Đề tài Thiết kế chiếu sáng trung tâm thể thao thành phố Quy Nhơn

Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 1 LÔØI NOÙI ÑAÀU AÙnh saùng laø vaán ñeà ñaëc bieät quan troïng trong ñôøi soáng. Ngoaøi vieäc chieáu saùng baèng aùnh saùng töï nhieân thì aùnh saùng nhaân taïo ñoùng vai troø chuû choát. Lòch söû cuûa chieáu saùng nhaân taïo ñöôïc chia ra laøm hai giai ñoaïn: Giai ñoaïn tröôùc khi coù ñeøn ñieän vaø giai ñoaïn sau khi coù ñeøn ñieän. Giai ñoaïn tröôùc khi coù ñeøn ñieän thì loaøi ngöôøi chieáu saùng ban ñeâm baèng beáp löûa, neùn, ñeøn daàu hoûa.. vv. Nhöõng nguoàn saùng naøy coù aùnh saùng yeáu, hieäu suaát thaáp. Töø khi nghaønh ñieän ra ñôøi vaø ñeán nöõa theá kyû XIX nhöõng ngoïn ñeøn ñieän ñaàu tieân ñöôïc saùng cheá, nhöng hôn moät traêm naêm gaàn ñaây ñeøn ñieän môùi ñöôïc phaùt trieån khoâng ngöøng vôùi nhöõng tieán boä vöôït baäc, môû ra moät kyû nguyeân vaên minh môùi cho loaøi ngöôøi. Luùc ñaàu con ngöôøi chöa quan taâm laém ñeán chieáu saùng cuõng nhö tính myõ thuaät vaø thaãm myõ. Khi ñôøi soáng ñöôïc naâng cao thì nhu caàu cuûa hoï caøng cao, nhaát laø khi söï nghieäp coâng nghieäp hoaù vaø hieän ñaïi hoaù phaùt trieãn maïnh nhö ngaøy nay, caùc ñoâ thò, khu coâng nghieäp, xa loä, coâng trình theå thao caøng phaùt trieãn nhanh choùng . Vieäc chieáu saùng caùc coâng trình phaûi ñöôïc thieát keá theo ñuùng caùc tieâu chuaån, ñaûm baûo caùc yeâu caàu veà kyõ thuaät ñem laïi thaãm myõ cho coâng trình keå caû noäi vaø ngoaøi thaát, chieáu saùng taïo neân veû ñeïp ban ñeâm cho thaønh phoá. Vieäc thieát keá chieáu saùng cho caùc coâng trình theå thao ngoaøi trôøi noùi chung vaø saân vaän ñoäng noùi rieâng ñoøi hoûi ngöôøi kyõ sö thieát keá chieáu saùng phaûi ñaëc bieät quan taâm ñeán caùc yeáu toá veà kyõ thuaät vaø thaãm myõ cuûa coâng trình. Sau thôøi gian laøm vieäc ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa caùc Thaày Coâ giaùo trong khoa, baïn beø cuøng lôùp vaø ñaëc bieät laø söï giuùp ñôõ taän tình cuûa thaày TS.Nguyeãn Ngoïc Myõ Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 2 em ñaõ hoaøn thaønh ñoà aùn toát nghieäp cuûa mình vôùi ñeà taøi “ Thieát keá chieáu saùng trung taâm theå thao thaønh phoá Quy Nhôn”. Trong suoát thôøi gian laøm vieäc döôùi söï chæ daãn tröïc tieáp cuûa thaày TS Nguyeãn Ngoïc Myõ, em ñaõ hình dung ñöôïc töøng böôùc cuï theå trong coâng vieäc cuûa ngöôøi thieát keá, cuõng nhö vaän duïng ñöôïc nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc, hoïc hoûi theâm ôû Thaày, ôû baïn nhöõng kieán thöùc quí baùu vaø tìm hieåu saâu hôn trong lónh vöïc chieáu saùng ñeå trang bò cho mình moät kieán thöùc caàn thieát cho coâng vieäc sau naøy. Tuy nhieân vì kieán thöùc vaø thôøi gian coù haïn neân ñoà aùn cuûa em coøn nhieàn sai soùt vaø haïn cheá. Em raát mong ñöôïc söï xem xeùt vaø chæ baûo cuûa caùc Thaày Coâ. Moät laàn nöõa em xin chaân thaønh caûm ôn saâu saéc ñeán caùc Thaày Coâ trong boä moân thieát bò ñieän - ñieän töû, caùc Thaày Coâ tröôøng ÑH Quy Nhôn vaø ñaëc bieät laø thaày TS Nguyeãn Ngoïc Myõ ñaõ taän tình giuùp ñôõ em hoaøn thaønh ñoà aùn naøy, cuõng nhö trong suoát quaù trình hoïc taäp ñeå hoâm nay em hoaøn thaønh nhieäm vuï hoïc taäp cuûa mình. Quy Nhôn,Ngaøy … Thaùng … Naêm 2009 Sinh vieân thöïc hieän. Nguyeãn Vaên Huøng MUÏC LUÏC TRANG Lôøi noùi ñaàu ........................................................................................................ 