Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý và điều tiết vĩ mô của Nhà nước,
giữa các thành phần kinh tế có sự cạnh tranh gay gắt. Chính vì vậy đòi hỏi các
doanh nghiệp phải luôn vận động, tìm hiểu biện pháp nâng cao chất lượng và đồng
thời hạ giá thành sản phẩm để có thể cạnh tranh được với sản phẩm của các doanh
nghiệp khác trên thị trường. Đây chính là yêu cầu cần thiết giúp doanh nghiệp hoạt
động sản xuất kinh doanh thành công và thực sự có lãi. Để làm được điều này
doanh nghiệp phải sử dụng nhiều công cụ khác nhau, trong đó có kế toán mà đặc
biệt là kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
Có thể nói chi phí sản xuất là " đầu vào" của cả quá trình sản xuất, vì vậy tiết
kiệm chi phí sản xuất là tiền đề để hạ giá thành sản phẩm nhưng vẫn sản xuất ra
những sản phẩm có chất lượng, tăng lợi nhuận cho bản thân doanh nghiệp cũng như
toàn xã hội. Cho nên công tác hạ giá thành sản phẩm đã trở thành một nhân tố
quyết định sự sống còn của các doanh nghiệp kinh doanh xây lắp xây dựng cơ bản -ngành tạo ra và trang bị TSCĐ cho các ngành kinh tế quốc dân khác. Hạch toán chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một phần hành cơ bản của công tác hạch
toán kế toán , là cơ sở để giám đốc các hoạt động của doanh nghiệp, từ đó khắc
phục những tồn tại, phát huy những tiềm năng để đảm bảo cho công ty tồn tại và
phát triển trong cơ chế hạch toán kinh doanh của nền kinh tế thị trường. Đồng thời
nó cũng là cơ sở để nhà nước kiểm soát vốn đầu tư xây dựng cơ bản và thu thuế.
90 trang |
Chia sẻ: thuychi21 | Lượt xem: 1528 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tổ chức hạch toán kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty TNHH thương mại và xây dựng Đại Hợp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 1
LỜI MỞ ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý và điều tiết vĩ mô của Nhà nước,
giữa các thành phần kinh tế có sự cạnh tranh gay gắt. Chính vì vậy đòi hỏi các
doanh nghiệp phải luôn vận động, tìm hiểu biện pháp nâng cao chất lượng và đồng
thời hạ giá thành sản phẩm để có thể cạnh tranh được với sản phẩm của các doanh
nghiệp khác trên thị trường. Đây chính là yêu cầu cần thiết giúp doanh nghiệp hoạt
động sản xuất kinh doanh thành công và thực sự có lãi. Để làm được điều này
doanh nghiệp phải sử dụng nhiều công cụ khác nhau, trong đó có kế toán mà đặc
biệt là kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
Có thể nói chi phí sản xuất là " đầu vào" của cả quá trình sản xuất, vì vậy tiết
kiệm chi phí sản xuất là tiền đề để hạ giá thành sản phẩm nhưng vẫn sản xuất ra
những sản phẩm có chất lượng, tăng lợi nhuận cho bản thân doanh nghiệp cũng như
toàn xã hội. Cho nên công tác hạ giá thành sản phẩm đã trở thành một nhân tố
quyết định sự sống còn của các doanh nghiệp kinh doanh xây lắp xây dựng cơ bản -
ngành tạo ra và trang bị TSCĐ cho các ngành kinh tế quốc dân khác. Hạch toán chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một phần hành cơ bản của công tác hạch
toán kế toán , là cơ sở để giám đốc các hoạt động của doanh nghiệp, từ đó khắc
phục những tồn tại, phát huy những tiềm năng để đảm bảo cho công ty tồn tại và
phát triển trong cơ chế hạch toán kinh doanh của nền kinh tế thị trường. Đồng thời
nó cũng là cơ sở để nhà nước kiểm soát vốn đầu tư xây dựng cơ bản và thu thuế.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, trong thời gian ngắn tìm hiểu
thực tế công tác tại công ty xây dựng TNHH thương mại và xây dựng Đại Hợp em
xin mạnh dạn lựa chọn đề tài:" Tổ chức hạch toán kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm tại công ty TNHH thương mại và xây dựng Đại Hợp".
