Hướng mở rộng hoạt động cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam (Nghiên cứu tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh Thăng Long)

môc lôc ch­¬ng i lý luËn chung vÒ cho vay tiªu dïng. TÝnh tÊt yÕu cña sù h×nh thµnh cho vay tiªu dïng. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cho vay tiªu dïng. Lý do h×nh thnahf cho vay tiªu dïng. Vai trß cña ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng cña NHTM. §èi víi ng­êi tiªu dïng. §èi víi nhµ s¶n xuÊt. §èi víi NHTM. §èi víi nÒn kinh tÕ. Lý luËn chung vÒ cho vay tiªu dïng. Kh¸i niÖm cho vay tiªu dïng. §Æc ®iÓm cña c¸c kho¶n cho vay tiªu dïng. Quy m« c¸c kho¶n vay nhá nh­ng sè l­îng l¹i lín. C¸c kho¶n CVTD cã l·i suÊt “cøng nh¾c”. C¸c kho¶n CVTD cã rñi ro cao. Chi phÝ thÈm ®Þnh c¸c kho¶n CVTD lµ kh¸ lín. Lîi nhuËn thu ®­îc lµ kh¸ cao. Ph©n lo¹i cho vay tiªu dïng. C¨n cø vµo ®èi t­îng vay. C¨n cø vµo môc ®Ých vay. C¨n cø vµo ph­¬ng thøc hoµn tr¶. C¨n cø vµo nguån gèc cña kho¶n nî. c¨n cø vµo thêi h¹n vay. C¸c ph­¬ng thøc vµ quy tr×nh cho vay tiªu dïng. Cho vay tiªu dïng t¹i c¸c NHTM ViÖt Nam. C¸c nguån cho vay tiªu dïng. C¸c tæ chøc tµi chÝnh. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. HiÖu cÇm ®å. C«ng ty b¶o hiÓm. Ng©n hµng tiÕt kiÖm b­u ®iÖn. Hîp t¸c x·. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c tæ chøc kh¸c. Giíi thiÖu vÒ CVTD t¹i c¸c NHTM ViÖt Nam. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi cho vay tiªu dïng cña ng©n hµng. Nh©n tè vÜ m«. Nh©n tè vi m«. Nguyªn nh©n chñ quan. Nguyªn nh©n kh¸ch quan. ch­¬ng ii thùc tr¹ng ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng t¹i NHNO&PTNT CHI NH¸NH TH¨NG LONG 2.1 Giíi thiÖu vÒ NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long 2.1.1 Hoµn c¶nh ra ®êi vµ ph¸t triÓn. 2.1.2 C¬ cÊu tæ chøc. 2.1.3 C¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng . 2.2 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long. 2.2.1 T×nh h×nh huy ®éng vèn. 2.2.2 T×nh h×nh sö dông vèn. 2.2.3 T×nh h×nh nî qu¸ h¹n. 2.2.4 KÕt qu¶ tµi chÝnh. 2.3 Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long 2.3.1 C¸c quy chÕ ph¸p lý vÒ cho vay tiªu dïng ®ang ¸p dông t¹i ng©n hµng. 2.3.2 C¸c lo¹i h×nh cho vay tiªu dïng cña NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long. 2.3.3 T×nh h×nh chung vÒ quy m«, c¬ cÊu cña ho¹t ®éng CVTD t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long. 2.4 §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng CVTD t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long. 2.4.1 Doanh thu. 2.4.2 L·i suÊt. 2.4.3 Rñi ro trong ho¹t ®éng CVTD. 2.4.4 Nh÷ng thuËn lîi cña NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long khi tiÕn hµnh CVTD 2.4.4.1 XÐt d­íi gãc ®é chñ quan 2.4.4.2 XÐt d­íi gãc ®é chñ quan. 2.4.5 Nh÷ng h¹n chÕ trong CVTD