Khóa luận Đánh giá hiệu quả kinh tế chăn nuôi gà thịt trên địa bàn thị xã Hương thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ----- ----- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ CHĂN NUÔI GÀ THỊT TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HƯƠNG THỦY, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ NGUYỄN VĂN TUẤN Huế, tháng 5 năm 2015 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ----- ----- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ CHĂN NUÔI GÀ THỊT TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HƯƠNG THỦY, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Văn Tuấn PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn Lớp: K45 KTNN Niên khóa: 2011 – 2015 Huế, tháng 5 năm 2015 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Lời Cảm Ơn Để hoàn thành tốt khóa luận này trước tiên tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, Ban chủ nhiệm khoa Kinh tế và phát triển, cảm ơn các thầy cô đã truyền đạt cho tôi những kiến thức quý báu trong suốt quá trình học tập và rèn luyện tại trường Đại học Kinh tế Huế. Tôi đặc biệt chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực tập để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn các chú, cô, anh, chị trong phòng Kinh tế thị xã Hương Thủy, phòng Quản lí đô thị thị xã Hương Thủy, cùng toàn thể các chú, cô, anh, chị trong UBND và người dân ở các xã/ phường đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong khoảng thời gian thực tập, điều tra và nghiên cứu tại địa phương. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè tôi đã TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế động viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu để tôi hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Do kiến thức và kinh nghiệm của bản thân còn nhiều hạn chế nên đề tài không tránh khỏi những sai sót, kính mong quý thầy cô giáo đóng góp ý kiến để khoá luận được hoàn chỉnh hơn. Xin chân thành cảm ơn! Huế, tháng 05/2015 Sinh viên thực hiện Nguyễn Văn Tuấn TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn ii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................ i MỤC LỤC ............................................................................................................. ii DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT ................................................. iv DANH MỤC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ ...................................................................... v DANH MỤC BẢNG BIỂU ................................................................................. vi TÓM TẮT NGHIÊN CỨU................................................................................ vii PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài............................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................. 2 4. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 3 5. Các kết quả nghiên cứu đạt được ................................................................... 3 PHẦN II. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................... 5 CHƯƠNG I: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU................ 5 1.1. Cơ sở lý luận ............................................................................................... 5 1.1.1. Những vấn đề lý luận chung về hiệu quả kinh tế................................. 5 1.1.1.1. Khái niệm và ý nghĩa của hiệu quả kinh tế ................................... 5 1.1.1.2. Phương pháp xác định và bản chất của hiệu quả kinh tế .............. 7 1.1.2. Vai trò của chăn nuôi nói chung và chăn nuôi gà nói riêng trong phát triển kinh tế...................................................................................................... 8 1.1.2.1.Vai trò của ngành chăn nuôi .......................................................... 8 1.1.2.2. Vai trò của chăn nuôi gà trong phát triển kinh tế.......................... 9 1.1.3. Yêu cầu kỹ thuật nuôi một số giống gà thịt chủ yếu tại địa phương . 10 1.1.4.Đặc điểm kinh tế- kỹ thuật của một số giống gà thịt .......................... 13 1.2. Cơ sở thực tiễn .......................................................................................... 16 1.2.1. Tình hình chăn nuôi gà trên thế giới .................................................. 16 1.2.2. Tình hình chăn nuôi gà trong nước .................................................... 17 1.3. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá .................................................................. 18 1.4. Nhóm chỉ tiêu đánh giá kết quả và hiệu quả kinh tế ................................. 19 CHƯƠNG 2: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KINH TẾ CHĂN NUÔI GÀ THỊT TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ HƯƠNG THỦY..................................................... 20 2.1. Tình hình cơ bản của thị xã Hương Thủy ................................................. 