01 Chöông I: Toùm taét cô sôõ kyõ thuaät chieáu saùng .............................................. 03 1.1. Caùc ñaïi löôïng ño aùnh saùng ......................................................................... 03 1.2. Caáu taïo vaø nhöõng ñaëc tính cuûa thieát bò chieáu saùng. .................................. 09 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 3 Chöông II: Thieát keá chieáu saùng saân vaän ñoäng ............................................ 14 2.1. Phöông phaùp thieát keá chieáu saùng saân vaän ñoäng . ...................................... 14 2.2. Löïa choïn phöông aùn chieáu saùng . ............................................................... 21 2.3. Thieát keá chieáu saùng saân vaän ñoäng ............................................................. 24 2.4. Tính toaùn ñoä roïi treân saân ............................................................................ 28 2.5. Tính chieáu saùng taêng cöôøng baèng ñeøn pha khaùn ñaøi ............................. 38 2.6. Tính toaùn ñoä roïi taïi caùc ñieåm do ñeøn pha khaùn ñaøi gaây ra ....................... 39 2.7. Ñoä roïi treân saân do toaøn boä heä thoáng ñeøn pha gaây ra ................................. 41 2.8. Caùc soá lieäu ban ñaàu vaø keát quaû tính toaùn ................................................. 42 Chöông III: Thieát keá chieáu saùng saân quaàn vôït ............................................. 44 3.1. Löïa choïn phöông aùn chieáu saùng ................................................................. 44 3.2. Thieát keá chieáu saùng saân quaàn vôït ............................................................... 47 3.3. Toång hôïp caùc soá lieäu ban ñaàu vaø keát quaû tính toaùn .................................. 56 Chöông IV: Thieát keá chieáu saùng beå bôi ......................................................... 58 4.1. Löïa choïn phöông aùn chieáu saùng ................................................................ 58 4.2. Thieát keá chieáu saùng beå bôi .......................................................................... 60 4.3. Toång hôïp caùc soá lieäu ban ñaàu vaø keát quaû tính toaùn .................................. 69 Chöông V: Thieát keá chieáu saùng nhaø thi ñaáu ................................................ 70 5.1. Phöông phaùp thieát keá chieáu saùng nhaø thi ñaáu ............................................ 70 5.2. Thieát keá chieáu saùng nhaø thi ñaáu ................................................................. 72 Chöông VI: Thieát keá caáp ñieän cho trung taâm theå thao .............................. 78 6.1. Nhöõng yeâu caàu chung .................................................................................. 