Đề tài Thực trạng bạo lực gia đình, nguyên nhân, giải pháp tại phường Tân Tiến thành phố Buôn Ma Thuột

BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ Xà HỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG - Xà HỘI (CS II) KHOA CÔNG TÁC Xà HỘI š -š -š Đề tài: Thực trạng bạo lực gia đình, nguyên nhân, giải pháp tại phường Tân Tiến thành phố Buôn Ma Thuột GVBM:ThS. Hoàng Thị Thu Hoài HVTT: Đào Thị Lan LỚP: Đại học CTXH Tại Đăk Lăk SỐ TT: Chuyên ngành: Công tác xã hội KHÓA: K 2013 - 2017 Đăk Lăk, tháng 6 năm 2017 MỤC LỤC NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN BỘ MÔN .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ĐIỂM CHỮ KÝ GIÁO VIÊN Ghi bằng số Ghi bằng chữ Chấm thi 1 Chấm thi 2 A.PHẦN MỞ ĐẦU *LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong tình hình kinh tế phát triển như hiện nay, cuộc sống tinh thần của con người cũng ngày càng được cải thiện, đặc biệt sự bình đẳng về giới, quan hệ vợ chồng được nhìn nhận trên nhiều khía cạnh tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn nạn, trong đó có bạo hành gia đình, không chỉ làm đau đầu các cơ quan chức năng mà còn làm tổ ấm gia đình mất đi nền tảng vốn có của nó. Gia đình là tế bào của xã hội, là nơi chứa chan niềm vui, sự nồng ấm, những giây phút thiêng liêng, nơi tìm về sau những ngày vất vả lao động. Những năm gần đây một thực trạng đang được xã hội quan tâm và báo chí liên tục đưa tin phản ảnh làm xôn xao dư luận đó là vấn đề bạo hành ngày một gia tăng về số lượng và nghiêm trọng về mức độ đang xảy ra trong các gia đình. Lúc này hơn ai hết chúng ta cần phải vào cuộc để tìm ra đâu là căn nguyên đang ăn mòn tế bào xã hội, để rồi từ đó cùng với xã hội tìm ra các giải pháp để ngăn chặn và đi đến xoá bỏ nạn bạo hành. Các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy khả năng phụ nữ bị chồng mình lạm dụng nhiều hơn so với khả năng họ bị người khác lạm dụng, tuy nhiên các số liệu mới được đưa ra đã nêu bật một thực trạng là đa số phụ nữ Việt Nam đều có nguy cơ tiềm tàng bị bạo lực gia đình ở một hay một vài thời điểm nào đó trong cuộc sống của họ, nguyên nhân đó cũng bởi tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn còn tồn tại trong suy nghĩ của người dân. Ở mỗi địa phương các cấp các ngành, đặc biệt là vai trò của Hội phụ nữ đều đã có nhiều cố gắng trong công tác tuyên truyền phòng chống bạo lực gia đình, nâng cao dân trí nhưng hiệu quả của công tác phòng, chống bạo lực gia đình chưa cao. Luật Phòng, chống bạo lực gia đình chưa thực sự đi vào cuộc sống, đặc biệt ở địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, mặc dù bạo lực gia đình là một hiện tượng rất phổ biến nhưng vấn đề này vẫn bị giấu giếm nhiều, sự kỳ thị và sự xấu hổ khiến phụ nữ phải giữ im lặng, nhiều phụ nữ còn nghĩ rằng bạo lực trong quan hệ vợ chồng là điều “bình thường” hoặc “Xấu chàng hổ thiếp” và người phụ nữ cần bao dung, nhẫn nhịn chịu đựng để gìn giữ sự êm ấm cho gia đình. Chính điều đó càng làm cho tình trạng bạo gia đình ngày càng gia tăng, rõ ràng là bạo lực gia đình đã gây nên những hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe, thể chất và tinh thần của người phụ nữ. Bạo lực gia đình không chỉ xảy ra phổ biến đối với phụ nữ mà trẻ em cũng là nạn nhân của bạo lực gia đình, nghiên cứu cho biết trẻ em sống trong những gia đình mà mẹ bị cha bạo hành sẽ có nhiều khả năng có các vấn đề về hành vi hơn so với những trẻ em khác. Từ những lý do trên và và qua thực tiễn công tác tại Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Đăk Lăk, chứng kiến những hoàn cảnh của chị em