Kế toán thanh toán không dùng tiền mặt tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam, chi nhánh An Giang

ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH NGUYỄN NGỌC THẢO KẾ TOÁN THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH AN GIANG Chuyên ngành : Kế toán doanh nghiệp KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Long xuyên, tháng 5 năm 2010 ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành : Kế toán doanh nghiệp Sinh viên thực hiện : NGUYỄN NGỌC THẢO Lớp : DH7KT. MSSV: DKT062148 GVHD : Ths. TRÌNH QUỐC VIỆT Long xuyên, tháng 5 năm 2010 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẠI HỌC AN GIANG Người hướng dẫn : .............................................................. ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... Người chấm, nhận xét 1 : ..................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... Người chấm, nhận xét 2 : ..................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... .......................................................................................................................................... Khoá luận được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khoa Kinh tế-Quản trị kinh doanh ngày ….. tháng ….. năm …… LỜI CẢM TẠ -----00000----- Kính thưa quý thầy cô! Luận văn tốt nghiệp của em được hoàn thành như hôm nay ngoài bản thân mình còn phải kể đến sự giúp đỡ của các thầy cô và các cô chú tại đơn vị thực tập. Nhân đây em xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến : Ban giám hiệu và quý thầy cô khoa kinh tế Trường Đại Học An Giang đã tận tình giảng dạy, truyền đạt cho em những kiến thức quí báu trong suốt quá trình học tập. Tiếp đến ,em xin kính lời cảm ơn đến thầy Trình Quốc Việt đã hướng dẫn em hoàn thành Khóa luận tốt nghiệp này với tất cả tinh thần trách nhiệm và lòng nhiệt thành. Lời cảm ơn tiếp theo, em xin trân trọng gửi đến Ban lãnh đạo Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam- chi nhánh An Giang cùng toàn thể cô chú, anh chị trong phòng Kế toán giao dịch…..đã rất tận tình giúp đỡ, hướng dẫn những kinh nghiệm làm việc, tạo điều kiện thuận lợi để em trong suốt quá trình thực tập tại đơn vị để em hoàn thành khóa luận này. Trong quãng thời gian thực tập, em đã học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm, có được cơ hội áp dụng những kiến thức đã học vào tình huống cụ thể của công ty, giúp em rèn luyện phương pháp nghiên cứu và năng lực giải quyết vấn đề. Em xin kính chúc quý thầy cô, quý Công ty luôn dồi dào sức khỏe, thành công trong công việc và trong cuộc sống. Chúc Ngân hàng ngày càng phát triển lớn mạnh. Với những kiến thức còn hạn chế và bản thân còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn, em sẽ không tránh khỏi những sai sót, rất mong nhận được sự thông cảm cũng như chỉ dạy, đóng góp của quý thầy cô khoa Kinh tế và các anh chị quản lý cùng nhân viên kế toán trong Ngân hàng để đề tài của em được hoàn thiện hơn. Một lần nữa, xin hãy nhận nơi em lời cảm ơn chân thành nhất! Long Xuyên, ngày 24/05/2010 Người thực hiện Nguyễn Ngọc Thảo Lớp DH7KT PHẦN TÓM TẮT Đề tài sẽ mô tả lại nghiệp vụ và công tác kế toán của từng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam- chi nhánh An Giang như: séc, lệnh chi, thẻ ngân hàng….Qua đó, Ngân hàng phát huy những gì đã đạt được và đề ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán, những kiến nghị nhằm đẩy mạnh phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Nội dung của đề tài gồm: • Phần mở đầu: Nhận định lý do chọn đề tài và mục đích nghiên cứu. • Phần nội dung: 9 Chương 1: Những vấn đề chung về nghiệp vụ và công tác kế toán thanh toán không dùng tiền mặt trong ngân hàng. Nêu khái quát về khái niệm, cách hạch toán, quy trình xử lý chứng từ của từng phương thức thanh toán. 9 Chương 2: Giới thiệu về ngân hàng thương mại cổ phần Công thươngViệt Nam-chi nhánh An Giang. Nêu lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng, định hướng, cơ cấu tổ chức của ngân hàng, của phòng kế toán giao dịch. 9 Chương 3: Thực trạng về nghiệp vụ và công tác kế toán thanh toán không dùng tiền mặt tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam- chi nhánh An Giang. Để thấy được thực trạng của phương thức thanh toán tại ngân hàng Thương mại cổ phần Công Thương An Giang: quy trình giao dịch, cách GDV xử lý chứng từ, hạch toán kế toán, qua đó tìm ra những ưu điểm và hạn chế. 9 Chương 4: Nhận xét và một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán. Nhận xét về những kết quả đã đạt được và một số hạn chế trong công tác kế toán. Từ đó, đưa ra giải pháp nhằm giúp cho ngân hàng hoàn thiện trong công tác kế toán. • Kết luận. MỤC LỤC A. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................. 2 3. Phạm vi nghiên cứu.................................................................................................. 2 4. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................................... 2 5. Ý nghĩa thực tiễn...................................................................................................... 2 B. NỘI DUNG CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGHIỆP VỤ VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TRONG NGÂN HÀNG 1.Khái niệm................................................................................................................... 3 1.1 Thanh toán không dùng tiền mặt............................................................................. 3 1.2 Kế toán thanh toán không dùng tiền mặt ................................................................ 3 2. Đặc điểm ................................................................................................................... 3 3. Ý nghĩa ...................................................................................................................... 3 4. Những quy định chung.............................................................................................. 4 4.1 Cơ sở pháp lý của hệ thống thanh toán không dùng tiền mặt ................................. 4 4.2 Các quy định chung về thanh toán không dùng tiền mặt ........................................ 