t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long 2.4.5.1 XÐt d­íi gãc ®é kh¸ch quan. 2.4.5.2 XÐt d­íi gãc ®é chñ quan. ch­¬ng iii nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m më réng ho¹t ®éng CVTD t¹i NHNO&PTNT CHI NH¸NH TH¨NG LONG 3.1 §Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng CVTD cña NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long trong thêi gian tíi. 3.1.1 §Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNo&PTNT trong thêi gian tíi. 3.1.2 §Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ CVTD nãi riªng cña NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long. 3.2 Nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt më réng ho¹t ®éng CVTD. 3.2.1 Hoµn thiÖn ®èi víi cho vay kh«ng cã tµi s¶n b¶o ®¶m 3.2.2 Hoµn thiÖn ®èi víi cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n. 3.2.3 Më réng h×nh thøc CVTD cã thÕ chÊp b»ng tµi s¶n h×nh thµnh tõ tiÒn vay. 3.2.4 Thùc hiÖn CVTD th«ng qua c¸c tæ chøc trung gian. 3.2.5 CVTD th«ng qua ng­êi b¸n hµng. 3.2.6 Ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm kh¸c. kÕt luËn Lêi nãi ®Çu Ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ tiªu dïng nh»m phôc vô ®êi sèng nh©n d©n vµ më réng s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng ch­¬ng tr×nh kinh tÕ lín cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. Tr­íc ®©y, do ¶nh h­ëng cña c¬ chÕ kinh tÕ cò, s¶n xuÊt hµng ho¸ cßn thÊp kÐm, ng­êi d©n chØ mong “®ñ ¨n, ®ñ mÆc”. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, víi d©n sè gÇn 80 triÖu ng­êi, t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n 8,2%, nhu cÇu vÒ hµng tiªu dïng ë n­íc ta ®· t¨ng ®¸ng kÓ c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Cïng víi møc thu nhËp ngµy cµng t¨ng, ®ßi hái cña ng­êi d©n còng t¨ng lªn, kh«ng chØ dõng l¹i ë møc “®ñ” mµ cÇn “¨n ngon, mÆc ®Ñp”. Tr×nh ®é d©n trÝ cao, ng­êi ta muèn h­ëng thô sím vµ nhiÒu h¬n sè tiÒn kiÕm ®­îc. T©m lý cña ng­êi d©n b©y giê kh«ng coi viÖc ®i vay lµ thÓ hiÖn sù tóng bÊn mµ lµ muèn sö dông tr­íc khi cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Cho vay tiªu dïng (CVTD) thùc sù ®em l¹i lîi Ých cho c¸ nh©n ng­êi tiªu dïng nãi riªng vµ cho nÒn kinh tÕ nãi chung. CVTD gióp cho hä tho¶ m·n nhu cÇu sinh ho¹t, n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng trong lóc hä ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn. L­îng tiªu dïng hµng ho¸ t¨ng l¹i kÝch thÝch s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn vµ cuèi cïng, ho¹t ®éng CVTD ®em l¹i lîi nhuËn cho ng­êi cho vay. Tuy nhiªn, c¸c NHTM t¹i TP.Hµ Néi cßn chËm trÔ trong viÖc tiÕn hµnh CVTD, míi chØ dõng l¹i ë mét sè Ýt ®èi t­îng víi mãn vay nhá lÎ. Trong khi thñ ®« Hµ Néi lµ trung t©m chÝnh trÞ, kinh tÕ , v¨n ho¸, thu nhËp b×nh qu©n cao vµ nhu cÇu vÒ tiªu dïng, vay tiªu dïng rÊt lín. Mét thÞ tr­êng lín ®ang bÞ bá ngá, liÖu c¸c NHTM ViÖt Nam cã kÞp thêi hµnh ®éng n¾m b¾t kh¸ch hµng ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ c¹nh tranh víi c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c? Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu thùc tÕ t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long thêi gian qua, em nhËn thÊy vÊn ®Ò CVTD ®· tíi lóc thËt sù cÇn sù quan t©m vµ mét h­íng ®i phï hîp, v× vËy em ®· chän ®Ò tµi “ lµm môc tiªu nghiªn cøu. Ngoµi lêi c¶m ¬n, lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, kÕt cÊu cña chuyªn ®Ò gåm 3 ch­¬ng. Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ CVTD Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng CVTD t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long Ch­¬ng III: Nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m më réng ho¹t ®éng CVTD t¹i NHNo&PTNT chi nh¸nh Th¨ng Long . ch­¬ng i lý luËn chung vÒ cho vay tiªu dïng. TÝnh tÊt yÕu cña sù h×nh thµnh cho vay tiªu dïng. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cho vay tiªu dïng. Vµo nh÷ng n¨m 1980 cña thÕ kû 20, hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i (NHTM) ë Mü ph¶i tiÕn hµnh c¶i c¸ch víi lý do sù c¹nh tranh gay g¾t ¶nh h­ëng ®Õn thùc hiÖn nghiÖp vô cña c¸c NHTM. Trong thùc tÕ, søc m¹nh c¹nh tranh ®· vµ ®ang t¹o ra nh÷ng thay ®æi trong lÜnh vùc c«ng nghÖ, d©n sè häc, luËt ph¸p vµ chÝnh nã sÏ gãp phÇn vµo sù thay ®æi vÒ dÞch vô mµ ng©n hµng cung øng, ®ång thêi lµm gi¶m vai trß cña c¸c NHTM trong hÖ thèng tµi chÝnh, tõ ®ã dÉn ®Õn sù thay ®æi c¬ cÊu cña c¸c NHTM. M«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng thay ®æi mét c¸ch nhanh chãng, c¸c ng©n hµng kh«ng cßn kh¶ n¨ng duy tr× nh­ lµ tham gia c¹nh tranh trong hÖ thèng tµi chÝnh. Cuéc khñng ho¶ng 1929-1933 ®· tõng b­íc xo¸ ®i kh¶ n¨ng ®øng v÷ng cña c¸c ng©n hµng vµ cuèi cïng ®­a tíi mét hÖ thèng ng©n hµng yÕu ®uèi vµ kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh. C«ng cô ®Ó c¸c NHTM c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ kh¸c kh«ng chØ tõ c¸c quü tiÕt kiÖm dµi h¹n (quü tiÕt kiÖm vµ cho vay, c¸c ng©n hµng tiÕt kiÖm c«ng céng vµ c¸c liªn hiÖp tÝn dông) mµ cßn tõ c¸c c«ng ty tµi chÝnh tiªu dïng vµ c«ng ty th­¬ng m¹i. Cuéc c¹nh tranh x¶y ra xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nhµ m«i giíi vµ nh÷ng nhµ m«i giíi nµy ®· h×nh thµnh ra “thÞ tr­êng tiÒn tÖ b¸n lΔ. Cuéc c¹nh tranh nµy xuÊt hiÖn sau nh÷ng n¨m cña thËp niªn 1970, nh­ng ph¶i chê dÕn nh÷ng n¨m ®Çu cña thËp niªn 1980, tr­íc ®ßi hái cña c¸c NHTM vÒ “mét lÜnh vùc tham gia ë møc ®é cao h¬n”, Quèc héi Mü ®· cho phÐp c¸c NHTM cung øng “tµi kho¶n thÞ tr­êng tiÒn tÖ” vµ dÞch vô m«i giíi. Còng trong giai ®o¹n nµy, sù tiÕn bé v­ît bËc vÒ khoa häc kü thuËt ®· t¹o ra nhiÒu ph­¬ng tiÖn liªn kÕt gióp c¸c NHTM cã thÓ ®Æt quan hÖ víi mäi kh¸ch hµng trªn thÕ giíi. Sù xuÊt hiÖn cña m¸y tÝnh nèi m¹ng Internet, kÕ ®ã lµ sù ra ®êi cña m¸y rót tiÒn tù ®éng (Automated Teller Machine - ATMs) ®· gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng chØ gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau mµ cßn gi÷a ng©n hµng víi c¸c tæ chøc tµi kh¸c. C¸c NHTM ®· thùc sù lét x¸c. Sau cuéc khñng ho¶ng 1930 kinh hoµng nhÊt trong lÞch sö, hÖ thèng NHTM ®· hÕt søc nç lùc trong viÖc t×m kiÕm con ®­êng giµnh l¹i vÞ trÝ ®éc t«n trong hÖ thèng tµi chÝnh cña m×nh. C¸c NHTM ®· më réng ho¹t ®éng CVTD vµ ®­a vµo thÞ tr­êng thÕ chÊp bÊt ®éng s¶n. Kh«ng cã con ®­êng nµo lµ hoµn toµn b»ng ph¼ng. Thêi gian ®Çu, hÇu hÕt c¸c NHTM ®· ngÇn ng¹i cho vay ®èi víi c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh v× hä tin r»ng c¸c kho¶n CVTD nãi chung cã quy m« rÊt nhá víi rñi ro vì nî t­¬ng ®èi cao, do ®ã lµm cho chóng trë nªn cã møc sinh lêi thÊp. §Çu thÕ kû nay, c¸c ng©n hµng b¾t ®Çu dùa nhiÒu h¬n vµo tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó tµi trî cho nh÷ng mãn vay th­¬ng m¹i lín. Vµ råi sù c¹nh tranh khèc liÖt trong viÖc giµnh giËt tiÒn göi vµ cho vay ®· buéc c¸c ng©n hµng ph¶i h­íng tíi ng­êi tiªu dïng nh­ lµ mét kh¸ch hµng trung thµnh tiÒm n¨ng. Sau ®ã, nhiÒu ng©n hµng lín ®· thµnh lËp nh÷ng phßng tÝn dông tiªu dïng lín m¹nh. §Õn n¨m 1987, c¸c NHTM ë Mü ®· cung cÊp 80% khèi l­îng tÝn dông tiªu dïng, trong ®ã 45% chñ yÕu dùa trªn tr¶ gãp. Sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai, tÝn dông tiªu dïng ®· trë thµnh mét trong nh÷ng lo¹i h×nh tiªu dïng cã møc t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt. C¸c ng©n hµng ®· liªn tôc ph¸t triÓn vµ trë thµnh nh÷ng tæ chøc cÊp tiªu dïng chÝnh trong lÜnh vùc CVTD. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n khiÕn cho ng©n hµng cã ®­îc vÞ trÝ thèng trÞ trªn lÜnh vùc CVTD lµ ng©n hµng ®· kh«ng ngõng khai th¸c nguån tiÒn göi cña d©n c­ vµ coi ®©y lµ nguån vèn ho¹t ®éng quan träng nhÊt. RÊt nhiÒu hé gia ®×nh sÏ kh«ng muèn göi tiÒn cña m×nh vµo mét ng©n hµng nÕu hä kh«ng thÊy ®­îc r»ng m×nh sÏ cã triÓn väng vay l¹i tiÒn tõ chÝnh ng©n hµng ®ã khi cã nhu cÇu. Ngµy nay, ngµnh kinh doanh tÝn dông tiªu dïng ph¸t triÓn m¹nh theo xu thÕ chung cña nÒn kinh tÕ trªn toµn thÕ giíi. NhiÒu c«ng ty chuyªn m«n ho¸ ®· t×m kiÕm nhiÒu d¹ng dÞch vô kh¸c nhau, vµ hiÖn nay ®ang më réng dÇn. Phï hîp víi viÖc cung cÊp ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô, c¸c tæ chøc nh­ c«ng ty b¶o hiÓm, ng©n hµng tiÕt kiÖm b­u ®iÖn, c«ng ty chøng kho¸n...Ngµy nay ®· tham gia vµo thÞ tr­êng tµi chÝnh ®Ó cung cÊp cho ng­êi tiªu dïng mµ tr­íc ®©y lÜnh vùc nµy do c«ng ty tµi chÝnh vµ ng©n hµng thùc hiÖn. Trong thêi gian tíi, ch­¬ng tr×nh tÝn dông tiªu dïng sÏ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß chñ ®¹o trong dÞch vô ng©n hµng còng nh­ trong qu¶n lý ng©n