Những năm qua, đặc biệt từ khi Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa,
dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển đã và
đang phát triển nhanh chóng, thị trường bảo hiểm hàng hải Việt Nam đang dần
mở rộng theo nhịp độ chung của xu hướng thương mại hoá khu vực và toàn cầu.
Đất nước mở cửa hội nhập với khu vực và thế giới cùng nền kinh tế phát triển,
xuất nhập khẩu tăng đã tạo điều kiện cho hàng loạt những công ty bảo hiểm quốc
tế có mặt tại thị trường Việt Nam cạnh tranh với nhau và với ngành Bảo hiểm
phi nhân Việt Nam còn nhỏ yếu.
Dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường
biển có ảnh hưởng rất lớn đến thương mại quốc tế và nền kinh tế Việt Nam hiện
nay. Trong quá trình hội nhập kinh tế, Việt Nam phải tuân thủ những ràng buộc
nhất định về lĩnh vực dịch vụ nói chung và dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập
khẩu chuyên chở bằng đường biển nói riêng của các tổ chức kinh tế khu vực và
thế giới. Trong tình hình ngành Bảo hiểm Việt Nam tham gia một cách sâu rộng
vào các hoạt động thương mại quốc tế thì việc nghiên cứu các giải pháp phù hợp
và hiệu quả nhất được đề cập trong khoá luận “Giải pháp nâng cao năng lực
cạnh tranh bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển
khi Việt Nam gia nhập WTO” nhằm tăng năng lực cạnh tranh của ngành là hết
sức cần thiết.
Là một đề tài mang tính nghiên cứu với đối tượng là dịch vụ bảo hiểm
hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển Việt Nam, khoá luận giới
hạn phạm vi nghiên cứu theo như phân loại của Tổ chức Thương mại Thế giới
WTO cho loại hình dịch vụ này. Phương pháp nghiên cứu là phương pháp duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với việc sử dụng một số các phương
pháp khác như phương pháp tổng hợp, thống kê, phương pháp so sánh, logic,
phương pháp thực chứng và dự báo.
96 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 2084 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển khi Việt Nam gia nhập WTO, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG HÀ NỘI
KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ
----- -----
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
TÊN ĐỀ TÀI:
Gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh b¶o hiÓm
hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu chuyªn chë b»ng
®•êng biÓn khi ViÖt Nam gia nhËp WTO
Họ và tên sinh viên : Ngôy ThÞ HiÒn L•¬ng
Lớp : Anh 4
Khoá : K42 A
Giáo viên hướng dẫn : THS. Ph¹m Thanh Hµ
Hà nội, tháng 11/2007
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
LỜI NÓI ĐẦU
Những năm qua, đặc biệt từ khi Việt Nam thực hiện chính sách mở cửa,
dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển đã và
đang phát triển nhanh chóng, thị trường bảo hiểm hàng hải Việt Nam đang dần
mở rộng theo nhịp độ chung của xu hướng thương mại hoá khu vực và toàn cầu.
Đất nước mở cửa hội nhập với khu vực và thế giới cùng nền kinh tế phát triển,
xuất nhập khẩu tăng đã tạo điều kiện cho hàng loạt những công ty bảo hiểm quốc
tế có mặt tại thị trường Việt Nam cạnh tranh với nhau và với ngành Bảo hiểm
phi nhân Việt Nam còn nhỏ yếu.
Dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường
biển có ảnh hưởng rất lớn đến thương mại quốc tế và nền kinh tế Việt Nam hiện
nay. Trong quá trình hội nhập kinh tế, Việt Nam phải tuân thủ những ràng buộc
nhất định về lĩnh vực dịch vụ nói chung và dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập
khẩu chuyên chở bằng đường biển nói riêng của các tổ chức kinh tế khu vực và
thế giới. Trong tình hình ngành Bảo hiểm Việt Nam tham gia một cách sâu rộng
vào các hoạt động thương mại quốc tế thì việc nghiên cứu các giải pháp phù hợp
và hiệu quả nhất được đề cập trong khoá luận “Giải pháp nâng cao năng lực
cạnh tranh bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển
khi Việt Nam gia nhập WTO” nhằm tăng năng lực cạnh tranh của ngành là hết
sức cần thiết.
