Đề tài Thực trạng hoạt động tín dụng hộ nông dân tại NHNO & PTNT huyện Phong Điền

KHOÙA LUAÄN TOÁT NGHIEÄP THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG HỘ NÔNG DÂN TẠI NHNo & PTNT HUYỆN PHONG ĐIỀN Sinh viên thực hiện Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Kim Vân Thanh Th.S Hà Diệu Thương Lớp: K42 KTKT Khóa học: 2008 - 2012 HUẾ, 05/2012 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Ñeà taøi toát nghieäp laø moät phaàn quan troïng theå hieän keát quaû hoïc taäp cuûa baûn thaân toâi trong nhöõng naêm hoïc ôû tröôøng Ñaïi hoïc. Ñeå hoaøn thaønh khoùa luaän naøy, ngoaøi söï noã löïc cuûa baûn thaân, toâi coøn ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa caùc thaày coâ, laõnh ñaïo Ngaân haøng, gia ñình vaø baïn beø. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn ñeán thaày coâ giaùo tröôøng Ñaïi hoïc kinh teá Hueá ñaõ taän tình truyeàn ñaït cho toâi nhöõng kinh nghieäm quyù baùu trong suoát boán naêm hoïc vöøa qua. Ñaëc bieät laø coâ giaùo Th.S Haø Dieäu Thöông ñaõ tröïc tieáp höôùng daãn vaø giuùp ñôõ toâi trong suoát quaù trình laøm khoùa luaän. Toâi xin ñöôïc göûi lôøi caûm ôn tôùi Ban laõnh ñaïo cuøng toaøn theå caùc coâ chuù, anh chò ôû phoøng kinh doanh Ngaân haøng Noâng nghieäp vaø phaùt trieån noâng thoân huyeän Phong Ñieàn cuõng nhö caùc phoøng ban khaùc ñaõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi vaø giuùp ñôõ cho toâi trong suoát thôøi gian thöïc taäp taïi Ngaân haøng. Cuoái cuøng, xin göûi lôøi caûm ôn tôùi nhöõng ngöôøi thaân vaø baïn beø ñaõ giuùp ñôõ toâi hoaøn thaønh khoùa luaän naøy. Xin chaân thaønh caûm ôn. Hueá, thaùng 05 naêm 2012 Sinh vieân Nguyeãn Kim Vaân Thanh TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ MỤC LỤC PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1 1. Lý do lựa chọn đề tài .................................................................................................10 2. Mục tiêu nghiên cứu ..................................................................................................11 3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ..........................................................12 4. Phương pháp nghiên cứu ...........................................................................................12 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...............................................14 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VÀ .................14 CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN TÍN DỤNG HỘ NÔNG DÂN..............................14 1.1 Cơ sở lý luận về ngân hàng thương mại: .............................................................14 1.1.1 Khái niệm về ngân hàng thương mại: ...........................................................14 1.1.2 Đặc điểm của ngân hàng thương mại:...........................................................15 1.1.3 Chức năng của ngân hàng thương mại:.........................................................15 1.1.4 Vai trò của ngân hàng thương mại ................................................................17 1.1.5 Các nghiệp vụ của ngân hàng thương mại ....................................................18 1.1.6 Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của ngân hàng thương mại: ...............20 1.2 Tổng quan về hoạt động tín dụng ........................................................................22 1.2.1 Khái niệm về tín dụng ...................................................................................22 1.2.2 Khái niệm tín dụng ngân hàng ......................................................................23 1.2.3 Đặc điểm tín dụng ngân hàng .......................................................................23 1.2.4 Vai trò tín dụng ngân hàng............................................................................24 1.2.5 Lãi suất tín dụng............................................................................................25 1.2.6 Rủi ro tín dụng ..............................................................................................25 1.2.7 Phân loại tín dụng ngân hàng........................................................................26 1.3 Tổng quan về hệ thống KSNB tại ngân hàng thương mại:..................................28 1.3.1 Khái niệm, mục tiêu, chức năng của hệ thống KSNB: .................................28 1.3.2 Các yếu tố cơ bản của hệ thống KSNB (theo coso) ......................................30 1.3.3 Những hạn chế tiềm tàng của hệ thống KSNB .............................................32 1.3.4 KSNB hoạt động tín dụng: ............................................................................33 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 1.4 Những vấn đề chung về hộ nông dân ..................................................................34 1.5 Tín dụng hộ nông dân ..........................................................................................37 1.6 Một số chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân ................40 1.6.1 Doanh số cho vay ..........................................................................................40 1.6.2 Doanh số thu nợ ............................................................................................40 1.6.3 Hệ số thu nợ ..................................................................................................41 1.6.4 Dư nợ.............................................................................................................41 1.6.5 Nợ quá hạn ....................................................................................................41 1.6.6 Tỷ lệ nợ quá hạn............................................................................................41 1.6.7 Nợ xấu ...........................................................................................................42 1.7 Các đề tài nghiên cứu có liên quan:.....................................................................42 CHƯƠNG 2: TRỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG HỘ NÔNG DÂN TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN PHONG ĐIỀN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ................................................................................44 2.1 Tổng quan về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Phong Điền tỉnh Thừa Thiên Huế .........................................................................................44 2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của NHNo & PTNT huyện Phong Điền........44 2.1.2 Chức năng và nhiệm vụ của ngân hàng ........................................................46 2.1.3 Tổ chức phòng ban........................................................................................48 2.1.4 Kết quả đạt được trong năm 2009 - 2011 .....................................................50 2.1.4.1 Tình hình sử dụng lao động....................................................................50 2.1.4.2 Tình hình tài sản và nguồn vốn ..............................................................52 2.1.4.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo & PTNT huyện Phong Điền62 2.1.5 Nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm trong năm 2012: ......................................66 2.2 Thực trạng hoạt động tín dụng hộ nông dân tại Ngân hàng Nông Nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Phong Điền tỉnh Thừa Thiên Huế.........................................67 2.2.1 Quy định về hoạt động cho vay đối với HND tại NHNo & PTNT Phong Điền .............................................................................................................67 2.2.2 Hoạt động kiểm soát quy trình cho vay ........................................................74 2.2.2.1 Môi trường kiểm soát .............................................................................74 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI H T Ế - HU Ế 2.2.2.2 Đánh giá rủi ro và hoạt động kiểm soát trong quy trình cho vay..........75 2.2.3 Thực trạng hoạt động tín dụng HND tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền.........77 2.2.3.1 Tình hình chung về cho vay HND tại ngân hàng...................................78 2.2.3.2 Phân tích tình hình cho vay HND theo ngành kinh tế............................85 2.2.3.3 Phân tích tình hình cho vay HND theo kỳ hạn vay ................................95 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU .....................104 QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG HỘ NÔNG DÂN TẠI NHNo & PTNT ................104 HUYỆN PHONG ĐIỀN ..............................................................................................104 3.1 Đánh giá về hoạt động tín dụng HND tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền .........104 3.1.1 Ưu điểm.......................................................................................................104 3.1.2 Những tồn tại và một số giải pháp khắc phục trong hoạt động tín dụng đối với HND ...............................................................................................................106 3.2 Một số ý kiến đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng HND tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền .........................................................................108 3.2.1 Định hướng phát triển tín dụng HND tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền trong thời gian tới.................................................................................................108 3.2.2 Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng HND tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền .....................................................................109 3.2.2.1 Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng HND .............109 3.2.2.2 Tăng cường công tác huy động vốn .....................................................109 PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .....................................................................113 3.1 Kết luận ..............................................................................................................113 3.2 Kiến nghị............................................................................................................114 3.2.1 Đối với Chính phủ và Nhà nước .................................................................114 3.2.2 Đối với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam .........115 3.2.3 Đối với NHNo & PTNT huyện Phong Điền ...............................................115 3.3 Đề nghị hướng phát triển đề tài trong thời gian đến:.........................................116 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nội dung CBCNV Cán bộ công nhân viên CBTD Cán bộ tín dụng DSCV Doanh số cho vay DSTN Doanh số thu nợ ĐVT Đơn vị tính HĐTD Hợp đồng tín dụng HND Hộ nông dân HSTN Hệ số thu nợ KH Khách hàng KSNB Kiểm soát nội bộ MTKS Môi trường kiểm soát NH Ngân hàng NHNN Ngân hàng nhà nước NHNo & PTNT Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn NHTM Ngân hàng thương mại NQH Nợ quá hạn SXKD Sản xuất kinh doanh TCKT Tổ chức kinh tế TCTD Tổ chức tín dụng TD Tín dụng TDNH Tín dụng ngân hàng TPKT Thành phần kinh tế Trđ Triệu đồng TSCĐ Tài sản cố định TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1: Tình hình lao động của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ........................................................................... 41 Bảng 2: Tình hình tài sản và nguồn vốn của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 45 Bảng 3: Tình hình huy động vốn của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 48 Bảng 4: Kết quả hoạt động kinh doanh của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 52 Bảng 5: Lãi suất cho vay tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2010 – 2011 ........................................................................... 64 Bảng 6: Đánh giá rủi ro và hoạt động kiểm soát trong quy trình cho vay ............... 66 Bảng 7: Tình hình hoạt động tín dụng của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 70 Bảng 8: Hệ số thu nợ tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm2009 – 2011.................................................................................... 72 Bảng 9: Tỷ lệ nợ quá hạn tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 74 Bảng 10: Tình hình nợ xấu hộ nông dân tại NHNO & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 75 Bảng 11: Tình hình cho vay hộ nông dân theo ngành kinh tế qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 77 Bảng 12: Hệ số thu nợ hộ nông dân của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 82 Bảng 13: Tỷ lệ nợ quá hạn trên tổng dư nợ của NHNo & PTNT huyên Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 85 Bảng 14: Tình hình cho vay hộ nông dân theo kỳ hạn của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................. 87 Bảng 15: Hệ số thu nợ hộ nông dân của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 90 Bảng 16: Tỷ lệ nợ quá hạn hộ nông dân của NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011 ............................................................................ 93 Bảng 17: Những tồn tại và một số giải pháp khắc phục trong hoạt động tín dụng đối với HND .97 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 1: Sơ đồ bộ máy tổ chức của chi nhánh NHNo & PTNT huyện Phong Điền.. 40 Sơ đồ 2: Quy trình xét duyệt cho vay tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền .......... 63 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ TÓM TẮT ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU Đề tài “Thực trạng hoạt động tín dụng hộ nông dân tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền” gồm các nội dung cơ bản sau: - Đề tài đã làm rõ được các khái niệm: Ngân hàng thương mại, Tín dụng và quy trình tín dụng ngân hàng, Hệ thống kiểm soát nội bộ, những vấn đề chung về Hộ nông dân, hoạt động Tín dụng hộ nông dân, cũng như một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động tín dụng hộ nông dân. - Đề tài đã giới thiệu được phần nào về NHNo & PTNT Việt Nam cũng như NHNo & PTNT huyện Phong Điền, lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng, tổ chức bộ máy quản lý của chi nhánh. Đề tài cũng đã làm rõ một phần nào những kết quả đã đạt được của Ngân hàng chi nhánh qua các năm 2009 – 2011 như: Tình hình sử dụng lao động, tình hình Tài sản và Nguồn vốn, tình hình huy động vốn, kết quả hoạt động kinh doanh. Đồng thời trình bày được những nhiệm vụ đề ra và giải pháp trọng tâm của Ngân hàng trong năm tiếp theo. - Đề tài tìm hiểu thực trạng tín dụng Hộ nông dân tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền qua các năm 2009 – 2011. Cụ thể là làm rõ quy trình tín dụng đối với hộ nông dân, những rủi ro và những kiểm soát của ngân hàng trong hoạt động tín dụng hộ nông dân. Tìm hiểu hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân theo ngành và theo kỳ hạn bằng cách phân tích các chỉ số tài chính kết hợp với thực tiễn tại ngân hàng và địa phương. - Đề tài nêu lên được những ưu điểm và những tồn tại trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng cũng như đề xuất được một số giải pháp nhằm giúp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng nói chung và hoạt động tín dụng hộ nông dân nói riêng tại Ngân hàng chi nhánh NHNo & PTNT huyện Phong Điền. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: Th.S Haø Dieäu Thöông Nguyeãn Kim Vaân Thanh PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do lựa chọn đề tài Ngày nay, quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế trở thành một xu hướng tất yếu của sự phát triển. Toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới đã làm cho nền kinh tế Việt Nam biến đổi sâu sắc cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Thêm vào đó, việc Việt Nam ghi tên mình vào tổ chức kinh tế thế giới WTO, trở thành thành viên thứ 150 của WTO đã tạo cho các doanh nghiệp thêm nhiều cơ hội cũng như thách thức. Để có thể đứng vững, không bị đào thải khỏi sân chơi khắc nghiệt này, các doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng củng cố những cái tốt, loại bỏ những cái xấu và đổi mới theo hướng tích cực. Đứng trước xu thế đó, dưới sự chỉ đạo của NHNN, các NHTM cũng tự cải biến mình để đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển của ngành Ngân hàng nói riêng và toàn bộ nền kinh tế nói chung. Trong nền kinh tế thị trường, việc tìm cách khai thác và sử dụng các nguồn vốn có hiệu quả và mang lại lợi ích cao nhất là mục tiêu của các doanh nghiệp. Đối với hệ thống các NHTM cũng vậy, trải qua hơn 20 năm đổi mới và phát triển, các Ngân hàng đã có sự nhận thức đầy đủ hơn các quy luật như: quy luật giá trị, quy luật vận động của các phạm trù lãi suất, tài chính, tín dụng, lưu thông tiền tệ trong nền kinh tế. Từ đó, kịp thời đưa ra những biện pháp xử lý, can thiệp mạnh mẽ và có hiệu quả trong công tác tín dụng đối với các thành phần kinh tế trong xã hội. Ngành ngân hàng nói chung và chi nhánh NHNo & PTNT huyện Phong Điền nói riêng đã có sự thay đổi lớn về cơ cấu tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta. Trước đây, tín dụng tập trung đầu tư vào kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể là chủ yếu, còn kinh tế hộ chỉ đầu tư với tỷ trọng không đáng kể. Nhưng hiện nay đầu tư tín dụng đối với hộ nông dân đã được quan tâm, vì đây là thị trường tiêu thụ vốn đa dạng hấp dẫn, tỷ trọng dư nợ ngày càng tăng lên với tốc độ cao. Trong đó, tư nhân và hộ cá thể trở thành khách hàng quan trọng của các NHTM trước mắt và trong tương lai. Hiện tại thị trường vốn tín dụng hộ nông dân đã làm thay đổi cơ cấu tín dụng và thay đổi cơ bản về tình hình tài chính của các NHTM. Hệ thống NHNo&PTNT đã sớm tiếp cận với hộ nông dân, đặc biệt là chính sách tín dụng thúc đẩy kinh tế hộ nông dân trong TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khoùa luaän toát nghieäp GVHD: Th.S Haø Dieäu Thöông Nguyeãn Kim Vaân Thanh lĩnh vực nông nghiệp và nông thôn theo hướng công nghiệp hoá hiện đại hoá. Tuy nhiên, tín dụng hộ nông dân cũng còn bộc lộ nhiều bất cập đến từ cả hai phía: nguồn cho vay (NHNo&PTNT ) và người đi vay (hộ nông dân) vấn đề này cần phải được nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện và tìm ra hướng phát triển trong thời gian tới. Xuất phát từ đó tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Thực trạng hoạt động tín dụng đối với hộ nông dân tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền tỉnh Thừa Thiên Huế” làm khóa luận tốt nghiệp cho mình. Khóa luận tốt nghiệp gồm ba phần: Phần một: Đặt vấn đề. Phần hai: Nội dung và kết quả nghiên cứu. Nội dung trong Phần hai này được chia làm 03 chương như sau: Chương một: Cơ sở lý luận về ngân hàng thương mại và các vấn đề liên quan đến tín dụng hộ nông dân. Chương hai: Thực trạng hoạt động tín dụng hộ nông dân tại NHNo & PTNT huyện Phong Điền tỉnh Thừa Thiên Huế. Chương ba: Đánh giá và đề xuất. Phần ba: Kết luận và kiến nghị. Mặc dù đã nỗ lực và cố gắng rất nhiều, nhưng do buổi đầu làm quen với công việc nghiên cứu, đây cũng là đề tài mới nghiên cứu tại Khoa Kế toán – Trường Đại học Kinh tế Huế, khóa luận này sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi mong rằng những nghiên cứu sau này sẽ bổ sung những khiếm khuyết vốn có và hoàn thiện thêm. 2. Mục tiêu nghiên cứu  Mục tiêu chung: Tìm hiểu thực trạng hoạt động tín dụng nói chung và hoạt động tín dụng hộ nông dân nói riêng tại chi nhánh ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Phong Điền. Từ đó, đưa ra nhận xét và đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hoạt động tín dụng dành cho hộ nông dân trên địa bàn huyện.  Mục tiêu cụ thể: - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về NHTM, hoạt động tín dụng, hệ thống kiểm soát nội bộ, quy trình cho vay và hoạt động tín dụng nông nghiệp nông thôn. TR ƯỜ N