Hiện nay , do sựphát triển của các ngành công nghiệp tạo ra các sản phẩm phục
vụcon người , đồng thời cũng tạo ra một lượng chất thải vô cùng lớn làm phá vỡcân
bằng sinh thái gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng .
Trong các loại ô nhiễm , ô nhiễm không khí ảnh hưởng trực tiếp đến con người
, động vật , thực vật và các công trình xây dựng . Sức khỏe và tuổi thọcon người phụ
thuộc rất nhiều vào độtrong sạch của môi trường . Vì vậy , trong những năm gần đây
ô nhiễm không khí từcác nghành sản xuất công nghiệp ởnước ta đang là vấn đềquan
tâm không chỉcủa nhà nước mà còn là của toàn xã hội bởi mức độnguy hại của nó đã
lên đến mức báo động .
SO2là một trong những chất ô nhiễm không khí được sản sinh nhiều trong các
nghành sản xuất công nghiệp và sinh hoạt . Việc xửlý SO
2
có nhiều phương pháp khác
nhau . Phương pháp nào được áp dụng đểxửlý tùy thuộc vào hiệu quảvà tính kinh tế
của phương pháp . Ví vậy , đồán môn học với nhiệm vụthiết kếtháp đệm hấp thu SO
2
là một trong những phương án ghóp phần vào việc xửlý khí thải ô nhiễm .
Trong đồán này sẽ đi khảo sát một phương án : Xửlý SO
2
bằng phương pháp
hấp thu với dung môi là nước . Nhằm tìm hiểu xem quá trình xửlý có đạt hiệu quảvà
kinh tếkhông , đểcó thể đưa vào hệthống xửlý khí thải trong các nghành sản xuất
công nghiệp và sinh hoạt .
39 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 4639 | Lượt tải: 6
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đồ án môn học quá trình và thiết bị - Thiết kế tháp đệm dùng để hấp thu khí SO2 bằng nước, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 1
Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh
Trường Đại học Bách Khoa
Khoa Công nghệ Hóa học & Dầu khí
BỘ MÔN MÁY & THIẾT BỊ
ĐỒ ÁN MÔN HỌC
Quá Trình & Thiết bị
THIẾT KẾ THÁP ĐỆM
DÙNG ĐỂ HẤP THU KHÍ SO2 BẰNG NƯỚC
GVHD : Cao Thị Nhung
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa
MSSV : 69901406
Lớp : 99HPo02
Nghành : polymer
Năm học 2002-2003
MỤC LỤC
---oOo---
LỜI NÓI ĐẦU
Chương I . MỞ ĐẦU
Phần A . TỔNG QUAN VỀ KHÍ SO2
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 2
I.1. Tính chất hóa lý của SO2
I.2. Tác hại của SO2
I.3. Các nguồn tạo ra SO2
I.4. Các phương pháp xử lý SO2
Phần B . QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ
I.5. Chọn qui trình công nghệ xử lý khí SO2
I.6. Thuyết minh qui trình công nghệ
Chương II . TÍNH TOÁN CÔNG NGHỆ
II.1. Các thông số ban đầu
II.2. Tính cân bằng vật chất
II.3. Cân bằng năng lượng
II.4. Tính kích thước tháp hấp thu
II.5. Tính trở lực lớp đệm
Chương III . TÍNH TOÁN CƠ KHÍ
III.1. Tính chiều dày thân tháp
III.2. Tính chiều dày đáy , nắp tháp
III.3. Tính ống dẫn lỏng , ống dẫn khí
III.4. Tính bích ghép thân tháp
III.5. Tính bích nối đường ống dẫn lỏng và ống dẫn khí
III.6. Tính lưới đỡ đệm và đĩa phân phối lỏng
III.7. Tính chân đỡ và tai treo
Chương IV . TÍNH TOÁN THIẾT BỊ PHỤ
IV.1. Tính bồn cao vị
IV.2. Tính công suất bơm
IV.3. Tính công suất quạt
Chương V . TÍNH KINH TẾ
TÀI LIỆU THAM KHẢO
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 3
LỜI MỞ ĐẦU
Hiện nay , do sự phát triển của các ngành công nghiệp tạo ra các sản phẩm phục
vụ con người , đồng thời cũng tạo ra một lượng chất thải vô cùng lớn làm phá vỡ cân
bằng sinh thái gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng .
Trong các loại ô nhiễm , ô nhiễm không khí ảnh hưởng trực tiếp đến con người
, động vật , thực vật và các công trình xây dựng . Sức khỏe và tuổi thọ con người phụ
thuộc rất nhiều vào độ trong sạch của môi trường . Vì vậy , trong những năm gần đây
ô nhiễm không khí từ các nghành sản xuất công nghiệp ở nước ta đang là vấn đề quan
tâm không chỉ của nhà nước mà còn là của toàn xã hội bởi mức độ nguy hại của nó đã
lên đến mức báo động .
SO2 là một trong những chất ô nhiễm không khí được sản sinh nhiều trong các
nghành sản xuất công nghiệp và sinh hoạt . Việc xử lý SO2 có nhiều phương pháp khác
nhau . Phương pháp nào được áp dụng để xử lý tùy thuộc vào hiệu quả và tính kinh tế
của phương pháp . Ví vậy , đồ án môn học với nhiệm vụ thiết kế tháp đệm hấp thu SO2
là một trong những phương án ghóp phần vào việc xử lý khí thải ô nhiễm .
Trong đồ án này sẽ đi khảo sát một phương án : Xử lý SO2 bằng phương pháp
hấp thu với dung môi là nước . Nhằm tìm hiểu xem quá trình xử lý có đạt hiệu quả và
kinh tế không , để có thể đưa vào hệ thống xử lý khí thải trong các nghành sản xuất
công nghiệp và sinh hoạt .
Nội dung khảo sát : thiết kế tháp đệm xử lý SO2 với năng suất 2000m3/h , nồng
độ SO2 trong dòng khí đầu vào là 1% thể tích , nồng độ SO2 trong dòng khí đầu ra đạt
tiêu chuẩn loại A (1500mg/m3) thải vào môi trường .
Em xin chân thành biết ơn cô Cao Thị Nhung , các thầy cô bộ môn Máy &
Thiết bị đã tận tình hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em hoàn thành đồ án
môn học này .
CHƯƠNG I
MỞ ĐẦU
PHẦN A . TỔNG QUAN VỀ KHÍ SO2 .
I.1. Tính chất hóa lý SO2 :
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 4
SO2 là chất khí không màu, mùi kích thích mạnh, dễ hóa lỏng, dễ hòa tan trong
nước (ở điều kiện bình thường 1 thể tích nước hòa tan 40 thể tích SO2) . Khi hoà tan
trong nước tạo thành dung dịch sunfurơ và tồn tại ở 2 dạng : chủ yếu là SO2.nH2O và
phần nhỏ là H2SO3 .
SO2 có nhiệt độ nóng chảy ở – 750 C và nhiệt độ sôi ở – 100C .
Nguyên tử S trong phân tử SO2 có cặp electron hóa trị tự do linh động và ở
trạng thái oxy hóa trung gian (+4) nên SO2 có thể tham gia phản ứng theo nhiều kiểu
khác nhau:
- Cộng không thay đổi số ôxy hóa :
SO2 + H2O = H2SO3
-Thực hiện phản ứng khử :
SO2 + 2CO Co500 2CO2 + S ↓
-Thực hiện phản ứng oxy hóa :
SO2 + 2
1 O2
ot
OV 52
SO3
SO2 + Cl2 + H2O = H2SO4 + HCl
Trong môi trường không khí , SO2 dễ bị ôxy hóa và biến thành SO3 trong khí
quyển . SO3 tác dụng với H2O trong môi trường ẩm và biến thành acid hoặc muối
sunfat . Chúng sẽ nhanh chóng tách khỏi khí quyển và rơi xuống gây ô nhiểm môi
trường đất và môi trường nước .
I.2. Tác hại của khí SO2 :
-SO2 trong khí thải công nghiệp là một thành phần gây ô nhiểm không khí.
Nồng độ cho phép khí SO2 có trong môi trường xung quanh chúng ta là rất
nhỏ(<300mg/m3). Nó ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe, các hoạt động của con người,
cũng như động vật, thực vật và bầu khí quyển .
-Đối với con người và động vật : khi hít phải khí SO2 có thể gây ra các bệnh về
đường hô hấp như: viêm phế quản, viêm phổi, giản phổi , suy tim , hen xuyển . . . .
Nếu hít phải SO2 với nồng độ cao có thể gây tử vong .