Là một đề tài mang tính nghiên cứu với đối tượng là dịch vụ bảo hiểm
hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển Việt Nam, khoá luận giới
hạn phạm vi nghiên cứu theo như phân loại của Tổ chức Thương mại Thế giới
WTO cho loại hình dịch vụ này. Phương pháp nghiên cứu là phương pháp duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp với việc sử dụng một số các phương
pháp khác như phương pháp tổng hợp, thống kê, phương pháp so sánh, logic,
phương pháp thực chứng và dự báo...
Nguỵ Thị Hiền Lương 1 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Khoá luận được nghiên cứu dựa trên những học thuyết kinh tế học hiện
đại về thương mại và chính sách thương mại quốc tế, dựa trên những quan điểm
về đổi mới kinh tế và cải cách chính sách kinh tế đất nước của Đảng và Nhà
nước Việt Nam. Khóa luận được xây dựng trên kết cấu sau:
Chương 1: Tổng quan về bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở
bằng đường biển - làm rõ cơ sở lý luận liên quan đến dịch vụ bảo hiểm hàng hoá
xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển .
Chương 2: Thực trạng bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở
bằng đường biển tại Việt Nam - đánh giá thực trạng phát triển của dịch vụ bảo
hiểm Việt Nam trong những năm gần đây, trên cơ sở đó đánh giá chung những
điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội cũng như thách thức đối với dịch vụ bảo hiểm hàng
hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển tại Việt Nam khi hội nhập
WTO.
Chương 3: Một số giải pháp cho dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất nhập
khẩu chuyên chở bằng đường biển Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế -
trên cơ sở mục tiêu và định hướng phát triển của Chính phủ, đề ra những biện
pháp cụ thể nhằm tăng khả năng cạnh tranh cho dịch vụ bảo hiểm hàng hoá xuất
nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển.
Do thời gian nghiên cứu và trình độ có hạn nên khoá luận này không tránh
khỏi những sai sót. Tác giả rất mong nhận được những góp ý chân thành và tích
cực từ thầy cô và bạn đọc.
Nguỵ Thị Hiền Lương 2 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Ch•¬ng I: TỔNG QUAN VỀ BẢO HIỂM HÀNG HOÁ XUẤT
NHẬP KHẨU CHUYÊN CHỞ BẰNG ĐƢỜNG BIỂN.
I. Bảo hiểm hàng hải.
1.Sự ra đời và khái niệm về bảo hiểm hàng hải.
Trước lợi nhuận mà ngành thương mại hàng hải mang lại cũng như mức độ
và số lượng rủi ro phải ứng phó, các chủ tàu, các nhà buôn, những người vận tải
luôn luôn tìm kiếm những hình thức bảo đảm an toàn cho quyền lợi của mình.
Đầu tiên là vào khoảng thế kỷ thứ V trước Công nguyên, người ta đã tìm
cách giảm nhẹ tổn thất toàn bộ một lô hàng bằng cách san nhỏ lô hàng của mình
ra làm nhiều chuyến hàng. Đây là cách phân tán rủi ro, tổn thất và có thể coi đó
là hình thức nguyên khai của bảo hiểm. Sau đó để đối phó với những tổn thất
nặng nề thì hình thức cho vay mạo hiểm đã xuất hiện. Theo đó, trong trường hợp
xảy ra tổn thất đối với hàng hoá trong quá trình vận chuyển, người vay sẽ được
miễn không phải trả khoản tiền vay cả vốn lẫn lãi. Ngược lại họ sẽ phải trả một
lãi suất rất cao khi hàng hoá đến bến an toàn. Như vậy có thể hiểu lãi suất cao
này là hình thức sơ khai của phí bảo hiểm. Song số vụ tổn thất xảy ra càng nhiều
làm cho các nhà kinh doanh cho vay vốn cũng lâm vào thế nguy hiểm và thay
thế nó là hình thức bảo hiểm ra đời.
Vào thế kỷ XIV, ở Floren, Genoa, Italia đã xuất hiện các hợp đồng bảo
hiểm hàng hải đầu tiên mà theo đó một người bảo hiểm cam kết với người được
bảo hiểm sẽ bồi thường những thiệt hại về tài sản khoản phí. Sau đó cùng với
việc phát hiện ra Ấn Độ Dương và Châu Mỹ, ngành hàng hải nói chung và bảo
hiểm hàng hải nói riêng đã phát triển rất nhanh.
