Lương là vấn đề muôn thuở của nhân loại và là vấn đề “ nhức nhối” của hầu hết các công ty tại Việt Nam. Đây là đề tài từng gây tranh luận sôi nổi trên diễn đàn quốc hội Việt Nam trong nhiều năm qua và hiện nay nó vẫn còn là đề tài nóng bỏng đối với Việt Nam.
Hàng ngày chúng ta vẫn thường cố gắng học tập, nghiên cứu để làm gì? Hẳn một phần lớn để sau đó được trả lương một cách thoả đáng hay sao? Tất cả chúng ta có thể nói rằng lương là một nhu cầu của xã hội. Vì vậy trong đợt thực tập khoá luận tốt nghiệp em đã chọn đề tài: “Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại CÔNG TY TNHH TÂN THUẬN ".
Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước ta hiện nay, các tổ chức kinh tế, doanh nghiệp có quyền tổ chức và thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh của mình một cách độc lập tự chủ theo qui định của pháp luật. Họ phải tự hạch toán và đảm bảo doanh nghiệp mình hoạt động có lợi nhuận, và phát triển lợi nhuận đó, từ đó nâng cao lợi ích của doanh nghiệp, của người lao động. Đối với nhân viên, tiền lương là khoản thù lao của mình sẽ nhận được sau thời gian làm việc tại công ty. Còn đối với công ty đây là một phần chi phí bỏ ra để có thể tồn tại và phát triển được. Một công ty sẽ hoạt động và có kết quả tốt khi kết hợp hài hoà hai vấn đề này.
Do vậy, việc hạch toán tiền lương là một trong những công cụ quản lý quan trọng của doanh nghiệp. Hạch toán chính xác chi phí về lao động có ý nghĩa cơ sở, căn cứ để xác định nhu cầu về số lượng, thời gian lao động và xác định kết quả lao động. Qua đó nhà quản trị quản lý được chi phí tiền lương trong giá thành sản phẩm. Mặt khác công tác hạch toán chi phí về lao động cũng giúp việc xác định nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với nhà nước. Đồng thời nhà nước cũng ra nhiều quyết định liên quan đến việc trả lương và các chế độ tính lương cho người lao động. Trong thực tế, mỗi doanh nghiệp có đặc thù sản xuất và lao động riêng, cho nên cách thức hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương
66 trang |
Chia sẻ: lvbuiluyen | Lượt xem: 3890 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty TNHH Tân Thuận, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI NÓI ĐẦU
Lương là vấn đề muôn thuở của nhân loại và là vấn đề “ nhức nhối” của hầu hết các công ty tại Việt Nam. Đây là đề tài từng gây tranh luận sôi nổi trên diễn đàn quốc hội Việt Nam trong nhiều năm qua và hiện nay nó vẫn còn là đề tài nóng bỏng đối với Việt Nam.
Hàng ngày chúng ta vẫn thường cố gắng học tập, nghiên cứu để làm gì? Hẳn một phần lớn để sau đó được trả lương một cách thoả đáng hay sao? Tất cả chúng ta có thể nói rằng lương là một nhu cầu của xã hội. Vì vậy trong đợt thực tập khoá luận tốt nghiệp em đã chọn đề tài: “Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại CÔNG TY TNHH TÂN THUẬN ".
Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước ta hiện nay, các tổ chức kinh tế, doanh nghiệp có quyền tổ chức và thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh của mình một cách độc lập tự chủ theo qui định của pháp luật. Họ phải tự hạch toán và đảm bảo doanh nghiệp mình hoạt động có lợi nhuận, và phát triển lợi nhuận đó, từ đó nâng cao lợi ích của doanh nghiệp, của người lao động. Đối với nhân viên, tiền lương là khoản thù lao của mình sẽ nhận được sau thời gian làm việc tại công ty. Còn đối với công ty đây là một phần chi phí bỏ ra để có thể tồn tại và phát triển được. Một công ty sẽ hoạt động và có kết quả tốt khi kết hợp hài hoà hai vấn đề này.
