Đề tài Tìm hiểu công ty cổ phần theo pháp luật Việt Nam, lý luận và thực tiễn

A. phÇn më ®Çu ViÖt Nam chóng ta lµ mét n­íc ®­îc xÕp h¹ng cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi kh¸ thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do khu vùc kinh tÕ quèc doanh vÉn chiÕm mét tû träng lín trong tæng sè c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay. Nh÷ng doanh nghiÖp nµy mÆc dï ®­îc Nhµ n­íc ®Çu t­ mét khèi l­îng vèn kh¸ lín. Song do c¬ chÕ qu¶n lý cøng nh¾c, thiÕu n¨ng ®éng, tÝnh c¹nh tranh thÊp, ®Çu t­ cßn giµn tr¶i, c«ng t¸c qu¶n lý cßn kÐm, mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é chuyªn m«n thÊp, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp, hiÖn t­îng "l¸i gi¶" "lç thËt" vÉn cßn x¶y ra ë mét sè doanh nghiÖp quèc doanh. §Ó cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®ñ søc c¹nh tranh trong khu vùc vµ quèc tÕ th× vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu lµ ph¶i thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò cæ phÇn ho¸. Còng nh­ ®Èy nhanh tiÕn tr×nh cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp cã nh­ vËy míi gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, t¨ng søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp, t¹o ra lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nhiÒu chñ së h÷u, trong ®ã cã ®«ng ®¶o lµ ng­êi lao ®éng, t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ vµ c¬ chÕ qu¶n lý n¨ng ®éng cho doanh nghiÖp, ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ vèn cña Nhµ n­íc vµ cña doanh nghiÖ. MÆt kh¸c cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp sÏ gióp ®æi míi c«ng nghÖ, ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ thùc sù ph¸t huy ®­îc vai trß lµm chñ cña ng­êi lao ®éng, cña c¸c cæ ®«ng, t¨ng c­êng sù gi¸m s¸t c¶ nhµ ®Çu t­ vµ ng­êi lao ®éng. ChÝnh nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tr«i nªu trªn cña C«ng ty Cæ phÇn mµ Phã Thñ t­íng: NguyÔn TÊn Dòng ®· h¬n 3 lÇn nh¾c ®Õn viÖc ph¶i "®· së h÷u" ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh mµ cæ phÇn ho¸ g¾n víi thÞ tr­êng lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n vµ quan träng nhÊt. VËy ®Ó biÕt râ ®­îc C«ng ty cæ phÇn lµ g× vµ ph¶i thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu g× ®Ó cã thÓ cæ phÇn ho¸ C«ng ty th× chóng ta ph¶i nghiªn cøu nã vµ môc ®Ých cña bµi tiÓu luËn nµy lµ vËy. §Ó ®­a nÒn kinh tÕ nhanh chãng ph¸t triÓn th× ph¶i cæ phÇn ho¸, tho¸t khái kinh tÕ Nhµ n­íc l¹c hËu chËm ph¸t triÓn. VËy viÖn nghiªn cøu C«ng ty Cæ phÇn còng lµ mét chiÕn l­îc l©u dµi trong t­¬ng lai khi ®Êt n­íc ta gia nhËp vµo thÞ tr­êng kinh tÕ thÕ giíi. Do míi lµm quen víi c«ng viÖc nghiªn cøu, giíi h¹n chØ trong bµi tiÓu luËn nµy nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt khiÕm khuyÕt. Em mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì cña C« . * KÕt cÊu bµi lµm: A. PhÇn më ®Çu B. Néi dung 1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ C«ng ty Cæ phÇn 1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña C«ng ty Cæ phÇn 1.2. §iÒu kiÖn vµ thñ tôc thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn 1.3. c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña C«ng ty Cæ phÇn 1.4. C¬ së lý luËn vÒ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý C«ng ty Cæ phÇn 2. Qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña C«ng ty Cæ phÇn T­ vÊn §Çu t­ vµ X©y dùng NghÖ An 2.1. Vèn, ®iÒu lÖ, cæ phÇn, cæ ®«ng s¸ng lËp 2.2. QuyÒn h¹n C«ng ty 2.3. Héi ®ång cæ ®«ng 2.4. Héi ®ång qu¶n trÞ 2.5. Gi¸m ®èc vµ bé m¸y gióp viÖc 2.6. Ban kiÓm so¸t C. KÕt luËn D. C¸c tµi liÖu tham kh¶o B. néi dung 1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ C«ng ty Cæ phÇn 1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña C«ng ty Cæ phÇn a. Kh¸i niÖm: C«ng ty Cæ phÇn lµ lo¹i h×nh ®Æc tr­ng cña C«ng ty ®èi vèn, vèn cña C«ng ty ®­îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn, ng­êi së h÷u cæ phÇn ®­îc gäi lµ cæ ®«ng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî cña C«ng ty cho ®Õn hÕt gi¸ trÞ cæ phÇn mµ hä së h÷u. b. §Æc ®iÓm: + ¦u ®iÓm: - Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cã giíi h¹n: Tr¸ch nhiÖm cña c¸c cæ ®«ng chØ giíi h¹n ë sè tiÒn ®Çu t­ cña hä. - C«ng ty Cæ phÇn cã thÓ tån t¹i æn ®Þnh vµ l©u bÒn - TÝnh chÊt æn ®Þnh, l©u bÒn , sù thõa nhËn hîp ph¸p, kh¶ n¨ng chuyÓn nh­îng c¸c cæ phÇn vµ tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, tÊt c¶ céng l¹i, cã nghÜa lµ nhµ ®Çu t­ mµ kh«ng sî g©y nguy hiÓm cho nh÷ng tµi s¶n c¸ nh©n kh¸c vµ cã sù ®¶m b¶o trong mét lÜnh vùc nµo ®ã gi¸ trÞ vèn ®Çu t­ sÏ t¨ng lªn sau 1 n¨m. §iÒu nµy ®· t¹o kh¶ n¨ng cho hÇu hÕt c¸c C«ng ty cæ phÇn t¨ng vèn t­¬ng ®èi dÔ dµng. - §­îc chuyÓn nh­îng quyÒn së h÷u: C¸c cæ phÇn hay quyÒn së h÷u C«ng ty cã thÓ d­îc chuyÓn nh­îng dÔ dµng, chóng ®­îc ghi vµo danh môc, chuyÓn nh­îng t¹i Së giao dÞch chøng kho¶n vµ cã thÓ mua hay b¸n trong c¸c phiªn më mét c¸ch nhanh chãng. V× vËy c¸c cæ ®«ng cã thÓ duy tr× tÝnh thanh kho¶n cña cæ phiÕu vµ cã thÓ chuyÓn nh­îng c¸c cæ phiÕu mét c¸ch thuËn tiÖn th× hä cÇn tiÒn mÆt. + Khã kh¨n: - C«ng ty Cæ phÇn ph¶i chÊp hµnh chÕ ®é kiÓm tra vµ b¸o c¸o chÆt chÏ. Khã gi÷ bÝ mËt v× lîi nhuËn cña cæ ®«ng vµ ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ tiÒm tµng, c«ng ty th­êng ph¶i tiÕt lé nh÷ng tin tøc tµi chÝnh quan träng, nh÷ng th«n tin nµy cã thÓ bÞ ®èi thñ c¹nh tranh khai th¸c. PhÝa c¸c cæ ®«ng th­êng thiÕu quan t©m ®óng møc, rÊt nhiÒu cæ ®«ng chØ lo nghÜ ®Ó l·i cæ phiÕu hµng n¨m vµ Ýt hay kh«ng quan t©m ®Õn cæ phiÕu nµy, ®· lµm