Kế toán xác định và phân tích kết quả hoạt động kinh doanh tại hệ thống cửa hàng xăng dầu của công ty xăng dầu An Giang

ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LĂNG TỐ TRÂN KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI HỆ THỐNG CỬA HÀNG XĂNG DẦU CỦA CÔNG TY XĂNG DẦU AN GIANG Chuyên ngành: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Long Xuyên, tháng 05 năm 2010 ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI HỆ THỐNG CỬA HÀNG XĂNG DẦU CỦA CÔNG TY XĂNG DẦU AN GIANG Chuyên ngành: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP SVTH: LĂNG TỐ TRÂN Lớp: DH7KT . MSSV: DKT 062 098 Người hướng dẫn: TRẦN THỊ KIM KHÔI Long Xuyên, tháng 05 năm 2010 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG Người hướng dẫn: Trần Thị Kim Khôi ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Người chấm, nhận xét 1: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Người chấm, nhận xét 2: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Khóa luận được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh, ngày tháng năm LỜI CẢM ƠN E E D D Những năm tháng trên giảng đường đại học là những năm tháng vô cùng quý báu và quan trọng đối với bản thân em. Ở đây, em đã nhận được sự giảng dạy, chỉ dẫn tận tâm, nhiệt tình của thầy cô, những kiến thức mà thầy cô đã truyền đạt sẽ là hành trang để em bước vào đời. Sau gần 04 tháng miệt mài nghiên cứu, em đã hoàn thành xong khóa luận tốt nghiệp của mình với đề tài “Kế toán xác định và phân tích kết quả hoạt động kinh doanh tại hệ thống cửa hàng xăng dầu của Công Ty Xăng Dầu An Giang”. Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, ngoài sự cố gắng của bản thân, em còn nhận được sự hướng dẫn tận tình của cô Trần Thị Kim Khôi, người đã trực tiếp hướng dẫn, luôn động viên và khích lệ em trong suốt thời gian nghiên cứu. Qua thời gian thực tập tại Công Ty Xăng Dầu An Giang em đã tích lũy được nhiều kiến thức, kinh nghiệm thực tế về công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh. Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của Ban lãnh đạo Công Ty và sự tận tịnh hướng dẫn, chỉ dạy của các cô, anh chị trong phòng kế toán, đặc biệt là cô Châu Thị Nở - Kế toán trưởng và anh Nguyễn Thành Hậu - Phó phòng kế toán phụ trách kế toán tổng hợp đã rất tận tình giúp đỡ, hướng dẫn em hoàn thành khóa luận của mình. Một lần nữa, xin gởi đến quý thầy cô, các cô chú, anh chị trong Công Ty những lời cảm ơn chân thành và lời chúc sức khỏe, thành công và hạnh phúc. TÓM TẮT E E D D Kế toán là một trong những công cụ quản lý kinh tế có hiệu quả trong hệ thống công cụ quản lý kinh tế. Nó có vai trò tích cực đối với việc quản lý vốn, tài sản, điều hành các hoạt động sản xuất kinh doanh ở từng doanh nghiệp và là nguồn cung cấp thông tin số liệu đáng tin cậy để Nhà nước điều hành, quản lý nền kinh tế, kiểm tra, kiểm soát hoạt động của các ngành, các khu vực. Với vai trò đó, kế toán đã và đang được các nhà quản lý quan tâm, nhất là trong việc xác định kết quả kinh doanh, nó giúp cho các nhà quản lý có thể đánh giá và đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn, kịp thời và phù hợp với doanh nghiệp mình và tình hình thực tiễn. Chính vì vậy, sự đổi mới và hoàn thiện không ngừng công tác kế toán đã trở thành một vấn đề rất quan trọng và hết sức cấp thiết. Công ty Xăng Dầu An Giang là một doanh nghiệp Nhà nước hạch toán độc lập, chuyên kinh doanh các mặt hàng xăng dầu và các sản phẩm hóa dầu. Công ty vừa thực hiện nhiện vụ chính trị là góp phần bình ổn thị trường xăng dầu trên địa bàn tỉnh, vừa đảm bảo hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững, trong đó, vai trò của các cửa hàng xăng dầu trực thuộc là rất quan trọng, là nền tảng, là trọng tâm để ổn định và phát triển. Để làm rõ vấn đề này, tôi đã chọn đề tài nghiên cứu cho khóa luận tốt nghiệp của mình là “Kế toán xác định và phân tích kết quả hoạt động kinh doanh tại hệ thống cửa hàng xăng dầu của Công Ty Xăng Dầu An Giang” với mục tiêu tìm hiểu, đánh giá quá trình xử lý, luân chuyển chứng từ, tổng hợp doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty và đề ra một số giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán và nâng cao hiệu quả kinh doanh. MỤC LỤC Trang DANH MỤC SƠ ĐỒ DANH MỤC BẢNG DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Chương I. TỔNG QUAN..................................................................................................... 1 1.1 Lý do chọn đề tài............................................................................................................ 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................................... 1 1.3 Phương pháp nghiên cứu................................................................................................ 2 1.4 Phạm vi nghiên cứu........................................................................................................ 2 Chương II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ................................................................................. 3 2.1 Tiêu thụ sản phẩm .......................................................................................................... 3 2.1.1 Khái niệm tiêu thụ sản phẩm............................................................................... 3 2.1.2 Ý nghĩa của việc tiêu thụ sản phẩm .................................................................... 3 2.1.3 Các phương thức tiêu thụ sản phẩm.................................................................... 3 2.2 Chi phí hoạt động kinh doanh ........................................................................................ 4 2.2.1 Khái niệm chi phí hoạt động kinh doanh ............................................................ 4 2.2.2 Ý nghĩa của chi phí hoạt động kinh doanh.......................................................... 4 2.2.3 Phân loại chi phí hoạt động kinh doanh.............................................................. 4 2.3 Xác định kết quả hoạt động kinh doanh......................................................................... 6 2.3.1 Khái niệm kết quả hoạt động kinh doanh............................................................ 