Đề tài Tổ chức công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH Nhà nước một thành viên Xuất nhập khẩu và đầu tư Hà Nội

Lêi nãi ®Çu Lao ®éng cã vai trß c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc lu«n b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng, ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ b»ng luËt lao ®éng, chÕ ®é tiÒn l­¬ng, chÕ ®é BHXH, BHYT, KPC§. TiÒn l­¬ng cã vai trß t¸c dông lµ ®ßn bÈy kinh tÕ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ng­êi lao ®éng. Chi phÝ nh©n c«ng chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín trong tæng sè chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. V× vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i t¨ng cwongf c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng, c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cÇn chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm… Tõ c¸c lý do ®· tr×nh bµy trªn nªn dÉn tíi viÖc chän ®Ò tµi: “ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty TNHH Nhµ n­íc mét thµnh viªn XuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t­ Hµ Néi”. §Ò tµi nµy ®· gióp em hiÓu râ h¬n vÒ thùc tiÔn c«ng viÖc kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ë ®¬n vÞ, song do tr×nh ®é vµ thêi gian thùc tiÔn cßn h¹n hÑp nªn kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù th«ng c¶m, gióp ®ì vµ gãp ý bæ sung cña c¸c thÇy c« ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn vµ ®Çy ®ñ h¬n. Néi dung cña luËn v¨n gåm ba ch­¬ng: Ch­¬ng 1 : C¸c vÊn ®Ò chung vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l­¬ng Ch­¬ng 2 : Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty TNHH Nhµ n­íc mét thµnh viªn xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t­ Hµ Néi Ch­¬ng 3 : NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l­¬ng ch­¬ng i C¸c vÊn ®Ò chung vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty TNHH Nhµ n­íc mét thµnh viªn xuÊt nhËp khÈu vµ ®Çu t­ Hµ Néi 1. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong Doanh nghiÖp. 1.1. Kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong doanh nghiÖp. Trong lÞch sö tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi, lao ®éng lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt, lao ®éng g¾n liÒn víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña con ng­êi. Cã thÓ ®Þnh nghÜa lao ®éng nh­ sau: “ Lao ®éng lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých, cã ý thøc cña con ng­êi nh»m t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn, biÕn chóng thµnh nh÷ng vËt cã Ých ®èi víi ®êi sèng cña m×nh”. Theo ®Þnh nghÜa trªn th× qu¸ tr×nh lao ®éng chÝnh lµ qu¸ tr×nh sö dông søc lao ®éng tøc lµ sö dông toµn bé thÓ lùc vµ trÝ tuÖ tån t¹i trong c¬ thÓ sèng cña con ng­êi mµ con ng­êi cã thÓ vËn dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Thùc chÊt søc lao ®éng míi chØ lµ kh¶ n¨ng cña lao ®éng mµ th«i. Lao ®éng cã mét vai trß quan träng ®èi víi x· héi loµi ng­êi. Loµi ng­êi ngay tõ khi xuÊt hiÖn ®Ó tån t¹i ®­îc tr­íc hÕt ph¶i tiªu dïng mét l­îng cña c¶i vËt chÊt nhÊt ®Þnh ®Ó tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu sinh häc c¬ b¶n nh­ ¨n, mÆc, ë... Muèn cã ®­îc cña c¶i vËt chÊt nµy kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i lao ®éng vµ chÝnh nhê lao ®éng con ng­êi míi kh¸m ph¸ ra thÕ giíi xung quanh, nhËn biÕt ®­îc c¸c quy luËt cña tù nhiªn vµ chinh phôc tù nhiªn. §øng trªn gãc ®é toµn x· héi th× lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng lµ ba yÕu tè cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Trong ®ã lao ®éng lµ yÕu tè quan träng mang tÝnh chñ ®éng,tÝch cùc nhÊt,vai trß cña lao ®éng ngµy cµng t¨ng. NÕu thiÕu lao ®éng th× 2 nh©n tè cßn l¹i sÏ trë thµnh v« dông. H¬n thÕ n÷a lao ®éng lµ nguån gèc cña gi¸ trÞ thÆng d­ - phÇn gi¸ trÞ míi sinh ra lµ c¬ së cho viÖc t¸i s¶n xuÊt më réng theo c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Nh­ chóng ta ®¨ biÕt, trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng s¶n xuÊt chuyÓn hÕt gi¸ trÞ søc lao ®éng vµo s¶n xuÊt mµ cßn t¹o ra thªm mét phÇn gi¸ trÞ míi n÷a, phÇn gi¸ trÞ míi nµy nÕu nh×n ë gãc ®é c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh th× ®ã chÝnh lµ lîi nhuËn - môc tiªu hµng ®Çu cña doanh nghiÖp. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra ®ßi hái ph¶i tiªu dïng liªn tôc c¸c yÕu tè t­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng mét c¸ch th­êng xuyªn. Mµ c¸c yÕu tè nµy kh«ng ph¶i lµ v« cïng v« tËn nªn cÇn ph¶i t¸i t¹o l¹i, hay t¸i s¶n xuÊt c¸c yÕu tè nµy. §èi víi t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng th× t¸i t¹o l¹i cã nghÜa lµ mua s¾m c¸i míi, nh­ng søc lao ®éng th× kh¸c. Søc lao ®éng g¾n liÒn víi ho¹t ®éng sèng cña con ng­êi lµ thÓ lùc, trÝ lùc con ng­êi, cho nªn muèn t¸i t¹o l¹i søc lao ®éng cÇn ph¶i th«ng qua ho¹t ®éng sèng cña con ng­êi, ng­êi tiªu dïng mét l­îng vËt chÊt nhÊt ®Þnh. PhÇn vËt chÊt nµy do ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng d­íi h×nh thøc hiÖn vËt, hay gi¸ trÞ vµ ®­îc gäi lµ tiÒn l­¬ng. Trong thêi kú kinh tÕ tËp trung, tiÒn l­¬ng ®­îc hiÓu mét c¸ch thèng nhÊt nh­ sau: “VÒ thùc chÊt tiÒn l­¬ng d­íi chñ nghÜa x· héi lµ mét phÇn thu nhËp quèc d©n, biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ, ®­îc nhµ n­íc ph©n phèi cã kÕ ho¹ch cho c«ng nh©n viªn cho phï hîp víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña mçi ng­êi ®· cèng hiÕn.TiÒn l­¬ng ph¶n ¸nh viÖc tr¶ c«ng cho c«ng nh©n viªn chøc dùa theo nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng”. Quan niÖm nµy ®· b¸c bá tiÒn l­¬ng lµ gi¸ trÞ søc lao ®éng. B©y giê tiÒn l­¬ng chØ lµm mét kh¸i niÖm thuéc ph¹m trï ph©n phèi, tu©n thñ qu¶n lý ph©n phèi. D­íi chñ nghÜa x· héi viÖc ph©n phèi lµ do nhµ n­íc lªn kÕ ho¹ch., ë n­íc ta quan t©m vÒ tiÒn l­¬ng nh­ vËy ®· tån t¹i trong mét thêi gian rÊt dµi. Khi hÖ thèng chñ nghÜa x· héi sôp ®æ, ®Ó tån t¹i ®Êt n­íc ta ®· ph¶i tiÕn hµnh mét cuéc c¶i c¸ch thËt toµn diÖn trªn mäi lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc t­ t­áng. C¬ chÕ thÞ tr­êng buéc chóng ta ph¶i cã thay ®æi lín trong nhËn thøc, v× vËy quan niÖm vÒ tiÒn l­¬ng còng ph¶i thay ®æi vÒ c¬ b¶n. §Ó cã ®­îc mét nhËn thøc ®óng vÒ tiÒn l­¬ng, phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý míi,kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng ph¶i ®¸p øng mét sè yªu cÇu sau: + Coi søc lao ®éng lµ hµng ho¸ cña thÞ tr­êng yÕu tè s¶n xuÊt. + TiÒn l­¬ng ph¶i lµ tiÒn tr¶ cho søc lao ®éng, tøc lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc lao ®éng theo qu¶n lý cung