Khóa luận Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại chi nhánh ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Thuỷ Nguyên

Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ------------------------------- ISO 9001 : 2008 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: TÀI CH ÍNH - NGÂN HÀNG Sinh viên : Vũ Văn Tuyển Giảng viên hướng dẫn : Th.S Nguyễn Thị Diệp HẢI PHÒNG - 2012 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 2 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ----------------------------------- GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HUY ĐỘNG VỐN TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN HUYỆN THUỶ NGUYÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Sinh viên : Vũ Văn Tuyển Giảng viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Thị Diệp HẢI PHÒNG - 2012 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 3 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG -------------------------------------- NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên : Vũ Văn Tuyển Mã SV: 120368 Lớp: QT1204T Ngành: Tài chính - Ngân hàng Tên đề tài: Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thuỷ Nguyên. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 4 NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp - Hệ thống hoá cơ sở lý luận về hoạt động huy động vốn của Ngân hàng Thương mại. - Phân tích thực trạng huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. - Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán. - Báo cáo tài chính của Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên trong 3 năm 2009 - 2010 - 2011. - Một số tài liệu khác liên quan đến Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. - Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 5 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Người hướng dẫn thứ nhất: Họ và tên: Nguyễn Thị Diệp Học hàm, học vị:Thạc sỹ Cơ quan công tác:Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Nội dung hướng dẫn: Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. Người hướng dẫn thứ hai: Họ và tên:............................................................................................. Học hàm, học vị:................................................................................... Cơ quan công tác:................................................................................. Nội dung hướng dẫn:............................................................................ Đề tài tốt nghiệp được giao ngày 02 tháng 04 năm 2012 Yêu cầu phải hoàn thành xong trước ngày 07 tháng 07 năm 2012 Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN Đã giao nhiệm vụ ĐTTN Sinh viên Người hướng dẫn Hải Phòng, ngày ...... tháng........năm 2012 Hiệu trưởng GS.TS.NGƯT Trần Hữu Nghị Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 6 PHẦN NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƯỚNG DẪN 1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp: .. .. .. .. .. 2. Đánh giá chất lượng của khóa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính toán số liệu): .. .. .. .. .. .. 3. Cho điểm của cán bộ hướng dẫn (ghi bằng cả số và chữ): .. .. .. Hải Phòng, ngày tháng năm 2012 Cán bộ hướng dẫn (Ký và ghi rõ họ tên) Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 7 MỤC LỤC Lời mở đầu............................................................................................................................... 1 Chương I: Lý luận cơ bản về huy động vốn của ngân hàng thương mại ................. 14 I. Nguồn vốn huy động của ngân hàng thương mại ........................................................... 14 1. Ngân hàng thương mại và các hoạt động chủ yếu ......................................................... 14 1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại ................................................................................. 14 1.1.1.Vai trò của ngân hàng thương mại ............................................................................... 14 1.1.2.Chức năng của ngân hàng thương mại ....................................................................... 16 1.1.2.1.Chức năng trung gian tín dụng ................................................................................. 16 1.1.2.2.Chức năng trung gian thanh toán ............................................................................. 17 1.1.2.3.Chức năng tạo tiền ..................................................................................................... 18 1.2.Các hoạt động của ngân hàng thương mại .................................................................... 19 1.2.1.Nghiệp vụ tài sản nợ ..................................................................................................... 20 1.2.2.Nghiệp vụ tài sản có ...................................................................................................... 23 1.2.3. Các hoạt động dịch vụ ngân hàng thương mại.......................................................... 25 2.Nguồn vốn huy động của ngân hàng thương mại ............................................................ 25 2.1.Khái niệm về vốn của ngân hàng thương mại ............................................................... 25 2.2.Vai trò của nguồn vốn huy động đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại .............................................................................................................................. 26 2.3.Cơ cấu huy động vốn của ngân hàng thương mại ........................................................ 27 3.Các hình thức huy động vốn của ngân hàng thương mại ................................................ 27 3.1.Huy động vốn tiền gửi, tiền vay ...................................................................................... 27 3.2.Huy động vốn nội tệ và ngoại tệ ..................................................................................... 28 3.3.Huy động vốn ngắn hạn, trung và dài hạn từ thị trường............................................... 29 3.4.Huy động vốn từ cá nhân, hộ gia đình và tổ chức kinh tế ............................................ 