Ngày nay, khi nước ta đang cố gắng tập trung sức lực để vượt qua những khó khăn của một
nền kinh tế nhỏ bé, lạc hậu, vươn lên phát triển tới nền kinh tế công nghiệp hiện đại, hơn lúc nào
hết hoạt động kinh tế đối ngoại, giao lưu buôn bán trao đổi với nước ngoài, đặc biệt là hoạt động
xuất khẩu có vai trò rất quan trọng trong chiến lược đổi mới và phát triển kinh tế của đất nước. Chỉ
thông qua hoạt động xuất khẩu mới khai thác hết được tiềm năng phong phú trong nứơc, tạo ra được cơ hội để tiếp xúc, tiếp thu, học hỏi kinh nghiệm quý báu về khoa học công nghệ cũng như về
phát triển kinh tế của các nước khác. Chính vì vậy, Đảng và nhà nước ta đã chủ trương phát triển
nền kinh tế hướng về xuất khẩu là hoàn toàn đúng đắn và hợp lý.
Hoạt động xuất khẩu ở Tổng công ty cà phê Việt nam (VINACAFE) không nằm ngoài ý
nghĩa đó.Tuy hàng năm sự đóng góp về giá trị kim nghạch xuất khẩu so với cả nước không lớn,
nhưng đối với VINACAFE hoạt động xuất khẩu đóng vai trò vô cùng quan trọng bởi vì chỉ
thông qua hoạt động xuất khẩu mới có thể tiêu thụ được sản phẩm, khuyến khích phát triển sản
xuất trồng trọt, tạo ra nhiều công ăn việc làm tăng thu nhập cho nhân dân, đặc biệt là ổn định,
phát triển và khai thác các tiềm năng quý báu ở vùng cao và phát triển ổn định vùng núi, điều
đó có ý nghĩa kinh tế, xã hội rất to lớn. Vấn đề đặt ra là phải tìm ra giải pháp đẩy mạnh hoạt
động xuất khẩu của VINACAFE. Qua thời gian thực tập ở VINACAFE tôi quyết định chọn đề
tài: “ Thực trạng và những giải pháp góp phần thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của tổng
công ty trong thời gian tới “. Với mục đích nghiên cứu thực trạng hoạt động xuất khẩu ở Tổng
công ty trong thời gian qua, tìm ra những nguyên nhân dẫn đến thành công và những tồn tại
chủ yếu cần khắc phục. Từ đó, đề xuất một số giải pháp góp phần đẩy mạnh xuất khẩu ở Tổng
công ty. Nội dung gồm các phần chủ yếu sau:
Phần I: Tầm quan trọng của hoạt động xuất khẩu đối với sự nghiệp đổi mới của đất
nước
Phần II: Thực trạng hoạt động xuất khẩu của Tổng công ty cà phê Việt Nam
Phần III: Phương hướng và giải pháp góp phần thúc đẩy hoạt động xuất khẩu ở Tổng
công ty cà phê Việt Nam
30 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 2018 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng và những giải pháp góp phần thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của tổng công ty cà phê Việt Nam trong thời gian tới, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lêi nãi ®Çu
Ngµy nay, khi níc ta ®ang cè g¾ng tËp trung søc lùc ®Ó vît qua nh÷ng khã kh¨n cña mét
nÒn kinh tÕ nhá bÐ, l¹c hËu, v¬n lªn ph¸t triÓn tíi nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, h¬n lóc nµo
hÕt ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, giao lu bu«n b¸n trao ®æi víi níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng
xuÊt khÈu cã vai trß rÊt quan träng trong chiÕn lîc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. ChØ
th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu míi khai th¸c hÕt ®îc tiÒm n¨ng phong phó trong nø¬c, t¹o ra ®
îc c¬ héi ®Ó tiÕp xóc, tiÕp thu, häc hái kinh nghiÖm quý b¸u vÒ khoa häc c«ng nghÖ còng nh vÒ
ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc kh¸c. ChÝnh v× vËy, §¶ng vµ nhµ níc ta ®· chñ tr¬ng ph¸t triÓn
nÒn kinh tÕ híng vÒ xuÊt khÈu lµ hoµn toµn ®óng ®¾n vµ hîp lý.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam (VINACAFE) kh«ng n»m ngoµi ý
