Chủ trương cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước đã được đề cập đến lần đầu tiên trong nghị quyết hội nghị lần thứ II- Ban chấp hành Trung ương khoá VII (tháng 11/1991); trong đó có đoạn viết: “Chuyển một số doanh nghiệp quốc doanh có điều kiện thành công ty cổ phần và thành lập một số công ty quốc doanh cổ phần mới. Phải làm thí điểm chỉ đạo chặt chẽ, rút kinh nghiệm chu đáo trước khi mở rộng trong phạm vi thích hợp”
Tiếp theo đó, tháng 1/1994 Nghị quyết hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khoá VII đã khẳng định mục đích của cổ phần hoá là “Thu hút thêm vốn, tạo nên động lực, ngăn chặn tiêu cực, thúc đẩy doanh nghiệp Nhà nước làm ăn có hiệu quả, cần thực hiện các hình thức cổ phần hoá có mức độ thích hợp với tính chất và mức độ sản xuất kinh doanh, trong đó Nhà nước chiếm tỷ lệ cổ phần chi phối”
Như vậy, cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước là một trong những giải pháp hữu hiệu của Nhà nước, nhằm huy động vốn, tạo việc làm , nâng cao thu nhập, nâng cao sưc cạnh tranh, tạo điều kiện để người lao động được làm chủ, thay đổi phương thức quản lý, tạo động lực kinh doanh có hiệu quả.
10 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 1798 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Thực trạng cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước ở nước ta, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Më ®Çu
Chñ tr¬ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ®· ®îc ®Ò cËp ®Õn lÇn ®Çu tiªn trong nghÞ quyÕt héi nghÞ lÇn thø II- Ban chÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ VII (th¸ng 11/1991); trong ®ã cã ®o¹n viÕt: “ChuyÓn mét sè doanh nghiÖp quèc doanh cã ®iÒu kiÖn thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ thµnh lËp mét sè c«ng ty quèc doanh cæ phÇn míi. Ph¶i lµm thÝ ®iÓm chØ ®¹o chÆt chÏ, rót kinh nghiÖm chu ®¸o tríc khi më réng trong ph¹m vi thÝch hîp”
TiÕp theo ®ã, th¸ng 1/1994 NghÞ quyÕt héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII ®· kh¼ng ®Þnh môc ®Ých cña cæ phÇn ho¸ lµ “Thu hót thªm vèn, t¹o nªn ®éng lùc, ng¨n chÆn tiªu cùc, thóc ®Èy doanh nghiÖp Nhµ níc lµm ¨n cã hiÖu qu¶, cÇn thùc hiÖn c¸c h×nh thøc cæ phÇn ho¸ cã møc ®é thÝch hîp víi tÝnh chÊt vµ møc ®é s¶n xuÊt kinh doanh, trong ®ã Nhµ níc chiÕm tû lÖ cæ phÇn chi phèi”
Nh vËy, cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu cña Nhµ níc, nh»m huy ®éng vèn, t¹o viÖc lµm , n©ng cao thu nhËp, n©ng cao sc c¹nh tranh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi lao ®éng ®îc lµm chñ, thay ®æi ph¬ng thøc qu¶n lý, t¹o ®éng lùc kinh doanh cã hiÖu qu¶.
Trong ph¹m vi bµi viÕt nµy, em xin tr×nh bµy ng¾n gän mét sè néi dung c¬ b¶n cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc, nh÷ng víng m¾c cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, trªn c¬ së ®ã lÊy mét vÝ dô cô thÓ vÒ mét doanh nghiÖp Nhµ níc ®· thùc hiÖn thµnh c«ng viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp.
I-Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc.
Tríc khi ®i vµo ph©n tÝch néi dung qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc, ta cÇn ph¶i hiÓu thÕ nµo lµ mét c«ng ty cæ phÇn
1-Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng ty cæ phÇn
Lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp do nhiÒu ngêi bá vèn ra. TiÒn vèn ®îc chia thµnh c¸c cæ phÇn b»ng nhau, ngêi hïn vèn víi t c¸ch lµ c¸c cæ ®«ng sÏ mua mét sè cæ phÇn ®ã.
