Khóa luận Đánh giá thủ tục phân tích trong kiểm toán Báo cáo tài chính tại công ty TNHH kiểm toán và tư vấn Thăng long – T. d. k chi nhánh Đà Nẵng

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HOC KINH TẾ KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH ------ KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC ÑAÙNH GIAÙ THUÛ TUÏC PHAÂN TÍCH TRONG KIEÅM TOAÙN BAÙO CAÙO TAØI CHÍNH TAÏI COÂNG TY TNHH KIEÅM TOAÙN VAØ TÖ VAÁN THAÊNG LONG – T.D.K CHI NHAÙNH ÑAØ NAÜNG Sinh viên thực hiện Giáo viên hướng dẫn: Bành Thị Thu Hà Ths. Lê Ngọc Mỹ Hằng Lớp: K43 A Kiểm toán Niên khóa: 2009 - 2013 Huế, Tháng 05/2013 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI N TẾ - H UẾ Lời CảmƠ n Hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, lời cảmơn đầu tiên em xin g i đ n giáo viên h ng d n Ths. Lê Ngọc Mỹ Hằng đã tận tình hướng dẫn em trong suốt quá trình thực tập và hoàn thiệnđề tài nghiên cứu. Em cũng xinđược bày tỏ lời cámơn chân thành nhất tới Ban giámđốc, lãnhđạo Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấnTh ng Long – T.D.K – Chi nha ́nh Đà Nẵng cùng các cô chú, anh chị ta ̣i đây đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình tiếp cận thực tê ́ nghê ̀ nghiệp, hướng dâ ̃n quy tri ̀nh, nghiê ̣p vu ̣, cung c p thông tin, số liệu phục vụ đê ̀ ta ̀i để em hoàn thành tốt nghiên cứu này. Em c ng xin bày t s bi t n đ n lãnh đ o phòng ào t o và công tác sinh viên i h c Hu, Tr ng i h c Kinh t và toàn th các th y, cô giáo, các phòng ban và các cán bộ công chức của Khoa Kế toán – Tài chính, TrườngĐại học Kinh tế Huếđã trực tiếp hoặc gián tiếp giúpđỡ em về mọi mặt trong suốt quá trình thực tập và tiến hành nghiên cứuđề tài khóa luận cuối khóa. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Cuối cùng, em xin chân thành cảmơn gia đình, người thân và bạn bèđã chia sẻ cùng em những khó khăn, động viên và tạo mọiđiều kiện cho em hoàn thành tốt thời gian thực tập cuối khóa, nghiên cứu và hoàn thành đề tài này. Mặc dù đã rất cố gắng hoàn thành tốt đề tài nhưng vi ̀ đi u ki n th i gian và n ng l c còn nhi u h n ch, do đo ́ đề tài chắc chắn sẽ không tra ́nh kho ̉i những nhiều thiếu sót. Kính mong quý thầy cô cùng góp ýđể giúpđề tài ngày càng hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảmơn! Huế, ngày 14 tháng 05 năm 2013 Sinh viên Bành Thi ̣ Thu Ha ̀ TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN................................................................................................................. ii MỤC LỤC ..................................................................................................................... iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT........................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ ................................................................................... viii DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU...................................................................................ix TÓM TẮT NGHIÊN CỨU .............................................................................................x PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài .....................................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................2 3. Đối tượng nghiên cứu ..............................................................................................2 4. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................2 5. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................3 6. Tóm tắt các nghiên cứu trước: .................................................................................3 7. Kết cấu của đề tài:....................................................................................................4 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..............................................5 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................5 1.1. Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu ....................................................................5 1.1.1. Khái niệm, vai trò, các nhân tố ảnh hưởng đến thủ tục phân tích..................5 1.1.1.1. Khái niệm thủ tục phân tích ....................................................................5 1.1.1.2. Vai trò của thủ tục phân tích ...................................................................5 1.1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến thủ tục phân tích .........................................5 1.1.2. Các phương pháp phân tích............................................................................7 1.1.2.1. Phân tích xu hướng..................................................................................7 1.1.2.2. Phân tích tính hợp lý (phân tích dự báo) .................................................8 1.1.2.3. Phân tích tỷ suất ......................................................................................9 1.1.3. Quy trình thực hiện phân tích.......................................................................12 1.1.3.1. Chọn mô hình phân tích thích hợp ........................................................12 1.1.3.2. Lựa chọn và thu thập dữ liệu cho mô hình phân tích thích hợp ............12 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán iv 1.1.3.3. Đánh giá độ tin cậy của dữ liệu .............................................................13 1.1.3.4. Thực hiện việc phân tích, xác định mức lệch và tìm nguyên nhân .......13 1.1.3.5. Rút ra kết luận về bằng chứng kiểm toán thu thập được......................13 1.1.4. Ưu điểm và nhược điểm khi áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC: ......14 1.1.4.1 Ưu điểm ..................................................................................................14 1.1.4.2. Nhược điểm ...........................................................................................14 1.2. Áp dụng thủ tục phân tích trong các giai đoạn của quy trình kiểm toán báo cáo tài chính......................................................................................................................15 1.2.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ................................................................15 1.2.1.1. Mục đích ................................................................................................15 1.2.1.2. Các phương pháp tiến hành ...................................................................15 1.2.