phụ nữ bị chồng bạo hành đã thôi thúc tôi chọn đề tài “Thực trạng bạo lực gia đình, nguyên nhân, giải pháp tại phường Tân Tiến, Thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đăk Lăk”, để nghiên cứu và phản ảnh cuộc sống mà chị em phụ nữ trên địa bàn phường đã và đang cam chịu, nhằm tuyên truyền sâu rộng trong mọi tầng lớp trong xã hội, giúp người dân có cơ hội nhìn nhận đúng hơn vai trò của người phụ nữ và thực trạng nạn bạo hành trong mỗi gia đình ở địa phương.Từ đó giúp người dân từng bước nhận thức, thay đổi lối tư duy cũ, góp phần thực hiện hiệu quả bình đẳng giới trong gia đình nói riêng và bình đẳng nam nữ nói chung. Góp phần tạo nên sự yên ấm, bình yên, ấm no và hạnh phúc của mỗi gia đình, nhằm tiến tới xây dựng gia đình văn hoá, xã hội Công bằng - Dân chủ - Văn minh. B. PHẦN NỘI DUNG I.Đặc điểm tình hình tại phường Tân Tiến Thành phố Buôn Ma Thuột: Phường Tân Tiến là một đơn vị hành chính thuộc Thành Phố Buôn Ma Thuột nằm giáp với trung tâm Thành Phố, địa bàn giáp ranh với 04 Phường (Phường Tân Thành; Phường Thành Công, Phường Thành Nhất và Phường Thắng Lợi). Phường có diện tích 2,53 km², dân số: 16.700 người, mật độ dân số đạt 5678 người/km². Dân cư sinh sống chủ yếu tập trung nhiều trên các tuyến đường chính như: Lê Hồng Phong, Nguyễn Công Trứ, Nơ Trang Lơng, Y Ngông, Quang Trung Đời sống của nhân dân chủ yếu là từ sản xuất nông nghiệp và buôn bán nhỏ trên các tuyến đường. Phường Tân Tiến theo số liệu thống kê toàn phường có 3.432 hộ, được phân đều theo 9 tổ dân phố, có 16.700 người trong đó nam 8.337 người , nữ 9.336 người chủ yếu là dân tộc kinh, ngoài ra còn có dân tộc Hoa, dân tộc Nùng sinh sống hòa thuận, đoàn kết trong cộng đồng dân cư. Cư dân phường Tân Tiến chủ yếu sinh sống bằng buôn bán nhỏ, thương mại dịch vụ, một phần là lao động phổ thông và một phần là cán bộ - Công chức đương chức hoặc đã nghỉ hưu. Mức sống người dân tại địa phương tương đối ổn định, từ diện trung bình trở lên là 98,32%, số hộ nghèo là 1,67% . Phường 3 có các tôn giáo đan xen như Phật giáo, Công giáo, Tin lành các tôn giáo sinh hoạt tâm linh và xã hội thực hiện nếp sống “ Tốt đời, đẹp đạo”. Đồng bào có đạo và không theo đạo sống đoàn kết cùng chăm lo xây dựng khu dân cư văn hóa. Được sự quan tâm chỉ đạo – Lãnh đạo thường xuyên và trực tiếp của Đảng ủy phường, sự phối hợp chặt chẽ của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể nhân dân, tổ chức xã hội, của cơ quan Công an và Phường đội, đời sống nhân dân luôn được cải thiện và nâng lên rõ rệt. Đặc biệt các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa được phường phát động đã thúc đẩy quá trình phấn đấu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần lành mạnh phong phú trong nhân dân tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ từ những kết quả cụ thể của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng văn hóa ở khu dân cư” được triển khai sâu rộng đến tùng hộ gia đình của tùng khu phố trong khu dân cư. II. THỰC TRẠNG BẠO LỰC GIA ĐÌNH TẠI PHƯỜNG * Thực trạng: Bà Nguyễn Thị Mai - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ phường Tân Tiến cho biết: “Từ đầu năm đến nay xảy ra một số vụ bạo hành, tập trung chủ yếu ở các gia đình đi thuê phòng trọ, cuộc sống bấp bênh, thu nhập thấp, dẫn đến cãi nhau, chửu bới, đã được người dân phản ánh đến cơ quan chức năng. Tổ hội Phụ nữ đã cử người xuống điều tra, hòa giải nhằm giảm bớt nguy cơ bạo lực gia đình xảy ra, tiếp xúc với những người bị bạo hành, thoạt nhìn đã thấy nổi buồn và sự khắc khổ in hằn trên khuôn mặt của họ. Phần lớn những gia