Khóa luận Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty trách nhiệm hữu hạn thương mại Tuấn Sơn

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ------------------------------- ISO 9001 : 2008 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: KẾ TOÁN KIỂM TOÁN Sinh viên :Ngô Thị Thanh Phƣơng Giảng viên hƣớng dẫn :PGS. TS. Trƣơng Thị Thủy HẢI PHÒNG - 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ----------------------------------- HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN THƢƠNG MẠI TUẤN SƠN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: KẾ TOÁN KIỂM TOÁN Sinh viên :Ngô Thị Thanh Phƣơng Giảng viên hƣớng dẫn :PGS. TS. Trƣơng Thị Thủy HẢI PHÒNG - 2011 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG -------------------------------------- NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng Mã SV: 110416 Lớp: QT1104K Ngành:Kế toán kiểm toán Tên đề tài: Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thƣơng mại Tuấn Sơn NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp ( về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ). - Nghiên cứu lý luận chung về công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp. - Khảo sát và đánh giá thực trạng công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại đơn vị thực tập. - Đƣa ra một số biện pháp nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại đơn vị thực tập 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán. Số liệu năm 2010 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. Công ty Trách nhiệm hữu hạn Thƣơng mại Tuấn Sơn MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƢƠNG I : LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ..................................................................... 3 1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ...................................................................................................... 3 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh ...................................................................................................................... 3 1.1.1.1. Khái niệm về doanh thu và điều kiện ghi nhận doanh thu ........................ 3 1.1.1.2. Khái niệm về chi phí .................................................................................. 5 1.1.1.3. Khái niệm kết quả kinh doanh ................................................................... 6 1.1.2. Nhiệm vụ kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh ........ 7 1.1.3. Các phƣơng thức bán hàng và các phƣơng thức thanh toán trong DN ........ 8 1.1.3.1. Các phương thức bán hàng ....................................................................... 8 1.1.3.2. Các phương thức thanh toán ..................................................................... 9 1.2. TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ .............. 10 1.2.1. Tổ chức kế toán doanh thu trong Doanh nghiệp vừa và nhỏ ..................... 10 1.2.1.1. Tổ chức kế toán doanh thu và cung cấp dịch vụ ..................................... 10 1.2.1.2. Tổ chức kế toán doanh thu hoạt động tài chính ...................................... 11 1.2.1.3. Tổ chức kế toán các khoản giảm trừ doanh thu ...................................... 15 1.2.1.4. Tổ chức kế toán thu nhập khác ............................................................... 16 1.2.2. Tổ chức kế toán chi phí trong doanh nghiệp .............................................. 18 1.2.2.1. Tổ chức kế toán giá vốn hàng bán .......................................................... 18 1.2.2.2. Tổ chức kế toán chi phí tài chính ............................................................ 21 1.2.2.3. Tổ chức kế toán chi phí quản lý kinh doanh ........................................... 23 1.2.2.4. Tổ chức kế toán chi phí khác ................................................................... 27 1.2.3. Tổ chức kế toán xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp ........... 27 1.3. TỔ CHỨC LUÂN CHUYỂN CHỨNG TỪ, SỔ SÁCH KẾ TOÁN TRONG TỔ CHỨC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP ............................... 30 1.3.1. Hình thức kế toán Nhật ký chung .............................................................. 30 1.3.2. Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ Cái .......................................................... 31 1.3.3. Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ ............................................................ 32 1.3.4. Hình thức kế toán trên máy vi tính ............................................................. 34 CHƢƠNG II : THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TM TUẤN SƠN ..................................................................................... 35 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ CÔNG TY TNHH TM TUẤN SƠN ........... 35 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty TNHH TM Tuấn Sơn ......... 35 2.1.1.1. Những thuận lợi khó khăn của Công ty trong quá trình hoạt động ........ 36 2.1.1.2. Những thành tích cơ bản mà Công ty đã đạt được trong những năm qua37 2.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty TNHH TM Tuấn Sơn ........................................................................................................................ 39 2.1.3. Đặc điểm bộ máy quản lý của công ty ....................................................... 39 2.1.4. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại công ty TNHH Thƣơng mại Tuấn Sơn ........................................................................................................................ 42 2.1.4.1. Tổ chức bộ máy kế toán của công ty TNHH TM Tuấn Sơn .................... 42 2.1.4.2. Hình thức kế toán, các chính sách và phương pháp kế toán áp dụng tại công ty .................................................................................................................. 