Luận văn tốt nghiệp gồm 3 phần:
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 2
Phần 1: Lý luận chung về tổ chức hạch toán kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm trong đơn vị kinh doanh xây dựng cơ bản.
Phần 2: Tình hình thực tế về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm tại Công ty TNHH thương mại và xây dựng Đại Hợp.
Phần 3: Hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm xây lắp tại công ty TNHH thương mại và xây dựng Đại Hợp.
Do thời gian thực tập và kiến thức thực tế còn hạn chế nên bài viết không thể
tránh khỏi những thiếu sót. Vậy em mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các thầy
cô giáo để luận văn tốt nghiệp của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trong bộ môn kế toán trường Đại
học Dân Lập Hải Phòng, các cho chú trong phòng Tài chính- kế toán Công ty
TNHH thương mại và xây dựng Đại Hợp, và đặc biệt là Thầy giáo - đã giúp em rất
nhiều để em có thể hoàn thành luận văn này.
Sinh viên:
Nguyễn thị thu Hằng
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 3
CHƢƠNG I
LÝ LUẬN CHUNG VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP XÂY LẮP.
1.1 Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp
1.1.1 Khái niệm và bản chất của chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm trong doanh nghiệp xây lắp
1.1.1.1 Khái niệm và bản chất của chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động
sống, lao động vật hóa mà doanh nghiệp đã bỏ ra để tiến hành các hoạt động sản
xuất kinh doanh trong một kỳ nhất định( tháng, quý, năm).
Quá trình sản xuất của một doanh nghiệp là quá trình tạo ra các sản phẩm theo
yêu cầu của thị trường. Đó chính là quá trình mà doanh nghiệp kết hợp hài hòa giữa
ba yếu tố cơ bản của một quá trình sản xuất: tư liệu lao động, đối tượng lao động và
lao động sống. Sự hình thành nên các chi phí sản xuất để tạo ra giá trị sản phẩm là
tất yếu khách quan, không phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người. Chi phí
sản xuất phát sinh có tính chất thường xuyên và gắn liền với quá trình sản xuất. Chi
phí của doanh nghiệp vận động qua ba giai đoạn của quá trình sản xuất kinh doanh:
Cung cấp - sản xuất - tiêu thụ. Như vậy, Chi phí sản xuất nằm trong quá trình sản
xuất, ngoài ra còn có những chi phí không tính vào chi phí sản xuất như hoạt động
quảng cáo, mang tính chất sự nghiệp...
Việc làm rõ khái niệm, bản chất của chi phí sản xuất trong doanh nghiệp giúp
kế toán tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp từ đó phát
huy được chỉ tiêu giá thành trong công tác quản lý, kiểm tra, giám đốc quá trình sản
xuất của doanh nghiệp.
1.1.1.2 Khái niệm và bản chất giá thành sản phẩm xây lắp
Quá trình sản xuất là một quá trình thống nhất bao gồm 2 mặt: Mặt hao phí sản
xuất và mặt kết quả sản xuất. Chi phí sản xuất mới chỉ là một mặt thể hiện sự hao
phí. Để đánh giá chất lượng sản xuất kinh doanh cần xem xét chi phí trong mối
quan hệ với kết quả đầu ra của một quá trình sản xuất - đó là sản phẩm hoàn thành.
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 4
Quan hệ so sánh này đã hình thành nên chỉ tiêu giá thành sản phẩm và đây cũng là
vấn đề cơ bản của quá trình sản xuất.
Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền toàn bộ các khoản hao phí về lao
động sống và lao động vật hóa có liên quan đến khối lượng công tác, sản phẩm,
lao vụ đã hoàn thành.
Trong xây dựng cơ bản, giá thành sản phẩm xây lắp là biểu hiện bằng tiền về
vật liệu nhân công, sử dụng máy thi công và các phí tổn khác để hoàn thành khối
lượng sản phẩm xây lắp nhất định. Trong đó, sản phẩm xây lắp có thể là kết cấu
công việc hoặc là giai đoạn công việc có thiết kế và tính dự toán, có thể là công
trình hay hạng mục công trình.