hµng. Xu h­íng nµy diÔn ra bëi v× tÝn dông tiªu dïng kh«ng chØ lµ mét trong nh÷ng kho¶n môc mang l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cho ng©n hµng mµ cßn bëi v× ng­êi tiªu dïng víi tr×nh ®é ngµy cµng cao sÏ vay nhiÒu h¬n ®Ó n©ng cao møc sèng b¶n th©n trªn c¬ së triÓn väng vÒ thu nhËp trong t­¬ng lai. Lý do h×nh thµnh cho vay tiªu dïng. Quan s¸t ho¹t ®éng mua b¸n th«ng th­êng, ng­êi ta thÊy trªn thùc tÕ cã hiÖn t­îng ph¸t sinh, ng­êi tiªu dïng cã mong muèn sö dông hµng ho¸ tr­íc khi cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. §ã lµ nhu cÇu tÊt yÕu ph¸t sinh trong cuéc sèng hµng ngµy cña con ng­êi. Theo quan ®iÓm marketing, “nhu cÇu” ®­îc chia lµm 3 cÊp ®é, ®ã lµ nhu cÇu tù nhiªn, mong muèn vµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nhu cÇu tù nhiªn lµ vèn cã, lµ mét mÆt b¶n thÓ cña con ng­êi, g¾n liÒn víi chÝnh sù tån t¹i cña b¶n th©n con ng­êi nh­: c¬m ¨n, ¸o mÆc, nhµ ë... Cßn mong muèn lµ nhu cÇu tù nhiªn nh­ng mang tÝnh ®Æc thï cña tõng c¸ nh©n do sù kh¸c biÖt vÒ b¶n tÝnh, thãi quen, c«ng viÖc hay thu nhËp...Ta thÊy nhu cÇu tù nhiªn vµ mong muèn cña con ng­êi lµ v« h¹n. TÝnh h÷u h¹n n»m ë kh¸i niÖm thø ba “ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n”, quyÕt ®Þnh bëi sù giíi h¹n cña kh¶ n¨ng thanh to¸n. NÕu ta lËp mét b¶ng thèng kª nh÷ng nhu cÇu cña mét ®êi ng­êi th× ®ã lµ mét con sè v« h¹n. Bëi lÏ nhu cÇu con ng­êi lµ mét hµm sè ®ång biÕn theo thêi gian. Kh«ng chØ dõng l¹i ë “ ®ñ ¨n, ®ñ mÆc” mµ tiÕn tíi lµ “¨n ngon, mÆc ®Ñp”, nhu cÇu ®­îc häc hµnh, ®­îc t«n träng... Nh­ng xÐt t¹i mét thêi ®iÓm, lîi Ých thu ®­îc tõ mãn ®å sö dông lµ hoµn toµn kh¸c nhau. NÕu ta cã mét chiÕc xe m¸y lóc cßn trÎ, ta cã thÓ bít ®­îc søc lùc vµ thêi gian, ®i lµm ®­îc nhiÒu viÖc. Nh­ng nÕu còng chiÕc xe m¸y lóc cã tuæi, khi ®ã vÒ søc khoÎ ta khã ®¶m b¶o ®­îc sù an toµn cña b¶n th©n lóc vËn hµnh, l¹i kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®i ®©y ®ã nhiÒu. Nh­ng lóc tÎ ta ch­a cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, ph¶i dµnh dôm th× sau nµy míi cã thÓ mua ®­îc. VËy t¹i sao ta l¹i kh«ng h­ëng thô ngay tõ b©y giê nh÷ng thø ta ch¾c ch¾n kiÕm ®­îc trong t­¬ng lai? Còng mét vÝ dô t­¬ng tù vÒ viÖc häc hµnh. B©y giê ta cÇn tiÒn ®Ó ®Çu t­ ®i häc, khi ra tr­êng ta cã thÓ dÔ dµng t×m viÖc vµ kiÕm tiÒn. Nh­ng hiÖn t¹i ta l¹i kh«ng cã tiÒn th× ­íc m¬ ®i häc, cã viÖc lµm tèt còng bay xa. VËy t¹i sao ta l¹i kh«ng thÓ sö dông sè tiÒn ta sÏ kiÕm ®­îc lóc cã viÖc lµm sau nµy ®Ó ®i häc? §ã thùc sù lµ mét v¸n ®Ò quan träng. Lµm thÕ nµo ®Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn gi÷a nhu cÇu tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n nµy? Trªn thùc tÕ ®· diÔn ra hai c¸ch gi¶i quyÕt. C¸ch thø nhÊt lµ mua b¸n chÞu. Nh­ng c¸ch nµy chØ cã lîi ®èi víi ng­êi mua vµ bÊt lîi ®èi víi ng­êi b¸n vµ ng­êi b¸n thu håi vèn