nghÜa ®ã. Tuy hµng n¨m sù ®ãng gãp vÒ gi¸ trÞ kim ngh¹ch xuÊt khÈu so víi c¶ níc kh«ng lín,
nhng ®èi víi VINACAFE ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng vai trß v« cïng quan träng bëi v× chØ
th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu míi cã thÓ tiªu thô ®îc s¶n phÈm, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n
xuÊt trång trät, t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm t¨ng thu nhËp cho nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ æn ®Þnh,
ph¸t triÓn vµ khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng quý b¸u ë vïng cao vµ ph¸t triÓn æn ®Þnh vïng nói, ®iÒu
®ã cã ý nghÜa kinh tÕ, x· héi rÊt to lín. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i t×m ra gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t
®éng xuÊt khÈu cña VINACAFE. Qua thêi gian thùc tËp ë VINACAFE t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò
tµi: “ Thùc tr¹ng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña tæng
c«ng ty trong thêi gian tíi “. Víi môc ®Ých nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng
c«ng ty trong thêi gian qua, t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn thµnh c«ng vµ nh÷ng tån t¹i
chñ yÕu cÇn kh¾c phôc. Tõ ®ã, ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ë Tæng
c«ng ty. Néi dung gåm c¸c phÇn chñ yÕu sau:
PhÇn I: TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt
níc
PhÇn II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam
PhÇn III: Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng xuÊt khÈu ë Tæng
c«ng ty cµ phª ViÖt nam
phÇn I
TÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu
®èi víi sù nghiÖp ®æi míi cña ®Êt níc
I. Kh¸i niÖm, néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
1. Kh¸i niÖm:
XuÊt khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ. §ã kh«ng ph¶i
lµ nh÷ng hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n trong th¬ng m¹i
cã tæ chøc tõ bªn trong ra bªn ngoµi nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, chuyÓn ®æi
c¬ cÊu kinh tÕ æn ®Þnh vµ tõng bíc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ bu«n b¸n hµng ho¸, dÞch vô cho ngêi níc ngoµi nh»m thu ngo¹i
tÖ ( theo nguyªn t¾c trong th¬ng m¹i ®ã lµ lîi Ých tõ lîi thÕ so s¸nh) nh»m t¨ng tÝch luü cho Ng©n
s¸ch nhµ níc, ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, khai th¸c nh÷ng u thÕ tiÒm n¨ng cña ®Êt níc. §©y
lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kinh doanh quèc tÕ quan träng nhÊt. Nã ph¶n ¸nh quan hÖ mua
b¸n, trao ®æi hµng ho¸ vît qua biªn giíi cña mét quèc gia vµ gi÷a thÞ trêng néi ®Þa vµ c¸c khu
chÕ xuÊt. C¸c quèc gia kh¸c nhau khi tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu ph¶i tu©n theo nh÷ng
tËp qu¸n, ph¸p luËt, th«ng lÖ quèc tÕ còng nh cña c¸c ®Þa ph¬ng. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu lµ ho¹t
®éng kinh tÕ quèc tÕ c¬ b¶n ®èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®ãng
vai trß rÊt quan träng trong viÖc phôc vô cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, ph¶n ¸nh mèi
quan hÖ x· héi vµ sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi· nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hang ho¸ riªng biÖt
ë mçi quèc gia. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng kinh doanh
quèc tÕ ®Çu tiªn cña mét doanh nghiÖp vµ còng lµ chiÕc ch×a kho¸ më ra nh÷ng con ®êng th©m
nhËp vµ ph¸t triÓn thÞ trêng cña mét quèc gia trªn th¬ng trêng quèc tÕ.