Do vậy, việc hạch toán tiền lương là một trong những công cụ quản lý quan trọng của doanh nghiệp. Hạch toán chính xác chi phí về lao động có ý nghĩa cơ sở, căn cứ để xác định nhu cầu về số lượng, thời gian lao động và xác định kết quả lao động. Qua đó nhà quản trị quản lý được chi phí tiền lương trong giá thành sản phẩm. Mặt khác công tác hạch toán chi phí về lao động cũng giúp việc xác định nghĩa vụ của doanh nghiệp đối với nhà nước. Đồng thời nhà nước cũng ra nhiều quyết định liên quan đến việc trả lương và các chế độ tính lương cho người lao động. Trong thực tế, mỗi doanh nghiệp có đặc thù sản xuất và lao động riêng, cho nên cách thức hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương
Ở mỗi doanh nghiệp cũng sẽ có sự khác nhau. Từ sự khác nhau này mà có sự khác biệt trong kết quả sản xuất kinh doanh của mình.
Em hy vọng rằng qua việc tìm hiểu, nghiên cứu về việc hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở công ty có thể cho em phần nào kinh nghiệm và hành trang để hội nhập với thế giới công việc sau khi ra trường.
Chuyên đề thực tập của em ngoài phần mở đầu và phần kết thúc bao gồm 3 chương :
Chương I :Lý luận chung về tổ chức công tác kế toán lao động tiền lương và các khoản trích theo lương ở các doanh nghiệp.
Chương II : Thực trạng về công tác hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH TÂN THUẬN.
Chương III : Hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương ở Công ty TNHH TÂN THUẬN.
CHƯƠNG 1.LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN LAO ĐỘNG TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. §Æc ®iÓm cña c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
Kế to¸n lµ một c«ng cụ phục vụ quản lý kinh tế, gắn liền với hoạt động quản lý đ· xuất hiện cïng với sự h×nh thµnh đời sống loµi người.
Theo quy định t¸i sản xuất trong doanh nghiệp c«ng nghiệp bao gồm c¸c qu¸ tr×nh sản xuất- ph©n phối tiªu thụ, c¸c giai đoạn nµy được diễn ra một c¸ch tuần tự. Sau khi kết thóc một qu¸ tr×nh sản xuất sản phẩm, doanh nghiệp đưa ra sản phẩm sản xuất ra thị trường tiªu thụ, nghĩa lµ thực hiện gi¸ trị vµ gi¸ trị sử dụng của sản phẩm đã. Trong cơ chế thị trường vµ sự cạnh tranh gay gắt hiện nay, sự sống cßn của sản phẩm chÝnh lµ sự tồn tại, ph¸t triển của doanh nghiệp. Việc b¸n sản phẩm lµ một yếu tố kh¸ch quan nã kh«ng chỉ quyết định sự tồn tại qu¸ tr×nh sản xuất của doanh nghiệp mµ cßn đảm bảo đời sống cho c«ng nh©n, người lao động sản xuất ra sản phẩm đã.
Tiền lương lµ một phạm trï kinh tế phức tạp mang tÝnh lịch sử chÝnh trị vµ cã ý nghĩa x· hội to lớn. Nhưng ngược lại bản th©n tiền lương cũng chịu sự t¸c động mạnh mẽ của x· hội, tư tưởng chÝnh trị. Cụ thể lµ trong x· hội tư bản chủ nghĩa tiền lương lµ sự biểu hiện bằng tiền của sức lao động, lµ gi¸ cả của sức lao động biểu hiện ra bªn ngoµi sức lao động, Cßn trong x· hội chủ nghĩa tiền lương lµ gi¸ trị một phần vật chất trong tổng sản phẩm x· hội dïng để ph©n phối cho người lao động theo nguyªn tắc lµm theo năng lực, hưởng theo lao động. Tiền lương mang một ý nghĩa tÝch cực tạo ra sự c«ng bằng trong ph©n phối thu nhập quốc d©n.
1.1.1. Kh¸i niệm vÒ tiền lương
- Theo quan niÖm cña M¸c: TiÒn l¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng.
- Theo quan niÖm cña c¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i: TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ cña lao ®éng, ®îc x¸c ®Þnh bëi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng lao ®éng.
ë ViÖt nam trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, tiÒn l¬ng ®îc hiÓu lµ mét bé phËn thu nhËp quèc d©n dïng ®Ó bï ®¾p hao phÝ lao ®éng tÊt yÕu do Nhµ níc ph©n phèi cho c«ng nh©n viªn chøc b»ng h×nh thøc tiÒn tÖ phï hîp víi quy luËt ph©n phèi theo lao ®éng.
TiÒn l¬ng lµ mét bé phËn cña s¶n phÈm x· héi biÓu hiÖn b»ng tiÒn ®îc tr¶ cho ngêi lao ®éng dùa trªn sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng cña hä, dïng ®Ó bï ®¾p l¹i hao phÝ lao ®éng cña ngêi lao ®éng vµ nã lµ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn.TiÒn l¬ng ®îc quy ®Þnh mét c¸ch ®óng ®¾n, lµ yÕu tè kÝch thÝch s¶n xuÊt m¹nh mÏ, nã kÝch thÝch ngêi lao ®éng vµ lµm viÖc, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, c¶i tiÕn kü thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
1.1.2. ý nghÜa tiÒn l¬ng.
TiÒn l¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi lao ®éng, tiÒn tÖ vµ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. MÆt kh¸c tiÒn l¬ng lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm do lao ®éng t¹o ra, tuú theo c¬ chÕ qu¶n lý mµ tiÒn l¬ng cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh lµ mét bé phËn cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm hay ®îc x¸c ®Þnh lµ mét bé phËn cña thu nhËp, kÕt qu¶ tµi chÝnh cuèi cïng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong doanh nghiÖp.
Ngoµi tiÒn l¬ng mµ ngêi lao ®éng ®îc hëng theo sè lîng vµ chÊt lîng cña m×nh hä cÇn ®îc hëng c¸c kho¶n tiÒn thëng theo quy ®Þnh cña ®¬n vÞ vµ trong trêng hîp ngêi lao ®éng t¹m thêi hay vÜnh viÔn mÊt søc lao ®éng nh khi bÞ èm ®au. thai s¶n, tai n¹n lao ®éng... SÏ ®îc hëng kho¶n trî cÊp nh»m gi¶m bít khã kh¨n trong cuéc sèng.
Trong viÖc t¨ng cêng qu¶n lý lao ®éng c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn viÖc ph©n bæ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ lùc lîng lao ®éng c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn chÕ ®é tiÒn l¬ng chÕ ®é sö dông quü BHXH, BHYT, KPC§ ®îc xem lµ mét ph¬ng tiÖn h÷u hiÖu ®Ó kÝch thÝch ngêi lao ®éng g¾n bã víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, rÌn luyÖn tay nghÒ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Trªn c¬ së c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ Nhµ níc ®· ban hµnh, c¸c doanh nghiÖp tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm ngµnh ph¶i tæ chøc tèt lao ®éng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi tÝnh to¸n, thanh to¸n ®Çy ®ñ kÞp thêi c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, BHXH, BHYT ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é, sö dông tèt kinh phÝ c«ng ®oµn nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng thùc hiÖn tèt nhiÖm vô gãp phÇn thÓ hiÖn tèt kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ.
1.1.3. NhiÖm vô kÕ to¸n tiÒn l¬ng.
§Ó thùc hiÖn chøc n¨ng cña kÕ to¸n trong viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. KÕ to¸n tiÒn l¬ng BHXH, BHYT, KPC§ cÇn thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau:
Tæ chøc ghi chÐp ph¶n ¸nh tæng hîp mét c¸ch trung thùc, kÞp thêi, ®Çy ®ñ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng vÒ sè lîng vµ chÊt lîng lao ®éng, t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é, c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, tiÒn thëng, c¸c kho¶n trî cÊp ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng. Ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n trªn cho ngêi lao ®éng.
Thùc hiÖn viÖc kiÓm tra t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông lao ®éng, t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é vÒ tiÒn l¬ng BHXH, BHYT, KPC§. T×nh h×nh sö dông quü tiÒn l¬ng, quü BHXH, BHYT, KPC§.
TÝnh to¸n vµ ph©n bæ chÝnh x¸c ®óng ®èi tîng c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh híng dÉn vµ kiÓm tra c¸c bé phËn trong ®¬n vÞ thùc hiÖn ®Çy ®ñ ®óng ®¾n chÕ ®é ghi chÐp ban ®Çu vÒ lao ®éng, tiÒn l¬ng, tiÒn thëng BHXH, BHYT, KPC§ ®óng chÕ ®é, ®óng ph¬ng ph¸p kÕ to¸n .
1.1.4. Quỹ tiền lương, quỹ BHXH, quỹ BHYT, KPCĐ, b¶o hiÓm thÊt nghiÖp
1.1.4.1. Quỹ tiền lương.
Quỹ tiền lương của doanh nghiệp lµ toµn bộ tiền lương của doanh nghiệp trả cho tất cả c¸c loại lao động thuộc doanh nghiệp quản lý vµ sử dụng. Thµnh phần quỹ lương bao gồm c¸c khoản chủ yếu lµ tiền lương trả cho người lao động trong thời gian thực tế lµm việc( theo thời gian, theo sản phẩm...). Trong quan hệ với qu¸ tr×nh sản xuất kinh doanh, kế to¸n ph©n loại quỹ tiền lương của doanh nghiệp thµnh hai loại cơ bản:
- Tiền lương chÝnh: Lµ tiền Lương trả cho người lao động trong thời gian lµm nhiệm vụ chÝnh đ· được quy định, bao gồm: tiền lương cấp bậc, c¸c khoản phụ cấp thường xuyªn vµ tiền thưởng trong sản xuất.
- Tiền lương phụ : Lµ tiền lương phải trả cho người lao động trong thời gian kh«ng lµm nhiệm vụ chÝnh nhưng vẫn được hưởng lương theo chế độ quy định như tiền lương trả cho người lao động trong thời gian nghỉ phÐp, thời gian đi lµm nghĩa vụ x· hội, hội họp, đi học, tiền lương trả cho người lao động trong thời gian ngừng sản xuất.
1.1.4.2. Quỹ bảo hiểm x· hội ( BHXH ) :
Quỹ bảo hiểm x· hội lµ quỹ dïng để trợ cấp cho người lao động cã tham gia đãng gãp quỹ trong c¸c trường hợp họ bị mất khả năng lao động như ốm đau, thai sản, tai nan lao động, hưu trÝ, mất sức...
Theo c«ng v¨n sè 3261/BHXH tõ ngµy 1/1/2010 tû lÖ ®ãng BHXH lµ 22% trong ®ã ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 16% cßn ngêi lao ®éng ®ãng 6%.
Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, quü BHXH ®îc dïng cho c¸c môc ®Ých sau:
- ChÕ ®é trî cÊp èm ®au, ngêi lao ®éng bÞ tai n¹n ( kh«ng phô thuéc tai n¹n lao ®éng ) bÞ èm ®au ph¶i nghØ viÖc, tiÒn trî cÊp b»ng 75% tiÒn l¬ng.
- ChÕ ®é trî cÊp thai s¶n: Cho ngêi lao ®éng tiÒn trî cÊp b»ng 100% tiÒn c«ng 1 th¸ng sau khi sinh con.
- ChÕ ®é tö tuÊt th©n nh©n ngêi lao ®éng, khi ngêi lao ®éng chÕt th× møc trî cÊp quy ®Þnh chi tiÕt trong nghÞ ®Þnh 43/CP.
Khi ngêi lao ®éng ®îc nghØ hëng l¬ng theo chÕ ®é BHXH, kÕ to¸n ph¶i lËp giÊy chøng nhËn nghØ èm hëng BHXH cho tõng ngêi vµ lËp b¶ng thanh to¸n BHXH ®Ó lµm c¬ së thanh to¸n víi quü BHXH. C¸c doanh nghiÖp ph¶i nép BHXH trÝch trong kú vµo quü tËp trung do quü BHXH qu¶n lý.
1.1.4.3. Quỹ bảo hiểm y tế ( BHYT ) :
Lµ lo¹i b¶o hiÓm cã tÝnh chÊt b¾t buéc víi ngêi lao ®éng. BHYT cã t¸c dông trùc tiÕp víi ngêi lao ®éng vµ víi céng ®ång trong trêng hîp ngêi ®ã bÞ èm ®au, gi¶m bít g¸nh nÆng tµi chÝnh cho gia ®×nh ngêi lao ®éng vµ c¶ Ng©n s¸ch Nhµ níc; gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng vµ c«ng b»ng x· héi trong viÖc kh¸m vµ ch÷a bÖnh. Theo chÕ ®é qui ®Þnh, hµng th¸ng doanh nghiÖp trÝch 4.5% tiÒn tæng quü l¬ng toµn doanh nghiÖp trong ®ã 3% do doanh nghiÖp ®ãng ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh vµ 1.5% do ngêi lao ®éng ®ãng gãp vµ trõ vµo l¬ng hµng th¸ng cña ngêi lao ®éng.
1.1.4.4. Kinh phÝ c«ng đoµn ( KPC§ ) :
Lµ nguồn tµi trợ cho hoạt động c«ng đoµn ở c¸c cấp. Theo chế độ tµi chÝnh hiện hµnh, KPCĐ được trÝch theo tỷ lệ 2% trªn tổng số tiền lương phải trả cho người lao động vµ doanh nghiệp phải chịu toµn bộ ( tÝnh vµo chi phÝ sản xuất kinh doanh ).
1.1.4.5. Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) : (bắt đầu thực hiện từ ngµy 01/01/2009)
Bảo hiểm thất nghiệp lµ một loại quỹ do cơ quan Bảo hiểm x· hội quản lý dùng để chi trả cho người lao động trong thời gian thất nghiệp. Bảo hiểm thất nghiệp bao gồm c¸c chế độ trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề, trợ cấp t×m việc lµm. §èi tîng vµ møc ®ãng BHTN :
1. Người lao động lµ c«ng d©n Việt Nam lµm việc theo hợp đồng lao động kh«ng x¸c định thời hạn hoặc x¸c định thời hạn từ 12 th¸ng đến 36 th¸ng. Người lao động đãng 1% trªn tiền lương tiền c«ng đãng BHTN, doanh nghiệp khấu trừ lương người lao động.
2. Người sử dụng lao động trÝch 1% trªn tiền lương tiền c«ng đãng bảo hiểm thất nghiệp tÝnh vµo chi phÝ của Doanh nghiệp.
3. Nhµ nước hỗ trợ từ ng©n s¸ch 1% mỗi năm chuyển một lần cho cơ quan quản lý.
Điều kiện hưởng bảo hiểm thất nghiệp lµ người lao động đ· đãng bảo hiểm đủ 12 th¸ng trở lªn trong thời gian 24 th¸ng trước khi thất nghiệp đ· đăng ký thất nghiệp với tổ chức bảo hiểm x· hội vµ chưa t×m được việc lµm sau 15 ngµy kể từ ngµy đăng ký thất nghiệp.
1.2. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng
HiÖn nay ë níc ta tiÒn l¬ng c¬ b¶n ®îc ¸p dông réng r·i, cã 2 h×nh thøc ®ã lµ:
+ Tr¶ l¬ng theo thêi gian
+ Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm.
1.2.1.Tr¶ l¬ng theo thêi gian
§©y lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng c¨n cø vµo thêi gian lao ®éng, l¬ng cÊp bËc ®Ó tÝnh l¬ng cho c«ng nh©n viªn. H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông chñ yÕu cho c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc, qu¶n lý, y tÕ gi¸o dôc, s¶n xuÊt trªn d©y chuyÒn tù ®éng, trong ®ã cã 2 lo¹i:
Tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n.
Tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng.
+ Tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: ®©y lµ sè tiÒn tr¶ cho ngêi lao ®éng c¨n cø vµo bËc l¬ng vµ thêi gian thùc tÕ lµm viÖc kh«ng xÐt ®Õn th¸i ®é vµ kÕt qu¶ lao ®éng.
- L¬ng th¸ng: ¸p dông ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm ë bé phËn gi¸n tiÕp.
Møc l¬ng = L¬ng c¬ b¶n + Phô cÊp (nÕu cã)
- L¬ng ngµy: ®èi tîng ¸p dông chñ yÕu nh l¬ng th¸ng khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ®i lµm ®Òu.
Møcl¬ng = l¬ng th¸ng: 26 ngµy * sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ
+ Tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng: thùc chÊt cña chÕ ®é nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a viÖc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n vµ tiÒn thëng khi c«ng nh©n vît møc nh÷ng chØ tiªu sè lîng vµ chÊt lîng ®· quy ®Þnh.
H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông cho c«ng nh©n phô (c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu chØnh thiÕt bÞ) hoÆc c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc ë nh÷ng n¬i cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸, c«ng viÖc tuyÖt ®èi ph¶i ®¶m b¶o chÊt lîng.
Møc l¬ng = L¬ng tÝnh theo thêi gian gi¶n ®¬n + TiÒn thëng
H×nh thøc nµy cã nhiÒu u ®iÓm h¬n h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n, võa ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o võa khuyÕn khÝch ®îc ngêi lao ®éng cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc. Nhng viÖc x¸c ®Þnh tiÒn l¬ng bao nhiªu lµ hîp lý rÊt khã kh¨n. V× vËy nã cha ®¶m b¶o ph©n phèi theo lao ®éng.
