Đề tài Tìm hiểu về sự phát triển của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và những tác động của nó đối với các nước trên thế giới

SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 1  BỘ CÔNG THƯƠNG TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA: TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG ^ ] Luận Văn ĐỀ TÀI :Tìm hiểu vềsự phát triển của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và những tác động của nó đối với các nước trên thế giới GVHD: BS. Bùi Quốc Thái SVTH: Trương Công Danh MSSV: 10097241 SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 2  NHẬN XÉT GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. .............................................................................................................................. ………………, ngày…..tháng……năm 20….. Giảng viên hướng dẫn SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 3  Mục Lục Lời tựa ............................................................................................................. 10 Lời giới thiệu ................................................................................................... 11 PHẦN I GIỚI THIỆU HỆ TỔNG QUAN THỐNG NGÂN HÀNG TRUNG QUỐC .............................................................................................................. 14 CHƯƠNG I: KHÁI QUÁT HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TRUNG QUỐC ....... 14 1.1 Quá trình cải cách hệ thống ngân hàng Trung Quốc ................................. 14 1.1.1 Lịch sử hình thành .......................................................................... 14 CHƯƠNG II: SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN HÀNG NHÂN DÂN TRUNG QUỐC ......................................................................... 23 2.1 Sơ lược lịch sử hình thành Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc .............. 23 2.2 Vai trò , Điều hành, bộ máy, danh sách thống đốc, lãi suất ,cấu trúc hệ thống đối với sự phát triển của hệ thống thanh toán tại Trung Quốc .............. 26 2.2.1 Vai trò.................................................................................................. 26 2.2.1.1 Vai trò của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đối với sự phát triển của CUP ........................................................................................... 26 2.1.1.2 Vai trò của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đối với sự phát triển của hệ thống thanh toán tại Trung Quốc ......................................... 27 2.2.2 Điều hành ............................................................................................ 28 2.2.2 Bộ máy ................................................................................................ 29 2.2.3 Danh sách thống đốc ........................................................................... 30 2.2.4 Lãi suất ................................................................................................ 30 2.2.5 Về cấu trúc hệ thống thanh toán: ........................................................ 30 CHƯƠNG 3 ..................................................................................................... 32 SỰ PHÁT TRIỂN CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG THƯƠN MẠI TRUNG QUỐC .............................................................................................................. 32 3.1 Lịch sử phát triển hệ thống NHTM Trung Quốc ...................................... 33 3.1.1. Hoạt động ngân hàng thời phong kiến ............................................... 33 3.1.2 Vấn đề nợ xấu trong hệ thống ngân hàng Trung Quốc ....................... 35 3.1.2.1 Sự hình thành các khoản nợ xấu trong hệ thống ngân hàng Trung Quốc ............................................................................................................. 35 3.1.2.2 Quá trình xử lý nợ xấu của Trung Quốc .......................................... 35 SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 4  3.1.2.3 Ước tính tổng nợ xấu tồn đọng trong hệ thống tài chính Trung Quốc ...................................................................................................................... 36 CHƯƠNG IV ................................................................................................... 40 HỆ THỐNG QUẢN LÝ GIÁM SÁT NGÂN HÀNG TRUNG QUỐC ............... 