2. Néi dung cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
XuÊt khÈu lµ viÖc b¸n hµng ho¸ hoÆc cung cÊp dÞch vô cho níc ngoµi trªn c¬ së dïng tiÒn
tÖ (lµ ngo¹i tÖ ®èi víi mét níc hoÆc c¶ hai níc) lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n. C«ng t¸c tæ chøc ho¹t
®éng xuÊt khÈu t¬ng ®èi phøc t¹p v× ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã thÓ thay ®æi theo mçi lo¹i h×nh
hµng ho¸ xuÊt khÈu. Nhng nh×n chung l¹i th× néi dung chÝnh cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu bao gåm:
2.1. Lùa chän mÆt hµng xuÊt khÈu:
§©y lµ mét trong nh÷ng néi dung ban ®Çu, c¬ b¶n nh÷ng còng rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt
®Ó cã thÓ tiÕn hµnh ®îc ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Khi doanh nghiÖp cã ý ®Þnh tham gia vµo ho¹t
®éng xuÊt khÈu th× doanh nghiÖp tríc tiªn lµ cÇn ph¶i t×m ra nh÷ng mÆt hµng chñ lùc vµ t×m ra
nh÷ng mÆt hµng thÞ trêng cÇn. Qua ®ã doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh mÆt hµng nµo m×nh cÇn kinh
doanh.
2.2. Lùa chän thÞ trêng xuÊt khÈu:
Sau khi lùa chän ®îc mÆt hµng xuÊt khÈu, tøc lµ doanh nghiÖp ®· ®i s©u nghiªn cøu vÒ
thÞ trêng xuÊt khÈu cña mÆt hµng ®ã. Nhng trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i thÞ trêng xuÊt khÈu nµo cÇn
lµ doanh nghiÖp còng cã thÓ ®¸p øng ®îc. Do ph¶i chÞu nhiÒu ¶nh hëng vÒ c¸c yÕu tè kh¸ch
quan còng nh chñ quan, cã khi c¶ mét thÞ trêng réng lín doanh nghiÖp chØ cÇn chiÕm lÜnh vµ
ph¸t huy hiÖu qu¶ ë mét khóc, hay mét ®o¹n ng¾n nµo ®ã còng cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh
doanh cao.
2
2.3. Lùa chän ®èi t¸c giao dÞch:
Sau khi chän ®îc thÞ trêng ®Ó xuÊt khÈu, viÖc lùa chän ®èi t¸c giao dÞch phï hîp ®Ó tr¸nh
cho doanh nghiÖp nh÷ng phiÒn to¸i , mÊt m¸t, nh÷ng rñi ro gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh kinh doanh
trªn thÞ trêng quèc tÕ, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thµnh c«ng kÕ ho¹ch kinh doanh cña
doanh nghiÖp. §èi t¸c giao dÞch chÝnh, lµ b¹n hµng trùc tiÕp sÏ mua nh÷ng mÆt hµng cña m×nh
vµ còng chÝnh lµ thÞ trêng tiÒm n¨ng sau nµy cña doanh nghiÖp. Do vËy, ®èi t¸c giao dÞch thÝch
hîp sÏ t¹o cho doanh nghiÖp ®é tin tëng cao vµ tõng bíc n©ng cao uy tÝn trong quan hÖ lµm ¨n
cña doanh nghiÖp.
2.4. Lùa chän ph¬ng thøc giao dÞch
Ph¬ng thøc giao dÞch lµ c¸ch thøc mµ doanh nghiÖp sö dông ®Ó thùc hiÖn môc tiªu vµ kÕ
ho¹ch kinh doanh cña m×nh trªn thÞ trêng. Nh÷ng ph¬ng thøc nµy qui ®Þnh nh÷ng thñ tôc cÇn
thiÕt ®Ó tiÕn hµnh c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch, c¸c thao t¸c còng nh c¸c chøng tõ cÇn thiÕt trong quan
hÖ kinh doanh. cã rÊt nhiÒu c¸c ph¬ng thøc giao dÞch kh¸c nhau nh : Giao dÞch th«ng thêng,
giao dÞch qua kh©u trung gian, giao dÞch t¹i héi chî triÓm l·m, giao dÞch t¹i së giao dÞch hµng
ho¸, gia c«ng quèc tÕ, ®Êu thÇu vµ ®Êu gi¸ quèc tÕ. Tuy nhiªn hiÖn nay phæ biÕn lµ giao dÞch
th«ng thêng, ®ã lµ h×nh thøc giao dÞch mµ ngêi mua vµ ngêi b¸n bµn b¹c, tho¶ thuËn trùc tiÕp
hoÆc th«ng qua th tõ, ®iÖn tÝn vÒ hµng ho¸, gi¸ c¶, vµ c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch kh¸ch hµng.
