Doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng
muốn phát triển bền vững trong nền kinh tế thị trường thì nhất thiết phải làm
tốt công tác quản trị kinh doanh, nhưng bằng cách nào và thực hiện ra sao?
Phân tích hoạt động kinh tế nói chung và phân tích tài chính nói riêng
là một trong những công cụ hữu hiệu đối với công tác quản trị kinh doanh của
các doanh nghiệp;
Thực tiễn cho thấy có rất nhiều đối tượng quan tâm đến tình hình tài
chính doanh nghiệp và phân tích tài chính sẽ là cầu nối thông tin về tình hình tài
chính doanh nghiệp tới những đối tượng cần quan tâm;
Hơn nữa, phân tích tài chính là một công đoạn không thể thiếu của
quá trình hạch toán. Nó góp phần nâng cao tính hữu ích của kế toán và không
chỉ có tác dụng trong việc đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp để nhằm
rút ra các bài học kinh nghiệm về những công việc đã làm mà còn phát hiện rõ
tiềm năng cũng như dự báo triển vọng tương lai của doanh nghiệp;
Phân tích tài chính chỉ đạt được hiệu quả trên cơ sở lượng hoá các đối
tượng phân tích bằng một hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính;
Tuy nhiên về lý luận cũng như trên thực tế hiện nay cho thấy hệ thống
chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp vẫn còn nhiều bất cập chẳng hạn
như: tên gọi, cách xác định, ý nghĩa, phương pháp sử dụng đối với các chỉ tiêu
phân tích tài chính .
Đặc biệt, trong một loại hình đơn vị đặc thù như doanh nghiệp thương
mại thì hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh doanh vẫn còn bị
bỏ ngỏ và cần phải được giải quyết;
Chính vì vậy đề tài: “Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính
trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh” đã được lựa chọn
và triển khai nghiên cứu.
15 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 3314 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem nội dung tài liệu Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Bé Tµi chÝnh
Häc viÖn tμi chÝnh
XWXWXW
NguyÔn V¨n HËu
Hoμn thiÖn hÖ thèng chØ tiªu ph©n tÝch
tμi chÝnh trong doanh nghiÖp th−¬ng
m¹i phôc vô qu¶n trÞ kinh doanh
Chuyªn ngµnh: KÕ to¸n
M· sè: 62.34.30.01
Tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ
Hμ Néi-2009
C«ng tr×nh ®−îc hoμn thμnh t¹i
Häc viÖn Tμi chÝnh
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:
1. GS.TS Ng« ThÕ Chi
2. TS NguyÔn TuÊn Ph−¬ng
Ph¶n biÖn 1: PGS.TS NguyÔn N¨ng Phóc
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n
Ph¶n biÖn 2: PGS.TS §Æng V¨n Thanh
Héi KiÓm to¸n viªn hµnh nghÒ ViÖt Nam
Ph¶n biÖn 3: PGS.TS §oµn Xu©n Tiªn
KiÓm to¸n Nhµ n−íc
LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ tr−íc héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp
Nhµ n−íc t¹i Häc viÖn Tµi chÝnh.
vµo håi 14 giê ngµy 28 th¸ng 5 n¨m 2009
Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i:
- Th− viÖn Quèc gia
- Th− viÖn Häc viÖn Tµi chÝnh
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp thương mại nói riêng
muốn phát triển bền vững trong nền kinh tế thị trường thì nhất thiết phải làm
tốt công tác quản trị kinh doanh, nhưng bằng cách nào và thực hiện ra sao?
