Hoàn thiện chu trình kiểm toán hàng tồn kho

Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ L I NÓI Đ UỜ Ầ Trong n n kinh t th tr ng, Ki m toán đã tr thành nhu c u t tề ế ị ườ ể ở ầ ấ y u đ i v i vi c nâng cao hi u qu ho t đ ng kinh doanh và ch t l ngế ố ớ ệ ệ ả ạ ộ ấ ượ qu n lý c a các Doanh nghi p. T i Vi t Nam, ho t đ ng Ki m toán đãả ủ ệ ạ ệ ạ ộ ể không ng ng phát tri n c v quy mô, ch t l ng, cũng nh các lĩnh v cừ ể ả ề ấ ượ ư ự đ c Ki m toán. Nh ng Công ty Ki m toán đ c l p ra đ i đã kh ng đ nhượ ể ữ ể ộ ậ ờ ẳ ị đ c v th c a ngành Ki m toán n c ta. Cùng v i s phát tri n c aượ ị ế ủ ể ở ướ ớ ự ể ủ n n kinh t th tr ng vi c Ki m toán tr thành m t ho t đ ng không thề ế ị ườ ệ ể ở ộ ạ ộ ể thi u đ i v i thông tin tài chính c a các Doanh nghi p.ế ố ớ ủ ệ Trong th i gian th c t p t i Công ty c ph n ki m toán - T v nờ ự ậ ạ ổ ầ ể ư ấ thu em nh n th y chu trình hàng t n kho là m t trong nh ng chu trìnhế ậ ấ ồ ộ ữ ph c t p, d x y ra gian l n và th ng đ c Ki m toán Công ty chúứ ạ ễ ả ậ ườ ượ ể tr ng trong các cu c Ki m toán báo cáo Tài chính. Vì v y, em đã ch n đọ ộ ể ậ ọ ề tài :"Hoàn thi n Ki m toán chu trình hàng t n kho trong Ki m toán báoệ ể ồ ể cáo tài chính t i Công ty c ph n Ki m toán - T v n thuạ ổ ầ ể ư ấ ế" làm chuyên đ báo cáo th c t p c a mình. M c tiêu c a báo cáo th c t p là d a trênề ự ậ ủ ụ ủ ự ậ ự lý lu n chung v Ki m toán Chu trình hàng t n kho trong quy trình Ki mậ ề ể ồ ể toán báo cáo tài chính và th c t Ki m toán Chu trình hàng t n kho doự ế ể ồ Công ty c ph n Ki m toán - T v n thu th c hi n m t đ ti n hànhổ ầ ể ư ấ ế ự ệ ở ộ ể ế đ i chi u gi a lý thuy t và th c t , t đó đ xu t các ý ki n nh m hoànố ế ữ ế ự ế ừ ề ấ ế ằ thi n công tác Ki m toán Hàng t n kho trong Ki m toán báo cáo tài chínhệ ể ồ ể t i Công ty.ạ SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ PH N 1Ầ C S LÝ LU N C A KI M TOÁN CHU TRÌNH HÀNG T NƠ Ở Ậ Ủ Ể Ồ KHO TRONG KI M TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNHỂ I - CHU TRÌNH HÀNG T N KHO V I V N Đ KI M TOÁNỒ Ớ Ấ Ề Ể 1. B n ch t và ch c năng c a chu trình hàng t n kho nh h ng t iả ấ ứ ủ ồ ả ưở ớ công tác Ki m toán.ể 1.1. Đ c đi m chung v chu trình hàng t n khoặ ể ề ồ -Hàng t n kho là tài s n l u đ ng c a Doanh nghi p bi u hi n d iồ ả ư ộ ủ ệ ể ệ ướ d ng v t ch t c th d i nhi u hình th c khác nhau, tuỳ thu c vào lo iạ ậ ấ ụ ể ướ ề ứ ộ ạ hình Doanh nghi p và đ c đi m ho t đ ng kinh doanh c a Doanh nghi p.