Trong mọi lĩnh vực của nền sản xuất công nghiệp, trong giao thông vận tải cũng như trong sinh hoạt hằng ngày của con người, đâu đâu ta cũng bắt gặp quá trình đốt cháy nhiên liệu trong các nguồn cố định như: lò nhiệt điện, lò hơi, lò luyện kim loại, lò nung gạch, lò xi măng, lò chế biến thực phẩm, hoặc trong các nguồn di động như ôtô, máy bay, tàu thủy, Đó chính là những nguồn phát thải vào khí quyển các loại chất khí độc hại phổ biến nhất. Ngoài ra, các nhà máy hóa chất, nhà máy phân bón, thuốc trừ sâu, các loại lò thiêu đốt phế thải cũng thải vào khí quyển nhiều loại khí, hơi độc hại đặc trưng cho mỗi loại công nghệ riêng biệt, nhưng bao trùm lên tất cả cũng là quá trình đốt cháy nhiên liệu.
Nguồn tĩnh của khí thải ô nhiễm không khí, chẳng hạn như nhà máy điện, nhà máy thép, lò nung, nhà máy xi măng, nhà máy lọc dầu, và các quy trình công nghiệp khác, chất gây ô nhiễm phóng vào khí quyển như hạt, bình xịt, hơi dầu, hoặc khí. Những khí thải thường được kiểm soát để hiệu quả cao sử dụng một loạt các thiết bị kiểm soát ô nhiễm không khí. Việc lựa chọn các công nghệ kiểm soát thích hợp được xác định bởi các chất gây ô nhiễm thu thập được và hiệu quả kiểm soát yêu cầu. Trong một số trường hợp, lượng khí thải gây ô nhiễm có thể giảm đáng kể thông qua quá trình sửa đổi và điều khiển quá trình đốt cháy. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, một số hình thức của thiết bị kiểm soát ô nhiễm add-on được cài đặt trong các đường ống (hoặc ống khói) dẫn đến khói ngăn xếp để đáp ứng các giới hạn được phép phát thải hiện tại.
Hiện nay, do sự phát triển của các nghành công nghiệp tạo ra các sản phẩm phục vụ con người, đồng thời cũng tạo ra một lượng chất thải vô cùng lớn làm phá vỡ cân bằng sinh thái gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Trong các loại ô nhiễm, ô nhiễm không khí ảnh hưởng trực tiếp đến con người , động vật , thực vật và các công trình xây dựng. Sức khỏe và tuổi thọ con người phụ thuộc rất nhiều vào độ trong sạch của môi trường. Vì vậy, trong những năm gần đây ô nhiễm không khí từ các ngành sản xuất công nghiệp ở nước ta đang là vấn đề quan tâm không chỉ của nhà nước mà còn là của toàn xã hội bởi mức độ nguy hại của nó đã lên đến mức báo động. Và SO2 là một trong những chất ô nhiễm không khí được sản sinh nhiều trong các nghành sản xuất công nghiệp và sinh hoạt. Việc xử lý SO2 có nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp nào được áp dụng để xử lý tùy thuộc vào hiệu quả và tính kinh tế của phương pháp.Do đó chuyên đề này sẽ giới thiệu phương pháp xử lý các chất gây ô nhiễm không khí khá hiệu quả.
38 trang |
Chia sẻ: superlens | Lượt xem: 2652 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hấp thụ hơi khí độc, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong mọi lĩnh vực của nền sản xuất công nghiệp, trong giao thông vận tải cũng như trong sinh hoạt hằng ngày của con người, đâu đâu ta cũng bắt gặp quá trình đốt cháy nhiên liệu trong các nguồn cố định như: lò nhiệt điện, lò hơi, lò luyện kim loại, lò nung gạch, lò xi măng, lò chế biến thực phẩm,hoặc trong các nguồn di động như ôtô, máy bay, tàu thủy,Đó chính là những nguồn phát thải vào khí quyển các loại chất khí độc hại phổ biến nhất. Ngoài ra, các nhà máy hóa chất, nhà máy phân bón, thuốc trừ sâu, các loại lò thiêu đốt phế thải cũng thải vào khí quyển nhiều loại khí, hơi độc hại đặc trưng cho mỗi loại công nghệ riêng biệt, nhưng bao trùm lên tất cả cũng là quá trình đốt cháy nhiên liệu.