40 4.1 Cơ quan điều hành chính sách tiền tệ và giám sát hoạt động ngân hàng 40 4.3 Từng bước cải cách khuôn khổ pháp lý: ............................................... 41 4.4 Các nguyên tắc cơ bản và Chiến lược trong giai đoạn mới: ..................... 41 PHẦN II:KINH NGHIỆM ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA TRUNG QUỐC ............................................................................................... 44 CHƯƠNG V : NHỮNG CẢI CÁCH TRONG ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ CỦA TRUNG QUỐC ..................................................................... 44 5.1 Tổng quan .................................................................................................. 44 5.2 Các công cụ chính sách tiền tệ tại Trung Quốc từ năm 1998 .................... 45 CHƯƠNG VI: KINH NG-HIỆM ĐIỀU HÀNH TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI CỦA TRUNG QUỐC .................................................................................. 50 6.1 Các giai đoạn trong điều hành tỷ giá hối đoái tại Trung Quốc ................. 50 6.2 Một số kinh nghiệm rút ra từ điều hành chính sách tỷ giá của Trung Quốc ......................................................................................................................... 53 PHẦN III: VỊ THẾ CỦA TRUNG QUỐC NGÀY NAY TRONG HỆ THỐNG TÀI CHÍNH THẾ GIỚI ................................................................... 55 CHƯƠNG VII:XU THẾ QUỐC TẾ HÓA ĐỒNG NHÂN DÂN TỆ ................. 55 7.1 Những đặc trưng của một đồng tiền quốc tế ............................................. 55 7.2 Trung Quốc và “cái bẫy đôla” ................................................................... 55 7.3 Chiến lược quốc tế hóa đồng nhân dân tệ ................................................. 58 7.4 Đánh giá khả năng đồng CNY thay thế USD ............................................ 60 7.4.1 sự cần thiết của việc dự trữ ngoại tệ ................................................... 60 7.4.2 nhận định chung .................................................................................. 60 7.4.3 khả năng đồng CNY thay thế USD ..................................................... 61 PHẦN IV: SỨC ÉP NÂNG GIÁ ĐỒNG NHÂN DÂN TỆ CỦA TRUNG QUỐC .............................................................................................................. 63 CHƯƠNGVIII: CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ HOÁI ĐOÁI CỦA TRUNG QUỐC VÀ VẤN ĐỀ NÂNG GIÁ ĐỒNG NHÂN DÂN TỆ ................................................. 63 SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 5  8.1 Chính sách tỷ giá hối đoái của Trung Quốc và ảnh hưởng của nó đến cán cân thương mại của Trung Quốc với Mỹ, EU và Nhật Bản ............................ 63 8.2 Sức ép của các nước đối với việc nâng giá đồng nhân dân tệ và phản ứng của Trung Quốc ............................................................................................... 68 8.2.1 Sức ép của các nước đối với việc nâng giá đồng nhân dân tệ ............ 68 8.2.1.1 Sức ép từ phía Mỹ ........................................................................ 68 8.2.1.2 Sức ép của các tổ chức và quốc gia khác ..................................... 70 8.2.2 Phản ứng của Trung Quốc .................................................................. 71 CHƯƠNG XI:TÁC ĐỘNG CỦA NÂNG GIÁ ĐỒNG NHÂN DÂN TỆ ĐỐI VỚI VIỆT NAM .............................................................................................. 73 9.1Về lĩnh vực xuất khẩu ................................................................................. 73 9.2 Về lĩnh vực nhập khẩu: .............................................................................. 73 9.3 Về đầu tư ................................................................................................... 74 9.4 Áp lực đối với lạm phát ở Việt Nam ......................................................... 75 9.5 Đánh giá về tác động của tăng giá nhân dân tệ đối với nền kinh tế Việt Nam ................................................................................................................. 75 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 77 CÁC PHỤ LỤC ……………………………………………………………………………….79 Tài liệu tham khảo ........................................................................................... 