Sự nghiệp giáo dục có ý nghĩa cực kì quan trọng trong chiến lược xây dựng con người, trong lĩnh vực sản xuất vật chất xã hội. Giáo dục – đào tạo là một thành tố hết sức quan trọng của văn hoá, nó vừa là nền tảng của một dân tộc, vừa là động lực của sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ có giáo dục – đào tạo mà tri thức nhân loại được tích luỹ và lưu truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác , để con người có điều kiện vươn tới đỉnh cao của nhận thức và sáng tạo.
Giáo dục – đào tạo đặt cơ sở nền tảng cho sự ra đời và phát triển của khoa học công nghệ, cùng với khoa học công nghệ làm khâu đột phá của quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước.
Giáo dục – đào tạo góp phần mang lại tương lai cho con người, đào tạo nguồn nhân lực tri thức cho đất nước . Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, giáo dục – đào tạo làm cho con người đủ sức mạnh cần thiết để tham gia giành những thắng lợi trong phân công , hợp tác và cạnh tranh quốc tế.
Giáo dục – đào tạo có vai trò lớn trong việc giáo dục ý thức hệ làm cho chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của dân tộc.
Thực tiễn đã chứng minh, không một quốc gia nào muốn phát triển mạnh mẽ và vươn lên hàng ngũ những nước tiên tiến mà lại ít quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, đầu tư ít cho giáo dục. Cuộc chạy đua phát triển kinh tế của thế giới, hiện nay là cuộc chạy đua về khoa học và công nghệ, về giáo dục – đào tạo, chạy đua để nâng cao chất lượng lao động mà chủ yếu rằng nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Đất nước ta đang tiến hành công nghiệp hoá – hiện đại hoá và hội nhập thương mại quốc tế. Do vậy, giáo dục – đào tạo đóng vai vai trò rất quan trọng là phương tiện có hiệu quả nhất đáp ứng nhu cầu trên.
Đối với An Lão là một huyện vùng cao của tỉnh Bình Định đang cùng cả tỉnh và cả nước tiến hành công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Sự nghiệp giáo dục – đào tạo An Lão có vai trò, vị trí trong việc đào tạo nguồn nhân lực phuc vụ cho quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá của huyện nhà. Trong những năm gần đây sự nghiệp giáo dục của huyện nhà có những bước tiến đáng kể cả về số lượng và chất lượng cũng như qui mô phát triển.
Bên cạnh những thành tựu to lớn, giáo dục – đào tạo vẫn còn yếu kém, bất cập cả về qui mô, chất lượng và hiệu quả, chưa đáp ứng kịp thời đòi hỏi ngày càng cao về nguồn lực của công cuộc đổi mới kinh tế – xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện công nghiệp hoá – hiện đại hoá của huyện An Lão nói riêng và cả nước nói chung theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi xin chọn đề tài: “ Tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục – đào tạo ở huyện An Lão, tỉnh Bình Định nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài trong thời kì công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước “.
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu là thực trạng giáo dục – đào tạo của huyện An Lão trong 3 năm học 2004-2005, 2005-2006, 2006-2007, bao gồm các yếu tố nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, từ việc vận dụng các cơ chế chính sách giáo dục – đào tạo ở địa phương các điều kiện thiết yếu đảm bảo cho việc dạy và học, công tác quản lí giáo dục, nhằm phát huy những mặt mạnh, mặt tích cực, những điển hình tiên tiến trong hoạt động dạy và học,đồng thời cần tập trung các mặt tồn tại, hạn chế, bất cập và đặt nó trong quan hệ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương trong thời kỳ công nghiệp hoá- hiện đaị hoá đất nước, từ đó đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo của huyện nhà trong những năm tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Chính Trị tỉnh Bình Định, Phòng Đào tạo – Tổ chức, quý thầy cô giáo bộ môn và giáo viên chủ nhiệm lớp đã giúp đỡ tôi trong suốt khoá học. Đặc biệt cảm ơn thầy giáo Thạc sĩ Phan Văn Huệ, trưởng khoa Lí luận cở sở của trường, đã tận tình hướng dẫn tôi làm tiểu luận này: Xin cảm ơn Văn phòng Uỷ ban nhân dân huyện, lãnh đạo Phòng Giáo dục An Lão, Ban giám hiệu các trường Trung học phổ thông, Phổ thông Dân tộc Nội trú, các trường Mẫu giáo và Tiểu học, Trung học cơ sở trong huyện An Lão cùng các bạn đồng nghiệp đã có nhiều hổ trợ, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tiểu luận này.