Nguồn tĩnh của khí thải ô nhiễm không khí, chẳng hạn như nhà máy điện, nhà máy thép, lò nung, nhà máy xi măng, nhà máy lọc dầu, và các quy trình công nghiệp khác, chất gây ô nhiễm phóng vào khí quyển như hạt, bình xịt, hơi dầu, hoặc khí. Những khí thải thường được kiểm soát để hiệu quả cao sử dụng một loạt các thiết bị kiểm soát ô nhiễm không khí. Việc lựa chọn các công nghệ kiểm soát thích hợp được xác định bởi các chất gây ô nhiễm thu thập được và hiệu quả kiểm soát yêu cầu. Trong một số trường hợp, lượng khí thải gây ô nhiễm có thể giảm đáng kể thông qua quá trình sửa đổi và điều khiển quá trình đốt cháy. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, một số hình thức của thiết bị kiểm soát ô nhiễm add-on được cài đặt trong các đường ống (hoặc ống khói) dẫn đến khói ngăn xếp để đáp ứng các giới hạn được phép phát thải hiện tại.
Hiện nay, do sự phát triển của các nghành công nghiệp tạo ra các sản phẩm phục vụ con người, đồng thời cũng tạo ra một lượng chất thải vô cùng lớn làm phá vỡ cân bằng sinh thái gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Trong các loại ô nhiễm, ô nhiễm không khí ảnh hưởng trực tiếp đến con người , động vật , thực vật và các công trình xây dựng. Sức khỏe và tuổi thọ con người phụ thuộc rất nhiều vào độ trong sạch của môi trường. Vì vậy, trong những năm gần đây ô nhiễm không khí từ các ngành sản xuất công nghiệp ở nước ta đang là vấn đề quan tâm không chỉ của nhà nước mà còn là của toàn xã hội bởi mức độ nguy hại của nó đã lên đến mức báo động. Và SO2 là một trong những chất ô nhiễm không khí được sản sinh nhiều trong các nghành sản xuất công nghiệp và sinh hoạt. Việc xử lý SO2 có nhiều phương pháp khác nhau. Phương pháp nào được áp dụng để xử lý tùy thuộc vào hiệu quả và tính kinh tế của phương pháp.Do đó chuyên đề này sẽ giới thiệu phương pháp xử lý các chất gây ô nhiễm không khí khá hiệu quả.
TỔNG QUAN PHƯƠNG PHÁP HẤP THỤ KHÍ TRONG XỬ LÝ Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ
Xử lý ô nhiễm không khí
Phương pháp phổ biến để loại trừ hoặc giảm thiểu khí gây ô nhiễm • Phá hủy các chất ô nhiễm do đốt bằng nhiệt hoặc xúc tác, chẳng hạn như bằng cách sử dụng một ngọn lửa mạnh, một lò đốt nhiệt độ cao, hoặc một lò phản ứng đốt cháy xúc tác;
• Thay đổi các chất ô nhiễm với các hình thức ít độc hại hơn thông qua phản ứng hóa học, chẳng hạn như chuyển đổi các oxit nitơ (NOx) thành nitơ và nước thông qua việc bổ sung các amoniac để ống khói khí ở phía trước của một lò phản ứng xúc tác có chọn lọc; và
• Thu thập các chất ô nhiễm bằng cách sử dụng hệ thống kiểm soát ô nhiễm không khí trước khi đưa nó vào bầu khí quyển.
Các thiết bị phổ biến nhất được sử dụng để kiểm soát phát thải bụi bao gồm:
• Lọc bụi tĩnh điện (loại ướt và khô),
• Bộ lọc vải (còn gọi là nhà túi),
• Máy lọc ướt, và
• Cyclone (hoặc multiclones).
