Kể từ khi nước ta bắt đầu công cuộc đổi mới nền kinh tế từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường thì tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp có nhiều thay đổi. Trong thời gian đầu các doanh nghiệp nói riêng và cả nền kinh tế nói chung đã loại bỏ hoàn toàn công tác kế hoạch hóa ra ngoài, phủ nhận hoàn toàn vai trò của kế hoạch hóa trong nền kinh tế và trong từng doanh nghiệp. Họ coi kế hoạch hóa là sản phẩm của cơ chế cũ và nó không còn phù hợp với cơ chế kinh tế thị trường, họ coi thị trường là yếu tố quyết định còn kế hoạch thì không có vai trò gì cả.
Nhưng trong thực tế của những năm qua và kinh nghiệm của các doanh nghiệp lớn trên thế giới đã cho thấy rằng dù ở trong nền kinh tế thị trường phát triển thì các doanh nghiệp vẫn phải có chiến lược và kế hoạch kinh doanh. Doanh nghiệp nào có chiến lược và kế hoạch hợp lý thì doanh nghiệp đó hoạt động càng hiệu quả và ngày càng phát triển. Kế hoạch đóng vai trò như một kim chỉ nam hướng doanh nghiệp tới các mục tiêu nhiệm vụ cần đạt được trong tương lai. Do vậy trong nền kinh tế thị trường thì kế hoạch hóa trong doanh nghiệp vẫn có những vai trò rất quan trọng.
Hiểu được tầm quan trọng của kế hoạch doanh nghiệp trong giai đoạn hiện tại, tôi đi vào tìm hiểu công tác lập kế hoạch tại công ty cổ phần công trình đường sắt, thông qua đó thực hiện đề tài của mình. Đó là “Hoàn thiện công tác kế hoạch tại công ty cổ phần công trình đường sắt”.
47 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 1724 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Hoàn thiện công tác kế hoạch tại công ty cổ phần công trình đường sắt, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời núi đầu
Kể từ khi nước ta bắt đầu cụng cuộc đổi mới nền kinh tế từ cơ chế kế hoạch húa tập trung sang nền kinh tế thị trường thỡ tỡnh hỡnh hoạt động sản xuất kinh doanh của cỏc doanh nghiệp cú nhiều thay đổi. Trong thời gian đầu cỏc doanh nghiệp núi riờng và cả nền kinh tế núi chung đó loại bỏ hoàn toàn cụng tỏc kế hoạch húa ra ngoài, phủ nhận hoàn toàn vai trũ của kế hoạch húa trong nền kinh tế và trong từng doanh nghiệp. Họ coi kế hoạch húa là sản phẩm của cơ chế cũ và nú khụng cũn phự hợp với cơ chế kinh tế thị trường, họ coi thị trường là yếu tố quyết định cũn kế hoạch thỡ khụng cú vai trũ gỡ cả.
Nhưng trong thực tế của những năm qua và kinh nghiệm của cỏc doanh nghiệp lớn trờn thế giới đó cho thấy rằng dự ở trong nền kinh tế thị trường phỏt triển thỡ cỏc doanh nghiệp vẫn phải cú chiến lược và kế hoạch kinh doanh. Doanh nghiệp nào cú chiến lược và kế hoạch hợp lý thỡ doanh nghiệp đú hoạt động càng hiệu quả và ngày càng phỏt triển. Kế hoạch đúng vai trũ như một kim chỉ nam hướng doanh nghiệp tới cỏc mục tiờu nhiệm vụ cần đạt được trong tương lai. Do vậy trong nền kinh tế thị trường thỡ kế hoạch húa trong doanh nghiệp vẫn cú những vai trũ rất quan trọng.
Hiểu được tầm quan trọng của kế hoạch doanh nghiệp trong giai đoạn hiện tại, tụi đi vào tỡm hiểu cụng tỏc lập kế hoạch tại cụng ty cổ phần cụng trỡnh đường sắt, thụng qua đú thực hiện đề tài của mỡnh. Đú là “Hoàn thiện cụng tỏc kế hoạch tại cụng ty cổ phần cụng trỡnh đường sắt”.