chËm, l¹i gÆp rñi ro ®¹o ®øc nÕu ng­êi mua quþt. ThÕ lµ khi cÇn tiÒn ®Ó nhËp hµng (®èi víi ng­êi b¸n hµng) hoÆc më réng s¶n xuÊt (®èi víi nhµ s¶n xuÊt kinh doanh) th× ®Õn l­ît ng­êi b¸n dÔ r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. C¸ch mua b¸n chÞu hoµn toµn kh«ng kh¶ thi, chØ x¶y ra trong tr­êng hîp mua b¸n nh÷ng ®å gi¸ trÞ thÊp, ng­êi mua cã uy tÝn, quen biÕt. ThÕ cßn c¸ch thø hai. C¸ch thø hai lµ ng­êi mua vay ®­îc tiÒn. Hä sÏ c¶m gi¸c lµ ®· ®ñ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n. C¸ch nµy võa tho¶ m·n nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng vµ nhµ s¶n xuÊt còng b¸n ®­îc hµng. B©y giê ®øng trªn c­¬ng vÞ ng­êi b¸n hµng ®Ó xem xÐt. Ta thÊy cã hai tr­êng hîp, ng­êi b¸n hµng lµ ®¹i lý trung gian chuyªn vÒ l­u th«ng hµng ho¸, hoÆc ng­êi b¸n hµng trùc tiÕp lµ nhµ s¶n xuÊt kinh doanh. Ng­êi b¸n hµng th× lu«n lu«n muèn tiªu thô ®­îc hµng ho¸. NÕu ng­êi mua kh«ng cã ph­¬ng thøc thanh to¸n th× ng­êi b¸n cã thÓ b¸n chÞu hµng. VÒ phÝa ng­êi b¸n tr­íc hÕt sÏ ®­îc lêi mêi cña ng­êi b¸n cho hä b¸n chÞu hµng. TiÕp ®ã ng­êi b¸n cho ng­êi ®ã l¹i ®­îc lêi mêi t­¬ng tù tõ ng­êi b¸n kh¸c. Vµ cuèi cïng lµ ng­êi b¸n hµng cho nh÷ng ng­êi kia ®­îc lêi mêi tõ nhµ s¶n xuÊt (lý do lµ ng­êi b¸n hµng muèn tiªu thô ®­îc hµng ho¸ mét c¸ch nhanh chãng trong lóc ng­êi mua l¹i thiÕu ph­¬ng tiÖn thanh to¸n). Nh­ng nhµ s¶n xuÊt th× kh«ng thÓ cho vay nhiÒu tiÒn, thêi h¹n lín ®­îc. B¸n chÞu nhiÒu hµng, vèn cña hä còng bÞ ø ®äng.VËy lµ kÕt thóc qu¸ tr×nh tÝn dông th­¬ng m¹i t¹i ®©y. Nh­ VËy lµ cÇn ®Õn mét tæ chøc thø ba: hç trî cho c¶ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n ®Ó hä lu«n lu«n cã ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®èi víi c¸c nhu cÇu cña hä. Kh«ng tæ chøc nµo ®¶m nhiÖm ®­îc vÞ trÝ nµy tèt b»ng c¸c tæ chøc trung gian tµi chÝnh, mµ quan träng nhÊt lµ c¸c NHTM. Thùc hiÖn ho¹t ®éng CVTD lµ ng©n hµng ®· më réng ho¹t ®éng kinh doanh, thu ®­îc lîi nhuËn- môc tiªu quan träng nhÊt cña mäi tæ chøc kinh tÕ. Cuèi cïng, CVTD lµ mét ho¹t ®éng tÊt yÕu h×nh thµnh do yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ, nh»m gi¶i quyÕt ba vÊn ®Ò: ng­êi tiªu dïng cã nhu cÇu v­ît qu¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n, ng­êi b¸n th× mong muèn tiªu thô ®­îc hµng ho¸( chÊp nhËn rñi ro cã thÓ x¶y ra) vµ nh÷ng ng­êi cã tiÒn muèn t×m kiÕm thu nhËp tõ nh÷ng ho¹t ®éng nµy. §ã lµ ba lÝ do chÝnh h×nh thµnh nªn nghiÖp vô cho vay tiªu dïng. 1.1.3 Vai trß cña ho¹t ®éng cho vay tiªu dïng cña NHTM. Mét nhµ kinh tÕ häc lín ®· cho r»ng: Ba ph¸t minh vÜ ®¹i nhÊt cña loµi ng­êi lµ löa, b¸nh xe vµ ng©n hµng trung ­¬ng. Nh­ VËy, chóng ta ®· thÊy ®­îc tÇm quan träng cña hÖ thèng ng©n hµng, huyÕt qu¶n cña nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng t¸c ®éng ®Õn mäi lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nghÒ, t¸c ®éng ®Õn c¸c biÕn sè vÜ m« kinh tÕ kh¸c. SÏ kh«ng cã mét nÒn kinh tÕ v÷ng m¹nh nÕu kh«ng cã mét hÖ thèng tµi chÝnh ph¸t triÓn ( VÝ dô ë c¸c n­íc giµu m¹nh nhÊt thÕ giíi nh­ Mü, NhËt, EU… ®Òu cã hÖ thèng tµi chÝnh rÊt ph¸t triÓn). BÊt cø ho¹t ®éng nµo cña ng©n hµng, dï lµ nhá còng sÏ t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng CVTD cña NHTM còng ®ãng mét vai trß ®¸ng kÓ trong ®êi sèng x· héi vµ nÒn kinh tÕ. §èi víi ng­êi tiªu dïng. Nh×n chung, cã mét sè nhu cÇu tù nhiªn ®­îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c¶ ®êi ng­êi , lµ nhu cÇu mµ bÊt k× mét ng­êi b×nh th­êng nµo còng cè g¾ng biÕn nã trë thµnh nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nh­ nhu cÇu vÒ tæ chøc h«n lÔ, mua nhµ, tiÖn nghi sinh ho¹t, c¸c ph­¬ng tiÖn ®i l¹i. Ngoµi ra, lµ c¸c nhu cÇu mµ con ng­êi tho¶ m·n cµng sím cµng tèt. Ch¼ng h¹n, nhu cÇu vÒ häc hµnh cña hä hay con c¸i hä, c¸c nhu cÇu ph¸t sinh khi chuÈn bÞ mét c«ng viÖc lµm ¨n míi… Trong mét ®êi ng­êi cña c¶i ®­îc tÝch luü dÇn theo thêi gian. Tuú ®iÒu kiÖn cña mçi ng­êi, nh­ng th«ng th­êng viÖc mua s¾m ®Çy ®ñ c¸c tiÖn nghi trong gia ®×nh th­êng mÊt kho¶ng thêi gian dµi. Khi ®ã lîi Ých c¶m nhËn tõ viÖc h­ëng thô ®Òu cã xu h­íng gi¶m dÇn. Cho nªn, ng­êi tiªu dïng lu«n t×m c¸ch phèi hîp khÐo lÐo gi÷a viÖc tho¶ m·n c¸c nhu cÇu víi yÕu tè thêi gian vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn t¹i, t­¬ng lai( t×m c¸ch h­ëng thô tr­íc sè tiÒn sÏ cã ®­îc trong t­¬ng lai). NÕu ph©n tÝch theo khÝa c¹nh tµi chÝnh, viÖc m­în tiÒn tr­íc cña ng©n hµng ®Ó tiªu dïng khiÕn chóng ta ph¶i tr¶ l·i thùc chÊt còng chØ lµ c¸ch quy ®æi luång tiÒn mµ ta sÏ cã t¹i mét thêi ®iÓm nµo ®ã trong t­¬ng lai vÒ thêi ®iÓm hiÖn t¹i. ChÝnh v× nh÷ng nguyªn nh©n trªn, viÖc ng©n hµng thùc hiÖn vµ më réng ho¹t ®éng CVTD sÏ ®em ®Õn cho ng­êi tiªu dïng nh÷ng lîi Ých tèt nhÊt. Ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng ng­êi tiªu dïng lµ nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng trùc tiÕp vµ nhiÒu nhÊt nh÷ng lîi Ých mµ h×nh thøc CVTD mang l¹i. §èi víi nhµ s¶n xuÊt. C¸c nhµ s¶n xuÊt cã thÓ dÔ dµng t×m thÊy nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vÒ c¸c mÆt hµng tiªu dïng khi c¸c kh¸ch hµng ®· t×m ®­îc nguån tµi trî. Lîi Ých ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh lµ gia t¨ng kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm, tõ ®ã ®em l¹i lîi nhuËn, më réng quy m« s¶n xuÊt, më réng thÞ tr­êng. Khi ®ã, nhµ s¶n xuÊt thuª thªm c«ng nh©n, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng; VËy lµ CVTD l¹i gi¸n tiÕp ®em l¹i lîi Ých cho x· héi. Nh­ng ®ång thêi, cho vay tiªu dïng t¹o ra sù c¹nh tranh cao h¬n gi÷a c¸c h·ng s¶n xuÊt, c¸c nhµ kinh doanh c¶ vÒ chÊt l­îng, mÉu m·, chñng lo¹i s¶n phÈm. Mét mÆt, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, mét mÆt ng­êi tiªu