Tuy nhiên, phải đến thế kỷ XVI - XVII, cùng với sự ra đời của phương
thức sản xuất tư bản chủ nghĩa thì hoạt động bảo hiểm mới phát triển rộng rãi và
ngày càng đi sâu vào nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.
Nguỵ Thị Hiền Lương 3 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Ngày nay, cùng với sự phát triển của thương mại quốc tế, bảo hiểm hàng
hải đóng vai trò rất quan trọng đối với các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập
khẩu và vận tải. Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về bảo hiểm hàng hải, nhưng
định nghĩa dưới đây được thừa nhận rộng rãi.
Bảo hiểm hàng hải là bảo hiểm những rủi ro trên biển hoặc những rủi ro
trên bộ, trên sông liên quan đến hành trình đường biển, gây tổn thất cho các đối
tượng bảo hiểm chuyên chở trên biển.
2. Các loại bảo hiểm hàng hải.
2.1 Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu.
Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu là bảo hiểm những thiệt hại phát
sinh từ trách nhiệm của chủ tàu đối với người thứ ba trong quá trình sở hữu, kinh
doanh, và khai thác tàu biển.
Như vậy đối tượng bảo hiểm trong trường hợp này chính là trách nhiệm
dân sự của chủ tàu đối với người thứ ba.
2.2 Bảo hiểm thân tàu.
Bảo hiểm thân tàu là bảo hiểm những rủi ro vật chất xảy ra đối với tàu,
máy móc và các thiết bị trên tàu, đồng thời bảo hiểm cước phí, các chi phí hoạt
động của tàu và một phần trách nhiệm mà chủ tàu phải chịu trong trường hợp tàu
đâm va.
Đối tượng bảo hiểm trong bảo hiểm thân tàu là vỏ tàu, máy móc, thiết bị,
cước phí, chi phí hoạt động và một phần trách nhiệm chủ tàu phải chịu trong
trường hợp hai tàu đâm va nhau (thông thường là 3/4 trách nhiệm đâm va).
Nguỵ Thị Hiền Lương 4 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
2.3. Bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển.
Là nghiệp vụ bảo hiểm mà đối tượng được bảo hiểm là hàng hóa vận
chuyển bằng đường biển.
Đây là một trong trong các nghiệp vụ bảo hiểm hàng hải đã hình thành và
phát triển từ rất sớm.
II. Nghiệp vụ bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đƣờng
biển.
1. Khái niệm:
Bảo hiểm hàng hoá vận chuyển bằng đường biển là cam kết bồi thường
của người bảo hiểm cho người tham gia bảo hiểm trong trường hợp xảy ra rủi ro
thuộc phạm vi bảo hiểm đối với hàng hoá chuyên chở trên biển hoặc trên bộ,
trên sông liên quan đến hành trình biển, với điều kiện người tham gia bảo hiểm
phải đóng một khoản phí bảo hiểm.
2. Sự cần thiết phải bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển.
2.1. Đối với doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu.
Khi thực hiện phương thức vận tải hàng hóa bằng đường biển thì các doanh
nghiệp (người bán hoặc người mua) phải mua bảo hiểm cho hàng hóa của mình
vì những lý do sau:
Hàng hóa xuất khẩu vận chuyển bằng đường biển gặp rất nhiều rủi ro có
thể gây ra những hư hỏng, mất mát... Đó thường là những rủi ro bất ngờ, không
lường trước được và thường gây ra tổn thất lớn, thiệt hại nặng nề như thiên tai,
bão lụt, tàu bị mắc cạn, đắm, cháy nổ, tại nạn đâm va...
Nếu chủ hàng không mua bảo hiểm thì sẽ phải tự gánh chịu hậu quả, điều
này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của họ.
Nguỵ Thị Hiền Lương 5 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Trách nhiệm của người chuyên chở đường biển đối với hàng hoá rất hạn
chế và phụ thuộc vào các quy định trong các Công ước quốc tế về vận đơn hoặc
về vận tải đường biển và các nghị định thư sửa đổi, bổ sung thể hiện ở ba Quy
tắc: Hague, Hague Visby và Hamburg, theo đó trách nhiệm của người chuyên
chở cũng khác nhau.