Giá thành sản xuất sản phẩm xây lắp là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh chất
lượng hoạt động sản xuất, phản ánh kết quả sử dụng các loại tài sản, vật tư, lao
động, tiền vốn trong suốt quá trình sản xuất cũng như các giải pháp kinh tế kỹ thuật
mà doanh nghiệp đang thực hiện nhằm đạt được mục đích sản xuất khối lượng sản
phẩm nhiều nhất với chi phí bỏ ra thấp nhất. Giá thành còn là căn cứ để tính toán
xác định hiệu quả kinh tế các hoạt động sản xuất cũng như hiệu quả quản trị chi phí
của doanh nghiệp.
1.1.2 Yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm xây lắp
Sản phẩm của ngành xây lắp thường có giá trị lớn, chi phí để đầu tư cho xây
dựng cơ bản chiếm tỷ trọng đáng kể trong các khoản chi phí của Ngân sách nhà
nước. Để đảm bảo vốn đầu tư được quản lý chặt chẽ và sử dụng một cách có hiệu
quả, hoạt động xây dựng cơ bản phải đáp ứng được yêu cầu sau:
+ Công tác đầu tư xây dựng cơ bản phải tạo ra được những sản phẩm được xã
hội chấp nhận về giá cả và chất lượng, đầu tư được những mục tiêu phát triển của
xã hội trong từng thời kỳ.
+ Thực hiện việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công ngiệp hóa - hiện
đại hóa, đẩy nhanh tiến độ tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và tinh
thần cho nhân dân.
+ Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn đầu tư trong nước cũng như
nước ngoài vào Việt Nam, khai thác tốt tài nguyên, tiềm năng lao động, đất đai, bảo
vệ môi trường sinh thái.
+ Xây dựng phải theo quy hoạch được duyệt, thiết kế hợp lý, mỹ quan, công
nghệ hiện đại, xây dựng đúng tiến độ, chất lượng cao với giá cả hợp lý và phải thực
hiện bảo hành công trình.
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 5
1.1.3 Vai trò, nhiệm vụ của kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
trong doanh nghiệp xây lắp.
Trong công tác quản lý doanh nghiệp, chi phí và giá thành của một sản phẩm là
một trong những yếu tố hàng đầu luôn được các nhà lãnh đạo phân tích đánh giá
tình hình thực hiện các chỉ tiêu định mức, dự toán tình hình sử dụng vật tư, lao
động, tiền vốn có hiệu quả, tiết kiệm hay lãng phí.
Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp phải thực hiện đầy
đủ các nhiệm vụ sau:
+ Căn cứ vào các đặc điểm quy trình công nghệ, đặc điểm tổ chức sản xuất sản
phẩm của doanh nghiệp để xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, đối tượng
tính giá thành sản phẩm , vận dụng các phương pháp tính giá thành thích hợp.
+ Tổ chức tập hợp và phân bổ từng loại chi phí theo đúng đối tượng tập hợp chi
phí đã xác dịnh , bằng phương pháp thích hợp đã chọn , cung cấp kịp thời chính xác
số liệu thông tin tổng hợp các khoản mục chi phí và yếu tố chi phí quy định, xác
định đúng đắn chi phí của sản phẩm dở dang cuối kỳ.
+ Định kỳ tiến hành phân tích tình hình thực hiện các định mức chi phí và dự
toán chi phí, tình hình thực hiện các kế hoach giá thành, phát hiện kịp thời khả
năng tiềm tàng đề xuất biện pháp thích hợp để phấn đấu tiết kiệm chi phí sản xuất
và hạ giá thành sản phẩm.
1.2 Phân loại chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp
xây lắp.
1.2.1 Phân loại chi phí sản xuất
Các chi phí doanh nghiệp bỏ ra để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh bao
gồm nhiều khoản, khác nhau cả về nội dung kinh tế, tính chất, công dụng, vai trò,
vị trí... Do đó, để quản lý và kiểm tra chặt chẽ việc thực hiện các định mức chi phí,
đáp ứng yêu cầu của kế toán tập hợp chi phí sản xuất kinh doanh, tiết kiệm chi phí
sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, phát huy hơn nữa vai trò, nhiệm vụ của công tác
kế toán đối với sự phát triển của doanh nghiệp thì cần phải tiến hành phân loại chi
phí sản xuất. Phân loại chi phí sản xuất là việc sắp xếp chi phí sản xuất vào từng
loại, từng nhóm khác nhau theo những đặc trưng nhất định.
