Đồ án Đánh giá tác động môi trường bổ sung Nhà máy đường Sơn Dương-Tuyên Quang công suất 1000 tấn mía ngày

1. Tên dự án Dự án: “Nhà máy đường Sơn Dương-Tuyên Quang công suất 1000 tấn mía ngày” 2. Chủ dự án Chủ dự án: CÔNG TY CỔ PHẦN MÍA ĐƯỜNG SƠN DƯƠNG Địa chỉ: Xã Hào Phú – huyện Sơn Dương – tỉnh Tuyên Quang Điện thoại: 0273 832148 Fax: 0273 832144 Tổng giám đốc: Hoàng Thanh Vân Chủ tịch hội đồng Quản trị: Trần Đình Trung 3. Vị trí địa lý của dự án Dự án Nhà máy đường Sơn Dương được thực hiện tại xã Hào Phú – huyện Sơn Dương – tỉnh Tuyên Quang, cách trung tâm huyện lỵ Sơn Dương 34 km về phía bắc, cách tỉnh lỵ Tuyên Quang 65 km về phía Tây Bắc, cách thủ đô Hà Nội 120 km về phía Đông Nam. Diện tích đất quản lý và sử dụng là 1.317ha. Nằm ở vị trí vào khoảng 21o22 vĩ Bắc và 105o8 Kinh Đông + Phía Đông giáp với vùng nguyên liệu của công ty. + Phía Tây và phía Nam giáp với huyện lộ Sơn Dương. + Phía Bắc giáp Thôn Gò Đình – xã Hồng Lạc. + Khu đất có cao độ là 32m so với cốt quốc gia (+1,9m). 4. Những thay đổi về nội dung của dự án Dự án xây dựng Nhà máy đường Sơn Dương đã được đầu tư từ trước với công suất 1.000 TMN. Trong những năm qua, do quản lý tốt và được sự giúp đỡ của các cơ quan chức năng có liên quan, công ty đã đạt được nhiều thành tích quan trọng trong sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm, từng bước khẳng định vị trí của mình trên thị trường mía đường Việt Nam. Do nhu cầu mía đường của thị trường, Ban giám đốc đã quyết định đầu tư nâng công suất của nhà máy lên 2.150 TMN. 4.1. Thay đổi về địa điểm thực hiện Việc nâng công suất nhà máy lên 2.150 TMN được thực hiện bằng cách lắp ghép thêm các thiết bị bổ sung, hoàn thiện dây chuyền theo thiết kế mở rộng. Toàn bộ quá trình lắp ghép thiết bị tại các công đoạn được diễn ra trong phạm vi các phân xưởng của nhà máy thuộc diện tích đất của công ty. Các thiết bị được lắp ghép bổ sung tại gian ép, gian chế luyện phân xưởng Đường và phân xưởng Động lực của nhà máy. Điều kiện cơ sở hạ tầng sẵn có của nhà máy trên diện tích cũ đủ đáp ứng yêu cầu về sản xuất và sinh hoạt của công nhân viên trong nhà máy, không cần mở rộng hay thay đổi về diện tích. 4.2. Thay đổi về quy mô, công suất thiết kế Công ty cổ phần mía đường Sơn Dương được khởi công xây dựng từ ngày 5 tháng 12 năm 1995, hoàn chỉnh và đưa vào chạy thử sản xuất tháng 3/1997. Theo thiết kế dây truyền ban đầu là 1.000 TMN do viện thiết kế kinh tế kỹ thuật Quảng Tây thiết kế còn chưa đồng bộ: Lò hơi, Turbin đáp ứng với công suất ép 1.500 TMN cụ thể là