Mục lục
Phần I: Những vấn đề lý luận chung về kế hoạch trong doanh nghiệp
Khỏi quỏt chung về kế hoạch trong doanh nghiệp
Khỏi niệm về kế hoạch trong doanh nghiệp
Từ lõu trong cỏc doanh nghiệp cỏc nhà quản lý doanh nghiệp luụn đặt ra cho doanh nghiệp mỡnh những mục tiờu, những hướng đi mà doanh nghiệp sẽ đi trong tương lai. Những mục tiờu, cỏi đớch đú được cụ thể húa trong chiến lược phỏt triển của doanh nghiệp. Nhưng chiến lược là một tầm nhỡn xa trong tương lai, nú núi lờn viễn cảnh mà doanh nghiệp muốn cú được vỡ vậy để cụ thể húa chiến lược phỏt triển của doanh nghiệp thỡ cần cú cỏc kế hoạch cụ thể trong ngắn hạn và trung hạn để thực hiện cỏc quyết định trong chiến lược. Tuy nhiờn do kế hoạch húa trong doanh nghiệp là một cụng cụ quản lý trong doanh nghiệp nờn nú cú vai trũ tớch cực và tiờu cực nhất định nếu khụng được sử dụng một cỏch linh hoạt. Nú đúng vai trũ tớch cực khi giỳp cho cỏc hoạt động của doanh nghiệp được vận hành trơn tru, trỏnh được những sai lầm nhưng đụi khi nếu quỏ cứng nhắc theo kế hoạch thỡ nú sẽ kỡm hóm sự sỏng tạo, linh hoạt trong hoạt động để đối phú với những biến đổi ngoài kế hoạch. Vậy hiểu theo cỏch chung nhất thỡ kế hoạch húa là một phương thức quản lý theo mục tiờu, nú là hoạt động của con người trờn cở sở nhận thức và vận dụng cỏc quy luật xó hội và tự nhiờn đặc biệt là cỏc quy luật kinh tế để tổ chức quản lý cỏc đơn vị kinh tế kĩ thuật, cỏc ngành, cỏc lĩnh vực hoặc toàn bộ nền sản xuất xó hội theo những mục tiờu thống nhất.
Vỡ vậy kế hoạch ở đõy cú thể bao trựm ở những quy mụ và phạm vi khỏc nhau. Nú cú thể là kế hoạch húa nền kinh tế núi chung trờn phạm vi cả nước, bao trựm lờn tất cả cỏc ngành kinh tế. Hoặc nú cũng cú thể là kế hoạch húa cho từng ngành kinh tế riờng lẻ, hay cú thể là kế hoạch húa vựng, địa phương trờn phạm vi một vựng lónh thổ nhất định, và ở cấp độ nhỏ nhất nú là kế hoạch húa trong doanh nghiệp. Vậy kế hoạch húa trong doanh nghiệp hay là kế hoạch húa hoạt động sản xuất doanh nghiệp là phương thức quản lý của doanh nghiệp theo mục tiờu, nú bao gồm cỏc hành vi can thiệp của chủ thể doanh nghiệp tới cỏc hoạt động của doanh nghiệp nhằm mục đớch đạt được mục tiờu đề ra cho doanh nghiệp.