30 II. Chỉ tiêu đánh giá và nhân tố ảnh hưởng đến nguồn vốn huy động của ngân hàng thương mại .............................................................................................................................. 32 1.Chỉ tiêu đánh giá .................................................................................................................. 32 2.Nhân tố ảnh hưởng .............................................................................................................. 32 2.1.Nhân tố chủ quan ............................................................................................................. 32 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 8 2.2.Nhân tố khách quan ......................................................................................................... 34 III. Sự cần thiết phải tăng cường huy động vốn của ngân hàng thương mại .................... 37 1.Đối với ngân hàng ............................................................................................................... 37 2.Đối với khách hàng ............................................................................................................. 37 3.Đối với nền kinh tế .............................................................................................................. 37 Chương II: Thực trạng huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nôn thôn huyện Thủy Nguyên ........................................................................ 39 2.1. Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên . 39 2.1.1. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển ................................................................. 39 2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên ............................................................................................................... 40 2.1.3. Kết quả hoạt động của Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên thời gian vừa qua ....................................................................... 42 2.1.3.1. Huy động vốn ............................................................................................................ 42 2.1.3.2. Hoạt động tín dụng ................................................................................................... 44 2.1.3.3. Hoạt động khác ......................................................................................................... 46 2.2.Thực trạng công tác huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên .................................................................................... 47 2.2.1.Quy mô huy động vốn .................................................................................................. 47 2.2.2.Cơ cấu nguồn vốn huy động ........................................................................................ 49 2.2.2.1.Cơ cấu nguồn vốn theo nguồn hình thành ............................................................... 49 2.2.2.2.Cơ cấu nguồn vốn theo kỳ hạn ................................................................................. 54 2.2.2.3.Cơ cấu nguồn hình thành theo nội tệ và ngoại tệ .................................................... 57 2.2.2.4.Sự phù hợp giữa cơ cấu huy động vốn và sử dụng vốn tại chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên .................................................................................... 59 2.2.3.Chi phí huy động vốn ................................................................................................... 62 2.3.Đánh giá hiệu quả huy động vốn tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên ............................................................................................ 63 2.3.1.Kết quả đạt được ........................................................................................................... 63 2.3.2.Hạn chế .......................................................................................................................... 64 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 9 2.3.3.Nguyên nhân ................................................................................................................. 66 Chương III: Giải pháp tăng cường huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên ................................................. 69 3.1.Định hướng nâng cao hiệu quả hoạt động huy động vốn của Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên ............................................... 69 3.2.Giải pháp tăng cường huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên .................................................................................... 70 3.2.1. Đa dạng hoá các hình thức huy động và thời hạn huy động vốn ........................... 70 3.2.2. Xây dựng chính sách khách hàng phù hợp ............................................................... 72 3.2.3. Mở rộng việc sử dụng tài khoản cá nhân, phát hành séc và thẻ thanh toán ......... 74 3.2.4. Nâng cao trình độ cán bộ công nhân viên ................................................................. 75 3.2.4. Một số giải pháp khác .................................................................................................. 76 3.3.Kiến nghị ........................................................................................................................... 78 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ và các Bộ liên ngành và địa phương. ............................... 78 3.2.2 Kiến nghị vơi Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam. ......... 80 3.3.3.Kiến nghị với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên .................................................................................................................................. 80 KẾT LUẬN ........................................................................................................................... 82 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 10 Danh mục các từ viết tắt Từ viết tắt Chú giải NHTM Ngân hàng thương mại NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTW Ngân hàng Trung Ương TCKT – XH Tổ chức kinh tế - xã hội TCTD Tổ chức tín dụng NHNo&PTNT Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 11 Danh mục bảng biểu Bảng 2.1: Kết quả hoạt động huy động vốn tại Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ....................................................................................................... 