Khóa luận Chiến lược phát triển kinh tế - Xã hội huyện Bạch long vĩ đến năm 2030

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ISO 90 ISO 9001:2015 ĐẶNG VĂN TIẾN LUẬN VĂN THẠC SĨ CHUYÊN NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH Hải Phòng - 2018 i BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ĐẶNG VĂN TIẾN CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN BẠCH LONG VĨ ĐẾN NĂM 2030 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH MÃ SỐ: 60 34 01 02 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN THỊ HOÀNG ĐAN ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự của cá nhân, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Hoàng Đan Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này trung thực và chưa từng được công bố dưới bất kỳ hình thức nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình. Hải Phòng, ngày .... tháng . năm 2019 Học viên Đặng Văn Tiến iii LỜI CẢM ƠN Luận văn tốt nghiệp được hoàn thành tại trường Đại học Dân lập Hải Phòng. Có được bản luận văn tốt nghiệp này em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới trường đại học Dân lập Hải Phòng, đặc biệt là TS. Nguyễn Thị Hoàng Đan đã trực tiếp hướng dẫn, dìu dắt em với những chỉ dẫn khoa học quý giá trong suốt quá trình triển khai, nghiên cứu và hoàn thành đề tài “Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Bạch Long Vĩ đến năm 2030” Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy truyền đạt những kiến thức khoa học chuyên ngành Quản trị kinh doanh cho bản thân em trong suốt hai năm học qua. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn các đơn vị và cá nhân đã hết lòng quan tâm giúp đỡ, rất mong được sự đóng góp quý báu của các thầy cô để em có thể hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày .... tháng năm 2019 Học viên Đặng Văn Tiến iv MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC VÀ CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI ĐỊA PHƯƠNG ................................................ 8 1.1. Khái niệm chiến lược ................................................................................................ 8 1.1.1. Chiến lược là gì ...................................................................................................... 8 1.1.2. Vai trò của chiến lược ............................................................................................ 9 1.1.3. Những đặc trưng cơ bản của chiến lược ................................................................ 10 1.2. Khái niệm chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ................................... 10 1.2.1. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương là gì.......................................... 10 1.2.2. Sự cần thiết phải xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ...... 12 1.3. Quy trình xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ............................................................................................................................. 13 1.3.1. Phân tích môi trường bên ngoài địa phương ......................................................... 14 1.3.1.1. Về tự nhiên (vị trí địa lý, khí hậu) ....................................................................... 14 1.3.1.2. Về chính trị.......................................................................................................... 16 1.3.1.3. Về kinh tế ............................................................................................................ 18 1.3.1.4. Về văn hóa xã hội ............................................................................................... 19 1.3.1.5. Về khoa học công nghệ ...................................................................................... 20 1.3.1.6. Về hội nhập quốc tế ............................................................................................ 20 1.3.2. Phân tích môi trường bên trong địa phương .......................................................... 21 1.3.2.1. Về tự nhiên .......................................................................................................... 22 1.3.2.2. Về tổ chức, nhân sự ............................................................................................ 23 1.3.2.4. Về kinh tế ............................................................................................................ 24 1.3.2.5. Về văn hóa xã hội ............................................................................................... 25 1.3.2.6.Về áp dụng khoa học công nghệ.......................................................................... 26 1.3.3. Nhận dạng các phương án chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ....... 27 1.3.4. Phân tích, dự báo những tác động của môi trường bên ngoài, môi trường bên trong đến phát triển kinh tế – xã hội của địa phương....................................................... 30 1.3.5. Xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội địa phương ..................... 30 1.3.6. Đề xuất chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ..................................... 31 v 1.3.7. Giải pháp tổ chức thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ..... 31 1.3.8. Đánh giá, điều chỉnh quá trình thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội địa phương ....................................................................................................................... 32 Tiểu kết chương 1 ............................................................................................................ 32 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH CÁC CĂN CỨ XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN BẠCH LONG VĨ ĐẾN NĂM 2030 ................................................................................................................................. 33 2.1. Giới thiệu chung về huyện Bạch Long Vĩ ................................................................ 33 Hình 2.1. Huyện đảo Bạch Long Vĩ. ............................................................................... 33 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển............................................................................. 34 2.1.2. Điều kiện tự nhiên .................................................................................................. 36 2.2. Phân tích môi trường bên ngoài huyện Bạch Long Vĩ ........................................... 37 2.2.1. Về tự nhiên ............................................................................................................. 