Giáo trình Quan hệ Mỹ - Nhật Bản sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay

Cuối thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX, làn sóng bành trướng mạnh mẽ của chủ nghĩa tư bảnphương Tây tràn vào châu Á. Nhật Bản là nước duy nhất ởĐông Á không những bảo vệ được nền độc lập của mình mà còn tiếp tục phát triển vươn lên “hòa nhập” vào quỹ đạo chung của quá trình chuyển biến lên chủ nghĩa tư bản độc quyền. Trong khoảng trên dưới 200 nămtrước đó trong quan hệ đối ngoại, Nhật Bản cũng giống như những nước Đông Á khác, thực hiện chính sách bế quan tỏa cảng. Đầu thế kỷ XIX, tàu thuyền của Mỹ đã nhiều lần tới Nhật Bản nhưng đều bị từ chối buôn bán giao thương. Sau nhiều lần dùng các biện pháp ngoại giao thông thường, Mỹ thấy rằng phải dùng áp lực quân sự mạnh mới có thể đạt được mục đích. Tháng 5/1853, Mỹ đã cho lựclượng hải quân hùng hậu đổ bộ lên Lưu Cầu với việc diễu võ dương oai của những chiến hạm khổng lồ chạy bằng hơi nước cùng với thư của Tổng thống Mỹ yêu cầu yêu cầu Nhật Bản giúp đỡ, bảo vệ các thuỷ thủ gặp nạn ở biển Nhật Bản; tự do buôn bán giữa hai nước Chính quyền Nhật Bản phải nhượng bộ, chấp nhận những yêu sách của Mỹ.