Cæ ®«ng chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong ph¹m vi sè tiÒn cæ phÇn m×nh ®· xuÊt vèn vµ cæ ®«ng ®îc quyÒn tù do sang nhîng l¹i cæ phÇn th«ng qua viÖc mua b¸n c¸c cæ phiÕu.
Theo luËt c«ng ty ë níc ta, c«ng ty cæ phÇn lµ c«ng ty trong ®ã
-Sè thµnh viªn gäi lµ cæ ®«ng mµ c«ng ty ph¶i cã trong suèt thêi gian ho¹t ®éng Ýt nhÊt lµ b¶y.
-Vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty ®îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn. Gi¸ trÞ mçi cæ phÇn gäi lµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu. Mçi cæ ®«ng cã thÓ mua mét hoÆc nhiÒu cæ phiÕu.
-Cæ phiÕu ®îc ph¸t hµnh cã thÓ ghi tªn hoÆc kh«ng ghi tªn. Cæ phiÕu cña s¸ng lËp viªn, cña thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ ph¶i lµ nh÷ng cæ phiÕu cã ghi tªn.
-Cæ phiÕu kh«ng ghi tªn ®îc tù do chuyÓn nhîng. Cæ phiÕu cã ghi tªn chØ ®îc chuyÓn nhîng nÕu ®îc sù ®ång ý cña héi ®ång qu¶n trÞ.
-C«ng ty cæ phÇn ®îc tù do ®Æt tªn, trªn b¶ng hiÖu, ho¸ ®¬n, qu¶ng c¸o, b¸o c¸o, tµi liÖu giÊy tê giao dÞch kh¸c cña c«ng ty ®Òu ph¶i ghi tªn c«ng ty kÌm theo ch÷ “C«ng ty cæ phÇn” vµ vèn ®iÒu lÖ.
2- ThÕ nµo lµ cæ phÇn ho¸
Cæ phÇn ho¸ lµ chuyÓn thÓ mét doanh nghiÖp tõ d¹ng cha lµ c«ng ty cæ phÇn thµnh c«ng ty cæ phÇn
VÝ dô:
ChuyÓn doanh nghiÖp Nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn
ChuyÓn c«ng ty TNHH thµnh c«ng ty cæ phÇn
ChuyÓn c«ng ty liªn doanh thµnh c«ng ty cæ phÇn.
3-Môc tiªu cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp
-Huy ®éng vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp; c¸ nh©n, c¸c tæ chøc kinh tÕ trong níc vµ níc ngoµi ®Ó ®Çu t, ®æi míi c«ng nghÖ, ph¸t triÓn doanh nghiÖp.
-T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh÷ng ngêi gãp vèn vµ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp cæ phÇn, n©ng cao vai trß lµm chñ thùc sù, t¹o thªm ®éng lùc thóc ®Èy doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶.
4-§èi tîng doanh nghiÖp ®îc cæ phÇn ho¸
NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 7/5/1996 cña ChÝnh phñ ®· quy ®Þnh tiªu chuÈn ®Ó chän mét sè doanh nghiÖp Nhµ níc ®Ó cæ phÇn ho¸.
-C¸c doanh nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá
-Nh÷ng doanh nghiÖp ®ang kinh doanh cã l·i hoÆc tríc m¾t tuy cã gÆp khã kh¨n nhng triÓn väng sÏ ho¹t ®éng tèt.
-Kh«ng thuéc diÖn c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cÇn thiÕt ph¶i gi÷ 100% vèn ®Çu t cña Nhµ níc.