Như vậy kế hoạch húa trong doanh nghiệp thể hiện được kĩ năng dự bỏo cỏc xu hướng phỏt triển của doanh nghiệp trong tương lai, mục tiờu mà doanh nghiệp cần đạt được, tổ chức triển khai cỏc hành động để đạt được mục tiờu đề ra, nú bao gồm cỏc bước:
Soạn lập kế hoạch, đõy là bước đầu tiờn và cũng là bước quan trọng nhất vỡ chỉ cú nhờ lập kế hoạch chớnh xỏc dựa trờn cỏc thụng tin đầy đủ về thực trạng của doanh nghiệp, trỡnh độ chuyờn mụn của đội ngũ lao động mà doanh nghiệp đang nắm giữ, tiềm lực về vốn của doanh nghiệp… để từ đú cú thể tỡm ra điểm mạnh điểm yếu của doanh nghiệp từ đú mà cú thể phỏt huy được hết cỏc tiềm năng của doanh nghiệp. Bờn cạnh đú cũng cần dựa trờn cỏc phõn tớch về điều kiện mụi trường bờn ngoài của doanh nghiệp như xu hướng biến động của nhu cầu thị trưũng, tỡnh hỡnh phỏt triển kinh tế xó hội của đất nước, tỡnh hỡnh chớnh trị xó hội trong nước… từ đú tỡm ra những cơ hội, thỏch thức mà thị trường đem lại. Để từ đú cú những phương ỏn tận dụng tốt nhất những cơ hội mà thị trường đem lại hay là cú cỏc phương ỏn để đối phú với những thỏch thức từ thị trường để giỳp cho doanh nghiệp vượt qua những thỏch thức đú với mục đớch cuối cựng là đạt được mục tiờu mà doanh nghiệp đề ra. Để những mục tiờu đề ra khụng mang tớnh chủ quan mà phải cú căn cứ dựa trờn cỏc nguồn lực bờn trong doanh nghiệp và điều kiện bờn ngoài doanh nghiệp. Vỡ vậy bản kế hoạch của doanh nghiệp được hỡnh thành thụng qua việc trả lời cỏc cõu hỏi là doanh nghiệp đang đứng ở đõu? Doanh nghiệp muốn đi đến đõu? Và làm thế nào để đi đến đú?
Bước tiếp theo là tổ chức triển khai thực hiện, kiểm tra đỏnh giỏ, điều chỉnh kế hoạch. Sau khi đó soạn lập được một kế hoạch hoàn chỉnh, phự hợp với mục tiờu và khả năng của doanh nghiệp rồi thỡ việc tổ chức triển khai thực hiện nú như thế nào là rất quan trọng, nú thể hiện sự phối hợp hành động giữa cỏc bộ phận, đơn vị chức năng trong doanh nghiệp nhằm thực hiện một mục tiờu chung của doanh nghiệp đó được đặt ra trong bản kế hoạch. Nú thể hiện cỏch thức huy động cỏc nguồn lực trong và ngoài doanh nghiệp như thế nào, hơn thế nữa là việc sử dụng cỏc nguồn lực sao cho cú hiệu quả nhất. Việc tổ chức thực hiện khụng đơn thuần chỉ là việc triển khai cỏc hoạt động cần thiết mà nú cũn là quỏ trỡnh dự bỏo những thay đổi của thị trưũng hay những phỏt sinh bất ngờ trong quỏ trỡnh thực hiện và khả năng ứng phú với những thay đổi, phỏt sinh đú của doanh nghiệp. Cũn quỏ trỡnh kiểm tra đỏnh giỏ giỳp cho doanh nghiệp thỳc đẩy quỏ trỡnh thực hiện, phỏt hiện ra những biến đổi bất ngờ trong quỏ trỡnh thực hiện và tỡm ra những nguyờn nhõn gõy ra những biến đổi đú để từ đú tỡm cỏch khắc phục những phỏt sinh đú. Cũn cụng tỏc đỏnh giỏ sẽ giỳp cho doanh nghiệp đỏnh giỏ những mặt đạt được và những mặt hạn chế chưa đạt được để từ đú rỳt ra những bài học kinh nghiệm từ những thành cụng và thất bại đú. Với những bài học kinh nghiệm đú sẽ giỳp cho doanh nghiệp trong cụng tỏc xõy dựng kế hoạch sau này được tốt hơn.
1.2.Chức năng của kế hoạch húa trong doanh nghiệp.