cÇu, gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng lao ®éng. + TiÒn l­¬ng lµ bé phËn c¬ b¶n (hoÆc duy nhÊt) trong thu nhËp cña ng­êi lao ®éng, ®ång thêi lµ mét trong c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n xuÊt - kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Nh­ vËy, tiÒn l­¬ng lµ sè tiÒn thï lao mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng mµ hä ®ãng gãp cho doanh nghiÖp nh»m ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng ®ñ ®Î t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ n©ng cao, båi d­ìng søc lao ®éng. TiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng, doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o: ®óng chÕ ®é tiÒn l­¬ng cña nhµ n­íc, g¾n víi yªu cÇu qu¶n lý lao ®éng cã t¸c dông n©ng cao kû luËt vµ t¨ng c­êng thi ®ua lao ®éng s¶n xuÊt, kÝch thÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao tay nghÒ vµ hiÖu suÊt c«ng t¸c. Ngoµi tiÒn l­¬ng ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng vµ cuéc sèng l©u dµi, b¶o vÖ søc khoÎ vµ ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng , theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh Doanh nghiÖp cßn ph¶i tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mét bé phËn chi phÝ gåm c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§. Trong ®ã BHXH ®­îc trÝch lËp ®Ó tµi trî cho tr­êng hîp c«ng nh©n viªn t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng nh­ èm ®au, thai s¶n nghØ h­u...BHYT ®Ó tµi trî cho viÖc phßng ch÷a bÖnh vµ ch¨m sãc søc kháe cho ng­¬i lao ®éng. KPC§ ®Ó phôc vô chi tiªu cho ho¹t ®éng tæ chøc cña ng­êi lao ®éng nh»m ch¨m lo, b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi lao ®éng. C¸c lo¹i b¶o hiÓm vµ KPC§ ®­îc h×nh thµnh vµ thùc hiÖn theo c¬ chÕ tµi chÝnh nhÊt ®Þnh . Víi nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t nh­ vËy vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ta cã thÓ thÊy r»ng tiÒn l­¬ng cã mét vai trß quan träng vµ mét vÞ trÝ quyÕt ®Þnh trong viÖc thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung tiÒn l­¬ng chÝnh lµ mét bé phËn cña s¶n phÈm x· héi míi s¸ng t¹o ®­îc, biÓu hiÖn b»ng tiÒn mµ ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng dùa trªn sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña mçi c¸ nh©n ®Ó bï ®¾p l¹i cho hao phÝ søc lao ®éng cña hä trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nã gióp cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi ®­îc diÔn ra liªn tôc vµ còng chÝnh nhê tiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng ®· t¹o lËp nªn quü tiªu dïng ®ª nu«i sèng b¶n th©n vµ gia ®×nh m×nh. XÐt trªn ph¹m vi cña Doanh nghiÖp th× tiÒn l­¬ng nÕu ®­îc ®¸nh gi¸ ®óng nã cã thÓ trë thµnh mét ®ßn bÈy kinh tÕ t¹i nªn søc m¹nh néi lùc tõ bªn trong gióp doanh nghiÖp thµnh c«ng trong s¶n xuÊt kinh doanh. Mét trong ba yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ lao ®éng, vµ tiÒn l­¬ng lµ mét bé phËn chi phÝ cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm. Sö dông lao ®éng hîp lý, tr¶ l­¬ng mét c¸ch ®óng ®¾n kh«ng nh÷ng gióp ®¶m b¶o ®êi sèng ng­êi lao ®éng mµ cßn thóc ®Èy t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, khuyÕn khÝch tÝnh s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt, tõ ®ã lµm h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ngµy nay Doanh nghiÖp nµo cµng h¹ thÊp ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt th× lîi nhuËn mµ Doanh nghiÖp thu ®­îc sÏ cµng lín. Do ®ã cã thÓ nãi lao ®éng, tiÒn l­¬ng chÝnh lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt yÕu gãp phÇn dÉn tíi sù thµnh c«ng cña Doanh nghiÖp. 