Trong nhiều trường hợp, nhiều hơn một trong những thiết bị này được sử dụng có được hiệu quả loại bỏ các chất gây ô nhiễm mong muốn đáng quan tâm. Ví dụ, một cyclone có thể được sử dụng để loại bỏ bụi lớn trước khi dòng gây ô nhiễm xâm nhập vào một tháp rửa ướt.
Thiết bị điều khiển chung cho các chất ô nhiễm dạng khí và hơi nước bao gồm:
• Xi hóa nhiệt,
• Lò phản ứng xúc tác,
• Carbon hoạt tính,
• Tháp hấp thụ, và
• Lọc sinh học.
Phương pháp hấp thụ
Việc loại bỏ một hoặc nhiều thành phần được lựa chọn từ một hỗn hợp khí bằng cách hấp thụ có lẽ là hoạt động quan trọng nhất trong việc kiểm soát khí thải ô nhiễm khí.
Hấp thụ là một quá trình trong đó một chất gây ô nhiễm khí được hòa tan trong một chất lỏng.
Định nghĩa:
Sự hấp thu là một quá trình chuyển giao khối lượng, trong đó một hơi tan A trong một hỗn hợp khí được hấp thụ bằng một chất lỏng trong đó chất tan nhiều hơn hoặc ít hơn chất có thể tan được.
Hỗn hợp khí bao gồm chủ yếu là của một khí trơ và khí tan được. Chất lỏng là yếu tố cơ bản trong giai đoạn khí đốt: nghĩa là, sự bay hơi của nó vào giai đoạn khí là tương đối nhẹ. Một ví dụ điển hình là sự hấp thụ của chất tan amoniac từ một hỗn hợp khí-amoniac bằng nước. Trong quá trình giải hấp ngược lại hoặc quá trình đẩy, cùng một nguyên tắc và phương trình tổ chức.
- Cơ chế của quá trình hấp thụ:
Khuếch tán các phân tử chất ô nhiễm thể khí trong khối khí thải đến bề mặt của chất hấp thụ.
Thâm nhập và hòa tan chất khí vào bề mặt của chất hấp thụ
Khuếch tán chất khí đã hòa tan trên bề mặt ngăn cách vào sâu trong khối chất lỏng hấp thụ.
Khi dòng khí đi qua chất lỏng, chất lỏng hấp thụ khí, trong giống như cách đường được hấp thu trong một ly nước khi khuấy.
Hấp thụ thường được gọi là lọc khí, và có nhiều loại khác nhau của thiết bị hấp thụ.
Các loại chính của thiết bị hấp thụ khí bao gồm tháp phun, cột đóng gói, buồng phun, và máy lọc nhanh.
Nói chung, hấp thụ có thể đạt được hiệu quả loại bỏ > 95%. Một vấn đề tiềm năng với sự hấp thụ là chất lượng của nước thải, trong đó chuyển đổi một vấn đề ô nhiễm không khí thành một vấn đề ô nhiễm nguồn nước.
Khi một chất khí hoặc hơi nước được đưa vào tiếp xúc với một chất rắn, một phần của nó được đưa lên bởi rắn. Các phân tử biến mất khỏi khí hoặc nhập vào bên trong của rắn, hoặc vẫn còn ở bên ngoài gắn liền với bề mặt. Hiện tượng này trước đây được gọi là hấp thụ (hoặc giải thể) và sự hấp thụ sau.
Vai trò của phương pháp hấp thụ khí
Làm sạch khí
Thu hồi các cấu tử quý
Tách hỗn hợp thành cấu tử riêng
Tạo thành sản phẩm cuối cùng
Phân loại hấp thụ
Hấp thu vật lý: không tương tác hóa học
Quá trình thuận nghịch: xảy ra đồng thời hấp và nhả hấp.
Hấp thu hóa học: xảy ra phản ứng hóa học.
Ưu điểm:
Rẻ tiền, nhất là khi sử dụng H2O làm dung môi hấp thụ các khí độc hại như H2S, SO2,NH3,HF,có thể được xử lí rất tốt với phương pháp này.