Kế hoạch húa trong doanh nghiệp với tư cỏch là cụng cụ quản lý theo mục tiờu vỡ vậu nú cú vai trũ quan trọng trong cụng tỏc quản lý vi mụ trong doanh nghiệp, nú được thể hiện qua cỏc chức năng sau đõy.
Chức năng ra quyết định. Kế hoạch húa cho phộp ta xõy dựng quy trỡnh ra quyết định và phối hợp cỏc quyết định. Vỡ trong doanh nghiệp cú nhiều bộ phận, đơn vị chức năng khỏc nhau và mỗi bộ phận đơn vị chức năng này cú những vai trũ khỏc nhau trong doanh nghiệp. Nờn nhiều khi cỏc bộ phận này cú thể khụng thống nhất với nhau trong quỏ trỡnh quyết định cỏc hoạt động của doanh nghiệp vỡ vậy kế hoạch húa sẽ giỳp cho quỏ trỡnh ra quyết định của cỏc bộ phận sẽ theo một quy trỡnh thống nhất để trỏnh tỡnh trạng xung đột giữa cỏc đơn vị bộ phận. Nhưng khi đó ra được quyết định rồi thỡ việc phối hợp cỏc quyết định đú lại với nhau cũng khụng phải đơn giản vỡ vẫn cú sự khỏc biệt giữa cỏc quyết đinh của cỏc bộ phận chức năng cho nờn nú cần cú cụng tỏc kế hoạch húa để phối hợp cỏc quyết định đú sao cho cỏc hoạt động của doanh nghiệp được vận hành suụn sẻ. Đõy cú thể là một trong những điểm mạnh của hệ thống kế hoạch húa trong doanh nghiệp.
Chức năng quyền lực, khi một bản kế hoạch được xõy dựng hoàn chỉnh phự hợp với những điều kiện bờn trong và bờn ngoài doanh nghiệp thỡ bản kế hoạch đú như là một bản tuyờn bố của ban lónh đạo doanh nghiệp tới cỏc bộ phận và cỏc nhõn viờn trong doanh nghiệp về chiến lược phỏt triển của doanh nghiệp trong tương lai, trong đú sẽ ghi rừ những mục tiờu mà doanh nghiệp cần đạt được trong thời gian tới. Với những mục tiờu nhiệm vụ được đặt ra trong bản kế hoach thỡ ban lónh đạo doanh nghiệp đó khẳng định quyền lực lónh đạo của họ trong doanh nghiệp cũng như với cỏc nhõn viờn. Nhờ cú kế hoạch mà cỏc hoạt động trong doanh nghiệp được quản lý một cỏch chặt chẽ, hợp lý và từ đú sẽ giỳp cho mọi người đều cú thể tham gia đúng gúp ý kiến vào bản kế hoạch.
Chức năng giao tiếp, kế hoạch húa trong doanh nghiệp cú chức năng giao tiếp vỡ nú tạo điều kiện cho cỏc nhà lónh đạo và quản lý của doanh nghiệp cú thể giao tiếp được với nhau, nú cho phộp lónh đạo cỏc bộ phận cú thể phối hợp trao đổi xử lý cỏc thụng tin và những vấn đề trong doanh nghiệp. Khi cú một quy trỡnh kế hoạch thống nhất nú sẽ gúp phần cung cấp trao đổi thụng tin giữa cỏc phũng ban chức năng trong doanh nghiệp với nhau, từ đú cỏc lónh đạo của cỏc bộ phận khỏc nhau cú thể nắm bắt được những thụng tin và cỏc hoạt động của cỏc bộ phận khỏc để từ đú mà cú được những phương ỏn hoạt động cho bộ phận mỡnh sao cho phự hợp với cỏc phũng ban bộ phận khỏc để đảm bảo cho mục tiờu của doanh nghiệp được thực hiện đỳng theo kế hoạch đề ra.