ệ ặ ể ạ ộ ủ ệ Hàng t n kho trong Doanh nghi p th ng m i bao g m: hàng hoá d trồ ệ ươ ạ ồ ự ữ cho l u thông ( k c s hàng đem g i bán ho c là hàng hoá đang điư ể ả ố ử ặ đ ng ). Hàng t n kho trong Doanh nghi p s n xu t g m: Nguyên v tườ ồ ệ ả ấ ồ ậ li u, Công c d tr cho quá trình s n xu t, Thành ph m, S n ph m hoànệ ụ ự ữ ả ấ ẩ ả ẩ thành, S n ph m d dang và Hàng g i bán ho c là Hàng đang đi đ ng.ả ẩ ở ử ặ ườ - Hàng t n kho có các đ c đi m:ồ ặ ể + Hàng t n kho nh h ng tr c ti p t i giá v n hàng bán vì v y nhồ ả ưở ự ế ớ ố ậ ả h ng tr c ti p t i l i nhu n trong năm.ưở ự ế ớ ợ ậ + Hàng t n kho th ng chi m t tr ng l n so v i t ng tài s n l uồ ườ ế ỷ ọ ớ ớ ổ ả ư đ ng trong Doanh nghi p bao g m nhi u ch ng lo i và quá trình qu n lýộ ệ ồ ề ủ ạ ả r t ph c t p.ấ ứ ạ + Hàng t n kho đ c đánh giá thông qua s l ng ch t l ng, tìnhồ ượ ố ượ ấ ượ tr ng hàng t n kho.ạ ồ SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ + Hàng t n kho đ b o qu n c t tr nhi u n i khác nhau nhi uồ ượ ả ả ấ ữ ở ề ớ ề đ i t ng qu n lý khác nhau có đ c đi m b o qu n khác nhau đi u nàyố ượ ả ắ ể ả ả ề d n t i ki m soát đ i v i hàng t n kho g p nhi u khó khăn.ẫ ớ ể ố ớ ồ ặ ề - Chu trình v n đông c a hàng t n kho b t đ u t nguyên v t li u,ậ ủ ồ ắ ầ ừ ậ ệ công c d ng c sang s n ph m d dang r i đ n thành ph m hàng hoá.ụ ụ ụ ả ẩ ở ồ ế ẩ S v n đ ng c a hàng t n kho nh h ng t i nhi u kho n m c trên báoự ậ ộ ủ ồ ả ưở ớ ề ả ụ cáo tài chính nh chi phí nguyên v t li u, chi phí s n xu t chung, giá v nư ậ ệ ả ấ ố hàng bán, chi phí s n ph m d dang, d phòng gi m giá hàng t n kho…ả ẩ ở ự ả ồ Là nh ng ch tiêu th hi n tình hình s n xu t kinh doanh, đ nh h ng phátữ ỉ ể ệ ả ấ ị ướ tri n c a Doanh nghi p. Khi th c hi n Ki m toán thì chu trình hàng t nể ủ ệ ự ệ ể ồ kho luôn là m t chu trình Ki m toán quan tr ng trong Ki m toán báo cáoộ ể ọ ể tài chính. 1.2. Ch c năng c a chu trình.ứ ủ Ch c năng mua hàngứ Khi có nhu c u mua hàng thì các b ph n có liên quan s l p phi uầ ộ ậ ẽ ậ ế đ ngh mua hàng. Sau khi phi u đ ngh mua hàng đ c phê chu n bề ị ế ề ị ượ ẩ ộ ph n cung ng s l p đ n đ t hàng và g i cho nhà cung c p đã l a ch n. ậ ứ ẽ ậ ơ ặ ử ấ ự ọ Phi u yêu c u mua hàng do b ph n có trách nhi m l p (nh bế ầ ộ ậ ệ ậ ư ộ ph n v t t ). Phi u đ c l p theo k ho ch s n xu t ho c l p đ t xu t. ậ ậ ư ế ượ ậ ế ạ ả ấ ặ ậ ộ ấ Đ n đ t hàng: Căn c vào phi u đ ngh mua hàng đã đ c phêơ ặ ứ ế ề ị ượ chu n c a Giám đ c (ho c ng i ph trách) b ph n mua hàng l p đ nẩ ủ ố ặ ườ ụ ộ ậ ậ ơ đ t hàng đ g i cho nhà cung c p. M u c a đ n đ t hàng đ c thi t kặ ể ử ấ ẫ ủ ơ ặ ượ ế ế s n có đ y đ các c t c n thi t nh m h n ch t i đa các sai sót. ẵ ầ ủ ộ ầ ế ằ ạ ế ố Ch c năng nh n hàngứ ậ Khi bên nhà cung c p giao hàng b ph n nh n hàng s d a trên đ nấ ộ ậ ậ ẽ ự ơ đ t hàng đ ki m tra v m u mã, s l ng, ch ng lo i, quy cách, ph mặ ể ể ề ẫ ố ượ ủ ạ ẩ ch t và th i gian gia hàng, cu i cùng tr ng nhóm ph i l p biên b n ki mấ ờ ố ưở ả ậ ả ể SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ nh n hàng. B ph n nh n hàng ph i đ c l p v i b ph n kho và b ph nậ ộ ậ ậ ả ộ ậ ớ ộ ậ ộ ậ k toán. ế Ch c năng l u khoứ ư Hàng đ c chuy n t i kho và hàng s đ c ki m tra v ch t l ng,ượ ể ớ ẽ ượ ể ề ấ ượ s l ng và sau đó cho nh p kho. M i khi nh p đ kho th kho ph i l pố ượ ậ ỗ ậ ủ ủ ả ậ phi u nh p kho và sau đó b ph n kho ph i thông báo cho phòng k toánế ậ ộ ậ ả ế v s l nề ố ượ g hàng nh n và cho nh p kho.ậ ậ Ch c năng xu t kho v t t hàng hoáứ ấ ậ ư Đ i v i m t đ n v s n xu t thì xuât kho có 2 lý do c b n là xu tố ớ ộ ơ ị ả ấ ơ ả ấ cho n i b ( cho s n xu t, cho qu n lý Doanh nghi p ) và xu t bán.ộ ộ ả ấ ả ệ ấ - Xu t v t t , hàng hoá cho n i b : Khi có h p đ ng s n xu t m iấ ậ ư ộ ộ ợ ồ ả ấ ớ ho c theo k ho ch s n xu t ho c các nhu c u v t t trong n i b Doanhặ ế ạ ả ấ ặ ầ ậ ư ộ ộ nghi p các b phân s l p phi u xin lĩnh v t t , b ph n v t t l p phi uệ ộ ẽ ậ ế ậ ư ộ ậ ậ ư ậ ế xu t kho (khi phi u xin lĩnh v t t đ c phê chu n ). ấ ế ậ ư ượ ẩ Phi u xin lĩnh v t t : Do b ph n s n xu t (ho c các b ph n khác)ế ậ ư ộ ậ ả ấ ặ ộ ậ căn c nhu c u s n xu t (ho c nhu c u bán hàng ho c qu n lý Doanhứ ầ ả ấ ặ ầ ặ ả nghi p), ng i ph trách b ph n đó l p phi u xin lĩnh v t t trong đóệ ườ ụ ộ ậ ậ ế ậ ư ph i ghi rõ lo i v t t , s mã, chúng lo i, quy cách, ph m ch t, s l ngả ạ ậ ư ố ạ ẩ ấ ố ượ và th i gian giao v t t . ờ ậ ư - Xu t khi đ bán: Căn c vào đ n đ t mua b ph n tiêu th l pấ ể ứ ơ ặ ộ ậ ụ ậ hoá đ n bán hàng và l p phi u xu t kho, ngoài ra b ph n v n chuy nơ ậ ế ấ ộ ậ ậ ể ph i l p ch ng t v n chuy n. ả ậ ứ ừ ậ ể Hoá đ n bán hàng: Đ c b ph n tiêu th l p thành nhi u liên đơ ượ ộ ậ ụ ậ ề ể l u cu ng và giao cho khách hàng, giao cho b ph n k toán đ thanhư ở ố ộ ậ ế ể toán và ghi s . Trong hoá đ n ghi rõ các n i dung nh ngày tháng giaoổ ơ ộ ư hàng, lo i hàng giao. mã s , chúng lo i quy cách, ph m ch t, s l ng,ạ ố ạ ẩ ấ ổ ượ đ n giá và thành ti n thành toán. ơ ề SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ Phi u xu t kho: Đ c b ph n v t t ho c b ph n bán hàng l pế ấ ượ ộ ậ ậ ư ặ ộ ậ ậ thành nhi u liên đ l u cu ng, xu t kho và ghi s k toán. Phi u xu t ghiề ể ư ố ấ ổ ế ế ấ rõ các n i dung nh lo i v t t , hàng hoá ch ng lo i quy cách, ph m ch t,ộ ư ạ ậ ư ủ ạ ẩ ấ s l ng và ngày xu t. ố ượ ấ Ch ng t v n chuy n (v n đ n): Do b ph n v n chuy n l p ho cứ ừ ậ ể ậ ơ ộ ậ ậ ể ậ ặ Công ty cung c p d ch v v n chuy n l p (n u thuê d ch v v n chuy n).ấ ị ụ ậ ể ậ ế ị ụ ậ ể Đây là tài li u minh ch ng cho vi c hàng đã đ c xu t kho giao choệ ứ ệ ượ ấ khách, ch ng t v n chuy n đ c đính kèm v i phi u xu t kho ho c hoáứ ừ ậ ể ượ ớ ế ấ ặ đ n bán hàng làm minh ch ng cho nghi p v bán hàng. ơ ứ ệ ụ Ch c năng s n xu tứ ả ấ K ho ch và l ch trình s n xu t đ c xây d ng d a vào các cế ạ ị ả ấ ượ ự ự ướ toán v nhu c u đ i v i s n ph m c a Công ty cũng nh d a vào tìnhề ầ ố ớ ả ẩ ủ ư ự hình th c t hàng t n kho hi n có. Do v y nó có th b o đ m r ng Côngự ế ồ ệ ậ ể ả ả ằ ty s s n xu t nh ng hàng hoá đáp ng nhu c u c a khách hàng, tránh tìnhẽ ả ấ ữ ứ ầ ủ tr ng đ ng hàng hoá ho c khó tiêu th đ i v i m t s hàng hoá cạ ứ ọ ặ ụ ố ớ ộ ố ụ th .Vi c s n xu t theo k ho c và l ch trình có th giúp Công ty b o đ mể ệ ả ấ ế ạ ị ể ả ả v vi c chu n b đ y đ các y u t nh nguyên v t li u và nhân công choề ệ ẩ ị ầ ủ ế ố ư ậ ệ yêu c u s n xu t trong kỳ.ầ ả ấ Trách nhi m v i hàng hoá trong giai đo n s n xu t thu c v nh ngệ ớ ạ ả ấ ộ ề ữ ng i giám sát s n xu t. Nguyên v t li u đ c chuy n t i phân x ngườ ả ấ ậ ệ ượ ể ớ ưở cho t i khi các s n ph m đ c hoàn thành và đ c chuy n vào kho s nớ ả ẩ ượ ượ ể ả ph m thì ng i giám sát s n xu t đ c phân công theo dõi ph i có tráchẩ ườ ả ấ ượ ả nhi m ki m soát và n m ch c t t c tình hình trong quá trình s n xu t.ệ ể ắ ắ ấ ả ả ấ Các ch ng t s sách đ c s d ng ch y u đ ghi chép và theo dõi g mứ ừ ổ ượ ử ụ ủ ế ể ồ các phi u yêu c u s d ng, phi u xu t kho, b ng ch m công, các b ngế ầ ử ụ ế ấ ả ấ ả kê, b ng phân b và h th ng s sách k toán chi phí. ả ổ ệ ố ổ ế L u kho thành ph mư ẩ SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ Đây là ch c năng nh m b o qu n và qu n lý tài s n c a Doanhứ ằ ả ả ả ả ủ nghi p khi v t t , hàng hoá, thành ph m đ c nh p kho. Công vi c nàyệ ậ ư ẩ ượ ậ ệ Doanh nghi p ph i t ch c canh phòng b o v tránh m t mát, tránh bệ ả ổ ứ ả ệ ấ ị l m d ng tài s n, đ ng th i s d ng các trang thi t b b o qu n nh mạ ụ ả ồ ờ ử ụ ế ị ả ả ằ đ m b o đi u ki n b o qu n v t ch t. Khi nh p kho hay xu t kho cácả ả ề ệ ả ả ậ ấ ậ ấ bên ph i có đ y đ các gi y t h p l th kho m i đ c nh p, xu t kho.