Vùng nghiên cứu dự án có địa hình tương đối phức tạp,ba phía bị núi đồi bao bọc ,phía còn lại là sông Cu Đê hướng dốc chính là hướng Bắc-Nam và có thể chia làm 2 vùng
+Vùng đồi núi phía Tây,Bắc và phía Đông có độ cao từ 10m đến 444m (đỉnh Ti ton) bao gồm các đồi núi nhấp nhô bị chia cắt bởi nhiều khe suối nhỏ.Trong mùa lũ ở vùng này tập trung dòng chảy về phía khu tưới
+Vùng đồng bằng nằm giữa vùng đồi núi và sông Cu Đê,trong vùng hình thành các thửa ruộng bậc thang rất tiện cho việc tự chảy và bố trí kênh mương, vùng này có độ cao dưới 10 m.
Khu tưới thuộc vùng bán sơn địa, diện tích khu tưới không lớn, nằm giữa chân núi và thôn Trường Định (Ven sông Cu Đê).Đa phần diện tích đất canh tác nằm dưới cao trình 9m.
40 trang |
Chia sẻ: tuandn | Lượt xem: 6219 | Lượt tải: 5
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đồ án Quy hoạch và thiết kế hệ thống thủy lợi, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Chương1:Điêu kiện tự nhiên vùng dự án
1.1Vị trí địa lý.
Khu tưới của vùng dự án thuộc thôn Trường Định,xã Hòa Liên,Huyện Hòa Vang,Thành Phố Đà Nẵng,Có diện tích canh tác khoảng 91 ha.Trung Tâm khu tưới có tọa độ địa lý 16007’ vĩ độ Bắc và 108006’ kinh độ Đông.Khu tưới nằm ở bờ Bắc của sông Cu Đê cánh cửa sông 4 km và cách Trung Tâm thành phố khoảng 15,5 km về phía Bắc.
Giới hạn địa lý của thôn Trường Định:
Phía Bắc giáp với dãy núi Ti ton
Phía Đông giáp với ấp Thủy Tú
Phía Tây giáp với Xã Hòa Bắc
Phía Nam giáp với sông Cu Đê
1.2 Đặc điểm địa hình.
Vùng nghiên cứu dự án có địa hình tương đối phức tạp,ba phía bị núi đồi bao bọc ,phía còn lại là sông Cu Đê hướng dốc chính là hướng Bắc-Nam và có thể chia làm 2 vùng
+Vùng đồi núi phía Tây,Bắc và phía Đông có độ cao từ 10m đến 444m (đỉnh Ti ton) bao gồm các đồi núi nhấp nhô bị chia cắt bởi nhiều khe suối nhỏ.Trong mùa lũ ở vùng này tập trung dòng chảy về phía khu tưới
+Vùng đồng bằng nằm giữa vùng đồi núi và sông Cu Đê,trong vùng hình thành các thửa ruộng bậc thang rất tiện cho việc tự chảy và bố trí kênh mương, vùng này có độ cao dưới 10 m.
Khu tưới thuộc vùng bán sơn địa, diện tích khu tưới không lớn, nằm giữa chân núi và thôn Trường Định (Ven sông Cu Đê).Đa phần diện tích đất canh tác nằm dưới cao trình 9m.
Khu tưới chia thành 2 khu vực tưới:
+Một phần tưới nằm ở hai bên suối Trà Ngâm, nơi cao nhất có cao trình là 9,25m ,nơi thấp nhất có cao trình khoảng 1,71÷1,75 m.
+Phần còn lại nằm giữa suối Dinh Bà và được chia làm 2 vùng nhỏ
Vùng 1:Phía Tây giáp với núi Hòn Bầu và có diện tích là 36 ha
Vùng 2:Dài và hẹp, nằm trải dài theo chân núi phía Nam của Hòn Bầu và thôn Trường Định,nơi cao nhất có cao trình là 5m,nơi thấp nhất có cao trình khoảng 1,3÷1,7 m.