cho mét sè Ban l·nh ®¹o chØ nghÜ ®Õn môc tiªu tr­íc m¾t ch÷ kh«ng ph¶i thµnh ®¹t l©u dµi. Víi nhiÖm kú h÷u h¹n Ban l·nh ®¹o cã thÓ chØ muèn b¶o toµn hay t¨ng l·i cæ phiÕu ®Ó n©ng cao uy tÝn cho b¶n th©n m×nh. C«ng ty Cæ phÇn bÞ ®¸nh thuÕ 2 lÇn: LÇn thø nhÊt thuÕ ®¸nh vµo C«ng ty. Sau ®ã khi lîi nhuËn ®­îc chia nã l¹i ph¶i chÞu thuÕ ®¸nh vµo thu nhËp c¸ nh©n cña tõng cæ ®«ng. 1.2. §iÒu kiÖn vµ thñ tôc thµnh lËp C«ng ty Cæ phÇn * §iÒu kiÖn thµnh lËp C«ng ty Cæ phÇn: Theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu 77 LuËt doanh nghiÖp c¸c tæ chøc c¸ nh©n khi tham gia thµnh lËp C«ng ty Cæ phÇn sè l­îng cæ ®«ng tèi thiÓu lµ 3, kh«ng h¹n chÕ sè l­îng tèi ®a. Ngoµi ra c¸c tæ chøc, chøc n¨ng tham gia thµnh lËp C«ng ty Cæ phÇn ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn sau (§iÒu 13 LuËt doanh nghiÖp 2005) 1) Tæ chøc, c¸ nh©n ViÖt Nam, tæ chøc c¸ nh©n n­íc ngoµi cã quyÒn thµnh lËp vµ qñan lý doanh nghiÖp t¹i ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña luËt nµy, trõ tr­êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 ®iÒu nµy. 2) Tæ chøc c¸ nh©n sau ®©y kh«ng ®­îc quyÒn thµnh lËp vµ qu¶n lý doanh nghiÖp t¹i ViÖt Nam. a) C¬ quan Nhµ n­íc, ®¬n vÞ lùc l­îng vò trang nh©n d©n ViÖt Nam sö dông tµi s¶n Nhµ n­íc ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp kinh doanh thu lîi nhuËn cho c¬ quan ®¬n vÞ m×nh. b) C¸n bé, c«ng chøc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ c¸n bé c«ng chøc. c) SÜ quan, h¹ sÜ quan, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n quèc phßng trong c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam, sÜ quan, h¹ sÜ quan chuyªn nghiÖp trong c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc C«ng an nh©n d©n ViÖt Nam. d) C¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý nghiÖp vô trong c¸c doanh nghiÖp 100% vèn së h÷u Nhµ n­íc, trõ nh÷ng ng­êi ®­îc cö lµm ®¹i diÖn theo uû quyÒn ®Ó qu¶n lý phÇn vèn gãp cña Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp kh¸c. ®) Ng­êi ch­a thµnh niªn, ng­êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc bÞ mÊt hµnh vi n¨ng lùc d©n sù. e) Ng­êi ®ang chÊp hµnh h×nh ph¹t tï hoÆc ®ang bÞ toµ ¸n cÊm hµnh nghÒ kinh doanh. g) C¸c tr­êng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña Ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n 3) Tæ chøc, c¸ nh©n cã quyÒn mua cæ phÇn cña C«ng ty Cæ phÇn, gãp vèn vµo C«ng ty TNHH, C«ng ty hîp danh theo quy ®Þnh cña luËt nµy, trõ tr­êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 4 ®iÒu nµy. 4) Tæ chøc, c¸ nh©n sau ®©y kh«ng ®­îc mua cæ phÇn cña C«ng ty Cæ phÇn gãp vèn vµo C«ng ty TNHH, C«ng ty hîp danh theo quy ®Þnh cña luËt nµy: a) C¬ quan Nhµ n­íc, ®¬n vÞ lùc l­îng vò trang nh©n d©n ViÖt Nam sö dông tµi s¶n Nhµ n­íc gãp vèn vµo doanh