ả ầ ủ ấ ờ ợ ệ ủ ớ ượ ậ ấ M t khác th kho là ng i ch u trách nhi m v tài s n mình trông coi vàặ ủ ườ ị ệ ề ả ph i ghi chép đ theo dõi v s l ng v t t , hàng hoá, thành ph m nh pả ể ề ố ượ ậ ư ẩ ậ – xu t – t n kho.ấ ồ Xu t thành ph m đi tiêu thấ ẩ ụ Xu t thành ph m ch đ c th c hi n khi đã nh n đ c s phêấ ẩ ỉ ượ ự ệ ậ ượ ự chu n, th ng là đ n đ t mua hàng c a khách hàng. Khi xu t kho thànhẩ ườ ơ ặ ủ ấ ph m ph i l p phi u xu t kho. B ph n v n chuy nph i l p phi u v nẩ ả ậ ế ấ ộ ậ ậ ể ả ậ ế ậ chuy n hàng có đánh s th t t tr c và ch rõ hàng hoá đ c v nể ố ứ ự ừ ướ ỉ ượ ậ chuy n. Phi u v n chuy n hàng đ c l p thành ba liên, liên th nh tể ế ậ ể ượ ậ ứ ấ đ c l p t i phòng ti p v n đ làm ch ng t minh ch ng v vi c v nượ ậ ạ ế ậ ể ứ ừ ứ ề ệ ậ chuy n, liên th hai đ c s đ c g i t i phòng tiêu th ho c b ph nể ứ ượ ẽ ượ ử ớ ụ ặ ộ ậ tính ti n kèm theo. Đ n đ t mua c a khách hàng đ làm căn c ghi hoáề ơ ặ ủ ể ứ đ n cho khách hàng và liên th ba s đ c đính kèm bên ngoài bao ki nơ ứ ẽ ượ ệ c a hàng hoá trong quá trình v n chuy n. Ho t đ ng ki m soát này sủ ậ ể ạ ộ ể ẽ giúp cho khách hàng ki m tra đ c phi u v n chuy n hàng g n trên baoể ượ ế ậ ể ắ ki n hàng nh m xác đ nh xem có s khác bi t gì gi a s hàng đ t mua v iệ ằ ị ự ệ ữ ố ặ ớ s hàng th c nh n không. Trong tr ng h p hàng hoá đ c vân chuy nố ự ậ ườ ợ ượ ể thuê b i m t Công ty ti p v n thì phi u v n chuy n s đ c l p thêmở ộ ế ậ ế ậ ể ẽ ượ ậ m t th liên th t , liên này s đ c giao cho bên cung c p d ch v v nộ ứ ứ ư ẽ ượ ấ ị ụ ậ chuy n đ làm căn c tính c c phí.ể ể ứ ướ 2. Đ c đi m h ch toán hàng t n kho nh h ng đ n Ki m toán.ặ ể ạ ồ ả ưở ế ể SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ V i nh ng đ c tr ng nh trên, yêu c u th c hi n t t công tác qu n lýớ ữ ặ ư ư ầ ự ệ ố ả và h ch toán hàng t n kho là đi u ki n quan tr ng không th thi u đ c,ạ ồ ề ệ ọ ể ế ượ góp ph n vào công tác qu n lý, thúc đ y vi c cung c p đ y đ , k p th i,ầ ả ẩ ệ ấ ầ ủ ị ờ đ ng b cho s n xu t cũng nh tiêu th , nh m ngăn ch n các hi n t ngồ ộ ả ấ ư ụ ằ ặ ệ ượ m t mát, hao h t, lãng phí trong kinh doanh.ấ ụ 2.1. V nguyên t c k toán. ề ắ ế K toán hàng t n kho ph i tuân theo nh ng nguyên t c qu c t :ế ồ ả ữ ắ ố ế - Nguyên t c ho t đ ng liên t c: Doanh nghi p ho t đ ng có th i h nắ ạ ộ ụ ệ ạ ộ ờ ạ ho c ít nh t không b gi i th trong t ng lai g n thì ph i l p BCTC ph nặ ấ ị ả ể ươ ầ ả ậ ả ánh giá tr tài s n theo giá g c, không theo giá th tr ng.