đã để sẵn các lỗ chờ để bổ sung các thiết bị sau: Máy ép số 5 Máy lọc chân không 35 m2 Nồi bốc hơi 850 m2 Nồi nấu đường 30 m3 Trợ tinh đường 30 m3 Máy phân ly C liên tục LIT 1000 Trong những năm đầu công ty gặp rất nhiều khó khăn trong sản xuất chế biến, tiêu hao nhiên vật liệu lớn. Trong những năm qua Công ty đã bổ sung các thiết bị cụ thể: + Năm 2001 bổ sung thêm 01 thiết bị bốc hơi TW 850 m2 + Năm 2003 bổ sung thêm 01 lưới lọc sàng cong + Năm 2004 bổ sung thêm 01 máy lọc chân không TGR 35 – QIJ 91 – 75 – 3, diện tích lọc 35 m2. + Trong năm 2007, Công ty đã đầu tư bổ sung thiết bị hoàn thiện dây truyền và mở rộng diện tích thùng lắng. Do đó, vụ ép 2007 – 2008 Công ty đã vận hành được công suất ép bình quân 2.000 TMN. Cụ thể Công ty đã bổ sung thêm các thiết bị sau: Máy ép số 5 Nồi nấu đường 30 m3 Trợ tinh đường 30 m3 Máy phân ly C liên tục LIT 1000 Bơm tuần hoàn Q = 1116 m3/h; P = 160 KW Về cơ bản tính đến vụ 2007 – 2008 dây truyền sản xuất của Công ty đã được bổ sung hoàn thiện các thiết bị Tuy nhiên, sản lượng mía nguyên liệu của Công ty trong những năm tới dự tính ước đạt khoảng 250.000 Tấn. Do đó cần nâng công suất ép lên 2.150 TMN để đảm bảo lượng ngày ép kịp tiến độ mía chín tập trung trữ đường cao nhất nhằm tận thu được lượng đường tối đa trong cây mía, nâng cao thu hồi đường. Đồng thời nâng cao công suất ép còn giúp cho việc thu hoạch mía nhanh gọn cho người nông dân, đảm bảo được thời vụ cho cây xen canh và mía gốc góp phần tăng hiệu quả sản xuất cho người nông dân. Các loại máy móc thiết bị cần bổ sung để nâng công suất lên 2.150 TMN: Cải tạo lại 02 lò hơi để đạt công suất 25 T/h Cải tạo lại trạm bơm cấp I, thiết kế đặt trạm bơm mới, mua 02 bơm trụ đứng mới Lắp đặt hệ thống cân hạt nhân điện tử ở khâu ép mía Thay 03 băng trung gian cao su bằng 03 băng tải cào B = 1400 x 5500 Làm thêm 01 lò đốt lưu huỳnh với diện tích đốt là 1,3 m2 Lắp mới 02 tháp xông tẩy lưu huỳnh Lắp thay thế 01 máy lọc lưới Inox diện tích 55 m2 thay cho 03 máy lọc vải diện tích 35 m2 Lắp bổ sung thêm 01 hiệu bốc hơi có diện tích gia nhiệt 1.200 m2 Lắp hệ thống thông ống gia nhiệt, bốc hơi bằng khí nén Lắp thêm 01 máy nén khí VW 3/7; Q = 3 m3/min; áp lực 0,7 Mpa 4.3. Thay đổi về công nghệ sản xuất Việc đầu tư nâng công suất nhà máy lên 2.150 TMN chỉ thay đổi về quy mô để nâng công suất mà không làm thay đổi về công nghệ sản xuất. Công nghệ sản xuất mía đường của nhà máy là công nghệ Sunfit hóa với quy trình như sau. Quy trình công nghệ sản xuất: Dây chuyền sản xuất mía đường của nhà