-Đối với vật liệu và công trình xây dựng :
+ Khí SO2 có khả năng biến thành acid sunfuric , là chất phản ứng mạnh
. Do đó chúng làm hư hỏng , làm thay đổi tính năng vật lý hay thay đổi màu sắc các
vật liệu xây dựng như đá vôi , đá hoa , đá cẩm thạch . . . cũng như phá hoại các sản
phẩm điêu khắc , các tượng đài .
+ Sắt , thép ,các kim loại khác , các công trình xây dựng cũng dễ dàng bị
gỉ , bị ăn mòn hóa học và điện hóa .
- Đối với thực vật :
+ Khí SO2 xâm nhập vào các mô của cây và kết hợp với nước để tạo
thành acid sunfurơ gây tổn thương màng tế bào và làm giảm khả năng quang hợp của
cây . Cây chậm lớn , vàng úa và chết .
+ Khí SO2 làm cây cối chậm lớn , nhiều bệnh tật , chất lượng giảm, hiệu
quả thu hoạch kém .
- Mưa acid : khí SO2 trong khí quyển khi gặp các chất oxy hóa hay dưới tác
động của nhiệt độ, ánh sáng chúng chuyển thành SO3 nhờ O2 có trong không khí . Khi
gặp H2O , SO3 kết hợp với nước tạo thành H2SO4 . Đây chính là nguyên nhân tạo ra
các cơn mưa acid mà thiệt hại của mưa acid gây ra là rất lớn. Mưa acid làm tăng tính
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 5
acid của trái đất , hủy diệt rừng và mùa màng , gây nguy hại đối với sinh vật nước , đối
với động vật và cả con người . Ngoài ra , còn phá hủy các nhà cửa, công trình kiến trúc
bằng kim loại bị ăn mòn . . . Nếu H2SO4 có trong nước mưa với nồng độ cao sẽ làm
bỏng da người hay làm mục nát áo quần .
I.3. Các nguồn tạo ra SO2 :
- Khí SO2 tạo ra là do sự đốt cháy các hợp chất chứa lưu huỳnh hay nguyên tử
lưu huỳnh .
Ví dụ : các hợp chất hữu cơ chứa lưu huỳnh trong than , dầu mỏ, quặng Pirit
(FS2) , hơi đốt chứa nhiều khí H2S , các quặng sunfua . . .
- Khí SO2 là loại chất gây ô nhiểm phổ biến nhất trong sản xuất công nghiệp và
sinh hoạt . Nguồn thải SO2 chủ yếu từ :
+ Các nhà máy nhiệt điện .
+ Các lò nung , nồi hơi đốt bằng nhiên liệu than đá , khí đốt , dầu hỏa và
khí đốt có chứa lưu huỳnh .
+ SO2 sinh ra từ các nghànhsản xuất công nghiệp : nhà máy lọc dầu , nhà
máy luyện kim , lò đúc , nhà máy sản xuất H2SO4 . . .
+ Khí thải giao thông .
I.4. Các phương án xử lý SO2 :
I.4.1. Phương pháp hấp thụ :
Để hấp thụ SO2 ta có thể sử dụng nước, dung dịch hoặc huyền phù của muối
kim loại kiềm hoặc kiềm thổ.
+ Hấp thụ bằng nước:
SO2 + H2O H+ + HSO3-
Do độ hòa tan của SO2 trong nước thấp nên phải cần lưu lượng nước lớn và
thiết bị hấp thụ có thể tích lớn.
+ Hấp thụ bằng huyền phù CaCO3
Ưu điểm của phương pháp này là quy trình công nghệ đơn giản chi phí
hoạt động thấp, chất hấp thụ dể tìm và rẽ, có khả năng xữ lý mà không cần làm nguội
và xử lý sơ bộ.
Nhược điểm: thiết bị đóng cặn do tạo thành CaSO4 và CaSO3.
+ Phương pháp Magie (Mg):
SO2 được hấp thụ bởi oxit – hydroxit magie, tạo thành tinh thể ngậm
nước Sunfit magie .
Ưu điểm : làm sạch khí nóng , không cần lọc sơ bộ, thu được sản phẩm
tận dụng là H2SO4 ; MgO dể kiếm và rẻ , hiệu quả xử lý cao .
Nhược điểm :vận hành khó, chi phí cao tốn nhiều MgO.
+ Phương pháp kẽm : trong phương pháp này chất hấp thụ là kẽm
SO2 + ZnO + 2,5 H2SO4 ------> ZnSO3 + H2O
Ưu điểm :của phương pháp này là khả năng xử lý ở nhiệt độ cao (200 –
2500C) .