Có thể sử dụng kết hợp khi cần rửa khí làm sạch bụi khi trong khí thải chứa bụi lẫn các chất độc hại mà các chất khí có khả năng hòa tan tốt trong nước rửa.
Nhược điểm
Hiệu suất làm sạch không cao, hệ số làm sạch giảm khi nhiệt độ dòng khí cao nên không thể dùng xử lí các dòng khí có nhiệt độ quá cao, quá trình hấp thụ là quá trình tỏa nhiệt nên khi thiết kế, xây dựng và vận hành hệ thống thiết bị hấp thụ xử lí khí thải nhiều trường hợp phải lắp đặt thêm thiết bị trao đổi nhiệt trong tháp hấp thụ để làm nguội thiết bị tăng hiệu quả của quá trình xử lí. Như vậy thiết bị sẽ trở nên cồng kềnh vận hành phức tạp.
Khi làm việc hiện tượng “sặc” rất dễ xảy ra khi ta khống chế, điều chỉnh mật độ tưới của pha lỏng không tốt, đặc biệt khi dòng khí thải có hàm lượng bụi lớn.
Việc lựa chọn dung môi thích hợp sẽ rất khó khăn, khi chất khí xử lí không có khả năng hòa tan trong nước. Lựa chọn dung môi hữu cơ sẽ nảy sinh vấn đề: các dung môi này có độc hại cho người sử dụng và môi trường hay không? Việc lựa chọn dung môi thích hợp là bài toán hóc búa mang tính kinh tế và kĩ thuật, giá thành dung môi quyết định lớn đến giá thành xử lí và hiệu quả xử lí.
Phải tái sinh dung môi (dòng chất thải thứ cấp) khi sử dụng dung môi đắt tiền. Chất thải gây ô nhiễm nguồn nước, phải đầu tư xử lý nước thải làm cho hệ thống càng trở nên cồng kềnh phức tạp.
CÁC LOẠI THÁP HẤP THỤ HƠI KHÍ ĐỘC
Tháp đệm
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của tháp đệm
Cấu tạo gồm:
Thân tháp rỗng bên trong đổ đầy vật đệm làm từ vật liệu khác nhau (như gỗ, nhựa, kim loại, gốm, sành sứ...) với những hình dạng khác nhau (như hình trụ, hình cầu, dạng tấm, dạng yên ngựa hay lò xo,.. ), có thêm lưới đỡ vật liệu đệm.
Ống dẫn dòng khí và chất lỏng vào ra tháp.
Bộ phận phân phối: Để phân phối đều chất lỏng lên khối đệm chứa trong tháp, người ta dùng bộ phận phân phối dạng lưới phân phối (lỏng đi trong ống – khí ngoài ống; lỏng và khí đi trong cùng ống); màng phân phối, vòi phun hoa sen (dạng trụ, bán cầu, khe); bánh xe quay (ống có lỗ, phun quay, ổ đỡ);...
Lớp đệm tách hạt lỏng: để chỉ cho dòng khí sạch sau xử lý thoát ra ngoài.
Hính 1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của tháp đệm
Nguyên lý hoạt động:
Khí thải đi vào tháp thông qua cửa dẫn khí vào, đi qua các lớp vật liệu lọc đã được bố trí sẵn trong tháp. Trên bề mặt các vật liệu lọc đã được làm ướt bằng dung môi thích hợp từ dàn vòi tưới. Quá trình hấp thụ hơi khí độc vào dung môi xảy ra chủ yếu khi dòng khí len lõi đi qua các lớp vật liệu lọc và tiếp xúc trực tiếp với dung môi trên bề mặt ấy tạo ra các phản ứng hóa học và các hơi khí độc hoặc có thể lẫn bụi đều được giữ lại trong dung môi. Dung môi hấp thụ chảy xuống đáy tháp và được thu lại để hoàn nguyên dung môi, còn khí có lẫn chất lỏng tiếp tục đi lên qua lớp tách hạt lỏng để giữ lại hạt lỏng, cuối cùng khí sạch thoát ra phía trên cùng của tháp. Như vậy dòng chất lỏng đi từ trên xuống còn dòng khí cần hấp thụ đi từ dưới lên.