27 trang |
Chia sẻ: ngtr9097 | Lượt xem: 2157 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục – đào tạo ở huyện An Lão, tỉnh Bình Định nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, b, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
A.PHẦN MỞ ĐẦU
Sự nghiệp giáo dục có ý nghĩa cực kì quan trọng trong chiến lược xây dựng con người, trong lĩnh vực sản xuất vật chất xã hội. Giáo dục – đào tạo là một thành tố hết sức quan trọng của văn hoá, nó vừa là nền tảng của một dân tộc, vừa là động lực của sự phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ có giáo dục – đào tạo mà tri thức nhân loại được tích luỹ và lưu truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác , để con người có điều kiện vươn tới đỉnh cao của nhận thức và sáng tạo.
Giáo dục – đào tạo đặt cơ sở nền tảng cho sự ra đời và phát triển của khoa học công nghệ, cùng với khoa học công nghệ làm khâu đột phá của quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước.
Giáo dục – đào tạo góp phần mang lại tương lai cho con người, đào tạo nguồn nhân lực tri thức cho đất nước . Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, giáo dục – đào tạo làm cho con người đủ sức mạnh cần thiết để tham gia giành những thắng lợi trong phân công , hợp tác và cạnh tranh quốc tế.
Giáo dục – đào tạo có vai trò lớn trong việc giáo dục ý thức hệ làm cho chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần của dân tộc.
Thực tiễn đã chứng minh, không một quốc gia nào muốn phát triển mạnh mẽ và vươn lên hàng ngũ những nước tiên tiến mà lại ít quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, đầu tư ít cho giáo dục. Cuộc chạy đua phát triển kinh tế của thế giới, hiện nay là cuộc chạy đua về khoa học và công nghệ, về giáo dục – đào tạo, chạy đua để nâng cao chất lượng lao động mà chủ yếu rằng nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài.
Đất nước ta đang tiến hành công nghiệp hoá – hiện đại hoá và hội nhập thương mại quốc tế. Do vậy, giáo dục – đào tạo đóng vai vai trò rất quan trọng là phương tiện có hiệu quả nhất đáp ứng nhu cầu trên.
Đối với An Lão là một huyện vùng cao của tỉnh Bình Định đang cùng cả tỉnh và cả nước tiến hành công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Sự nghiệp giáo dục – đào tạo An Lão có vai trò, vị trí trong việc đào tạo nguồn nhân lực phuc vụ cho quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá của huyện nhà. Trong những năm gần đây sự nghiệp giáo dục của huyện nhà có những bước tiến đáng kể cả về số lượng và chất lượng cũng như qui mô phát triển.
Bên cạnh những thành tựu to lớn, giáo dục – đào tạo vẫn còn yếu kém, bất cập cả về qui mô, chất lượng và hiệu quả, chưa đáp ứng kịp thời đòi hỏi ngày càng cao về nguồn lực của công cuộc đổi mới kinh tế – xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện công nghiệp hoá – hiện đại hoá của huyện An Lão nói riêng và cả nước nói chung theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Xuất phát từ những vấn đề trên, tôi xin chọn đề tài: “ Tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục – đào tạo ở huyện An Lão, tỉnh Bình Định nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài trong thời kì công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước “.