78 6.2. Choïn phöông aùn caáp ñieän .......................................................................... 79 6.3. Tính toaùn heä thoáng caáp ñieän ....................................................................... 80 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 4 6.4. Tính choïn maùy bieán aùp vaø maùy phaùt diezen .............................................. 82 6.5. Tính choïn phaàn töû cao aùp ........................................................................... 83 6.6. Tính choïn caùc phaàn töû haï aùp ...................................................................... 84 6.7. Choïn daây daãn töø traïm bieán aùp veà caùc tuû phaân phoái ................................. 89 6.8. Choïn oáng luoàng ñieän ................................................................................... 92 6.9. Kieåm tra toån thaát ñieän aùp ........................................................................... 92 6.10. Choïn tuû phaân phoái taïi caùc phuï taûi ............................................................ 95 Chöông VII: Caùc bieän phaùp tieát kieäm ñieän naêng ....................................... 97 7.1. Nhaän xeùt chung ........................................................................................... 97 7.2. Caùc giaûi phaùp giaûm toån thaát ñieän naêng ..................................................... 97 7.3. Caùc bieän phaùp tieát kieäm ñieän naêng ôû trung taâm theå thao ......................... 98 Keát Luaän ......................................................................................................... 101 Taøi Lieäu Tham Khaûo ...................................................................................... 102 Phuï Luïc ............................................................................................................ 103 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 5 CHÖÔNG I TOÙM TAÉT CÔ SÔÕ KYÕ THUAÄT CHIEÁU SAÙNG 1.1. CAÙC ÑAÏI LÖÔÏNG ÑO AÙNH SAÙNG 1.1.1. Soùng ñieän töø Soùng ñieän töø lan truyeàn trong khoâng gian vöøa coù tính chaát soùng vöøa coù tính chaát haït, cuõng gioáng nhö moïi soùng khaùc, soùng ñieän töø tuaân theo caùc ñònh luaät vaät lyù. 1.1.2 AÙnh saùng AÙnh saùng laø böùc xaï ñieän töø maø maét ngöôøi coù theå caûm nhaän ñöôïc moät caùch tröïc tieáp. AÙnh saùng coù böôùc soùng  = 380 – 780 nm. Caùc aùnh saùng coù böôùc soùng vaøo khoaûng  = 555 nm ñöôïc hieån thò toát nhaát treân voõng maïc cuûa maét ngöôøi taïi ñaây coù hai loaïi teá baøo : - Teá baøo hình noùn coù khoaûng baûy trieäu teá baøo, naèm giöõa voõng maïc cho ta phaân bieät maøu saéc cuûa aùnh saùng. - Teá baøo hình que coù khoaûng 120 trieäu teá baøo, chuùng bao phuû phaàn coøn laïi cuûa voõng maïc cho ta phaân bieät maøu saéc cuûa aùnh saùng ñen, traéng. - Böôùc soùng maø maét ngöôøi coù theå nhaän ñöôïc coù böôùc soùng  = 380 – 780 nm. - Ñoái vôùi ngöôøi thiết keá chieáu saùng caàn quan taâm ñeán ñöôøng cong hieäu quaû aùnh saùng : V(). Thuyû tinh theå Voõng mạc Các teá baøo Thaàn kinh thị giaùc Hình 1 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 