1.2. Yªu cÇu qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng vµ BHXH, BHYT, KPC§ ®· t¹o nªn chi phÝ vÒ lao ®éng sèng trong tæng chi phÝ cña Doanh nghiÖp. ViÖc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh chi phÝ vÒ lao ®éng sèng ph¶i dùa trªn c¬ s¬ qu¶n lý vµ theo dâi qu¸ tr×nh huy ®éng sö dông lao ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã mét trong nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý quan träng n÷a lµ ph¶i tÝnh ®óng, ®ñ thï lao lao ®éng vµ thanh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n liªn quan ®Õn ng­êi lao ®éng, mÆt kh¸c gãp phÇn ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kho¶n chi phÝ lao ®éng sèng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm . Trong c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ngµy nay, tæ chøc vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c tÝnh ®ñ, tÝnh ®óng, chÝnh x¸c vµ thanh to¸n kÞp thêi tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ cho ng­êi lao ®éng vµ c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng. 1.3. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng ë Doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chñ yÕu sau: - Tæ chøc h¹ch to¸n vµ thu thËp ®Çy ®ñ, ®óng ®¾n c¸c chØ tiªu ban ®Çu theo yªu cÇu qu¶n lý vÒ lao ®éng theo tõng ng­êi lao ®éng, tõng ®¬n vÞ lao ®éng. - TÝnh ®óng, tÝnh ®ñ, kÞp thêi tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n cã liªn quan cho tõng ng­êi lao ®éng, tõng tæ s¶n xuÊt, tõng hîp ®éng giao kho¸n theo ®óng chÕ ®é nhµ n­íc, phï hîp víi c¸c quy ®Þnh qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp. - TÝnh to¸n, ph©n bæ hîp lý, chÝnh x¸c chi phÝ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tõng ®èi t­îng sö dông cã liªn quan. - Th­êng xuyªn còng nh­ ®Þnh kú tiÕn hµnh tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông lao ®éng, t×nh h×nh qu¶n lý vµ chi tiªu quü l­¬ng, cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn cã liªn quan ®Õn qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­¬ng. 2. C¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng trong Doanh nghiÖp. Tïy vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tÝnh chÊt c«ng viÖc vµ tr×nh ®é qu¶n lý kh¸c nhau cña Doanh nghiÖp nªn viÖc tÝnh l­¬ng vµ tr¶ chi phÝ lao ®éng cã thÓ bÞ thay ®æi d­íi nhiÒu h×nh thøc, nh­ng vÒ c¬ b¶n vÉn ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. HiÖn nay theo §iÒu 7 NghÞ ®Þnh sè 114/2002/N§ - CP ngµy 31/12/2002, Nhµ n­íc quy ®Þnh cô thÓ c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc bao gåm: 2.1. TiÒn l­¬ng theo thêi gian (theo th¸ng, theo tuÇn, theo ngµy hoÆc theo giê): ¸p dông víi nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý, chuyªn m«n, kü thuËt, nghiÖp vô, nh÷ng ng­êi lµm viÖc theo d©y chuyÒn c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nh÷ng ng­êi lµm c«ng viÖc mµ tr¶ l­¬ng thêi gian kh«ng cã hiÖu qu¶ h¬n c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng kh¸c. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã hai lo¹i: Tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n vµ tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng. *) Tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: §©y lµ sè tiÒn tr¶ cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo bËc l­¬ngvµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ. H×nh thøc nµy l¹i kh«ng xÐt ®Õn th¸i ®é vµ kÕt qu¶ lao ®éng. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy th­êng ®­îc chØ ¸p dông cho ng­êi lao ®éng kh«ng thÓ ®Þnh møc vµ tÝnh to¸n chÆt chÏ c«ng viÖc. L­¬ng th¸ng: TiÒn l­¬ng tr¶ cè ®Þnh hµng th¸ng trªn c¬ së hîp ®ång vµ ®­îc ¸p dông cho c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm ë bé phËn gi¸n tiÕp . L­¬ng ngµy: ¸p dông cho ng­êi lµm viÖc t¹m thêi ®èi víi tõng CNV. L­¬ng ngµy = L­¬ng th¸ng Sè ngµy lµm viÖc chÕ ®é L­¬ng giê: Lµ l­¬ng tr¶ cho mét giê lµm viÖc vµ ®­îc tÝnh b»ng tiÒn l­¬ng cña mét ngµy chia cho sè giê tiªu chuÈn cña lao ®éng lµ kh«ng qu¸ 48 giê/tuÇn. *) Tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng. H×nh thøc nµy dùa trªn sù kÕp hîp gi÷a tiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian gi¶n ®¬n víi c¸c chÕ ®é tiÒn th­ëng. H×nh thøc nµy kh«ng chØ xÐt ®Õn thêi gian lao ®éng vµ tr×nh ®é tay nghÒ mµ cßn xÐt ®Õn th¸i ®é lao ®éng, ý thøc tr¸ch nhiÖm, tinh thÇn s¸ng t¹o trong lao ®éng. Møc l­¬ng = L­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n + TiÒn th­ëng 2.2. H×nh thøc tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm : TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm ¸p dông víi nh÷ng c¸ nh©n hoÆc tËp thÓ ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc giao. ViÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ tr¶ l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ, tr¶ theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp, tr¶ theo s¶n phÈm cã th­ëng, theo s¶n phÈm luü tiÕn... H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy tu©n thñ theo nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng g¾n thu nhËp tiÒn l­¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña mçi c«ng nh©n. Do vËy kÝch thÝch n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, khuyÕn khÝch c«ng nh©n ra søc häc tËp v¨n ho¸ kü thuËt, nghiÖp vô ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, ra søc ph¸t huy s¸ng t¹o, c¶i tiÕn kü thuËt, c¶i tiÕn ph­¬ng thøc lao ®éng, sö dông tèt m¸y mãc, thiÕt bÞ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng....TiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm bao gåm c¸c h×nh thøc: TiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp, tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn. *) TiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp : Theo h×nh thøc nµy, tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®­îc x¸c ®Þnh theo sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña ph­¬ng thøc tr¶ l­¬ng nµy lµ cè ®Þnh vµ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: L = Q x §g Trong ®ã : L: TiÒn l­¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp. Q: Sè l­îng s¶n phÈm hîp quy c¸ch. §g: §¬n gi¸ l­¬ng mét s¶n phÈm . §¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hoµn thµnh vµ ®­îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc vµ ®Þnh møc thêi gian hay ®Þnh møc s¶n l­îng cho c«ng viÖc ®ã. Ngoµi ra trong ®¬n gi¸ cßn ®­îc tÝnh thªm tû lÖ khuyÕn khÝch tr¶ l­¬ng s¶n phÈm vµ phô cÊp khu vùc (nÕu cã). C«ng thøc x¸c ®Þnh: §g = ML x §t x ( 100 + K1 + K2) 100 HoÆc: §g = ML x ( 100 + K1 + K2) §t x 100 Trong ®ã : ML: Møc l­¬ng giê (ngµy) cña cÊp bËc c«ng viÖc. §t : §Þnh møc thêi gian ®¬n vÞ s¶n phÈm (giê hoÆc ngµy ) K1: Tû lÖ khuyÕn khÝch tr¶ l­¬ng s¶n phÈm do nhµ n­íc quy ®Þnh ( %). K2: Tû lÖ phô cÊp khu vùc ( nÕu cã ). *) TiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm tËp thÓ. TiÒn l­¬ng c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm cña c¶ tæ vµ ®¬n gi¸ chung ®Ó tÝnh l­¬ng cho c¶ tæ, sau ®ã ph©n phèi l¹i cho tõng ng­êi trong tæ. Tuú theo tÝnh chÊt c«ng viÖc sö dông lao ®éng doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c c¸ch sau: - Chia l­¬ng theo cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc. - Chia l­¬ng theo cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc kÕt hîp víi b×nh c«ng chÊm ®iÓm - Chia l­¬ng theo b×nh c«ng chÊm ®iÓm . *) TiÒn l­¬ng s¶n phÈm c¸ nh©n gi¸n tiÕp : ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chØ ¸p dông cho nh÷ng c«ng nh©n mµ c«ng viÖc cña hä cã ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n chÝnh, h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm nh­ c«ng nh©n söa ch÷a, c«ng nh©n ®iÒu chØnh trong nhµ m¸y... TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch nh©n sè l­îng s¶n phÈm thùc tÕ cña c«ng nh©n chÝnh ng­êi ®ã phôc vô víi ®¬n gi¸ l­¬ng cÊp bËc cña hä víi tû lÖ phÇn tr¨m hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n l­îng b×nh qu©n cña nh÷ng c«ng nh©n chÝnh. *) Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn : Theo h×nh thøc nµy th× ngoµi tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp th× cßn ph¶i c¨n cø vµo sè s¶n phÈm v­ît ®Þnh møc ®Ó tÝnh thªm sè tiÒn l­¬ng theo tû lÖ luü tiÕn. Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh v­ît ®Þnh møc cµng cao th× sè tiÒn l­¬ng tÝnh thªm cµng nhiÒu. *) Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng : §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kÕt hîp víi chÕ ®é tiÒn th­ëng trong s¶n xuÊt nh­ th­ëng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm,th­ëng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, th­ëng cho tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu... *) Tr¶ l­¬ng theo kho¸n c«ng viÖc : H×nh thøc nµy ¸p dông cho c«ng viÖc cã tÝnh ®¬n gi¶n, ®ét xuÊt. *) Tr¶ l­¬ng kho¸n gän theo s¶n phÈm cuèi cïng: H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng ®¬n vÞ ®· cã biªn chÕ lao ®éng. §¬n vÞ tÝnh quü tiÒn l­¬ng chÕ ®é cña tæng sè lao ®éng trong ®Þnh møc biªn chÕ vµ giao kho¸n cho tõng phßng, tõng bé phËn theo nguyªn t¾c hoµn thµnh c«ng viÖc. NÕu chi phÝ Ýt, bé phËn gi¸n tiÕp Ýt th× thu nhËp c«ng nh©n cao vµ ng­îc l¹i. Ngoµi viÖc tr¶ l­¬ng theo thêi gian vµ theo s¶n phÈm doanh nghiÖp cßn ¸p dông c¸c c¸ch tr¶ l­¬ng kh¸c ®Ó tÝnh cho ngµy c«ng, giê c«ng ngõng v¾ng. Bªn c¹nh ®ã c«ng nh©n viªn cßn ®­îc h­ëng chÕ ®é tiÒn th­ëng, tiÒn th­ëng cã thÓ ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (nÕu mang tÝnh th­êng xuyªn), cã thÓ ®­îc trÝch tõ quü khen th­ëng cña c«ng ty. Trong Doanh nghiÖp cã c¸c lo¹i tiÒn th­ëng