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu là thực trạng giáo dục – đào tạo của huyện An Lão trong 3 năm học 2004-2005, 2005-2006, 2006-2007, bao gồm các yếu tố nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, từ việc vận dụng các cơ chế chính sách giáo dục – đào tạo ở địa phương các điều kiện thiết yếu đảm bảo cho việc dạy và học, công tác quản lí giáo dục, nhằm phát huy những mặt mạnh, mặt tích cực, những điển hình tiên tiến trong hoạt động dạy và học,đồng thời cần tập trung các mặt tồn tại, hạn chế, bất cập và đặt nó trong quan hệ phát triển kinh tế, xã hội của địa phương trong thời kỳ công nghiệp hoá- hiện đaị hoá đất nước, từ đó đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo của huyện nhà trong những năm tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Chính Trị tỉnh Bình Định, Phòng Đào tạo – Tổ chức, quý thầy cô giáo bộ môn và giáo viên chủ nhiệm lớp đã giúp đỡ tôi trong suốt khoá học. Đặc biệt cảm ơn thầy giáo Thạc sĩ Phan Văn Huệ, trưởng khoa Lí luận cở sở của trường, đã tận tình hướng dẫn tôi làm tiểu luận này: Xin cảm ơn Văn phòng Uỷ ban nhân dân huyện, lãnh đạo Phòng Giáo dục An Lão, Ban giám hiệu các trường Trung học phổ thông, Phổ thông Dân tộc Nội trú, các trường Mẫu giáo và Tiểu học, Trung học cơ sở trong huyện An Lão cùng các bạn đồng nghiệp đã có nhiều hổ trợ, tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tiểu luận này.
B.PHẦN NỘI DUNG
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA SỰ NGHIỆP GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO.
1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về Giáo dục – đào tạo:
Trong quá trình xây dựng học thuyết chủ nghĩa cộng sản, các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác – Lênin đã chú ý nhiều đến nhiệm vụ giáo dục, coi đó là biện pháp quan trọng để đào tạo con ngưòi mới với tư cách là chủ thể sáng tạo có ý thức ra xã hội mới – xã hội chủ nghĩa và Cộng sản chủ nghĩa. Song khác với các nhà duy vật siêu hình, các nhà sáng lập ra chủ nghĩa Mác – Lênin tuy thừa nhận sự tác động của giáo dục đối với con người , nhưng không tuyệt đối hoá vai trò cuả giáo dục mà đòi hỏi phải có sự tác động của xã hội đối với giáo dục để thay đổi tính chất của nền giáo dục cũ, tiêu biểu là nền giáo dục tư sản, cho phù hợp với nhiệm vụ cách mạng của giai cấp vô sản. Nền giáo dục xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghiã có nhiệm vụ đem lại toàn bộ giá trị văn hoá cho nhân dân lao động, đảm bảo quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động trong lĩnh vực văn hoá, góp phần tích cực đào tạo những con người mới phát triển toàn diện , biết “ Thấm nhuần tổng số những kiến thức mà chủ nhĩa cộng sản là kết quả” , những con người có đủ năng lực và tư cách làm chủ xã hội, làm chủ thiên nhiên và làm chủ bản thân . Muốn hoàn thành được trách nhiệm to lớn và nặng nề này , nền giáo dục xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa phải và chỉ có thể là một nền giáo dục toàn diện và tổng hợp.
