Khóa luận Hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su ở xã Hương thọ - Thị xã Hương Trà tỉnh Thừa Thiên Huế

ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ---
--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HIÖU QU¶ §ÇU T¦ S¶N XUÊT C¢Y CAO SU ë X· H¦¥NG THä - THÞ X· H¦¥NG TRµ TØNH THõA THI£N HUÕ NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG KHÓA HỌC 2011 - 2015 ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KINH TẾ VÀ PHÁT TRIỂN ---
--- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HIÖU QU¶ §ÇU T¦ S¶N XUÊT C¢Y CAO SU ë X· H¦¥NG THä - THÞ X· H¦¥NG TRµ TØNH THõA THI£N HUÕ Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn Ngọc Thiên Trang ThS. Nguyễn Lê Hiệp Lớp: K45C – KHĐT Niên khóa: 2011 - 2015 Huế, 05/2015 LỜI CÁM ƠN Sau hôn 3 thaùng thöïc taäp taïi Phoøng Kinh Teá - Thò xaõ Höông Traø – Tænh Thöøa Thieân Hueá, ñeán nay ñeà taøi “ Hieäu quaû ñaàu tö xaûn xuaát caây cao su ôû xaõ Höông Thoï, Thò xaõ Höông Traø, Tænh Thöøa Thieân Hueá” cuûa toâi ñaõ hoaøn thaønh. Ñeå hoaøn thaønh baøi khoùa luaän naøy, ngoaøi söï phaán ñaáu noå löïc heát mình cuûa baûn thaân, toâi ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu söï quan taâm, giuùp ñôõ ñoäng vieân heát mình, chia seõ cuûa nhieàu caù nhaân vaø taäp theå. Tröôùc heát, ñoù laø cho toâi xin göûi lôøi caùm ôn chaân thaønh cuûa mình ñeán quyù thaày coâ cuûa Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh Teá, ñaëc bieät laø quyù thaày coâ giaùo cuûa Khoa Kinh teá vaø Phaùt trieån cuõng nhö quyù thaày coâ cuûa moät soá tröôøng Ñaïi hoïc khaùc tröïc thuoäc Ñaïi hoïc Hueá ñaõ trang bò cho cho toâi nhöõng kieán thöùc cô sôû trong suoát 4 naêm ngoài treân giaûng ñöôøng ñeå toâi coù theå hoaøn thaønh baøi khoùa luaän naøy. Toâi xin baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán thaày giaùo Thaïc só Nguyeãn Leâ Hieäp - ngöôøi ñaõ tröïc tieáp höôùng daãn, chæ baûo taän tình cuõng nhö ñöa ra nhöõng lôøi khuyeân kòp thôøi vaø boå ích, quyù giaù cho toâi trong suoát quaù trình toâi hoaøn thaønh baøi khoùa luaän. Toâi xin göûi lôøi caùm ôn chaân thaønh ñeán taäp theå laõnh ñaïo cuõng nhö caùn boä Phoøng Kinh teá thò xaõ Höông Traø; caùn boä Noâng nghieäp, Ñòa chính cuûa UBND xaõ cuõng nhö ngöôøi daân ôû xaõ Höông Thoï ñaõ taän tình giuùp ñôõ, cung caáp nhöõng taøi lieäu quyù giaù giuùp toâi hoaøn thaønh baøi khoùa luaän naøy. Cuoái cuøng, toâi xin göûi lôøi caûm ôn chaân thaønh ñeán boá meï, nhöõng ngöôøi trong gia ñình cuõng nhö baïn beø ñaõ luoân beân caïnh, ñoäng vieân, an uûi, chia seû nhöõng khoù khaên vaø luoân ñoàng haønh cuøng vôùi toâi ñeå toâi coù theå hoaøn thaønh baøi khoùa luaän naøy. Maëc duø, ñaõ hoaøn thaønh baøi khoùa luaän moät caùch toát nhaát coù theå, nhöng do thôøi gian cuõng nhö kieán thöùc haïn cheá neân baøi khoùa luaän naøy khoâng theå traùnh khoûi nhöõng sai soùt. Toâi raát mong nhaän ñöôïc nhöõng söï quan taâm goùp yù quyù giaù töø quyù thaày coâ, thaày giaùo vaø toaøn theå caùc baïn ñeå baøi khoùa luaän naøy coù theå ñöôïc hoaøn thieän hôn. Xin chaân thaønh caûm ôn! Hueá, ngaøy 22 thaùng 5 naêm 2015 Sinh vieân thöïc hieän Nguyeãn Ngoïc Thieân Trang KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG i MỤC LỤC PHỤ BÌA LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC ...................................................................................................................... i DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ..................................................v DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ VÀ BIỂU ĐỒ ................................................................. vi DANH MỤC CÁC BẢNG.......................................................................................... vii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ....................................................................................... viii PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1 1. Tính cấp thiết của đề tài...............................................................................................1 2. Mục đích nghiên cứu ...................................................................................................2 3. Phương pháp nghiên cứu .............................................................................................3 4. Đối tượng và phạm vị nghiên cứu ...............................................................................3 4.1. Nội dung và đối tượng nghiên cứu ...........................................................................3 PHẦN II. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..............................................5 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ SẢN XUẤT CÂY CAO SU .5 1.1. Lý luận cơ bản về cây cao su....................................................................................5 1.1.1. Đặc điểm sinh học của cây cao su......................................................................5 1.1.2. Đặc điểm quá trình sản xuất cây cao su .............................................................8 1.1.3. Vai trò của cây cao su đối với quá trình phát triển kinh tế nông nghiệp ...........9 1.1.4. Ứng dụng của cây cao su .................................................................................10 1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến sản xuất cây cao su..............................................11 1.1.5.1. Các nhân tố vĩ mô ......................................................................................11 1.1.5.2. Các nhân tố vi mô ......................................................................................13 1.2. Hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su.......................................................................15 1.2.1. Lý luận về hiệu quả đầu tư ...........................................................................15 1.2.1.1. Khái niệm về hiệu quả đầu tư ....................................................................15 1.2.1.2. Hiệu quả đầu tư cây cao su ........................................................................16 1.2.1.3. Các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả đầu tư vườn cây và hiệu quả sản xuất cây cao su ......................................................................................................................17 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG ii 1.3. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cao su thiên nhiên trên thế giới và ở Việt Nam .....20 1.3.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cao su thiên nhiên trên thế giới .......................20 1.3.1.1. Tình hình sản xuất .....................................................................................20 1.3.1.2. Tình hình tiêu thụ.......................................................................................20 1.3.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cao su thiên nhiên ở Việt Nam........................21 1.3.2.1. Tình hình sản xuất .....................................................................................21 1.3.2.2. Tình hình tiêu thụ.......................................................................................22 1.3.3. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cao su thiên nhiên ở Thừa Thiên Huế .............23 1.3.3.1. Tình hình sản xuất .....................................................................................23 1.3.3.2. Tình hình tiêu thụ.......................................................................................25 1.3.4. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cao su thiên nhiên ở thị xã Hương Trà............25 1.3.4.1. Tình hình sản xuất .....................................................................................25 1.3.4.2.Tình hình tiêu thụ........................................................................................26 CHƯƠNG 2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ SẢN XUẤT CÂY CAO SU Ở Xà HƯƠNG THỌ, THỊ Xà HƯƠNG TRÀ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ.................................................................................................................28 2.1. Đặc điểm cơ bản của xã Hương Thọ ......................................................................28 2.1.1. Điều kiện tự nhiên............................................................................................28 2.1.1.1. Vị trí địa lý.................................................................................................28 2.1.1.2. Thời tiết khí hậu.........................................................................................29 2.1.1.3. Địa hình......................................................................................................29 2.1.1.4. Đất đai........................................................................................................30 2.1.2. Điều kiện xã hội ...............................................................................................30 2.1.2.1. Dân số - Lao động......................................................................................30 2.1.2.2. Kết cấu hạ tầng ..........................................................................................32 2.1.3. Tình hình phát triển kinh tế xã hội của xã Hương Thọ....................................34 2.1.3.1. Khái quát về phát triển kinh tế xã hội........................................................34 2.1.3.2. Phát triển sản xuất nông nghiệp.................................................................36 2.1.4. Những thuận lợi và khó khăn đối với sản xuất cao su trên địa bàn .................36 2.1.4.1. Thuận lợi ....................................................................................................36 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG iii 2.1.4.2. Khó khăn....................................................................................................36 2.2. Khái quát tình hình phát triển