Phân tích hoạt động kinh tế nói chung và phân tích tài chính nói riêng
là một trong những công cụ hữu hiệu đối với công tác quản trị kinh doanh của
các doanh nghiệp;
Thực tiễn cho thấy có rất nhiều đối tượng quan tâm đến tình hình tài
chính doanh nghiệp và phân tích tài chính sẽ là cầu nối thông tin về tình hình tài
chính doanh nghiệp tới những đối tượng cần quan tâm;
Hơn nữa, phân tích tài chính là một công đoạn không thể thiếu của
quá trình hạch toán. Nó góp phần nâng cao tính hữu ích của kế toán và không
chỉ có tác dụng trong việc đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp để nhằm
rút ra các bài học kinh nghiệm về những công việc đã làm mà còn phát hiện rõ
tiềm năng cũng như dự báo triển vọng tương lai của doanh nghiệp;
Phân tích tài chính chỉ đạt được hiệu quả trên cơ sở lượng hoá các đối
tượng phân tích bằng một hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính;
Tuy nhiên về lý luận cũng như trên thực tế hiện nay cho thấy hệ thống
chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp vẫn còn nhiều bất cập chẳng hạn
như: tên gọi, cách xác định, ý nghĩa, phương pháp sử dụng đối với các chỉ tiêu
phân tích tài chính ...
Đặc biệt, trong một loại hình đơn vị đặc thù như doanh nghiệp thương
mại thì hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh doanh vẫn còn bị
bỏ ngỏ và cần phải được giải quyết;
Chính vì vậy đề tài: “Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính
trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh” đã được lựa chọn
và triển khai nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Làm rõ về cơ sở lý luận và thực tiễn đối với hệ thống chỉ tiêu phân tích
tài chính để nhằm hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh
nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh đạt được hiệu quả cao nhất.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Cơ sở lý luận về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh;
2
- Thực trạng về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại ở Việt Nam;
- Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp thư-
ơng mại phục vụ quản trị kinh doanh.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về quản trị kinh doanh và hệ
thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị
kinh doanh;
- Phân tích và đánh giá thực trạng về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài
chính trong doanh nghiệp thương mại ở Việt Nam;
- Đề xuất yêu cầu, nguyên tắc, nội dung và điều kiện thực hiện đối với
việc hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương
mại phục vụ quản trị kinh doanh.
5. Kết cấu luận án:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, bảng biểu, sơ đồ, danh mục công
trình đã công bố liên quan đến luận án, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận án
được kết cấu thành 3 chương gồm 141 trang:
Chương1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG
DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI PHỤC VỤ QUẢN TRỊ KINH DOANH
1.1. Thông tin tài chính với yêu cầu phục vụ quản trị kinh doanh trong
doanh nghiệp thương mại
1.1.1. Những loại hình doanh nghiệp thương mại và hoạt động kinh doanh
thương mại
Trong nội dung này, luận án đã làm rõ: các loại hình doanh nghiệp
thương mại, các loại hình kinh doanh thương mại, các hoạt động của doanh
nghiệp thương mại và nội dung hoạt động kinh doanh thương mại. Trên cơ sở
xem xét các loại hình doanh nghiệp thương mại và hoạt động kinh doanh
thương mại cho thấy việc nghiên cứu mục tiêu và nội dung quản trị kinh doanh
trong doanh nghiệp thương mại là hoàn toàn cần thiết.
1.1.2. Mục tiêu và nội dung quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại
Mục tiêu quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại có thể
khái quát qua Sơ đồ 1.1:
3Trên cơ sở mục tiêu quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại
đã dẫn đến cần phải giải quyết tốt những nội dung quản trị kinh doanh, gồm: quản
trị kinh doanh theo chức năng, quản trị kinh doanh theo nghiệp vụ kinh doanh,
quản trị kinh doanh theo tình huống.
Như vậy, nội dung quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại khá
rộng, rất tổng hợp và được xem xét trên nhiều góc độ khác nhau.
Mặt khác, quan sát hoạt động của doanh nghiệp thương mại cũng dễ
thấy hoạt động kinh doanh thương mại luôn gắn liền với hoạt động tài chính. Vì
thế trong quá trình xây dựng mục tiêu và nội dung quản trị kinh doanh, các doanh
nghiệp thương mại đều phải suy nghĩ: kinh doanh mặt hàng gì và cần bao nhiêu
vốn, kinh doanh như thế nào và vốn lấy từ đầu, vốn được sử dụng như thế nào và
hiệu quả sử dụng vốn ra sao?...
Để giải quyết được những câu hỏi đó, trước hết cần phải làm rõ mục
tiêu và nội dung phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương mại phục vụ
quản trị kinh doanh.
