủ
động, kết hợp với việc thuyết giảng của mình. Có nhiều cách khai thác nội dung
khác nhau, tùy theo đối tượng học sinh, tùy mỗi giáo viên. Trong sự đa dạng của
phương pháp, giáo viên sẽ là người chủ động.
Một yêu cầu rất quan trọng khác của chương trình Vật lí là coi trọng thí
nghiệm, cố gắng để 30% tiết học vật lí có làm thí nghiệm. Để thực hiện yêu cầu
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
này cần có trang thiết bị thích hợp ở mức độ tương đối hiện đại. Nếu thực hiện
được những thí nghiệm trên lớp thì có tác dụng tốt để học sinh nắm được phương
pháp thực nghiệm của Vật lí học. Bên cạnh việc coi trọng phương pháp thực
nghiệm, giáo viên cần coi trọng các phương pháp khác của vật lí dựa trên những
suy luận, từ những quan sát các hiện tượng tự nhiên, từ những thí nghiệm dẫn đến
một số nhận xét và kết luận.
Thông qua các hoạt động trên, giáo viên đã cung cấp cho học sinh một hệ
thống các kiến thức vật lí cơ bản, khoa học, hiện đại và các kĩ năng, kĩ xảo tương
ứng, đồng thời rèn luyện tư duy, bồi dưỡng năng lực sáng tạo và khả năng tự học,
khả năng hoạt động độc lập của học sinh, góp phần giáo dục một số phẩm chất
đạo đức cho học sinh.
1.2 Nội dung đổi mới phương pháp dạy học vật lí ở trường Trung học phổ
thông
1.2.1 Đa dạng hóa các hình thức tổ chức dạy học, kết hợp học tập cá nhân và
học tập theo nhóm
Quá trình tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm thường gồm các giai
đoạn sau :
Giáo viên đưa đề tài hoặc các câu hỏi cho lớp, có thể gợi ý bằng các vấn đề
nhỏ để học sinh xác định đúng mục tiêu và nhiệm vụ cần thực hiện.
Cả lớp chia thành những nhóm nhỏ, xác định và giao nhiệm vụ cho các
nhóm. Sau đó mỗi nhóm phân công và giao nhiệm vụ cho mỗi cá nhân, sau khi
thực hiện những nhiệm vụ được phân công thì tổ chức thảo luận rút ra kết luận
chung và cử người đại diện cho nhóm trình bày trước lớp.
Trong quá trình học sinh làm việc và thảo luận thì giáo viên theo dõi, giúp
đỡ khi cần thiết.
Học tập theo nhóm không chỉ áp dụng trong nghiên cứu lí thuyết, giải bài tập
mà còn trong lúc tiến hành thí nghiệm.
Khi tổ chức học tập theo nhóm, giáo viên phải quan sát, theo dõi tốt để đánh
giá một cách khách quan, không làm mất sự đoàn kết trong nhóm đồng thời phát
huy được tính tích cực của mỗi cá nhân.
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
1.2.2 Bồi dưỡng phương pháp tự học cho học sinh
Mục tiêu quan trọng nhất của quá trình dạy học là giúp học sinh phát triển trí
tuệ và có năng lực tự học, tự nghiên cứu.
Căn cứ vào trình độ của học sinh mà giáo viên có thể giao cho học sinh
những câu hỏi, bài tập hoặc thí nghiệm để học sinh tự làm trên lớp hoặc ở nhà với
mức độ từ dễ đến khó, từ cơ bản đến nâng cao để học sinh thích ứng với việc tự
học, tự giải quyết vấn đề và từ từ nâng cao năng lực tự học.
1.2.3 Bồi dưỡng cho học sinh các phương pháp nghiên cứu vật lí
Những phương pháp nghiên cứu vật lí chủ yếu là :
Phương pháp thực nghiệm vật lí
Phương pháp tiên đề
Phương pháp mô hình
Phương pháp tương tự
Phương pháp toán học
Ngoài các phương pháp đặc trưng này còn có các phương pháp khác như
phương pháp phân tích – tổng hợp, phương pháp qui nạp – suy diễn, phương pháp
đề xuất giả thuyết, phương pháp trừu tượng hóa và cụ thể hóa , phương pháp thí
nghiệm tưởng tượng, Trong quá trình dạy học vật lí cần làm rõ phương pháp
nghiên cứu vật lí để tìm ra kiến thức vật lí đó hoặc có thể cho học sinh tự thiết lập
thí nghiệm kiểm chứng dựa trên những kiến thức đã học và sự sáng tạo của bản
thân.