Vật liệu đệm sử dụng trong tháp hấp thụ (tháp đệm)
Thường dùng sành sứ, gỗ, nhựa, kim loại, gốm, vụn than cốc... với hình dạng khác nhau trụ, cầu, tấm, yên ngựa, lò xo,.. để làm tăng diện tích tiếp xúc hai pha.
Các vật liệu đệm được cho vào một cách ngẫu nhiên hoặc sắp xếp theo một thứ tự nhất định để tăng diện tích tiếp xúc và giảm thiểu cản trở dòng khí.
Tuổi thọ phụ thuộc điều kiện làm việc, khoảng 1-5 năm do bị ăn mòn, ô nhiễm, hoặc vỡ Và sau một khoảng thời gian nhất định phải thau rửa vật liệu đệm để tăng hiệu quả xử lý và tuổi thọ của vật liệu đệm.
Các phần tử đệm được đặc trưng bằng: đường kính d, chiều cao h, bề dày δ.
- Khối đệm được đặc trưng bằng các kích thước:
+bề mặt riêng a (m2/m3)
+ thể tích tự do ε (m3/m3);
+đường kính tương đương d (tđ) = 4r (thủy lực) = 4.S/n = 4 ε/a;
+tiết diện tự do S (m2/m3).
-Vận tốc dòng khí đi qua lớp đệm trong khoảng v=1-1,5 m/s.
- Chiều dày lớp đệm: h = 0,4 - 3 m.
Hình 2 :Một số loại vật liệu đệm dùng trong tháp đệm
Lựa chọn dung dịch hấp thụ
Dung môi dùng trong quá trình hấp thu cần có các tính chất sau:
Tính chọn lọc hòa tan : nghĩa là chỉ hòa tan tốt cấu tử cần tách ra khỏi hỗn hợp khí và không hoà tan hoặc hoà tan rất ít các cấu tử còn lại. Đây là điều kiện quan trọng nhất.
Độ nhớt của dung môi: dung môi có độ nhớt thấp sẽ tăng tốc độ hấp thu.
Nhiệt độ sôi của dung môi phải khác xa nhiệt độ sôi của chất cần hấp thu để dễ hoàn nguyên dung môi.
Nhiệt độ đóng rắn thấp để tránh tắc thiết bị và thu hồi các cấu tử hoà tan dễ dàng.
Ít bay hơi, rẻ tiền, dễ kiếm và không độc hại.
Để xử lí SO2 thì dung môi hấp thu thường được dùng: nước, dung dịch sữa vôi, dung dịch sút là các dung môi dễ kiếm, rẻ tiền và cho hiệu quả xử lí cao. Tuy nhiên do khói thải có nhiệt độ khá cao (250°C) nên nước không được chọn làm dung môi hấp thu – ở đây dung dịch xút (NaOH) được chọn làm dung môi do những ưu điểm của nó: phản ứng tốt với SOx ở nhiệt độ cao, không tạo cặn, giá thành hợp lý, thao tác đơn giản, dễ bảo quản và dễ kiếm.
Một số dung môi có thể chọn để hấp thụ khí SO2
- Hấp thụ khí SO2 bằng nước - Là phương pháp đơn giản được áp dụng sớm nhất để loại bỏ khí SO2 trong khí thải, nhất là trong khói từ các lò công nghiệp.
+Ưu điểm: rẻ tiền, dễ tìm, hoàn nguyên được. SO2 + H2O " H+ + HSO3-
+Nhược điểm: do độ hòa tan của khí SO2 trng nước quá thấp nên thườngphải dùng một lượng nước rất lớn và nóng lên đến 1000C nên tốn rất nhiều năng lượng, chi phí nhiệt lớn.
Hấp thụ khí SO2 bằng dung dịch sữa vôi - Là phương pháp được áp dụng rất rộng rãi trong công nghiệp vì hiệu quả xử lý cao, nguyên liệu rẻ tiền và sẵn có ở mọi nơi.