1.1.3. Mục tiêu và nội dung phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương mại
phục vụ quản trị kinh doanh
Một là: Đánh giá đúng về hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp thương mại trong từng lĩnh vực kinh doanh cũng như từng khâu kinh
doanh, đánh giá về khả năng sinh lời, thanh toán, thanh khoản, tăng trưởng, rủi
ro tài chính ...
Hai là: Hướng các quyết định của hội đồng quản trị, ban giám đốc và các
nhà quản trị kinh doanh phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp trong việc
quyết định về đầu tư, tài trợ, phân phối lợi nhuận ...
Đưa doanh nghiệp thương mại ngày càng phát triển bền
Có năng lực và tiềm lực tài
chính vững mạnh, có cấu
trúc tài chính hợp lý
Kinh doanh
luôn có hiệu
quả cao
Đảm bảo
kinh doanh
an toàn
Sơ đồ 1.1: Mục tiêu quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại
4
Ba là: Kiểm tra, kiểm soát về tài sản - nguồn hình thành tài sản, quá
trình và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại.
Để thực hiện những mục tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh thì cần phải giải quyết tốt những nội
dung phân tích tài chính, gồm: phân tích chính sách tài chính, phân tích tình
hình sử dụng vốn, phân tích tiềm lực tài chính, phân tích tốc độ tăng trưởng và
phân tích rủi ro tài chính.
Có thể nói, mục tiêu và nội dung phân tích tài chính trong doanh
nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh là vấn đề cơ bản và rất cần
thiết đối với công tác quản trị kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại. Tuy
nhiên, để thực hiện tốt những mục tiêu và nội dung phân tích tài chính đó thì
cần phải có nguồn thông tin tài chính đáng tin cậy.
1.1.4. Thông tin tài chính với yêu cầu phục vụ quản trị kinh doanh trong
doanh nghiệp thương mại
Để quản trị kinh doanh thì cần phải có thông tin hữu ích, thông
tin trong doanh nghiệp thương mại có nhiều loại và được sử dụng cho
nhiều mục đích không giống nhau, gồm: thông tin tài chính và thông tin
phi tài chính. Thông tin tài chính là thông tin về lượng giá trị phản ánh
toàn bộ hoạt động tài chính trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp
thương mại và được thu thập chủ yếu từ bộ phận kế toán doanh nghiệp.
Quy trình thu thập thông tin tài chính trong doanh nghiệp thương mại được
mô tả qua Sơ đồ 1.3:
5Góp
vốn
Mua
sắm
tài
sản
Thanh
toán
các
khoản
nợ
Trả
các
dịch
vụ
Chủ
doanh
nghiệp
Rút
vốn
Tiêu
thụ
hàng
hóa,
dịch
vụ
Thu
khác
Thu
tiền
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ
Tồn đầu kỳ
+ Thu trong kỳ
- Chi trong kỳ
= Tồn cuối kỳ
BÁO CÁO KẾT QUẢ KINH DOANH
Doanh thu
- Giá vốn hàng bán
- Chi phí hoạt động
= Lợi nhuận
Chi
tiền
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
Tài sản
- Nợ phải trả
= Vốn chủ sở hữu
Sơ đồ 1.3: Quy trình thu thập thông tin tài chính
6
Qua sơ đồ trên cho thấy, bất cứ một nghiệp vụ kinh tế tài chính phát
sinh nào liên quan đến việc thu tiền hoặc chi tiền cũng được kế toán ghi nhận
vào sổ kế toán. Vào tại thời điểm cuối kỳ, kế toán sẽ phản ánh chúng trên các
báo cáo tài chính; từ đó tạo thông tin tài chính phục vụ quản trị kinh doanh như
Sơ đồ 1.4:
Hệ thống thông tin kế toán
Báo cáo
tài chính
Bảng cân đối kế toán
Báo cáo kết quả kinh doanh
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Thuyết minh báo cáo tài
Tỷ số thanh toán
Tỷ số cấu trúc tài chính
Tỷ số hiệu suất hoạt động
Tỷ số hiệu quả hoạt động
Các tỷ số
tài chính
Phân tích tài chính Xu hướng, cơ cấu, chỉ số
Thông tin
tài chính
Khả năng thanh toán;
Kết quả hoạt động;
Cấu trúc tài chính
Quản trị kinh doanh Đầu tư, tài trợ, quản lý
Sơ đồ 1.4: Quy trình tạo thông tin tài chính phục vụ quản trị kinh
7Sử dụng thông tin tài chính phục vụ quản trị kinh doanh trong doanh
nghiệp thương mại muốn đạt được hiệu quả cao thì thông tin tài chính cung cấp
phải đảm bảo có chất lượng và đáng tin cậy; do đó, cần phải đáp ứng tốt các
yêu cầu:
Một là: Ghi chép phản ánh đúng thực tế khách quan toàn bộ hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp thương mại để nhằm giúp các nhà quản trị kinh
doanh nắm chắc thực trạng về hoạt động kinh doanh;
Hai là: Phải hệ thống hoá toàn bộ hoạt động kinh doanh theo các chỉ
tiêu tài chính (tổng hợp, chi tiết), phản ánh tài sản, sự vận động của tài sản
trong quá trình kinh doanh.
