Đề tài Tình huống bài tập học kỳ Luật Đất đai

ĐỀ BÀI: Ông Nguyễn Văn Tâm, sinh năm 1941 là chủ sở hữu hợp pháp thửa ruộng 7.000 m2 đất tại xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số QSDĐ/0204-LA do UBND Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An cấp ngày 21 tháng 05 năm 1996. Vừa qua, chính quyền xã Mỹ Yên chủ trương mở một con kênh thủy lợi đi ngang qua phần đất của ông Tâm (đất hạng nhất hai vụ lúa) không những làm mất trắng của ông 1.500m2 đất mà hiện tại vẫn còn đang nạo vét them. Đất sau khi bị nạo vét thì đem đổ đi nơi khác, làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của ông. Trước sự việc bị thu hồi đất trên, ông Tâm đã làm đơn khiếu nại gửi UBND xã Mỹ Yên. Theo biên bản làm việc giữa UBND xã Mỹ Yên và ông Tâm vào ngày 08/06/2007 vừa qua thì UBND xã Mỹ Yên cũng đã thừa nhận việc cho đến thời điểm này, xã vẫn chưa trao bất kỳ một quyết định thu hồi đất nào cho ông mà chỉ giải thích hết sức chung chung, không dựa trên bất cứ một cơ sở pháp lý nào cả. Hỏi: 1. Nhóm của anh chị hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng hay sai? Giải thích vì sao? 2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu đất tại cơ quan tòa án không? Vì sao? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này? 3. Nếu được quyền khởi kiện, anh chị hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần thiết để tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật? 4. Anh chị hãy giúp ông Tâm soạn thảo nội dung đơn khởi kiện gửi cơ quan tòa án? BÀI LÀM: 1. Nhóm của anh (chị) hãy cho biết việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên đúng hay sai? Giải thích vì sao? a. Khẳng định: Việc thu hồi đất của UBND xã Mỹ Yên là SAI. b. Căn cứ pháp lý: Thứ nhất: Tại Điều 44 Luật đất đai năm 2003: “. Thẩm quyền thu hồi đất 1. Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định thu hồi đất đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức, cá nhân nước ngoài, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này. 2. Uỷ ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi đất đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam. 3. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi đất quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này không được uỷ quyền”. Thứ hai: Tại khoản 2 Điều 31 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật đất đai: “ 2.Thẩm quyền thu hồi đất thực hiện theo quy định tại Điều 44 của Luật Đất đai. Trường hợp thu hồi đất để giao, cho thuê đối với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài, cá nhân nước ngoài mà trên khu đất bị thu hồi có Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng hoặc có cả tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng thì Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất. Căn cứ vào quyết định thu hồi toàn bộ diện tích đất của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh quyết định thu hồi diện tích đất cụ thể đối với từng hộ gia đình, cá nhân”.  c. Phân tích: Từ những căn cứ pháp lý trên, xét tình tiết mà đề bài đưa ra, chính quyền xã Mỹ Yên chủ trương mở một con kênh thủy lợi đi ngang qua phần đất của ông Tâm và thu hồi đất của ông Tâm mà không hề có một quyết định thu hồi đất nào giao cho ông. Ta nhận thấy: Thứ nhất: Phần đất thửa ruộng 7000 m2 của ông Tâm là phần đất được UBND huyện Bến Lức, tỉnh Long An cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số QSDĐ/0204-LA ngày 21/5/1996. Ông Tâm là chủ sử dụng hợp pháp mảnh đất này. Như vậy, đối chiếu với những căn cứ pháp lý trên, cơ quan có thẩm quyền thu hồi đất của ông Tâm là UBND huyện Bến Lức. Vậy UBND xã Mỹ Yên đã sai thẩm quyền. Thứ hai: Trong tình huống trên, nhận thấy khi chưa hề có bất cứ một quyết định thu hồi đất nào của UBND huyện Bến Lức đưa ra về việc thu hồi một phần mảnh đất của ông Tâm để sử dụng vào mục đích lợi ích công cộng: “mở con kênh thủy lợi” cũng như chưa hề đưa ra bất cứ một quyết định cưỡng chế nào về việc thu hồi đất thì sẽ không có bất cứ một cơ quan nào có quyền thu hồi đất của ông Tâm. Do vậy, việc làm của UBND xã Mỹ Yên là sai, vừa trái với những quy định của pháp luật về thẩm quyền thu hồi đất, vừa trái với trình tự thu hồi đất. 2. Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu đất tại cơ quan tòa án hay không? Vì sao? Cơ sở pháp lý của việc khởi kiện này? a. Khẳng định: Ông Tâm có quyền khởi kiện việc mình bị thu đất tại Tòa án. b. Căn cứ pháp lý: Thứ nhất: Theo quy định tại Điều 138 Luật đất đai 2003 và khoản 2 Điều 264 Luật tố tụng hành chính 2010: “. Khiếu nại, khởi kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính về quản lý đất đai 1. Người sử dụng đất có quyền khiếu nại quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai. 2. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của Luật tố tụng hành chính.” Thứ hai: Theo quy định tại Khoản 1 Điều 103 Luật Tố tụng hành chính 2010 quy định “ Điều 103. Quyền khởi kiện vụ án hành chính 1. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc trong trường hợp không đồng ý với quyết định, hành vi đó hoặc đã khiếu nại với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, nhưng hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết, nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại về quyết định, hành vi đó.” Thứ ba: Theo quy định tại Khoản 1 Điều 28 Luật Tố tụng Hành chính năm 2010 tại mục Thẩm quyền của Tòa án quy định: “Điều 28. Những khiếu kiện thuộc thẩm quyền giải quyết của Toà án 1. Khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính, trừ các quyết định hành chính, hành vi hành chính thuộc phạm vi bí mật nhà nước trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh, ngoại giao theo danh mục do Chính phủ quy định và các quyết định hành chính, hành vi hành chính mang tính nội bộ của cơ quan, tổ chức.” c. Phân tích: Do thửa ruộng 7000m 2 ông Tâm là chủ hợp pháp, nay thu hồi đất của ông không đúng quy định của pháp luật, làm mất trắng của ông 1.500m2 đất và nạo vét đất đem đổ đi nơi khác làm thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi hợp pháp của ông. Ông Tâm đã làm đơn khiếu nại gửi UBND xã Mỹ Yên. Theo biên bản làm việc giữa UBND xã Mỹ Yên và ông Tâm vào ngày 08/06/2007 vừa qua thì UBND xã Mỹ Yên cũng đã thừa nhận việc cho đến thời điểm này, xã vẫn chưa trao bất kỳ một quyết định thu hồi đất nào cho ông mà chỉ giải thích hết sức chung chung, không dựa trên bất cứ một cơ sở pháp lý nào cả. Như vậy, xã đã thừa nhận đã làm sai, tuy nhiên lại không đưa ra phương hướng khắc phục thiệt hại nghiêm trọng đã gây ra cho ông Tâm, do đó, việc ông Tâm vẫn có thể đòi quyền và lợi ích chính đáng của mình là hợp lý. Ông Tâm có thể khởi kiện hành vi hành chính trái pháp luật của UBND xã Mỹ Yên đã thu hồi đất của ông trái thẩm quyền và không đúng trình tự thủ tục trong việc thu hồi đất theo các căn cứ pháp lý tại Điều 138 Luật đất đai 2003 và khoản 2 Điều 264 Luật tố tụng hành chính 2010 và Điều 103 Luật Tố tụng hành chính 2010 và Điều 28 Luật Tố tụng Hành chính năm 2010 về quyền được khởi kiện của cá nhân đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật, là hợp pháp. 3. Nếu được quyền khởi kiện, anh chị hãy tư vấn cho ông Tâm các bước cần thiết để tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật? Như phân tích ở câu 2, căn cứ vào theo quy định tại Khoản 1 Điều 103 Luật Tố tụng hành chính 2010 quy định “ Điều 103. Quyền khởi kiện vụ án hành chính 1. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền khởi kiện vụ án hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc trong trường hợp không đồng ý với quyết định, hành vi đó hoặc đã khiếu nại với người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại, nhưng hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật về khiếu nại mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết, nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại về quyết định, hành vi đó.” Thì ông Tâm có quyền khởi kiện Ông Tâm cần làm các bước cần thiết sau: Bước 1: Trong thời hạn 1 năm kể từ khi UBND xã Mỹ Yên thực hiện hành vi hành chính thu hồi đất của ông Tâm, thì trong thời hạn này ông Tâm phải thực hiện việc khiếu kiện đến cơ quan chức năng có thẩm quyền, theo Điều 104 Luật tố tụng Hành chính 2010, quy định về thời hiệu khởi kiện, Điều luật này còn quy định đến trường hợp nếu gặp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác thì thời gian xảy ra sự kiện hoặc trở ngại đó không tính vào thời hiệu khởi kiện. Cụ thể như sau: “Điều 104. Thời hiệu khởi kiện 1. Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà cá nhân, cơ quan, tổ chức được quyền khởi kiện để yêu cầu Toà án giải quyết vụ án hành chính bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện. 2. Thời hiệu khởi kiện đối với từng trường hợp được quy định như sau: a) 01 năm, kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc; …………………………………………………………………….. 3. Trường hợp vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác làm cho người khởi kiện không khởi kiện được trong thời hạn quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều này thì thời gian có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác không tính vào thời hiệu khởi kiện.” Như vậy, nếu quá thời hiệu khởi kiện, ông Tâm sẽ không được quyền khởi kiện nữa. Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện Hồ sơ khởi kiện bao gồm đơn khởi kiện và các giấy tờ có lien quan kèm theo. Trong đó đơn khởi kiện phải có các nội dung quy định tại Điều 105 Luật Tố tụng hành chính năm 2010 “ Điều 105. Đơn khởi kiện 1. Đơn khởi kiện phải có các nội dung chính sau đây: a) Ngày, tháng, năm làm đơn; b) Toà án được yêu cầu giải quyết vụ án hành chính; c) Tên, địa chỉ của người khởi kiện, người bị kiện; d) Nội dung quyết định hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, nội dung giải quyết khiếu nại về danh sách cử tri hoặc tóm tắt diễn biến của hành vi hành chính; đ) Nội dung quyết định giải quyết khiếu nại (nếu có); e) Các yêu cầu đề nghị Toà án giải quyết; g) Cam đoan về việc không đồng thời khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. 2. Người khởi kiện là cá nhân phải ký tên hoặc điểm chỉ; người khởi kiện là cơ quan, tổ chức thì người đại diện theo pháp luật của cơ quan, tổ chức đó phải ký tên và đóng dấu vào phần cuối đơn; trường hợp khởi kiện để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự thì đơn khởi kiện do người đại diện theo pháp luật của những người này ký tên hoặc điểm chỉ. Kèm theo đơn khởi kiện phải có các tài liệu chứng minh cho yêu cầu của người khởi kiện là có căn cứ và hợp pháp.” Sau khi đã hoàn thành đơn khởi kiện đúng nội dung quy định tại Điều 105 thì ông Tâm phải chuẩn bị them các giấy tờ cần thiết liên quan, ở trường hợp này điển hình là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất có công chứng, chứng thực. Bước 3: Gửi đơn khởi kiện Ông Tâm gửi đơn kiện đến Tòa án có thể lựa chọn một trong những phương thức được quy định tại Điều 106 Luật Tố tụng Hành chính năm 2010: “ Điều 106. Gửi đơn khởi kiện đến Toà án 1. Người khởi kiện gửi đơn khởi kiện và tài liệu kèm theo đến Toà án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng các phương thức sau đây: a) Nộp trực tiếp tại Toà án; b) Gửi qua bưu điện. 2. Ngày khởi kiện được tính từ ngày đương sự nộp đơn tại Toà án hoặc ngày có dấu bưu điện nơi gửi.” Bước 4: Nộp án phí Ông Tâm có nghĩa vụ nộp lệ phí theo Điều 8 Pháp lệnh án phí, lệ phí tòa án của Ủy ban thường vụ Quốc hội số 10/2009/ PL-UBTVQH12 ngày 27 tháng 02 năm 2009 “Điều 8. Nghĩa vụ nộp tiền tạm ứng án phí, tiền tạm ứng lệ phí, án phí, lệ phí Toà án Cá nhân, cơ quan, tổ chức phải nộp tiền tạm ứng án phí, tiền tạm ứng lệ phí, án phí, lệ phí Toà án, trừ trường hợp không phải nộp hoặc được miễn nộp tiền tạm ứng án phí, tiền tạm ứng lệ phí, án phí, lệ phí Tòa án theo quy định của Pháp lệnh này.” Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo nộp tiền tạm ứng án phí, ông Tâm phải nộp tiền tạm ứng án phí theo quy định tại Khoản 1 Điều 111 Luật Tố tụng Hành chính 2010. Sau khi thực hiện đúng các bước đã nêu trên, thì ông Tâm đã hoàn thành việc tiến hành thủ tục khiếu kiện đúng pháp luật. 4. Anh chị hãy giúp ông Tâm soạn thảo nội dung đơn khởi kiện gửi cơ quan tòa án? Soạn thảo mẫu đơn giúp ông Tâm theo Mẫu số 01 Nghị quyết số 02/2006/NQ-HĐTP ngày 12/05/2006 hướng dẫn thi hành các quy định trong Phần thứ hai "Thủ tục giải quyết vụ án tại Toà án cấp sơ thẩm của Bộ luật tố tụng dân sự, như sau: CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập-Tự