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 6
Chi phí sản xuất kinh doanh có thể được phân loại theo nhiều tiêu thức khác
nhau tùy thuộc vào mục đích và yêu cầu công tác quản lý . Tuy nhiên , về mặt hạch
toán, chi phí sản xuất thường được phân loại theo các tiêu thức sau:
1.2.1.1 Phân loại theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí ( hay phân loại
chi phí theo sản xuất theo yếu tố)
Theo cách phân loại này, căn cứ vào tính chất nội dung kinh tế của chi phí sản
xuất để chia ra các yếu tố chi phí, mỗ yếu tố chi phí chỉ bao gồm những chi phí có
cùng nội dung kinh tế, không xét đến công dụng cụ thể, địa điểm phát sinh.
Đối với doanh nghiệp xây lắp, toàn bộ chi phí phát sinh trong kỳ được chia
thành các yếu tố:
+ Chi phí nguyên vật liệu: Bao gồm toàn bộ các chi phí về nguyên vật liệu
chính,nguyên vật liệu phụ như: Xi măng, cát, gạch, sắt thép, sơn ve, cọc, các phụ
gia...
+ Chi phí công cụ, dụng cụ sản xuất: Quần áo bảo hộ lao động, mặt nạ hàn, ván
khuôn....
+ Chi phí nhiên liệu, động lực: xăng, dầu, mỡ, khí nén...
+ Chi phí lương và các khoản trich theo lương của công nhân viên chức, công
nhân trực tiếp sản xuất và công nhân thuê ngoài.
+ Chi phí khấu hao tài sản cố định: Bao gồm toàn bộ số tiền trích khấu hao tài
sản cố định của doanh nghiệp như nhà xưởng, nhà làm việc, máy móc, thiết bị... sử
dụng cho sản xuất kinh doanh trong kỳ.
+ Chi phí dịch vụ mua ngoài: bao gồm toàn bộ số tiền doanh nghiệp đã trả về
các loại dịch vụ mua từ bên ngoài như: tiền điện, nước, tiền bưu phí... phục vụ cho
hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.
+ Chi phí khác bằng tiền: Bao gồm toàn bộ chi phí khác bằng tiền phát sinh
trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Phân loại chi phí theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí có tác dụng rất lơn
trong quản lý chi phí sản xuất. Nó cho biết kết cất tỷ trọng của từng yếu tố chi phí
sản xuất để phân tích, đánh giá tình hình thực hiện dự toán chi phí sản xuất và lập
kế hoạch cung ứng vật tư, tính toán nhu cầu vốn lưu động định mức. Đối với công
tác kế toán nó là cơ sở để tổ chức việc tập hợp chi phí sản xuất theo yếu tố,giám
đốc tình hình thực hiện dự toán chi phí sản xuất đồng thời là cơ sở để tính toán thu
nhập.
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 7
1.2.1.2 Phân loại theo mục đích công dụng của chi phí
Theo cách phân loại này, bao gồm các khoản mục chi phí sau:
+ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp : là toàn bộ những chi phí về nguyên vật liệu
cấu thành nên thực thể sản phẩm, công trình như nguyên vật liệu chính(cát, sỏi, xi
măng), vật liệu phụ( sơn, phụ gia..) các cấu kiện bê tông lẻ.
+ Chi phí nhân công trực tiếp: Là toàn bộ tiền lương chính, lương phụ, phụ cấp
lương, và các khoản trích cho các quỹ BHXH, BHYT,BHTN, KPCĐ theo tỷ lệ với
tiền lương phát sinh của công nhân trực tiếp sản xuất.
+ Chi phí sản xuất chung: Bao gồm tiền lương và các khoản trích theo lương
của bộ phận quản lý phân xưởng , chi phí nguyên vật liệu sử dụng cho việc quản lý
sản xuất, chi phí công cụ dụng cụ cho việc thi công, chế tạo sản phẩm, chi phí khấu
hao tài sản cố định, thiết bị dùng cho quản lý, chi phí dịch vụ mua ngoài, chi phú
khác bằng tiền.