6 V() - Thò giaùc ban ngaøy V’ ()- Thò giaùc ban ñeâm. 1.1.3. Caùc ñaïi löôïng ño aùnh saùng vaø ñôn vò ño 1.1.3.1. Goác khoái  Ñôn vò Steradian (Sr). Goùc khoái ñöôïc ñònh nghóa laø tyû soá giöõa dieän tích vaø bình phöông cuûa baùn kính. Noù laø moät goùc trong khoâng gian. Ta giaû thieát raèng moät nguoàn ñieåm ñaët ôû taâm O cuûa moät hình caàu roãng baùn kính R vaø kyù hieäu S laø nguyeân toá maët cuûa hình caàu naøy. 2 S R   Trong ñoù: R 0  S R KS K2S  S Hình 3 Hình 2 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 7 S - Dieän tích treân maët chaén treân maët caàu (m 2 ) R- Baùn kính hình caàu (m) -Giaù trò cöïc ñaïi cuûa goác khoái khi khoâng gian chaén laø toaøn boä maët caàu. 2 2 2 4. . 4 S R R R      1.1.3.2 Cöôøng ñoä saùng I Ñôn vò ño Candela,kí hieäu: (cd): Cöôøng ñoä saùng laø thoâng soá ñaëc tröng cho khaû naêng phaùt quang cuûa nguoàn saùng . Candela laø cöôøng ñoä saùng theo moät phöông ñaõ cho cuûa nguoàn phaùt moät böùc xaï ñôn saéc coù taàn soá laø 540.10 12 Hz (  = 555 nm) vaø cöôøng ñoä naêng löôïng theo phöông naøy laø 683 1 Oaùt treân Steradian. - Moät nguoàn phaùt quang taïi 0, phaùt moät löôïng quang thoâng d trong goùc khoái d coù: + Cöôøng ñoä saùng trung bình cuûa nguoàn :    d d I A0 + Cöôøng ñoä saùng taïi ñieåm A:     d d I lim d A 0 0 - Cöôøng ñoä saùng maïnh seõ laøm cho maét coù caûm giaùc bò loaù, khaû naêng phaân bieät maøu saéc cuõng nhö söï vaät bò giaûm ñi, luùc naøy thaàn kinh caêng thaúng vaø thò giaùc maát chính xaùc. 1.1.3.3 Quang thoâng  d A d 0 Hình 4 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 8 Ñôn vò ño Lumen (lm). Quang thoâng laø moät thoâng soá hieån thò phaàn naêng löôïng chuyeån thaønh aùnh saùng, ñöôïc ñaùnh gía baèng cöôøng ñoä saùng caûm giaùc vôùi maét thöôøng cuûa ngöôøi coù theå haáp thuï ñöôïc löôïng böùc xaï : - Quang thoâng cuûa moät nguoàn phaùt ra trong goùc khoái : 0 .I d    - Quang thoâng khi cöôøng ñoä saùng ñeàu ( I = const ):  = I.. - Quang thoâng khi cöôøng ñoä saùng I khoâng phuï thuoäc vaøo phöông : 4 0 .I d     1.1.3.4 Ñoä roïi E Ñôn vò lux (lx): Ñoä roïi laø ñaïi löôïng ñaëc tröng cho maät ñoä quang thoâng nhaän ñöôïc treân beà maët ñöôïc chieáu saùng. E S   hoaëc 2 lm lux m  Trong ñoù:  - Quang thoâng beà maët dieän tích nhaän ñöôïc ( lm ) S - Dieän tích beà maët ñuôïc chieáu saùng ( m 2 ) Khi moät maët phaúng coù dieän tích S =1 m 2 nhaän ñöôc cöôøng ñoä saùng moät löôïng quang thoâng  = 1 lm seõ coù ñoä roïi E = 1 lx. d A d 0 Hình 5 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 9 1.1.3.5. Ñoä choùi L ñôn vò cd/m 2 : Ñoä choùi laø thoâng soá ñeå ñaùnh giaù ñoä tieän nghi cuûa chieáu saùng, laø tyû soá giöõa cöôøng ñoä saùng vaø dieän tích bieåu kieán cuûa nguoàn saùng theo moät phöông cho tröôùc.   cos.dS dI L Ñoä choùi nhoû nhaát ñeå maét nhìn thaáy laø 10 -5 cd/m 2 vaø baét ñaàu gaây neân khoù chòu vaø loaù maét ôû 5000 cd/m 2 . 