6 2.3.1 Ý nghĩa của việc xác định kết quả hoạt động kinh doanh................................... 7 2.4 Kế toán doanh thu và chi phí hoạt động kinh doanh...................................................... 7 2.4.1 Kế toán doanh thu ............................................................................................... 7 2.4.1.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ................................. 7 2.4.1.2 Kế toán doanh thu bán hàng nội bộ..................................................... 10 2.4.1.3 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính................................................ 11 2.4.1.4 Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu................................................ 13 2.4.2 Kế toán chi phí hoạt động kinh doanh .............................................................. 16 2.4.2.1 Kế toán giá vốn hàng bán.................................................................... 16 2.4.2.2 Kế toán chi phí bán hàng..................................................................... 19 2.4.2.3 Kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp................................................. 20 2.4.2.4 Kế toán chi phí hoạt động tài chính .................................................... 22 2.4.2.5 Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp....................................... 23 2.5 Kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh .......................................................... 25 2.6 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ...................................................................... 26 2.6.1 Phân tích doanh thu........................................................................................... 26 2.6.1.1 Vai trò và ý nghĩa của việc phân tích doanh thu ................................. 26 2.6.1.2 Nội dung phân tích.............................................................................. 27 2.6.2 Phân tích chi phí................................................................................................ 27 2.6.2.1 Vai trò và ý nghĩa của việc phân tích chi phí...................................... 27 2.6.2.2 Nội dung phân tích chi phí .................................................................. 27 2.6.3 Phân tích lợi nhuận............................................................................................ 27 2.6.3.1 Vai trò và ý nghĩa của việc phân tích lợi nhuận.................................. 27 2.6.3.2 Nội dung phân tích.............................................................................. 28 Chương III. GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY XĂNG DẦU AN GIANG... 29 3.1 Vài nét sơ lược ............................................................................................................. 29 3.2 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển ................................................................... 29 3.2.1 Lịch sử hình thành............................................................................................. 29 3.2.2 Quá trình phát triển ........................................................................................... 29 3.3 Chức năng, mục tiêu kinh doanh.................................................................................. 30 3.3.1 Chức năng ......................................................................................................... 30 3.3.2 Mục tiêu kinh doanh ......................................................................................... 30 3.4 Cơ cấu tổ chức.............................................................................................................. 31 3.4.1 Bộ máy tổ chức công ty .................................................................................... 31 3.4.2 Chức năng và nhiệm vụ các phòng ban ............................................................ 32 3.5 Tình hình hoạt động của công ty trong năm 2008-2009 .............................................. 34 3.6 Tổ chức công tác kế toán ............................................................................................. 36 3.6.1 Tổ chức bộ máy kế toán .................................................................................... 36 3.6.2 Hình thức kế toán áp dụng ................................................................................ 36 Chương IV. KẾ TOÁN XÁC ĐỊNH VÀ PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI HỆ THỐNG CỬA HÀNG XĂNG DẦU CỦA CÔNG TY XĂNG DẦU AN GIANG................................................................................................................ 38 4.1 Vài nét về hệ thống cửa hàng xăng dầu của Công Ty Xăng Dầu An Giang................ 38 4.2 Kế toán doanh thu ........................................................................................................ 38 4.2.1 Kế toán doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ............................................. 38 4.2.2 Kế toán doanh thu hoạt động tài chính.............................................................. 44 4.3 Kế toán chi phí ............................................................................................................. 46 4.3.1 Kế toán giá vốn hàng bán.................................................................................. 46 4.3.2 Kế toán chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp .......................................... 49 4.3.3 Kế toán chi phí hoạt động tài chính .................................................................. 54 4.3.4 Kế toán chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp..................................................... 55 4.4 Kế toán xác định kết quả hoạt động kinh doanh .......................................................... 55 4.5 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ...................................................................... 57 4.5.1 Phân tích doanh thu........................................................................................... 57 4.5.1.1 Phân tích tình hình biến động DT xăng dầu năm 2008 – 2009........... 