Đề tài Tình hình đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ------ KHOÙA LUAÄN TOÁT NGHIEÄP TÌNH HÌNH ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN TÖØ VOÁN NGAÂN SAÙCH NHAØ NÖÔÙC TREÂN ÑÒA BAØN HUYEÄN CAÅM THUÛY, TÆNH THANH HOÙA Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Phạm Thị Phương TS. Phan Văn Hòa Lớp: K45C Kế hoạch - Đầu tư Niên khóa: 2011 – 2015 Hueá, thaùng 5 naêm 2015 Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa Qua thời gian học tập và rèn luyện tại trường Đại học Kinh tế Huế và thời gian thực tập tốt nghiệp tại phòng Tài chính- Kế hoạch UBND huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa tôi đã hoàn thành khóa luận tốt nghiệp đại học: “Tình hình đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa”. Để đạt được kết quả này tôi xin chân thành cảm ơn các cá nhân và đơn vị đã tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho tôi có thể hoàn thành việc nghiên cứu và thực hiện đề tài này. Với tất cả tấm lòng chân thành, lời đầu tiên cho tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban giám hiệu nhà trường, quý thầy, cô giáo trong trường đại học kinh tế Huế và Khoa Kinh tế và Phát triển đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi có thể tiếp thu những kiến thức trong suốt thời gian học tập và làm luận văn này. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo TS. Phan Văn Hòa, người đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp cuối khóa này một cách tốt nhất. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các bác, các cô, các anh, các chị ở Phòng Tài chính- Kế hoạch huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa, đặc biệt là chú Nguyễn Tiến Lực- trưởng phòng, bác Lê Văn Liên- phó trưởng phòng, anh Trịnh Trung Sơn- chuyên viên đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cũng như cung cấp cho tôi những tài liệu cần thiết cho việc nghiên cứu đề tài. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn những người thân trong gia đình và bạn bè đã quan tâm, giúp đỡ và động viên tôi trong suốt thời gian nghiên cứu đề tài. Với sự cố gắng và nỗ lực hết mình nhưng đề tài không tránh khỏi có những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ quý thầy cô để đề tài được hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 5 năm 2015 Sinh viên thực hiện Phạm Thị Phương i SVTH: Phạm Thị Phương ii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ i MỤC LỤC ..................................................................................................................... ii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU .................................................. v DANH MỤC BẢNG .................................................................................................. vii DANH MỤC BIỂU ĐỒ ............................................................................................... ix TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ........................................................................................... x PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................ 1 1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 2 4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................................. 2 5. Kết cấu của đề tài......................................................................................................... 3 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ........................................................................ 4 CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ......................................................................... 4 1.1. Cơ sở lý luận ......................................................................................................... 4 1.1.1. Đầu tư phát triển ............................................................................................. 4 1.1.1.1. Khái niệm đầu tư phát triển ...................................................................... 4 1.1.1.2. Đặc điểm của đầu tư phát triển ................................................................. 5 1.1.1.3. Vai trò của đầu tư phát triển ..................................................................... 6 1.1.1.4. Các nguồn vốn đầu tư phát triển............................................................... 8 1.1.2. Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tư phát triển ................................................... 9 1.1.3. Ngân sách nhà nước ..................................................................................... 10 1.1.3.1. Khái niệm về ngân sách nhà nước .......................................................... 10 1.1.3.2. Vai trò của ngân sách nhà nước đối với đầu tư phát triển ...................... 10 1.1.3.3. Các loại đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước .................................. 10 1.1.4. Mối quan hệ giữa đầu tư phát triển và phát triển kinh tế- xã hội ................. 11 1.1.4.1. Tác động của đầu tư phát triển đối với phát triển kinh tế- xã hội .......... 11 SVTH: Phạm Thị Phương iii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa 1.1.4.2. Phát triển kinh tế- xã hội tác động tới việc thu hút vốn đầu tư .............. 12 1.2. Cơ sở thực tiễn .................................................................................................... 12 1.2.1. Tình hình đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước ở Việt Nam .................. 12 1.2.1.1. Tổng vốn đầu tư phát triển từ Ngân sách nhà nước ............................... 12 1.2.1.2. Hiệu quả đầu tư phát triển từ vốn Ngân sách Nhà nước ........................ 14 1.2.1.3. Kết quả đầu tư phát triển từ vốn Ngân sách Nhà nước .......................... 14 1.2.2. Tình hình đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước ở tỉnh Thanh Hóa ......... 16 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẨM THỦY TỈNH THANH HÓA ................. 18 2.1. Tình hình cơ bản của huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa ................................... 18 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên ........................................................................................ 18 2.1.2. Đặc điểm về kinh tế- xã hội .......................................................................... 