- Đối với quy tắc Hague và Hague_Visby, thông thường người chuyên chở
sẽ phải chịu trách nhiệm về hàng hoá bị tổn thất trong trường hợp:
+ Tàu không đủ khả năng đi biển gây ra mà người chuyên chở không
chứng minh được là mình đã có sự cần mẫn hợp lý, hoặc
+ Hàng hóa hư hỏng do người chuyển chở đã không xếp hàng lên tàu một
cách cẩn thận, đúng quy trình kỹ thuật, đúng sơ đồ xếp hàng và sơ đồ hầm tàu...
- Đối với Quy tắc Humburg, người chuyên chở phải chịu trách nhiệm về
thiệt hại do mất mát, hư hỏng của hàng hoá và chậm giao hàng, nếu sự cố gây ra
mất mát, hư hỏng hoặc chậm giao hàng diễn ra khi hàng hoá còn thuộc trách
nhiệm của người chuyên chở, trừ phi người chuyên chở chứng minh được rằng
anh ta, người làm công và đại lý của anh ta đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết
hợp lý để ngăn ngừa sự cố xảy ra và hậu quả của nó.
Ngoài ra, theo quy tắc Hague và Hague_Visby, để khiếu nại đòi người
chuyên chở bồi thường, chủ hàng thường gặp rất nhiều khó khăn vì phải trải qua
một giai đoạn chứng minh lỗi do người chuyên chở gây nên. Nếu chủ hàng
không chứng minh được lỗi là do người chuyên chở hoặc người chuyên chở có
thể chứng minh được rằng anh ta không có lỗi hoặc anh ta đã áp dụng các biện
pháp cần thiết, hợp lý để ngăn ngừa tổn thất thì chủ hàng phải chịu toàn bộ
những tổn thất về hàng hóa của mình.
Nguỵ Thị Hiền Lương 6 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Như vậy, bảo hiểm hàng hóa sẽ giúp bảo vệ được lợi ích của các doanh
nghiệp trong trường hợp có tổn thất xẩy ra và tạo ra tâm lý an tâm trong kinh
doanh.
2.2. Đối với nền kinh tế.
Hoạt động bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu chuyên chở bằng đường biển
có vai trò hết sức quan trọng đối với nền kinh tế của một quốc gia:
Là biện pháp hữu hiệu nhất để khắc phục những nhược điểm của việc
vận chuyển hàng hoá bằng đường biển, đáp ứng nhu cầu đảm bảo an toàn cho
chủ hàng, bồi thường những thiệt hại, mất mát cho các doanh nghiệp, tổ chức
kinh tế - xã hội, các cá nhân và Nhà nước do việc hàng hóa bị tổn thất...
Trong nền kinh tế mở, ngành bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu ra đời
không những đáp ứng nhu cầu đảm bảo an toàn cho những chủ hàng, mà còn góp
phần thúc đẩy mối quan hệ kinh tế quốc tế thông qua con đường thương mại và
có ảnh hưởng sâu sắc tới vấn đề kinh tế - xã hội cho cả hai nước xuất khẩu và
nhập khẩu.
Bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển bằng đường biển góp
phần giúp các doanh nghiệp có thể tăng thêm vốn đầu tư cho hoạt động kinh
doanh xuất nhập khẩu từ các quỹ mà lẽ ra phải giữ lại làm dự phòng cho những
tổn thất tương lai.
Trong hoạt động kinh doanh của mình, để nâng cao hiệu quả, các nhà
kinh doanh bảo hiểm hàng hải luôn luôn chú trọng khâu đề phòng và hạn chế tổn
thất cho khách hàng bảo hiểm, việc này sẽ giúp cho người tham gia bảo hiểm
giảm thiểu tổn thất, tiết kiệm chi phí kinh doanh.
Tăng thu, giảm chi ngoại tệ và cải thiện được cán cân thương mại quốc
gia: Việc mua bảo hiểm cho hàng hoá tại Việt Nam giúp chúng ta giữ được một
lượng ngoại tệ khá lớn, không để chảy ra nước ngoài. Đối với hàng hoá xuất
Nguỵ Thị Hiền Lương 7 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
khẩu, việc làm này lại giúp chúng ta thu thêm được ngoại tệ từ nước ngoài đưa
vào trong nước.
Với những vai trò nói trên, bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu vận chuyển
bằng đường biển đóng một vai trò rất quan trọng đối với nền kinh tế của một
quốc gia. Cho đến nay hoạt động này đã trở thành tập quán thương mại quốc tế
và cũng là loại bảo hiểm phổ biến nhất trong buôn bán ngoại thương.