do-Hạnh phúc Hà Nội, ngày…06.. tháng …09… năm…2011 ĐƠN KHỞI KIỆN Kính gửi: Toà án nhân dân Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An Họ và tên người khởi kiện: Nguyễn Văn Tâm Địa chỉ: Xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An Họ và tên người có quyền và lợi ích được bảo vệ (nếu có).............................................. Địa chỉ:.......................................................................................................................... Họ và tên người bị kiện: Chủ tịch UBND xã Mỹ Yên Địa chỉ: UBND xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An Họ và tên người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có)............................................. Địa chỉ:........................................................................................................................... Yêu cầu Toà án giải quyết những vấn đề sau đây đối với bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan: - Yêu cầu Tòa án yêu cầu UBND xã Mỹ Yên ngừng việc thu hồi đất bất hợp pháp đối với thửa ruộng của tôi. - Yêu cầu Tòa án yêu cầu UBND xã Mỹ Yên bồi thường thiệt hại gây ra đối với thửa ruộng của tôi, bao gồm: Thiệt hại mất trắng 1.500 m2 đất, Thiệt hại đối với hoa màu, lúa, và cây cối. Thiệt hại về kinh tế khi không được lao động sản xuất trong một thời gian dài. Thiệt hại về tinh thần mà tôi phải chịu trong suốt thời gian xã thu hồi đất làm cho tôi rất bức xúc ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần sa sút. Họ và tên người làm chứng (nếu có): Lê Thị Bé ( Hàng xóm ) Địa chỉ: Xã Mỹ Yên, Huyện Bến Lức, Tỉnh Long An Những tài liệu, chứng kèm theo đơn khởi kiện gồm có: 1… Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được công chứng, chứng thực. 2… Biên bản làm việc giữa UBND xã Mỹ Yên và tôi vào ngày 08/06/2007 3.... Giấy khám sức khỏe của Bệnh viện Huyện Bến Lức. ………………………………………………………………………………........................ …………………………………………………………………… ...................................... Người khởi kiện: Nguyễn Văn Tâm PHỤ LỤC Hướng dẫn sử dụng mẫu số 01 (1) Ghi địa điểm làm đơn khởi kiện (ví dụ: Hà Nội, ngày…..tháng…..năm……). (2) Ghi tên Toà án có thẩm quyền giải quyết vụ án; nếu là Toà án nhân dân cấp huyện, thì cần ghi rõ Toà án nhân dân huyện gì thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nào (ví dụ: Toà án nhân dân huyện A thuộc tỉnh B), nếu là Toà án nhân dân cấp tỉnh, thì ghi rõ Toà án nhân dân tỉnh (thành phố) nào (ví dụ: Toà án nhân dân tỉnh Hưng Yên) và địa chỉ của Toà án đó. (3) Nếu người khởi kiện là cá nhân, thì ghi họ và tên; nếu người khởi kiện là cơ quan, tổ chức, thì ghi tên cơ quan, tổ chức và ghi họ, tên của người đại điện hợp pháp của cơ quan, tổ chức khởi kiện đó. (4) Nếu người khởi kiện là cá nhân, thì ghi đầy đủ địa chỉ nơi cư trú (ví dụ: Nguyễn Văn A, trú tại thôn B, xã C, huyện M, tỉnh H); nếu người khởi kiện là cơ quan, tổ chức, thì ghi địa chỉ trụ sở chính của cơ quan, tổ chức đó (ví dụ: Công ty TNHH Hin Sen có trụ sở: Số 20 phố LTK, quận HK, thành phố H). (5), (7) và (9) Ghi tương tự như hướng dẫn tại điểm (3). (6), (8) và (10) Ghi tương tự như hướng dẫn tại điểm (4). (11) Nêu cụ thể từng vấn đề yêu cầu Toà án giải quyết. (12) và (13) Ghi họ và tên, địa chỉ nơi người làm chứng cư trú (thôn, xã, huyện, tỉnh), nếu là nơi làm việc, thì ghi địa chỉ nơi người đó làm việc (ví dụ: Nguyễn Văn A, công tác tại Công ty B, trụ sở làm việc tại số …phố…quận…TP Hà Nội). (14) Ghi rõ tên các tài liệu kèm theo đơn khởi kiện gồm có những tài liệu gì và phải đánh số thứ tự (ví dụ: các tài liệu kèm theo đơn gồm có: bản sao hợp đồng mua bán nhà, bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, …) (15) Ghi những thông tin mà người khởi kiện xét thấy cần thiết cho việc giải quyết vụ án (ví dụ: Người khởi kiện thông báo cho Toà án biết khi xảy ra tranh chấp một trong các đương sự đã đi nước ngoài chữa bệnh…). (16) Nếu người khởi kiện là cá nhân, thì phải có chữ ký hoặc điểm chỉ của người khởi kiện đó; nếu là cơ quan tổ chức khởi kiện, thì người đại điện hợp pháp của cơ quan, tổ chức khởi kiện ký tên, ghi rõ họ tên, chức vụ của mình và đóng dấu của cơ quan, tổ chức đó.