2.5. §µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång:
§µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
Nã quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng b¸n hµng, giao hµng vµ nh÷ng c«ng ®o¹n tríc ®ã vµ sau mµ doanh
nghiÖp cè g¾ng t×m kiÕm. ViÖc ®µm ph¸n ký kÕt hîp ®ång dùa trªn c¬ së, nh÷ng nguyªn t¾c c¬
b¶n lµ: c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ trêng, chÊt lîng cña s¶n phÈm, vµo ®èi t¸c, ®èi thñ c¹nh tranh
vµ vµo kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp còng nh môc tiªu, chiÕn lîc cña doanh nghiÖp vµ vµo vÞ thÕ,
mèi quan hÖ kinh doanh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng. Ngoµi nh÷ng nguyªn t¾c nµy, sù thµnh
c«ng cña viÖc ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång cßn phô thuéc rÊt lín vµo nghÖ thuËt ®µm ph¸n, ký
kÕt hîp ®ång kinh doanh cña doanh nghiÖp.
2.6. Quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt khÈu cµ phª:
Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång, c¸c bªn sÏ thùc hiÖn c¸c ®iÒu kiÖn ®· cam kÕt trong hîp
®ång. Víi t c¸ch lµ nhµ xuÊt khÈu, do¹nh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh
thùc hiÖn hîp ®ång nh sau:
3
Sau khi hoµn tÊt mét hîp ®ång xuÊt khÈu doanh nghiÖp cÇn ph¶i thêng xuyªn liªn l¹c vµ
gÆp gì b¹n hµng, th«ng qua ®ã t¹o ra nh÷ng mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n
hµng, gióp cho viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång sau nµy ®îc thuËn lîi h¬n.
II. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu:
1. C¸c nh©n tè cña m«i trêng vÜ m«
1.1. C¸c nh©n tè ph¸p luËt
ë mçi quèc gia kh¸c nhau ®Òu cã nh÷ng bé luËt kh¸c nhau vµ ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña hÖ
thèng ph¸p luËt tõng níc l¹i phô thuéc rÊt lín vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ còng nh
truyÒn thèng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc riªng cña tõng níc. C¸c yÕu tè ph¸p luËt chi phèi m¹nh
mÏ ®Õn mäi ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, x· héi ®ang tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong níc ®ã. §èi víi
ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng nh©n tè ph¸p luËt còng t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn c¸c mÆt sau:
- C¸c qui ®Þnh vÒ thuÕ, gi¸ c¶, chñng lo¹i, khèi lîng cña tõng mÆt hµng.
- C¸c qui ®Þnh vÒ qui chÕ sö dông lao ®éng, tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, b¶o hiÓm phóc lîi.
- C¸c qui ®Þnh vÒ giao dÞch hîp ®ång, b¶o vÖ quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u.
- C¸c qui ®Þnh vÒ c¹nh tranh ®éc quyÒn.
- C¸c qui ®Þnh vÒ tù do mËu dÞch, hay x©y dùng nªn c¸c hµng rµo thuÕ quan chÆt chÏ.
- C¸c qui ®Þnh vÒ chÊt lîng, vÒ qu¶ng c¸o, vÖ sinh m«i trêng, c¸c tiªu chuÈn vÒ søc khoÎ.