Bản kế hoạch với tư cỏch là một tài liệu chứa đựng cỏc chiến lược phỏt triển của doanh nghiệp trong tương lai, trong đú cũn chứa đựng cỏc kế hoạch hành động của cỏc bộ phận chức năng trong doanh nghiệp như kế hoạch sản xuất và dự trữ, kế hoạch Marketing, kế hoạch nhõn sự, kế hoạch tài chớnh, kế hoạch nghiờn cứu triển khai... Cũng như kế hoạch tổng thể của doanh nghiệp. Vỡ vậy kế hoạch sẽ đúng vai trũ như một kờnh thụng tin từ ban lónh đạo xuống cỏc phũng ban chức năng cũng như tới từng nhõn viờn trong doanh nghiệp để huy động nguồn lực giỳp thực hiện cỏc mục tiờu đề ra đồng thời phản hồi những thụng tin từ dưới lờn tới ban lónh đạo về quỏ trỡnh thực hiện kế hoạch, từ thụng tin phản hồi đú mà ban lónh đạo cú thể kiểm tra đỏnh giỏ được cụng tỏc tổ chức thực hiện nếu thấy những sai lệch sẽ cú phương ỏn điều chỉnh. Kế hoạch khụng chỉ đúng vai trũ là kờnh thụng tin dọc mà nú cũn cú chức năng là kờnh thụng tin ngang giữa cỏc phũng ban chức năng. Vỡ cỏc kế hoạch chức năng cú mối quan hệ với nhau rất mật thiết nờn việc trao đổi thụng tin với nhau giữa cỏc phũng ban là rất quan trọng, nú sẽ giỳp cho cỏc bộ phận nắm được tiến độ của cỏc bộ phận khỏc từ đú cú những điều chỉnh để kế hoạch bộ phận cũng như kế hoạch tổng thể đi đỳng tiến độ.
Nguyờn tắc kế hoạch húa trong doanh nghiệp
Khi chỳng ta làm một việc gỡ thỡ thụng thường đều cú những nguyờn tắc nhất định. Vỡ vậy trong cụng tỏc kế hoạch húa cũng khụng thể khụng cú những nguyờn tắc trong xõy dựng kế hoạch. Nhờ cú những nguyờn tắc này sẽ giỳp cho bản kế hoạch được xõy dựng một cỏch hợp lý, sỏt với thực tế hơn và giảm thiểu những rủi ro cú thể xảy ra. Kế hoạch húa trong doanh nghiệp được tuõn theo những nguyờn tắc sau đõy.
Nguyờn tắc thống nhất, do doanh nghiệp được cấu thành từ nhiều bộ phận khỏc nhau, mỗi bộ phận cú hoạt động chức năng riờng lẻ khỏc nhau. Cho nờn trong cụng tỏc quản lý doanh nghiệp cần cú sự thống nhất để đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp được thống nhất. Trong doanh nghiệp cú cỏc mối quan hệ dọc và mối quan hệ ngang. Mối quan hệ dọc thể hiện quan hệ từ trờn xuống giữa ban lónh đạo doanh nghiệp và cỏc phũng ban chức năng cũng như cỏc nhõn viờn trong doanh nghiệp và mối quan hệ này cũng thể hiện quan hệ quyền lực lónh đạo của người chủ doanh nghiệp với cỏc nhõn viờn. Cũn mối quan hệ ngang là mối quan hệ giữa cỏc phũng ban chức năng với nhau, nú thể hiện quan hệ tỏc nghiệp trao đổi thụng tin với nhau giữa cỏc bộ phận trong doanh nghiệp. Nhờ cú mối quan hệ này mà cỏc bộ phận trong doanh nghiệp cú thể nắm bắt hoạt động của nhau từ đú cú thể giỳp đỡ lẫn nhau trong quỏ trỡnh thực hiện. Trong doanh nghiệp cú nhiều đơn vị chức năng với cỏc kế hoạch của riờng mỡnh để thực hiện chức năng của mỡnh. Cho nờn cú sự phõn định rất rừ ràng giữa về chức năng giữa cỏc bộ phận. Nhưng khi cỏc bộ phận tiến hành xõy dựng kế hoạch cho bộ phận mỡnh đều phải căn cứ vào chiến lược phỏt triển của doanh nghiệp nhằm thực hiện những mục tiờu chung của toàn doanh nghiệp vỡ vậy kế hoach tổng thể của doanh nghiệp khụng thể chỉ là sự lắp ghộp đơn thuần của cỏc bộ phận mà nú cũn phải là một hệ thống cỏc kế hoạch cú liờn quan chặt chẽ với nhau thể hiện sự thống nhất từ trờn xuống và giữa cỏc kế hoạch bộ phận.
