Đồ án Môn học kỹ thuật mạch điện tử

Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 1 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 ĐỒ ÁN MÔN HỌC KỸ THUẬT MẠCH ĐIỆN TỬ Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 2 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Lý Thuyết A.Transistor lưỡng cực. I./ Cấu tạo và cách mắc: 1./ Cấu tạo: Transistor có cấu tạo gồm các miền bán dẫn p va n xen kẻ nhau,tùy thuộc vào trình tự sắp xếp các miền p va n ma ta có các loại pnp hay npn. Transistor loaûi NPN C N P N B E Mä hçnh lyï thuyãút Kyï hiãûu trãn maûch  Transistor loaûi PNP C P N P B E Mä hçnh lyï thuyãút Kyï hiãûu trãn maûch •miền Emitter có nồng độ tạp chất lớn nhất. •miền Bazo có nồng độ tạp chất nhỏ nhất. •miền Colector có nồng độ tạp chất trung bình. ٭các cách mắc Transistor:có 3 cách mắc Transistor thông dụng. •EC Emiter chung. ic ib C B Uout Uin ie E •BC Bazo chung. ie ic Uin E C B ib Uout •CC Colector chung. ie Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 3 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 E Ib B Uout Uin C ic Trong 3 cách mắc trên thi cách mắc EC là thông dụng nhất. 2/Các chế đọ làm việc: Để Transistor làm việc được ta phải phân cực cho nó ứng với mỗi cách phân cực mà ta có các chế độ làm việc khác nhau: •chế độ bão hòa:các tiếp giáp Je và Jc phân cực thuận. •chế độ khuếch đại:tiếp giáp Je phân cực thuận, tiếp giáp Jc phân cực ngược. •chế độ ngưng dẫn: các tiếp giáp Je và Jc phân cực ngược. III/Các đặc tuyến tĩnh: 1.Cách mắc EC: đặc tuyến ngõ vào: Ib=f(Ube) biểu diễn sự phụ thuộc của dòng chạy qua cực nền theo điện áp cực nền khi cực thu xác định. đặc tuyến ngõ ra: Ic=f(Uce)  biểu diễn mối quan hệ giũa dòng cực thu với áp rơi trên cực thu khi dòng nền không đổi. Đặc tuyến truyền đạt: Ic=f(Ib) biểu diển sự phụ thuộc của dòng ra theo dòng vào. Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 4 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 2.cách mắc BC: đặc tuyến ngõ vào: Ie=f(Ube) biểu diễn quan hệ giữa dòng Ie và áp vào Ube khi Ucb không đổi. đặc tuyến ngõ ra:biểu diễn quan hệ giữa dòng Ic và áp giữ cực thu với cực nền khi dòng Ie xác định. 3.cách mắc CC: đặc tuyến ngõ vào:biểu diễn quan hệ giữa Ib và Ucb khi Ucc là hằng số. đặc tuyến ngõ ra:biểu diễn mối quan hệ giữa Ie và điện áp Uce khi có dòng vào Ib không đổi. IV./phân cực và ổn định điểm làm việc: ٭Việc phân cực cho Transistor làm việc ở chế độ khuyếch đại phải bảo đảm các yêu cầu sau: • Tiếp giáp Je phân cực thuận, tiếp giáp Jc phân cực ngược. •Dòng ic phải lớn hơn rất nhiều dòng ngược ice0. • Phải đảm bảo các yêu cầu về công suất nhiệt độ. ٭Đường tải tĩnh và điểm công tác tĩnh: • Đường t ải tĩnh được vẽ trên đặc tuyến của Transistor để nghiên cứu dòng điện và điện áp mắc trong mạch cụ thể nào đó. Điểm công tác tĩnh là điểm nằm trên đường tãi tĩnh xác định điều kiện phân cực cho Transistor. • Chế độ tĩnh của Transistor mắc kiểu EC được xác định bởi bốn tham số Ib,Ic,Ube,Uce trong đó thường cho trước một tham số, ba tham số còn lại sẽ được xác định thông qua đặc tuyến vào và ra của Transistor. Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 5 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 ٠Họ đặc tuyến vào:Ib=f(Ube) khi Uce=const Họ đặc tuyến ra:Ic=f(Uce) khi Ib=const  Quan hệ ràng buộc đó được bởi đường tãi tĩnh Ic=f(Uce) Xét mạch sau: I C (R C +R E )=2V CC cc-V CE  I C = EC CC RR V  2 - EC CE RR V  Đường tải tĩnh có độ dốc: CE c v i d d = - EC RR  1 như vậy khi thây đổi giá trị các điện trở thì đường tải tĩnh xoay xung quanh điểm P, còn khi điện áp nguồn thay đổi thì đường tải tĩnhdịch trái hoặc dịch phải. Điểm làm việc tĩnh đó là giao điểm của đường tải tĩnh và đặc tuyến ra ứng với dòng bảo hòa Ib phân cực cho Transistor. +Các biện pháp ổn định điểm làm việc tĩnh: ổn định dòng Ic là tốt nhất. +Hiện trôi điểm làm việc: Đặc tính của Transistorlàm việc trong miền tích cực được đặc trưng bởi ba tham số Ube,Icb0,  . Sự thay đổi ba tham số này là ngyên nhân dẫn đến làm trôi điểm làm việc tĩnh. Như vậy hiện trôi điểm làm việc tĩnh là sự thay đổi điểm làm việc ban đầu đã được phân cực do ảnh hưởng của nhiệt độ. +Hệ số ổn định nhiệt: Khi nhiệt độ thay đổi thì Ube,Icb0,  , thay đổi theo nhưng dòng Icb0 là thay đổi nhiều nhất với Transistor Si nên ta có thể bỏ qua sự thay đổi của Ube,  . Để xét tính ổn định nhiệt của một mạch khi nhiệt độ thay đổi ta dùng hệ số ổn định nhiệt S T = CBO C I I   = C B I I       1 1 S càng nhỏ thì Transistor càng ổn định nhiệt. Để điểm làm việc tĩnh được ổn định thì khi phân cực phải giảm ảnh hưởng của nhiệt độ. Có các phân cực sau: V./Các Sơ Đồ Cung Cấp Và Ổn Định Điểm Làm Việc Cho BJT. 1./ Cung Cấp Và Ổn Định Điểm Làm Việc B ằng H ồi Tiếp Âm Dòng Điện Một Chiều: Sau đây là sơ đồ tiêu biểu cho Emiter chung Xét sơ đồ EC: Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 6 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Ib1=Ib+Ib2  Ib2 Ube=Ub+Ue= 21 2 RR RVCC   -IERE Tính toán sao cho Ube>>V làm cho tiếp giáp BE phân cực thuận. Nguyên tắc ổn định: Khi Ic tăng do nhiệt độ mặt ghép tăng hoặc do nồng độ tạp chất trong BJT tăng, thì điện áp hạ trên RE: UE0= IERE tăng. Điện áp cực B tăng theo bộ phân áp R1,R2 hầu như không thay đổi nên điện áp giữa Bazo và Emiter giảm do Ube =Ub-Ue làm cho Ib giảm theo mà Ic=   Ib, nên Ic cũng giảm kéo dòng Ic về giá trị ban đầu. Ngược lại, khi Ic giảm thì Ube tăng Ib tăng làm cho Ic tăng theo kéo dòng Ic về giá trị ban đầu. Trong sơ đồ này, RE làm nhiệm