CaCO3 + SO2 " CaSO3 + CO2
CaO + SO2 " CaSO3
2CaSO3 + O2 " 2CaSO4
+ Ưu điểm: công nghệ đơn giản, chi phí đầu tư ban đầu không lớn, chi phí vận hành thấp, chất hấp thụ rẻ, dễ tìm, làm sạch khí mà không cần phải làm lạnh và tách bụi sơ bộ, có thể chế tạo thiết bị bằng vật liệu thông thường, không cần đến vật liệu chống axit và không chiếm nhiều diện tích xây dựng.
+ Nhược điểm: đóng cặn ở thiết bị do tạo thành CaSO4 và CaSO3, gây tắc nghẽn các đường ống và ăn mòn thiết bị.
-Xử lý khí khí SO2 bằng ammoniac - Phương pháp này hấp thụ khí SO2 bằng dung dịch ammoniac tạo muối amoni sunfit và amoni bisunfit theo phản ứng sau:
SO2 + 2NH3 + H2O " (NH4)2SO3
(NH4)2SO3 + SO2 + H2O " 2NH4HSO3
+Ưu điểm: hiệu quả rất cao, chất hấp thụ dễ kiếm và thu được muối amoni sunfit và amoni bisunfit là các sản phẩm cần thiết.
+ Nhược điểm: rất tốn kém, chi phí đầu tư và vận hành rất cao.
-Xử lý khí SO2 bằng magie oxit
Các phản ứng xảy ra như sau:
MgO + SO2 " MgSO3
MgSO3 + SO2 + H2O " Mg(HSO3)2
Mg(HSO3)2 + MgO " 2MgSO3 + H2O
+ Ưu điểm: có thể làm sạch khí nóng mà không cần làm lạnh sơ bộ, thu được axit sunfuric như là sản phẩm của sự thu hồi, hiệu quả xử lý cao,MgO dễ kiếm và rẻ.
+Nhược điểm: quy trình công nghệ phức tạp, vận hành khó, chi phí cao,tổn hao MgO khá nhiều.
Xử lý khí SO2 bằng kẽm oxit
- Phương pháp này dựa theo các phản ứng sau:
SO2 + ZnO + 2,5 H2O " ZnSO3 . 2,5H2O
ZnSO3 . 2,5H2O " ZnO + SO2 + 2,5H2O
+ Ưu điểm: có thể làm sạch khí ở nhiệt độ khá cao (200 - 2500C).
+ Nhược điểm: có thể hình thành ZnSO4 làm cho việc tái sinh ZnO bất lợi
về kinh tế nên phải thường xuyên tách chúng ra và bổ sung lượng ZnO
tương đương.
Xử lý SO2 bằng kẽm oxit kết hợp natri sunfit
- Phương pháp này dựa theo các phản ứng sau:
Na2CO3 + SO2" Na2SO3 + CO2
Na2SO3 + SO2+H2O " 2NaHSO3
2NaHSO3 + ZnO " ZnSO3 + Na2SO3 + H2O
+ Ưu điểm: không đòi hỏi làm nguội sơ bộ khói thải, hiệu quả xử lý cao.
+ Nhược điểm: hệ thống xử lý khá phức tạp và tiêu hao nhiều muối natri.
- Xử lý khí SO2 bằng các chất hấp thụ hữu cơ: phương pháp này được áp dụng nhiều trong xử lý khí thải từ các nhà máy luyện kim màu.
Chất hấp thụ chủ yếu được dùng là xyliđin và đimetylanilin
+Quá trình sunfiđin
Chất hấp thụ được sử dụng là hỗn hợp xyliđin và nước theo tỉ lệ 1:1 2C6H3(CH3)2NH2 + SO2 " 2C6H3(CH3)2NH2 . SO2
- Nếu khí thải có nồng độ SO2 thấp thì quy trình này không kinh tế vì tổn hao xyliđin.
