Máy bán hàng tự động là phương tiện mua bán quen thuộc của rất nhiều nước trên Thế giới. Cách thức mua bán này được xem là xu thế của những đô thị hiện đại với nhịp sống ngày càng sôi động và đòi hỏi cao.
Việt Nam được xem là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế và tốc độ đô thị hóa nhanh nhất Thế giới. Tuy vậy, phương thức mua bán hiện đại này vẫn chưa xuất hiện nhiều ở nước ta.
Trước thực tế đó, chúng tôi thực hiện bài nghiên cứu này với mục đích tìm hiểu rõ hơn về máy bán hàng tự động; từ đó có thể đưa ra những nhận xét về triển vọng phát triển máy bán hàng tự động tại Việt Nam và những đề xuất nhằm giúp các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này có thể thực hiện hoạt động kinh doanh của mình tốt hơn.
Thuật ngữ “máy bán hàng tự động” (vending machine) trên Thế giới bao gồm cả những chiếc máy thu phí giao thông, máy bán vé tại các điểm đỗ xe, máy rút tiền tự động Trong khuôn khổ bài nghiên cứu này, chúng tôi chỉ xin được đề cập tới loại máy bán hàng tự động thông dung nhất: máy bán các sản phẩm hàng hóa tiêu dùng.
34 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 4877 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Triển vọng phát triển máy bán hàng tự động tại Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
1 LỜI MỞ ĐẦU 4
2 TỔNG QUAN VỀ MÁY BÁN HÀNG TỰ ĐỘNG 5
2.1 Lịch sử ra đời và phát triển của máy bán hàng tự động 5
2.2 Lợi ích của việc sử dụng máy bán hàng tự động 8
2.3 Hạn chế của máy bán hàng tự động 11
2.4 Các điều kiện để sử dụng máy bán hàng tự động 12
3 CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ TRIỂN VỌNG VIỆC SỬ DỤNG MÁY BÁN HÀNG TỰ ĐỘNG TẠI VIỆT NAM 16
3.1 Cơ sở hạ tầng 16
3.2 Thói quen tiêu dùng 17
3.3 Kỹ thuật 19
3.4 Tài chính 20
3.5 Triển vọng phát triển máy bán hàng tự động tại Việt Nam 20
4 GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY VIỆC SỬ DỤNG MÁY BÁN HÀNG TỰ ĐỘNG 23
4.1 Tạo lập thói quen sử dụng máy bán hàng tự động cho người tiêu dùng 23
4.2 Tạo sự thuận tiện trong thanh toán 26
4.3 Đề xuất phương án kinh doanh 27
4.3.1 Vấn đề thứ nhất: Lựa chọn công nghệ 27
4.3.2 Vấn đề thứ hai: hình thức tổ chức kinh doanh 29
4.3.3 Vấn đề thứ ba: lựa chọn địa điểm 30
4.3.4 Vấn đề thứ tư: tài chính 31
4.4 Kiến nghị đối với Chính phủ 33
5 KẾT LUẬN 35
6 Tài liệu tham khảo 36
LỜI MỞ ĐẦU
Máy bán hàng tự động là phương tiện mua bán quen thuộc của rất nhiều nước trên Thế giới. Cách thức mua bán này được xem là xu thế của những đô thị hiện đại với nhịp sống ngày càng sôi động và đòi hỏi cao.
Việt Nam được xem là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển kinh tế và tốc độ đô thị hóa nhanh nhất Thế giới. Tuy vậy, phương thức mua bán hiện đại này vẫn chưa xuất hiện nhiều ở nước ta.
Trước thực tế đó, chúng tôi thực hiện bài nghiên cứu này với mục đích tìm hiểu rõ hơn về máy bán hàng tự động; từ đó có thể đưa ra những nhận xét về triển vọng phát triển máy bán hàng tự động tại Việt Nam và những đề xuất nhằm giúp các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này có thể thực hiện hoạt động kinh doanh của mình tốt hơn.
Thuật ngữ “máy bán hàng tự động” (vending machine) trên Thế giới bao gồm cả những chiếc máy thu phí giao thông, máy bán vé tại các điểm đỗ xe, máy rút tiền tự động…Trong khuôn khổ bài nghiên cứu này, chúng tôi chỉ xin được đề cập tới loại máy bán hàng tự động thông dung nhất: máy bán các sản phẩm hàng hóa tiêu dùng.
Vì kiến thức và kinh nghiệm còn nhiều hạn chế, chúng tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và các bạn.
TỔNG QUAN VỀ MÁY BÁN HÀNG TỰ ĐỘNG
Máy bán hàng tự động hiện nay đã phổ biến trên Thế giới. Theo thống kê, tại Nhật cứ trung bình 23 người dân lại có một chiếc máy bán hàng tự động. Con số này ở Mỹ là 35 dân/1 máy. Nhưng ở Việt Nam chúng ta nó vẫn còn rất xa lạ với đại bộ phận người tiêu dùng. Có thể mô tả một cách đơn giản nhất về loại máy này là nó thay thế người bán hàng nhận tiền của khách và cung cấp đúng mặt hàng mà khách mong muốn ngay lập tức. Đây là một loại máy móc đòi hỏi một trình độ công nghệ khá hiện đại, tuy nhiên nó đã được ra đời từ rất lâu.
Lịch sử ra đời và phát triển của máy bán hàng tự động
Nhà toán học Hy Lạp Hero được xem như người đầu tiên phát minh ra một chiếc máy bán hàng tự động vào năm 215 trước Công nguyên khi ông thiết kế ra một chiếc máy bán nước thánh trong các đền thờ ở Ai Cập. Chiếc máy bán hàng tự động thương mại đầu tiên sử dụng tiền xu được giới thiệu tại Luân Đôn, Anh vào đầu những năm 1880, dùng để bán các loại thiếp. Richard Carlise, chủ một hiệu sách và nhà xuất bản, đã phát minh ra một chiếc máy bán sách tự động cũng vào khoảng thời gian đó. Vào năm 1888, công ty Thomas Adam Gum đã giới thiệu chiếc máy bán hàng tự động đầu tiên vào thị trường Mỹ. Nó được thiết lập tại ga tầu điện ngầm thành phố New York và bán kẹo gôm Tutti-Fruiti. Đến năm 1897, công ty Pulver đã thêm các con số chuyển động vào các máy bán kẹo gôm của nó như một điều để thu hút khách hàng. Máy bán kẹo bọc đường được giới thiệu vào năm 1907. Máy bán hàng tự động nhanh chóng cung cấp mọi thứ, bao gồm cả xì gà, thiệp, tem, v.v… Ở Philadenphia, một nhà hàng hoạt động hoàn toàn bằng tiền xu gọi là Horh&Hardart được mở cửa vào năm 1902 và hoạt động cho đến tận năm 1962. Vào đầu những năm 1920, chiếc máy bán hàng tự động lần đầu tiên bán soda vào cốc. Đến năm 1926, một nhà phát minh người Mỹ tên là William Rowe đã phát minh ra một chiếc máy bán thuốc lá.
Cho đến nay, máy bán hàng tự động đã xuất hiện ở hầu hết các quốc gia trên thế giới với trình độ phát triển rất cao. Mỗi một loại máy cung cấp một chủng loại hàng hóa khác nhau và hình dáng, kích cỡ của mỗi loại máy phụ thuộc vào loại hàng hóa hay số lượng mà nó có thể cung cấp. Việc thanh toán tại những chiếc máy bán hàng tự động cũng đa dạng hơn. Không chỉ chấp nhận tiền xu, hiện nay ở một số nước tiên tiến, người ta đã phát minh ra cả những chiếc máy có thể nhận biết tiền giấy, thẻ tín dụng v.v.. Mỹ và Nhật là hai quốc gia có thị trường máy bán hàng tự động sôi động nhất.
Như vậy, có thể kết luận rằng máy bán hàng tự động đã có một lịch sử lâu đời và ngày càng được hiện đại hóa, mang nhiều tính năng để có thể đáp ứng mọi nhu cầu của người tiêu dùng.
Để có cái nhìn trực quan hơn về máy bán hàng tự động, chúng tôi xin được giới thiệu một vài hình ảnh tiêu biểu về máy bán hàng tự động tai Nhật Bản và Mỹ, những nơi được coi là phát triển nhất với những chiếc máy này.
Một dẫy máy bán hàng tự động đặt bên ngoài một tòa nhà cao tầng tại Nhật
Một seri máy bán hàng tự động được thiết kế liền kề ( tại Mỹ)
Một chiếc máy bán cà phê Một góc phố quen thuộc tại Nhật
Lợi ích của việc sử dụng máy bán hàng tự động
Hệ thống bán hàng tự động là một phát minh nhằm phục vụ những nhu cầu ngày càng cao của con người. Trên thế giới ngày nay phương tiện này đã được sử dụng một cách phổ biến. Từ thành phố này đến thành phố khác, từ địa phương này đên địa phương khác, từ thị trấn này đến thị trấn khác... hay từ nhà đến nơi làm việc chỗ nào cũng có thể bắt gặp máy bán hàng tự động với đủ hàng hoá cần thiết. Sở dĩ máy bán hàng tự động có thể phát triển rộng khắp như vậy bởi nó có nhiều tiện ích mà cả những người làm kinh tế lẫn người tiêu dùng không thể bỏ qua được.
Những lợi ích cơ bản mà máy bán hàng tự động mang lại:
Đặc điểm nổi bật của máy bán hàng tự động là không cần có người bán hàng. Máy tự động từ khâu giao hàng đến khâu thanh toán. Như vậy việc trao đổi mua bán diễn ra nhanh chóng và thuận tiên hơn rất nhiều so với việc phải đi mua hàng ở siêu thị hay ở chợ.
Thứ hai, việc mua hàng tại máy bán hàng tự động thuận tiện và nhanh chóng hơn. Việc đi mua hàng hoá ở chợ đôi khi chiếm quá nhiều thời gian của người tiêu dùng. Giả sử phải qua siêu thị mua hàng, điều đầu tiên khách hàng gặp phải đó là không khí rất ngột ngạt trong siêu thị. Hơn thế nữa, để mua được hàng phải mất nhiều thời gian để tìm kiếm. Rồi khi tìm xong, khách hàng sẽ phải chờ đợi đến lượt mình thanh toán. Mua xong được hàng thì mọi người đã thực sự cảm thấy mệt mỏi. Hoặc nếu không vào siêu thị mà mua hàng trong chợ thì hẳn người tiêu dùng cũng không thể tránh khỏi được sự đông đúc, ồn ào. Ngoài thời gian tìm kiếm mặt hàng cần mua, sẽ cũng mất nhiều thời gian khi tiến hành thanh toán. Nếu như giá cả đã được ấn định sẵn và chỉ cần trả tiền thôi thì còn nhanh nhưng đôi khi lại phải mặc cả nữa. Điều này có lẽ sẽ khiến cho bất kì người đi mua hàng nào cũng thấy khó chịu. Có trải qua những tình huống trên người ta mới tìm cách để cải thiện. Và chiếc máy bán hàng tự động đã ra đời. Không cần đến siêu thị hay ra chợ để mua hàng nữa. Người ta có thể mua hàng ngay trên những tuyến đường đi. Mỗi sáng khi đi làm, trên đường đến cơ quan, có thể mua được những chiếc bánh ngon, một lon nước và có khi cả một tờ báo sáng nữa; rồi khi đi làm về bạn có thể mua được cả thức ăn để chuẩn bị cho bữa cơm gia đình.
Máy bán hàng tự động như một người bán hàng đa năng và dễ tính nhất, có thể phục vụ nhiều mặt hàng rất phong phú. Máy được thiết kế hoàn hảo, bán rất nhiều mặt hàng, đa phần phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt và tiêu dùng thường xuyên của con người. Cho dù là một người khó tính thì chắc chắn cũng sẽ không thể phàn nàn vì nó được. Khách hàng muốn mặt hàng gì, yêu cầu chất lượng như thế nào, số lượng bao nhiêu máy cũng có thể đáp ứng được. Có rất nhiều máy bán hàng chuyên bán một loại sản phẩm nhưng cũng có rất loại nhiều máy hoạt động như một cửa hàng bách hoá. Nó bán nhiều mặt hàng để đáp ứng nhiều nhu cầu của khách hàng cùng một lúc. Nếu bạn cần mua đồ uống máy sẽ có vô số loại đồ uống cho bạn chọn lựa, nếu bạn muốn mua sắm gì cho mình, cho bạn bè hay người thân bạn cũng có thể tìm được mặt hàng mình cần.
Ưu điểm lớn nữa của máy bán hàng là máy có thể hoạt không mệt mỏi, bán hàng 24h/ngày, 7 ngày một tuần, 365 ngày một năm, bất cứ khi nào và bất cứ nơi đâu. Hầu hết các cửa hàng, siêu thị .. đều không mở cửa lúc đêm khuya. Nhưng máy bán hàng tự động lại khác. Nếu đang đêm bị một cơn khó ngủ, muốn ra ngoài và ăn một chút gì đó thì máy bán hàng tự động sẽ xuất hiện và khách hàng sẽ không phải chờ đợi lâu. Hay nếu trong một đêm nào đó bỗng nhiên người thân bị đau bụng mà trong nhà lại không có thuốc để uống. Đang là đêm nên sẽ khó có thể tìm được một bác sĩ hay một hiệu thuốc nào còn mở cửa cả. Nếu như lúc đó không có những chiếc máy bán hàng tự động thì thử hỏi hậu quả sẽ như thế nào! Lúc này chúng ta sẽ thấy những chiếc máy bán hàng tự động quan trọng. Con người cần có thời gian nghỉ ngơi sau một ngày làm việc mệt nhọc. Đêm đến là thời gian thư giãn của họ. Song dịch vụ ban đêm cũng rất cần thiết cho đời sống của con người. Máy bán hàng tự động đã ra đời để hỗ trợ cho con người và làm viêc chăm chỉ phục vụ lợi ích của con người.
Máy bán hàng tự động ra đời đã làm giảm chi phí thuê người bán hàng. Trước đây khi chưa có máy bán hàng bạn phải thuê ngời bán và phải trả chi phí bán hàng cho họ. Nhưng với một chiếc máy bán hàng tự động thì khoản chi phí đó là 0.
Mặt khác máy bán hàng có thể đặt được ở nhiều nơi, đặc biệt là những nơi đông người như trường học, công sở, nhà ga, sân bay… Việc đặt một chiếc máy bán hàng lại không chiếm quá nhiều diện tích. Máy sẽ được đặt tại một vị trí hợp lý để vừa thuận tiện cho khách hàng lại vừa đỡ gây ra ách tắc giao thông bởi viêc mua hàng diễn ra đơn giản, nhanh chóng. Người mua chỉ phải sử dụng những thao tác đơn giản, cho tiền qua khe rồi bấm nút là có thể mua được hàng.
Một lợi ích khá quan trong nữa là khi kinh doanh bằng máy bán hàng tự động, người ta không phải lo lắng tới những khách hàng không trả tiền hay những khách hàng mua chịu. Nhờ đặc điểm trong phương thức mua bán và thanh toán, người kinh doanh không bao giờ phải chịu rủi ro này.
Đặc biệt, khi kinh doanh bằng máy bán hàng tự động, doanh nghiệp sẽ đỡ tốn một khoản chi phí rất lớn dành cho quảng cáo. Các công ty cung cấp hàng hóa là những người phải chịu chi phí này.Họ đã phải dành một khoản chi phái lớn để quảng cáo cho sản phẩm của mình nên doanh nghiệp bán hàng hóa của họ sẽ không mất khoản tiền đó nữa. Ngược lại, người kinh doanh bằng máy bán hàng tự động lại có thể có thêm một khoản thu nhập nhờ quảng cáo trên chính chiếc máy của mình.
Việc tính doanh thu cũng chính xác và rõ ràng hơn. Số tiền thu được trong máy chính là tổng số tiền mà máy bán được, từ đó có thể tính được số tiền lãi thu được là bao nhiêu. Hơn thế nữa, ta có thể kiểm soát được số lượng hàng bán ra một cách dễ dàng. Việc này rất quan trọng để phát triển nhằm tăng doanh thu bán hàng. Ta sẽ biết được mặt hàng nào bán chạy. Từ đó có thể biết được nhu cầu, thị hiếu của khách hàng là gì và ta có thể cung cấp đáp ứng đầy đủ những nhu cầu đó của khách hàng.
Do những lợi ích kể trên nên sự ra đời của máy bán hàng tự động là tất yếu. Máy bán hàng tụ động ra đời đã góp phần nhằm nâng cao chất lượng phục vụ cuộc sống con người. Việt Nam cũng cần phải quan tâm tới vấn đề phát triển hệ thống bán hàng tự động này, để tương lai không xa nó sẽ phổ biến trên khắp đất nước.
Hạn chế của máy bán hàng tự động
Như đã đề cập ở trên, máy bán hàng tự động có rất nhiều những tiện ích mà các nhà kinh doanh nên quan tâm tới. Tuy nhiên không phải vì thế mà loại hình dịch vụ mua sắm thông qua tự động hóa này không có những mặt hạn chế cần phải tính đến trong quá trình sử dụng.
Hạn chế thứ nhất là máy bán hàng tự động chỉ có thể sử dụng được khi có nguồn điện cung cấp đều đặn, thường xuyên. Trong quá trình hoạt động máy, nếu như có sự cố mất điện xảy ra thì máy sẽ phải tạm ngừng cho đến khi có điện trở lại.
Thứ hai, máy bán hàng tự động trước hết vẫn chỉ là một cái máy, vì thế không thể tránh khỏi việc hỏng máy hoặc trục trặc kỹ thuật xảy ra. Khi đó dịch vụ bán hàng tự động phải ngừng phục vụ để chờ xử lý.
Thứ ba, có thể xảy ra hiện tượng mất cắp hàng hóa trong máy nếu như không có các biện pháp bảo vệ phù hợp.
Cuối cùng, mặc dù công nghệ hiện đại nhưng không phải bất cứ mặt hàng gì cũng có thể bán được bằng máy bán hàng tự động. Ví dụ như những mặt hàng có kích thước quá lớn, quá nặng đều chưa thể mua được tại đây.
Để khắc phục những hạn chế nêu trên, chúng tôi đã đưa ra những đề xuất giải pháp ở phần sau.
Các điều kiện để sử dụng máy bán hàng tự động
Lợi ích mà máy bán hàng tự động đem lại là quá rõ ràng. Tuy nhiên, để những chiếc máy tiện dụng này đi vào hoạt động thì cần một số điều kiện sau
Điều kiện về kỹ thuật
Để đưa một chiếc máy hoạt động cần có những điều kiện cơ bản về kỹ thuật. Trước tiên, cần phải có máy bán hàng tự động. Máy bán hàng tự động trên Thế giới hiện nay rất phong phú cả về chủng loại và hình thức. Yêu cầu về kỹ thuật đối với những chiếc máy này được các kỹ sư xác định là tương đối đơn giản so với các loại máy tự động khác.
Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của khoa học kỹ thuật, nhiều loại máy bán hàng tự động mới đã ra đời với những ứng dụng mới. Không chỉ nhận biết tiền xu, những chiếc máy thế hệ mới có thể nhận biết cả tiền giấy, thẻ tín dụng. Đặc biệt ở một số nơi, đã có những chiếc máy có thể nhận thanh toán bằng điện thoại di động. Không chỉ là những chiếc máy cung cấp sản phẩm hàng hóa thông thường, người ta còn có thể tải cả nhạc chuông cho điện thoại di động từ máy bán hàng tự động.
Để duy trì hoạt động cho máy bán hàng tự động, cần phải có nguồn điện ổn định gần nơi đặt máy. Tất cả máy bán hàng tự động hiện nay đều phải hoạt động bằng điện. Tuy công suất của chúng thông thường chỉ tương đương với một chiếc tủ lạnh nhưng đây là điều kiện tiên quyết để cho máy hoạt động.
Điều kiện về tài chính
Đứng trên góc độ của những người kinh doanh khác nhau trên lĩnh vực máy bán hàng tụ động, có những điều kiện khác nhau về tài chính
Nếu là người kinh doanh bằng việc cung cấp máy bán hàng tự động. Khi đó, vốn cần thiết là rất lớn. Lúc này, doanh nghiệp không đơn thuần là những ngươi buôn bán nhỏ nữa mà thường là các doanh nghiệp lớn. Việc sản xuất hay nhập cùng lúc số lượng máy bán hàng lớn đòi hỏi chi phí rất lớn.
Nếu là người muốn thực hiện công việc buôn bán của mình bằng máy bán hàng tự động, chi phí sẽ nhỏ hơn nhiều. Ở nước ngoài, việc kinh doanh bằng máy bán hàng tự động được xếp vào hình thức buôn bán nhỏ. Bởi người kinh doanh sẽ chỉ phải đầu tư một khoản tiền không lớn lắm (khoảng dưới 5000$). Ngoài ra, họ còn được hưởng một số ưu đãi về thuế. Những chi phí khác như thuê mặt bằng, chi phí duy trì hoạt động...cũng tương đối nhỏ.
Điều kiện về hàng hóa
Chủng loại hàng hóa có thể được cung cấp qua máy bán hàng tự động rất phong phú và đa dạng. Người ta đã có thể cung cấp mọi mặt hàng từ máy bán hàng tự động: phổ biến nhất là cà phê, thuốc lá, đồ uống, snack, bao cao su…Đặc biệt hơn, ta cũng có thể tìm thấy hoa tươi, đồ hải sản tươi sống, đồ chơi, trứng….Nếu như ở Mỹ, các nhà cung cấp hàng hóa thường thiên về những mặt hàng có giá không cao như đồ uống, thuốc lá.. thì tại Nhật, thậm chí bạn có thể mua được cả một chiếc nhẫn đính hôn tại một chiêc máy bán hàng tự động. Tuy vậy, nói chung để có thể đưa được vào máy bán hàng tự động, hàng hóc phải có một số yêu cầu sau:
Về kích thước
Hàng hóa cung cấp bằng máy bán hàng tự động hầu hết có kích thước tương đối nhỏ gọn như nước đóng lon, snack, kẹo…Các loại mặt hàng này ngoài có đặc điểm là nhỏ gọn, còn phải có hình dạng nhất định, không dễ bị thay đổi hình dạng bởi những tác động vật lý và sinh học bên ngoài.
Về chủng loại
Về lý thuyết, bất cứ loại hàng hóa nào cũng có thể cung cấp qua máy bán hàng tự động. Đối với các loại hàng thực phẩm, thời hạn sự dung của sản phẩm phải tương đối dài. Tại Nhật, người ta còn cung cấp cả đồ tươi sống. Tuy nhiên, hầu hết các nước người ta chỉ cung cấp các đồ ăn nhanh và có hạn sử dung lâu.
Về giá cả
Ngoài ở Nhật, nơi hầu như bất cứ hàng hóa nào cũng có thể bán được bán qua máy bán hàng tự động, từ hàng hóa thông thường đến hàng hóa cao cấp; thì hầu hết mặt hàng mặt hàng bán bằng máy bán hàng đều có mệnh giá không lớn.
Về thói quen tiêu dùng
Không cần phải nói thêm nhiều về sự phổ biến của máy bán hàng tự động trên Thế giới. Người dân nhiều nước đã quá quen với hình ảnh chiếc máy bán hàng tự động của các hãng nổi tiếng như Mc Donnal, Coca-cola…Việc sử dụng máy đối với họ bây giờ như một điều hiển nhiên. Tuy vậy, không phải ngay từ đầu người dân các nước đó đã tiếp nhận máy bán hàng tự động một cách thoải mái. Ví như McDonal, khi họ lần đầu đưa chiếc máy bán tự động đặt tại sân bay, đã vấp phải sư e ngại của người dân. Những người tiêu dùng nhất quyết không tin rằng khi họ cho tiền của mình vào máy thì họ sẽ nhận được hàng hóa mà mình yêu cầu. Phải đến khi nhân viên của công ty trực tiếp cho tiền của mình vào và nhận được hàng hóa từ máy thì họ mới yên tâm. Vì vậy, công ty đã phải bố trí nhân viên đứng làm mẫu cho khách hàng trong suốt những ngày đầu. Như vậy, có thể thấy, tâm lý e ngại với những máy móc mới không phải chỉ xuất hiện ở những quốc gia mà trình độ dân trí chưa được cao.
Vì vậy, muốn đưa máy bán hàng tự động vào hoạt động trước tiên phải chuẩn bị tâm lý cho người tiêu dùng.
CÁC ĐIỀU KIỆN VÀ TRIỂN VỌNG VIỆC SỬ DỤNG MÁY BÁN HÀNG TỰ ĐỘNG TẠI VIỆT NAM
Cơ sở hạ tầng
Xét một cách khách quan thì thị trường máy bán hàng tự động tại Việt Nam gần như là con số 0 với cả nhà cung cấp và người tiêu dùng. Các doanh nghiệp mới chỉ thực sự bắt đầu quan tâm tới lĩnh vực này trong thời gian gần đây.
Trước tiên ta xem xét dưới góc độ nhà cung cấp. Tháng 12 năm 2004 vừa qua, Công ty TNHH Thương Mại – Dịch vụ Tấn Hưng đã nhập về 10 chiếc máy bán nước giả khát tự động NineStar Coffee từ một công ty sản xuất máy bán hàng tự động Hàn Quốc, với giá 1000$/máy. Cũng từ giữa tháng 12 năm 2004, Công ty C.A.T International, một công ty chuyên sản xuất máy bán hàng tự động của Mỹ, đã có kế hoạch cung cấp một số máy bán hàng tự động theo đơn đặt hàng trước của các doanh nghiệp có nhu cầu nhưng với giá khá cao, từ 4.000 đến 5.000$/máy. Đầu năm 2005, Công ty Perfertti Van Melle chuyên sản xuất các thương hiệu kẹo và kẹo cao su đã lắp đạt 2 chiếc máy bán hàng tự động tại Thành phố Hồ Chí Minh. Còn tại Hà Nội, công việc kinh doanh loại dich vụ này xem ra ít sôi động hơn nhiều. Hiện nay trên thị trường, mới chỉ có một chiếc máy đang hoạt động tại Ga Hà Nội. Ngoài ra, công ty Hoàng Anh T3 cũng lắp đặt khoản 20 chiếc khác nhưng chỉ trong phạm vi các tòa nhà văn phòng lớn.
Thực ra, không phải đến thời điểm này, máy bán hàng tự động mới xuất hiện tại Việt Nam. Trước đấy một thời gian, đã xuất hiện lần đầu tiên tại Việt Nam chiếc máy bán bao cao su tự động đầu tiên. Mặc dù rất phổ biến tại nhiều nước trên Thế giới nhưng chiếc máy này đã gặp rất nhiều trắc trở mới có thể đi vào hoạt động tại Việt Nam. Đây là bước đầu của dự án lắp đặt hàng loạt máy bán bao cao su tự động tại các quán bia hơi, quán cà phê, siêu thị hay nhà vệ sinh công cộng… của công ty Ez Vending. Đặc biệt chiếc máy do công ty sử dụng được sản xuất tại Trung Quốc với giá chỉ 330$ một chiếc. Dự án này đã được các Công ty và Ủy ban Dân số - Gia đình và trẻ em Việt Nam hỗ trợ rất tích cực. Ngoài dự án này, công ty Ez Vending còn đang ấp ủ một dự án táo bạo hơn đó là cung cấp các máy giặt là tự động mà đối tượng khách hàng tiềm năng chính là tầng lớp bình dân, đó là những người lao động ngoại tỉnh hay sinh viên.
Như vậy, cơ sở hạ tầng để máy bán hàng tự động có thể tiếp cận với người tiêu dùng chỉ mới được đưa vào