Đề cập đến sự nghiệp giáo dục – đào tạo, Lênin đã đề cập một cách toàn diện, sâu sắc về lý luận và chiến lược xây dựng nền giáo dục quốc dân trong tương lai. Ngay từ những ngày đầu cách mạng Tháng Mười thành công, Lênin đã đặt ra vấn đề làm thế nào để đưa đất nước Nga nghèo nàn , lạc hậu có thể tiến lên chủ nghĩa xã hội, mà theo Người chủ nghĩa xã hội thì không thể ra đời từ đống tro tàn, đổ nát, từ nhiệt tình cách mạng mà nó phải được xây dựng trên cơ sở một nền đại công nghiệp cơ khí với những thành tựu vĩ đại mà nhân loại đã sáng tạo ra. Và cũng chính Lênin đã đưa ra lời giải đáp rằng, con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội là con đường khó khăn không thể tưởng tượng được “ tiến thẳng lên chủ nghĩa xã hội chỉ khi nào có đại công nghiệp toàn thế giới” , do đó, phải sử dụng một cách khoa học, thông minh những hình thức, bước đi quá độ, phải biết bắc những chiếc cầu nhỏ vững chắc và nhiều biện pháp cụ thể, nhưng trước hết phải bắt đầu từ sự nghiệp xây dựng nền giáo dục quốc dân. Lênin đã chỉ rõ : “Không có một nền giáo dục quốc dân ít nhiều phát triển thì tuyệt đối không thể giải quết … một cách có hệ thống và trên qui mô toàn dân”.
Lênin đã khẳng định rằng : “ Muốn tạo lập chủ nghĩa xã hội phải có một trình độ văn hoá nhất định”. “ Việc nâng cao năng suất lao động … trước hết phải nâng cao trình độ học vấn và văn hoá của quần chúng nhân dân” và “ Nếu không có một mạng lưới giáo dục quốc dân ít nhiều phát triển thì tuyệt nhiên không thể giải quyết mọi vấn đề trên qui mô toàn dân”.
Những quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về giáo dục -đào tạo có giá trị phương pháp luận to lớn, là tư tưởng chỉ đạo trong việc nghiên cứu hoạch định những chính sách đẩy mạnh sự nghiệp giáo dục – đào tạo, phát triển nguồn lực con người trong công cuộc đổi mới.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục – đào tạo:
Tư tưởng Hồ Chí Minh là chân lý soi đường cho cách mạng Việt Nam đi lên giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Điểm vượt trội tư tưởng Hồ Chí Minh so với các sĩ phu yêu nước và các nhà cách mạng đương thời là Người đã biết sớm nhận thức được đặc điểm và xu thế phát triển của thời đại.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục – đào tạo xuất phát từ mục đích cao cả của sự nghiệp cách mạng mà Người theo đuổi, có nguồn gốc sâu xa từ tình thương yêu to lớn, từ chủ nghĩa nhân đạo cộng sản. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi con người là vốn quý nhất, là yếu tố quyết đinh của sự nghiệp cách mạng: “ Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người “. Người từng nói: “ Trong bầu trời không có gì quý bằng nhân dân, trong thế giới không có gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của toàn dân ,trong xã hội không có gì tốt đẹp vẻ vang bằng phục vụ lợi ích của nhân dân “. Và Người căn dặn chúng ta: “ Giáo dục cần nhằm vào mục đích thật thà phụng sự nhân dân”, “ Cần xây dựng tư tưởng dạy và học để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân”. Với tư tưởng đó, việc giáo dục, dạy và học cần phải đem lại lợi ích cho nhân dân, cho người học để phát triến, hoàn thiện nhân cách cá nhân cũng như phát triển hoàn thiện xã hội.
Tư tưởng giáo dục – đào tạo để phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân của Người được thể hiện trong mọi chính sách, chủ trương của nền giáo dục. Ngay từ sau cách mạng Tháng Tám thành công, hoàn cảnh đất nước còn vô cùng khó khăn, bên cạnh hai nhiệm vụ diệt giặc đói và giặc ngoại xâm, Người đề ra nhiệm vụ diệt giặc dốt. Người cho rằng đói và dốt là hai thứ giặc, nó đồng minh của giặc ngoại xâm.
Ngay sau ngày Tuyên ngôn Độc lập, ngày 3/9/1945, Người đã ra lời kêu gọi “ Toàn dân chống nạn thất học “. Trả lời các nhà báo, tháng 1/1946, Người nói: “ Tôi chỉ có một ham muốn, ham muốn tột bậc là làm cho đất nước ta hoàn toàn độc lập, dân ta hoàn toàn tự do. Đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.
Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên tháng 9/1945, Người viết: “ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn công học tập của các em “.
Chủ Tịch Hồ Chí Minh là người khởi xướng và dày công xây dựng nhà trường kiểu mới, làm cho giáo dục phải “ Đào tạo cho con em chúng ta thành những trò giỏi con ngoan, bạn tốt và mai sau thành những công dân dũng cảm, cán bộ gương mẫu, người chủ xứng đáng của chế độ xã hội chủ nghĩa “. Trước lúc đi xa, Người căn dặn: “ Đảng phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo thanh niên thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa hồng vừa chuyên. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần thiết” .
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục – đạo, cơ bản và trước hết hướng vào việc phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân, phục vụ con người . Người dạy: “ Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Học để phụng sự đoàn thể, giai cấp, Tổ quốc và nhân loại.”
Nhân dịp khai giảng năm học 1968 – 1969, trong bức thư cuối cùng gửi cho ngành giáo dục, Người viết: “ Giáo dục nhằm tạo những người tiếp tục sự nghiệp cách mạng to lớn của Đảng và nhân dân “
Tư tưởng về giáo dục – đào tạo của chủ Tịch Hồ Chí Minh còn thể hiện quan điểm giáo dục toàn diện, Người luôn luôn nhắc đến nâng cao dân đức trong giáo dục toàn diện. Người căn dặn Đảng ta quan tâm đào tạo lớp người kế thừa sự nghiệp cách mạng phải là người vừa hồng vừa chuyên. Người coi đức là là cái gốc của con người. Có đạo đức cách mạng thì không gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước. Người dặn: “ Trong việc giáo dục và học tập phải chú trọng đủ các mặt đạo đức, giác ngộ chủ nghĩa xã hội, văn hoá, kỹ thuật, lao động và sản xuất”. Đối với học sinh phổ thông, Người chỉ rõ việc giáo dục gồm có “Đức dục, Trí dục, Thể dục,Mỹ dục”
Tư tưởng về giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cập việc đào tạo con người có tài, có khả năng vươn lên chiếm lĩnh tri thức khoa học – công nghệ để xây dựng chủ nghĩa xã hội. Người sớm thấy rõ vai trò to lớn, động cơ mạnh mẽ của khoa học – công nghệ, của tri thức đối với việc phát triển của loài người. Người luôn nhắc nhở thanh niên, trí thức nước ta phải ra sức; “Vượt khó khăn để mà chiến thắng, để hưởng thụ tất cả những khoa học, những hiểu biết của thời đại thế kỷ XX”.
Phải biết vận dụng những thành tựu khoa học đó: “ Nhằm giải quyết những vấn đề do cách mạng nước ta đề ra và trong một thời gian không xa đạt tới đỉnh cao của khoa học và kỹ thuật”
Tư tưởng giáo dục của lãnh tụ Hồ Chí Minh còn là việc xây dựng và hoàn thiện con người thông qua hoạt động giáo dục. Quan điểm tư tưởng tự giáo dục đã được Người coi trọng. Người quan niệm về cách học phải lấy tự học làm gốc. Nguyên lí giáo dục cơ bản của Người nêu lên cho nhà trường xã hội chủ nghĩa là: “Học đi đôi với hành, giáo dục với kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội”, đã nói lên sự gắn bó giữa giáo dục nhà trường và tự giáo dục, rèn luyện của mỗi người.
Tư tưởng tự học, tự giáo dục là cống hiến to lớn và quí báu của Người vào kho tàng lý luận dạy – học ở nước ta. Ngày nay được xem là tư tưởng chiến lược của việc đổi mới và phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục – đào tạo, ta thấy bao trùm lên tất cả : Đó là ai cũng được học hành, người nào cũng có thể phát triển toàn diện ở những năng lực sẵn có, phải không ngừng học tập, rèn luyện mình vì độc lập, tự do và phồn vinh của đât nước, vì hạnh phúc của loài người và của mỗi người.