Nhược điểm : có thể hình thành ZnSO4 làm cho việc tái sinh ZnO bất lợi
về kinh tế nên phải thường xuyên tách chúng và bổ sung thêm ZnO.
+ Hấp thụ bằng chất hấp thụ trên cơ sở Natri :
Ưu điểm : của phương pháp này là ứng dụng chất hấp thụ hóa học không
bay, có khả năng hấp thụ lớn .
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 6
+ Phương pháp Amoniac : SO2 được hấp thụ bởi dung dịch Amoniac hoặc dung
dịch Sunfit-biSunfit amôn .
Ưu điểm : của phương pháp này là hiệu quả cao, chất hấp thụ dễ kiếm ,
thu được sản phẩm cần thiết (Sunfit và biSunfit amon) .
+ Hấp thụ bằng hổn hợp muối nóng chảy:
Xử lý ở nhiệt độ cao dùng hổn hợp Cacbonat kim loại kiềm có thành
phần như sau:
LiCO3 32%, Na2CO3 33%, K2CO3 35%.
+ Hấp thụ bằng các Amin thơm :
Để hấp thụ SO2 trong khí thải của luyện kim màu (nồng độ SO2 khoảng
1-2% thể tích) .
Người ta sử dụng dung dịch:
C6H3(CH3)2 NH2 (tỉ lệ C6H3(CH3)2 NH2 : nước = 1- 1) .
C6H3(CH3)2 NH2 không trộn lẩn với nước nhưng khi liên kết với SO2 tạo thành
(C6H3(CH3)2 NH2)2 SO2 tan trong nước .
I.4.2. Phương pháp hấp phụ :
SO2 được giữ lại trên bề mặt chất rắn , thu được dòng khí sạch khi đi qua bề
mặt rắn .
Chất hấp phụ công nghiệp cơ bản là than hoạt tính , silicagen , zeonit và ionit
(chất trao đổi ion) .
Nhược điểm : cần thiết phải tái sinh chất hấp phụ để thu hồi cấu tử bị hấp phụ
và phục hồi khả năng hấp phụ của chất hấp phụ . Chi phí tái sinh chiếm khoảng 40 –
70% tổng chi phí của quá trình làm sạch khí .
I.4.3. Xử lý SO2 bằng phương pháp nhiệt và xúc tác :
Bản chất của quá trình xúc tác để làm sạch khí là thực hiện các tương tác hóa
học , nhằm chuyển hóa tạp chất độc thành sản phẩm khác với sự có mặt của chất xúc
tác đặt biệt .
PHẦN B. QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ
I.5. Chọn qui trình công nghệ :
Chọn nguồn xử lý khí là từ ống khói của nhà máy sản xuất acid H2SO4 . Khí
được xử lý sơ bộ trước khi vào tháp .
Chọn dung môi hấp thu là nước vì nước là dung môi hấp thu rẻ tiền , dễ tìm ,
không ăn mòn thiết bị .
Tháp hấp thu là tháp đệm nên dung môi hấp thu là nước sạch để không tạo ra
cặn lắng làm cản trở dòng khí và lỏng .
I.6. Thuyết minh qui trình công nghệ :
Dòng khí thải từ nhà máy thải ra được xử lý sơ bộ . Sau đó được quạt thổi qua
lưu lượng kế đo lưu lượng và đi vào tháp đệm thực hiện quá trình hấp thu . Tháp hấp
thu làm việc nghịch dòng .
Dung môi hấp thu là nước . Nước sạch từ bể chứa được bơm lên bồn cao vị .
Sau đó đi qua lưu lượng kế đo lưu lượng dòng chảy và đi vào tháp hấp thu , nước được
chảy từ trên xuống . Khí SO2 được thổi từ đáy tháp lên , quá trình hấp thu được thực
hiện .
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 7
Khí sau khi hấp thu đạt TCVN được thải phát tán ra môi trường . Dung dịch
nước sau khi hấp thu được cho chảy vào bể chứa thực hiện quá trình trung hòa và thải
ra môi trường .
CHƯƠNG II
TÍNH TOÁN CÔNG NGHỆ
II.1. Các thông số ban đầu :
Lưu lượng khí thải : 2000 m3/h .
Nồng độ SO2 ban đầu là 1% thể tích .
Nồng độ SO2 sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn loại A :1500 mg/m3 .