cây cao su ở xã Hương Thọ...........................................37 2.3. Hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su.......................................................................38 2.3.1. Mô tả các hộ được điều tra...............................................................................38 2.3.1.1. Đặc điểm cơ bản của hộ.............................................................................38 2.3.1.2. Tình hình sử dụng đất của hộ ....................................................................39 2.3.1.3. Tình hình vay vốn của hộ ..........................................................................40 2.3.2. Chi phí đầu tư một hecta trồng cao su .............................................................41 2.3.2.1. Thời kỳ kiến thiết cơ bản ...........................................................................41 2.3.2.2. Thời kỳ kinh doanh....................................................................................43 2.3.3. Hiệu quả đầu tư tài chính .................................................................................45 2.3.3.1. Tính toán các chỉ tiêu tài chính..................................................................45 2.3.3.2. Phân tích một số kịch bản..........................................................................47 2.3.3.3. So sánh với hiệu quả đầu tư các xã và huyện khác....................................49 2.4. Kết quả và hiệu quả sản xuất của các hộ trồng cao sau..........................................50 2.4.1. Kết quả sản xuất ...............................................................................................50 2.4.2. Hiệu quả sản xuất .............................................................................................52 2.4.4. Cơ cấu thu nhập................................................................................................53 2.4.5. Tiêu thụ cao su của các nông hộ ......................................................................54 2.5. Khó khăn và thuận lợi của các hộ...........................................................................57 2.5.1. Thuận lợi ..........................................................................................................57 2.5.2. Khó khăn ..........................................................................................................58 CHƯƠNG 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ SẢN XUẤT CÂY CAO SU Ở Xà HƯƠNG THỌ ....................................................59 3.1. Định hướng phát triển cây cao su trên địa bàn xã Hương Thọ .......................................59 3.2. Giải pháp phát triển và nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su trên địa bàn xã hương thọ ..................................................................................................................60 3.2.1. Giải pháp phát triển vườn cao su .....................................................................60 3.2.1.1. Giải pháp về đất .........................................................................................60 3.2.1.2. Giải pháp về vốn........................................................................................61 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG iv 3.2.1.3. Giải pháp về lao động ................................................................................62 3.2.1.4. Giải pháp về tiêu thụ..................................................................................63 3.2.1.5. Giải pháp về cơ sở hạ tầng.........................................................................63 3.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su .................................64 3.2.2.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất .......................................................64 3.2.2.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư...........................................................64 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................65 1. Kết luận......................................................................................................................65 2. Kiến nghị ...................................................................................................................66 TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................68 PHỤ LỤC KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG v DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU NPV Giá trị hiện tại ròng IRR Hệ số hoàn vốn nội bộ BCR Tỷ số lợi ích – chi phí DT Doanh thu CP Chi phí LN Lợi nhuận GO Giá trị sản xuất IC Chi phí trung gian VA Giá trị gia tăng ĐVT Đơn vị tính BVTV Bảo vệ thực vật DCSX Dụng cụ sản xuất KTCB Kiến thiết cơ bản TKKD Thời kỳ kinh doanh NN & PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn UBND Ủy ban nhân dân ĐDHNN Đa dạng hóa nông nghiệp LĐ Lao động KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, ĐỒ THỊ Sơ đồ 1: Bản đồ hành chính của xã Hương