ị ả ố ị ườ - Nguyên t c v tính chia c t niên đ c a các năm là g n chi phí vào cácắ ề ắ ộ ủ ắ năm tài chính liên quan và ch có nh ng chi phí đó mà thôi.ỉ ữ - Nguyên t c tính nh t quán: Trong quá trình k toán hàng t n kho m iắ ấ ế ồ ọ khái ni m, nguyên t c, ph ng pháp k toán ph i đ c th c hi n nh tệ ắ ươ ế ả ượ ự ệ ấ quán. N u có thay đ i thì ph i gi i thích rõ ràng và nêu trong ph l cế ổ ả ả ụ ụ BCTC cùng v i nh h ng c a chúng lên k t qu .ớ ả ưở ủ ế ả - Nguyên t c giá g c: giá tr c a hàng t n kho đ c tính theo giá g c.ắ ố ị ủ ồ ượ ố - Nguyên t c th n tr ng: đ quy t toán ng i ta so sánh gi a giá g c vàắ ậ ọ ể ế ườ ữ ố giá th tr ng. N u giá th c t th p h n chi phí mua ph i h ch toán m tị ườ ế ự ế ấ ơ ả ạ ộ kho n d phòng gi m giá hàng t n kho.ả ự ả ồ - Nguyên t c không bù tr : vi c gi m giá hàng t n kho không th ghi chépắ ừ ệ ả ồ ể tr c ti p vào vi c gi m giá mua. Nó ph i đ c gi nguyên sau đó hoànự ế ệ ả ả ượ ữ nh p đ xác đ nh lãi và vi c m t giá là đ i t ng c a m t kho n dậ ể ị ệ ấ ố ượ ủ ộ ả ự phòng. - Nguyên t c ghi chép k toán: Các Doanh nghi p s n xu t ph i th c hi nắ ế ệ ả ấ ả ự ệ ki m kê th ng xuyên tuy nhiên các Công ty không th c hi n quy đ nh nàyể ườ ự ệ ị mà ch th c hi n ki m kê đ nh kỳ. Trong h th ng ki m kê th ng xuyênỉ ự ệ ể ị ệ ố ể ườ nh p, xu t hàng t n kho đ c ghi nh n ngay trong khi chúng ta th c hi n,ậ ấ ồ ượ ậ ự ệ còn ki m kê đ nh kỳ thì hàng t n kho đ u kỳ đ c gi nguyên cu i kỳ.ể ị ồ ầ ượ ữ ố SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ 2.2. V ph ng pháp tính giá.ề ươ Theo chu n m c k toán hàng t n kho qu c t và nguyên t c h chẩ ự ế ồ ố ế ắ ạ toán hàng t n kho c a Vi t Nam thì hàng t n kho ph i đ c đánh giá theoồ ủ ệ ồ ả ượ giá th c t (hay còn g i là giá phí) đ c quy đ nh c th cho t ng lo iự ế ọ ượ ị ụ ể ừ ạ hàng. Tr giá hàng nh p kho đ c quy đ nh c th cho t ng lo i v t t ,ị ậ ượ ị ụ ể ừ ạ ậ ư hàng hóa theo ngu n hình thành và th i đi m tính giá. Hàng nh p kho cóồ ờ ể ậ th t hai ngu n là mua vào và Doanh nghi p t s n xu t.ể ừ ồ ệ ự ả ấ Đ i v i hàng mua ngoài:ố ớ Đ i v i hàng t s n xu t:ố ớ ự ả ấ Đ i v i hàng t n kho vì tr giá th c t c a hàng nh p kho khác nhau ố ớ ồ ị ự ế ủ ậ ở các th i đi m khác nhau trong kỳ h ch toán nên vi c tính giá th c t hàngờ ể ạ ệ ự ế xu t kho có th áp d ng m t trong các ph ng pháp sau đây:ấ ể ụ ộ ươ - Ph ng pháp giá th c t đích danh.ươ ự ế - Ph ng pháp bình quân gia quy n.ươ ề - Ph ng pháp nh p tr c, xu t tr c.ươ ậ ướ ấ ướ - Ph ng pháp nh p sau xu t tr c.ươ ậ ấ ướ - Ph ng pháp tính giá th c t theo giá h ch toán.