Ngày nay khi nhân loại đang bước vào nền văn minh trí tuệ với xã hội thông tin hiện đại, nền kinh tế trí thức, chúng ta càng thấm thía lời dạy của Người trong những ngày đầu cách mạng Tháng Tám: “ Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”.
3. Quan điểm của Đảng ta về giáo dục – đào tạo:
Sự nghiệp giáo dục có vị trí rất quan trọng trong chiến lược xây dựng con người, chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của đât nước. Do vậy, trong suốt quá trình lãnh đạo và chỉ đạo cách mạng, Đảng ta đã có nhiều chủ trương, chính sách để phát triển giáo dục – dào tạo và khoa học – công nghệ.
Đại hội VII của Đảng đã khẳn định: phát triển giáo dục, khoa học – công nghệ là quốc sách hàng đầu. Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương khoá VII đã thông qua Nghị quyết về tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục – đào tạo.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng, đã xác định: “ Cùng vời khoa học công nghệ, giáo dục – đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài”. Hội nghị lần thứ 2 ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã thông qua Nghị quyết về định hướng chiến lược phát triển giáo dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá – hiện đại hoá. Nội dung chiến lược đó thể hiện tập trung sáu tư tưởng đó là:
- Giáo dục – đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá – hiện đại hoá phải đào tạo được những con người và thế hệ tha thiết gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, làm chủ tri thức khoa học với công nghệ hiện đại, có tư tưởng sáng tạo, có kỹ năng thực hành giỏi, có tác phong công nghiệp, có tính kỷ luật tốt, có sức khoẻ, là những con người xã hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa “chuyên” như lời dặn của Bác Hồ; phải giữ vững mục tiêu xã hội chủ nghĩa, chống khunh hướng “ thương mại hoá” đề phòng khuynh hướng chính trị hoá giáo dục – đào tạo.
- Thực sự coi giáo dục – đào tạo là quốc sách hàng đầu.
- Giáo dục – đào tạo là sự nghiệp của toàn Đảng, của Nhà nước và của toàn dân.
- Phát triển giáo dục – đào tạo găn liền với nhu cầu phát triển kinh tế – xã hội, tiến bộ khoa học – công nghệ và củng cố quốc phòng an ninh.
- Thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục – đào tạo.
- Giữ vai trò nòng cốt của các trường công lập đi đôi với đa dạng hoá các loại hình giáo dục – đào tạo trên cơ sở Nhà nước thống nhất quản lý từ nội dung chương trình, qui chế tự học, thi cử, văn bừng, tiêu chuẩn giáo viên.
Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng nhấn mạnh: “ Phát triển giáo dục - đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đây sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá là điều kiện phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”.
Các quan điểm của Đảng ta từ các kỳ Đại hội về công tác giáo dục – đào tạo, chứng tỏ sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước ta đến lĩnh vực giáo dục – đào tạo, được coi là quốc sách hàng đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nứơc.
4. Giáo dục - đào tạo trong quá trình công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước:
a. Cách mạng khoa học – công nghệ tiên tiến trên thế giới phát triển nhanh, yêu cầu hội nhập và xu thế toàn cầu hoá với vấn đề đổi mới và phát triển giáo dục – đào tạo ở nước ta hiện nay:
Xu thế hội nhập và toàn cầu hoá hiện nay vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với mỗi quốc gia, dân tộc, nhất là đối với các nước chậm phát triển hoặc đang phát triển.
Nhận thức vấn đề này, Đảng ta nhận định: “Trình độ dân trí và tiềm lực khoa học công nghệ đã trở thành nhân tố quyết định sức mạnh và vị thế của mỗi quốc gia trên thế giới ... cuộc cách mạng khoahọc – công nghệ hiện đại, ngày càng xu thế quốc tế hoá đời sống kinh tế thế giới là thời cơ thuận lợi để phát triển và cũng là thách thức gay gắt đối với các nước chậm phát triển về kinh tế như nước ta.”