82  SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 6  DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, TỪ VIẾT TẮT ABC: Ngân hàng Nông nghiệp Trung Quốc (Agriculture Bank of China) ADB: Ngân hàng Phát triển Châu Á (Asia Development Bank) AMC: Công ty xử lý nợ và khai thác tài sản (Asset Management Company) BIS: Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (Bank for International Settlement) BOC: Ngân hàng Trung Quốc ( Bank of China) BTA: Hiệp định thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ BEPS Hệ thống thanh toán điện tử theo lô CAR: Hệ số đủ vốn (Capital Adequacy Ratio) CNAPS Hệ thống thanh toán quốc gia tiên tiến của Trung Quốc CSTT :Cơ sở thông tin CEPA Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện(Comprehensive Economic Partnership Agreement) CUP Công ty chuyển mạch thẻ quốc gia(China UnionPay) CNAPS Hệ thống thanh toán quốc gia tiên tiến của Trung Quốc (Co-Processing Node Architecture for Parallel Systems) CIS Tổ chức liên minh các quốc gia được thành lậpCommonwealth of Independent States CBRC: Ủy ban giám sát hoạt động ngân hàng Trung Quốc (China Banking Regulatory Commision) CCB: Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc ( China Construction Bank) CCTT Cán cân thanh toán CCTMCán cân thương mại CEIM: Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương CCP: Đảng Cộng Sản Trung Quốc (China Communist Party) SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 7  DNNN hay SOE: Doanh nghiệp nhà nước DTBBDự trữ bắt buộc FDI: Đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (Foreign Direct Investment) FDIEs: Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài FED: Quỹ dự trữ liên bang hay Ngân hàng Trung ương Mỹ FETP: Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright FPI: Đầu tư gián tiếp từ nước ngoài (Foreign Porfolio Investment) GDP: Tổng sản phẩm trong nước (Gross Domestic Product) HTXTD: Hợp tác xã tín dụng hay quỹ tín dụng nhân dân HVPS Hệ thống thanh toán giá trị cao ICBC: Ngân hàng Công thương Trung Quốc (Industrial and Commercial Bank of China) IMF: Quỹ Tiền tệ Quốc tế (International Monetary Fund) LHCTrung tâm thanh toán bù trừ địa phương NHTM TQ Ngân hàng thương mại Trung Quốc NHTƯNgân hàng trung ương NDT Nhân dân tệ NHTM QDNgân hàng thương mại quốc doanh OMO Nghiệp vụ Thị trường mở (Open Market Operations) ODA Hỗ trợ phát triển chính thức(Official Development Assistance) SWIFT Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn thế giới.(Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) SDR. Quyền rút vốn đặc biệt(Special Drawing Rights) RMB RENMINBI (đơn vị tiền tệ của Trung Hoa, Nhân Dân Tệ) TCTD Tổ chức tín dụng WTO Tổ chức thương mại thế giới(Worrld Trade Organnization). WB Ngân hàng thế giới (world bank ) SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 8  Danh sách các bảng Bảng Số trang Bảng 8.1: Cán cân thương mại của Mỹ với Trung Quốc từ năm 2001-2010 Bảng 8. 2: Cán cân thương mại của EU với Trung Quốc từ năm 2006-2010 Bảng 8.3 : Cán cân thương mại của Nhật Bản với Trung Quốc từ năm 2005-2009 SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 9  Danh sách các hình, sơ đồ, biểu đồ hình Số trang Hình 1.1 Trụ sở chính của Ngân hàng Trung Quốc Hình 1.2 Ngân hàng trung ương Trung Quốc Hình 8.1 Biểu đồ tỷ giá ngoại tệ của Trung Quốc / Hoa Kỳ Hình 8.2 : Biểu đồ Tỷ giá hối đoái giữa Nhân dân tệ với đô la Mỹ tháng 1 và 2/2010 Hình 8.3 : Biểu đồ Thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ từ năm 1985-2010 Hình 8.4 : Biểu đồ Cán cân thương mại của EU với Trung Quốc từ năm 2006 – 2010 Hình 8.5 : Biểu đồ Cán cân thương mại của Nhật Bản với Trung Quốc từ năm 2005 – 2009 SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 10  Lời tựa Người Trung Quốc đã làm được những điều khiến cả thế giới phải thán phục. Sau hơn 30 năm cải cách mở cửa, từ một nước lạc hậu Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vượt qua cả Nhật Bản, với nhiều dự đoán cho rằng sẽ vượt Mỹ trong thời gian không xa. Trung Quốc hiện là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới, là chủ nợ lớn nhất thế giới và đang nắm giữ lượng dự trữ ngoại tệ cũng lớn nhất thế giới. Đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc còn được kỳ vọng sớm trở thành một đồng tiền quốc tế. Ở Việt Nam cho tới nay đã có nhiều nghiên cứu về Trung Quốc trên nhiều khía cạnh và lĩnh vực khác nhau, tuy nhiên chưa có một nghiên cứu sâu