Chọn nhiệt độ của nước hấp thu là 30oC .
II.2. Tính cân bằng vật chất :
Phương trình cân bằng của dung dịch hấp thu SO2 bằng H2O được biểu diễn
theo định luật Henri :
P = H*x hoặc y*
tP
H
= =m*x .
Trong đó :
y* : nồng độ phân mol của SO2 trong dòng khí ở điều kiện cân bằng .
x : nồng độ phân mol khí hòa tan trong pha lỏng .
P : áp suất riêng phần của cấu tử khí hòa tan khi cân bằng .
Pt : áp suất tổng của hệ hấp thu .
H : hệ số Henry .
Ở 30oC : H = 0.0364*106 (mmHg) . [2,Bảng IX.1,p.139]
m : hệ số phân bố .
m =
tP
H
=
760
10*0364.0 6
=47.894
y =
Y
Y
+1
x =
X
X
+1
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 8
Thay vào trên ta được :
*
*
1 Y
Y
+
=m *
X
X
+1
Suy ra : Y* =
Xm
mX
)1(1 −+ = X
X
)894.471(1
*894.47
−+
Trong đó :
X :
Y :
Từ phương trình đường cân bằng ta có các số liệu đường cân bằng:
X 0 0.00008 0.0001 0.00013 0.00015 0.00018 0.0002 0.00025 0.0003
Y* 0 0.0038 0.0048 0.0063 0.0072 0.0087 0.0097 0.0121 0.0146
Từ số liệu đường cân bằng ta vẽ đường cân bằng :
Nồng độ thể tích ban đầu của dòng khí :
yđ = 1% = 0.01
Nồng độ đầu của pha khí theo tỷ số mol :
Yđ =
d
d
y
y
−1
= 0.0101 (KmolSO2/Kmolkhítrơ)
Nồng độ cuối của pha khí theo tỷ số mol :
Ñoà Thò Caân Baèng Cuûa Dung Dòch Haáp Thu SO2 Baèng
nöôùc
0
0.002
0.004
0.006
0.008
0.01
0.012
0.014
0.016
0 0.0001 0.0002 0.0003 0.0004
X
Y*
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 9
Yc =
K
Kmolatlit
at
mlitm
molg
g
o
o
)30273()./.(082.0
1
*)/(10*)(1
)/(64
1
*)(5.1
333 +
Yc =0.000582 (KmolSO2/Kmolkhítrơ)
Hấp thu SO2 bằng nước , chọn dung môi sạch khi vào tháp nên : Xđ = 0 .
Với Xđ : nồng độ đầu của pha lỏng , KmolSO2/KmolH2O .
Lượng dung môi tối thiểu được sử dụng :
d
cd
tr XX
YY
G
L
−
−
=
*
min
Gtr : suất lượng dòng khí trơ trong hỗn hợp .
X* : nồng độ pha lỏng cân bằng tương ứng với Xđ .
Từ đồ thị đường cân bằng ta xác định được :
X* = 0.00021 (KmolSO2/KmolH2O)
Suy ra :
000021.0
000582.00101.0min
−
−
=
trG
L
= 45.324
Chọn Ltr = 1.2*Lmin
Với Ltr : lượng dung môi không đổi khi vận hành , kmol/h .
Suy ra :
trtr
tr
G
L
G
L min*2.1= = 1.2*45.324 = 54.3888
Lưu lượng hỗn hợp khí vào tháp hấp thu :
Ghh= 496.80)30273(*082.0
2000*1
=
+
=
RT
PV
(Kmol/h)
Suất lượng dòng khí trơ trong hỗn hợp :
Gtr = Ghh*(1-yđ ) = (1-0.01)*80.496 = 79.691 (Kmol/h)
Suất lượng dung môi làm việc :
Ltr = 54.3888*Gtr = 54.3888*79.691 = 4334.298 (KmolH2O/h)
Phương trình cân bằng vật chất có dạng ;
Gtr*Yđ + Ltr*Xđ = Gtr*Yc + Ltr*Xc
Suy ra :
dc
cd
tr
tr
XX
YY
G
L
−
−
=
Suy ra : Xc =
tr
tr
cd
G
L
YY −
= 000175.0
3888.54
000582.00101.0
=
−
(molSO2/KmolH2O)
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 10
G tr Y ñ
G tr Y c L tr X ñ
L tr X c
Xc : nồng độ cuối của pha lỏng .