57 4.5.1.2 Phân tích kết cấu DT theo từng mặt hàng giai đoạn 2008-2009......... 58 4.5.1.3 Phân tích kết cấu DT theo phương thức BH giai đoạn 2008-2009 ..... 59 4.5.2 Phân tích chi phí................................................................................................ 60 4.5.2.1 Phân tích sự biến động giá vốn hàng bán năm 2008 – 2009............... 60 4.5.2.2 Phân tích chi phí bán hàng và QLDN giai đoạn 2008 – 2009 ............ 61 4.5.3 Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ........................................................... 62 4.5.3.1 Phân tích lãi gộp theo kết cấu từng mặt hàng ..................................... 62 4.5.3.2 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận.................................. 63 4.5.3.3 Phân tích các chỉ số tài chính liên quan đến lợi nhuận ....................... 64 Chương V. KẾT LUẬN ..................................................................................................... 66 5.1 Đánh giá ....................................................................................................................... 66 5.1.1 Tổ chức bộ máy quản lý.................................................................................... 66 5.1.2 Công tác kế toán................................................................................................ 66 5.1.3 Tình hình hoạt động kinh doanh của hệ thống CHXD ..................................... 67 5.2 Một số ý kiến................................................................................................................ 67 5.2.1 Tổ chức bộ máy quản lý.................................................................................... 67 5.2.2 Công tác kế toán................................................................................................ 68 5.2.3 Tình hình hoạt động kinh doanh của hệ thống CHXD ..................................... 68 5.3 Kết luận ........................................................................................................................ 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1. Phân loại chi phí .................................................................................................. 6 Sơ đồ 3.1. Cơ cấu tổ chức Công ty .................................................................................... 30 Sơ đồ 3.2. Sơ đồ tổ chức phòng Tài Chính-Kế Toán......................................................... 34 Sơ đồ 3.3. Sơ đồ trình tự ghi sổ theo hình thức kế toán trên máy vi tính .......................... 36 DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Bảng báo cáo KQHĐKD trong 2 năm 2008 - 2009 ........................................ 32 Bảng 4.1. Tình hình biến động DT xăng dầu giai đoạn 2008, 2009 ................................ 55 Bảng 4.2. Bảng kết cấu doanh thu theo từng mặt hàng.................................................... 56 Bảng 4.3. Bảng kết cấu doanh thu theo phương thức bán hàng....................................... 57 Bảng 4.4. Biến động giá vốn hàng bán theo từng mặt hàng năm 2008-2009 .................. 58 Bảng 4.5. Biến động chi phí BH&QLDN năm 2008-2009.............................................. 59 Bảng 4.6. Kết cấu lãi gộp theo từng mặt hàng ................................................................. 60 Bảng 4.7. Các nhân tố ảnh hưởng đến lợi nhuận bán hàng.............................................. 61 Bảng 4.8. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu ..................................................................... 62 Bảng 4.9. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản................................................................... 62 Bảng 4.10. Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu .......................................................... 63 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DN......................................................................Doanh nghiệp GTGT ............................................................... Giá trị gia tăng KPCĐ ........................................................Kinh phí công đoàn KQKD .......................................................Kết quả kinh doanh BH&QLDN.......................Bán hàng & Quản lý doanh nghiệp TNDN................................................. Thu nhập doanh nghiệp TSCĐ ...............................................................Tài sản cố định UBND ...........................................................Ủy ban nhân dân CHXD ....................................................... Cửa hàng xăng dầu Tcty .....................................................................Tổng công ty CTXD...........................................................Công ty xăng dầu NSNN......................................................Ngân sách Nhà nước TTS........................................................................Tổng tài sản DT ............................................................................Doanh thu DTT................................................................Doanh thu thuần VCSH ..............................................................Vốn chủ sở hữu VLXD...........................................................Vật liệu xây dựng Kế toán xác định và phân tích KQHĐKD tại hệ thống cửa hàng xăng dầu của cty XDAG Chương I. TỔNG QUAN E E D D 1.1 Lý do chọn đề tài Kinh tế Việt Nam đang ngày càng hội nhập đã mang đến không ít cơ hội cũng như thách thức cho các doanh nghiệp. Trong tình hình đó, doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì điều kiện tiên quyết là phải hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả. Có nhiều chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp, tuy nhiên, chỉ tiêu thường được các nhà quản trị sử dụng để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh là doanh thu và sự kiểm soát chi phí hoạt động kinh doanh. Để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải tốn chi phí mua sắm các yếu tố đầu vào cho nên chi phí luôn là mối quan tâm hàng đầu của các nhà quản trị. Các nhà quản trị luôn tìm cách để kiểm soát chi phí tốt nhất, làm sao