Ba là: Quá trình hệ thống hoá thông tin tài chính phải đảm bảo đúng nội
dung của từng chỉ tiêu tài chính để nhằm tổng hợp số liệu của từng chỉ tiêu tài
chính cũng như so sánh được các chỉ tiêu tài chính cùng loại khi sử dụng thông tin
tài chính phục vụ quản trị kinh doanh;
Bốn là: Thông tin tài chính phải đảm bảo tính hợp lý, tính lôgíc và có
căn cứ rõ ràng;
Năm là: Quá trình hệ thống hoá thông tin tài chính từ các tài liệu phải
đảm bảo chính xác và không được phép sai số;
Sáu là: Quá trình thu thập - hệ thống hoá thông tin tài chính phải được tiến
hành kịp thời để đáp ứng yêu cầu quản trị kinh doanh đạt hiệu quả;
Trên cơ sở nhận biết thông tin tài chính với yêu cầu phục vụ quản trị kinh
doanh, mục tiêu và nội dung quản trị kinh doanh, mục tiêu và nội dung phân tích
tài chính trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh cho thấy sự
cần thiết phải có hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương
mại phục vụ quản trị kinh doanh.
1.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh doanh trong doanh
nghiệp thương mại ở Việt nam
1.2.1. Vai trò của hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh
Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp thương mại
phục vụ quản trị kinh doanh có vai trò quan trọng nhất, quyết định nhất, tổng
hợp, trung tâm và cầu nối trung gian;
Xuất phát từ vai trò của hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trên các
góc độ khác nhau đã dẫn đến việc phân loại hệ thống chỉ tiêu phân tích tài
8
chính trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh là hoàn toàn
cần thiết.
1.2.2. Phân loại hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh
Thứ nhất, theo mục đích và công dụng của chỉ tiêu phân tích tài chính;
Thứ hai, theo quyết định ngắn hạn và dài hạn;
Thứ ba, theo nội dung phân tích khái quát tình hình tài chính và phân tích
chi tiết tình hình tài chính;
Thứ tư, theo tính chất của chỉ tiêu phân tích tài chính;
Thứ năm, theo cách thức biểu hiện;
Thứ sáu, theo mối quan hệ tương quan;
Thứ bảy, theo phương pháp tập hợp số liệu.
1.2.3. Sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh
1.3.2.1. Các nguyên tắc cần quán triệt khi sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích
tài chính trong doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh
Một là, nguyên tắc biện chứng;
Hai là, nguyên tắc khách quan và lịch sử;
Ba là, nguyên tắc mâu thuẫn.