Nguyờn tắc tham gia, nguyờn tắc này cú mối quan hệ với nguyờn tắc thống nhất, theo đú thỡ nguyờn tắc này cho phộp mọi thành viờn trong doanh nghiệp đều cú thể tham gia đúng gúp ý kiến vào quỏ trỡnh xõy dựng kế hoạch. Nhờ cú sự tham gia này mà bản kế hoạch sẽ thể hiện đầy đủ ý chớ của mọi thành viờn trong doanh nghiệp chứ khụng của riờng ban lónh đạo. Nú thể hiện sự thống nhất giữa cỏc thành viờn trong doanh nghiệp. Nếu nguyờn tắc này được thực hiện một cỏch đầy đủ thỡ nú sẽ đem lại những lợi ớch sau. Thứ nhất cỏc thành viờn trong doanh nghiệp cú thể trao đổi thụng tin cho nhau nhờ đú mà họ sẽ cú được những hiểu biết sõu sắc hơn về doanh nghiệp cũng như cỏc hoạt động của cỏc bộ phận trong doanh nghiệp. Nhờ đú mà bản kế hoạch sẽ nhận được đầy đủ thụng tin từ mọi phớa phản ỏnh chớnh xỏc tỡnh hỡnh bờn trong và bờn ngoài doanh nghiệp. Nhờ cú sự tham gia của cỏc thành viờn trong doanh nghiệp mà bản kế hoạch sẽ khụng cũn là của riờng ban lónh đạo doanh nghiệp nữa mà nú sẽ là sản phẩm của tất cả mọi thành viờn trong doanh nghiệp. Khi đõy đó là sản phẩm của toàn thể doanh nghiệp thỡ cỏc thành viờn sẽ cảm thấy mỡnh cú trỏch nhiệm với bản kế hoạch và cố gắng thực hiện một cỏch tốt nhất bổn phận trỏch nhiệm của mỡnh trong bản kế hoạch, từ đú sẽ giỳp bản kế hoạch được thực hiện cú hiệu quả hơn. Cho phộp mọi người tham gia vào cụng tỏc kế hoạch húa sẽ giỳp cho mọi người phỏt huy được tớnh chủ động sỏng tạo của họ, tạo cho họ cú động lực để lao động cú hiệu quả hơn. Để cú thể thu hỳt được mọi người cựng tham gia xõy dựng và thực hiện kế hoạch của doanh nghiệp thỡ ban lónh đạo của doanh nghiệp cần cú những chớnh sỏch mụ hỡnh khuyến khớch mọi người tham gia, làm cho họ cảm thấy khi tham gia vào cụng tỏc kế hoạch húa họ cú được lợi ớch trong đú.