vụ hồi tiếp âm dòng điện một chiều để ổn định điểm làm việc tĩnh. Để tránh hồi tiếp âm dòng tín hiệu trên RE làm giảm hệ số khuyếch đại của mạch, ta mắc song song với điện trở RE một tụ thoát xoay chiều CE. Tụ CE có tác dụng ngắn mạch đối với tín hiệu xoay chiều. Thường chọn IERE=(12)V. Hệ số ổn định nhiệt: ST= C B I I       1 1 =1+  2./ Cung Cấp Và Ổn Định Điểm Làm Việc Bằng Hồi Tiếp Điện Áp. Rb vừa là điện trở phân cực vừa là điện trở hồi tiếp Chọn Rb thích hợp để BJT làm việc ở chế độ khuyếch đại Ta c ó Ucc=(Ib+Ic)Rc+Ube+IbRb=Ib (Rb+Rc)+IcRc+Ube  Ib= bc CC RR IR   + bc BECC RR UU   C B I I   = C B dI dI = bc C RR R   Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 7 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Suy ra hệ số ổ định nhiệt: ST= BC C RR R      1 1 Nếu chọn Rc>> Rb thi St1 Nhưng Rc là điện trở tải không được quá lớn. B./ Khuyếch đại tín hiệu bé. Transistor có ba cách mắc EC, BC, CC. Sau đây dùng sơ đồ tương đương để phân tích các mạch tín hiệu bé. 1./ Sơ đồ EC: a./ Trở kháng vào của BJT và mạch khuyếch đại. Trở kháng vào của BJT:rv=rbe+(1+ )Re Trở kháng vào của mạch khuyếch đại:Rv=Rn+Rb//rv; với Rb=R1//R2 b./ Hệ số khuyếch đại dòng của mạch: Ki=it/iv=  tc c RR R  . beb b RR R  c./ Hệ số khuyếch đại áp: Ku= v r U U = Ki vR R1 = vbn tc rRR RR // //  Mạch khuyếch đại này tín hiệu vào và ra ngược pha nhau. 2./ Mạch khuyếch đại BC: a./ Trở kháng vào của mạch khuyếch đại. Rv= Rn+ reb= Rn+ re+rb/(1+ ) : nhỏ b./ Hệ số khuyếch đại dòng của mạch: Ki= It/Iv= tc c RR R  <1 c./ Hệ số khuyếch đại áp: Ku= Ur/Uv= Ki v t r R = v tc r RR // Tín hiệu vào và ra đồng pha. Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 8 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 3./Mạch khuyếch đại CC: a./ Trở kháng vào : Rv= R1//R 2 //rv với rv=rb+(1+ ) (re+RE//RT ) b./ Hệ số khuyếch đại dòng của mạch: Ki= It/Iv=(1+  ) )( tev EV RRr RR  c./ Hệ số khuyếch đại áp: Ku= Ur/Uv= Ki nV t RR R  =(1+  ) )( )//( Vnv tEV RRr RRR  <1 Trong ba mạch thì mạch này có trở kháng vào lớn nhất. Tín hiệu vào và ra đồng pha. C./ Hồi tiếp. I./ Định nghĩa và phân loại: Hồi tiếp là đưa một phần tín hiệu ở đầu ra về đầu vào thông qua mạng bốn cực gọi là hồi tiếp. Hồi tiếp đóng vai trò rất quan trọng trong kỷ thuật tương tự, cho phép cải thiện các đặc tính của mạch Khuyếch đại. +Có các loại hồi tiếp sau: Hồi tiếp âm là tín hiệu hồi tiếp đưa về ngược pha với tín hiệu vào. Hồi tiếp dương là tín hiệu hồi tiếp đưa về cùng pha với tín hiệu vào. Hồi tiếp điện áp là tín hiệu đưa về tỷ lệ với điện áp. Hồi tiếp dòng điện là tín hiệu đưa về tỷ lệ với dòng điện. Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 9 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Hồi tiếp DC. Hồi tiếp AC. Hồi tiếp nối tiếp là tín hiệu đưa về nối tiếp với tín hiệu vào. Hồi tiếp song song là tín hiệu đưa về song song với tín hiệu vào. II./ Hồi tiếp âm: Sơ đồ mạch: Các phương trình của mạng bốn cực hồi tiếp âm: Hệ số Khuyếch đại của mạch có hồi tiếp âm là: K'= V R X X = htKK K 1 Hệ số Khuyếch đại toàn phần: K tp =K' K n Độ sau hồi tiếp: g=1+K K ht =1+ K v K v =K K ht :hệ số Khuyếch đại vòng. III./ Ảnh hưởng của hồi tiếp âm đến các tính chất của bộ khuyếch đại 1./ Ảnh hưởng của hồi tiếp âm đến độ ổn định của bộ khuyếch đại Sai số tương đối của bộ khuyếch đại có hồi tiếp âm nhỏ hơn (1+KKht) lần so với sai số tương đối của hệ số khuyếch đại khi không có hồi tiếp âm. 2./ Ảnh hưởng của hồi tiếp âm đén điện trở vào: Sự thay đổi của trở kháng vào chỉ phụ thuộc vào cách mắc mạch hồi tiếp ở đầu vào mà không phụ thuộc vào cách lấy tín hiệu ở đầu ra đưa về mạch hồi tiếp. +Trở kháng vào của bộ Khuyếch đạicó hồi tiếp âm nối tiếp: Khi không có hồi tiếp: Kht Xr=0 Zv= Uv/Iv=rh+Rrht Khi có hồi tiếp: Z'v= Uv/Iv= V rhth I XKUU  ' = V hth I UKKU ')1(  Z'v=(1+KKht)rh+Rrht=grh+Rrht nếu Rrht<< rh thì : Z'v=gZv Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 10 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Vậy trở kháng vào của mạch có hồi tiếp âm nối tiếp tăng lên g lần +Trở kháng vào của bộ Khuyếch đạicó hồi tiếp âm song song: Khi không có hồi tiếp: : Yv= V V U I =1/rh+1/rrht Khi có hồi tiếp Y'v= V V U I =g/rh+1/rrht v ới rrht>> rh suy ra Z'v=Zv/g Vậy trở kháng vào của mạch có hồi tiếp âm nối tiếp giảm đi g lần. 3./ Ảnh hưởng của hồi tiếp âm đến trở kháng ra: +Tương tự trở kháng ra của bộ khuyếch đại có hồi tiếp âm dòng điện tăng g lần. +Trở kháng ra của bộ khuyếch đại có hồi tiếp điện áp giảm đi g lần so với bộ khuyếch đại không có hồi tiếp. 4./ Ảnh hưởng của hồi tiếp âm đến dãi động của bộ khuyếch đại và méo phi tuyến. Hồi tiếp âm mở rộng dãi rộng: Khi không có hồi tiếp âm toàn bộ tín hiệu đưa vào đến đầu vào bộ khuyếch đại Xh=Xv Khi có hồi tiếp âm chỉ có một phần tín hiệu đưa đến bộ khuyếch đại Xh= Xv-Kht Xr Xh= Xv/g. Vì tín hiệu vào của bộ khuyếch đại có hồi tiếp âm nhỏ hơn tín hiệu vào của bộ khuyếch đại không có hồi tiếp g lần nên méo phi tuyến do độ cong của đặc tuyến truyền đạt của bộ khuyếch đại cũng giảm đi bấy nhiêu lần. Hồi tiếp âm nâng cao tính chân thực và độ nhạy bộ khuyếch đại. 5./ Ảnh hưởng của hồi tiếp âm đến tạp âm: Giả sử âm ngoài đưa vào giữa hai tầng khuyếch đại Xr= K2 [ Xta+K1 ( Xth+Kht Xr)] Xr= htKKK KK 21 12 1 Xth + htKKK K 21 2 1 Xta Ta có : rta rth X X =K 1 ta th X X Tỷ số tín hiệu ra trên tạp âm ở đầu ra càng lớn khi K1 càng lớn và chỉ có thể tạp âm xuất hiện sau lần thứ nhất. 6./ Ảnh hưởng của hòi tiếp âm đến đặc tính động của bộ khuyếch đại: Hồi tiếp âm làm giảm tần