25 2.1.2.1. Tình hình sử dụng đất đai ....................................................................... 25 2.1.2.2. Tình hình dân số và lao động ................................................................. 26 2.1.2.3. Một số vấn đề văn hóa xã hội khác ........................................................ 28 2.1.2.4. Tình hình phát triển kinh tế của huyện ................................................... 32 2.1.2.5. Hiện trạng về cơ sở hạ tầng xã hội ......................................................... 37 2.1.3. Đánh giá chung về tình hình cơ bản của huyện............................................ 39 2.1.3.1. Thuận lợi ................................................................................................. 39 2.1.3.2. Khó khăn ................................................................................................ 39 2.2. Thực trạng đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước của huyện ......................... 41 2.2.1. Tình hình thu chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện ........................... 41 2.2.2. Tình hình ĐTPT từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện ........................ 42 2.2.3. Tình hình đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước theo lĩnh vực ................ 43 2.2.4. Tình hình đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước theo địa bàn ................. 44 2.2.5. Một số chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu quả ĐTPT kinh tế- xã hội huyện .......... 45 2.2.5.1. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư phát triển từ Ngân sách Nhà Nước .......... 45 2.2.5.2. Kết quả đạt được và những hạn chế trong ĐTPT từ NSNN ở huyện Cẩm Thủy ............................................................................................................. 45 SVTH: Phạm Thị Phương iv Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa CHƯƠNG III: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TỪ VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CẨM THỦY, TỈNH THANH HÓA ........................................................... 52 3.1. Định hướng phát triển kinh tế- xã hội của huyện Cẩm Thủy đến năm 2020 ............. 52 3.2. Mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội trên địa bàn huyện Cẩm Thủy tới năm 2020 ............................................................................................................... 53 3.2.1. Mục tiêu tổng quát ....................................................................................... 53 3.2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................ 53 3.3. Giải pháp nhằm tăng cường đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện ............................................................................................................. 54 3.3.1. Nâng cao chất lượng quy hoạch ................................................................... 54 3.3.2. Tăng cường huy động vốn cho đầu tư phát triển .......................................... 55 3.3.3. Chính sách của địa phương để phát triển kinh tế- xã hộị hợp lý là đòn bẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế xã hội tốt hơn, là cơ sở để tăng thu ngân sách địa phương .............................................................................................................. 57 3.3.4. Nâng cao hiệu quả đầu tư và sử dụng của các công trình đầu tư phát triển ........ 58 3.3.5. Sử dụng vốn ĐTPT có hiệu quả hơn, tránh thất thoát, lãng phí vốn. ........... 59 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................... 60 1. Kết luận ...................................................................................................................... 60 2. Kiến nghị ................................................................................................................... 60 2.1. Kiến nghị đối với nhà nước ................................................................................. 61 2.2. Kiến nghị đối với UBND huyện Cẩm Thủy ....................................................... 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................. 62 SVTH: Phạm Thị Phương v Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Kí hiệu Chữ viết tắt BCH Ban chấp hành CC Cơ cấu CN- TCN Công nghiệp- Tiểu thủ công nghiệp CSVC Cơ sở vật chất CT Chương trình DN- ND Doanh nghiệp- Nhân dân DNNN Doanh nghiệp nhà nước DT Diện tích ĐT Đầu tư ĐTPT Đầu tư phát triển DV- TM Dịch vụ- Thương mại DVCSHT Dịch vụ cơ sở hạ tầng ĐVT Đơn vị tính GPMB Giải phóng mặt bằng GTDSTN Gia tăng dân số tự nhiên GTSX Giá trị sản xuất HTX Hợp tác xã KHNN Kế hoạch nhà nước KT- XH Kinh tế xã hội LĐ Lao động MTQG Mục tiêu quốc gia MTTQ Mặt trận tổ quốc N- L- TS Nông- lâm- thủy sản NN Nông nghiệp NSNN Ngân sách nhà nước QG Quốc gia SVTH: Phạm Thị Phương vi Đạ i h ọc Ki nh tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa QHXD Quy hoạch xây dựng SL Số lượng TDTT Thể dục thể thao THCS Trung học cơ sở TTVH Trung tâm văn hóa UBND Uỷ ban nhân dân huyện VH- XH- MT Văn hóa- xã hội- môi trường XDCB Xây dựng cơ bản SVTH: Phạm Thị Phương vii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa DANH MỤC BẢNG Bảng 1 : Quy mô vốn đầu tư phát triển từ Ngân sách nhà nước giai đoạn 2012- 2014 (theo giá hiện hành) ................................................................................................. 13 Bảng 2 : Cơ cấu vốn ĐTPT từ NSNN theo phân cấp quản lý giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................................... 13 Bảng 3 : Hiệu quả sử dụng vốn ĐTPT từ NSNN của Việt Nam giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................................... 14 Bảng 4 : Quy mô vốn ĐTPT từ NSNN của tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2012- 2014 . 16 Bảng 5 : Cơ cấu huy động vốn đầu tư phát triển tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2012- 2014 17 Bảng 6 : Tình hình sử dụng đất đai huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ........... 26 Bảng 7 : Tình hình dân số huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 .......................... 27 Bảng 8 : Tình hình lao động trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 . 