37 2.2.1.1. Vị trí địa lý đối với phát triển kinh tế – xã hội huyện Bạch Long Vĩ ................. 37 2.2.1.2. Khí hậu đối với phát triển kinh tế – xã hội huyện Bạch Long Vĩ ....................... 39 2.2.1.3. Hệ sinh thái vùng biển Bạch Long Vĩ ................................................................ 41 2.2.2. Về chính trị ............................................................................................................ 43 2.2.2.1. Đối với đường lối, quan điểm, cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước... 43 2.2.2.2. Đối với tình hình chính trị trong nước và quốc tế: .............................................. 45 2.2.3. Về kinh tế ............................................................................................................... 46 2.2.4. Về văn hóa xã hội .................................................................................................. 48 2.2.5. Về khoa học công nghệ ......................................................................................... 49 2.3. Phân tích môi trường bên trong huyện Bạch Long Vĩ ........................................ 50 2.3.1. Về tự nhiên (đất đai, nước, hệ sinh thái) ................................................................ 50 2.3.1.1. Đất đai trên đảo: .................................................................................................. 50 2.3.1.2. Nguồn nước ngọt trên đảo: ................................................................................. 51 2.3.1.3. Hệ sinh thái đảo Bạch Long Vĩ: ......................................................................... 53 2.3.2. Về tổ chức, nhân sự ............................................................................................... 54 2.3.3. Về cơ sở hạ tầng kỹ thuật ....................................................................................... 59 2.3.4. Về phát triển kinh tế ............................................................................................... 64 2.3.4.1. Kết quả thực hiện các chỉ tiêu nhiệm vụ phát triển kinh tế ................................. 64 2.3.4.2. Cơ cấu giá trị SX các nhóm ngành của huyện .................................................... 76 vi 2.3.4.3. Kết quả thực hiện nguồn vốn huy động cho phát triển kinh tế – xã hội ............. 78 2.3.4.4. Kết quả thu, chi ngân sách .................................................................................. 80 2.3.5. Về văn hóa xã hội .................................................................................................. 81 2.3.5.1. Về dân cư và tỷ lệ lao động................................................................................. 81 2.3.5.3. Về y tế ................................................................................................................. 85 2.3.5.4. Về hóa văn nghệ, thể dục thể thao ...................................................................... 87 2.3.5.5. Về văn hóa tâm linh, tín ngưỡng, tôn giáo.......................................................... 87 2.3.6. Về áp dụng khoa học công nghệ............................................................................ 88 2.3.7. Về quốc phòng, an ninh ......................................................................................... 89 Tiểu kết chương 2 ............................................................................................................ 91 CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI HUYỆN BẠCH LONG VĨ ĐẾN NĂM 2030 ............................................................. 92 3.1. Nhận dạng các phương án chiến lược phát triển kinh tế - xã hội cho huyện Bạch Long Vĩ ............................................................................................................................ 92 3.1.1. Ma trận SWOT các căn cứ chiến lược phát triển của huyện Bạch Long Vĩ ........ 92 3.1.2. Nhận dạng các phương án chiến lược phát triển cho huyện đảo Bạch Long Vĩ ... 98 3.2. Phân tích, dự báo những tác động của môi trường bên ngoài, môi trường bên trong đến phát triển kinh tế – xã hội huyện Bạch Long Vĩ.............................................. 103 3.2.1. Phân tích, dự báo những tác động của môi trường bên ngoài đến phát triển kinh tế – xã hội huyện Bạch Long Vĩ ...................................................................................... 103 3.2.1.1. Về yếu tố tự nhiên ............................................................................................... 103 3.2.1.2. Về chính trị.......................................................................................................... 104 3.2.1.3. Về kinh tế ............................................................................................................ 105 3.2.1.4. Về văn hóa xã hội ............................................................................................... 106 3.2.1.5. Về khoa học công nghệ ...................................................................................... 106 3.2.1.6. Về hội nhập quốc tế ............................................................................................ 106 3.2.2. Phân tích, dự báo những tác động của môi trường bên trong đến phát triển kinh tế – xã hội huyện Bạch Long Vĩ ...................................................................................... 106 3.2.2.1. Dự báo về yếu tố tự nhiên ................................................................................... 106 3.2.2.2. Dự báo về tổ chức nhân sự: ................................................................................ 109 3.2.2.4. Dự báo về kinh tế: ............................................................................................... 110 3.2.2.4.1. Dự báo nhóm ngành công nghiệp – xây dựng:................................................ 111 vii 3.2.2.4.3. Dự báo nhóm ngành thương mại – dịch vụ: .................................................... 113 3.2.2.4.4. Dự báo về nguồn vốn:...................................................................................... 114 3.2.2.4.5. Dự báo về thu chi ngân sách ............................................................................ 116 3.2.2.5. Dự báo về văn hóa xã hội .................................................................................. 116 3.2.2.5.1. Dự báo về dân số và lao động .......................................................................... 116 3.2.2.5.2. Dự báo về giáo dục – đào tạo........................................................................... 117 3.2.2.5.3. Dự báo về y tế .................................................................................................. 