nghiÖp ®Ó thu lîi riªng cho c¬ quan, ®¬n vÞ m×nh. b) C¸c ®èi t­îng kh«ng ®­îc gãp vèn vµo doanh nghiÖp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ c¸n bé, c«ng chøc. * Thñ tôc thµnh lËp C«ng ty Cæ phÇn: Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 19 LuËt doanh nghiÖp c¸c tæ chøc c¸ nh©n khi tham gia thµnh lËp doanh nghiÖp ph¶i chuÈn bÞ c¸c giÊy tê sau ®©y: 1) GiÊy ®Ò nghÞ ®¨ng ký kinh doanh 2) Dù th¶o ®iÒu lÖ C«ng ty (®­îc ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt c¸c cæ ®«ng s¸ng lËp hoÆc ng­êi ®aÞ diÖn theo uû quyÒn cña c¸c cæ ®«ng s¸ng lËp ký tõng trang) 3) Danh s¸ch cæ ®«ng s¸ng lËp C«ng ty Cæ phÇn + §èi víi cæ ®«ng lµ c¸ nh©n: B¶n sao giÊy chøng minh nh©n d©n, hé chiÕu hoÆc chøng thùc c¸ nh©n hîp ph¸p kh¸c (cã c«ng chøng) + §èi víi cæ ®«ng lµ tæ chøc: B¶n sao quyÕt ®Þnh thµnh lËp, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh hoÆc tµi liÖu t­¬ng ®­¬ng kh¸c cña tæ chøc, v¨n b¶n uû quyÒn giÊy chøng minh nh©n d©n, hé chiÕu hoÆc chøng thùc c¸ nh©n hîp ph¸p kh¸c cña ng­êi ®¹i diÖn theo uû quyÒn cã c«ng chøng. + §èi víi cæ ®«ng lµ tæ chøc n­íc ngoµi th× b¶n sao giÊy chøng nh©n ®¨ng ký kinh doanh ph¶i cã chøng thùc cña c¬ quan n¬i tæ chøc ®ã ®· ®¨ng ký kh«ng qu¸ 3 th¸ng tr­íc ngµy nép hå s¬ ®¨ng ký kinh doanh (cã c«ng chøng. 1.3. C¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña C«ng ty Cæ phÇn. * Vèn vµ chÕ ®é tµi chÝnh: C«ng ty Cæ phÇn lµ lo¹i h×nh ®Æc tr­ng cña C«ng ty ®èi vèn nªn c¸c quy ®Þnh vÒ vèn vµ chÕ ®é tµi chÝnh cã ý nghÜa rÊt quan träng. Khi thµnh lËp, C«ng ty ph¶i cã vèn ®iÒu lÖ. Vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty trong mét sè ngµnh nghÒ nhÊt ®Þnh kh«ng ®­îc thÊp h¬n vèn ph¸p ®Þnh. Vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty ph¶i thÓ hiÖn mét phÇn d­íi d¹ng cæ phÇn phæ th«ng c¸c cæ ®«ng s¸ng lËp ph¶i cïng nhau n¾m gi÷ Ýt nhÊt 20% sè cæ phÇn phæ th«ng ®­îc quyÒn chµo b¸n cña C«ng ty. Vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty cã thÓ cã mét phÇn lµ cæ phÇn ­u ®·i. Ng­êi ®­îc mua cæ phÇn ­u ®·i do ph¸p luËt quy ®Þnh (®èi víi cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt) vµ do ®iÒu lÖ C«ng ty quy ®Þnh hoÆc do ®¹i héi ®ång cæ ®ång quyÕt ®Þnh (®èi víi c¸c lo¹i cæ phÇn ­u ®·i kh¸c). Khi chµo b¸n cæ phÇn, héi ®ång qu¶n trÞ ®Þnh gi¸ chµo b¸n cæ phÇn . Gi¸ chµo b¸n cæ phÇn kh«ng ®­îc thÊp h¬n gi¸ trÞ trÞ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm chµo b¸n trõ c¸c tr­êng hîp (cæ phÇn chµo b¸n lÇn ®Çu tiªn sau khi ®¨ng ký kinh doanh, cæ phÇn chµo b¸n cho c¸c cæ ®«ng theo tû lÖ cæ phÇn hiÖn cã cña hä ë C«ng ty vµ cæ phÇn chµo b¸n cho ng­êi m« giíi hoÆc ng­êi b¶o l·nh). Cæ phÇn ®­îc b¸n vµ ng­êi mua cæ phÇn trë thµnh cæ ®«ng cña C«ng ty khi ghi ®óng vµ ®ñ nh÷ng th«ng tin vÒ tªn cæ ®«ng, ®Þa chØ, sè l­îng cæ phÇn