số giới hạn dưới xuống g lần và làm tăng tần số giới hạn trên lên g lần. D./ Sơ lược về các mạch khuếch đại công suất. Mạch khuyếch đại công suất dùng mạch đèn điện tử hiện tại đã trở nên lỗi thời vì bên cạnh cho công suất lớn, lại có những nhược điểm như:cồng kềnh, tuổi thọ thấp,hiệu suất kém. Vì vậy ta chỉ xét đến các mạch khuyếch đạicông suất dùng Transistor, tùy thuộc cách đưa tín hiệu ra loa, người ta phân thành các loại sau đây: I./ Tầng khuếch đại công suất: 1./ Những vấn đề chung về tầng Khuyếch đạicông suất: Tầng khuyếch đại công suất có nhiệm vụ đưa ra công suất đủ lớn để kích thích cho tải công suất ra của nó cở vài phần mười W đến lớn hơn 100 W. Công suất này được đưa đến tầng sau dưới dạng dòng điện hay điện áp có biên độ lớn. Khi khuyếch đại tín hiệu lớn, các BJT không làm việc trong miền tuyến tính nữa do đó không thể dùng sơ đồ tương đương tín hiệu nhỏ để phân tích mà phải dùng phương pháp đồ thị. 2./ Các tham số của tầng Khuyếch đạicông suất: Hệ số khuyếch đại công suất : Kp là tỷ số giữa công suất ra và công suất vào. Hiệu suất : hiệu suất là tỷ số giữa công suất ra và công suất nguồn cung cấp một chiều Po Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 11 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2  = o r P P Hiệu suất càng lớn thì tổn hao trên Colector của BJT càng nhỏ. Trở kháng vào : yêu cầu trở kháng vào lớn tương đương với dòng tín hiệu vào nhỏ, nghĩa là mạch có hệ số khuyếch đại dòng lớn. II./ Chế độ công tác và định điểm làm việc cho tầng công suất: 1./ Chế độ A: Tín hiệu được khuyếch đạihầu như tuyến tính, góc cắt  =T/2=180. Khi tín hiệu vào hình sin thì ở chế độ A dòng tĩnh Colectorluôn lớn hơn biên độ dòng điện ra cho nên hiêuụ suất thấp (<=25%). Vì vậy chỉ dùng chế độ A trong trường hợp công suất ra nhỏ. Điểm làm việc tĩnh của Transistor tương ứng với điểm A trên đồ thị. iC ICO t1 t2 t H.IX.3a. Chãú âäü A 2./ chế độ B: Ứng với góc cắt  =T/2, ở chế độ B điểm làm việc được xác định tại V=0,Ic0=0 tương ứng với điểm B trên đồ thị. Transistor chỉ làm việc ở một bán kỳ dương (hoặc âm) của điện áp vào được Transistor Khuyếch đại. Chế độ B cho công suất cao (>=70%) nhưng tín hiệu ra bị méo xuyên tâm, khi Ube<U  méo này gọi là méo Crossover. iC t1 t2 t H.IX.3.b. Chãú âäü B 3./Chế độ AB: iC ICo t1 t2 t H.IX.3.d. Chãú âäü AB. Thực ra nó là biện pháp tránh méo Crossover của chế độ B. Góc cắt  /2< < hiệu suất cao(60--&0%). Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 12 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Điểm làm việc tương ứng với điểm AB trên đồ thị, ở tầng khuyếch đại công suất người ta thiết kế cho Transistorlàm việc ở chế độ AB. Khi có dòng Ic0 khá nhỏ, tổn hao trên Transistor do dòng tĩnh nhỏ. 4./ Chế độ C: iC ICo t1 t2 t H-IX.3.c. Chãú âäü C Có góc cắt  78%) nhưng méo rất lớn. Thường dùng trong bộ Khuyếch đạicó tần số cao. Điểm làm việc được xác định trong khu vực cho phép trên đặc tuyến Transistor. Ở chế độ đọng khi có tín hiệu vào điểm làm việc có thể vượt ra ngoài đường hyperbol công suất, nhưng không được vượt quá các giới hạn khác. Vấn đề cung cấp và ổn định chế độ làm việccho tầng công suất có thể dùng các biện pháp đã nêu trong phần phân cực và ổn định điểm làm việc của Transistor tuy nhiên ít khi dùng điện trở Emiter để ổn định chế độ công tác vì trong tầng công suất dòng lớn sẽ gây tổn hao. Tâng công suất có thể là tầng Khuyếch đại đơn làm việc ở chế độ A hoặc là tầng Khuyếch đại đẩy kéo làm việc ở chế đọ B hay AB. Chia làm 4 loại: Đẩy kéo song ong với BJT cùng loại hoặc khác loại và đẩy kéo nối tiếp với BJT cùmg loại hoặc khác loại. III./ Tầng Khuyếch đạiđẩy kéo: 1./ Các loại sơ đồ. Để tăng công suất, hiệu suất và giảm méo phi tuýen ta dùng tầng Khuyếch đạiđẩy kéo : nó gồm hai phần tử tích cực mắc chung tải, mỗi phần tử dẫn trong nữa chu kỳ. Biến trở Rt trong sơ đồ song song được liên hệ với nhau nhờ cuảm ứng sao cho toàn bộ công suất được đưa ra hết một tải chung để tiêu thụ. Nên sơ đồ đẩy kéo song song thường dùng mạch ghép biến áp với tải tiêu thụ. Các sơ đồ nối tiếp không cần ghép biến áp. 2./ Một số điểm cơ bản của sơ đồ đẩy kéo: Điểm đất của sơ song song là đầu âm của nguồn một chiều, điểm đất của sơ đồ nối tiếp là điểm giữa của nguồn một chiều. Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 13 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Các mạch đẩy kéo dùng 2 BJT khác loại được kích thich bởi các loại tín hiệu đồng pha. Vì vậy có thể dùng chung một tín hiệu để kích thích cho cả 2 BJT. Khi các Transistor của tầng đẩy kéo làm việc ở chế độ B cần lưu ý đến méo sinh ra khi điểm làm việc ở điểm chuyển tiếp từ BJT này sang BJT khác. Vì trong BJT chỉ có dòng Emiter khi điện áp Bazo-Emiter lớn hơn Uy(0.5--0.6V) đối với Silic. Do đó, khi điện áp vào nhỏ thì nó được Khuyếch đại rất ít hoặc hoàn toàn không khuyếch đại sinh ra méo lớn (méo Crossover). Khắc phục bằng cách tăng trị số dòng ra tại điểm tĩnh, tức phân cực Vbe khoảng 0,5V ở mức ngưỡmg dẫn. 3./ Mạch khuyếch đại OCL và OTL. Tính toán các thông số của mạch Khuyếch đạiOTL Tính Pin tại đỉnh dương của tín hiệu Q1 dẫn mạnh do đó dòng qua RL sẽ lớn nhất khi áp rơi trên RL lớn nhất ULm=VCC/2 Ta có : PLm=U 2Lm /2RL=V 2 CC /8RL Công suất nguồn cung cấp : PCC=VCCItb=VCCILm/ =V 2CC /2RL Công suất tiêu tán trên hai BJT là : 2Ptt=PCC-PL Để tìm công suất tiêu tán lơns nhất ta đạo hàm 2Ptt theo ILm và cho bằng khôngILm=VCC/ RL Pttm=V 2CC /4RL So với công suất PLm ta thấy công suất tiêu tán cực đại nhỏ hơn cômg suất