Nhìn chung khu tưới có hướng dốc chính có hương Bắc-Nam, độ dốc lớn. Để khống chế được toàn khu tưới ,kênh chính cần bố trí chạy men theo đường đồng mức 10 từ suối Trà Ngâm sang suối Dinh Bà.Lợi dụng kênh dẩn nước có sẵn làm kênh cấp 1với tổng chiều dài là 1,3 km.Đây là điểm thuận lợi của khu tưới
1.3 Tình hình thổ nhưỡng
Khu tưới nằm ngay dưới chân núi,địa hình có dạng bậc thang,các thửa ruộng có cao độ chênh nhau từ 20÷40 cm,càng xa chân núi thì cao độ càng giảm dần.Đất trong vùng này phổ biến là đât sét,đất sét pha co nguồn gốc bồi tích.Đất có màu vàng rơm, màu sẩm với hệ số thấm nhỏ.khả năng thấm nước thấp.Đất có tỉ lệ mùn cao,tầng dày lớn nhưng hơi chua.Hiện nay nhân dân đang trồng lúa nên độ ẩm của đất thay đổi liên tục tùy thuộc vào lượng nước được đưa vào mặt ruộng.Qua các mẫu thí nghiệm độ ẩm ,dung trọng,hệ số rỗng,độ lỗ rỗng,độ bão hòa của đất tăng theo chiều sâu.
1.4 Đặc điểm khí hậu-Thủy văn.
1.4.1Các trạm khí tương thủy văn
Trong vùng dự án không có các trạm khí tượng,thủy văn nên phải sử dụng tài liệu các trạm lân cận.
a.Trạm khí tượng Đà Nẵng.
Vị trí ở 108012’ kinh độ Đông và 16001’ vĩ độ Bắc,cách trung tâm thành phố khoảng 14 km theo đường chim bay,có chuỗi tài liệu đo mưa từ năm 1931 đến năm nay,sự dao động mưa năm của trạm Đà Nẵng hình thành theo 3 chu kỳ lớn:
Chu kỳ 1:Từ năm 1931-1962
Chu kỳ 2:Từ năm 1963-1977
Chu kỳ 3:Từ năm 1978 đến nay
Qua kết quả phân tích:Thời kỳ 1978-1995 nằm gọn trong một chu kỳ dao động của lượng mưa bao gồm những năm mưa ít,mưa trung bình và mưa nhiều.Thời kỳ này có khả năng đảm bảo tính chất ổn định của các thông số thống kê.
b.Trạm khí tượng Bà Nà
Cách trung tâm dự án về phía Tây Nam,tài liệu đo mưa từ năm 1976 đến nay.
Qua phân tích nhận thấy rằng vùng dự án có kinh độ nằm giữa hai trạm Đà Nẵng và Bà Nà.Nằm trong vung có lượng mưa trung bình năm lớn vào khoảng 2800÷3200 mm.Vì vùng Trương Định và vùng Đà Nẵng nằm gần biển và Trương Định cách biển 4 km nên diển biến khí hậu của 2 vùng là như nhau.Do đó ta có thể sử dụng tài liệu của trạm Đà Nẵng để tính cho vùng Trương Định.
1.4.2Các đặc trưng khí tượng.
a.Bức xạ mặt trời
Lượng bức xạ thực tế ở Đà Nẵng từ 130÷150 Kcal/cm2-năm rất thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp trong năm
Bảng 1.1:Bức xạ tổng cộng thực tế (Kcal/cm2)
Tháng
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Năm
Đà Nẵng
9,2
10,2
13,3
14,5
16,4
15,1
17,0
15,3
12,8
10,6
7,3
6,3
148
b. Số giờ nắng
Số giờ nắng trung bình hằng năm trên 2100 giờ tạo điều kiện cho sự quang hợp của cây trồng.