1.2.4 Áp dụng rộng rãi phương pháp dạy học nêu và giải quyết vấn đề
Nội dung cơ bản của phương pháp này là giáo viên đặt ra trước học sinh một
vấn đề học tập cần giải quyết dưới dạng một bài toán có vấn đề, dẫn dắt học sinh
tiếp nhận được mâu thuẫn của bài toán và chuyển mâu thuẫn này thành mâu thuẫn
nội tâm, đặt học sinh vào trạng thái tâm lí có nhu cầu và sẵn sàng giải quyết mâu
thuẫn, trạng thái này gọi là tình huống có vấn đề. Sau đó, với sự giúp đỡ của giáo
viên, học sinh tự lực nghiên cứu giải quyết vấn đề đã được đặt ra, tức là đã phát
hiện được kiến thức mới và vận dụng được kiến thức này.
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
1.2.5 Dạy học thông qua việc tổ chức các hoạt động học tập mang tính tìm
tòi nghiên cứu của học sinh
Giáo viên cần tạo điều kiện và hướng dẫn học sinh tự mình nêu ra và thực
hiện các giải pháp để giải quyết vấn đề đã phát hiện, đề xuất các giả thuyết, thiết
kế và tiến hành các phương án thí nghiệm nhằm kiểm tra tính đúng đắn của các
giả thuyết hoặc các hệ quả được suy ra từ chúng.
Học sinh cũng cần được giao những nhiệm vụ đòi hỏi phải vận dụng các
kiến thức, kĩ năng đã thu được không những vào các tình huống quen thuộc mà
còn vào những tình huống mới. Với mỗi chủ đề học tập, giáo viên có thể giao cho
các nhóm học sinh những đề tài nghiên cứu nhỏ đòi hỏi học sinh phải sưu tầm, thu
thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, xử lí thông tin và truyền đạt thông tin
thông qua thảo luận, viết báo cáo,
Thông qua các hoạt động học tập tự lực, tích cực, học sinh không những
chiếm lĩnh được kiến thức, rèn luyện được kĩ năng mà còn có niềm vui của sự
thành công trong học tập và phát triển năng lực sáng tạo của mình.
1.2.6 Đổi mới việc thiết kế bài giảng
Khi soạn giáo án, giáo viên phải xác định rõ ràng, cụ thể mục tiêu của bài
học về kiến thức, kĩ năng, thái độ mà học sinh cần đạt được sau khi học. Việc
soạn giáo án của giáo viên phải chuyển trọng tâm từ thiết kế các hoạt động của
giáo viên sang thiết kế các hoạt động của học sinh trong quá trình lĩnh hội từng
nội dung kiến thức của bài học và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong
hoạt động dạy học.
1.3 Sử dụng bài giảng điện tử trong dạy học vật lí ở trường Trung học phổ
thông
1.3.1 Cơ sở triết học
V.I.Lênin đã khái quát quá trình nhận thức như sau : “Từ trực quan sinh
động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn - đó là con đường
biện chứng của sự nhận thức hiện thực khách quan”.
Quá trình học tập về bản chất là một quá trình nhận thức nên cần phải thông
qua hoạt động thực tiễn. Điểm khác biệt là quá trình học tập của học sinh là một
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
quá trình được tổ chức và hướng dẫn của giáo viên. Vì vậy cần phải có cách tổ
chức và hướng dẫn học sinh đặc biệt để có thể phát triển mạnh hơn năng lực nhận
thức của học sinh như tổ chức cho học sinh đọc sách, tìm tài liệu, thảo luận theo
nhóm, tự phát hiện và giải quyết vấn đề, liên hệ thực tiễn. Quan trọng nhất là tăng
cường yếu tố trực quan trong dạy học. Bài giảng điện tử với các thí nghiệm ảo và
hình ảnh động là một trong những cách tốt nhất để tăng cường yếu tố trực quan
trong dạy học mà giáo viên có thể thực hiện và phát triển hơn nữa.