máy bao gồm những công đoạn sau: - Bốc dỡ và cân nguyên liệu: Mía được đưa đến nhà máy bằng xe tải, qua bàn cân và kiểm tra chất lượng rồi được bó thành từng bó lớn để tại bãi chứa. - Chuẩn bị nguyên liệu: Cầu trục mang các bó mía đặt lên bàn lùa đưa vào băng tải, qua máy khỏa, vào máy băm chặt và máy đập búa để tạo thành các mảnh nhỏ và tơi. - Ép mía: Hệ thống ép gồm bốn máy nối tiếp. Quá trình ép diễn ra như sau: Bã ra khỏi máy thứ nhất (1) được băng tải chuyển đến máy ép (2) Bã khi vào máy ép (2) được tưới bằng nước ép từ máy ép (3) Bã từ máy ép (2) được băng tải đưa vào máy ép (3), nước ép từ máy ép (4) sẽ được tưới cho bã vào máy ép (3). Bã khi vào máy (4) sẽ được tưới bằng nước nóng. Tỉ lệ nước nóng được cung cấp nằm trong khoảng 200 – 250% so với trọng lượng sơ của bã. Các chất thải chủ yếu trong công đoạn này là nước rửa, bọt váng, bã mía gồm 2 loại. Bã sơ dài làm chất đốt cho lò hơi và bã nhuyễn sẽ trộn với bùn từ bể lắng ở công đoạn sẽ nêu dưới đây. - Làm sạch nước mía: Nước mía thu được từ máy ép (1) và (2) được bơm đến lưới lọc để loại bỏ bã nhuyễn (sẽ quay lại máy ép (2) để thu hết nước mía trong bã). Sau đó cho cân nước mía và bổ sung dung dịch P2O5 rồi qua bình gia nhiệt lần 1 để nâng nhiệt độ lên 700C, tiếp theo là vào tháp sục khí SO2, đồng thời bổ sung sữa vôi. Độ pH của dung dịch được điều chỉnh từ thiết bị đo tự động. Công đoạn này còn gọi là làm trong, các chất khác cần thiết để xử lý như phốt phát, cacbonat, xút... Sau đó cho nước mía gia nhiệt lần 2 để giảm độ nhớt, chuẩn bị cho bước sau. - Lắng và lọc: Nước mía vào bể lắng liên tục, huyền phù lắng thành chè bùn. Phần nước mía (gọi là chè trong) sẽ chảy qua lưới lược để lọc hết cặn và bọt. Phần chè bùn sẽ đến máy lọc chân không thùng quay, nước chè thu được sẽ trở lại khâu xử lý lắng lọc ở trên. Còn bã bùn sẽ chứa trong phễu để chở ra khỏi nhà máy. Chất thải chủ yếu là bùn gồm các chất vô cơ và hữu cơ chứa trong nguyên liệu, nước thải chủ yếu từ khâu lọc chè bùn và nước cấp cho tháp tạo chân không của máy lọc. - Bốc hơi: Nước chè qua bình gia nhiệt thứ 3 rồi vào hệ thống 5 nồi cô chân không đa hiệu (dòng xuôi chiều). Hơi nước gia nhiệt cho nồi cô thứ nhất lấy từ hơi thứ của Turbin. Hơi thứ từ nồi thứ 5 sẽ được ngưng tụ trong tháp baromet. Trữ đường của nước chè sẽ tăng, dung dịch này được gọi là siro. Công đoạn này có nước thải từ nước rửa và nước cấp để làm lạnh có chứa nước ngưng tụ từ nồi cô nên có chứa đường. - Xử lý siro Là giai đoạn loại bỏ các tạp chất và khử màu. Bằng cách đưa qua gia