1.2. C¸c yÕu tè v¨n ho¸, x· héi :
C¸c yÕu tè nµy t¹o nªn c¸c h×nh thøc kh¸c nhau cña nhu cÇu thÞ trêng ®ång thêi nã còng
lµ nÒn t¶ng cña thÞ hiÕu tiªu dïng, sù yªu thÝch trong tiªu dïng hay nãi c¸ch kh¸c nã chÝnh lµ
nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn ®Æc ®iÓm cña nhu cÇu, qua ®ã thÓ hiÖn tr×nh ®é v¨n ho¸, ®Æc ®iÓm trong
tiªu dïng vµ phong tôc tËp qu¸n trong tiªu dïng (ho¹t ®éng xuÊt khÈu chÞu sù ¶nh hëng cña
4
nh©n tè nµy lµ ë nh÷ng lý do mµ ngêi tiªu dïng cã chÊp nhËn hµng ho¸ ®ã hay kh«ng).
1.3. C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ:
C¸c yÕu tè vÒ kinh tÕ sÏ lµ nh©n tè ¶nh hëng chÝnh ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu, trªn b×nh
diÖn m«i trêng vÜ m« .C¸c nh©n tè nµy lµ chÝnh s¸ch kinh tÕ, c¸c hiÖp ®Þnh ngo¹i giao, sù can
thiÖp thay ®æi vÒ tû gi¸ gi÷a c¸c ®ång tiÒn còng sÏ lµm cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu thuËn lîi hay
khã kh¨n h¬n.
Nh©n tè thu nhËp, møc sèng cña nh©n d©n sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn khèi lîng, chÊt lîng hay qui
m« thÞ trêng hµng ho¸ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong hiÖn t¹i vµ t¬ng lai.
Nh©n tè nguån lùc, tµi nguyªn thiªn nhiªn ¶nh hëng rÊt lín ®Õn kh¶ n¨ng s¶n xuÊt , ¶nh h
ëng ®Õn gi¸ c¶ vµ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn l©u dµi cña doanh nghiÖp còng nh kh¶ n¨ng
c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
Sù æn ®Þnh cña ®ång tiÒn néi tÖ lµ nh©n tè v« cïng quan träng, nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn
hµnh vi cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu.
1.4. C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ:
C¸c yÕu tè khoa häc c«ng nghÖ cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung
vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi riªng. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng lµm cho tèc
®é ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ tiÕn ®Õn nh÷ng bíc cao h¬n. Khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t
triÓn còng lµm cho sù giao lu trao ®æi gi÷a c¸c ®èi t¸c ngµy cµng thuËn lîi h¬n, kho¶ng c¸ch vÒ
kh«ng gian còng nh thêi gian kh«ng cßn lµ trë ng¹i lín, do vËy sù tiÕt kiÖm vÒ chi phÝ tõ kh©u
s¶n xuÊt cho ®Õn tiªu dïng ngµy cµng nhiÒu. Sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ ®Èy m¹nh sù
ph©n c«ng ho¸ vµ hîp t¸c lao ®éng quèc tÕ më réng quan hÖ gi÷a c¸c quèc gia còng t¹o ®iÒu
kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
1.5. C¸c nh©n tè chÝnh trÞ:
C¸c nh©n tè chÝnh trÞ cã thÓ ¶nh hëng tíi viÖc më réng ph¹m vi thÞ trêng còng nh dung l
îng cña thÞ trêng, ngßai ra cßn më réng ra nhiÒu c¬ héi kinh doanh hÊp dÉn trªn thÞ trêng quèc
tÕ. Song mÆt kh¸c nã còng cã thÓ trë thµnh mét hµng rµo c¶n trë quyÕt liÖt, h¹n chÕ kh¶ n¨ng
ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, lµm t¾c nghÏn ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong níc vµ thÕ gi¬Ý bªn
ngoµi.
1.6. C¸c nh©n tè vÒ c¹nh tranh quèc tÕ:
5
Sù c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ trªn thÞ trêng quèc tÕ rÊt lín m¹nh vµ quyÕt liÖt. Ho¹t ®éng
xuÊt khÈu cña mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ngoµi ®èi phã víi c¸c nh©n tè kh¸c
th× ®èi ®Çu víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh lµ th¸c thøc vµ lµ bíc rµo c¶n nguy hiÓm nhÊt.
2. ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè vi m« (thuéc doanh nghiÖp)
C¸c nh©n tè thuéc m«i trêng vi m« cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu bao
gåm:
- HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cña doanh nghiÖp
- Ban l·nh ®¹o, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, ®éi ngò c«ng nh©n lao ®éng trong toµn doanh
nghiÖp. Tr×nh ®é qu¶n lý cña ban l·nh ®¹o cã vai trß v« cïng quan träng, khi doanh nghiÖp cã
mét ®Þnh híng, chiÕn lîc ph¸t triÓn ®óng d¾n vµ ®îc sù chØ ®¹o cã hiÖu qu¶ th× nhÊt ®Þnh kÕt
qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sÏ ngµy cµng ®îc n©ng cao vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Bªn c¹nh
®ã, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n, c¸n bé kü thuËt trong doanh nghiÖp nãi chung vµ trong bé phËn
xuÊt khÈu nãi riªng còng cã vai trß hÕt søc quan träng. §©y chÝnh lµ nguån n¨ng lùc chñ yÕu
cña doanh nhgiÖp, còng chÝnh lµ søc m¹nh, ®ßn bÈy vµ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i ph¸t
triÓn cña doanh nghiÖp.
III. vai trß cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp:
1. §èi víi nÒn kinh tÕ:
§èi víi tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸ ho¹t ®éng xuÊt khÈu
®ãng mét vai trß hÕt søc to lín vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
cña ®Êt níc:
- Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu, chóng ta sÏ cã kh¶ n¨ng ph¸t huy ®îc lîi thÕ so s¸nh,
sö dông triÖt ®Ó c¸c nguån lùc, cã ®iÒu kiÖn trao ®æi kinh nghiÖm còng nh tiÕp cËn ®îc víi c¸c
thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi
- T¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng tõ ®ã kÕt hîp hµi hoµ
gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.
- T¨ng nguån thu ngo¹i tÖ, t¹o nguån ngo¹i tÖ cho ®Êt níc, tõ ®ã míi cã nguån lùc ®Ó
phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, ®ãng gãp vµo sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
6
- Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu chóng ta cã thÓ t¨ng cêng hîp t¸c, n©ng cao uy tÝn cña
ViÖt nam trªn thÞ trêng quèc tÕ.
2. §èi víi doanh nghiÖp:
§Çu tiªn cã lÏ ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã ý nghÜa nhÊt ®èi víi doanh nghiÖp lµ viÖc t×m ra ®îc
cho doanh nghiÖp thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm. §©y lµ yÕu tè quan träng nhÊt v× s¶n phÈm cã tiªu
thô ®îc míi thu ®îc vèn, cã lîi nhuËn ®Ó t¸i s¶n xuÊt vµ më réng s¶n xuÊt, thóc ®Èy doanh
nghiÖp ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng xuÊt khÈu th«ng qua viÖc tiªu thô s¶n phÈm sÏ mang l¹i cho doanh
nghiÖp nhiÒu thuËn lîi h¬n s¶n xuÊt mµ b¸n trong nuøc nhê lîi thÕ so s¸nh. Cã nh vËy míi t¹o
thªm nhiÒu vèn ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh, ®µo t¹o c¸n bé, ®æi míi c«ng nghÖ tõ ®ã cã
thÓ khai th¸c hÕt ®îc nh÷ng tiÒm n¨ng cña ®Êt níc vµ t¹o ra nhiÒu thu nhËp vµ c«ng viÖc lµm
cho c«ng nh©n.
Còng th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt khÈu doanh nghiÖp cã c¬ héi tiÕp thu, tiÕp xóc vµ häc hái
nhiÒu kinh nghiÖm kiÕn thøc kinh doanh, còng nh khoa häc kü thuËt míi gióp cho viÖc trao ®æi
c«ng nghÖ ngµy cµng tiªn tiÕn, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé ngµy cµng tiÕn bé vµ ph¸t triÓn nh»m cho
ra dêi nh÷ng s¶n phÈm chÊt lîng cao, ®a d¹ng vµ phï hîp víi yªu cÇu cña ngêi tiªu dïng.