tõng lo¹i cña cæ ®«ng, ngµy ®¨ng ký cæ phÇn vµ sæ ®¨ng ký cæ ®«ng cña C«ng ty. Cæ phÇn ph¶i ®­îc thanh to¸n ®ñ 1 lÇn. Sau khi thanh to¸n ®ñ cæ phÇn ®¨ng ký mua, cæ ®«ng cã quyÒn yªu cÇu c«ng ty cÊp cæ phiÕu cho m×nh, tr­êng hîp cæ phiÕu bÞ mÊt, bÞ r¸ch, bÞ ch¸y hoÆc bÞ tiªu huû d­íi h×nh thøc kh¸c cæ ®«ng ph¶i b¸o ngay cho C«ng ty vµ cã quyÒn yªu cÇu C«ng ty cÊp l¹i cæ phiÕu. Thñ tôc vµ tr×nh tù chµo b¸n cæ phiÕu ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n. Ng­êi së h÷u cæ phÇn cã quyÒn chuyÓn nh­îng cæ phÇn cña m×nh cho ng­êi kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ cña C«ng ty. Cæ ®«ng së h÷u cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt kh«ng ®­îc chuyÓn nh­îng cæ phÇn ®ã cho ng­êi kh¸c. Cæ phÇn phæ th«ng cña cæ ®«ng s¸ng lËp cã thÓ chuyÓn nh­îng cho ng­êi kh«ng ph¶i lµ cæ ®«ng nÕu ®­îc sù chÊp nhËn cña ®¹i héi ®ång cæ ®«ng. cæ ®«ng dù bÞ chuyÓn nh­îng cæ phÇn kh«ng cã quyÒn biÓu quyÕt vÒ viÖc chuyÓn nh­îng c¸c cæ phÇn ®ã. Sau thêi h¹n 3 n¨m kÓ tõ ngµy C«ng ty ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, c¸c h¹n chÕ ®èi víi cæ phÇn phæ th«ng cña cæ ®«ng s¸ng lËp ®Òu b·i bá. Cæ phÇn ®­îc coi lµ ®· chuyÓn nh­îng khi ghi ®óng vµ ®ñ vµo sæ ®¨ng ký cæ ®«ng c¸c th«ng tin vÒ trªn, ®Þa chØ ng­êi nhËn chuyÓn nh­îng sè l­îng cæ phÇn tõng lo¹i, ngµy ®¨ng ký cæ phÇn. KÓ tõ thêi ®iÓm ®ã, ng­êi nhËn chuyÓn nh­îng cæ phÇn trë thµnh cæ ®«ng cña C«ng ty. Cæ ®éng biÓu quyÕt ph¶n ®èi quyÕt ®Þnh vÒ viÖc tæ chøc l¹i C«ng ty hoÆc thay ®æi quyÒn, nghÜa vô cña cæ ®«ng quy ®Þnh t¹i ®iÒu lÖ C«ng ty, cã quyÒn yªu cÇu C«ng ty mua l¹i cæ phÇn cña m×nh, C«ng ty ph¶i mua l¹i cæ phÇn trong tr­êng hîp nµy. Trong thêi h¹n 90 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc yªu cÇu. C«ng ty cæ phÇn cã quyÒn mua l¹i kh«ng qu¸ 30% tæng sè cæ phÇn phæ th«ng ®· b¸n, mét phÇn hoÆc toµn bé cæ phÇn lo¹i kh¸c ®· b¸n. C«ng ty chØ ®­îc quyÒn thanh to¸n cæ phÇn mua l¹i cho cæ ®«ng nÕu ngay sau khi thanh to¸n hÕt sè cæ phÇn ®­îc mua l¹i, C«ng ty vÉn ®¶m b¶o thanh to¸n ®ñ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c. C¸c cæ phÇn ®­îc mua l¹i ®­îc coi lµ cæ phÇn ch­a b¸n trong sè cæ phÇn ®­îc quyÒn chµo b¸n cña C«ng ty. Sau khi thanh to¸n hÕt sè cæ phÇn mua l¹i, nÕu tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña C«ng ty (ghi trong sæ kÕ to¸n) gi¶m h¬n 10% th× C«ng ty ph¶i th«ng b¸o ®iÒu ®ã cho tÊt c¶ chñ nî biÕt trong thêi h¹n 15 ngµy, kÓ tõ ngµy thanh to¸n hÕt sè cæ phÇn mua l¹i. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, C«ng ty Cæ phÇn cã quyÒn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn cho kinh doanh c«ng ty cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, tr¸i phiÕu chuyÓn ®æi vµ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®iÒu lÖ C«ng ty. Héi ®ång qu¶n trÞ C«ng ty quyÕt ®Þnh lo¹i tr¸i phiÕu vµ thêi ®iÓm ph¸t hµnh. ViÖc thanh to¸n tæ tøc cho c¸c cæ ®«ng cña C«ng ty Cæ phÇn chØ ®­îc tiÕn hµnh khi c«ng ty kinh doanh cã l·i, ®· hoµn thµnh nghÜa vô nép thuÕ vµ c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ngay khi tr¶ hÕt sè cæ tøc ®· ®Þnh C«ng ty vÉn thanh to¸n ®ñ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c ®Õn h¹n ph¶i tr¶. C«ng ty Cæ phÇn lµ lo¹i doanh nghiÖp cã chÕ ®é tµi chÝnh rÊt phøc t¹p, nã ®ßi hái mét chÕ ®é kÕ to¸n, kiÓm to¸n thèng kª chÆt chÏ vµ thÝch hîp ®Ó b¶o vÖ quyÒn lo¹i cña c¸c chñ thÓ cã liªn quan. §­îc doanh nghiÖp ®· ®­a ra nhiÒu quy ®Þnh vÒ chÕ ®é tµi chÝnh cña C«ng ty Cæ phÇn kh¾c phôc nh÷ng thiÕu sãt cña LuËt C«ng ty tr­íc ®©y. C«ng ty ph¶i lËp sæ kÕ to¸n ghi chÐp sæ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh trung thùc, chÝnh x¸c C«ng ty ph¶i kª khai ®Þnh kú vµ b¸o c¸o ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c th«ng tin vÒ C«ng ty vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty víi c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña C«ng ty do §¹i héi ®ång cæ ®«ng xem xÐt vµ th«ng qua. §èi víi C«ng ty Cæ phÇn vµ ph¸p luËt yªu cÇu ph¶i ®­îc kiÓm to¸n, th× b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m ph¶i ®­îc tæ chøc kiÓm to¸n ®éc lËp x¸c nhËn tr­íc khi tr×nh ®¹i héi ®ång cæ ®«ng. B¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m ph¶i ®­îc göi ®Õn c¬ quan thuÕ vµ c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh. Tãm t¾t b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m ph¶i ®­îc th«ng b¸o ®Õn tÊt c¶ c¸c cæ ®«ng. Mäi tæ chøc, c¸ nh©n ®Òu cã quyÒn xem xÐt hoÆc sao chÐp b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m cña C«ng ty t¹i c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh. * Cæ phÇn, cæ phiÕu: - Cæ phÇn lµ phÇn chia nhá nhÊt vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc cæ phiÕu. Gi¸ trÞ mèi cæ phÇn (mÖnh gi¸ cæ phÇn) do C«ng ty quyÕt ®Þnh vµ ghi vµo cæ phiÕu. MÖnh gi¸ cæ phÇn cã thÓ kh¸c víi gi¸ chµo b¸n cæ phÇn, gi¸ chµo b¸n cæ phÇn do héi ®ång qu¶n trÞ cña C«ng ty quyÕt ®Þnh nh­ng kh«ng ®­îc thÊp h¬n gi¸ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm giao b¸n, trõ c¸c tr­êng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 87 LuËt doanh nghiÖp. Cæ phÇn cña C«ng ty cæ phÇn cã thÓ tån t¹i d­íi hai lo¹i lµ: Cæ phÇn phæ th«ng vµ cæ phÇn ­u ®·i C«ng ty ph¶i cã cæ phÇn phæ th«ng. Ng­êi së h÷u cæ phÇn phæ ph«ng gäi lµ cæ ®«ng phæ th«ng. C«ng ty cã thÓ cã cæ phÇn ­u ®·i. Ng­êi së h÷u cæ phÇn ­u ®·i gäi lµ cæ ®«ng ­u ®·i. Cæ phÇn ­u ®·i gåm c¸c lo¹i sau: Cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt: Lµ cæ phÇn cã sè phiÕu biÓu quyÕt nhiÒu h¬n so víi cæ phÇn phæ th«ng. Sè phiÕu biÓu quyÕt cña mét cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt do ®iÒu lÖ C«ng ty quyÕt ®Þnh. ChØ cã tæ chøc ®­îc chÝnh phñ uû quyÒn vµ Cæ ®«ng s¸ng lËp ®­îc quyÒn n¾m gi÷ cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt. ¦u ®·i biÓu quyÕt cña cæ ®«ng s¸ng lËp chØ cã hiÖu lùc trong 3 n¨m kÓ tõ ngµy C«ng ty ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. Sau thêi h¹n ®ã Cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt cña Cæ ®«ng s¸ng lËp chuyÓn ®æi thµnh cæ phÇn phæ th«ng. Cæ phÇn ­u ®·i cæ tøc: Lµ cæ phÇn ®­îc tr¶ cæ tøc ®­îc tr¶ cæ tøc víi møc cao h¬n cæ tøc hµng n¨m gåm cæ tøc cè ®Þnh vµ cæ tøc h­ëng. Cæ tøc cè ®Þnh kh«ng phô thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. Møc tæ chøc cè ®Þnh cô thÓ vµ ph­¬ng thøc x¸c ®Þnh cæ thøc th­êng ®­îc ghi tªn cæ phiÕu. Cæ phÇn ­u ®·i hoµn l¹i: Lµ cæ phÇn sÏ ®­îc c«ng ty bµn l¹i vèn gãp bÊt cø ky nµo theo yªu cÇu cña ng­êi së h÷u hoÆc theo c¸c ®iÒu kiÖn ®­îc ghi t¹i cæ phiÕu cña cæ phÇn ­u ®·i hoµn l¹i. Cæ phÇn ­u ®·i kh¸c do ®iÒu lÖ C«ng ty quy ®Þnh. Cæ phÇn phæ th«ng cña C«ng ty Cæ phÇn kh«ng thÓ chuyÓn ®æi thµnh cæ phÇn ­u ®·i. Nh­ng cæ phÇn ­u ®·i cã thÓ chuyÓn thµnh cæ phÇn phæ th«ng (theo quyÕt ®Þnh cña ®¹i héi ®ång cæ ®«ng). Cæ phÇn lµ c¨n cø ph¸p lý chøng minh c¸c thµnh viªn C«ng ty bÊt kÓ hä cã tham gia thµnh lËp C«ng ty hay kh«ng tõ cæ phÇn ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c thµnh viªn. Mçi cæ phÇn cña cïng mét lo¹i ®Òu t¹o cho ng­êi së h÷u c¸c quyÒn, nghÜa vô vµ lîi Ých ngang nhau. Cæ phiÕu lµ chøng chØ do C«ng ty Cæ phÇn ph¸t hµnh hoÆc bót to¸n ghi sæ x¸c nhËn quyÒn së h÷u mét hoÆc mét sè cæ phÇn cña C«ng ty ®ã. Cæ phiÕu cã thÓ ghi tªn hoÆc kh«ng ghi tªn LuËt C«ng ty mét sè n­íc quy ®Þnh mÖnh gi¸ tèi thiÓu cña mét cæ phiÕu (gi¸ trÞ c¸c cæ phÇn ®­îc ph¶n ¸nh trong cæ phiÕu) vµ nguyªn t¾c lµm trßn sè. LuËt doanh nghiÖp cña ViÖt Nam kh«ng cã quy ®Þnh nµy nh­ng ng­êi ta th­êng ph¸t hµnh c¸c cæ phiÕu cã mÖnh gi¸ t­¬ng ®­¬ng ®Ó dÔ dµng so s¸nh trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cæ phiÕu lµ giÊy tê cã gi¸ trÞ chøng minh t­ c¸ch chñ së h÷u cæ phÇn vµ ®ång thêi lµ t­ c¸ch thµnh viªn c«ng ty cña ng­êi cã cæ phÇn ë c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ng­êi ta kh«ng dïng giÊy tê ghi chÐp cæ phiÕu mµ ®­a c¸c th«ng tin vÒ cæ phiÕu vµo hÖ thèng m¸y tÝnh. C¸c cæ ®«ng cã thÓ më tµi kho¶n cæ phiÕu t¹i ng©n hµng vµ ®­îc qu¶n lý b»ng hÖ thèng m¸y tÝnh. Theo luËt doanh nghiÖp 2005 th× cæ phiÕu cã thÓ lµ chøng chØ (tê cæ phiÕu hoÆc bót to¸n ghi sæ). Trong tr­êng hîp lµ bót to¸n ghi sæ nh÷ng th«ng tin vÒ cæ phiÕu ®­îc ghi trong sæ ®¨ng ký cæ ®«ng cña C«ng ty. Sæ ®¨ng ký cæ ®«ng cã thÓ lµ v¨n b¶n hoÆc tËp d÷ liÖu ®iÖn tö hoÆc c¶ hai. Cæ phiÕu cã thÓ mua b»ng tiÒn ViÖt Nam, ngo¹i tÖ tù do chuyÓn ®æi, vµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, gi¸ trÞ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, c«ng nghÖ, bÝ quyÕt kü thuËt, c¸c tµi s¶n kh¸c quy ®Þnh l¹i ®iÒu lÖ C«ng ty vµ ph¶i ®­îc thanh to¸n 1 lÇn. 1.4. C¬ së lý luËn vÒ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý C«ng ty Cæ phÇn C«ng ty Cæ phÇn lµ lo¹i C«ng ty th«ng th­êng cã rÊt nhiÒu thµnh viªn vµ viÖc tæ chøc qñan lý rÊt phøc t¹p. Do ®ã, cÇn ph¶i cã mét c¬ chÕ qu¶n lý chÆt chÏ. C¬ cÊu tæ chøc C«ng ty Cæ phÇn gåm cã: §¹i héi ®ång cæ ®«ng, Héi ®ång qu¶n trÞ vµ gi¸m ®èc (Tæng Gi¸m ®èc), ®èi víi C«ng ty Cæ phÇn cã trªn 11 cæ ®«ng lµ c¸ nh©n hoÆc cæ ®«ng lµ tæ chøc së h÷u trªn 50% tæng sè cæ phÇn cña C«ng ty ph¶i cã Ban kiÓm so¸t. a) §¹i héi ®ång cæ ®«ng. §¹i héi ®ång cæ ®«ng lµ c¬ quan cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt cña C«ng ty gåm tÊt c¶ c¸c cæ ®«ng cã quyÒn biÓu quyÕt. Cæ ®«ng cã thÓ trùc tiÕp hoÆc uû quyÒn b»ng v¨n b¶n cho mét ng­êi kh¸c dù häp t¹i §¹i héi ®ång cæ ®«ng. Lµ c¬ quan tËp thÓ §¹i héi ®ång cæ ®«ng kh«ng lµm viÖc th­êng xuyªn mµ chØ tån t¹i trong thêi gian häp vµ ra quyÕt ®Þnh trªn c¬ së biÓu quyÕt t¹i cuéc häp hoÆc lÊy ý kiÕn cña c¸c cæ ®«ng cã quyÒn biÓu quyÕt b»ng v¨n b¶n. §¹i héi ®ång cæ ®«ng cã quyÒn xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò chñ yÕu quan träng nhÊt cña C«ng ty Cæ phÇn nh­: Lo¹i cæ phÇn vµ tæng sè cæ phÇn ®­îc quyÒn chµo b¸n, bÇu, b·i nhiÖm, miÔn nhiÖm thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ, thµnh viªn ban kiÓm so¸t (nÕu cã), quyÕt ®Þnh söa ®æi bæ sung ®iÒu lÖ C«ng ty, quyÕt ®Þnh tæ chøc l¹i, gi¶i thÓ C«ng ty, c¸c quyÒn nhiÖm vô cô thÓ cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng ®­îc quy ®Þnh trong luËt doanh nghiÖp vµ ®iÒu lÖ C«ng ty. §¹i héi ®ång cæ ®«ng häp Ýt nhÊt mçi n¨m 1 lÇn vµ ®­îc triÖu tËp bëi héi ®ång qu¶n trÞ. Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ chñ to¹ cuéc häp §¹i héi ®ång cæ ®«ng. Thñ tôc triÖu tËp häp §¹i héi ®ång cæ ®«ng, ®iÒu kiÖn thÓ thøc tiÕn hµnh häp vµ ra quyÕt ®Þnh cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ ®iÒu 97 ®Õn ®iÒu 106 LuËt doanh nghiÖp n¨m 2005. b) Héi ®ång qu¶n trÞ Héi ®ång qu¶n trÞ lµ c¬ quan qñan lý C«ng ty cã kh«ng Ýt h¬n 3 thµnh viªn vµ kh«ng qu¸ 11 thµnh viªn. Sè l­îng thµnh viªn ph¶i th­êng tró ë ViÖt Nam do §iÒu lÖ C«ng ty quy ®Þnh. Héi ®ång qu¶n trÞ cã toµn quyÒn nh©n danh C«ng ty ®Ó quyÕt ®Þnh thùc hiÖn c¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña C«ng ty kh«ng thuéc thÈm quyÒn cña §¹i héi ®ång cæ ®«ng.C¸c quyÒn vµ nhiÖm vô cô thÓ cña Héi ®ång qu¶n trÞ ®­îc quy trinh trong luËt doanh nghiÖp vµ ®iÒu lÖ C«ng ty. §¹i héi ®ång cæ ®«ng hoÆc Héi ®ång qu¶n trÞ bÇu Chñ tÞch Héi ®ång theo quy ®Þnh t¹i ®iÒu lÖ C«ng ty. NÕu Héi ®ång qu¶n trÞ bÇu Chñ tÞch th× Héi ®ång qu¶n trÞ bÇu 1 ng­êi (trong sè thµnh v