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán .....................................................................16 1.2.2.1. Mục đích ................................................................................................16 1.2.2.2. Nội dung ................................................................................................16 1.2.2.2.1. Thủ tục phân tích áp dụng trong chương trình kiểm toán hàng tồn kho và giá vốn hàng bán ..................................................................................16 1.2.2.2.2. Thủ tục phân tích áp dụng trong chương trình kiểm toán tài sản cố định và chi phí khấu hao ..................................................................................17 1.2.2.2.3. Thủ tục phân tích áp dụng cho chương trình kiểm toán doanh thu .17 1.2.2.2.4. Thủ tục phân tích áp dụng cho chương trình kiểm toán chi phí hoạt động..................................................................................................................17 1.2.2.2.5. Thủ tục phân tích áp dụng cho chương trình kiểm toán nợ phải thu .....18 1.2.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán .......................................................................18 1.2.3.1. Mục đích ................................................................................................18 1.2.3.2. Các phương pháp tiến hành ...................................................................19 CHƯƠNG 2: THỦ TỤC PHÂN TÍCH ÁP DỤNG TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN THĂNG LONG – T.D.K – CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG..............................................................20 2.1. Tổng quan về công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà nẵng ...........................................................................................................20 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán v 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty ...............................................20 2.1.2. Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của công ty............................................22 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của công ty ..........................................................................22 2.1.4. Những dịch vụ cung cấp và khách hàng ......................................................23 2.2. Giới thiệu về qui trình kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng ....................................25 2.2.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ................................................................26 2.2.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán .....................................................................26 2.2.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán .......................................................................27 2.3. Thủ tục phân tích áp dụng trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng ............................28 2.3.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán ................................................................28 2.3.2. Giai đoạn thực hiện kiểm toán .....................................................................40 2.3.2.1. Thủ tục phân tích áp dụng trong chương trình kiểm toán tài sản cố định và chi phí khấu hao.............................................................................................40 2.3.2.2. Thủ tục phân tích áp dụng trong chương trình kiểm toán doanh thu và nợ phải thu................................................................................................................43 2.3.2.2.1. Doanh thu.........................................................................................43 2.3.2.2.2. Nợ phải thu.......................................................................................45 2.3.2.3. Thủ tục phân tích áp dụng cho chương trình kiểm toán hàng tồn kho và giá vốn hàng bán.................................................................................................48 2.3.2.3.1. Hàng tồn kho....................................................................................48 2.3.2.3.2. Giá vốn hàng bán .............................................................................49 2.3.2.4. Thủ tục phân tích áp dụng cho chương trình kiểm toán chi phí hoạt động ....................................................................................................................50 2.3.3. Giai đoạn kết thúc kiểm toán .......................................................................52 CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM GÓP PHẦN NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA THỦ TỤC PHÂN TÍCH TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN THĂNG LONG – T.D.K - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG ..............................................................60 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán vi 3.1. Đánh giá chung về công tác áp dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng .....................................................................................................................60 3.1.1. Ưu điểm........................................................................................................60 3.1.2. Tồn tại ..........................................................................................................61 3.2. Một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao vai trò của thủ tục phân tích tại Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn Thăng Long – T.D.K................................................62 3.2.1 Giải pháp trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán........................................63 3.2.2 Giải pháp trong giai đoạn thực hiện kiểm toán .............................................64 3.2.3 Giải pháp trong giai đoạn lập kết thúc kiểm toán .........................................67 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................68 1. Kết luận chung về nội dung nghiên cứu ................................................................68 2. Một số các kiến nghị và đề xuất ............................................................................68 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................70 PHỤ LỤC TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BCTC Báo cáo tài chính CĐKT Cân đối kế toán CN Chi nhánh CPBH Chi phí bán hàng CPKH Chi phí khấu hao CPQLDN Chi phí quản lý doanh nghiệp DN Doanh nghiệp DT Doanh thu GVHB Giá vốn hàng bán HTK Hàng tồn kho VACPA Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam KQKD Kết quả kinh doanh KSNB Kiểm soát nội bộ KTV Kiểm toán viên KH Khách hàng TSCĐ Tài sản cố định TNHH Trách nhiệm hữu hạn XDCB Xây dựng cơ bản TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán viii DANH MỤC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ Sơ đồ 2.1 - Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng..............................................22 Sơ đồ 2.2 - Chu trình kiểm toán BCTC tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng..............................................25 Sơ đồ 2.2 - Tóm tắt thủ tục phân tích áp dụng trong các giai đoạn của kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty ............................................................................28 Đồ thị 3.1 - Đồ thị biểu diễn doanh thu bán hàng trong năm của công ty A ................66 Đồ thị 3.2 - Đồ thị biểu diễn chi phí vận chuyển trong năm của công ty A .................67 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán ix DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 1.1 - Nhóm tỷ số về khả năng thanh toán...........................................................10 Bảng 1.2 - Nhóm tỷ số về cơ cấu tài chính..................................................................11 Bảng 1.3 - Nhóm tỷ số về doanh lợi ............................................................................11 Bảng 1.4 - Nhóm tỷ số về hoạt động ...........................................................................12 Bảng 1.5 - Đối tượng kiểm toán và loại hình phân tích ..............................................12 Bảng 2.1 - Bảng phân tích Bảng cân đối kế toán của khách hàng X...........................31 Bảng 2.3 - Các tỷ số tài chính khách hàng X ..............................................................38 Bảng 2.4 - Bảng ước tính sự hợp lý thời gian sử dụng TSCĐ ....................................41 Bảng 2.5 - Bảng phân tích biến động nguyên giá TSCĐ và chi phí khấu hao ............42 Bảng 2.6 - Bảng xác định tỷ lệ lãi gộp ........................................................................44 Bảng 2.7 - Bảng tổng hợp số phát sinh nợ phải thu trong năm ...................................46 Bảng 2.8 - Bảng tổng hợp số dư nợ năm nay và năm trước từng khách hàng ............47 Bảng 2.9 - Bảng phân tích biến động các khoản mục cấu thành HTK........................49 Bảng 2.10 - Bảng phân tích biến động các khoản mục cấu thành CPQLDN................51 Bảng 2.11 - Bảng phân tích biến động các khoản mục cấu thành CPBH .....................52 Bảng 2.12 - Bảng phân tích bảng cân đối kế toán của khách hàng X sau kiểm toán ....54 Bảng 3.1 - Bảng tổng hợp chi phí vận chuyển và doanh thu bán hàng công ty A ......66 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán x TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Phân tích là quá trình so sánh, đối chiếu, đánh giá các mối quan hệ để đánh giá tính hợp lý của các số dư trên tài khoản. Thủ tục phân tích được xem là một thủ tục kiểm toán có hiệu quả cao vì ít tốn kém thời gian, chi phí thấp nhưng có thể cung cấp bằng chứng về sự đồng bộ, hợp lý chung của số liệu, đồng thời giúp cho KTV không sa nhiều vào các nghiệp vụ cụ thể. Tuy nhiên trong thực tế, các công ty kiểm toán ít khi vận dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Nhận thấy được vai trò quan trọng của thủ tục phân tích đối với công tác kiểm toán Báo cáo tài chính của các Kiểm toán viên, em xin mạnh dạn chọn đề tài “Đánh giá thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính tại công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng” để làm đề tài cho khóa luận tốt nghiệp của mình. Đề tài tập trung vào tìm hiểu quy trình chung thực hiện thủ tục phân tích và thực tế việc vận dụng thủ tục phân tích vào các giai đoạn trong kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng. Thông qua đó, em xin mạnh dạn đưa ra một số đánh giá của mình về việc vận dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty, đồng thời đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò của thủ tục phân tích trong kiểm toán Báo cáo tài chính tại Công ty. Kết cấu của đề tài khóa luận được mô tả như sau: PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Chương 1: Tổng quan về các vấn đề nghiên cứu Chương 2: Thủ tục phân tích áp dụng trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng. Chương 3: Đánh giá và một số giải pháp nhằm góp phần nâng cao vai trò của thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính tại Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán xi Do hạn chế về mặt thời gian, kiến thức cũng như điều kiện nghiên cứu nên đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Em mong nhận được sự góp ý của Quý thầy cô, Quý công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Đà Nẵng để đề tài khóa luận được hoàn thiện hơn. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ Khóa luận tốt nghiệp Sinh viên thực hiện: Bành Thị Thu Hà - Lớp: K43 A Kiểm toán 1 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài Kiểm toán đang đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam hiện nay, minh chứng cho điều này là sự phát triển nhanh chóng của các công ty kiểm toán độc lập trong những năm qua ở nước ta, theo nguồn số liệu từ VACPA, tính đến cuối năm 2012 đã có hơn 200 công ty kiểm toán tại Việt Nam. Một trong những loại hình nghiệp vụ chủ yếu mà các công ty kiểm toán cung cấp cho khách hàng là hoạt động kiểm toán tài chính, đó là xác minh và bày tỏ ý kiến về Báo cáo tài chính của đơn vị. Để cho các doanh nghiệp thật sự tin tưởng vào dịch vụ do các công ty kiểm toán cung cấp thì các công ty kiểm toán phải tìm mọi cách nâng cao chất lượng của cuộc kiểm toán. Muốn vậy các công ty kiểm toán phải không ngừng xây dựng và hoàn thiện các phương pháp kiểm toán. Điều này rất quan trọng đối với các công ty kiểm toán ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Một trong những phương pháp kỹ thuật tiên tiến được đánh giá rất cao về tính hiệu quả c