Nguyờn tắc linh hoạt, do cỏc doanh nghiệp hoạt đụng trong nền kinh tế thị trường, với rất nhiều biến động diễn ra từng ngày từng giờ. Cho nờn cụng tỏc kế hoạch húa khụng thể cứng nhắc mà đũi hỏi phải luụn linh hoạt chủ động để cú thể đối phú được với những thay đổi bất ngờ của thị trường. Kế hoạch được xõy dựng càng linh hoạt mềm dẻo thớ sẽ càng giảm thiểu được những rủi ro do thay đổi của thị trường gõy ra. Nguyờn tắc linh hoạt được thể hiện thụng qua cỏc yếu tố sau. Kế hoạch được xõy dựng phải cú nhiều phương ỏn, mỗi phương ỏn là một kịch bản mụ phỏng tương ứng với từng điều kiện thị trường và cỏch huy động nguồn lực cụ thể. Trong xõy dựng kế hoạch thỡ thỡ chỳng ta khụng chỉ xõy dựng kế hoạch chớnh mà cũn phải xõy dựng những kế hoạch phụ, kế hoạch dự phũng và kế hoạch bổ sung, để trong những tỡnh huống bất khả khỏng chỳng ta cú thể thay đổi kế hoạch hành động. Cỏc kế hoạch cần phải được xem xột một cỏch thường xuyờn liờn tục. Do trong cỏc kế hoạch đều đặt ra cỏc mục tiờu cho tưong lai mà tương lại là một thứ xa vời khú nắm bắt vỡ võy người lónh đạo doanh nghiệp phải thường xuyờn theo dừi, kiểm tra để phỏt hiện những thay đổi trong quỏ trỡnh thực hiện, tỡm ra những nguyờn nhõn của những phỏt sinh đú để từ đú cú những điều chỉnh và bước đi phự hợp để giải quyết những vấn đề phỏt sinh đảm bảo cho kế hoạch đi đỳng hướng. Nhờ cú tớnh linh hoạt trong xõy dựng và thực hiện kế hoạch mà cỏc nhà xõy dựng và thực hiện kế hoạch khụng cảm thấy kế hoạch là sự cứng nhắc mang tớnh rằng buộc và bị kế hoạch chi phối mà trỏi lại họ cảm thấy họ là người chủ động trong cụng tỏc xõy dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch, họ thấy mỡnh là chủ thể kế hoạch chi phối kế hoạch chứ khụng phải bị kế hoạch chi phối.
Phõn loại kế hoạch trong doanh nghiệp.
Trờn những gúc độ khỏc nhau thỡ hệ thống kế hoạch húa của doanh nghiệp được chia thành những bộ phận khỏc nhau.
1.4.1.Theo gúc độ thời gian.
Theo gúc độ thời gian là sự phõn đoạn kế hoạch theo thời gian. Theo đú thỡ cú cỏc loại kế hoạch sau. Kế hoạch dài hạn, nú là kế hoạch bao trựm lờn một khoảng thời gian dài thường là 10 năm. Trong bản kế hoạch này thường nờu lờn những mục tiờu dài hạn của doanh nghiệp, những định hướng của doanh nghiệp trong thời gian dài. Kế hoạch trung hạn, nú là sự cụ thể húa của kế hoạch dài hạn, kế hoạch trung hạn thường kộo dài khoảng từ ba đến năm năm. Kế hoạch ngắn hạn thường là kế hoạch hàng năm và kế hoạch tiến độ. Nú thường bao gồm cỏc phương ỏn sử dụng cỏc nguồn lực một cỏch cụ thể để đạt được mục tiờu trong kế hoạch dài hạn và trung hạn.
Cỏc kế hoạch dài hạn, trung hạn và ngắn hạn phải cú sự liờn kết chặt chẽ với nhau, khụng được loại bỏ lẫn nhau. Cần coi trọng vấn đề giải quyết mối quan hệ giữa kế hoạch ngắn hạn và kế hoạch dài hạn, giữa lợi ớch cục bộ trước mắt và lợi ớch lõu dài vỡ nhiều khi quyết định trong ngắn hạn với lợi ớch cục bộ trước mắt nếu khụng được xem xột tới cỏc lợi ớch lõu dài trong kế hoạch dài hạn sẽ dẫn tới làm thất bại mục tiờu lõu dài của doanh nghiệp.