1.2.2. Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm:
TiÒn l¬ng tr¶ theo s¶n phÈm lµ mét h×nh thøc l¬ng c¬ b¶n ®ang ¸p dông trong khu vùc s¶n xuÊt vËt chÊt hiÖn nay, tiÒn l¬ng mµ c«ng nh©n nhËn ®îc phô thuéc vµo ®¬n gi¸ ®Ó hoµn thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cã nhiÒu u ®iÓm h¬n so víi h×nh thøc tr¶ l¬ng tÝnh theo thêi gian.
Tr¶ l¬ng theo s¶n ph¶m cã nh÷ng t¸c dông sau:
Qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c tr¶ l¬ng theo sè lîng, chÊt lîng lao ®éng g¾n víi thu nhËp vÒ tiÒn l¬ng víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña mçi c«ng nh©n.do ®ã kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng.
KhuyÕn khÝch c«ng nh©n ra søc häc tËp v¨n ho¸ kü thuËt nghiÖp vô, ra søc ph¸t huy s¸ng t¹o, c¶i tiÕn kü thuËt c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p lao ®éng, sö dông tèt m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, gãp phÇn thóc ®Èy c¶i tiÕn qu¶n lý doanh nghiÖp nhÊt lµ c«ng t¸c lao ®éng vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kÕ ho¹ch cô thÓ.
Khi mét doanh nghiÖp bè trÝ lao ®éng cha hîp lý, viÖc cung øng vËt t kh«ng kÞp thêi sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng nh n¨ng suÊt lao ®éng thÊp kÐm dÉn ®Õn thu nhËp cña ngêi lao ®éng gi¶m. Do quyÒn lîi thiÕt thùc bÞ ¶nh hëng mµ ngêi c«ng nh©n sÏ kiÕn nghÞ, ®Ò nghÞ bé m¸y qu¶n lý c¶i tiÕn l¹i nh÷ng bÊt hîp lý hoÆc tù hä t×m ra biÖn ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt.Tuy nhiªn ®Ó ph¸t
huy ®Çy ®ñ t¸c dông cña c«ng t¸c tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau ®©y:
+ Ph¶i x©y dùng ®îc ®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng chÝnh x¸c.
+ Tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng ph¶i t¬ng ®èi hîp lý vµ æn ®Þnh. §ång thêi tæ chøc phôc vô tèt n¬i lµm viÖc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi lao ®éng trong ca lµm viÖc ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
+ Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm, tr¸nh lµm bõa, lµm Èu, ch¹y theo sè lîng.
+ Bè trÝ c«ng nh©n vµo nh÷ng c«ng viÖc phï hîp víi bËc thî cña hä.
Cã c¸c chÕ ®é tr¶ l¬ng sau:
*) ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n: c¸ch tr¶ l¬ng nµy ®îc ¸p dông réng r·i ®èi víi ngêi c«ng nh©n viªn trùc tiÕp s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn quy tr×nh lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n mang tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi, cã thÓ quy ®Þnh møc kiÓm tra vµ nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch riªng biÖt. §¬n gi¸ tiÒn l¬ng cña c¸ch tr¶ l¬ng nµy lµ cè ®Þnh vµ tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
L = §G x Q
Trong ®ã: §G: ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng.
Q: møc s¶n lîng thùc tÕ.
+ ¦u ®iÓm: lµ mèi quan hÖ gi÷a tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n nhËn ®îc vµ kÕt qu¶ lao ®éng thÓ hiÖn râ rµng ngêi lao ®éng x¸c ®Þnh ngay ®îc tiÒn l¬ng cña m×nh, do quan t©m ®Õn n¨ng suÊt, chÊt lîng s¶n phÈm cña hä.
+ Nhîc ®iÓm: lµ ngêi c«ng nh©n Ýt quan t©m ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm, tinh thÇn tËp thÓ t¬ng trî lÉn nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kÐm, hay cã t×nh tr¹ng dÊu nghÒ, dÊu kinh nghiÖm.