Đảng ta đã xác định con người là trung tâm của sự nghiệp xây dựng xã hội mới của cách mạng xã hội chủ nghĩa. Con người vừa là động lực vừa là mục tiêu của cách mạng, của sự nghiệp đổi mới. Vì vậy, để phát huy nhân tố con người, nguồn lao động ở trình độ cao, chúng ta cần phải nhận thức đầy đủ vai trò, vị trí của giáo dục – đào tạo. Nghĩa là phải tiếp tục đổi mới, phát triển giáo dục – đào tạo để nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước.
b. Sự nghiệp công nghiệp hoá – hiện đại hoá với yêu cầu đổi mới và phát triển giáo dục – đào tạo:
Công nghiệp hoá là quá trình chuyển biến, đổi mới căn bản, toàn diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và sản xuất kinh tế - xã hội từ sử dụng lao động thủ công sang sử dụng phổ biến sức lao động cùng với lao động công nghệ hiện đại dựa trên sự phát triển của công nghiệp và tiến bộ của khoa học – công nghệ tạo ra năng suất lao động xã hội cao.
Trước đây công nghiệp hoá tiến hành ở các nước kém phát triển và trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội với nội dung có tính nguyên tắc là phải ưu tiên phát triển công nghiệp nặng. Trong thời đại ngày nay, thông qua mở rộng quan hệ kinh tế quốc tế, trong chặng đường đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội, công nghiệp hoá không nhất thiết phải bắt đầu bằng ưu tiên công nghiệp nặng mà phát triển những tiềm năng, ưu thế lớn, có khả năng sử dụng kỹ thuật và công nghệ có hiệu quả cao nhất. Ngày nay, sự phát triển nhanh của cách mạng khoa học – công nghệ không những ở các nước đang phát triển mới tiến hành công nghiệp hoá,mà ngay cả ở những nước có nền công nghiệp tương đối phát triển cũng phải tiến hành với những nội dung mới.
Thời đại ngày nay, khoa học và công nghệ đã phát triển ở mức độ cao, trong khi đó nền kinh tế nước ta vẫn còn là nền kinh tế lạc hậu , kém phát triển. Do đó, khi tiến hành công nghiệp hoá đất nước phải gắn liền hiện đại hoá nhằm mục đích đuổi kịp các nước tiên tiến trên thế giới trong điều kiện cho phép, nước ta không dừng lại ở việc cải tạo nền nông nghiệp lạc hậu mà còn biết khai thác những thành tựu khoa học – công nghệ tiên tiến của nhân loại để hiện đại hoá đất nước. Vì thế, tiến hành công nghiệp hoá phải gắn liền hiện đại hoá.
Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế – xã hội ở nước ta hiện nay là lấy công nghiệp hoá gắn liền với hiện đại hoá đất nước, cùng với sự phát triển nông nghiệp nông thôn một cách toàn diện, làm nhiệm vụ trọng tâm suốt thời kỳ quá độ lên chủ nhĩa xã hội, không ngừng nâng cao năng suất lao động xã hội và cải thiện đời sống nhân dân.
Công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước ở nước ta diễn ra trong điều kiện tác động mạnh mẽ của khoa học – công nghệ hiện đại và phát triển của nền kinh tế trí thức.
Để đáp ứng yêu cầu cấp bách và nặng nề của công nhiệp hoá hiện đại hoá, sự nghiệp giáo dục – đào tạo phải tiếp tục đổi mới và phát triển nhằm tạo nguồn nhân lực dồi dào theo hướng nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Sự nghiệp giáo dục –đào tạo không chỉ thực hiện ở phạm vi quốc gia mà còn phải thực hiện trên từng địa phương một cách cụ thể và có hiệu quả.
II. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO