Đề tài Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại cổ phần sài gòn chi nhánh Vĩnh Long (SCB Vĩnh Long)

Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - i - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN CHI NHÁNH VĨNH LONG (SCB VĨNH LONG) Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: Th.S NGUYỄN HỮU ĐẶNG HUỲNH PHƯỢNG MỸ Mã số SV : 4043441 Lớp : Tài chính 02 – K30 Cần Thơ 5/2008 Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - ii - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1 ................................................................................................ 1 GIỚI THIỆU .............................................................................................. 1 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ........................................................... 1 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu. ................................................................ 1 1.1.2. Căn cứ thực tiễn và khoa học......................................................... 2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ................................................................ 3 1.2.1. Mục tiêu tổng quát. ....................................................................... 3 1.2.2. Mục tiêu cụ thể. ............................................................................. 3 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .................................................................. 3 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU .................................................................. 4 1.4.1. Không gian. ................................................................................... 4 1.4.2. Thời gian. ...................................................................................... 4 1.4.3. Nội dung nghiên cứu ..................................................................... 4 1.4.4. Đối tượng nghiên cứu. ................................................................... 4 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU CÓ LIÊN QUAN ...................................... 4 CHƯƠNG 2. ............................................................................................... 7 PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............. 7 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN .................................................................... 7 2.1.1. Một số vấn đề về Ngân hàng Thương Mại. .................................... 7 2.1.1.1. Khái quát về NHTM ................................................................ 7 2.1.1.2. Phân tích hoạt động kinh doanh của NHTM ........................... 7 2.1.2. Những vấn đề cơ bản về chiến lược ............................................... 11 2.1.2.1. Chiến lược là gì? ...................................................................... 11 2.1.2.2. Quá trình hoạch định chiến lược .............................................. 11 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ....................................................... 16 2.2.1. Phương pháp thu thập số liệu ........................................................ 16 2.2.2. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu ......................................... 16 Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - iii - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ CHƯƠNG 3 ................................................................................................ 18 PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA SCB VĨNH LONG .............................................................................................. 18 3.1. GIỚI THIỆU VỀ SCB VĨNH LONG .................................................. 18 3.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của SCB Vĩnh Long .................. 18 3.1.2. Cơ cấu tổ chức. ............................................................................. 20 3.1.2.1. Sơ đồ tổ chức. .......................................................................... 20 3.1.2.2. Chức năng các phòng ban. ....................................................... 20 3.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA SCB VĨNH LONG ............................................................................................... 22 3.2.1. Vốn tự có ...................................................................................... 22 3.2.2. Chất lượng tài sản có ..................................................................... 24 3.2.3. Năng lực quản lý ........................................................................... 30 3.2.4. Khả năng sinh lời .......................................................................... 34 3.2.5. Khả năng thanh toán ...................................................................... 36 CHƯƠNG 4 ................................................................................................ 42 HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA SCB VĨNH LONG .............................................................................................. 42 4.1. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG KINH DOANH BÊN TRONG VÀ XÁC ĐỊNH ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU CỦA NGÂN HÀNG ............................. 42 4.1.1. Phân tích môi trường kinh doanh bên trong. ................................. 42 4.1.1.1. Yếu tố tài chính. ...................................................................... 42 4.1.1.2. Yếu tố cơ sở vật chất ............................................................... 44 4.1.1.3. Yếu tố về Marketing ................................................................ 45 4.1.1.4. Yếu tố về nhân lực ................................................................... 47 4.1.2. Điểm mạnh và điểm yếu ............................................................... 49 4.1.2.1. Điểm mạnh .............................................................................. 49 4.1.2.2. Điểm yếu ................................................................................. 49 4.2. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG KINH DOANH BÊN NGOÀI VÀ XÁC ĐỊNH CƠ HỘI, THÁCH THỨC ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG. ................................. 50 4.2.1. Môi trường kinh doanh bên ngoài. ................................................. 50 Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - iv - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ 4.2.1.1. Kinh tế ..................................................................................... 50 4.2.1.2. Chính trị và môi trường pháp lý ............................................... 52 4.2.1.3. Môi trường văn hóa xã hội ....................................................... 53 4.2.1.4. Công nghệ thông tin ................................................................ 53 4.2.1.5. Điều kiện dân số ...................................................................... 55 4.2.1.6. Điều kiện tự nhiên ................................................................... 55 4.2.1.7. Môi trường quốc tế .................................................................. 56 4.2.1.8. Cạnh tranh trong ngân hàng ..................................................... 57 4.2.1.9. Khách hàng .............................................................................. 58 4.2.2. Cơ hội và thách thức...................................................................... 58 4.2.2.1. Cơ hội ...................................................................................... 58 4.2.2.2. Thách thức ............................................................................... 59 4.3. PHÂN TÍCH MÔ HÌNH SWOT THÔNG QUA KẾT HỢP ĐIỂM MẠNH, ĐIỂM YẾU VỚI CƠ HỘI, THÁCH THỨC ............................................. 60 4.4. HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC. ......................................................... 64 4.4.1. Product (Sản phẩm) ....................................................................... 64 4.4.2. Price (Giá) ..................................................................................... 66 4.4.3. Place (Phân phối) .......................................................................... 67 4.4.4. Promotion (Chiêu thị) ................................................................... 69 CHƯƠNG 5 ................................................................................................ 71 GIẢI PHÁP TRIỂN KHAI CHIẾN LƯỢC HOẠT ĐỘNG CỦA SCB VĨNH LONG .............................................................................................. 71 5.1. GIẢI PHÁP VỀ NHÂN SỰ. ............................................................... 71 5.2. GIẢI PHÁP VỀ VỐN ......................................................................... 72 5.3. GIẢI PHÁP VỀ CÔNG NGHỆ. .......................................................... 74 5.4. GIẢI PHÁP VỀ THỊ TRƯỜNG ......................................................... 75 CHƯƠNG 6 ................................................................................................ 77 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 77 6.1. KẾT LUẬN ........................................................................................ 77 6.2. KIẾN NGHỊ ....................................................................................... 