C¨n cø luËt doanhnghiÖp Nhµ níc ®· ®îc quèc héi kho¸ IX, kú häp thø VII th«ng qua ngµy 20 th¸ng 04 n¨m 1995 ®Ó ph©n lo¹i doanh nghiÖp th× cã thÓ ph©n ra:
Lo¹i 1: Nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc trùc tiÕp phôc vô an ninh, quèc phßng, mét sè doanh nghiÖp trong mét sè lÜnh vùc ®éc quyÒn (®iÖn, x¨ng dÇu, viÔn th«ng, ®êng s¾t, b¶o hiÓm, ng©n hµng) mét sè daonh nghiÖp c«ng Ých phôc vô ®êi sèng s¶n xuÊt (níc m¸y phôc vô sinh ho¹t, vÖ sinh m«i trêng. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy kh«ng cæ phÇn ho¸.
Lo¹i 2: Nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc trong mét sè ngµnh then chèt cã t¸c dông ®iÒu phèi kinh tÕ hoÆc chi phèi thÞ trêng (xi m¨ng, ph©n bãn), mét sè lÜnh vùc th¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu dÆc biÖt… tríc m¾t cha cæ phÇn ho¸ nh÷ng doanh nghiÖp nµy, hoÆc nÕu cã th× chØ cæ phÇn ho¸ mét sè bé phËn nhá (ph©n xëng s¶n xuÊt, mét sè c«ng ty nhá mang tÝnh hç trî). Khi cæ phÇn ho¸ nhÊt thiÕt Nhµ níc ph¶i n¾m gi÷ trªn 50% tæng sè vèn.
Lo¹i 3: Mét sè doanh nghiÖp Nhµ níc trong lÜnh vùc phôc vô c«ng céng, cã quy m« võa hoÆc nhá (s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, kh¸ch s¹n, du lÞch, c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt rîu, bia, thuèc l¸, vËn t¶i ®êng bé, ®êng s«ng…) Nh÷ng doanh nghiÖp nµy cã thÓ cæ phÇn ho¸, nhng nhµ níc vÉn gi÷ tû lÖ cæ phÇn chi phèi (trªn 30%)
Lo¹i 4: Nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c, kh«ng cã ý nghÜa quan träng vÒ quèc kÕ d©n sinh, kh«ng cã vai trß chi phèi thÞ trêng (may mÆc, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, vËn t¶i nhá, c¸c cöa hµng th¬ng nghiÖp.v.v..) CÇn tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nµy vµ Nhµ níc cã thÓ kh«ng hoÆc gi÷ mét tû lÖ cæ phiÕu nhá theo quy ®Þnh hiÖn nay díi 10%.
5-Nh÷ng h×nh thøc cæ phÇn ho¸, vµ c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh danh s¸ch doanh nghiÖp Nhµ níc cæ phÇn ho¸ thµnh c«ng ty cæ phÇn.
a)Nh÷ng h×nh thøc cæ phÇn ho¸
Cã 3 h×nh thøc cæ phÇn ho¸ ®· quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 7/5/1996 cña ChÝnh phñ ®ã lµ
-Gi÷ nguyªn gi¸ trÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp, ph¸t hµnh cæ phiÕu theo quy ®Þnh nh»m thu hót thªm vèn ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp
-B¸n mét phÇn gi¸ trÞ hiÖn cã cña doanh nghiÖp
-T¸ch mét bé phËn DNNN (ph©n xíng, xÝ nghiÖp, ®éi s¶n xuÊt, vËn t¶i..) ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó cæ phÇn ho¸.
ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp dùa trªn nguyªn t¾c:
-Gi¸ trÞ doanh nghiÖp ph¶i do mét héi ®ång thÈm ®Þnh cã quyÒn th«ng qua.
-Gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp ë thêi ®iÓm ®a ra cæ phÇn ho¸ lµ gi¸ trÞ thùc cña doanh nghiÖp mµ ng¬× b¸n (Nhµ níc) vµ ngêi mua cæ phÇn cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
-C¨n cø x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp lµ b¶n kiÓm kª tµi s¶n, v¨n b¶n giao vèn cã tÝnh c¸c hÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng, gi¶m theo thêi gi¸ do Bé tµi chÝnh híng dÉn vµ theo kÕt qu¶ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp nhµ níc ®îc cæ phÇn ho¸. Thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp gåm; Thùc tr¹ng vÒ triÓn väng tµi chÝnh, thùc tr¹ng vÒ c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp vµ nh÷ng u thÕ vÒ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, c¸c yÕu tè thÞ trêng kh¸c nh kh¶ n¨ng sinh lêi, trong nh÷ng n¨m s¾p tíi cña ngµnh kinh doanh trªn thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ, uy tÝn, hiÖu qu¶ kinh tÕ thùc tÕ hiÖn nay cña doanh nghiÖp., thùc tr¹ng vÒ ®Êt ®ai (hÖ sè lîi thÕ cña doanh nghiÖp). HÖ sè lîi thÕ cña doanh nghiÖp lµ vÞ trÝ ®Þa lý thuËn tiÖn, nh·n m¸c cã uy tÝn, tr×nh ®é qu¶n lý tèt, hiÖu qu¶ kinh doanh ®îc tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸.
b) C¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh danh s¸ch DNNN ®Ó cæ phÇn ho¸ thµnh c«ng ty cæ phÇn.
C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu & NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 7/5/96 c¸c Bé trëng, thñ trëng c¬ quan ngang bé, thø trëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Chñ tÞch uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng sau khi nhÊt trÝ víi ban c¸n sù §¶ng hîac tØnh uû (thµnh uû) quyÕt ®Þnh danh s¸ch mét sè doanh nghiÖp Nhµ níc ®Ó cæ phÇn ho¸ .
ThÈm quyÒn quyÕt ®Þnh thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ DNNN ®îc quy ®inh nha sau:
-§èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn Nhµ níc trªn 10 tû ®ång, Bé trëng c¸c bé, Chñ tÞch uû ban nh©n d©n c¸c cÊp tØnh x©y dùng ph¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ göi vÒ Ban chØ ®¹o Trung ong ®Ó tr×nh Thñ tíng ChÝnh Phñ ®Ó phª duyÖt cho phÐp thùc hiÖn díi sù tham gia chØ ®¹o trùc tiÕp cña Ban chØ ®¹o trung ¬ng coá phÇn ho¸.
-§èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn Nhµ níc tõ 10 tû ®ång trë xuèng, Bé trëng vµ Chñ tÞch uû ban nh©n d©n tØnh, (thµnh phè) trùc thuéc trung ¬ng tæ chøc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ trªn c¬ së NghÞ ®Þnh 28/CP vµ híng dÉn kiÓm tra cña c¸c Bé cã liªn quan, díi sù híng dÉn, theo dâi, gi¸m s¸t cña ban chØ ®¹o Trung ¬ng cæ phÇn ho¸..
-§èi víi viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp thµnh viªn tæng c«ng ty Nhµ níc do thñ tíng chÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp, Héi ®ång qu¶n trÞ x©y dùng ph¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ göi vÒ ban chØ ®¹o Trung ¬ng cæ phÇn ho¸ ®Ó thcj hiÖn díi sù tham gia trùc tiÕp cña Ban chØ ®¹o trung ¬ng cæ phÇn ho¸.
6-Nh÷ng u ®·i mµ doanh nghiÖp ®îc hëng sau khi cæ phÇn ho¸.
§îc gi¶m thuÕ lîi tøc 50% trong 2 n¨m liªn tiÕp sau khi chuyÓn sang ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty.
§îc sö dông quü khen thëng- phóc lîi chia cho c¸n bé c«ng nh©n viªn mua cæ phiÕu
§îc miÔn lÖ phÝ tríc b¹ ®èi víi viÖc chuyÓn nh÷ng tµi s¶n thuéc quyÒn qu¶n lý vµ sö dông cña doanh nghiÖp Nhµ níc cæ phÇn ho¸ thµnh së h÷u cña c«ng ty cæ phÇn.
§îc tiÕp tôc vay vèn t¹i ng©n hµng th¬ng m¹i cña Nhµ níc theo c¬ chÕ vµ l·i suÊt ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc.
§îc tiÕp tôc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo chÕ ®é quy ®Þnh cña Nhµ níc.