nhiệt, lắng nổi để loại bọt và tạp chất rồi sục SO2 lần 2 để khử màu, giảm độ nhớt để chuẩn bị nấu. - Kết tinh đường Quá trình này được thực hiện theo trình tự: siro được cô đặc trong nồi nấu chân không đến trạng thái bão hòa, khi đó các tinh thể đường xuất hiện và tăng dần kích thước, đạt đến mức yêu cầu tại thùng trợ tinh. Hỗn hợp đường mật cho ly tâm để phân ly đường và mật. Hệ thống thiết bị trong công đoạn này gồm 3 hệ A, B, C (Mỗi hệ gồm có nồi nấu, thùng trợ tinh và máy ly tâm). Đường loại 1 sẽ thu được từ hệ A. Mật ly tâm ở hệ A sẽ được đến hệ B nấu và mật từ hệ B sẽ được đưa đến hệ C nấu. Đường từ hệ B và C sẽ trở lại nồi nấu hệ A. Mật từ ly tâm hệ C sẽ là mật rỉ, chứa trong bồn để đưa đi sản xuất rượu cồn hoặc làm thức ăn cho gia súc. Chất thải trong công đoạn này gồm có nước thải chứa mật và nước từ tháp ngưng tụ khâu nấu đường. - Hoàn thành sản phẩm Đường qua sấy cho khô và nguội, rồi qua sàng để thu được sản phẩm có kích thước đạt yêu cầu cho đóng bao và cất kho. Còn phần không đạt yêu cầu sẽ trở lại khâu kết tinh xử lý lại. Trong công đoạn này chỉ có chất thải là bụi đường lẫn với không khí sấy - Các công đoạn phụ trợ bao gồm ba công đoạn sau: + Tôi vôi: để tạo ra sữa vôi. Chất thải sẽ là nước thải có độ kiềm cao, cặn vôi. + Đốt lưu huỳnh: để tạo khí SO2 nên sẽ có sự rò rỉ khí SO2 + Đốt bã mía, than để cấp điện bằng turbin hơi nước và hơi để phục vụ công nghệ. Chất thải bao gồm khói lò, tro xỉ và nước thải từ dập tro xỉ và từ thiết bị trao đổi ion để xử lý nước cấp. SƠ ĐỒ QUÁ TRÌNH CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT ĐƯỜNG MÍA BẰNG PHƯƠNG PHÁP SUNPHIT HÓA Mía cây Cân Bãi chứa Máy khỏa Băm chặt Đánh tơi Ép Lưới lọc Cân Nước mía hỗn hợp 1 1 Gia nhiệt lần 1 Vôi sơ bộ sục SO2 lần 1 Trung hòa xử lý bổ sung Gia nhiệt lần 2 Lắng Lưới lọc Gia nhiệt 3 Bốc hơi Sục SO2 lần 2 2 2 Mật chè Nấu Trợ tinh Ly tâm Đường A Sấy Sàng và đóng bao Khu đường thành phẩm Mật rỉ Bồn chứa Tôi vôi Đốt S Khu chứa bã bùn LỌC Bã mía Lò hơi Turbin Ký hiệu: Dòng pha rắn hoặc lỏng Dòng pha khí hoặc hơi Hình 1: Công nghệ sản xuất mía đường bằng phương pháp sunfit hóa 4.4. Thay đổi về nguyên, nhiên liệu sản xuất 4.4.1. Nguồn nguyên liệu chính Để thực hiện kế hoạch phát triển vùng nguyên liệu phục vụ cho nhà máy chế biến của Công ty CP mía đường Sơn Dương theo chủ trương của tỉnh đề ra. Xuất phát từ điều kiện cụ thể trên cơ sở vùng nguyên liệu đã được UBND tỉnh phê duyệt. Công ty CP mía đường Sơn Dương tiến hành tổ chức trồng mía với phương châm rà soát tận dụng triệt