78 Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - 1 - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ CHƯƠNG 1 GIỚI THIỆU 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1.1. Sự cần thiết nghiên cứu Nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng với thế giới theo lộ trình đã cam kết khi gia nhập tổ chức Thương mại thế giới – WTO, theo đó các doanh nghiệp nói chung và hệ thống Ngân hàng Thương mại Việt Nam (NHTMVN) nói riêng đang đứng trước tình thế cạnh tranh dường như gay gắt và khóc liệt hơn, trước hết là cuộc đua giữa các Ngân hàng Thương mại (NHTM) trong nước với nhau, giữa Ngân hàng trong nước với các Ngân hàng nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam và sau đó là cuộc đua với làn sóng thành lập Ngân hàng, công ty tài chính, nhiều Ngân hàng nước ngoài đang quan tâm tới thị trường Việt Nam. Từ đó làm tăng sức ép buộc các NHTM trong nước phải “hoàn thiện” mình hơn nếu không muốn bị loại bỏ khỏi cuộc chơi. Trước bối cảnh đó, để đủ sức cạnh tranh, đứng vững trên thị trường và không ngừng phát triển, thì trước hết các Ngân hàng phải có bước đi đúng đắn, trong đó đáng lưu ý là việc xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh cho phù hợp. Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn là một trong những Ngân hàng Thương mại Cổ phần đứng giữa thời buổi cạnh tranh này, vì vậy Ngân hàng phải biết rõ thực trạng của chính Ngân hàng mình và phải dự đoán được điều kiện kinh doanh trong tương lai và quan trọng hơn là việc vạch ra chiến lược hoạt động kinh doanh cho phù hợp thì mới có thể nâng cao vị thế và thương hiệu của mình. Mặt khác, do sự kiện Việt Nam chính thức trở thành thành viên chính thức của Tổ chức Thương mại thế giới đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế - xã hội, kinh tế càng phát triển thì các doanh nghiệp càng muốn trang bị cho mình một nguồn tài chính mạnh mẽ để đủ sức cạnh tranh cũng như cần có đủ vốn để bổ sung cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Bởi vì, chỉ khi các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phát triển an toàn thì kinh doanh Ngân hàng sẽ bền vững và phát triển theo. Do đó, động cơ kinh doanh của Ngân hàng luôn gắn liền với mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của quốc gia. Vì vậy, để phát triển kinh Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - 2 - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ tế xã hội và đáp ứng nhu cầu vốn ngày càng cao thì đòi hỏi Ngân hàng phải hoạt động có hiệu quả hơn nữa. Do nhận xét như vậy, nên em quyết định chọn đề tài “Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn chi nhánh Vĩnh Long” làm luận văn tốt nghiệp. 1.1.2. Căn cứ khoa học và thực tiễn Cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng gia tăng và có xu hướng tiếp tục mạnh hơn trong năm 2008 và những năm tiếp theo do có thêm nhiều Tổ chức Tín dụng (TCTD) mới của Việt Nam và TCTD nước ngoài gia nhập thị trường. Trong khi đó, nhiều TCTD hiện nay chưa xác định được cho mình chiến lược cạnh tranh, chiến lược kinh doanh và phân đoạn thị trường phù hợp trong khi đó mạng lưới chi nhánh của các TCTD tiếp tục được mở rộng như một phương thức cơ bản chiếm lĩnh thị trường, duy trì và mở rộng thị phần cùng với thiếu hụt về nguồn nhân lực có chất lượng cao, hạn chế về năng lực quản trị điều hành, công nghệ góp phần làm tăng chi phí, rủi ro chiến lược và rủi ro hoạt động cho các TCTD. Việc hoạch định chiến lược hoạt động kinh doanh là rất cần thiết cho sự thành công của mọi ngân hàng và các TCTD vì chúng thể hiện hướng đi và mục tiêu cũng như kết quả mà ngân hàng cần đạt được trong lĩnh vực hoạt động kinh doanh của mình. Chính vì vậy, nhiệm vụ hàng đầu của các ngân hàng hiện nay là phải xây dựng một chiến lược riêng, lấy đó làm mục tiêu và hướng phấn đấu cho ngân hàng mình. Bên cạnh đó, Vĩnh Long là một nơi rất giàu tiềm năng, hiện Thị xã Vĩnh Long đã trở thành đô thị loại III và trong thời gian tới sẽ tiến lên Thành phố trực thuộc tỉnh. Do đó, tương lai kinh tế Vĩnh Long sẽ rất phát triển và hiện nay các ngân hàng thương mại phát triển khá nhiều ở Vĩnh Long. Để có thể đáp ứng được nhu cầu trong nền kinh tế phát triển thì đòi hỏi những chiến lược thích hợp cho tương lai của các ngân hàng. Việc nghiên cứu, xây dựng chiến lược kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn Chi nhánh Vĩnh Long đã tạo điều kiện cho em có thể củng cố kiến thức đã học, nâng cao sự hiểu biết cũng như nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng chiến lược kinh doanh và có thể vận dụng vào thực tế trong công việc sau này. Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - 3 - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1.2.1. Mục tiêu tổng quát Mục tiêu tổng quát của đề tài này là hoạch ra chiến lược kinh doanh cho Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn chi nhánh Vĩnh Long nhằm định hướng các hoạt động kinh doanh để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng. 1.2.2. Mục tiêu cụ thể - Phân tích và đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh của SCB Vĩnh Long qua thời gian từ giữa năm 2006 đến năm 2007. - Phân tích điểm mạnh và điểm yếu của SCB Vĩnh Long trong kinh doanh ngân hàng. - Phân tích một số thời cơ và thách thức đối với SCB Vĩnh Long. - Kết hợp điểm mạnh và điểm yếu với thời cơ và thách thức ở hiện tại và dự đoán trong tương lai thông qua phân tích mô hình SWOT để hoạch định chiến lược kinh doanh hiệu quả cho SCB Vĩnh Long. - Đề ra giải pháp triển khai chiến lược kinh doanh đã hoạch định. 