C¸c kho¶n chi phÝ hîp lý vµ cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ ®îc tÝnh vµo gi¸ trÞ doanh nghiÖp do Bé tµi chÝnh quy ®Þnh.
7-§èi tîng mua cæ phiÕu vµ c¬ quan qu¶n lý viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸
Nh÷ng ngêi sau ®©y cã quyÒn mua cæ phiÕu cña doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸
-C¸c tæ chøc kinh tÕ cs t c¸ch ph¸p nh©n
-C¸c tæ chøc x· héi ®îc ph¸p luËt c«ng nhËn.
-C«ng d©n ViÖt nam tõ 18 tuæi trë lªn.
-ViÖc b¸n cæ phiÕu cho c¸c tæ chøc c¸ nh©n níc ngoµi theo quy ®Þnh riªng cña chÝnh phñ.
Cæ phiÕu ®îc b¸n c«ng khai t¹i doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ hoÆc b¸n th«ng qua c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c c«ng ty tµi chÝnh ®îc chØ ®Þnh. Sè tiÒn thu ®îc tõ b¸n cæ phiÕu chØ ®îc sö dông ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhµ níc.
QuyÒn së h÷u vµ mäi quyÒn lîi hîp ph¸p cña ngêi mua cæ phiÕu ®îc Nhµ níc b¶o vÖ theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 6 vµ ®iÒu 175 cña Bé luËt d©n sù vµ theo c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt hiÖn hµnh.
TrËt tù u tiªn vÒ b¸n cæ phiÕu nh sau:
-Thø nhÊt lµ b¸n cho c«ng nh©n viªn chøc ®ang lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp, mét sè c«ng nh©n viªn chøc cã hµon c¶nh khã kh¨n ®îc u tiªn tr¶ chËm tiÒn mua cæ phiÕu kh«ng qu¸ 12 th¸ng. Danh s¸ch c«ng nh©n viªn chøc nµy do C«ng ®oµn xÐt chän vµ c«ng bè c«ng khai.
-Thø hai lµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi trong níc, ®Æc biÖt lµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ nh ng©n hµng, c«ng ty b¶o hiÓm, c«ng ty tµi chÝnh.
Thø ba lµ c¸c c¸ nh©n trong níc.
C¬ quan qu¶n lý viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸: Bé tµi chÝnh thèng nhÊt qu¶n lý viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu ë c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸. §×nh chØ viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu khi c«ng ty cæ phÇn vi ph¹m c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh.
ViÖc qu¶n lý vèn Nhµ níc t¹i c«ng ty cæ phÇn ®îc thùc hiÖn nh sau:
-ChuyÓn toµn bé doanh nghiÖp ®éc lËp thµnh c«ng ty cæ phÇn. Tæng côc trëng tæng côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp cö ngêi trùc tiÕp quanr lý vèn cña Nhµ níc t¹i c«ng ty cæ phÇn, sau khi tho¶ thuËn
-ChuyÓn mét bé phËn cña doanh nghiÖp Nhµ níc ®éc lËp, tæng c«ng ty Nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn.
Trªn ®©y lµ mét sè néi dung c¬ b¶n vÒ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc, tuy nhiªn do giíi h¹n cña bµi viÕt cho nªn em chØ nªu lªn ®îc nh÷ng ®iÕm chÝnh trong néi dung coá phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc. Ngoµi ra cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc nh; chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi lao ®éng trong doanh nghiÕp tríc khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸, nh÷ng u ®·i mµ ngêi lao ®éng ®îc hëng sau khi doanh nghiÖp ®· ®îc cæ phÇn ho¸., vai trß chøc n¨ng cña C«ng §oµn trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸…v..v.. hoÆc nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thÞ trêng chøng kho¸n khi doanh nghiÖp Nhµ níc ®îc phÐp tham gia díi h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn..
II-Thùc tr¹ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc ë níc ta- mét vÝ dô cô thÓ mµ sinh viªn ®îc biÕt.