1.1.3.6. Ñònh luaät Lamber Khi nhìn ôû caùc goùc khaùc nhau thì ñoä choùi L baèng nhau. Ñaây laø ñaëc tröng cho ñoä phaûn xaï cuûa vaät. Neáu beà maët coù ñoä roïi E thì ñoä choùi khi nhìn leân beà maët: + Ñònh luaät Lamber:   E .L S I L  S I cos.S cos.I L     Khi ñoä saùng do khuyeách taùn ñònh luaät Lamber ñöôïc toång quaùt :  .LM Trong ñoù:  : Heä soá phaûn xaï cuûa beà maët (  <1) E : Ñoä roïi (lx) M : Ñoä tröng (lm/m 2 ) L : Ñoä choùi ( cd/m 2 ). I    Hình 6 Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 10 1.1.3.7. Tri giaùc nhìn thaáy vaø ñoä töông phaûn Tri giaùc nhìn thaáy laø ñoä nhaïy cuûa maét vôùi söï töông phaûn, vôùi söï cheânh leäch töông ñoái cuûa hai ñoä choùi cuûa caùc vaät caïnh nhau maø maét coù theå phaân bieät ñöôïc . Khi quan saùt moät vaät coù ñoä L0 treân moät neàn coù ñoä choùi Lf chæ coù theå phaân bieät ñöôïc neáu ñoä töông phaûn: 01.0C L LL f f0    Trong ñoù: L0 : Ñoä choùi khi nhìn vaät Lf : Ñoä choùi khi nhìn neàn C : Ñoä töông phaûn. 1.1.3.8. Ñoä nhìn roõ vaø tính naêng nhìn Ñoä nhìn roû laø khaû naêng caûm nhaän cuûa maét khi nhìn nguoàn saùng vaø caùc beà maët ñöôïc chieáu saùng . +Tính naêng nhìn ñöôïc bieåu dieån theo: C/CS : Cho pheùp ñaùnh giaù tính naêng nhìn. C/CS = 1: Tính naêng nhìn chæ 10% ( khoù nhìn ) C/CS =7.5: Tính naêng nhìn ñöôïc 84% ( nhìn toát) C/CS = 12 : Tính naêng nhìn laø 90% ( khoù chòu ) Trong ñoù: C: Ñoä töông phaûn CS: Ngöôõng töông phaûn. 1.1.4. Maøu cuûa nguoàn 1.1.4.1. Nhieät ñoä maøu Ñeå ñaëc tröng roõ hôn khaùi nieäm veà aùnh saùng traéng thì ngöôøi ta gaùn cho noù khaùi nieäm veà “ nhieät ñoä maøu “, tính baèng ñoä Kelvin. Ñoù laø moâ taû maøu cuûa moät nguoàn saùng baèng caùch so saùnh vôùi maøu cuûa moät vaät ñen noùi chung ñöôïc nung noùng giöõa 2000 vaø 10000 K. 3000 4000 5000 6000 7000 Vuøng moâi Tröøông saùng Tieän nghi T, 0 K Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 11 1.1.4.2. Chæ soá maøu cuûa aùnh saùng:(IRC) Chæ soá maøu laø thoâng soá ñeå ñaùnh giaù chaát löôïng trung thöïc cuûa aùnh saùng do nguoàn phaùt ra. + I.R.C = 0 laø aùnh saùng ñôn saéc phaûn aùnh maøu saéc khoâng trung thöïc. + I.R.C = 90  100 aùnh saùng trung thöïc. Ñoái vôùi chieáu saùng saân vaän ñoäng coù truyeàn tivi maøu thì yeâu caàu I.R.C > 85 Khi tính toaùn thieát keá caùc nguoàn saùng thì caàn phaûi chuù yù ñeán chæ soá maøu. 1.2. CAÁU TAÏO VAØ NHÖÕNG ÑAËC TÍNH CUÛA THIEÁT BÒ CHIEÁU SAÙNG Coù 3 caùch cô baûn - Duøng ñieän ñoát noùng caùc sôïi ñoát ôû nhieät ñoä cao - Duøng phoùng ñieän giöõa 2 ñieän cöïc ñeå taïo ra caùc böùc xaï - Keát hôïp phoùng ñieän vôùi lôùp boät huyønh quang 1.2.1. Nhöõng chæ tieâu ñaùnh giaù aùnh saùng vaø boùng neon Hieäu suaát aùnh saùng: P  (lm/W) Nhieät ñoä maøu:Tm ( 0 K) Chæ soá theå hieän maøu:IRC(Ra) Tuoåi thoï boùng neon 1.2.1.1. Boùng ñeøn 1. Ñeøn sôïi ñoát a. Caáu taïo Ñeøn sôïi ñoát goàm 3 boä phaän chính: Sôïi ñoát, boùng ñeøn vaø ñuoâi ñeøn. Sôïi ñoát thöôøng laøm baèng daây vonfram, boùng ñeøn thöôøng laøm baèng thuûy tinh coù theâm chì, beân trong coù chöùa khí trô hoaëc thaønh phaàn halogen, ñeå taêng hieäu quaû aùnh saùng. b. Caùc ñaëc ñieåm: Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 12 - Öu ñieåm: + Coù nhieàu loaïi, kích thöôùc, caáp ñieän aùp, vaø