Bảng 1.2:Số giờ nắng trung bình tháng và năm (giờ)
c. Nhiệt độ không khí
Nhiệt độ trung bình hằng năm 24-260C,so với nhiệt độ tiêu chuẩn của vùng nhiệt đới là 210 nên ở thành phố Đà Nẵng có nguồn nhiệt dồi dào,tạo điều kiện cho cây trồng phát triển.
Nhiệt độ tối cao:33,40
Nhiệt độ tối thấp:10,90
Bảng 1.3:Nhiệt độ trung bình hằng năm ( 0C)
d. Lượng bốc hơi
Ở vùng đồng bằng ven biển,lượng bốc hơi tháng nhiều nhất lên đến 120-140 mm, thường xảy ra trong các tháng gió Tây Nam hoạt động.Vì vậy trong những tháng gió Tây Nam hoạt động mạnh,mưa ít,lượng bốc hơi nhiều nên dẩn đến hạn hán gay gắt.
Bảng 1.4:Lượng bốc hơi trung bình hằng năm đo bằng ống piche (mm)
e. Độ ẩm không khí
Độ ẩm tương đối hằng năm 82% nói chung độ ẩm tương đối lớn trong mùa mưa và tương đối thấp trong mùa khô.Độ ẩm thấp nhất là 18% vào tháng 4,tháng 5
Bảng 1.5:Độ ẩm trung bình năm (%)
f. Tốc độ gió
Tốc độ gió trung bình là 3-4 m/s.Gió mạnh nhất trong các tháng mùa đông, thương là gió Bắc hoặc là gió Đông-Bắc (15-25 m/s).Gió mạnh nhất trong mùa hè là gió Nam (20-35 m/s).
Bảng 1.6:Tốc độ gió trung bình (m/s)
g. Mưa
-Lượng mưa nhiều năm trên lưu cực:
Quá trình biến đổi lượng mưa trong vùng dự án củng tương tự như mưa đo được ở trạm Đà Nẵng .
+Lượng mưa trung bình nhiều năm của Trường Định =3038,9 mm
+Lượng mưa trung bình nhiều năm của trạm Đà Nẵng =2144,6 mm
Vậy hệ số truyền dẩn lưu vực
=1,417.
Bảng 1.7:Lượng mưa tưới thiết kế ở Trương Định (mm)
Như vậy mùa mưa ở Trương Định từ tháng 9 đến tháng 12 và lượng mưa trong mùa mưa chiếm đến 74% lượng mưa toàn năm.
1.4.3 Thủy văn công trình
a.Tinh hình sông suối trong khu vực dự án.
-Sông Cu Đê:Khu vực dự án năm bên cạnh sông Cu Đê và cửa sông khoảng 4 km. Sông Cu Đê năm ở phía Bắc thành phố Đà Nẵng có diện tích lưu vực 426 km2 ,với chiều dài sông 38 km ,chảy theo hướng Tây Bắc. Phần hạ lưu của sông Cu Đê lòng sông ít thay đổi về chiêu rộng ,chiều sâu và độ dốc tạo điêu kiện cho dòng triều đi sâu vào sâu vào sông.Đoạn sông Cu Đê ở khu vực Trường Định bị nhiểm mặn nên không thể dùng để tưới cho cây trồng.
-Suối Dinh Bà:Nằm ở phía Bắc của khu tưới có diện tích lưu vực 1,75 km2,chiều dài suối khoảng 2 km chảy theo hương Bắc-Nam.Đoạn suối ở phía trên khu tưới có độ dốc rất lớn i=8,3% lòng suối hẹp không có điều kiện về địa hình để xây dựng hồ chứa.
-Suối Trà Ngâm:Chảy song song với suối Dinh Bà có diện tích lưu vực 1,4 km2, chiều dài suối khoảng 2 km.Đoạn suối phía hạ lưu có lòng suối rộng,độ dốc bé.Cả 2 suối Dinh Bà và Trà Ngâm trong mùa khô vẩn có dòng chảy.