3. Các điều kiện bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển.
3.1. Các điều kiện bảo hiểm của hiện hành trên thị trƣờng.
3.1.1. Các điều kiện bảo hiểm của Anh.
Nước Anh là một nước có nền bảo hiểm hàng hải ra đời sớm và rất phát
triển. Từ thế kỷ XVII, Anh đã có mẫu đơn bảo hiểm đầu tiên. Luật bảo hiểm
hàng hải 1906 của Anh cho đến nay vẫn được nhiều nước áp dụng. Các điều kiện
bảo hiểm hàng hóa cũng như tàu bè của Viện những người bảo hiểm Luân Đôn
(Institute of London Underwriters _ ILU) từ lâu đã trở thành quen thuộc và được
áp dụng rộng rãi trên thị trường bảo hiểm thế giới. Về bảo hiểm hàng hóa, Viện
ILU đã soản thảo và đưa vào sử dụng các điều kiện bảo hiểm gốc như FPA, WA,
All Risk từ những năm 1963 hay các điều kiện A, B, C từ những năm 1982 và
các điều kiện bảo hiểm thêm như điều kiện bảo hiểm chiến tranh, đình công. Từ
1-1-1982, Viện ILU đã cho ra đời mẫu đơn bảo hiểm hàng hải mới và một loạt
các điều kiện bảo hiểm mới để áp dụng trong bảo hiểm hàng hóa xuất nhập khẩu
bằng đường biển sau đây:
3.1.1.1. Các điều kiện bảo hiểm gốc.
Điều kiện bảo hiểm A (Institute Cargo Clauses A)
Điều kiện bảo hiểm B (Institute Cargo Clauses B)
Nguỵ Thị Hiền Lương 8 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Điều kiện bảo hiểm C (Institute Cargo Clauses C)
3.1.1.2. Các điều kiện bảo hiểm áp dụng cho một số hàng đặc biệt.
Các điều kiện bảo hiểm hàng hóa buôn bán theo lô
Điều kiện bảo hiểm than
Điều kiện bảo hiểm dầu thô
Điều kiện bảo hiểm đay
Điều kiện bảo hiểm cao su tự nhiên
Điều kiện bảo hiểm thực phẩm đông lạnh trừ thịt đông lạnh
Điều kiện bảo hiểm thịt đông lạnh
3.1.1.3. Các điều kiện bảo hiểm phụ.
Điều kiện bảo hiểm chiến tranh áp dụng cho hàng vận chuyển bằng
đường biển
Điều kiện bảo hiểm đình công áp dụng cho hàng vận chuyển bằng đường
biển.
Điều kiện bảo hiểm đình công áp dụng cho vận chuyển dầu thô.
Điều kiện bảo hiểm thiệt hại do ác ý.
Điều kiện bảo hiểm mất trộm, mất cắp và không giao hàng.
3.1.2. Các điều kiện bảo hiểm của Việt Nam.
Từ xưa đến nay, Việt Nam đã ban hành một số các điều kiện bảo hiểm
hàng hóa sau đây:
Điều kiện bảo hiểm FPA, WA, All Risk theo Quy tắc chung về bảo hiểm
hàng hóa vận chuyển bằng đường biển 1965 của Bộ Tài Chính
Điều kiện bảo hiểm A, B, C theo Quy tắc chung về bảo hiểm hàng hóa
vận chuyển bằng đường biển 1990 của Bộ Tài Chính
Nguỵ Thị Hiền Lương 9 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Điều kiện bảo hiểm A, B, C theo Quy tắc chung về bảo hiểm hàng hóa
vận chuyển bằng đường biển 1998 của Bảo Việt.
Trong các bản "Quy tắc chung" nói trên, bản QTCB_98 của Bảo Việt là
hoàn thiện hơn cả.
Khi mua bảo hiểm cho hàng hóa, trừ những trường hợp đặc biệt, chủ hàng
hóa phải mua bảo hiểm theo một trong ba điều kiện bảo hiểm gốc là A, B, C.