Thọ............................................................28 Sơ đồ 2. Chuỗi cung cao su và tỷ lệ khối lượng sản phẩm tiêu thụ qua các kênh ........56 Biểu đồ 1: Thị phần sản xuất cao su tự nhiên................................................................20 Biểu đồ 2: Tỷ lệ diện tích trồng cao su cả nước năm 2014 ...........................................22 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Xuất khẩu cao su 9 tháng 2014 của Việt Nam..............................................23 Bảng 1.2. Diện tích cao su tại các huyện ở tỉnh TT Huế từ năm 2009-2012 ................24 Bảng 1.3. Diện tích cao su đưa vào khai thác từ năm 2009-2011 tại các huyện...........24 Bảng 1.4. Báo cáo diện tích cao su thị xã Hương Trà năm 2014..................................26 Bảng 2.1. Dân số và lao động trên địa bàn xã Hương Thọ ...........................................31 Bảng 2.2. Hiện trạng đường giao thông của xã Hương Thọ .........................................33 Bảng 2.3. Bảng tổng hợp các công trình thủy lợi của xã Hương Thọ ..........................33 Bảng 2.4. Diện tích cao su qua các năm từ 2002-2014 .................................................38 Bảng 2.5. Đặc điểm cơ bản của các hộ điều tra ............................................................39 Bảng 2.6. Diện tích đất bình quân/hộ của các hộ điều tra .............................................40 Bảng 2.7. Tình hình vay vốn bình quân/hộ của hộ điều tra ..........................................41 Bảng 2.8. Tình hình đầu tư bình quân/ hộ cho 1 ha cao su thời kỳ KTCB ...................42 Bảng 2.9. Chi phí sản xuất bình quân/ hộ cho 1ha cao su thời kì kinh doanh ..............44 Bảng 2.10. Thu nhập ròng bình quân/hộ của các hộ điều tra ........................................46 Bảng 2.11. Kết quả phân tích lợi ích – chi phí cao su tiểu điền ....................................47 Bảng 2.12. Ảnh hưởng của giá cao su đến các chỉ tiêu CBA........................................48 Bảng 2.13. Ảnh hưởng của lãi suất đến các chỉ tiêu CBA ............................................48 Bảng 2.14. Sự thay đổi của NPV theo lãi suất chiết khấu và giá mủ cao su .......................49 Bảng 2.15. Kết quả đầu tư ở một số xã và huyện trên địa bàn......................................50 tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2013.....................................................................................50 Bảng 2.16. Lợi nhuận bình quân/hộ các hộ trồng cao su trong 4 năm khai thác ..........50 Bảng 2.17. Kết quả sản xuất cao su bình quân của các hộ điều tra...............................51 Bảng 2.18. Hiệu quả sản xuất cao su bình quân của các hộ điều tra.............................52 Bảng 2.19. Giá trị thu nhập của một số nông sản chính của các hộ điều tra năm 2015..........54 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG viii TÓM TẮT NGHIÊN CỨU Bài luận văn tốt nghiệp này được xem như là công trình nghiên cứu khoa học đầu tay của tôi, đầu tư nhiều công sức nhất trong quá trình học ở trường. Đây cũng là dịp để tôi có thể vận dụng những kiến thức lý thuyết trong quá trình ngồi học trên ghế nhà trường và áp dụng vào thực tế, làm phong phú thêm kinh nghiệm cho bản thân. Qua quá trình thực tập tại Phòng Kinh tế - Thị xã Hương Trà – Tỉnh Thừa Thiên Huế tôi đã lựa chọn đề tài “ Hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su ở xã Hương Thọ, Thị xã Hương Trà, Tỉnh Thừa Thiên Huế làm đề tài tốt nghiệp của mình. Trên cơ sở đánh giá thực trạng đầu tư sản xuất cây cao su của các hộ dân dân trồng cao su trên địa bàn xã Hương Thọ, luận văn đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất của cây cao su trên địa bàn trong thời gian tới. - Mục tiêu của đề tài: • Đánh giá hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su trên địa bàn. • Hệ thống hóa những lý luận cụ thể về hiệu quả đầu tư sản xuất. • Đánh giá thực trạng và hiệu quả đầu tư sản xuất, tiêu thụ mủ cao su trên địa bàn xã Hương Thọ. • Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất và tiêu thụ cao su trong thời gian tới. - Dự liệu phục vụ nghiên cứu: • Số liệu thứ cấp: Được thu thập từ chính quyền và các ban ngành địa phương. • Số liệu sơ cấp: Được thu thập qua quá trình phỏng vấn cac hộ dân trồng cao su trên địa bàn xã Hương Thọ. - Phương pháp được sử dụng trong nghiên cứu: • Phương pháp thống kê mô tả. • Phương pháp phân tích thống kê. • Phương pháp đánh giá các chỉ tiêu theo thời gian. • Phương pháp phân tích chuỗi cung. - Các kết quả mà nghiên cứu đạt được: • Đánh giá được thực trạng, kết quả, hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su trên địa bàn xã Hương Thọ, Thị xã Hương Trà, Tỉnh Thừa Thiên Huế. • Đánh giá được những thuận lợi và khó khăn mà người dân gặp phải. Xây dựng được hệ thống giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư sản xuất cây cao su. KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: ThS. NGUYỄN LÊ HIỆP SVTH: NGUYỄN NGỌC THIÊN TRANG 1 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay, khi