Việc phân loại này là cơ sở để kế toán cho phí sản xuất tính giá thành sản phẩm
theo từng khoản mục chi phí, kiểm tra tình hình thực hiện giá thành kế hoạch và
đây cũng là căn cứ để lập kế hoạch giá thành theo khoản mục kỳ sau.
1.2.1.3 Phân loại chi phí sản xuất theo phƣơng pháp tính nhập chi phí vào giá
thành
Theo cách phân loại này, chi phí sản xuất được chia làm 2 loại sau:
+ Chi phí trực tiếp: là những chi phí sản xuất phát sinh liên quan trực tiếp với
việc sản xuất ra một loại sản phẩm, một công việc nhất định. Đối với loại chi phí
này, kế toán có thể căn cứ vào số liệu chứng từ kế toán để ghi trực tiếp cho từng đối
tượng chịu chi phí.
+ Chi phí gián tiếp: Là chi phí liên quan đến nhiều loại sản phẩm, công trình do
đó người ta phải dùng phương pháp phân bổ gián tiếp chi phí này cho các loại sản
phẩm đã sản xuất ra theo một tiêu thức thích hợp.
Cách phân loại này có ý nghĩa đối với việc xác định phương pháp kế toán tập
hợp và phân bổ chi phí cho các đối tượng một cách hơp lý.
1.2.1.4 Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ chi phí với khối lƣợng công
việc, sản phẩm hoàn thành
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 8
Căn cứ vào mối quan hệ giữa chi phí sản xuất kinh doanh với khối lượng hoạt
động , chi phí được chia thành:
+ Chi phí biến đổi: Là những khoản chi phí có sự thay đổi về tổng số, về tỷ lệ
so với khối lượng công việc hoàn thành. Thuộc loại chi phí này bao gồm chi phí
nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp...Cần lưu ý rằng biến phí khi
tính cho một đơn vị sản phẩm thì có tính cố định
+ Chi phí cố định: Là các khoản chi phí không thay đổi về tổng số so với khối
lượng công việc hoàn thành hay nói cách khác là những chi phí không tăng giảm
khi khối lượng sản phẩm sản xuất trong kỳ tăng lên hay giảm đi. Tuy nhiên định
phí khi tính cho một đơn vị sản phẩm thì lại thay đổi. Thuộc loại chi phí này bao
gồm chi phí về khấu khao tài sản cố định, Chi phí thuê mặt bằng, chi phí quảng
cáo, tiền lương của bộ phận quản lý phục vụ...
Việc phân loại chi phí sản xuất kinh doanh thành biến phí và định phí có tác
dụng lớn đối với việc quản trị kinh doanh, Phân tich điểm hòa vốn và phục vụ cho
việc ra quyết định quản lý cần thiết để hạ giá thành sản phẩm, nâng cao hiệu quả
sản xuất kinh doanh.
1.2.2 phân loại giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp xây lắp
Để đáp ứng yêu cầu của quản lý, hạch toán và kế hoạch giá thành cũng như
yêu cầu xây dựng giá cả, giá thành được xem xét dưới nhiều góc độ, vị trí tính toán
khác nhau. Giá thành sản phẩm xây lắp được phân loại như sau:
1.2.2.1 Phân loại theo thời điểm và nguồn số liệu để tính giá thành sản phẩm.
Chỉ tiêu giá thành được chia thành các loại sau:
+ Giá thành dự toán công tác xây lắp
Giá thành dự toán là chi phí cao nhất mà xã hội cho phép để hoàn thành công
tác xây lắp . Là loại giá thành được xác định dựa trên cơ sở các định mức của nhà
nước và khung giá thành quy định cho từng lãnh thổ.