27 Bảng 9 : Công tác y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân của huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ................................................................................................................ 30 Bảng 10 : Công tác xóa đói giảm nghèo huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ..... 31 Bảng 11 : Tổng giá trị sản xuất các ngành kinh tế của huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................................... 32 Bảng 12 : Tình hình chăn nuôi trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 34 Bảng 13 : Tình hình sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................................... 35 Bảng 14 : Tình hình nuôi trồng thủy sản trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................................... 35 Bảng 15 : Cơ cấu ngành kinh tế huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 .................. 36 Bảng 16 : Tình hình thu chi ngân sách trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 41 Bảng 17 : Tình hình huy động vốn ĐTPT trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................................... 42 Bảng 18 : Đầu tư phát triển từ vốn NSNN trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 .................................................................................................. 41 SVTH: Phạm Thị Phương viii Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa Bảng 19 : Tình hình ĐTPT từ NSNN phân theo lĩnh vực của huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ................................................................................................................ 43 Bảng 20 : Tình hình ĐTPT từ vốn NSNN phân theo địa bàn xã của huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ......................................................................................................... 44 Bảng 21 : Hiệu quả vốn ĐTPT từ NSNN trên địa bàn huyện Cẩm Thủy năm 2012- 2014 ......................................................................................................................... 45 SVTH: Phạm Thị Phương ix Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1: Tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2010- 2014 ....................... 15 Biểu đồ 2:Vốn đầu tư phát triển của Việt Nam giai đoạn 2010- 2014 .......................... 15 Biểu đồ 3: Đóng góp của đầu tư phát triển vào tổng GDP của Việt Nam giai đoạn 2012- 2014 ..................................................................................................................... 16 Biểu đồ 4: Tốc độ phát triển kinh tế trên địa bàn huyện Cẩm Thủy năm 2011- 2014 .. 32 Biểu đồ 5: Diện tích trồng trọt trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ... 33 Biểu đồ 6: Sản lượng trồng trọt trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 . 34 Biểu đồ 7: Giá trị xuất khẩu trên địa bàn huyện Cẩm Thủy giai đoạn 2012- 2014 ...... 37 SVTH: Phạm Thị Phương x Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Đề tài tập trung vào vấn đề: “ Tình hình đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa”. Đầu tư phát triển có vai trò quan trong, là chìa khóa giúp tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững, toàn diện. Trên địa bàn huyện Cẩm Thủy cũng không ngoại lệ, đầu tư phát triển giúp cho nền kinh tế của huyện tăng trưởng với tốc độ khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, các vấn đề xã hội, mức sống của người dân ngày càng được nâng cao. Nhưng bên cạnh đó đầu tư phát triển đang còn tồn tại nhiều yếu kém, hạn chế, hoạt động đầu tư phát triển chưa phát huy hết các lợi thế có sẵn, tiềm năng phát triển của huyện. Với mục tiêu hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về ĐTPT từ vốn NSNN, nghiên cứu thực trạng đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cẩm Thủy trong giai đoạn 2012- 2014, từ đó chỉ ra các kết quả đã đạt được, thấy được những hạn chế, yếu kém còn tồn tại và nguyên nhân của hạn chế đó, đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm mục đích tăng cường đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Đề tài tập trung nghiên cứu vào những nội dung cơ bản của tình hình ĐTPT, thu hút vốn đầu tư, phân bổ nguồn vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước để phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Bằng việc sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: thu thập thông tin, nghiên cứu tài liệu thực tế, thống kê mô tả, phân tổ, so sánh, ta đã thấy được tình hình đầu tư phát triển từ vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Cẩm Thủy, tình hình phát triển kinh tế- xã hội trong thời gian qua và thấy được những tác động của đầu tư phát triển tới phát triển kinh tế- xã hội trên địa bàn huyện. ĐTPT nói chung và ĐTPT từ vốn NSNN nói riêng có tác động lớn tới sự phát triển kinh tế của huyện, giúp tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giúp giải quyết việc làm, tăng thu nhập và mức sống của người dân, nâng cao phúc lợi xã hội. Để tăng cường đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện hơn nữa thì cần có những chính sách, giải pháp để tăng thu ngân sách địa phương, đầu tư và sử dụng có hiệu quả các công trình đầu tư phát triển. SVTH: Phạm Thị Phương xi Đạ i h ọc K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: TS. Phan Văn Hòa PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của đề tài Sau gần 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, nước ta đã thu được nhiều thành tựu quan trọng, bước sang một giai đoạn phát triển mới. Cùng với tăng trưởng kinh tế, sự ổn định kinh tế vĩ mô được duy trì, giúp cho nước ta chủ động hơn trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế. Nền kinh tế nước ta hiện nay đang trên đà phát triển và khẳng định được vị thế của mình trong môi trường kinh tế thế giới. Thể hiện đó là sự chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong hoạt động đầu tư phát triển, thu hút vốn đầu tư trong nước và nước ngoài. Tuy nhiên hoạt động đầu tư phát triển nước ta đang còn tồn tại nhiều yếu kém, vì vậy việc quản lý, tăng cường hoạt động đầu tư luôn là điều đáng quan tâm của các cơ quan nhà nước. Phát triển kinh tế đất nước phải gắn với sự phát triển bền vững của từng địa phương. Cẩm Thủy là huyện trọng điểm sản xuất nông nghiệp c