ươ ự ế ạ 2.3. V ph ng pháp h ch toán chi ti t hàng t n kho.ề ươ ạ ế ồ M i nghi p v kinh t phát sinh nói chung, hàng t n kho nói riêng,ọ ệ ụ ế ồ m i s bi n đ ng tăng gi m v m t s l ng và giá tr đ u đ c ph nọ ự ế ộ ả ề ặ ố ượ ị ề ượ ả ánh trên ch ng t g c nh : phi u nh p kho, phi u xu t kho, hóa đ n bánứ ừ ố ư ế ậ ế ấ ơ hàng, biên b n ki m kê, th kho,...ả ể ẻ Đ ng th i v i quá trình trên h ch toán hàng t n kho ph i đ c h chồ ờ ớ ạ ồ ả ượ ạ toán c v m t giá tr và hi n v t. Đ h ch toán đ c nh v y, k toánả ề ặ ị ệ ậ ể ạ ượ ư ậ ế SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Giá  thực  tế Giá  mua Chi  phí thu  Các khoản giảm giá hàng  mua = ­+ Giá  thự c  tế Giá  thành  công  xưởng Chi phí  nguyên  vật liệu  trực  Chi phí  nhân  công trực  Chi  phí  sản  xuất  = + += Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ hàng t n kho ph i s d ng ph ng pháp h ch toán chi ti t là theo dõi t ngồ ả ử ụ ươ ạ ế ừ th , t ng ch ng lo i, quy cách v t t , hàng hóa theo t ng đ a đi m qu nứ ừ ủ ạ ậ ư ừ ị ể ả lý và s d ng. H ch toán hàng t n kho ph i luôn luôn đ m b o v sử ụ ạ ồ ả ả ả ề ự kh p đúng c m t giá tr và hi n v t gi a th c t v i s l ng ghi trên sớ ả ặ ị ệ ậ ữ ự ế ớ ố ượ ổ k toán, gi a s t ng h p và s chi ti t. Hi n nay, theo ch đ k toánế ữ ố ổ ợ ố ế ệ ế ộ ế hi n hành c a Vi t Nam, Doanh nghi p có th l a ch n m t trong baệ ủ ệ ệ ể ự ọ ộ ph ng pháp h ch toán chi ti t đó là: Ph ng pháp th song song, ph ngươ ạ ế ươ ẻ ươ pháp s đ i chi u luân chuy n, ph ng pháp s s d .ổ ố ế ể ươ ổ ố ư 2.4. V ph ng pháp h ch toán t ng h p hàng t n kho:ề ươ ạ ổ ợ ồ Trong m t Doanh nghi p hay m t đ n v k toán ch đ c áp d ngộ ệ ộ ơ ị ế ỉ ượ ụ m t trong hai ph ng pháp h ch toán hàng t n kho nh sau:ộ ươ ạ ồ ư - Ph ng pháp kê khai th ng xuyên: đây là ph ng pháp h ch toán hàngươ ườ ươ ạ t n kho b ng cách theo dõi th ng xuyên, liên t c có h th ng tình hìnhồ ằ ườ ụ ệ ố nh p xu t kho v t t , hàng hóa trên s sách. Theo ph ng pháp này m iậ ấ ậ ư ổ ươ ọ bi n đ ng tăng gi m hàng t n kho v m t giá tr b t kỳ th i đi m nàoế ộ ả ồ ề ặ ị ở ấ ờ ể cũng đ c ph n ánh trên các tài kho n liên quan sau:ượ ả ả + TK151 – Hàng mua đang đi d ng.ườ + TK152 – Nguyên v t li u.ậ ệ + TK 153 – Công c d ng c .ụ ụ ụ + TK 154 – S n ph m d dang.ả ẩ ở + TK 155 – Thành ph m.ẩ + TK 156 – Hàng hóa. + TK 157 – Hàng g i bán.ử + TK 159 – D phòng gi m giá hàng t n kho.