20 2.1.1. Đặc điểm tự nhiên .............................................................................. 20 2.1.1.1. Vị trí địa lý và địa hình ............................................................... 20 2.1.1.2. Khí hậu, thủy văn ........................................................................ 21 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI H T Ế H UẾ Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn iii 2.1.2. Điều kiện kinh tế xã hội ..................................................................... 22 2.1.2.1. Tình hình phát triển kinh tế......................................................... 22 2.1.2.2. Tình hình dân số và lao động của thị xã Hương Thủy................ 24 2.1.2.3. Tình hình sử dụng đất của thị xã Hương Thủy ........................... 25 2.1.2.4. Điều kiện cơ sở hạ tầng của thị xã Hương Thủy......................... 26 2.1.3. Đánh giá tình hình cơ bản của thị xã Hương Thủy............................ 27 2.1.3.1. Thuận lợi ..................................................................................... 27 2.1.3.2. Khó khăn ..................................................................................... 27 2.2. Tình hình chăn nuôi gà thịt của thị xã Hương Thủy ................................. 28 2.3. Đặc điểm của nông hộ điều tra.................................................................. 29 2.3.1. Năng lực của hộ nuôi gà thịt .............................................................. 29 2.3.2. Tình hình sử dụng đất của các nông hộ điều tra ................................ 32 2.3.3. Tình hình sử dụng nguồn vốn của hộ điều tra.................................... 33 2.4. Tình hình đầu tư cho chăn nuôi gà thịt của hộ.......................................... 34 2.4.1. Tình hình đầu tư cho chăn nuôi gà thịt của hộ vào vụ 1 ................... 34 2.4.2. Tình hình đầu tư cho chăn nuôi gà thịt của hộ vào vụ 2 ................... 37 2.5. Kết quả và hiệu quả chăn nuôi gà thịt của các hộ điều tra........................ 39 2.5.1. Kết quả và hiệu quả chăn nuôi gà thịt theo phương thức chăn nuôi.. 39 2.6. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt........... 42 2.6.1. Ảnh hưởng của kinh nghiệm chăn nuôi đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt............................................................................................................ 42 2.6.2. Ảnh hưởng của chi phí sản xuất trực tiếp đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt............................................................................................................ 45 2.8. Thị trường đầu vào và đầu ra của hoạt động chăn nuôi gà thịt ở thị xã Hương Thủy ..................................................................................................... 48 2.8.1. Thị trường đầu vào............................................................................. 48 2.8.2. Thị trường đầu ra................................................................................ 49 CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP .............................................. 52 3.1. Định hướng phát triển ............................................................................... 52 3.2. Mục tiêu phát triển .................................................................................... 52 3.2.1. Mục tiêu chung................................................................................... 52 3.2.2. Mục tiêu cụ thể................................................................................... 52 3.3. Những giải pháp chủ yếu phát triển chăn nuôi gà thịt ở thị xã Hương Thủy .......................................................................................................................... 53 3.3.1. Xây dựng các cơ sở cung cấp giống, thức ăn có chất lượng, ổn định. ...................................................................................................................... 53 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn iv 3.3.3. Giải pháp về chính sách ..................................................................... 55 3.3.4. Nâng cao năng lực của hộ chăn nuôi ................................................. 56 3.3.5. Thị trường tiêu thụ ............................................................................. 56 PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ........................................................... 57 1. KẾT LUẬN.................................................................................................. 58 2. KIẾN NGHỊ ................................................................................................. 