để quỹ đất, khai thác mọi tiềm năng đất đai để mở rộng diện tích theo quy hoạch và đầu tư thâm canh tăng năng suất mía. - Với tổng diện tích quy hoạch định hướng: 5.000ha + Diên tích đã có mía là: 3.400ha + Diện tích phải trồng kế tiếp là: 1.600ha 4.4.2. Nguồn nguyên liệu phụ - Vôi - Lưu huỳnh - Separan - Axit photphoric (H3PO4) - Xút NaOH 96% - Soda Ash Na2CO3 - Trisodium photphat (Na3PO4) - Sunfit natri (Na2SO3) Các loại phụ gia được Ban giám đốc Nhà máy ký hợp đồng thu mua từ các cơ sở cung cấp trên thị trường trong và ngoài nước. 4.4.3. Nguồn điện Lượng điện năng phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt trong nhà máy được cung cấp từ 02 máy phát Turbin công suất 3.000kW của nhà máy. 4.4.4. Nguồn nước Tổng lượng nước sử dụng của nhà máy được bơm từ Sông Lô bằng trạm bơm của nhà máy với lưu lượng khoảng 2.600 m3/h đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng nước cho nhu cầu sản xuất của nhà máy. Bảng 1: Nhu cầu nguyên, nhiên liệu của nhà máy sau khi nâng công suất lên 2.150TMN STT Loại nguyên, nhiên liệu Tiêu hao cho 1 năm (Tấn) Tiêu hao cho 1 ngày hoạt động (kg) I Nguyên liệu chính 1 Mía 200.000 2.000.000 II Nguyên liệu phụ 1 Vôi 4.400 44.000 2 Lưu huỳnh 180 1.800 3 Axit photphoric (H3PO4) 220 2.200 4 Separan AP30 60 600 5 Xút NaOH 96% 6 Soda Ash Na2CO3 7 Trisodium photphat (Na3PO4) 8 Sunfit natri (Na2SO3) III Nhiên liệu 1 Điện 271.712 KWh 2.717,12 KWh (Phương án cải tạo và nâng công suất của nhà máy) 5. Thay đổi về hiện trạng môi trường tự nhiên và các yếu tố kinh tế, xã hội của vùng thực hiện dự án 5.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn vµ m«i tr­êng 5.1.1. §iÒu kiÖn vÒ ®Þa chÊt 5.1.1.1. S¬ l­îc cÊu tróc ®Þa chÊt a. §Þa tÇng TØnh Tuyªn Quang n»m trong miÒn cÊu tróc ®Þa chÊt §«ng B¾c Bé cã mÆt c¸c thµnh phÇn t¹o ®Þa chÊt tõ Pr«tªroz«i ®Õn §Ö tø bao gåm: Giíi Palªoz«i muén – hÖ Camri HÖ tÇng s«ng ch¶y (PR3 – Csc) chñ yÕu gåm ®¸ phiÕn c¸c lo¹i cã xen lÉn c¸cbonat, bÞ biÕn chÊt m¹nh dµy 800 – 1000m. HÖ camri. HÖ tÇng Hµ Giang (C2hg) kÐo dµi tõ B¹ch Sa xuèng Th¸c §Êt, B¾c Môc, chñ yÕu lµ ®¸ PhiÕn, phÝa trªn cã ®¸ v«i bÞ phong ho¸ dµy 700 – 800m. HÖ tÇng Chang Pung (C2cp) ph©n bè phÝa B¾c tØnh, bê tr¸i s«ng G©m, chñ yÕu lµ sÐt v«i dµy 700 – 1000m. HÖ Ocdovic – HÖ Silua. HÖ tÇng Phó Ng÷ (O – Spn), ph©n bè ë phÝa B¾c huyÖn S¬n D­¬ng. Thµnh phÇn chñ yÕu lµ c¸t bét kÕt, c¸t kÕt d¹ng qu¨czit, cã xen ®¸ v«i dµy 600 – 800m. HÖ Silua – Devon. HÖ tÇng Pia Ph­¬ng (S2 – D1pp) Ph©n bè nhiÒu ë Na Hang, Chiªm Ho¸, 1 diÖn tÝch kh«ng