ΙΙ.3. Cân Bằng Năng Lượng :
Ký hiệu :
Gđ , Gc – lượng hổn hợp khí đầu và cuối.
Lđ , Lc - lượng dd đầu và cuối.
tc , tc – nhiệt độ khí ban đầu và cuối , Co .
Tđ , Tc – nhiệt độ dung dịch đầu và cuối , Co .
Iđ , Ic – entanpi hỗn hợp khí ban đầu và cuối , kj/kg .
Q0 – nhiệt mất mát , kj/h .
Phương trình cân bằng nhiệt lượng có dạng :
GđIđ + LđCđTđ + Qs = GcIc + LcCcTc + Q0
Với Qs – nhiệt lượng phát sinh do hấp thụ khí , kj/h .
Để đơn giản hoá vấn đề tính toán , ta có thể giả thiết như sau :
- Nhiệt độ mất mát ra môi trường xung quanh không đáng kể ,
Q0 = 0 .
- Nhiệt độ của hổn hợp khí ra khỏi tháp bằng nhiệt độ dung dịch vào
tháp : tc = tđ = 300C .
- Tỷ nhiệt của dung dịch không đổi trong suốt quá trình hấp thu : Cđ = Cc
= C
OH 2
.
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 11
Gtr Yñ
G tr Yc L tr Xñ
L tr Xc Gtr tñ Iñ
Gc tc Ic Lñ Cñ Tñ
Lc Cc Tc
Trong quá trình hấp thu có thể phát sinh nhiệt , do đó nếu ký hiệu q là nhiệt
phát sinh của 1 mol cấu tử bị hấp thu , thì ta có :
Qs = q * Ltr * (Xc – Xđ)
Với mức độ gần đúng có thể coi q không đổi trong suốt quá trình hấp thu:
( ) ccccdctrdddd TCLIGXXLqTCLIG ******** +=−++
Hoặc : ( )dc
cc
ccdd
d
c
d
c XXCL
Lq
CL
IGIG
t
L
L
T −+
−
+=
*
*
*
**
*
Vì lượng cấu tử hoà tan trong dung dịch nhỏ nên có thể lấy : 1≈
c
d
L
L
Đồng thời ta cũng có thể bỏ qua mức độ biến đổi nhiệt của pha khí , tức là :
0.. ≈− ccdd IGIG
Như vậy , công thức tính nhiệt độ cuối Tc của dung dịch sẽ có dạng như sau :
( )dc
c
tr
dc XXCL
Lq
TT −+=
*
*
Do lượng cấu tử hoà tan trong dung dịch nhỏ nên : Lđ = Lc = Ltr
( )dcdc XXC
qTT −+=
Phương trình hấp thu của SO2 trong dung môi nước .
SO2 + H2O ⇔ H+ + HSO3-
Theo sổ tay hóa lý , nhiệt sinh của :
SO2 : 2SO∆Η = -70.96 (kcal/mol) .
H2O : OH 2∆Η = - 68.317 (kcal/mol) .
H+ : +∆Η H = 0 (kcal/mol) .
HSO3- : −∆Η
3HSO
= -12157.29 (kcal/mol) .
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 12
Nhiệt phát sinh của 1 mol cấu tử SO2 bị hấp thu :
q = (-70.96 - 68.317) – ( 0 – 12157.29) = 12018.013 (kcal/mol) .
Nhiệt độ cuối của dung dịch ra khỏi tháp :
( )dcdc XXC
qTT −+=
= 30 + 000175.0*
18*4200
10*18.4*013.12018 3
= 30.12oC
Như vậy : Tc ≈ Tđ = 30oC .
Ta xem quá trình hấp thu là đẳng nhiệt .
II.4. Tính kích thước tháp hấp thu :
II.4.1. Các thông số vật lý của dòng khí :
- Lưu lượng khí trung bình đi trong tháp hấp thu :
2
cd
ytb
VVV +=
Vd , Vc – lưu lượng khí vào và ra khỏi tháp , m3/h .
Vc = Vtr* ( 1 + Yc )
= ( ) ( ) ( ) ( ) 2.1981000582.01*01.01*20001*1* =+−=+− cdd YyV (m3/h)
Suy ra : Vytb = 6.19902
2.19812000
=
+
(m3/h) .
KLR trung bình của pha khí :
( )[ ]
T
MyMy tbtb
ytb
*4.22
273**1* 2111 −+
=ρ
Trong đó :
+ M1 , M2 : Khối lượng mol của SO2 và không khí .