Tõ n¨m 1999, khi Héi ®ång bé trëng (nay lµ ChÝnh phñ) ra quyÕt ®Þnh 143/H§BT ngµy 10/5/1990 cho phÐp thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ níc thµnh c«ng ty cæ phÇn ®Õn th¸ng 12/ 2000 míi cã 636 DNNN vµ bé phËn DNNN ®îc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ hoÆc c¸c h×nh thøc chuyÓn ®æi kh¸c. Cô thÓ sè doanh nghiÖp nhµ níc ®îc cæ phÇn ho¸ nh÷ng n¨m 1990- 1992 lµ 0, giai ®o¹n 1992-1995 lµ 7, n¨m 1996 lµ 6, n¨m 1997 lµ 7, n¨m 1998 lµ 100, n¨m 1999 lµ 250, n¨m 200 lµ 212 vµ 5 th¸ng ®Çu n¨n 2001 lµ 54…
Trong sè 636 DNNN ®îc cæ phÇn ho¸, chuyÓn sang ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp th× 45,5% thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng, 37,7% thuéc dÞch vô th¬ng m¹i, 10,7% thuéc giao th«ng vËn t¶i, h¬n 5% thuéc c¸c lÜnh vùc cßn l¹i. Nh vËy hiÑn nay trªn thùc tÕ chóng ta míi chØ cæ phÇn ho¸ ®îc 11% trªn tæng sè doanh nghiÖp Nhµ níc.
Hoµ chung vµo xu thÕ chung cña cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc, Liªn hiÖp vËn t¶i Gemadept lµ mét trong n¨m ®¬n vÞ cña ngµnh vËn t¶i ®êng biÓn cña ViÖt nam ®îc cæ phÇn ho¸, nhng tíi nay kÕt qu¶ vÉn cha ®îc lµ bao nhiªu. HiÖn nay ngµnh vËn t¶i ®êng biÓn ViÖt nam ®ang tõng bíc thóc ®Èy qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ nh÷ng doanh nghiÖp thµnh viªn thuéc tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû ViÖt nam.
Bªn c¹nh nh÷ng nç lùc mµ liªn hiÖp Gemadept ®· ®¹t ®îc trong thêi gian qua, Nhµ níc còng cÇn cã nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ®Ó nh÷ng doanh nghiÖp ®· ®îc cæ phÇn ho¸ ho¹t ®éng ngµy mét hiÖu qu¶ h¬n, bªn c¹nh ®ã nh»m khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cßn l¹i trong ngµnh vËn t¶i ddêng biÓn nãi riªng vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc nãi chung tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸.
Nh vËy, cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ níc lµ mét chiÕn lîc c¶i c¸ch doanh nghiÖp .
Quy luËt tÊt yÕu sÏ dÉn ®Õn ph¸ s¶n hµng lo¹t c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nÕu nhµ níc kh«ng cã moät chiÕn lîc hç trî toµn diÖn, nÕu chÝnh b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp nµy kh«ng chñ ®éng t×m kiÕm nh÷ng ph¬ng thøc liªn kÕt réng lín thay cho h×nh thøc liªn kÕt “tay ®«i” phæ biÕn hiÖn nay.
Mét ph¬ng thøc lliªn kÕt ®îc ®Ò xuÊt vµ h×nh thµnh nh÷ng nhãm doanh nghiÖp cã h¹y nh©n nßng cèt ®ã lµ lµ mét doanh nghiÖp lín díi d¹ng c«ng ty cæ phÇn
KÕt luËn
Muèn doanh nghiÖp nhµ níc thùc sù m¹nh ®Ó cïng víi c¸c yÕu tè kh¸c cÊu thµnh kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn th× kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh, s¾p xÕp, ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp Nhµ níc, mµ trong ®ã cæ phÇn ho¸ lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng. NghÞ quyÕt ®¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng, phÇn nãi vÒ ®êng lèi chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh: “Trong 5 n¨m tíi 2001-2005, c¬ b¶n hoµn thµnh viÖc cñng cè, ®æi míi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc hiÖn cã”, “Thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng cæ phÇn ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ së h÷u ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc kh«ng cÇn n¨m 100% vèn”.