4 4.2.1 Đối tượng áp dụng................................................................................................ 4 4.2.2 Phạm vi áp dụng................................................................................................... 5 4.2.3 Qui định về mở và sử dụng tài khoản .................................................................. 5 5. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt trong ngân hàng.............................. 5 5.1 Thanh toán bằng Séc ............................................................................................... 5 5.1.1 Khái niệm............................................................................................................. 5 5.1.2 Một số quy định về phát hành và sử dụng Séc.................................................... 5 5.1.3 Các loại séc sử dụng trong thanh toán ................................................................. 6 5.1.4 Thủ tục phát hành séc........................................................................................... 6 5.1.5 Thủ tục thanh toán................................................................................................ 7 5.2 Thanh toán bằng Ủy hiệm chi ............................................................................... 11 5.2.1 Khái niệm.......................................................................................................... 11 5.2.2 Một số quy định khi sử dụng Ủy nhiệm chi........................................................ 11 5.2.3 Thanh toán Ủy nhiệm chi.................................................................................... 12 5.3 Thanh toán bằng Ủy nhiệm thu.............................................................................. 14 5.3.1 Khái niệm............................................................................................................ 14 5.3.2 Một số quy định khi áp dụng hình thức thanh toán Ủy nhiệm thu...................... 14 5.3.3 Thanh toán ủy nhiệm thu .................................................................................... 14 5.4 Thanh toán bằng Thư tín dụng ............................................................................... 16 5.4.1 Khái niệm............................................................................................................ 16 5.4.2 Một số quy định khi sử dụng thư tín dụng .......................................................... 16 5.4.2.1 Thủ tục mở TTD .............................................................................................. 16 5.4.2.2 Thủ tục thanh toán............................................................................................ 17 5.5 Thanh toán bằng Thẻ ngân hàng ............................................................................ 18 5.5.1 Khái niệm............................................................................................................ 18 5.5.2 Đặc điểm ............................................................................................................. 18 5.5.3 Những qui định khi sử dụng thẻ ngân hàng ........................................................ 18 5.5.3.1 Thủ tục phát hành thẻ ....................................................................................... 18 5.5.3.2 Thủ tục thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ cho các đơn vị chấp nhận thẻ ngân hàng.............................................................................................................................. 19 5.3.3.3 Thủ tục nhận tiền mặt tại ngân hàng đại lý thanh toán thẻ .............................. 19 6. Nguyên tắc thanh toán.............................................................................................. 19 7. Tổ chức công tác kế toán không dùng tiền mặt ....................................................... 20 CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH AN GIANG 1. Lịch sử hình thành và phát triển.............................................................................. 21 1.1 Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam và tầm nhìn trong thời gian tới ................................................................................................................................ 21 1.1.1 Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam.................................. 21 1.1.2 Tầm nhìn ............................................................................................................ 23 1.2 Giới thiệu về Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam- chi nhánh An Giang ..................................................................................................................... 23 2. Cơ cấu tổ chức......................................................................................................... 24 3. Tổ chức kế toán....................................................................................................... 26 3.1 Sơ đồ bộ máy kế toán............................................................................................ 26 3.2 Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận................................................................ 26 3.3 Hệ thống sổ sách và hình thức ghi chép sổ kế toán .............................................. 27 3.3.1 Hình thức ghi chép sổ kế toán............................................................................ 27 3.3.2 Hình thức ghi chép ............................................................................................. 27 CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VỀ NGHIỆP VỤ VÀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM- CHI NHÁNH AN GIANG 1.Nguyên tắc xây dựng hệ thống tài khoản................................................................. 28 1.1 Tài khoản sổ cái .................................................................................................... 28 1.2 Tài khoản giao dịch với khách hàng ..................................................................... 