+ T : nhiệt độ làm việc trung bình của tháp hấp thu .
T = 300C
+ ytb1 : nồng độ phần mol của SO2 lấy theo giá trị trung bình.
2
11
1
cd
tb
yyy +=
Với yd1 , yc1 : nồng độ phần mol của SO2 vào và ra khỏi tháp .
01.01 == dd yy
00058.0
000582.01
000582.0
11
=
+
=
+
=
cc
c
c Y
Y
y
Suy ra : 00529.0
2
00058.001.0
1 =
+
=tby
+ M1 = MSO 2 = 64 (g/mol)
M2 = Mkkhí = 28.8 (g/mol)
Suy ra : ytbρ =
( )[ ]
( ) 166.130273*4.22
273*8.28*00529.0164*00529.0
=
+
−+
kg/m3
Độ nhớt trung bình pha khí ( của hổn hợp khí ) :
2
22
1
11 **
µµµ
MmMmM
hh
hh +=
+ Mhh , M1 , M2 : khối lưượng phân tử của hổn hợp khí , của SO2 và không khí ,
kg/kmol .
M1 = 2SOM = 64 (kg/kmol)
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 13
M2 = Mkk = 28.8 (kg/kmol) .
( ) ( ) 986.288.28*00529.0164*00529.0*1* 2111 =−+=−+= MyMyM tbtbhh
(kg/kmol) .
+ m1 , m2 : nồng độ của SO2 , không khí tính theo phần hể tích.
m1 = ytb1 = 0.00529
m2 = 1 – ytb1 = 0.99471
+ Ở 300c :
µ2 = µkk = 0.0182*10-3 (kg/m.s) .
µ1 = 2SOµ = 0.0128*10
-3
(kg/m.s) .
Thay vào ta được :
33 100182.0
99471.08.28
100128.0
00529.00.64986.28
−− ×
×
+
×
×
=
hhµ
Suy ra : 51081.1 −×=hhµ (kg/m.s) .
-Lưu lượng khối lượng pha khí trung bình :
2
cd
ytb
GGG += , kg/s
Gd , Gc : lưu lượng khí vào và ra khỏi tháp , kg/s .
0101.064691.798.28691.79***
2
××+×=+= dSOtrtrtrd YMGMGG
= 2346.6 (kg/h) = 0.652 (kg/s) .
000582.064691.798.28691.79***
2
××+×=+= cSOtrtrtrc YMGMGG
= 2298.1 (kg/h) = 0,638 (kg/s) .
Suy ra : 645.0
2
638.0652.0
=
+
=ytbG (kg/s) .
II.4.2. Các thông số vật lý của dòng lỏng :
- Vxtb : lưu lượng dòng lỏng trung bình .
Do lượng cấu tử hoà tan trong dung dịch nhỏ , xem quá trình hấp thu không làm
thay đổi đáng kể thể tích nên :
tr
trtrtrxtb MLVV ρ
1
**=≈
Với : trρ là khối lượng riêng của nước ở 300C .
trρ = 995 (kg/m3) .
Mtr : khối lượng phân tử của H2O , kg/kmol .
Ltr : lưu lượng nước , kmol/h .
Suy ra : 41.78
995
118298.4334 =××=xtbV m
3/h
- Khối lượng riêng trung bình của pha lỏng :
( ) 2111 *1* tbtbtbtbxtb VV ρρρ −+= [2, IX.104, 183]
1tbρ , 2tbρ : khối lượng riêng trung bình của SO2 , H2O trong pha lỏng .
1tbV , Vtb2 : thể tích trung bình của SO2 , H2O trong pha lỏng.
Do lượng SO2 hoà tan trong dung dịch nhỏ nên : Vtb1 ≈ 0 .
⇒ 995
22
=≈≈ OHtbxtb ρρρ (kg/m3) .
- Độ nhớt trung bình của pha lỏng :
Do lượng cấu tử SO2 hoà tan trong dung dịch nhỏ nên có thể xem :
ĐỒ ÁN MÔN HỌC GVHD : CAO THỊ NHUNG
SVTH : Nguyễn Duy Nghĩa 14
3108007.0
2
−×=≈ OHxtb µµ (kg/m.s) .
- Lưu lượng khối lượng trung bình của pha lỏng :
2
xcxd
xtb
GGG +=