lín ë thÞ x· Tuyªn Quang vµ huyÖn S¬n D­¬ng gåm phÇn d­íi chñ yÕu lµ ®¸ v«i phong ho¸, phÇn trªn lµ ®¸ phiÕn c¸c lo¹i dµy 650 – 800m. HÖ Devon. HÖ tÇng §¹i ThÞ (D1®t) Ph©n bè ë §¹i ThÞ, Ch¨m Chu, Na Hang vµ mét sè n¬i kh¸c gåm ®¸ phiÕn, c¸t kÕt d¹ng Qu¨czit, trªn cïng cã ®¸ hoa dµy 800 – 1000m. HÖ tÇng B¾c Bun (D1bb), chØ chiÕm diÖn tÝch nhá, chñ yÕu lµ c¸t kÕt, c¸t bét kÕt dµy 200 – 300m. HÖ tÇng Mia LÐ (D1ml), ph©n bè ë phÝa B¾c huyÖn S¬n D­¬ng víi diÖn tÝch nhá hÑp, chñ yÕu lµ ®¸ phiÕn, phÝa trªn cã Ýt ®¸ v«i dµy 300 – 400m. HÖ tÇng Lµng §¸ng (D2l®), thµnh phÇn lµ ®¸ phiÕn sÐt Xerixit, clorit, ®¸ phiÕn sÐt v«i, v«i silic dµy 600 – 800m. HÖ Triat – HÖ tÇng Tam §¶o (T2t®). Ph©n bè ë gãc §«ng Nam cña tØnh, thuéc d·y nói Tam §¶o, gåm c¸c thµnh t¹o lôc nguyªn xen phun trµo axit dµy 400 – 500m. HÖ tÇng V©n L·ng (T3n-r vl), chiÕm diÖn tÝch nhá hÑp ë §«ng Nam tØnh gåm s¹n kÕt, c¸t bét kÕt. Mét sè vØa than máng dµy 600 – 800m. HÖ Neogen – HÖ tÇng Na D­¬ng (N1nd) Ph©n bè ë thÞ x· Tuyªn Quang gåm sÐt kÕt, sÐt bét kÕt, cuéi kÕt, c¸t s¹n kÕt dµy 500 – 700m. HÖ §Ö Tø C¸c trÇm tÝch §Ö tø ph©n bè chñ yÕu däc theo c¸c s«ng suèi, ®­îc gép chung thµnh mét ph©n vÞ ®Þa tÇng. Thµnh phÇn gåm cuéi, s¹n, sái, c¸t, bét sÐt.. b. Maxma x©m nhËp C¸c thµnh t¹o x©m nhËp kh¸ nhiÒu, ®­îc xÕp vµo 8 phøc hÖ maxma, tËp trung vµo 5 giai ®o¹n chÝnh: Paleozoi sím (phøc hÖ B¹ch Sa), §Ò v«n sím (phøc hÖ S«ng Ch¶y), Pleozoi (Phøc hÖ Ng©n S¬n, Pia ma), Triat muén (Phøc hÖ nói Chóa, phøc hÖ Pia Bioc), Kreta (phøc hÖ Pia O¾c) vµ c¸c ®ai m¹ch Diabaz ch­a râ tuæi. c. KiÕn t¹o TØnh Tuyªn Quang n»m trong ®íi L« G©m vµ mét phÇn diÖn tÝch nhá thuéc ®íi s«ng HiÕm, cã 3 hÖ thèng ®øt gÉy chÝnh, h­íng T©y B¾c §«ng Nam, h­íng gi÷a §«ng B¾c – T©y Nam vµ hÖ ¸ kinh tuyÕn. C¸c ®øt gÉy nµy gi÷ vai trß khèng chÕ c¸c cÊu tróc ®Þa chÊt, ®ång thêi còng ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho sù l­u th«ng vµ tµng tr÷ n­íc d­íi ®Êt. Bªn c¹nh mét sè ®øt g·y ®· xuÊt hiÖn c¸c nguån n­íc kho¸ng nãng nh­ ë Mü L©n, B×nh Ca, §¹o ViÖn. 5.1.1.2. N­íc d­íi ®Êt a. §Æc ®iÓm chung vÒ d¹ng tån t¹i n­íc d­íi ®Êt N­íc d­íi ®Êt khu vùc dù ¸n ®­îc chia ra 2 d¹ng tån t¹i: N­íc lç hæng vµ n­íc khe nøt. N­íc lç hæng: Chøa trong c¸c trÇm tÝch §Ö tø, gåm cuéi sái, c¸t. §ã lµ c¸c båi tÝch cña s«ng L«, s«ng G©m vµ mét vµi n¬i kh¸c. Tuæi c¸c thµnh t¹o nµy lµ Pleistocen gi÷a trªn, còng cã c¸c trÇm tÝch tuæi Holoxen nh­ng hÇu nh­ máng. Thµnh phÇn th¹ch häc kh¸ hçn t¹p, ë c¸c thung lòng gi÷a nói vµ ven c¸c suèi gåm c¸t, sÐt, d¨m, s¹n. ChiÒu