29 1.3 Sự kết nối giữa tài khoản giao dịch khách hàng với tài khoản sổ cái ................... 30 2. Thanh toán bằng Séc ............................................................................................... 31 2.1 Tài khoản sử dụng................................................................................................. 31 2.2 Quy trình hạch toán............................................................................................... 31 3.Thanh toán bằng Lệnh chi........................................................................................ 33 3.1 Tài khoản sử dụng................................................................................................. 33 3.2 Quy trình hạch toán............................................................................................... 33 3.3 Thanh toán bù trừ điện tử và liên hàng tự động trong hệ thống Incas .................. 37 3.3.1 Thanh toán bù trừ ............................................................................................... 37 3.3.2 Thanh toán liên hàng tự động............................................................................. 39 4. Thanh toán bằng thẻ ngân hàng .............................................................................. 40 4.1 Các loại thẻ sử dụng trong thanh toán................................................................... 40 4.2 Tài khoản sử dụng................................................................................................. 45 4.3 Quy trình hạch toán............................................................................................... 45 CHƯƠNG 4: MỘT SỐ NHẬN XÉT VÀ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT 1. Nhận xét về công tác kế toán tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam-chi nhánh An Giang ..................................................................................................................... 51 1.1 Khái quát về công tác kế toán nghiệp vụ thanh toán không dùng tiền mặt .......... 51 1.2 Những kết quả đạt được của công tác kế toán thanh toán không dùng tiền mặt... 52 1.3 Những vấn đề tồn tại và nguyên nhân................................................................... 53 2 Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán ........................................................... 54 C. KẾT LUẬN 1. Kết luận ................................................................................................................... 56 Phụ lục TÀI LIỆU THAM KHẢO Danh mục viết tắt KSV Kiểm soát viên GDV Giao dịch viên ĐVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ KH Khách hàng TTT Trung tâm thẻ NHNN Ngân hàng Nhà nước CBCNV Cán bộ công nhân viên TDQT Tín dụng quốc tế NHCT Ngân hàng Công Thương TMCP Thương mại cổ phần CMND Chứng minh nhân dân CBTD Cán bộ tín dụng TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSC Trụ sở chính DNTN Doanh nghiệp tư nhân TKTG Tài khoản tiền gửi XN Xí nghiệp NHNN&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn NHNT Ngân hàng ngoại thương LTTP Lương thực thực phẩm DNTN Doanh nghiệp tư nhân Kế toán thanh toán không dùng tiền mặt tại NH TMCP CT VN- CN An Giang KẾ TOÁN THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH AN GIANG A. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hiện nay, việc thanh toán trong nền kinh tế nói chung, thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng đang là vấn đề mà xã hội rất quan tâm, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập khu vực và thế giới của Việt Nam hiện nay. Sự nhanh chóng, tiện ích, an toàn, hiệu quả trong thanh toán sẽ đẩy nhanh việc tập trung phân phối các dòng vốn trong nền kinh tế xã hội, cung ứng vốn cho nền kinh tế phát triển. Ở nước ta, mọi sự tiếp cận với phương thức thanh toán không dùng tiền mặt vẫn chưa được chấp nhận và sử dụng rộng rãi như: thanh toán tiền điện, nước, điện thoại, truyền hình cáp.. chưa được triển khai mạnh trên thực tế. Các dịch vụ thanh toán trực tuyến dừng lại ở quy mô nhỏ hẹp, chưa triển khai trên diện rộng để đáp ứng nhu cầu thanh toán nhỏ lẻ của khách hàng. Mặt khác, do thu nhập của người dân nhìn chung còn ở mức thấp, thêm vào đó thói quen sử dụng tiền mặt, đơn giản, thuận tiện bao đời nay không dễ thay đổi nhanh được. Tuy nhiên, trong một số năm trở lại đây, tỷ trọng tiền mặt trên phương tiện thanh toán xã hội cũng đang có xu hướng giảm dần qua từng năm, và hiện tại thanh toán sử dụng chứng từ điện tử cũng dần chiếm tỷ trọng khá lớn trong các hoạt động giao dịch thanh toán, thời gian xử lý hoàn tất một giao dịch được rút ngắn từ hàng tuần xuống còn vài phút, vài giây. Thanh toán không dùng tiền mặt đã và đang trở thành phương tiện thanh toán khá phổ biến, đang dần được hệ thống ngân hàng mở rộng và phát triển, được nhiều quốc gia khuyến khích sử dụng, đặc biệt là đối với các giao dịch thương mại có giá trị thanh toán khá lớn, góp phần giảm đáng kể lượng tiền mặt trong thanh toán. Nhờ vào sự ghi chép và phản ánh kịp thời, chính xác, đầy đủ số liệu…trong công tác kế toán giúp cho ngân hàng biết được thực trạng của việc thanh toán không dùng tiền mặt đang diễn ra giữa các cá nhân, tổ chức kinh tế và ngân hàng. Qua đó, ta thấy được vai trò của kế toán viên cũng như công tác kế toán thanh toán không dùng tiền mặt là rất cần thiết. Và từ đó, ngân hàng có thể hỗ trợ chính phủ đưa ra những chính sách để góp phần mở rộng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Đây chính là một đề án đang rất được chính phủ quan tâm, đó là cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động thanh toán, đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế. Qua đó, ngân hàng có thể mở rộng đối tượng và phạm vi thanh toán cũng như các yêu cầu trong việc thanh toán, đáp ứng các yêu cầu đòi hỏi của nền kinh tế: giảm chi phí, tăng hiệu quả, mang lại lợi ích cho nền kinh tế. Nhận thức dược tầm quan trọng và tính cấp thiết của nghiệp vụ thanh toán không dùng tiền mặt, cùng với những kiến thức đã được học và thời gian thực tập, tôi quyết định chọn đề tài “Kế toán thanh toán không dùng tiền mặt tại ngân hàng tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam - chi