1.3.2 Cơ sở giáo dục học
Quá trình giáo dục là một quá trình trong đó dưới tác động chủ đạo của nhà
giáo dục thì người được giáo dục tự giác, tích cực tự giáo dục để hình thành thế
giới quan và những phẩm chất nhân cách khác của người công dân, người lao
động.
Mục đích của giáo dục là phát triển nhân cách của người học một cách toàn
diện và hài hòa.
Thông qua quá trình dạy học chúng ta có thể trau dồi kiến thức, rèn luyện kĩ
năng và phẩm chất cho người học tức là giúp người học phát triển nhân cách một
cách toàn diện.
Việc giảng dạy bằng bài giảng điện tử có thể giúp giáo viên tiết kiệm thời
gian để dành thời gian đó cho việc liên hệ thực tế, kể chuyện về lịch sử phát minh,
các nhà khoa học nổi tiếng giúp học sinh yêu thích môn học, giáo dục những
phẩm chất cho học sinh như tính tự học, tự nghiên cứu, tính kỉ luật, kiên trì, sáng
tạo, mạnh dạn giả thiết và chứng minh.
1.3.3 Cơ sở tâm lí học
Trong quá trình học tập, học sinh cũng phải ghi nhớ những kiến thức, công
thức, sự vật hiện tượng, nên trí nhớ cũng đóng một vai trò quan trọng.
Phát triển tư duy phải gắn liền với rèn luyện cảm giác, tri giác, tính nhạy
cảm, năng lực quan sát và trí nhớ của học sinh. Thiếu những tài liệu cảm tính thì
không có gì để tư duy.
Bài giảng điện tử có ưu thế trong việc phát triển tư duy vì sự sống động, gần
gũi với thực tế, hình ảnh chọn lọc bỏ và qua các yếu tố không cần thiết, có thể lặp
SVTH : TRẦN THỊ KIỀU PHƯỢNG
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP GVHD : TS. PHẠM THẾ DÂN
lại nhiều lần giúp cung cấp những tài liệu cảm tính một cách có hiệu quả để học
sinh tư duy và phát triển trí nhớ đặc biệt là trí nhớ hình ảnh.
1.3.4 Cơ sở thực tiễn
Cuộc cách mạng khoa học công nghệ tiếp tục phát triển mạnh mẽ làm nền
tảng cho sự phát triển kinh tế tri thức. Thế giới đang hướng tới cuộc cách mạng
công nghiệp lấy tri thức làm động lực phát triển. Trình độ đổi mới và ứng dụng tri
thức quyết định trình độ phát triển của mỗi quốc gia. Khoa học công nghệ trở
thành động lực cơ bản của sự phát triển kinh tế - xã hội. Sự phát triển của khoa
học công nghệ đã làm thay đổi mạnh mẽ nội dung, phương pháp giáo dục trong
nhà trường đồng thời đòi hỏi giáo dục phải cung cấp được nguồn nhân lực có trình
độ cao.
Ngày nay sự hiểu biết nhất định về tin học và máy vi tính đã trở thành những
yếu tố văn hóa phổ thông của con người. Nhiều nước đã đưa tin học vào giảng dạy
trong nhà trường từ lâu, đồng thời ứng dụng tin học vào việc giảng dạy các môn
học. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều phần mềm hỗ trợ dạy học cho tất cả các
môn học như Toán, Lý, Hóa,. Sử dụng phần mềm dạy học nhằm cải tiến nội
dung và phương pháp dạy học giúp cho người học tiếp thu kiến thức chủ động
hơn, hứng thú hơn trong học tập.
Một trong các giải pháp phát triển giáo dục trong giai đoạn 2008-2020 là đổi
mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá kết quả học tập. Thực hiện cuộc vận
động toàn ngành đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực,
tự giác, chủ động, sáng tạo của người học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông
tin trong dạy học, đến năm 2020 có 60% giáo viên phổ thông, 80% giáo viên,
giảng viên các trường dạy nghề, trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, đại học sử
dụng thành thạo công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy học.
Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho giáo dục. Hoàn thành việc xây dựng
chuẩn quốc gia về cơ sở vật chất kĩ thuật cho tất cả các loại hình trường nhằm
đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất cơ bản thực hiện việc đổi mới quá trình dạy học.
Trong đó chú trọng đến chuẩn hóa phòng học, phòng thí nghiệm, phòng học bộ
môn và trang thiết bị dạy học ở các cấp học. Như vậy trong tương