đình này khi bước chân vào ta cảm thấy sự trống vắng, buồn tẻ, lạnh lẽo và một không khí nặng nề”. Tuy nhiên với tình hình như hiện nay một số gia đình rơi vào tình trạng thất nghiệp hoặc có lao động mà không có việc làm, lâm vào hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp, giá cả tăng caothì bạo lực gia đình ngày càng gia tăng, một số nguyên nhân nữa là do một bộ phận người dân sống đua đòi, ăn chơi, cờ bạc rượu chè, gây ảnh hưởng xấu đến gia đình và xã hội. Một trường hợp cụ thể qua thông tin từ Tổ Hội phụ nữ khu phố 8 phường Tân Tiến, Thành phố Buôn Ma Thuột cho biết. Chị Lê Thị H đã bị chồng đánh đập và chửi bới, qua nhiều lần theo dõi và được bà con khu phố phản ảnh, Tổ Hội phụ nữ đã tiến hành lên kế hoạch để tiếp cận với thân chủ H. Phải nói rằng để tiếp cận được với chị không phải là điều dễ dàng. Do mặc cảm, tự ty và không muốn cho ai biết đến chuyện chồng thường xuyên đánh đập chửi bới nên chị H tỏ ra không hồ hởi khi đón tiếp Tổ phụ nữ đến tìm hiểu và giúp đỡ. Song với kỹ năng của một nhà công tác xã hội, với sự cảm thông chia sẻ chân thành của Tổ hội phụ nữ khu phố 8, chị H đã dần dần bày tỏ và tâm sự nhiều điều về sự ngược đãi bấy lâu nay mà chị cam chịu, không biết chia sẻ với ai, “Nói ra thì xấu hổ với bà con lối xóm” chị H rưng rưng. Khi được hỏi “Tại sao anh ấy lại đánh đập chị mà chị không nhờ đến tổ Hội phụ nữ khu phố giúp đỡ ?” Chị không ngần ngại và có phản ứng ngay: “Tôi xấu hổ lắm mấy chị ạ, ông ấy đi làm thì thôi chứ bước chân về đến nhà là kiếm chuyện gây gổ, có bữa uống rượu ở đâu về say rồi lôi tôi ra chửi là đồ ăn bám có bữa còn đánh tôi nữaTôi nghĩ thương hai đứa con còn nhỏ không tôi cũng bỏ đi nơi khác cho xong, nhưng do sức khỏe yếu, công việc làm không ổng định nên tôi cam chịu vậy thôiNhiều lúc tôi không thể chịu nổi chỉ muốn chết đi cho xong,cũng làm người mà sao có người sướng người khổ vậy ?” Quan sát gia đình anh chị thì thấy thuộc diện hộ nghèo, trong nhà không có vật dụng gì nhiều ngoài cái tivi và chiếc xe máy cũ, chồng chị việc chính là đi làm hồ, thu nhập cũng tạm qua ngày, gia đình chị H có 2 đứa con, nhưng đều là con gái. Bố đi làm, mẹ ở nhà nội trợ. Chị H có đi làm thuê nhưng công việc không ổn định. Tiếp xúc với người chồng của chị, thấy anh có khuôn mặt không được thoải mái lắm tuy nhiên có người hỏi thăm gia cảnh anh cũng vui vẻ trò truyện nhưng cũng không muốn ai can thiệp vào chuyện riêng của gia đình họ. Tổ phụ nữ tiếp cận và bắt chuyện với anh, anh cũng giãi bày rằng do một mình đi làm nuôi vợ và 2 con, vợ hay bị bệnh nên không đi làm thường xuyên được, thỉnh thoảng có người kêu đi phụ quán ăn, được vài bữa rồi lại nghỉ, điều kiện sinh sống vất vả, sinh con một bề, bị bạn bè khích bác, rồi nhiều yếu tố xung quanh tác động dẫn đến về nhà trút hết bực dọc lên đầu người vợ của mình. Tuyên truyền cho anh hiểu được sinh con trai hay con gái thì vẫn thế, phải nuôi dạy con cái thật tốt, tạo điều kiện cho các cháu đi học để sau này có việc làm, có điều kiện phát triển và phụng dưỡng cha mẹ. Thời đại ngày nay không còn phân biệt con trai hay con gái bởi con nào mà chẳng phải con mình miễn sao sau này nó có hiếu với cha mẹ là được. Còn vợ là người “đầu gối tay ấp”, là một phần của cuộc đời anh sao lại mang ra hành hạ, đánh đập, đừng nghe lời khích bác của bạn bè xấu để rồi về hành hạ người vợ của mình. Sau một thời gian tiếp cận hộ gia đình có chồng bạo hành. Kết quả đạt được của Tổ Hội phụ nữ khu phố 8, đó chính là sự cảm thông, động viên chia sẻ, lắng nghe chị H giải bày và hơn nữa là có được lời hứa của người chồng là sẽ cố gắng làm một người chồng, người cha tốt. Tổ Hội phụ nữ đã lắng nghe và cảm thông với hoàn cảnh của vợ chồng chị nên đã hướng dẫn cho họ biết phải làm thế nào để vươn lên thoát nghèo, phải mạnh dạn vay vốn để làm ăn, đầu tư vào phát triển kinh tế gia đình, như mở tạp hóa, buôn bán nhỏ tại nhà hoặc bán rau, trái cây khu vực này dân cư qua lại đông đúc nên cũng kiếm thêm tiền chợ, phụ giúp anh thêm. Những người phụ nữ bị chồng đánh, chửi bới nhiều lần nhưng vẫn cam chịu, luôn luôn sống trong tình trạng lo lắng, sợ sệt, thiếu niềm tin vào chính bản thân mình, không muốn tiếp xúc hoặc chia sẻ với những người xung quanh. Tìm gặp đồng chí Trưởng công an phường Tân Tiến cho biết: “Đối với những vụ bạo hành gia đình trong địa bàn dân cư, công an chỉ can thiệp khi có một trong hai người trình báo. Cảnh sát khu vực cùng đại diện tổ dân cư, Tổ trưởng hội phụ nữ đến lập biên bản mời hai vợ chồng lên đồn viết tường trình, rồi giải thích, giáo dục, bắt cam kết không tái phạm, nếu người vợ bị đánh thương tích thì cấp giấy cho đi khám chứng thương, nếu muốn đưa người chồng ra toà xử lý theo pháp luật thì trước hết người vợ phải làm đơn kiện, có giấy chứng nhận thương tật mất 11% sức khoẻ, sau đó công an mới thu thập tài liệu để truy cứu trách nhiệm hình sự Nói tóm lại là quy trình rất phức tạp rầy rà, hơn nữa ít có người vợ nào chịu theo kiện chồng đến cùng”. 1. Nguyên nhân: Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình còn hạn chế. Trình độ nhận thức và sự hiểu biết về pháp luật trong một bộ phận người dân còn thấp khiến bạo lực gia đình vẫn tiếp tục xảy ra. Tệ nạn xã hội cũng là những yếu tố nguy cơ dẫn tới bạo lực gia đình. Ví dụ như rựợu chè, cờ bạc, nghiện hút, trai gái, mại dâm, Bất bình đẳng giới là nguyên nhân gốc rễ gây ra bạo lực trong gia đình. Trong gia đình, người phụ nữ có vị thế và quyền lực không ngang bằng với nam giới, không có quyền tham gia vào các quyết định trong gia đình, khiến họ dễ bị bạo lực do nam giới gây ra. Sự quan tâm của cộng đồng tới công tác phòng, chống bạo lực gia đình chưa được đầy đủ. Cộng đồng và các gia đình vẫn coi bạo lực gia đình là vấn đề riêng tư trong mỗi gia đình và người ngoài không nên can thiệp. Do ý thức cộng đồng còn quá coi nhẹ hành vi bạo hành gia đình. Không nhận thức đúng tính nghiêm trọng của nó, ít can thiệp, không có lời khuyên, lời đánh giá đúng khi nạn nhân lâm vào tình cảnh của sự ngược đãi, bạo hành. Khó khăn về kinh tế cũng là một trong những yếu tố có nguy cơ dẫn đến bạo lực gia đình, vì khó khăn về kinh tế thường tạo ra các áp lực căng thẳng dễ dẫn tới các mâu thuẫn, tranh chấp nếu không biết cách xử lý phù hợp có thể gây nên bạo lực gia đình. Tuy nhiên không phải cứ có khó khăn về kinh tế là nhất thiết phải có bạo lực gia đình. Thực tế cho thấy nhiều gia đình có mức sống, thu nhập thấp nhưng gia đình vẫn hoà thuận và ngược lại có những gia đình khá giả nhưng bạo lực gia đình vẫn xảy ra. Do quan niệm phong kiến lạc hậu, tư tưởng trọng nam khinh nữ, các chuẩn mực đạo đức, các giá trị truyền thống chi phối, làm cho vị trí của người phụ nữ trong xã hội thấp hơn so với nam giới, đó là chưa nói đến vị thế về xã hội, kinh tế, nghề nghiệp của người đàn ông luôn nổi trội tạo nên những quan điểm chênh lệch về bình đẳng giới. Đặc biệt là tính cách luôn muốn thể hiện nam tính, khả năng điều khiển, dạy vợ của người đàn ông. Trong quan điểm “dạy” vợ bao gồm cả sự bảo ban và bạo lực. III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ CÔNG TÁC PHỐI HỢP CỦA HỘI PHỤ NỮ PHƯỜNG TÂN TIẾN, PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC GIA ĐÌNH. 1. Thực hiện các văn bản hướng dẫn: Thực hiện chế độ thu thập, lưu trữ, báo cáo thống kê số liệu gia đình và phòng chống bạo lực gia đình theo Thông tư số 23/2011/TT - BVHTTDL đúng thời gian quy định Triển khai các văn bản hoạt động công tác gia đình, phòng chống bạo lực gia đình đến cán bộ, Đảng viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn Tham mưu UBND Phường Tân Tiến ban hành Quyết định thành lập Ban chỉ đạo công tác gia đình gồm 7 thành viên và mời tham gia Ban chỉ đạo gồm 4 thành viên (các đoàn thể). Triển khai kế hoạch hoạt động của Ban chỉ đạo công tác gia đình đến các khu phố Vận động cán bộ đoàn thể, cán bộ công tác gia đình và khu phố tham dự các lớp tập huấn nghiệp vụ công tác gia đình tại trụ sở UBND phường Tân Tiến, mở lớp tập huấn về chăm sóc hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình, tư vấn viên về bạo lực gia đình do các báo cáo viên của công tác gia đình và phòng chống bạo lực của sở Văn hóa, thông tin và du lịch tỉnh về trình bày. 2. Các hoạt động văn hóa văn nghệ: Tổ chức các hoạt động trong ngày gia đình Việt Nam 28 tháng 6 như: Hội thi nấu ăn, hái hoa dân chủ .. Tuyên dương các gia đình văn hóa tiêu biểu trong ngày Hội Đại đoàn kết toàn dân tộc 3. Công tác tuyên truyền: Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền bằng nhiều hình thức từ cổ động trực quan, tuyên truyền trực tiếp từ các công tác viên là hội viện các chi hội phụ nữ đến việc sưu tầm biên soạn thu phát trên hệ thống truyền thanh không dây của phường 01 lần trên tháng với nhiều nội dung phong phú như: công tác truyền thông giáo dục pháp luật, kiến thức kỷ năng làm cha mẹ, ứng xử của các thành viên trong gia đình, tích cực tham gia, thực hiện quy ước của khu dân cư, giữ gìn và không thể thiếu các hoạt động hòa giải của các tổ hòa giải, câu lạc bộ gia đình tại cộng đồng In ấn các tiêu chí đăng ký gia đình văn hóa gửi đến từng hộ gia đình nghiên cứu và tự nguyện đăng ký gia đình văn hóa hàng năm Bộ phận tư pháp, Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên và Trung tâm văn hóa - Học tập cộng đồng thường xuyên tổ chức những buổi tuyên truyền pháp luật, tọa đàm về sức khỏe sinh sản, kiến thức hôn nhân gia đình, truyền thông ngày thế giới xóa bỏ bạo lực chống lại phụ nữ 25/11 tại hội trường phường. 4. Công tác phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể chính trị xã hội: 4.1. Phối hợp với bộ phận tư pháp - Hộ tịch dân số & Trẻ em: Tham mưu cho UBND phường triển khai các văn bản pháp luật của nhà nước, tổ chức hòa giải thường xuyên các vấn đề liên quan đến hôn nhân và gia đình, nhất là tội phạm trong lứa tuổi trẻ em.Thực hiện tốt các chương trình chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân, tích cực phối hợp các đoàn thể, khu phố và lực lượng y tế cộng đồng vận động các cháu trong độ tuổi đến tiêm chủng đầy đủ Duy trì hoạt động câu lạc bộ phòng chống các tệ nạn xã hội, câu lạc bộ xây dựng gia đình 5 không 3 sạch, các địa chỉ tin cậy và hoạt động của tổ tư vấn pháp luật 4.2. Hội nông dân: Tuyên truyền vận động các hộ ngư dân nhất là các thành viên trong gia đình sau mỗi chuyến đánh bắt vào bờ dành nhiều thời gian chăm sóc cho con cái, nhà cửa.. 4.3. Đoàn thanh niên: Thực hiện kế hoạch về các hoạt động nâng cao nhận thức cho nam, nữ thanh niên về trách nhiệm xây dựng gia đình no ấm tiến bộ hạnh phúc 4.4. Công đoàn cơ sở: Triển khai thực hiện nội dung phối hợp về việc “ Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình và phòng chống bạo lực gia đình cho cán bộ công chức viên chức lao động thuộc công đoàn vi