dïng cã nhiÒu lùa chän h¬n, qua ®ã t¹o sù n¨ng ®éng cho nÒn kinh tÕ. §èi víi NHTM. Ho¹t ®éng chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng lµ nhËn tiÒn göi víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông tiÒn ®ã ®Ó cho vay kiÕm lêi. C¸c NHTM song song víi nç lùc huy ®éng vèn lµ khai th¸c tèi ®a thÞ tr­êng tÝn dông, nghÜa lµ ®¸p øng tèt nhÊt c¸c nhu cÇu tÝn dông cña nÒn kinh tÕ. Ho¹t ®éng CVTD cña ng©n hµng ®èi víi c¸c c¸ nh©n cã quy m« nhá nh­ng sè l­îng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng vµ sù ®a d¹ng cña nhu cÇu l¹i v« cung to lín. Nhu cÇu tiªu dïng cña kh¸ch hµng lµ v« tËn, ®ã lµ nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña ng©n hµng khi tiÕn hµnh CVTD. Khi tiÕn hµnh CVTD, c¸c NHTM ®Òu thÊy r»ng rñi ro trong ho¹t ®éng cho vay th­êng nhá h¬n so víi c¸c nghiÖp vô kh¸c. L·i suÊt thùc ng©n hµng ¸p dông trong lo¹i h×nh CVTD rÊt cao, ®iÒu nµy khiÕn cho ho¹t ®éng CVTD cã tØ suÊt lîi nhuËn kh«ng nhá. H¬n n÷a, xu h­íng ho¹t ®éng cña c¸c NHTM lµ ph¸t triÓn ®a n¨ng tæng hîp lu«n t×m c¸ch më réng c¸c nghiÖp vô còng nh­ ®­a ra c¸c s¶n phÈm míi. ViÖc thùc hiÖn vµ ph¸t triÓn CVTD võa më réng ®­îc kh¸ch hµng cho vay, tËn dông ®­îc nguån vèn huy ®éng mét c¸ch hiÖu qu¶, võa ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm , dÞch vô ng©n hµng. Tõ ®ã ng©n hµng t¨ng ®­îc søc m¹nh trong c¹nh tranh ®ång thêi t¹o ra ®­îc nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng hÊp dÉn riªng. §èi víi nÒn kinh tÕ. Mét trong c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña x· héi lµ møc sèng cña ng­êi d©n. VËy râ rµng CVTD cã t¸c dông thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Bëi CVTD gióp ng­êi d©n n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng khi ch­a cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. ThÞ tr­êng CVTD ®· t¹o nªn sù s«i ®éng cña nÒn kinh tÕ, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o nguån vèn cho khu vùc s¶n xuÊt trong n­íc, t¹o søc hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. Víi CVTD mµ c¸c NHTM cung cÊp chñ yÕu t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho khu vùc s¶n xuÊt, c¬ héi kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp, thÞ tr­êng hµng ho¸ néi ®Þa ph¸t triÓn. Bªn c¹nh c¸c lîi Ých vÒ kinh tÕ, CVTD cßn gióp nhµ n­íc ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu x· héi nh­ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng, gi¶m tÖ n¹n x· héi … Tãm l¹i, ho¹t ®éng CVTD lµ mét tÊt yÕu, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña x· héi vµ tu©n theo quy luËt kinh tÕ. Dï cho lµ bªn nµo: ng­êi tiªu dïng, ng­êi cung cÊp, NHTM hay tæng quan nÒn kinh tÕ nãi chung ®Òu ®­îc h­ëng lîi Ých tõ ho¹t ®éng nµy. V× nã thùc sù lµ mét ho¹t ®éng thiÕt yÕu, ®ãng gãp vai trß kh«ng nhá trong ®êi sèng x· héi chóng ta hiÖn nay. Lý luËn