Giá thành dự toán của công
trình, hạng mục công trình
=
Khối lượng
xây lắp thực tế
*
Đơn giá
dự toán
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 9
+ Giá thành kế hoạch
Việc tính toán, xác định giá thành kế hoạch được thực hiện trước khi tiến hành
quá trình sản xuất kinh doanh (xây lắp) do bộ phận kế toán, kế hoạch thực hiện. Giá
thành kế hoạch được tính toán trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định
mức , các dự toán chi phí của kỳ kế hoạch. Đây được xem là mục tiêu phấn đấu của
doanh ngiệp và cũng là cơ sở để phân tích, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch
giá thành, kế hoạch hạ giá thành xây lắp, phản ánh trình độ quản lý giá thành của
doanh nghiệp.
+ Giá thành định mức
Cũng như giá thành kế hoạch, giá thành định mức cũng được xác định trước khi bắt
đầu sản xuất sản phẩm. Tuy nhiên, khác với giá thành kế hoạch được xây dựng trên
cơ sở các định mức bình quân tiên tiến và không biến đổi trong suốt cả kỳ kế
hoạch. Vì thế ,giá thành định mức luôn thay đổi phù hợp với sự thay đổi của các
định mức chi phí đạt được trong quá trình thực hiện kế hoạch giá thành.
+ Giá thành thực tế
Việc tính toán giá thành thực tế được xác định sau khi đã hoàn thành việc sản
xuất sản phẩm căn cứ vào chi phí thực tế đã phát sinh.
Giá thành thực tế của sản phẩm là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả
phấn đấu của doanh nghiệp trong việc tổ chức và sử dụng các giải pháp kinh tế - tổ
chức kỹ thuật để thực hiện quá trình sản xuất, là cơ sở để xác định giá trị sản phẩm,
giá bán sản phẩm và để xác định kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp ảnh hưởng đến thu nhập của doanh nghiệp.
Giá thành
thực tế
=
Chi phí sản xuất
dở dang đầu kỳ
+
Chi phí sản xuất
phát sinh trong kỳ
-
Chi phí sản xuất
dở dang cuối kỳ
Về nguyên tắc ba loại giá thành trên phải đảm bảo mối quan hệ sau:
Giá thành dự toán ≥ Giá thành kế hoạch ≥ Giá thành thực tế
Giá thành dự toán của công
trình, hạng mục công trình
=
Giá thành dự toán của công
trình, hạng mục công trình
*
Lợi nhuận
định mức
Giá thành kế hoạch từng công
trình, hạng mục công trình
=
Giá thành dự toán từng công
trình, hạng mục công trình
*
Mức hạ giá
thành dự toán
Khóa luận tốt nghiệp Trường Đại Học Dân Lập Hải Phòng
Sinh viên: Nguyễn thị thu Hằng - Lớp QTL 302K 10
Việc so sánh giá thành thực tế với giá thành dự toán cho phép dánh giá trình độ
của doanh nghiệp trong mối quan hệ với các doanh nghiệp xây lắp khác. Việc so
sánh giá thành thực tế với giá thành kế hoạch cho phép đánh giá sự tiến bộ hay yếu
kém của doanh nghiệp xây lắp trong điều kiện cụ thể về cơ sở vật chất và trình độ
quản lý.
1.2.2.2 Phân loại theo phạm vi phát sinh chi phí
Theo phạm vi phát sinh chi phí, giá thành được chia thành các loại sau:
+ Giá thành sản xuất: Là chỉ tiêu phản ánh tất cả những chi phí phát sinh liên
quan đến việc sản xuất , hoàn thành hạng mục công trình hay từng khối lượng công
việc.
Giá thành sản xuất bao gồm các chi phí sản xuất như chi phí nguyên vật liệu
trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung cho từng công trình
hay từng khối lượng công việc. Giá thành sản xuất sản phẩm là cơ sở để tính giá
vốn hàng bán và lãi gộp của doanh nghiệp sản xuất.
+ Giá thành toàn bộ: Bao gồm giá thành sản xuất sản phẩm cộng thêm chi phí
quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hạng mục công trình, từng sản phẩm. Giá thành
toàn bộ của sản phẩm chỉ được xác định khi hạng mục công trình hay khối lượng
công trình được hoàn thành và bàn giao.
Xuất phát từ đặc điểm của sản phẩm xây dựng để đáp ứng yêu cầu của công tác
quản lý về chi