Hồ chứa Trà Ngâm được xây dựng trên suối Trà Ngâm có các đặt trưng lưu vực như Bảng 1.8
Bảng 1.8:Các đặc trưng lưu vực của hồ Trà Ngâm
Tên Suối
F (km2)
Ls (km)
(km)
Js(%0 )
Jd(%0 )
bc(km)
Trà Ngâm
1,4
0,77
2,0
16,8
382
0,201
b.Dòng chảy năm
-Dòng chảy chuẩn
Trong lưu vực nghiên cứu không có trạm đo dòng chảy nên ta phải dùng phương pháp tính từ mưa theo quan hệ giữa mưa và dòng chảy .Kết quả được thể hiện ở Bảng 1.9
Bảng 1.9:Các thông số đặc trưng của dòng chảy năm
Lưu vực
F (km2)
Y0 (mm)
M0 (l/s-km2)
Q0(l/s-ha)
W0(m3)
Trà Ngâm
1,4
2062
65,46
91,64
2886880
0,68
-Dòng chảy năm thiết kế
Tính theo đương phân bố xác suất pearson III thu được Bảng 1.10
Bảng 1.10:Dòng chảy Năm thiết kế P=75%
Lưu vực
Cv
Cs
Q75% (l/s)
W75% (m3)
Trà Ngâm
0,318
0,636
71,48
2251595
-Phân bố dòng chảy năm thiết kế
Căn cứ vào tài liệu đo mưa 18 năm của Truơng Định có năm 1988 và 1987 có trị số có giá trị xấp xỉ X 75% và có dạng phân phối tương đối bất lợi, nên chọn mô hình đại biểu để phân phối cho năm thiết kế. Qua phân bố dòng chảy năm 1988 quá đặc biệt, ít phổ biến nên ta phải chọn mô hình năm 1987 làm mô hình đại biểu.
Bảng 1.11:Phân phối dòng chảy năm thiết kế (l/s)
Chương 2:Điều Kiện Kinh Tế Xã Hội
2.1 Phân khu hành chích của vùng dự án
Vùng dự án thuộc thôn Trường Định, xã Hòa Liên, Huyện Hòa Vang, Thành Phố Đà Nẵng.
Vùng dự án giới hạn bởi:
+Phía Nam là sông Cu Đê
+Phía Bắc là dãy núi TiTon
+Phía Tây là núi Hòn Bầu
+Phía Đông là Núi Hòn Bà
Theo số liệu điều tra của UBND xã Hòa Liên tình hình ruộng đất của thôn Trường Định được thống kê theo Bảng 2.1.
Bảng 2.1:Tình hình ruộng đất thôn Trường Định (ha)
Thôn
Trường Định
Diện tích tự nhiên
831,25
Diện tích đất nông nghiệp
137,94
Diện tích lúa
Diệ tích đất màu
6,0
Diện tích đất cây công nghiệp
9,0
Diện tích đất vườn
22,04
Diện tích đất thổ cư
3,5
Diện tích đất lâm nghiệp
557,0
Như vậy đất nông nghiệp chỉ chiếm 16,6% đất tự nhiên, diện ruộng lúa chiếm đến 65,9% đất nông nghiệp.
2.2 Dân số-Lao Động và Đời sống
2.2.1 Dân số-Lao Động
Theo số liệu thống kê của thôn Trương Định vùng dự án có dân số và lao động như sau:
Bảng 2.2:Số liệu thống kê dân số và lao động
Thôn
Số hộ
Nhân khẩu
Hộ nông nghiệp
Lao động chính
Lao động nông nghiêp
Trường Định
175
679
158
284
230
2.2.2 Thu nhập và đời sống
Qua số liệu thống kê ở Bảng 2.2 cho thấy thôn Trường Định có đến 90% là hộ nông nghiệp và số lao động nông nghiệp chiếm đến 81% số lao động chính trong vùng.Như vậy nguồn thu nhập chính của nhân dân vùng dự án là nông nghiệp.