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU - Tình hình hoạt động kinh doanh của SCB Vĩnh Long như thế nào từ giữa năm 2006 đến cuối năm 2007? Hoạt động có hiệu quả hay không? - Ngân hàng SCB Vĩnh Long trong thời gian qua có những điểm mạnh và những điểm yếu gì trong hoạt động kinh doanh của mình? - Những thách thức nào mà Ngân hàng phải đương đầu và những thời cơ nào mà Ngân hàng có được? - Ngân hàng SCB Vĩnh Long đã tận dụng những thời cơ và điểm mạnh; đồng thời khắc phục điểm yếu và thách thức như thế nào để hoạch định chiến lược kinh doanh thông qua mô hình SWOT? - SCB có thể đề ra những giải pháp gì để triển khai chiến lược kinh doanh? Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - 4 - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1.4.1. Không gian Đề tài được nghiên cứu tại Phòng Tín dụng của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn chi nhánh Vĩnh Long thuộc địa bàn Thị xã Vĩnh Long. 1.4.2. Thời gian - Do Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn chi nhánh Vĩnh Long chỉ mới thành lập 1,5 năm nên luận văn này chỉ thu thập số liệu trong vòng 1,5 năm từ giữa năm 2006 đến 2007. - Thời gian nghiên cứu đề tài từ 11/02/2008 đến 25/04/2008. 1.4.3. Nội dung nghiên cứu Do kiến thức của em còn hạn chế và thời gian nghiên cứu đề tài chỉ khoảng 3 tháng nên đề tài này chỉ: - Phân tích hoạt động kinh doanh của ngân hàng theo chuẩn CAMEL. - Hoạch định chiến lược kinh doanh theo chiến lược marketing hỗn hợp 4P: Product (Sản phẩm), Price (Giá cả), Place (Phân phối), Promotion (Chiêu thị). 1.4.4. Đối tượng nghiên cứu Với đề tài “Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn chi nhánh Vĩnh Long”, đối tượng nghiên cứu là tình hình hoạt động kinh doanh của SCB Vĩnh Long (từ giữa năm 2006 đến 2007), những cơ hội, thách thức và những điểm mạnh, điểm yếu của Ngân hàng để vạch ra chiến lược hoạt động kinh doanh cho Ngân hàng trong thời gian sắp tới. 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU CÓ LIÊN QUAN 1.5.1. Tạp chí khoa học và đào tạo Ngân hàng, tác giả Nguyễn Hoài Nam, “Một số chiến lược phân tích và lựa chọn chiến lược kinh doanh ngân hàng” Dùng mô hình SWOT: - Dùng để liệt kê những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức - Kết hợp những điểm mạnh với các cơ hội để đưa ra chiến lược (SO) Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - 5 - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ - Biết được những điểm yếu và thách thức để có những hướng giải quyết tốt hơn (WT) - Vận dụng những cơ hội để có thể khắc phục hoặc hạn chế các điểm yếu (WO) - Sử dụng các điểm mạnh sẵn có để có thể tránh các mối đe dọa có thể xảy ra đối với đơn vị (ST) Ma trận SWOT Các cơ hội – O Liệt kê các cơ hội Các thách thức – T Liệt kê các thách thức Những điểm mạnh – S Liệt kê những điểm mạnh Các chiến lược - SO Sử dụng những điểm mạnh để tận dụng cơ hội Các chiến lược – WO Vượt qua những điểm yếu bằng cách tận dụng các cơ hội Những điểm yếu – W Liệt kê những điểm yếu Các chiến lược – ST Sử dụng những điểm mạnh để tránh các mối đe dọa Các chiến lược – WT Tối thiểu hóa những điểm yếu để tự vệ 1.5.3. Luận văn tốt nghiệp Đề tài “Phân tích hoạt động kinh doanh và hoạch định chiến lược kinh doanh tại Ngân hàng Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Cần Thơ”_Sinh viên thực hiện: Tạ Kim Anh_Giáo viên hướng dẫn: Thầy Nguyễn Hữu Đặng. *Phương pháp xếp hạng các tổ chức tín dụng theo chuẩn CAMELS. Kiểm soát rủi ro trong hoạt động tín dụng ngân hàng luôn là mối quan tâm hàng đầu đối với mỗi TCTD. Nhưng đây cũng chính là mục tiêu của ngân hàng nhà nước (NHNN) trong nâng cao năng lực giám sát của ngân hàng nhà nước Việt Nam (NHNNVN). Về mặt pháp lý, để đánh giá hoạt động tài chính của tổ chức tín dụng, Bộ Tài chính có thông tư số 49/2004/TT-BTC ngày 03/6/2004, hướng dẫn các chỉ tiêu và cách thức đánh giá hiệu quả hoạt động tài chính của các TCTD Nhà Xây dựng chiến lược hoạt động kinh doanh của NHTMCP Sài Gòn - Vĩnh Long GVHD: Th.S Nguyễn Hữu Đặng - 6 - SVTH: Huỳnh Phượng Mỹ nước. Các văn bản này đã bước đầu tạo cơ sở pháp lý cho việc đánh giá, xếp lọai và so sánh các kết quả hoạt động của TCTD. Nhưng việc áp dụng các chuẩn CAMELS này còn bị hạn chế. Trên thực tế, CAMELS là phương pháp xếp hạng các TCTD được sử dụng phổ biến ở nhiều nước. Hệ thống đánh giá trên cơ sở CAMEL cung cấp cái nhìn toàn diện về các khía cạnh tài chính quan trọng của TCTD, thông qua đó có thể đánh giá tương đối chính xác tình trạng tài chính của TCTD. Các cấu phần của CAMELS gồm: Cấu phần Yếu tố đánh giá C – Capital : Mức đảm bảo vốn. Mức vốn, khả năng tài chính tổng thể, khả năng tiếp cận với thị trường vốn và các nguồn vốn khác… A – Asset : Chất lượng tài sản có. Số lượng, sự phân bổ các tài sản có, mức độ tập trung hóa tài sản, tính hợp lý của chính sách cho vay, khả năng đa dạng hóa và chất lượng các khoản cho vay và đầu tư… M – Management : Chất lượng quản lý. Khả năng đưa ra những chính sác