dµy lín nhÊt kh«ng qu¸ 10m. Cã quan hÖ mËt thiÕt víi n­íc mÆt. N­íc d­íi ®Êt trong tÇng lµ mét hÖ thèng thuû lùc liªn tôc. Mùc n­íc ngÇm c¸ch mÆt ®Êt kh«ng s©u (2 – 3m), l­u l­îng c¸c giÕng ®¹t 1 – 2m3/h. VÒ chÊt l­îng n­íc ®Òu thuéc lo¹i n­íc nh¹t, ®é tæng kho¸ng ho¸ tõ 0,1 – 0,5g/l. N­íc d­íi ®Êt ®­îc cung cÊp bëi n­íc m­a vµ n­íc tõ c¸c tÇng ®¸ gèc thÊm vµo tõ bªn s­ên, ®éng th¸i ®ång pha víi n­íc mÆt. Trong c¸c kho¶nh §Ö tø lín thuéc båi tÝch s«ng L«, n­íc lç hæng chøa trong tÇng c¸t cuéi sái, chiÒu dµy cña trÇm tÝch §Ö tø ®Õn 30m. Riªng phÇn cuéi sái chøa n­íc tèt ph©n bè ë ®é s©u tõ 10m trë xuèng vµ chiÒu dµy tõ 5 – 28m. N­íc d­íi ®Êt cã ¸p lùc. Mùc n­íc c¸ch mÆt ®Êt 1,7m. N­íc cã quan hÖ thuû lùc kh¸ râ nÐt víi n­íc mÆt. L­u l­îng lç khoan tõ 2 – 3l/s ®Õn 20 – 30l/s. Tû l­u l­îng hÇu hÕt lín h¬n 1l/sm. ChÊt l­îng n­íc ®¹t yªu cÇu cho ¨n uèng sinh ho¹t. b. N­íc khe nøt C¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt chøa n­íc khe nøt chiÕm trªn 95% diÖn tÝch cña khu vùc. Thµnh phÇn th¹ch häc bao gåm chñ yÕu lµ trÇm tÝch lôc nguyªn bÞ biÕn chÊt ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau, hÇu hÕt lµ ®¸ phiÕn xerixit, clorit, c¸t kÕt d¹ng Qu¨czit, c¸t kÕt, c¸t bét kÕt. C¸c trÇm tÝch cacbonat còng chiÕm nh÷ng diÖn tÝch réng lín ë phÝa B¾c vµ trung t©m tØnh. ChiÒu s©u ®íi huû ho¹i kiÕn t¹o do phong ho¸ vµ ¶nh h­ëng cña ®øt gÉy ®Õn kho¶ng 80 – 100m. N­íc d­íi ®Êt kh¸ phong phó, lµ ®èi t­îng ®iÒu tra khai th¸c chñ yÕu ë Tuyªn Quang. 5.1.1.3. C¸c tÇng chøa n­íc chÝnh C¸c tÇng chøa n­íc khe nøt ph©n bè hÇu nh­ toµn diÖn tÝch cña tØnh theo møc ®é giµu n­íc chia ra: TÇng giµu n­íc, c¸c tÇng chøa n­íc trung b×nh vµ tÇng nghÌo n­íc. a. TÇng giµu n­íc Trong tØnh Tuyªn Quang trïng víi hÖ tÇng Pia Ph­¬ng (S2-D1). TÇng nµy chiÕm phÇn lín diÖn tÝch trong tØnh vµ ph©n bè ë nhiÒu n¬i tõ Na Hang, Chiªm Ho¸, Nói Liªn vµ phÝa Nam thÞ x· Tuyªn Quang t¹o thµnh nh©n cña c¸c nÕp låi ®o¶n. Thµnh phÇn th¹ch häc phÇn d­íi lµ trÇm tÝch lôc nguyªn h¹t mÞn xen ®¸ v«i nhiÒu n¬i bÞ phong ho¸, c¸c cÊu t¹o dµy d¹ng khèi chiÕm khèi l­îng kh¸ lín vµ gÆp ë nhiÒu n¬i xung quanh huyÖn Na Hang, vïng nói Pia Ph­¬ng – Minh §øc huyÖn Chiªm Ho¸, bao quanh huyÖn S¬n D­¬ng. Nh÷ng n¬i ®· ®ù¬c nghiªn cøu kü h¬n lµ vïng S¬n D­¬ng vµ thÞ x· Tuyªn Quang. ë vïng thÞ x· Tuyªn Quang tÇng nµy bÞ phñ bëi c¸c trÇm tÝch §Ö tø diÖn lé kh«ng lín. Do bÞ ¶nh h­ëng cña c¸c ®øt gÉy ®¸ bÞ huû ho¹i vµ cact¬ ph¸t triÓn m¹nh. Møc ®é nøt nÎ, cact¬ ph¸t triÓn theo chiÒu s©u ë nhiÒu ®o¹n: tõ 19 – 24m ®Õn 71 – 