+Quá trình khử SO2 bằng đimetylanilin
Với khí thải có trên 35% (thể tích) khí SO2 thì dùng đimetylanilin làm chất hấp thụ sẽ có hiệu quả hơn dùng xyliđin.
- Hấp thụ bằng hổn hợp muối nóng chảy: Xử lý ở nhiệt độ cao dùng hổn hợp Cacbonat kim loại kiềm có thành phần như sau:LiCO3 32%, Na2CO3 33%, K2CO3 35%.
- Hấp thụ bằng các Amin thơm: Để hấp thụ SO2 trong khí thải của luyện kim màu (nồng độ SO2 khoảng 1-2% thể tích) .Người ta sử dụng dung dịch:C6H3(CH3)2 NH2 (tỉ lệ C6H3(CH3)2 NH2 : nước = 1- 1) .C6H3(CH3)2 NH2 không trộn lẩn với nước nhưng khi liên kết với SO2 tạo thành (C6H3(CH3)2 NH2)2 SO2 tan trong nước
Các chất ô nhiễm thường áp dụng phương pháp hấp thụ
Phương pháp hấp thụ thường áp dụng cho chủ yếu là các khí vô cơ, hơi, và các loại khí (ví dụ, axit cromic, hydrogen sulfide, ammonia, clorua, florua, và SO2); hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC); và hạt vật chất (PM), bao gồm PM nhỏ hơn hoặc bằng 10 micromet (μm) đường kính khí động học (PM10), PM nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 μm đường kính khí động học (PM2.5), và các chất độc hại gây ô nhiễm không khí (HAP) ở dạng hạt (PMHAP).
Nước là dung môi phổ biến nhất được sử dụng để loại bỏ các chất ô nhiễm vô cơ. Loại bỏ chất gây ô nhiễm có thể được tăng cường bằng cách thao tác hóa học của các giải pháp hấp thụ để nó phản ứng với các chất gây ô nhiễm.
Dung dịch xút ăn da (NaOH) là chất lỏng phổ biến nhất được sử dụng để kiểm soát khí axit (ví dụ HCl, SO2, hoặc cả hai) (vôi tôi, Ca [OH]2), mặc dù natri cacbonat (Na2CO3) và hydroxit canxi cũng được sử dụng. Khi khí axit được hấp thu vào dung dịch, nó phản ứng với các hợp chất có tính kiềm để sản sinh ra muối trung tính. Tỷ lệ hấp thụ của các khí axit phụ thuộc vào khả năng hòa tan của các khí axit trong dung dịch hấp thụ (EPA, 1996, EPA, 1996b).
Hấp thụ được sử dụng rộng rãi như một kỹ thuật phục hồi sản phẩm trong tách và tinh chế các dòng khí có chứa nồng độ cao của VOC, đặc biệt là các hợp chất hòa tan trong nước như methanol, ethanol, isopropanol, butanol, acetone, và formaldehyde (Croll Reynolds, 1999). Ngoại trừ, VOC có thể được hấp thụ sử dụng một khối copolymer amphiphilic hòa tan trong nước. Tuy nhiên, như là một kỹ thuật kiểm soát khí thải, nó thường được sử dụng nhiều hơn nữa để kiểm soát khí thải vô cơ hơn so với VOC.
Khi sử dụng tháp hấp thụ như các kỹ thuật kiểm soát chính cho hơi hữu cơ, dung môi phải được dễ dàng tái tạo hoặc xử lý một cách chấp nhận được với môi trường (EPA, 1991). Khi được sử dụng để kiểm soát PM, nồng độ cao có thể làm tắc nghẽn các lớp vật liệu đệm, hạn chế khả năng xử lý của thiết bị này để kiểm soát dòng khí với tải trọng bụi tương đối thấp (EPA, 1998).