coâng suaát khaùc nhau. + Chæ soá maøu gaàn baèng 100, maøu saéc aám aùp. + Quang thoâng giaûm khoâng ñaùng keå, khi boùng ñeøn bò laõo hoùa cuõng chæ giaûm khoaûng 15%. + Noái tröïc tieáp vaøo löôùi ñieän, baät saùng ngay. + Goïn nheï. + Giaù thaønh reû. + Nhieät ñoä maøu phuø hôïp vôi chieáu saùng möùc thaáp vaø trung bình. + Khoâng phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän moâi tröôøng. - Nhöôïc ñieåm: + Hieäu suaát phaùt saùng thaáp 10  20 lm/w. + Vôùi ñeøn halogen töø 20  27 lm/w. + Tuoåi thoï thaáp 1000h. Ñeøn halogen 2000h. + Toán ñieän vaø phaùt noùng. + Tính naêng cuûa ñeøn thay ñoåi lôùn theo söï bieán thieân ñieän aùp nguoàn. - ÖÙng duïng: + Duøng ñeå chieáu saùng cuïc boä, chieáu saùng trang trí. +Thuaän lôïi cho vieäc chieáu saùng möùc thaáp vaø trung bình ôû caùc khu vöïc daân cö. + Duøng laøm ñeøn tín hieäu. + Söû duïng trong vaán ñeà ñoát noùng vaø söôûi aám. 2. Ñeøn phoùng ñieän Goàm hai ñieän cöïc ñaët trong boùng thuûy tinh coù chöùa khí trô hoaëc hôi kim loaïi. Ñeå coù söï phoùng ñieän phaûi ñaët vaøo hai ñieän cöïc moät ñieän aùp UPd lôùn hôn ñieän aùp ñònh möùc cuûa ñeøn (Udm den) do ñoù phaûi duøng chaán löu (balat) vaø taéc te ñeå taïo ra quaù trình quaù ñoä. - Coù hai loaïi chaán löu: chaán löu ñieän caûm vaø chaán löu ñieän töø. Ñoà aùn toát nghieäp : TKCS TRUNG TAÂM THEÅ THAO TP. QUY NHÔN GVHD: Nguyeãn Ngoïc Myõ SVTK: Nguyeãn Vaên Huøng Trang 13 3. Caùc loaïi ñeøn phoùng ñieän a. Ñeøn hôi Natri aùp suaát thaáp Ñeøn coù hình oáng hoaëc chöõ U, chöùa natri ( khi nguoäi ôû traïng thaùi gioït) trong khí neon cho pheùp moài. Sau vaøi phuùt natri boác hôi phaùt saùng coù maøu da cam ( = 589  589.6) gaàn vôùi ñoä nhaïy cuûa maét (550 nm) - Ñaëc tröng cuûa ñeøn: + Hieäu quaû aùnh saùng coù theå ñaït tôùi 190lm/w. + Chæ soá maøu baèng 0 do söï toûa tia haàu nhö ñôn saéc. + Tuoåi thoï khoaûng 8000 giôø. + Thöôøng duøng chieáu saùng xa loä, ñoâ thò. b. Ñeøn hôi Natri aùp suaát cao: Ñeøn coù kích thöôùc nhoû ñeå duy trì nhieät ñoä vaø aùp suaát. Ñöôïc laøm baèng thuûy tinh Alumin, thaïch anh bò aên moøn bôûi Na . Ñeøn ñöôïc ñaët trong moät boùng hình quaû tröùng hay hình oáng coù ñuoâi xoaùy. - Caùc ñaëc tröng cuûa ñeøn: + Hieäu quaû aùnh saùng coù theå ñaït tôùi 120lm/w. + Chæ soá maøu thaáp ( Ra  20) tuy nhieân coù loaïi Ra>80. + Coù nhieät ñoä thaáp neân deã chòu ôû möùc ñoä roïi thaáp. + Tuoåi thoï ñaït tôùi 10000 giôø. + Duøng ñeå chieáu saùng ñöôøng phoá, beán ñoå xe vaø caùc coâng trình theå thao + Coù maøu traéng aám. c. Ñeøn Halogen kim loaïi: Laø ñeøn goàm hoãn hôïp thuûy ngaân vaø halogen kim loaïi ôû aùp suaát cao. - Caùc ñaëc tröng cuûa ñeøn: + Hieäu quaû aùnh saùng coù theå ñaït tôùi 95 lm/w. + Nhieät ñoä maøu coù 40006000 K, maøu raát traéng. + Chæ soá maøu 6090 + Tuoåi thoï trung bình laø 4000 giôø. + Ñeøn duøng ñeå chieáu saùng dieän tích lôùn nhö saân vaän ñoäng, quaûng tröôøng vì coù chæ soá maøu cao neân coù theå truyeàn hình tivi maøu. + Nhöôïc ñieåm cuûa ñeøn laø giaûm nhieät ñoä maøu sau thôøi gian söû duïng 5001000 giôø, giaù thaønh cao. d. Ñeøn h