Tãm l¹i ho¹t ®éng xuÊt khÈu ngµy cµng cã ý nghÜa rÊt quan träng trong nÒn kinh tÕ còng
nh doanh nghiÖp khi xu híng quan hÖ quèc tÕ ngµy cµng më réng vµ hoµ nhËp th× ho¹t ®éng
xuÊt khÈu sÏ lµ con ®êng ®Ó chóng ta ph¸t huy vµ tËn dông hiÖu qu¶ nguån tµi nguyªn vµ u thÕ
trong níc, còng nh t¹o c¬ héi nhanh nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ®Êt níc cã thÓ hoµ nhËp vµ t¹o uy
tiÕn, lîi thÕ trªn thÞ trêng quèc tÕ.
phÇn II
Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam
I. Sù h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
1. Sù h×nh thµnh:
Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam cã tªn giao dÞch quèc tÕ lµ Viet nam National Coffee
Corporation ( ViÕt t¾t lµ VINACAFE ) ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 251/TTg ngµy 29/4/1995
cña Thñ tíng ChÝnh phñ vµ ho¹t ®éng trªn c¬ së §iÒu lÖ ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè : 44
– CP ngµy 15/7/1995 cña Thñ tíng ChÝnh phñ. TiÒn th©n cña Tæng c«ng ty lµ Liªn hiÖp c¸c XÝ
7
nghiÖp cµ phª ViÖt Nam thµnh lËp ngµy 13/10/1982 theo quyÕt ®Þnh 174/H§BT cña Chñ tÞch
Héi ®ång Bé trëng ( nay lµ Thñ tíng ChÝnh phñ )
2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn:
Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc ChÝnh phñ, cã trô
së t¹i sè 5 - ¤ng Ých Khiªm – QuËn Ba §×nh – Hµ Néi. HiÖn nay, Tæng c«ng ty cã 65 ®¬n vÞ
thµnh viªn, trong ®ã cã 61 ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh vµ 4 ®¬n vÞ sù nghiÖp ®øng ch©n trªn ®Þa
bµn 14 tØnh thµnh phè. §©y lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc cã quy m« lín bao gåm c¸c ®¬n vÞ
h¹ch to¸n ®éc lËp, h¹ch to¸n phô thuéc vµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã quan hÖ mËt thiÕt vÒ lîi Ých kinh
tÕ, tµi chÝnh, c«ng nghÖ, cung øng vËt t, thiÕt bÞ, dÞch vô, chÕ biÕn, nghiªn cøu…. Ho¹t ®éng s¶n
xuóat, kinh doanh, xuÊt nhËp khÈu nh»m t¨ng cêng tÝch tô, tËp trung, ph©n c«ng chuyªn m«n
ho¸, sö dông cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn Nhµ níc giao.
3. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Tæng c«ng ty :
C¬ cÊu tè chøc bé m¸y Tæng c«ng ty hiÖn nay ®îc bè trÝ nh sau :
3.1. H«i ®ång qu¶n trÞ vµ Ban kiÓm so¸t :
- Héi ®ång qu¶n trÞ : gåm 5 thµnh viªn do Thñ tëng ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm,
miÔm nhiÖm theo ®Ò nghÞ cña Bé trëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ Bé trëng, Tr
ëng ban tæ chøc c¸n bé ChÝnh phñ. Héi ®ång qu¶n trÞ gåm mét sè thµnh viªn chuyªn tr¸ch,
trong ®ã cã Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ, 1 thµnh viªn lµ Tæng gi¸m ®èc, 1 thµnh viªn lµ trëng
ban KiÓm so¸t, vµ 2 thµnh viªn kiªm nhiÖm chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, kinh doanh,
ph¸p luËt.
- Ban kiÓm so¸t : cã 5 thµnh viªn, trong ®ã cã 1 thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ lµm Trëng
ban theo ph©n c«ng cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ 4 thµnh viªn kh¸c do Héi ®ång qu¶n trÞ bæ nhiÖm,
miÔn nhiÖm, lµ chuyªn viªn kÕ to¸n, ®¹i diÖn c«ng nh©n viªn chøc, ®¹i diÖn Bé qu¶n lý vµ ®¹i
diÖn Tæng côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n Nhµ níc t¹i doanh nghiÖp.