117 3.2.2.5.4. Dự báo về văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao ............................................... 117 3.2.2.6. Dự báo về khoa học công nghệ: ......................................................................... 117 3.3. Xác định tầm nhìn, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Bạch Long Vĩ đến năm 2030 ......................................................................................................................... 118 3.3.1. Tầm nhìn: ............................................................................................................... 118 Đến năm 2030, Bạch Long Vĩ cơ bản phát triển du lịch theo hướng bền vững. .......... 118 3.3.2. Mục tiêu: ................................................................................................................ 118 3.3.2.1. Mục tiêu tổng quát .............................................................................................. 118 3.3.2.2. Mục tiêu cụ thể.................................................................................................... 119 3.3.3. Chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện đảo: ....................................................... 120 3.4. Đề xuất chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Bạch Long Vĩ đến năm 2030 121 3.5. Giải pháp tổ chức thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Bạch Long Vĩ đến năm 2030 .................................................................................................... 121 3.5.1. Giai đoạn 1 (từ năm 2018 - 2020).......................................................................... 122 3.5.1.1. Giải pháp về tổ chức nhân sự .............................................................................. 122 3.5.1.2. Giải pháp về cơ sở hạ tầng kỹ thuật .................................................................... 123 3.5.1.3. Giải pháp về phát triển kinh tế ............................................................................ 126 3.5.1.4. Giải pháp về bảo vệ môi trường ......................................................................... 128 3.5.1.5. Giải pháp về khoa học công nghệ ....................................................................... 131 3.5.2. Giai đoạn 2 (từ năm 2021 - 2025).......................................................................... 132 3.5.2.1. Giải pháp về tổ chức nhân sự .............................................................................. 132 3.5.2.2. Giải pháp về phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật .................................................... 132 3.5.2.3. Giải pháp về phát triển kinh tế ............................................................................ 135 3.5.2.4. Giải pháp về y tế ................................................................................................. 136 3.5.2.5. Giải pháp về khoa học công nghệ ....................................................................... 136 viii 3.5.3. Giai đoạn 3 (từ năm 2026 - 2030).......................................................................... 137 3.5.3.1. Giải pháp về phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật .................................................... 137 3.5.3.2. Giải pháp về phát triển kinh tế ............................................................................ 139 3.5.3.3. Giải pháp về khoa học công nghệ ....................................................................... 139 3.5.3.4. Giải pháp về phát triển văn hóa xã hội................................................................ 140 3.6. Đánh giá, điều chỉnh quá trình thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội huyện Bạch Long Vĩ đến năm 2030 ................................................................................ 142 3.7. Các kiến nghị đối với Trung ương, thành phố .......................................................... 142 Tiểu kết chương 3 .......................................................................................................... 144 KẾT LUẬN .................................................................................................................... 145 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 147 ix DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Thống kê số lượng các cơn bão ảnh hưởng trực tiếp đến Bạch Long Vĩ........... 40 Bảng 2.2. Cơ cấu đất đai tại đảo Bạch Long Vĩ năm 2017 ..................................................... 50 Bảng 2.3. Khai thác nước ngầm qua các năm trên đảo Bạch Long Vĩ ................................ 53 Bảng 2.4. Thống kê số lượng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động cơ quan Huyện ủy, HĐND, UBND, MTTQ và các đoàn thể huyện .................................................... 57 Bảng 2.5. Một số dự án, công trình hiện đang triển khai tại đảo ........................................... 61 Bảng 2.6. Giá trị sản xuất các nhóm ngành giai đoạn 2010-2017 .......................................... 64 Bảng 2.7. Sản lượng nông nghiệp – thủy sản của huyện ......................................................... 67 Bảng 2.9. Số lượng tàu, lượng người vào đảo; số lượng hàng hóa bốc xếp qua cảng 71 Bảng 2.10. Số liệu cung cấp xăng dầu, nước ngọt .................................................................... 73 Bảng 2.11. Số lượng khách ra nghỉ dưỡng và giao lưu tại đảo Bạch Long Vĩ..................... 75 Bảng 2.12. Cơ cấu giá trị SX các nhóm ngành của huyện ..................................................... 76 Biểu đồ 2.4. Cơ cấu giá trị SX các nhóm ngành của huyện ................................................... 77 Bảng 2.13. Chỉ tiêu cơ cấu giá trị SX và kết quả thực hiện .................................................... 78 Bảng 2.14. Nguồn vốn đầu tư ...................................................................................................... 78 Bảng 2.15. Thu, chi ngân sách của huyện ................................................................................. 80 Bảng 2.16. Kết quả thực hiện một số chỉ về xã hội của huyện năm 2017 ............................. 81 Bảng 2.17. Dân số và tỷ lệ độ tuổi lao động tại huyện đảo ..................................................... 81 Biểu đồ 2.6. Số lượng các cháu học sinh mầm non và tiểu học qua các năm....................... 84 Bảng 2.19. Số lượng bệnh nhân được khám chữa bệnh tại đảo ............................................ 85