59 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 61 PHIẾU ĐIỀU TRA TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn v DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ---------- CN Công nghiệp BN Bán công nghiệp FAO Tổ chức Nông Lương Liên hiệp quốc ĐB Đồng bằng TD & MNPB Trung du và miền núi phía Bắc BTB & DHMT Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung VA Giá trị gia tăng GO Tổng giá trị sản xuất MI Thu nhập hỗn hợp C Chi phí sản xuất TT Chi phí sản xuất trực tiếp CPTC Chi phí tự có TSCĐ Tài sản cố định NB Lợi nhuận kinh tế ròng BQ Bình quân KH Kế hoạch TTCN Tiểu thủ công nghiệp ĐVT Đơn vị tính TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn vi DANH MỤC SƠ ĐỒ VÀ ĐỒ THỊ Sơ đồ 1: Kênh tiêu thụ sản phẩm gà thịt .............................................................. 51 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Các nước có sản lượng thịt gà lớn trên thế giới ..................................... 16 Bảng 2: Tình hình chăn nuôi gia cầm trong nước................................................ 18 Bảng 3: Tình hình dân số và lao động của thị xã Hương Thủy năm 2014 .......... 24 Bảng 4: Tình hình sử dụng đất của thị xã Hương Thủy năm 2014...................... 25 Bảng 5: Tình hình chăn nuôi gà của thị xã Hương Thủy..................................... 28 Bảng 6: Một số đặc điểm của hộ nuôi gà thịt ....................................................... 30 Bảng 7: Một số chỉ tiêu về tình hình nuôi gà thịt của hộ điều tra ........................ 31 Bảng 8: Tình hình sử dụng đất đai của các hộ điều tra ........................................ 32 Bảng 9 : Tình hình sử dụng nguồn vốn của hộ điều tra ....................................... 33 Bảng 10: Chi phí sản xuất và cơ cấu chi phí sản xuất của hộ điều tra trong vụ 1 36 Bảng 11 : Chi phí sản xuất và cơ cấu chi phí sản xuất của hộ điều tra trong vụ 2 .............................................................................................................................. 38 Bảng 12: Kết quả chăn nuôi gà thịt của các hộ điều tra theo phương thức chăn nuôi .............................................................................................................................. 40 Bảng 13: Hiệu quả chăn nuôi gà thịt của các hộ điều tra..................................... 41 .............................................................................................................................. 41 Bảng 14: Ảnh hưởng của kinh nghiệm nuôi đến kết quả và hiệu quả nuôi gà thịt ..... 43 Bảng 15 : Ảnh hưởng của chi phí sản xuất trực tiếp đến kết quả và hiệu quả chăn nuôi gà thịt............................................................................................................ 47 Bảng 16: Đánh giá của hộ nuôi gà thịt về khả năng tiếp cận các đầu vào.......... 48 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn viii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Ngày nay trong phạm vi xã hội và gia đình, chăn nuôi gà đã thực sự là một ngành sinh lợi. Trong điều kiện nền kinh tế chưa phát triển của nước ta, việc chăn nuôi gà còn có ý nghĩa góp phần cân bằng trong cơ cấu kinh tế, tránh việc nông dân chỉ độc canh cây lúa hoặc một số cây trồng khác. Tại thị xã Hương Thủy, hoạt động chăn nuôi gà rất phổ biến do hiệu quả kinh tế mà nó mang lại. Hiện nay trên địa bàn ngoài hình thức nuôi gà công nghiệp, nhốt hoàn toàn tồn tại từ bấy lâu nay thì hình thức nuôi bán công nghiệp (bán chăn thả) đã xuất hiện ở một số xã, phường của thị xã. Tuy nhiên sự biến đổi thất thường của thời tiết, giá cả đầu ra, đầu vào biến động thất thường, công tác phòng trừ dịch bệnh hạn chế đã ảnh hưởng đến kết quả chăn nuôi, khiến cho đời sống của các hộ chăn nuôi gặp không ít khó khăn. Đồng thời trong cả hai hình thức vẫn mang những tồn tại và khó khăn nhất định như tình trạng chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún, hiệu quả thấp vẫn còn phỗ biến. Thêm vào đó, người chăn nuôi lại đang thiếu vốn sản xuất, thiếu kinh nghiệm nuôi và thiếu đất đai để mở rộng quy mô nuôi. Vấn đề cần giải quyết ở đây là phương thức chăn nuôi nào mang lại hiệu quả cao hơn, và vùng nào nhóm hộ chăn nuôi nào mang lai hiệu quả kinh tế cao. Do đó, việc nghiên cứu phát triển, đánh giá hiệu quả kinh tế, phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới phát triển chăn nuôi gà là rất cần thiết. Chính vì vậy, chúng tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Đánh giá hiệu quả kinh tế chăn nuôi gà thịt trên địa bàn thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế”. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn 1 PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện vẫn được coi là vấn đề then chốt, quyết định sự thành công của quá trình phát triển kinh tế - xã hội nói chung và công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa nói riêng của nhiều quốc gia. Đặc biệt với Việt Nam, một nước đang phát triển thì nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ bản giữ vai trò lớn trong phát triển kinh tế, nông nghiệp có vai trò cung cấp lương thực và các loại thực phẩm nuôi sống cả nhân loại trên trái đất, trong đó trồng trọt và chăn nuôi là hai bộ phận chủ yếu. Chăn nuôi là một ngành chính trong hệ thống nông nghiệp hiện nay, không chỉ đóng góp giá trị vào tổng thu nhập đất nước mà còn góp phần giải quyết việc làm cho người dân nâng cao đời sống, cải thiện bữa ăn cho gia đình. Chăn nuôi hiện nay đang phát triển theo hướng tăng dần về số lượng và chất lượng. Áp dụng khoa học kĩ thuật tiên tiến trong nông nghiệp nói chung và chăn nuôi nói riêng. Hàng năm, ngành chăn nuôi gia cầm cung cấp 18-20% tổng khối lượng thịt các loại, đứng thứ hai sau thịt lợn ( thịt lớn chiếm vị trí số 1 với tỷ lệ 75-76%).Trong mấy năm gần đây cùng với trồng trọt, ngành chăn nuôi nước ta đã không ngừng phát triển và đạt được những kết quả đáng kể. Trong lĩnh vực chăn nuôi hiện nay được phân ra thành nhiều loại như chăn nuôi đại gia súc, gia cầm, thủy hải sản một loại cho những giá trị kinh tế riêng. Trong đó ngành chăn nuôi gia cầm đã góp phần vào sự phát triển của ngành chăn nuôi cả về số lượng và chất lượng sản phẩm. Hiện nay, chăn nuôi gia cầm đang có xu hướng phát triển mạnh nhờ lợi thế mà nó mang lại cho chăn nuôi: vốn đầu tư không lớn như chăn nuôi đại gia súc, tận dụng được các nguồn lực có sẵn trong gia đình. Tuy nhiên, chăn nuôi gà vẫn còn gặp một số trở ngại, khó khăn nhất định sự biến đổi thất thường của thời tiết, giá cả đầu vào, đầu ra biến động thất thường,chi phí cho các dịch vụ thuê ngoài tăng cao thì giá nông sản lại không ổn định, công tác phòng trừ dịch bệnh hạn chế đã ảnh hưởng kết quả chăn nuôi, làm cho thu nhập của người dân giảm xuống.Mặc dùng vậy chăn nuôi cũng là một trong những thế mạnh của TX. Hương Thủy. Đặc biệt những năm gần đây việc chăn nuôi gia cầm trong thị xã Hương Thủy phát triển khá mạnh. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn 2 Nhiều mô hình chăn nuôi gà thả trên địa bàn thị xã đang cho hiệu quả tốt về mặt kinh tế và xã hội, giúp giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân, kinh phí đầu tư phù hợp các hộ gia đình có ít vốn. Đặc biệt là các hộ nghèo đã giúp họ thoát nghèo. Hoạt động chăn nuôi đã có từ rất lâu nhưng vấn đề đặt ra ở đây là phải biết được mức đầu tư đó, với phương thức chăn nuôi đó hộ sẽ thu được lợi nhuận bao nhiêu ,vùng nào nhóm hộ nông dân nào là có hiệu quả nhất và đưa ra những giải pháp thích hợp khắc phục nhằm tăng năng suất, hiệu quả cao cả về số lượng và chất lượng góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân ở đây từ đó làm cho chăn nuôi gà trên địa bàn thị xã phát triển một cách bền vững. Xuất phát từ thực tế đó, tôi đề xuất nghiên cứu “ Đánh giá hiệu quả kinh tế chăn nuôi gà thịt trên địa bàn thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế” . 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1. Mục tiêu chung -Trên cơ sở thực trạng của việc chăn nuôi gà thịt ở thị xã từ đó đưa ra một số giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy và nâng cao hiệu quả kinh tế chăn nuôi gà thịt. Góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế của thị xã và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người dân nông thôn trên địa bàn huyện 2.2.Mục tiêu cụ thể - Điều tra sơ lược về điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội của thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. - Đánh giá kết quả, hiệu quả chăn nuôi gà thịt trong những năm qua trên địa bàn thị xã Hương Thủy bằng các hệ thống chỉ tiêu - Đề xuất một số giải pháp có tính khả thi cao, phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế chăn nuôi gà thịt trên địa bàn thị xã Hương Thủy trong những năm tới. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu : Nghiên cứu các vấn đề về hiệu quả kinh tế nuôi gà thịt của các hộ gia đình và gia trại trên địa bàn thị xã Hương Thủy - Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi không gian: Nghiên cứu trên địa bàn thị xã Hương Thủy, tập trung chủ yếu vào 5 phường, xã: Thủy Phương, Thủy Châu, Thủy Phù, Thủy Bằng, Thủy Vân nơi có số lượng gà chiếm tỷ lệ lớn trên toàn thị xã. + Phạm vi thời gian: Tập trung nghiên cứu tình hình chăn nuôi gà thịt vào năm 2014 của thị xã Hương Thủy TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ HU Ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: PGS.TS. Nguyễn Văn Toàn SVTH: Nguyễn Văn Tuấn 3 4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp thu thập số liệu + Số liệu thứ cấp : Các số liệu cung cấp từ 5 xã phường ( Thủy Phương, Thủy Châu, Thủy Bằng, Thủy Phù, Thủy Vân ) và phòng kinh tế thị xã Hương Thủy. Ngoài ra đề tài còn thu thập và sử dụng một số tài liệu trên Internet, thông tin đại chúng, kết hợp tìm đọc một số tài liệu liên quan khác. + Số liệu sơ cấp Điều tra phỏng vấn trực tiếp 60 hộ gia đình, gia trại chăn nuôi gà thịt thương phẩm trên đ