1.3.2.2. Sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh bằng các phương pháp và kỹ thuật
phân tích tài chính
Sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh bằng các phương pháp phân tích tài
chính, gồm: phương pháp chi tiết hoá chỉ tiêu phân tích, phương pháp phân tích
tác nghiệp, phương pháp phân tích so sánh, phương pháp phân tích liên hệ,
phương pháp phân tích loại trừ, phương pháp phân tích đồ thị, phương pháp
phân tích dự đoán;
Các kỹ thuật phân tích cơ bản được sử dụng trong phân tích tài chính, gồm:
kỹ thuật phân tích dọc, kỹ thuật phân tích ngang, kỹ thuật phân tích qua hệ số, kỹ
thuật phân tích độ nhạy, kỹ thuật chiết khấu dòng tiền.
1.3.2.3. Sử dụng hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong doanh nghiệp
thương mại phục vụ quản trị kinh doanh bằng phân tích khuynh hướng
Một là, so sánh số liệu tính toán được với số liệu bình quân của
ngành;
9
Hai là, đánh giá khuynh hướng biến động của các chỉ tiêu phân tích
tài chính;
Ba là, xem xét những đặc điểm riêng (đặc thù) đối với từng doanh nghiệp
thương mại cụ thể.
1.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở một số nước trên thế giới và
bài học kinh nghiệm cho việt nam
1.3.1. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở một số nước trên thế giới
1.3.1.1. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở Trung Quốc
Trên cơ sở nghiên cứu thực tế về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính
đối với doanh nghiệp thương mại nhà nước ở Trung Quốc có thể rút ra một số
nhận xét:
Một là, hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phân chia theo các giai
đoạn của quá trình kinh doanh và sử dụng để đánh giá: cơ cấu tài sản và
nguồn vốn, hiệu suất hoạt động kinh doanh, tốc độ tăng trưởng ...
Hai là, sử dụng các chỉ tiêu phân tích tài chính phản ánh mối quan
hệ giữa khoản thuế với tổng vốn, vốn lưu động và vốn cố định để đánh giá
gián tiếp hiệu quả kinh doanh cũng như hiệu quả sử dụng vốn nhà nước ...
1.3.1.2. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở Singapore
Trên cơ sở khảo sát thực trạng về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính
ở Singapore có thể dễ nhận thấy hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong
doanh nghiệp thương mại phục vụ quản trị kinh doanh được kết cấu thành:
Nhóm chỉ tiêu phân tích tài chính được sử dụng vào mục đích đánh giá
hiệu quả hoạt động kinh doanh gồm các chỉ tiêu: lợi nhuận trên vốn tự có, lợi
nhuận trên tài sản, lợi nhuận hoạt động trên vốn hoạt động, lợi nhuận hoạt động
trên doanh thu.
Nhóm chỉ tiêu phân tích tài chính sử dụng vào đánh giá hiệu suất hoạt động
kinh doanh gồm các chỉ tiêu: số vòng quay vốn, giá trị gia tăng trên doanh thu, giá trị
gia tăng trên vốn hoạt động;
Nhóm chỉ tiêu phân tích tài chính dùng vào đánh giá cấu trúc tài chính
và khả năng thanh toán gồm các chỉ tiêu: nợ trên tổng vốn, tỷ lệ nợ trên vốn tự
có, hệ số khả năng thanh toán hiện hành.
1.3.1.3. Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở Anh và Pháp
Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh doanh
trong doanh nghiệp thương mại ở Anh được phân loại:
10
Một là, các chỉ tiêu phân tích tài chính dùng để đánh giá khả năng
thanh toán, gồm: tỷ số thanh toán hiện hành, tỷ lệ thanh toán nhanh, hệ số vòng
quay khoản phải thu, hệ số vòng quay hàng hoá;
Hai là, các chỉ tiêu phân tích tài chính sử dụng vào đánh giá rủi ro dài
hạn và cơ cấu vốn, gồm: tỷ số nợ, tỷ số vốn chủ, tỷ số giữa tài sản cố định thế
chấp và nợ có thế chấp, số lần tạo ra tiền lãi cố định;
Ba là, các chỉ tiêu phân tích tài chính dùng vào đánh giá tính hiệu quả
và khả năng sinh lợi của hoạt động kinh doanh, gồm: tỷ suất số dư lợi nhuận,
hệ số vòng quay tài sản, tỷ suất thu nhập trên tổng tài sản sử dụng, tỷ suất thu
nhập trên vốn cổ đông thường, tỷ suất thu nhập so với giá cả, lãi suất cổ phần.
Hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh doanh
trong doanh nghiệp thương mại ở Pháp được phân loại, gồm:
Một là, các chỉ tiêu phân tích tài chính đánh giá tính hiệu năng, gồm: tỷ
suất sinh lợi của nguồn vốn đầu tư, tỷ suất sinh lợi trên doanh thu, năng suất, khả
năng sinh lợi kinh tế của tài sản, tính hiệu quả;
Hai là, các chỉ tiêu phân tích tài chính đánh giá khả năng thanh toán,
gồm: tỷ số thanh toán ngắn hạn, tỷ số thanh toán chung, tỷ số thanh toán hạn
hẹp, tỷ số thanh toán ngay;
Ba là, các chỉ tiêu phân tích tài chính đánh giá khả năng sinh lời, gồm: tỷ
số sinh lời của doanh thu, tỷ số sinh lời của nguồn vốn đầu tư.
Qua nghiên cứu thực tế về hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính ở Anh
và Pháp đã cho thấy hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh
doanh trong doanh nghiệp thương mại ở các nước này đã đánh giá được khá
toàn diện về tình hình tài chính, cũng như tình hình hoạt động kinh doanh của
các doanh nghiệp thương mại.
1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
Một là, số lượng các chỉ tiêu phân tích tài chính không nhiều, khá đơn
giản và được phân loại cụ thể, như: nhóm chỉ tiêu phân tích đánh giá cấu trúc
tài chính, nhóm chỉ tiêu phân tích đánh giá khả năng thanh toán, nhóm chỉ tiêu
phân tích đánh giá khả năng sinh lời, nhóm chỉ tiêu phân tích đánh giá hiệu
suất hoạt động kinh doanh, nhóm chỉ tiêu phân tích đánh giá hiệu quả kinh
doanh ... mặc dù một số chỉ tiêu còn chưa thống nhất về tên gọi;
Hai là, các chỉ tiêu phân tích tài chính đều có cơ sở số liệu từ báo cáo
kế toán (báo cáo tài chính và báo cáo kế toán quản trị), rất thuận tiện cho việc
tính toán;
11
Ba là, phương pháp phân tích các chỉ tiêu tài chính được thực hiện
theo hai phương pháp:
- Phương pháp phân tích xu hướng biến động của các chỉ tiêu phân
tích tài chính quá các kỳ kinh doanh để đánh giá và dự báo về tình hình tài
chính, tình hình và kết quả kinh doanh trong các kỳ tiếp theo;
- Phương pháp phân tích mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phân tích tài
chính bằng mô hình Dupont.
Bốn là, ở các nước này đều có các hiệp hội, các tổ chức nghề nghiệp và
hàng năm đều công bố số liệu tham khảo về các chỉ tiêu phân tích tài chính của
doanh nghiệp tiêu biểu, của ngành ... từ đó cung cấp nguồn thông tin hữu ích để
giúp các doanh nghiệp có được các quyết định quản trị kinh doanh đúng đắn.
Năm là, số lượng các chỉ tiêu phân tích tài chính phục vụ quản trị kinh
doanh trong mỗi loại hình doanh nghiệp có thể không giống nhau; tuỳ theo đặc
điểm của từng loại hình doanh nghiệp thương mại cũng như tuỳ thuộc vào từng
lĩnh vực kinh doanh và từng mặt hàng kinh doanh cụ thể ...
Chương 2
THỰC TRẠNG VỀ HỆ THỐNG CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG
DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI PHỤC VỤ QUẢN TRỊ KINH DOANH
2.1. Tổng quan về doanh nghiệp thương mại Việt Nam
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển doanh nghiệp thương mại Việt Nam
Lịch sử hình thành và phát triển doanh nghiệp thương mại Việt Nam gắn
liền với công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Số lượng các doanh nghiệp thương
mại và dịch vụ của Việt Nam ngày càng gia tăng về số lượng, đa dạng hoá về lĩnh
vực kinh doanh; góp phần to lớn vào thành tựu trong lĩnh vực thương mại dịch vụ