72m. §íi chøa n­íc th­êng phæ biÕn ë ®é s©u 16 – 60m. N­íc kh«ng cã ¸p vµ cã ¸p lùc côc bé yÕu, mùc n­íc b×nh th­êng 1 – 3m. L­u l­îng c¸c lç khoan tõ nhá ®Õn 16l/s, tû l­u l­îng ®¹t ®Õn 7,69l/sm. ë vïng S¬n D­¬ng ®· khoan 4 lç khoan th× c¶ 4 lç khoan ®Òu gÆp hang cact¬ ë mét sè ®o¹n. L­u l­îng c¸c lç khoan tõ 5,88 – 9,5l/s, tû l­u l­îng tõ 0,82 – 5,58l/sm. PH cña n­íc th­êng thay ®æi tõ 5,6 - 8,6 chñ yÕu n­íc thuéc lo¹i kiÒm yÕu. §é cøng tæng qu¸t tõ 0,7 - 7,1mg/l §é tæng kho¸ng ho¸ 0,3 - 0,4g/l Lo¹i h×nh cña n­íc: Bicacbonat – Canxi. Tæng l­îng s¾t (Fe+2 + Fe+3) kh«ng v­ît qu¸ 1,6mg/l. C¸c vi nguyªn tè ®éc h¹i ®Òu n»m trong giíi h¹n cho phÐp, riªng ë vïng S¬n D­¬ng hµm l­îng ch× (Pb) tõ 15,7 – 2676mg/l lµ ®¸ng l­u ý. L­îng vi khuÈn ­a khÝ 28 – 4000 con/ml ë Tuyªn Quang vµ 720 con/ml ë S¬n D­¬ng, Coliform ®Õn 2100 con/ml. ë nh÷ng n¬i kh¸c nh­ vïng Minh §øc – Pia Ph­¬ng, dùa vµo kÕt qu¶ lËp b¶n ®å §CTV 1:200.000 th× l­u l­îng c¸c nguån lé tõ nhá ®Õn 20l/s, nh÷ng nguån lé tù nhiªn cã l­u l­îng trªn 1l/s kh¸ nhiÒu. N­íc d­íi ®Êt dao ®éng m¹nh theo mïa vµ cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña yÕu tè khÝ t­îng thuû v¨n. Biªn ®é dao ®éng mùc n­íc gi÷a c¸c mïa tõ 1 – 5m. Mïa m­a n­íc th­êng bÞ ®ôc do ¶nh h­ëng cña n­íc mÆt. b. C¸c tÇng chøa n­íc trung b×nh bao gåm c¸c thµnh t¹o ®Þa chÊt: (D2 ®t, O – S pn, PR – C1 sc, C3 hg) HÖ tÇng §¹i ThÞ ph©n bè rÊt réng ë tØnh Tuyªn Quang, thµnh phÇn gåm ®¸ phiÕn sÐt xen c¸t kÕt d¹ng qu¨czit. Nh÷ng nghiªn cøu §CTV hÖ tÇng nµy cho thÊy l­u l­îng c¸c lç khoan thay ®æ tõ 0,2 – 15l/s, tû l­u l­îng tõ 0,02 – 5,74l/sm, trung b×nh 0,97l/sm. Cã nh÷ng lç khoan l­u l­îng ®¹t 15,4l/s øng víi mùc n­íc h¹ thÊp 0,84m. C¸c nguån lé n­íc d­íi ®Êt trong tÇng kh¸ nhiÒu, l­u l­îng tõ rÊt nhá ®Õn 1,3l/s, trung b×nh 0,59l/s. ChiÒu s©u mùc n­íc tuú thuéc vµo ®Þa h×nh, c¸ch mÆt ®Êt tõ 0,7 – 6,6m. Mùc n­íc biÕn ®éng theo mïa kh¸ m¹nh. C¸c má n­íc kho¸ng ®· ph¸t hiÖn ë Tuyªn Quang ®Òu n»m trong tÇng §¹i ThÞ. §Êt ®¸ chÞu ¶nh h­ëng m¹nh mÏ cña c¸c ®øt gÉy, t¹o ®iÒu kiÖn cho n­íc d­íi ®Êt tuÇn hoµn s©u, ®ång thêi n­íc d­íi ®Êt chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c qu¸ tr×nh kh¸c. Khi xuÊt lé trë l¹i trªn mÆt ®Êt nhiÖt ®é vÉn cßn kh¸ cao vµ chøa c¸c chØ tiªu ®Æc biÖt nh­ ®· gÆp ë Mü L©m, B×nh Ca. HÖ tÇng Phó Ng÷, hÖ tÇng S«ng Ch¶y vµ hÖ tÇng Hµ Giang chØ chiÕm nh÷ng diÖn tÝch nhá hÑp. C¸c nguån lé n­íc cã l­u l­îng nhá, riªng trong c¸c tÇng Phó Ng÷ cã xen c¸c trÇm tÝch cacbonat cã kh¶ n¨ng chøa n­íc tèt vµ ®· xuÊt lé c¸c ngu