nào về khu vực ngân hàng, một khu vực được coi là huyết mạch của nền kinh tế. Luận văn: “Tìm hiểu về sự phát triển của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc và những tác động của nó đối với các nước trên thế giới ” Đây là một công trình nghiên cứu nghiêm túc và công phu, mô tả một cách toàn diện hệ thống ngân hàng Trung Quốc, kể từ thời phong kiến sơ khai trải qua chặng đường dài phát triển với nhiều cải cách sâu rộng để giờ đây có thể sánh ngang với hệ thống ngân hàng của những nước tiên tiến trên thế giới. Cùng với lịch sử hình thành và phát triển của khu vực ngân hàng thương mại, luận văn cũng dành phần đáng kể đi sâu phân tích những thay đổi trong quá trình điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tỷ giá và quản lý ngoại hối của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, để từ đó giúp độc giả thấy được tại sao nó lại trở thành một ngân hàng trung ương mạnh mà mỗi động thái của nó hiện nay làm cả thế giới phải dõi theo. Luận văn không chỉ nói về hệ thống ngân hàng Trung Quốc với những điểm mạnh và điểm yếu được lý giải một cách sâu sắc mà đi cùng với nó là những tác động của đối với các nước trên thế giới trong đó có Việt nam SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 11  Lời giới thiệu Sau cuộc khủng hoảng tài chính thế giới 2008 - 2009, Trung Quốc bắt đầu được xem là một trụ cột quan trọng của nền kinh tế toàn cầu, thậm chí còn được coi là người chèo lái chính cho sự thay đổi kinh tế, xã hội và môi trường toàn cầu, điều mà mới chỉ 10 năm trước đây là khó hình dung. Sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong ba thập kỷ qua đã đưa Trung Quốc từ một nước có nền kinh tế lạc hậu lên đứng thứ hai trên thế giới về qui mô tổng sản phẩm quốc nội, chỉ đứng sau Mỹ và vượt trên cả Nhật Bản. Trung Quốc hiện đang là nước xuất khẩu đứng đầu thế giới đồng thời là nước có dự trữ ngoại tệ lớn nhất thế giới. Đồng Nhân dân tệ được nhiều nhận định cho rằng sẽ trở thành đồng tiền quốc tế vào năm 2020. Khi Trung Quốc ngày càng đóng vai trò lớn hơn trong nền kinh tế thế giới, lĩnh vực tài chính - ngân hàng Trung Quốc cũng thu hút sự chú ý nhiều hơn. Hệ thống ngân hàng có vai trò vô cùng quan trọng đối với nền kinh tế Trung Quốc, vì nó thu hút gần như toàn bộ tiền tiết kiệm của hộ gia đình và cung cấp đến 95% vốn cho khu vực doanh nghiệp. Tiền gửi tiết kiệm ở hệ thống ngân hàng Trung Quốc là rất lớn, chiếm đến 160% GDP. Khu vực ngân hàng cũng là một khu vực tăng trưởng vào loại nhanh nhất ở Trung Quốc, đạt tốc độ tăng trung bình 19% trong suốt hai thập kỷ qua. Tính đến cuối năm 2008, tổng tài sản của toàn hệ thống là 62,3 ngàn tỷ Nhân dân tệ, hơn gấp hai lần GDP của nước này. Đến nay, về mặt quy mô và phạm vi hoạt động, ngành ngân hàng Trung Quốc có thể sánh ngang với các nền kinh tế công nghiệp hóa hàng đầu. Tuy nhiên, ngành ngân hàng Trung Quốc vẫn được coi là đang ở giai đoạn đầu phát triển khi nguồn thu nhập chủ yếu của các ngân hàng thương mại vẫn từ hoạt động tín dụng, chiếm trên 85%. Luận văn này nhằm mục đích nghiên cứu một cách hệ thống khu vực ngân hàng Trung Quốc và được chia thành ba phần với 9 chương có kết cấu như sau. Phần I giới thiệu tổng quan hệ thống ngân hàng Trung Quốc bao gồm cả SVTH: Trương Công Danh GVHD: BS. Bùi Quốc Thái 12  lịch sử hình thành và phát triển của hệ thống ngân hàng Trung Quốc với trọng tâm đặt vào việc phân tích những cải cách mà ngành ngân hàng Trung Quốc đã trải qua cho đến ngày nay. Phần II nghiên cứu kinh nghiệm điều hành chính sách tiền tệ, kể cả chính sách quản lý ngoại hối và điều hành tỷ giá hối đoái. Phần III là đánh giá vị thế của Trung Quốc ngày nay trong hệ thống tài chính - ngân hàng thế giới thông qua những phân tích về xu thế quốc tế hóa của đồng Nhân dân tệ và những biện pháp đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua của Trung Quốc. Phần IV phản ánh về sức ép nâng giá đồng Nhân Dân Tệ. Qua đó cho thấy sự tác động mạnh mẽ đối với các nước trên thế giới , trong đó có Việt nam .Phần Phụ lục cung cấp những số liệu cập nhật nhất về kinh tế vĩ mô và hệ thống ngân hàng Trung Quốc. Em hy vọng rằng luận văn “Tìm hiểu về sự phát triển của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốcvà những tác động của nó đối với các nước trên thế giới ” sẽ cung cấp cho bạn đọc những phân tích, đánh giá hữu ích Chắc chắn rằng việc nghiên cứu luận văn này còn nhiều thiếu sót. Rất mong nhận được