Trong 20 năm qua trong vùng dự án chưa có công trình thủy lợi nào được đầu tư xây dựng, vì diện tích đất canh tác chủ yếu dựa vào thời tiết nên năng suất chưa cao, dời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn.
Chương 3:Hiện Trạng Và Nhiệm Vụ Công Tác Thủy Lợi
3.1 Hiện trạng thủy lợi
3.1.1 Tình hình thiên tai trong vùng dự án
Khí hậu vùng dự án mang đặc trưng khí hậu duyên hải miền trung, khí hậu trong vùng chịu ảnh hưởng xõ rệt của gió mùa Đông Bắc và gió Tây Nam.Về mùa Đông gió mùa Đông Bắc bắt đầu thổi với hoạt động xoáy thuận, bão và hội tụ nhiệt đới gây ra mưa lớn nhiều nơi,sinh ra lũ lụt.Mùa mưa kéo dài từ thang 9 đến tháng 12.Cũng trong thời gian này các cơn bão phát sinh từ Thái Bình Dương đổ bộ vào nước ta ngày càng gia tăng.Vùng dự án Trà Ngâm trung binh mỗi năm chịu ảnh hưởng của khoảng 10 cơn bão,nhưng nhờ xung quanh núi bao bọc nên ảnh hưởng của các cơn bão giảm đi rất nhiều.Thiên tai cần phòng chống với vùng dự án là lũ lụt và hạn hán. Lũ lụt thường xảy ra vào tháng 10 và tháng 11,mực nước sông Cu Đê dâng cao, cùng lượng dong chảy mặt của sườn núi phía Nam của dãy Titon đỗ xuống gây lũ lụt lên thôn Trường Định.Nhưng do gần biển nên mực nước lên nhanh.
Mùa khô từ tháng 4 đến tháng 8, hạn hán thường xảy ra vào tháng 5 và tháng 6, ảnh hương đến năng suất vụ Xuân Hè,nhưng cũng ở trong thời gian này trong nhiều năm lũ tiểu mãn xuất hiện gây ảnh hưởng đến sản lượng lúa cho nên nguồn thu nhập của nhân dân thấp đời sống của nhân dân chia không được cải thiện.
Do đó việc xây dựng trình thủy lợi trong vùng dự án này là một điều tất yếu nhằm cải thiện cuộc sống của dân trong vùng.
3.1.2 Hiện trạng thủy lợi
Như đã trình bày ở trên hiện vùng dự án chưa có công trình thủy lợi nào nguồn nước chủ yếu dựa vào thời tiết.Nhưng lương nước trong vùng này phân bố không đều theo thời gian vào mùa mưa thi thừa nước vào mùa khô thì thiếu nước nên rất khó khăn trong việc sản xuất nông nghiệp.
3.2 Yêu cầu và nhiệm vụ công tác thủy lợi
Công tác thủy lợi trong vung dự án với yêu cầu cấp bách là đảm bảo chủ động nguồn nước tưới cho 91 ha đất lúa,nhăm tăng diện tích canh tác trong vụ xuân hè và vụ 3 làm tăng năng suất sản lượng trong một năm. Qua việc phân tích hiện trạng thủy lợi trong vùng dự án nhận thấy vùng dự án đang thiếu nước nghiêm trọng cho việc sản xuất nông nghiệp. Do đó việc xây dựng công trình thủy lợi trong vùng đẻ dáp ứng nguồn nước tưới cho sản xuất nông nghiệp trong vùng Trương Định là vô cùng cấp thiết.
3.3 Phương hướng phát triển kinh tế trong vùng dự án
Để giảm bớt diện nghèo đói, ổn định cuộc sống của nhân dân thì ta phải ổn định sản xuất nông nghiệp là mục tiêu hàng đầu,nhằm đáp ứng nhu cầu lương thực cho vùng còn góp phần đảm bảo an ninh lương thực,ngoài ra còn tạo điều kiện cho các ngành nghề khác được phát triển.