31 Bảng 2.2: Cơ cấu cho vay tại Chi nhánh NHNo &PTNT Thủy Nguyên .......... 32 Bảng 2.3: Thu nhập từ hoạt động cho vay tại Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên .................................................................................................................................... 33 Bảng 2.4: Tỷ lệ nợ tại Chi nhánh NHNo & PTNT huyện Thủy Nguyên ........... 34 Bảng 2.5: Thu nhập từ hoạt động dịch vụ tại Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ....................................................................................................... 35 Bảng 2.6: Tổng nguồn vốn huy động tại Chi nhánh NHNo& PTNT huyện Thủy Nguyên ............................................................................................................... 36 Bảng 2.7: Cơ cấu nguồn vốn huy động tại Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ....................................................................................................... 38 Bảng 2.8: Vốn huy động khách hàng của Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ............................................................................................................................... 39 Bảng 2.9: Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn của Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ................................................................... 43 Bảng 2.10: Bảng cơ cấu nguồn vốn theo đồng tiền huy động của Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ................................................................... 46 Bảng 2.11: Tỷ lệ tổng dư nợ trên tổng nguồn vốn của Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ........................................................................................... 47 Bảng 2.12: Huy động vốn và sử dụng vốn ngắn hạn của Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên .................................................................. 48 Bảng 2.13: Huy động vốn và sử dụng vốn trung và dài hạn tại Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên ................................................................... 49 Bảng 2.14: Các chỉ tiêu về chi phí trả lãi, thu lãi tại Chi nhánh NHNo&PTNT huyện Thủy Nguyên .......................................................................................................................... 50 Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 12 Danh mục sơ đồ hình vẽ Sơ đồ 1: Sơ đồ luân chuyển vốn ........................................................................... 4 Sơ đồ 2: Sơ đồ tổ chức Chi nhánh NHNo & PTNT huyện Thủy Nguyên ......... 28 Lời mở đầu Nền kinh tế Việt Nam đang ngày càng phát triển nhanh và hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới. Năm 2008 thế giới trải qua cuộc khủng hoảng tài chính làm ảnh hưởng không nhỏ tới các quốc gia thành viên, trong đó có Việt Nam. Để đối phó với những hậu quả do cuộc khủng hoảng tài chính thế giới gây ra, Đảng và Nhà nước ta đã chú trọng vừa phát triển kinh tế, vừa kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Một trong những công cụ điều tiết tốt nhất đó là ngân hàng, hệ thống ngân hàng đã và đang được cải tổ và hoạt động có hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trên thị trường tiền tệ. Vấn đề nổi bật của ngân hàng trong những năm gần đây là hoạt động huy động vốn. Làm sao để huy động nguồn vốn tốt nhất, đạt hiệu quả cao nhất luôn là mục tiêu mà các ngân hàng thương mại Việt Nam hướng tới. Nhận thức được tầm quan trọng của công tác huy động vốn trong hoạt động ngân hàng. Với những kiến thức đã học và được thực tế tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên, tôi xin chọn đề tài “Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thủy Nguyên” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình. Nội dung bài viết gồm 3 chương: Chương I: Lý luận cơ bản về huy động vốn của ngân hàng thương mại. Chương II: Thực trạng huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. Chương III: Giải pháp nâng cao hiệu quả huy động vốn tại Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên. Do thời gian nghiên cứu cũng như kiến thức thực tế còn hạn chế nên khóa luận không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong được sự góp ý của Quý thầy cô và các bạn để bài khóa luận của tôi được hoàn thiện tốt hơn. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 13 Tôi xin gửi lời cám ơn chân thành và sâu sắc tới cô giáo - Ths Nguyễn Thị Diệp đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp này. Tôi cũng xin chân thành cám ơn các cô bác cán bộ, nhân viên Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng đã tạo điều kiện cho tôi có một thời gian thực tập tại ngân hàng và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này. Khoá luận tốt nghiệp Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng Sinh viên: Vũ Văn Tuyển - Lớp QT1204T 14 Chương I: Lý luận cơ bản về huy động vốn của ngân hàng thương mại I. Nguồn vốn huy động của ngân hàng thương mại 1. Ngân hàng thương mại và các hoạt động chủ yếu 1.1. Khái niệm ngân hàng thương mại Ngân hàng thương mại (NHTM) là doanh nghiệp đặc biệt, kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng. Một tổ chức cung ứng vốn chủ yếu và hữu hiệu của nền kinh tế. Theo luật các Tổ chức Tín dụng (TCTD) tại Việt Nam (Luật số: 47/2010/QH12) thì “NHTM là loại hình TCTD được thực hiện tất cả các hoạt động của ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác có liên quan nhằm mục tiêu lợi nhuận”. Trong đó: “Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc một số các nghiệp vụ như: Nhận tiền gửi; Cấp tín dụng; Cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài khoản” Với mỗi quan điểm hình thành lên những khái niệm NHTM khác nhau, nhưng tất cả khái niệm về NHTM đều nêu rõ được đặc điểm chung nhất của NHTM, đó là việc nhận tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn để sử dụng vào các nghiệp vụ cho vay, đầu tư và các dịch vụ kinh doanh khác của chính ngân hàng. 1.1.1. Vai trò của ngân hàng thương mại