ự ả ồ - Ph ng pháp ki m kê đ nh kỳ; là ph ng pháp h ch toán căn c vàoươ ể ị ươ ạ ứ k t qu ki m kê th c t đ phế ả ể ự ế ể ản ánh giá tr t n kho cu i kỳ c a v t t ,ị ồ ố ủ ậ ư hàng hóa trên s k toán t ng h p và t đó tính ra giá tr c a hàng t n khoổ ế ổ ợ ừ ị ủ ồ đã xu t trong kỳ theo công th c:ấ ứ SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Trị giá  hàng tồn  cuối kỳ Trị giá  hàng  xuất  Trị  giá  hàng  tồn  Trị giá  hàng  nhập  = + ­ Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ Theo ph ng pháp này m i s tăng gi m giá tr hàng t n khoươ ọ ự ả ị ồ không đ c theo dõi trên các tài kho n hàng t n kho, mà ch theo dõi quaượ ả ồ ỉ các tài kho n trung gian sau đây:ả + TK 611 – Mua hàng. + TK 631 – Giá thành. + Tk 632 – Giá v n hàng bán.ố Ngoài các nguyên t c trên ra, trong t ng tr ng h p c th n u xétắ ừ ườ ợ ụ ể ế th y hàng t n kho cu i niên đ k toán có kh năng b gi m giá so v iấ ồ ở ố ộ ế ả ị ả ớ giá th c t đã ghi s k toán thì Doanh nghi p đ c phép l p d phòngự ế ổ ế ệ ượ ậ ự gi m giá theo ch đ quy đ nh.ả ế ộ ị 3. Ch ng t và s sách có liên quan đ n chu trình hàng t n khoứ ừ ổ ế ồ Ch ng t Ki m toán là ngu n t li u s n có cung c p cho Ki mứ ừ ể ồ ư ệ ẵ ấ ể toán viên. Ch ng t Ki m toán có th là các tài li u k toán ho c cũng cóứ ừ ể ể ệ ế ặ th là tài li u khác. Trong chu trình Hàng t n kho các lo i ch ng t Ki mể ệ ồ ạ ứ ừ ể toán th ng bao g m: ườ ồ - H th ng s k toán chi ti t cho HTK.ệ ố ổ ế ế - S nh h ng c a ph ng pháp k toán hàng t n kho.ự ả ưở ủ ươ ế ồ - H th ng k toán chi phí và tình giá thành s n ph m. ệ ố ế ả ả - H th ng các báo cáo và s sách liên quan t i chi phí tính giá thànhệ ồ ổ ớ s n ph m bao g m các báo cáo s n xu t, báo cáo s n ph m h ng k cả ẩ ồ ả ấ ả ẩ ỏ ể ả báo cáo thi t h i do ng ng s n xu t.ệ ạ ừ ả ấ - H th ng s sách k toán chi phí: s cái, b ng phân b , báo cáoệ ố ổ ế ổ ả ổ t ng h p, nguyên v t li u, nhân công tr c ti p, chi phí s n xu t chung..ổ ợ ậ ệ ự ế ả ấ 4. M c tiêu Ki m toánụ ể M c tiêu h p lý chung. ụ ợ SV: Lê Chung - Ki m toán 43Aể Chuyên đ th c t p t t nghi pề ự ậ ố ệ M c tiêu h p lý chung bao hàm vi c xem xét, đánh giá t ng th sụ ợ ệ ổ ể ố ti n ghi trên các kho n m c trên c s cam k t chung v trách nhi m c aề ả ụ ơ ở ế ề ệ ủ nhà qu n lý và th c hi n thu đ c qu kh o sát th c t khách th Ki mả ự ệ ượ ả ự ế ở ể ể toán. Do đó đánh giá s h p lý chung h ng t i kh năng sai sót c thự ợ ướ ớ ả ụ ể c a các s ti n trên kho n m c ( theo giá trình Ki m toán tài chính ). Đ iủ ố ề ả ụ ể ố v i chu trình hàng t n kho có th c th hoá kho và b ng cân đ i k toánớ ồ ẻ ụ ể ả ố ế hay C