Ví dụ:Khi đời sống nhân dân được cải thiện thì nhu cầu sinh hoạt tăng lên,để đáp ứng nhu cầu đó thì xuất hiện các ngành dịch vụ khác ra đời.
Để đạt mục tiêu trên cần phải thâm canh tăng vụ, tăng năng suất cây trồng là biện pháp chủ yếu. Muốn vậy cần phải có công trình thủy lợi để chủ động được nguồn nước mới đạt được mức lương thực bình quân đầu người lớn hơn 500 kg/người/năm và năng xuất lúa bình quân 6 tấn/vu/ha như các vùng khác của huyện Hòa Vang.
Khả năng phát triển các ngành kinh tế khác trong vùng dự án nói chung Không lớn và chỉ có thể thực hiện trên cơ sở nền sản xuất nông nghiệp vững chắc và ổn định mà việc đầu tiên cần giải quyết là thủy lợi hóa.
Chương 4:Biện Pháp Thủy Lợi Vùng Dự án
4.1 Giải pháp thủy lợi trong vùng dự án
4.1.1 Nguồn nước
Từ yêu cầu và nhiệm vụ của công tác thủy lợi đối với vùng dự án là phải đảm bảo được lượng nước yêu cầu của 91 ha đất lúa ,theo tần suất thiết kế p=75%.Biện pháp thủy lợi tốt nhất là sử dụng nguồn nước mặt tại chỗ,có 3 nguồn nước mặt trong vùng dự án như sau:
+Sông Cu Đê : F=275 km2
+Sông Dinh Bà : F=1,75 km2
+Sông Trà Ngâm :F=1,4 km2
Vùng dự án nằm về phía hạ lưu sông Cu Đê chỉ cách cửa sông 4 km.Ở đọan hạ lưu của sông Cu Đê dài khoảng 30 km và lòng sông ít có sư thay đổi về chiều rộng, chiều sâu và độ dốc tạo điều kiện cho dòng triều truyền vào sông làm cho nguồn nước bị nhiểm mặn.Từ số liệu thực đo liên tục trong 10 năm của đài khí tượng thủy văn cho thấy thời kỳ từ tháng 3 đến tháng 8,vùng hạ lưu sông Cu Đê bị nhiểm mặn lớn.Quá trình nhiểm mặn trên sông Cu Đê có thể chia làm 2 giai đoạn như sau:
+Giai đoạn đầu:Độ mặn lớn nhất thường xảy ra vào tháng 4.
+Giai đoạn sau:Độ mặn lớn nhất thường xảy ra vào tháng 8.
Những năm không có lũ tiểu mãn vào tháng 5và tháng 6 thì tháng 7 và tháng 8 vùng hạ lưu sông Cu Đê bị nhiểm mặn rất năng.Ranh giới mặn sông Cu Đê cho ở Bảng 4.1.
Bảng 4.1:Ranh giới mặn lớn nhất trung bình các tháng mùa khô của sông Cu Đê.
Độ mặn Smax (%0)
Sông Cu Đê
1
Cách cửa biển 7,5 km
2
Cách cửa biển 7,0 km
5
Cách cửa biển 8,0 km
Chương 5:Tính Toán Chế Độ Tưới Cây Lúa
Lúa là cây trông chịu ngập cho nên chế độ tưới là chế độ tưới ngập trong quá trình sinh trưởng của cây lúa trên mặt ruộng sẽ duy trì một lớp nước thích hợp.