3.2. Ban Tæng gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc :
- Tæng gi¸m ®èc do Thñ tíng ChÝnh phñ bæ nhiÖm, miÔm nhiÖm do Häi ®ång qu¶n trÞ ®Ò
nghÞ, Bé trëng Bé qu¶n lý nghµnh vµ Bé trëng, Trëng ban tæ chøc c¸n bé ChÝnh phñ tr×nh.
Tæng gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña Tæng c«ng ty tríc Héi ®ång qu¶n trÞ, ChÝng phñ vµ
ph¸p luËt Nhµ níc, lµ ngêi cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong Tæng c«ng ty.
8
- C¸c Phã T«ng gi¸m ®èc gióp viÖc Tæng gi¸m ®èc ®iÓu hµnh mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng
cña Tæng c«ng ty theo sù ph©n c«ng cña Tæng gi¸m ®èc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Tæng gi¸m
®èc vµ ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô Tæng gi¸m ®èc ph©n c«ng thùc hiÖn.
- Bé m¸y gióp viÖc : gåm V¨n phßng Tæng c«ng ty, c¸c ban chuyªn m«n, nghiÖp vô cã
chøc n¨ng tham mu, gióp viÖc Héi ®ång qu¶n trÞ vµ Tæng gi¸m ®èc trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh
c«ng viÖc. HiÖn t¹i, cã V¨n phßng vµ c¸c ban : KÕ ho¹ch - ®Çu t, Tµi ch×nh kÕ to¸n, Tæ chøc –
thanh tra, Kinh doanh tæng hîp, §iÒu hµnh dù ¸n AFD
3.3. C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn :
C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lµ nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc h¹ch to¸n ®éc lËp, nh÷ng ®¬n vÞ
h¹ch to¸n phô thuéc vµ nh÷ng ®¬n vÞ sù nghiÖp.
C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty cã con dÊu, ®îc më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng, cã
®iÒu lÖ vµ tæ chøc ho¹t ®én riªng do Héi ®ång qu¶n trÞ phª duyÖt phï hîp víi §iÒu lÖ Tæng c«ng
ty.
H×nh 1. S¬ ®å bé m¸y tæ chøc cña tæng c«ng ty
4. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Tæng c«ng ty:
Víi môc ®Ých thµnh lËp cña Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam lµ nh»m x©y dùng mét ngµnh
9
kinh tÕ cã qui m«, tæ chøc lín m¹nh ®Ó cã ®ñ kh¶ n¨ng khai th¸c, sö dông vµ ph¸t huy cã hiÖu
qu¶ nh÷ng tiÒn n¨ng cña ®Êt níc trong giai ®o¹n míi. Tæng c«ng ty cµ phª ViÖt nam ®îc coi lµ
®¬n vÞ nßng cèt cña nghµnh cµ phª ViÖt nam. Do ®ã Tæng c«ng ty cã nh÷ng chøc n¨ng nhiÖm
vô sau:
- Tæng c«ng ty trùc tiÕp nhËn vèn cña Nhµ níc, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña Nhµ níc.
Tæ chøc ph©n bæ vèn vµ giao vèn cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn
- Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh doanh cña Tæng c«ng ty, x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m
vµ hµng n¨m cña Tæng c«ng ty.
- Tæ chøc, chØ huy, phèi hîp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, thÞ trêng cung øng tiªu thô,
xuÊt nhËp khÈu gi÷a c¸c thµnh viªn trong Tæng c«ng ty nh»m ®¹t ®îc môc tiªu chiÕn lîc chung
cña Tæng c«ng ty vµ cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn :
+ T×m kiÕm thÞ trêng xuÊt khÈu s¶n phÈm cµ phª, n«ng s¶n, nhËp khÈu vËt t thiÕt bÞ phôc
vô cho ngµnh.
+ Ph©n bè thÞ trêng cung øng hay tiªu thô cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trªn c¬ së ®¹t ®îc
nh÷ng lîi Ých cao nhÊt.
+ Qu¶n lý vµ ph©n bè chØ tiªu chÊt lîng s¶n phÈm, chØ tiªu xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña Tæng
c«ng ty cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ cã chiÕu cè thÝch ®¸ng c¸c ®¬n
vÞ gÆ