1.4.2. Theo gúc độ nội dung, tớnh chất hay cấp độ kế hoạch.
Theo gúc độ nội dung, tớnh chất của kế hoạch cú thể chia kế hoạch trong doanh nghiệp thành cỏc kế hoạch sau.
Kế hoạch chiến lược, nú thường được ỏp dụng với những doanh nghiệp lớn với quy mụ sản xuất lớn và nhiều lao động. Quy mụ doanh nghiệp càng lớn thỡ nú làm cho cụng tỏc quản lý doanh nghiệp trở lờn càng phức tạp và khú khăn, đồng thời do tớnh chất cạnh tranh của thị trường ngày càng trở lờn khốc liệt, với sự thay đổi của khoa học cụng nghệ ngày càng nhanh khiến cho doanh nghiệp rất khú trong việc xỏc định những mục tiờu trong tương lai.
Kế hoạch chiến thuật (kế hoạch tỏc nghiệp) là cụng cụ để chuyển cỏc định hướng, mục tiờu của chiến lược thành cỏc chương trỡnh cụ thể cho từng bộ phận trong doanh nghiệp. Việc chia nhỏ ra thành cỏc chương trỡnh sẽ giỳp cho mục tiờu của doanh nghiệp được thực hiện dễ dàng hơn với sự phối hợp của cỏc bộ phận chức năng.
2. Vai trũ của kế hoạch húa trong doanh nghiệp.
Kế hoạch húa trong doanh nghiệp cú vai trũ quan trọng giỳp cho doanh nghiệp hoạt động một cỏch tuần tự hợp lý và chặt chẽ. Nhưng trong những cơ chế kinh tế khỏc nhau thỡ nú thể hiện những vai trũ khỏc nhau.
2.1. Vai trũ trong nền kinh tế kế hoạch húa tập trung.
Cỏc chỉ tiờu kế hoạch trong doanh nghiệp cũng chớnh là cỏc chỉ tiờu phỏp lệnh toàn diện, cỏc kế hoạch tiến độ, kế hoạch điều độ sản xuất đều do cơ quan trung ương quyết định và chi phối toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp. Vai trũ lớn nhất của kế hoạch húa trong thời kỡ này là tạo ra tiết kiệm và tớch lũy lớn, thực hiện cỏc cõn đối trong nền kinh tế nhờ đú tạo ra tăng trưởng nhanh. Hướng cỏc nguồn lực vào những mục tiờu ưu tiờn. Nhưng bờn cạnh vai trũ đú thỡ nú cú những hạn chế sau. Hạn chế tớnh năng động, sỏng tạo trong sản xuất, khụng gắn trỏch nhiệm sản xuất với người lao động vỡ vậy mà hiệu quả sản xuất thấp. Do kế hoạch mang tớnh mệnh lệnh, triệt tiờu cỏc qui luật kinh tế và cạnh tranh trong thị trường nờn nền kinh tế khụng cú động lực phỏt triển, cỏc doanh nghiệp khụng cú khả năng cạnh tranh. Do thiếu tớnh sỏng tạo trong sản xuất nờn nú hạn chế sự tiến bộ của khoa học cụng nghệ. Việc nghiờn cứu và ứng dụng khoa học cụng nghệ mới vào sản xuất khụng được tiến hành. Cũng do khụng ỏp dụng khoa học cụng nghệ vào sản xuất nờn cụng nghệ sản xuất trở lờn lạc hậu dẫn đến năng suất thấp hiệu quả kinh tế khụng cao.
2.2. Vai trũ trong nền kinh tế thị trường.
Nền kinh tế thị trường với những biến đổi khụng ngừng diễn ra một cỏch liờn tục mạnh mẽ, trong đú mụi trường cạnh tranh rất gay gắt, với sự tiến bộ của khoa học cụng nghệ làm cho cụng nghệ sản xuất trở lờn nhanh chúng bị lạc hậu. Từ đú nú làm cho cụng tỏc quản lý doanh nghiệp trở lờn khú khăn phức tạp, cỏc doanh nghiệp luụn phải đương