5.1 Tài liệu cơ bản dùng trong tính toán chế độ tưới.
5.1.1 Tài liệu thỗ nhưỡng.
Đất trong khu tưới có hệ số ngấm ổn dịnh
Bảng 5.1:Hệ số ngấm ổn định
Số hiệu
a
Hệ số ngấm ổn định Ke(mm/ngày)
1.8
5.1.2 Tài liệu khí tượng.
Tài liệu khí tượng được trình bày trong chương 1,mục 1.4
5.1.3 Tài liệu về thời vụ,thời gian sing trưởng và lớp nước mặt ruộng
Bảng 5.1:Thời gian sạ lúa và sinh trưởng
Số hiệu
c
Thời gian sinh trưởng
Vụ Đông Xuân
25/11
125
Vụ Hè Thu
1/5
125
Bảng 5.2:Lớp nước mặt ruộng
Số hiệu
c
Lớp nước mặt ruộng a (mm)
160
5.1.4 Tài liệu về cây trồng
Bảng 5.3
Giai đoạn sinh trưởng
Thời gian (ngày)
Hệ số
Làm đất
5
1.00
Ban đầu
25
1.06
Phát triển
30
1.20
Giữa vụ
40
1.34
Cuối vụ
30
1.10
5.2 Cơ sở phương pháp
Dựa vào phương trình cân bằng nước
Trong đó:
: Mức tưới trong thời đoạn
:Hệ số sử dụng nước mưa C
: Lượng mưa thiết kế (. Tần suất mưa thiết kế trong tưới theo quy phạm hiện hành p=75% ( Tần suất đảm bảo 75% trong 100 năm có 25 nước thiếu ). Đối với cây trồng có giá trị kinh tế cao như : hoa, cà phê.. p = 90¸95 %
: Lượng nước đến (m3/ha)
: Lượng nước bốc hơi mặt ruộng (m3/ha)
Lượng nước ngấm trên ruộng (m3/ha)
: Lượng nước tạo thành lớp nước mặt ruộng (m3/ha)
: Lượng nước nâng cao lớp nước mặt ruộng (m3/ha)
: Lượng nước thay thế để điều tiết nhiệt độ, độ khoáng hóa của nước ruộng (m3/ha)
:Lượng nước đi hay còn gọi là lượng nước hao (m3/ha)
Phương trình trên có hai ẩn số là và muốn giải ta phải xác định đường quá trình của lượng nước hao, đường quá trình của lượng mưa thiết kế. Ghép các đường này lại với nhau ta sẽ xác định được và
Để tính toán không sử dụng bảng tra, năm 1992 Food and Agriculture Organization (FAO) công thức penman dưới dạng khác được sử dụng trên máy tính điện tử đó là chương trình CROPWAT.
Cơ sở chương trình cũng dựa trên phương trình cân bằng nước mặt ruộng:
IRReq = ETc+Perc+LPrep-Pef
Trong đó:
IRReq: Lượng nước yêu cầu tưới của cây trồng (mm/10 ngày)
ETc : Lượng bốc hơi mặt ruộng của cây trồng (mm/10 ngày)
Pef :Lượng nước mưa hiệu quả (mm/10 ngày)
LPrep:Lượng mưa làm đất (mm/10 ngày)
Perc :Lượng nước ngấm ổn định (mm/10 ngày)
5.2.1.Tính toán lượng bốc hơi tiềm năng ET0.
Lượng bốc hơi ET0 được xác định theo công thức penman
ET0=C [W.RN+(1- W).f(U).(ea-ed)]
Trong đó:
C: Hệ số hiệu chỉnh phụ thuộc vào độ ẩm không khí lớn nhất RHmax tỷ lệ tốc độ gió giữa ngày và đêm, lượng bức xạ Rs. C được xác địng từ tra bảng
W: Hệ số xét đến ảnh hưởng của nhiệt độ và độ cao ,tra bảng
f(U): Hàm tốc độ gió
f(U)=0.27(1+) Với U là tốc độ gió trung bình (km/ngày)
ea-ed: Chênh lệch giữa áp lực bốc hơi khi nhiệt độ không khí trung bình và áp lực bốc hơi thực tế trung bình của không khí (mbar)
Rn: Lượng bức xạ thực tế nhận được (mm/ngày)
Sử dụng chương trình CROPWAT 5.7 để xác định lượng bốc hơi tiềm năng ET0 như sau:
Chạy chương trình CROPWAT 5.7 khi đó ta được Lượng bốc hơi tiềm năng ET0 sau đây.