Đối với PM, thiết bị lọc ướt tạo ra chất thải dưới dạng bùn. Điều này tạo ra sự cần thiết của xử lý nước thải và xử lý chất thải rắn. Ban đầu, bùn được xử lý để tách các chất thải rắn ra khỏi nước. Nước được xử lý sau đó có thể được tái sử dụng hoặc thải. Khi nước được lấy ra, các chất thải còn lại sẽ được ở dạng của một chất rắn hoặc bùn. Nếu chất thải rắn là trơ và không độc hại, nó thường có thể được chôn lấp. Chất thải nguy hại sẽ có các thủ tục nghiêm ngặt hơn để xử lý. Trong một số trường hợp, các chất thải rắn có thể có giá trị và có thể được bán hoặc tái chế (EPA, 1998). Khó có thể dùng một thiết bị để xử lý ô nhiễm một cách triệt để. Vì lý do này, dòng khí thải có chứa nhiều chất gây ô nhiễm (ví dụ, PM và SO2, hoặc PM và các loại khí vô cơ) thường được kiểm soát với nhiều thiết bị kiểm soát, đôi khi nhiều hơn một loại thiết bị lọc ướt (EC / R, 1996).
Giới hạn phát thải và hiệu quả có thể đạt được
Khí vô cơ: các nhà cung cấp thiết bị kiểm soát ước tính rằng hiệu quả loại bỏ khoảng 95-99 % (EPA, 1993).
VOC: hiệu quả của việc hấp thụ khí khác nhau cho mỗi hệ thống khí ô nhiễm, dung môi và các loại chất hấp thụ sử dụng. Hầu hết các vật liệu hấp thụ có hiệu quả loại bỏ vượt hơn 90 %, và tháp đệm dùng hấp thụ có thể đạt được hiệu suất lớn hơn 99 % cho một số loại chất ô nhiễm bằng dung môi thích hợp. Phạm vi hiệu quả điển hình được thu thập là từ 70% đến hơn 99 % (EPA, 1996, EPA, 1991).
PM: tháp hấp thụ bị giới hạn bởi có thể xử lý khí trong đó tải trọng bụi thấp, và hiệu quả thu thập khoảng 50-95 %, tùy thuộc vào thiết bị (EPA, 1998).
Hấp thụ vật lý phụ thuộc vào tính chất của dòng khí và dung môi lỏng, chẳng hạn như mật độ và độ nhớt, cũng như đặc điểm cụ thể của các chất gây ô nhiễm (s) trong khí và dòng chất lỏng (ví dụ, khuyếch tán, cân bằng độ tan). Các tính chất này là phụ thuộc vào nhiệt độ và nhiệt độ thấp hơn thường có lợi cho sự hấp thụ khí bằng dung môi. Hấp thụ cũng được tăng cường bởi bề mặt tiếp xúc lớn hơn, tỷ lệ chất khí- lỏng cao hơn , và nồng độ cao hơn trong dòng khí.
Hấp thụ hóa học có thể bị giới hạn bởi tốc độ của phản ứng, mặc dù bước hạn chế tỷ lệ thường là tỷ lệ hấp thụ vật chất, không phải là tỷ lệ phản ứng hóa học.
Đối với hoạt động dựa trên phản ứng hóa học với sự hấp thụ, một mối quan tâm khác là tốc độ phản ứng giữa dung môi và chất gây ô nhiễm (s). Hầu hết phản ứng hóa học hấp thụ khí tương đối nhanh và giới hạn tốc độ là hấp thụ vật lý của các chất ô nhiễm vào dung môi. Tuy nhiên, với hệ thống dung môi ,gây ô nhiễm nơi các phản ứng hóa học là giai đoạn hạn chế, tỷ lệ phản ứng sẽ cần phải được phân tích động học.
Nhiệt có thể được tạo ra như là kết quả của phản ứng hóa học toả nhiệt. Nhiệt cũng có thể được tạo ra khi một lượng lớn chất tan được hấp thu vào pha lỏng, do sức nóng của giải pháp. Kết quả là sự thay đổi nhiệt độ dọc theo chiều cao của cột hấp thụ có thể làm hỏng thiết bị và làm giảm hiệu quả hấp thụ. Vấn đề này có thể tránh được bằng cách thêm bộ phận làm mát. Tuy nhiên, trong những hệ thống nước là dung môi, độ bão hòa đoạn nhiệt của khí xả