Ngoài ra, tùy theo hành trình của hàng mà chủ hàng có thể yêu cầu bảo hiểm
thêm các rủi ro chiến tranh hay đình công... Nếu có bảo hiểm thêm những rủi ro
này, chủ hàng phải nộp thêm phí bảo hiểm. Chủ hàng cũng có thể yêu cầu bảo
hiểm hàng hóa theo các điều kiện bảo hiểm A, B, C của Anh hay A, B, C của
Việt Nam. Về người bảo hiểm, chủ hàng có thể lựa chọn Bảo Việt, Bảo Minh,
Pjico, Bảo Long... hay công ty bảo hiểm nước ngoài.
3.2. Trách nhiệm của ngƣời bảo hiểm đối với hàng hóa theo các điều kiện
bảo hiểm A, B, C của Việt Nam.
3.2.1. Phạm vi bảo hiểm.
Theo quy tắc chung về bảo hiểm hàng hóa vận chuyển bằng đường biển
của công ty Bảo hiểm Việt Nam năm 1998, phạm vi trách nhiệm của người bảo
hiểm theo các điều kiện A, B, C như sau:
3.2.1.1. Điều kiện C.
Rủi ro được bảo hiểm: là những mất mát, hư hỏng của hàng hóa do các
nguyên nhân sau:
Cháy hoặc nổ
Tàu hay xà lan bị mắc cạn, đắm hoặc lật úp
Tàu đâm va nhau hoặc tàu, xà lan hay phương tiện vận chuyển đâm va
phải các vật thể khác.
Nguỵ Thị Hiền Lương 10 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
Dỡ hàng tại cảng lánh nạn
Phương tiện vận chuyển đường bộ bị lật đổ hoặc trật bánh
Hàng hóa bị mất tích do tàu hoặc phương tiện chở hàng mất tích.
Hy sinh tổn thất chung.
Ném hàng khỏi tàu.
3.2.1.2. Điều kiện B.
Rủi ro được bảo hiểm: như điều kiện bảo hiểm C, còn thêm các trường hợp
sau đây:
Động đât, núi lửa phun hoặc sét đánh.
Nước cuốn khỏi tàu.
Nước biển, nước hồ hay nước sông chảy vào tàu, xà lan, hầm hàng,
phương tiện vận chuyển, container hoặc nơi chứa hàng.
Tổn thất toàn bộ của bất kỳ kiện hàng nào do rơi khỏi tàu hoặc rơi trong
khi đang xếp hàng lên hay dỡ khỏi tàu hay xà lan.
3.2.1.3. Điều kiện A.
Theo điều kiện này, ngoài việc bảo hiểm những điều kiện bảo hiểm B và C,
người bảo hiểm phải chịu trách nhiệm về:
Mọi rủi ro gây ra mất mát, hư hỏng cho hàng hóa được bảo hiểm trừ
những rủi ro loại trừ ở mục 3.2.2 dưới đây.
Các chi phí tổn thất chung và cứu hộ đã chi ra nhằm tránh hoặc có liên
quan tới việc tránh khỏi tổn thất do bất kỳ nguyên nhân nào, loại trừ những
nguyên nhân đã quy định trong các điều 3.2.2 hay ở những điều khác trong hợp
đồng bảo hiểm theo điều kiện này. Các chi phí này được tính toán hoặc xác định
theo hợp đồng chuyên chở và/hoặc theo pháp luật và tập quán hiện hành.
Bồi thường cho người được bảo hiểm phần trách nhiệm theo điều khoản
"Hai tàu đâm va nhau cùng có lỗi" trong hợp đồng chuyên chở có liên quan đến
Nguỵ Thị Hiền Lương 11 A4– K42A –
KT&KDQT
Giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của bảo hiểm hàng hoá xuất nhập khẩu
chuyên chở bằng đường biển Việt Nam sau khi gia nhập wto
một tổn thất thuộc phạm vi bồi thường của bảo hiểm này. Trường hợp chủ tàu
khiếu nại theo điều khoản nói trên thì Người được bảo hiểm phải thông báo cho
Người bảo hiểm là người có quyền bảo vệ Người được bảo hiểm đối với khiếu
nại và tự chịu mọi phí tổn.
3.2.1.4. Những trách nhiệm khác thuộc công ty bảo hiểm.
Ngoài những rủi ro được bảo hiểm nói trên, người bảo hiểm còn phải chịu trách
nhiệm về những tổn thất và chi phí sau đây:
Tổn thất chung và chi phí cứu hộ được phân bổ hay xác định theo hợp
đồng vận t