Bảng 5.2.1:Lượng bốc hơi tiềm năng ET0
+--------------------------------------------------------------------------+
¦ Reference Evapotranspiration ETo according Penman-Monteith ¦
+==========================================================================¦
¦ Country : VIET NAM Meteo Station : DA NANG ¦
¦ Altitude : 10 meter Coordinates : 16.01 N.L. 108.12 E.L ¦
+--------------------------------------------------------------------------¦
¦ Month AvgTemp Humidity Windspeed Sunshine Sol.Radiat. ETo-PenMon ¦
¦ °C % km/day hours MJ/m²/day mm/day ¦
+--------------------------------------------------------------------------¦
¦ January 21.4 85 294 4.5 13.0 2.5 ¦
¦ February 22.4 85 294 4.9 14.9 2.9 ¦
¦ March 24.2 84 294 5.9 17.8 3.5 ¦
¦ April 26.2 83 285 6.8 20.0 4.2 ¦
¦ May 28.3 78 294 7.9 21.7 5.0 ¦
¦ June 29.1 77 259 7.8 21.3 5.1 ¦
¦ July 29.2 75 259 8.2 21.9 5.3 ¦
¦ August 28.6 77 259 6.9 20.0 4.9 ¦
¦ September 27.4 83 285 5.4 17.2 4.0 ¦
¦ October 25.8 85 311 5.0 15.4 3.4 ¦
¦ November 24.0 85 311 3.9 12.5 2.8 ¦
¦ December 22.0 86 276 3.6 11.5 2.4 ¦
+--------------------------------------------------------------------------¦
¦ YEAR 25.7 82 285 5.9 17.3 1401 ¦
+--------------------------------------------------------------------------+
5.2.2 Tính toán lượng mưa hiệu quả
Lựong mưa hiệu quả là lượng mưa rơi xuống khu ruộng đang canh tác mà cây trồng có thể sử dụng được tức là lượng nước nằm trong tầng hoạt động của rể cây khi bỏ qua lượng nước mặt chảy đi nơi khác và lượng nươc ngấm xuống mực nước ngầm
Theo qui phạm TCXDVN 285-2002 thì lượng mưa thiết kế đối với công trình phục vụ tưới được tính với tần suất đảm bảo P=75%.
Sử dụng CROPWAT 5.7 ta được lượng mưa hiệu quả như sau:
Bảng 5.2.2:Lượng mưa hiệu quả
+--------------------------------------------------------------------------+
¦ Climatological Station : DA NANG ¦
+==========================================================================¦
¦ ETo Rainfall Eff. Rain ¦
¦ (mm/day) (mm/month) (mm/month) ¦
+--------------------------------------------------------------------------¦
¦ January 2.5 88.3 70.6 ¦
¦ February 2.9 31.9 25.5 ¦
¦ March 3.5 24.0 19.2 ¦
¦ April 4.2 49.0 39.2 ¦
¦ May 5.0 152.3 121.8 ¦
¦ June 5.1 180.5 144.4 ¦
¦ July 5.3 103.5 82.8 ¦
¦ August 4.9 156.6 125.3 ¦
¦ September 4.0 447.2 357.8 ¦
¦ October 3.4 954.8 763.8 ¦
¦ November 2.8 599.2 479.4 ¦
¦ December 2.4 251.5 201.2 ¦
+--------------------------------------------------------------------------¦
¦ YEAR Total 1401.2 3038.8 2431.0 mm ¦
+--------------------------------------------------------------------------¦
¦ Effective Rainfall: 80 % ¦