*) ChÕ ®é tr¶ l¬ng kho¸n: ®îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc nÕu giao chi tiÕt bé phËn sÏ kh«ng cã lîi b»ng giao toµn bé khèi lîng cho c«ng nh©n hoµn thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh.
ChÕ ®é l¬ng nµy sÏ ®îc ¸p dông trong x©y dùng c¬ b¶n vµ ¸p dông cho nh÷ng c«ng nh©n khi lµm viÖc ®ét xuÊt nh söa ch÷a, th¸o l¾p nhanh mét sè thiÕt bÞ ®Ó nhanh chãng ®a vµo s¶n xuÊt, ¸p dông cho c¸ nh©n vµ tËp thÓ.
+ ¦u ®iÓm: trong chÕ ®é tr¶ l¬ng nµy ngêi c«ng nh©n biÕt tríc ®îc khèi lîng tiÒn l¬ng mµ hä sÏ nhËn ®îc sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc vµ thêi gian thµnh c«ng ®îc giao. Do ®ã hä chñ ®éng trong viÖc s¾p xÕp tiÕn hµnh c«ng viÖc cña m×nh tõ ®ã tranh thñ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao cßn ®èi víi ngêi giao kho¸n th× yªn t©m vÒ khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh.
+ Nhîc ®iÓm: ®Ó ®¶m b¶o thêi gian hoµn thµnh dÔ g©y ra hiÖn tîng lµm bõa, lµm Èu kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng. Do vËy c«ng t¸c nghiÖm thu s¶n phÈm ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch chÆt chÏ.
1.3. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
1.3.1. Chøng tõ sö dông
§Ó h¹ch to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n trî cÊp, phô cÊp cho ngêi lao ®éng dùa vµo c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng. KÕ ho¹ch lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng cho tõng tæ, ®éi, ph©n xëng s¶n xuÊt, c¸c phßng ban. §ång thêi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ngêi lao ®éng.
C¸c kho¶n khÊu trõ ®îc lËp theo tõng ®¬n vÞ s¶n xuÊt, theo ®¬n vÞ hiÖn hµnh th× kÕ to¸n ®îc sö dông nh÷ng chøng tõ sau ®©y:
+ B¶ng chÊm c«ng MÉu sè 01. L§TL
+ B¶ng thanh to¸n l¬ng MÉu sè 02. L§TL
+ PhiÕu nghØ ®îc hëng BHXH MÉu sè 03. L§TL
+ B¶ng thanh to¸n BHXH MÉu sè 04. L§TL
+ B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng MÉu sè 05. L§TL
+ PhiÕu b¸o lµm thªm giê MÉu sè 07. L§TL
+ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n MÉu sè 09. L§TL
1.3.2. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cña ngêi lao ®éng, kÕ to¸n sö dông TK 334 , TK 338
TK 338 cã 7 TK cấp 2 :
+ TK 3381 : Tµi sản thừa chờ sử lý
+ TK 3382 : Kinh phÝ c«ng đoµn
+ TK 3383 : Bảo hiểm x· hội
+ TK 3384 : Bảo hiểm y tế
+ TK 3387 : Doanh thu cha thùc hiÖn
+ TK 3388 : Phải trả phải nộp kh¸c
+ TK 3389 : B¶o hiÓm thÊt nghiÖp
Ngoµi ra cßn sử dụng c¸c TK kh¸c như : TK 111, 112, 622, 641, 642
1.3.3. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng.
1.3.3.1. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n tiÒn l¬ng
- Hàng th¸ng tÝnh tiền lương phải trả cho c«ng nh©n viªn vµ ph©n bổ cho c¸c đối tượng.
Nợ TK 622 : Chi phÝ nh©n c«ng trực tiếp
Nợ TK 627 : Chi phÝ sản xuất chung
Nợ TK 641 : Chi phÝ b¸n hµng
Nợ TK 642 : Chi phÝ quản lý doanh nghiệp
Nợ TK 241 : X©y dựng cơ bản dở dang
Cã TK 334 : Phải trả c«ng nh©n viªn
- Số tiền thưởng phải trả cho c«ng nh©n viªn
Nợ TK 431 : Quĩ khen thưởng phóc lợi
Nợ TK 622, 627, 641, 642
Cã TK 334 : Phải trả c«ng nh©n viªn
- C¸c khoản phải trừ vµo lương của c«ng nh©n viªn
Nợ TK 334 : Phải trả c«ng nh©n