nh­: th­ëng tû lÖ s¶n phÈm háng, th­ëng tiÕt kiÖm vËt t­.... C¨n cø vµo c¸c b¶ng l­¬ng th¸ng thèng nhÊt do nhµ n­íc quy ®Þnh cßn cã c¸c kho¶n phô cÊp: phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc,phô cÊp ®éc h¹i. ChÕ ®é phô cÊp ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong ph©n phèi thu nhËp, khuyÕn khÝch c«ng nh©n ®ang lµm viÖc ë nh÷ng n¬i khã kh¨n, nguy hiÓm th× tiÒn c«ng hä nhËn ®­îc ph¶i cao h¬n tiÒn l­¬ng b×nh th­êng. TiÒn l­¬ng tr¶ thªm giê cô thÓ nh­ sau: Tg = Tt x Hg x Gt Trong ®ã: - Tg: TiÒn l­¬ng tr¶ thªm giê. - Tt: TiÒn l­¬ng thùc tÕ tr¶. - Hg: Tû lÖ phÇn tr¨m l­¬ng ®­îc tr¶ thªm. - Gt: Sè giê lµm thªm. Møc l­¬ng tr¶ thªm, nhµ n­íc quy ®Þnh: - B»ng 150% nÕu lµm thªm vµo ngµy th­êng. - B»ng 200% nÕu lµm thªm vµo ngµy nghØ cuèi tuÇn. - B»ng 300% nÕu lµm thªm vµo ngµy lÔ. NÕu doanh nghiÖp bè trÝ lµm viÖc vµo ban ®ªm, ngoµi l­¬ng th­ëng theo thêi gian cßn ph¶i tr¶ thªm Ýt nhÊt 30% theo l­¬ng thùc tÕ cho ng­êi lao ®éng. Trong viÖc tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n cßn ph¶i tÝnh l­¬ng cho ngµy nghØ phÐp n¨m cña c«ng nh©n, nh­ng do viÖc nghØ phÐp cña c«ng nh©n kh«ng ®Òu ®Æn gi÷a c¸c th¸ng, do ®ã ®Ó tr¸nh khái ®ét biÕn trong gi¸ thµnh th× Doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng c«ng nh©n nghØ phÐp ®Ó ®­a vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Møc trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng c«ng nh©n nghØ phÐp = TiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ ng­êi lao ®éng trong th¸ng x Tû lÖ trÝch tr­íc Trong ®ã: Tû lÖ trÝch tr­íc = Tæng sè tiÒn l­¬ng nghØ phÐp kÕ ho¹ch Tæng sè tiÒn l­¬ng chÝnh kÕ ho¹ch cña ng­êi lao ®éng 3. Quü tiÒn l­¬ng, quü BHXH, BHYT & KPC§. 3.1. Quü tiÒn l­¬ng . Quü tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp bao gåm toµn bé tiÒn l­¬ng tÝnh tr¶ cho c«ng nh©n viªn do doanh nghiÖp qu¶n lý sö dông vµ chi tr¶ Néi dung cña quü tiÒn l­¬ng bao gåm: - TiÒn tr¶ theo thêi gian, tiÒn tr¶ theo s¶n phÈm, l­¬ng kho¸n. - TiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn ngõng viÖc ®i häc tËp, tù vÖ, héi nghÞ, nghØ phÐp n¨m... - C¸c lo¹i phô cÊp ®ªm, lµm thªm giê,... - C¸c kho¶n tiÒn th­ëng cã tÝnh chÊt th­êng xuyªn... - Trong c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ ph©n tÝch tiÒn l­¬ng cã thÓ chia ra tiÒn l­¬ng chÝnh vµ tiÒn l­¬ng phô: + TiÒn l­¬ng chÝnh lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho thêi gian ng­êi lao ®éng lµm nhiÖm vô chÝnh cña m×nh theo nhiÖm vô ®­îc giao theo hîp ®ång lao ®éng... + TiÒn l­¬ng phô lµ tiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ cho ng­êi lao ®éng thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do doanh nghiÖp ®iÒu ®éng nh­: héi häp, tËp tù vÖ vµ l­¬ng tr¶ cho thêi gian c«ng nh©n nghØ phÐp n¨m theo chÕ ®é. ViÖc ph©n chia quü l­¬ng nh­ trªn cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ l­u th«ng, trªn c¬ s¬ ®ã ®Ó x¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n chÝnh x¸c chi phÝ tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm .... §Ó qu¶n lý tèt quü l­¬ng, doanh nghiÖp lu«n lu«n g¾n tiÒn l­¬ng víi n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ lao ®éng, ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ph¶i thÊp h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng. 3.2. B¶o h