tải ra 5 lần. Hiệu suất của mạch : n=PL/PCC=78.5% +Mạch OTL và OCL hoạt động giống nhau OCL không có tụ ngõ ra và thay vào đó bằng nguồn cung cấp đối xứng. Mạch OTL suy giảm biên độ tín hiệu tần số bé. Tuy nhiên nó khắc phục nhược điểm mạch ghép biến áp. Mạch OCL khắc phục nhược điểm mạch OTL nhưng nhược gây ra quá dòng chạy qua tải. Nên trong mạch OCL thường có mạch bảo vệ quá độ. IV./ Ưu nhược điểm một số mạch Khuyếch đạicông suất: tùy thuộc vào cách đưa tín hiệu ra loa, người ta phân thành các loại sau đây: 1./ Mạch Khuyếch đại công suất ghép tải qua biến áp: Mạch này có ưu điểm là cjo hiệu suất cao, nhưng hiện nay cũng ít được sử dụng, chỉ dùng trong trường hợp yêu cầu phải cách điện một chiều hoặc yêu cầu cho hiệu suất cao trong khi nguồn cung cấp nhỏ(vì biến áp làm cho mạch có kích thước lớn, giá thành cao gây méo phi tuyến và méo tần số, dải thông hẹp). 2./ Mạch Khuyếch đại công suất ghép tụ ở loa(OTL): Ưu điểm: Chỉ có một bộ nguồn cung cấp,dải thông rộng hơn kiểu ghép biến áp, hiệu suất cao, ít cồng kềnh, chế độ làm việc ổn định. Nhược điểm: Bị hạn chế ở tần số thấp do ghép tụ ở đàu ra. Vì tín hiệu bé có tần số thấp thì ZC lớn, nên tín hiệu ra bị mất mát trên tụ. 3./ Mạch Khuyếch đại công suất liên lạc thẳng (OCL): Đồ án môn học - Kỷ thuật mạch điện tử 1 Trang 14 Nguyễn Minh Hiển Lớp 00ĐT2 Ưu điểm: Không gây méo ở tần số thấp do không có tụ. Nhược điểm: Phải dùng hai nguồn cung cấp đối xứng và các Transistor vi sai ở tần đầu phải có các thông số như nhau để đảm bảo nén tín hiệu đồng pha (CMFF) lớn để kháng nhiễu tốt. 4./ Mạch Khuyếch đạicông suất Cầu (BTL): Ưu điểm: Công suất ra lớn, chỉ dùng một nguồn cung cấp. Nhược điểm: Dùng nhiều linh kiện, các vế của cầu phải đối xứng để đảm bảo không bị méo tín hiệu. Tải không có đầu nào mắc vào mass hay vỏ máy. Trong thực tế mạch khuyếch đạicông suất OTL thường được dùng nhiều vì cho ra âm thanh trung thực và chất lượng cao. V./ Mạch Darlington và giả Darlington: Mạch Darlington và giả Darlington có hệ số khuyếch đại dòng lớn, và có trở kháng vào lớn. 1./ Mạch Darlington: Hệ số khuyếch đại dòng chung: hfe= B C I I = 2 21 B CC I II  = 2 1 B C I I + 2 2 B C I I  hfe= )1( 21 1 feB C hI I  +hfe2=hfe1 (1+hfe2)+hfe2  hfe=hfe1 (1+hfe2)+hfe2  hfe1hfe2 vậy hfe rất lớn. Trở kháng vào: hie= i i I V = 2 21 B BEQBEQ I VV  = 2 1122 B BieBie I IhIh  Mà IB1=(1+hfe2) IB2  hie=hie2+ 2 221 )1( B Bfeie I Ihh   hie=hie2+hie1 (1+hfe2) Vậy mạch Darlington có hệ số khuyếch đại dòng và trở kháng vào lớn. Vì hfe rất lớn nên khi ứng dụng với trị số dong Ie1 hữu hanl thì dòng Ib1 có thể rất bé làm cho Q2 có thể làm việc trên đoạn đặc tuyến vào phi tuyến Ib=f(Vbe). Để khắc phục ta mắc thêm điện trở rẽ dòng tại cực E của Q2 như hình vẽ sau: Đồ án môn học