43 2.2. ĐẶC ĐIỂM DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TM TUẤN SƠN.............................. 44 2.2.1. Hệ thống chứng từ kế toán ......................................................................... 44 2.2.2. Hệ thống tài khoản kế toán ......................................................................... 44 2.2.3. Hệ thống sổ kế toán .................................................................................... 45 2.3. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TM TUẤN SƠN ...................................................................................................................... 45 2.3.1. Kế toán doanh thu ...................................................................................... 45 2.3.1.1. Doanh thu bán hàng ................................................................................ 45 2.3.1.2. Doanh thu hoạt động tài chính ............................................................... 54 2.3.1.3. Kế toán thu nhập khác ............................................................................. 58 2.3.2. Kế toán chi phí ........................................................................................... 58 2.3.2.1. Kế toán giá vốn hàng bán ....................................................................... 58 2.3.2.2. Kế toán chi phí Quản lý kinh doanh ....................................................... 61 2.3.2.3. Chi phí tài chính ...................................................................................... 68 2.3.2.4. Kế toán chi phí khác ................................................................................ 73 2.3.3. Kế toán xác định kết quả kinh doanh ......................................................... 73 2.3.4. Hạch toán phân phối kết quả kinh doanh ................................................... 74 CHƢƠNG III: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TM TUẤN SƠN .................................................................................................. 81 3.1. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY TNHH TM TUẤN SƠN ...................................................................................................................... 81 3.1.1. Kết quả đạt đƣợc ........................................................................................ 81 3.1.2. Hạn chế ....................................................................................................... 83 3.1.2.1. Về việc thu hồi doanh thu từ hoạt động bán chịu cho khách hàng quen hoặc KH mua hàng với số lượng lớn ................................................................... 84 3.1.2.2. Công ty chưa áp dụng chính sách Chiết khấu cho khách hàng .............. 86 3.1.2.3. Về kế toán xác định kết quả kinh doanh .................................................. 87 3.1.2.4. Về việc luân chuyển chứng từ ................................................................. 87 3.1.2.5. Công ty chưa sử dụng phần mềm kế toán máy ....................................... 87 3.2. HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH ........................................................... 88 3.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH TM Tuấn Sơn ...................................................... 88 3.2.2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH TM Tuấn Sơn ........................... 88 3.2.2.1. Hoàn thiện về việc thu hồi doanh thu từ hoạt động bán chịu ................. 88 3.2.2.2. Áp dụng chính sách Chiết khấu cho khách hàng .................................... 94 3.2.2.3. Về kế toán xác định kết quả kinh doanh .................................................. 98 3.2.2.4. Về việc luân chuyển chứng từ ................................................................. 98 3.2.2.5. Về việc sử dụng phần mềm kế toán máy ................................................. 98 3.2.3. Ý NGHĨA CỦA VIỆC HOÀN THIỆN KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH ............................................... 98 KẾT LUẬN ....................................................................................................... 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 101 Khoá luận tốt nghiệp Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng_Lớp QT1104K 1 LỜI MỞ ĐẦU Nền kinh tế càng ngày càng phát triển đã mở ra vô vàn cơ hội lẫn thách thức cho các doanh nghiệp. Để có thể tồn tại lâu dài và vƣơn lên thì các doanh nghiệp cần chủ động trong sản xuất kinh doanh, nắm bắt các thông tin đặc biệt là các thông tin kinh tế tài chính một cách nhanh chóng và chuẩn xác. Doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh là những thông tin quan trọng không chỉ đối với doanh nghiệp mà còn quan trọng đối với Nhà nƣớc, nhà đầu tƣ, nhà cung cấp, các tổ chức tài chính...Các thông tin này đƣợc kế toán trong công ty tập hợp, phản ánh dƣới dạng các con số và chỉ tiêu kinh tế tài chính. Nhà quản trị doanh nghiệp muốn có đƣợc số liệu về doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh có độ tin cậy cao thì cần tổ chức đội ngũ nhân viên và quy trình kế toán sao cho phù hợp với thực trạng đơn vị mình, ít tốn kém và mang lại hiệu quả. Tuy nhiên đây không phải là nhiệm vụ dễ dàng nhất là khi thực tế các hoạt động kinh tế diễn ra ngày càng phức tạp. Nhận thức đƣợc tầm quan trọng của vấn đề trên, trong thời gian thực tập tại công ty TNHH Thƣơng mại Tuấn Sơn em đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài: “Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty Trách nhiệm hữu hạn Thƣơng mại Tuấn Sơn”. Kết cấu bài khóa luận ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 chƣơng: Chương 1: Lý luận chung về công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chương 2: Thực trạng công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Thương mại Tuấn Sơn. Chương 3: Hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại công ty TNHH Thương mại Tuấn Sơn. Qua đây em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các thầy cô giáo khoa Kế toán Kiểm toán Trƣờng Đại học Dân lập Hải Phòng và đặc biệt là GV - PGS.TS. Khoá luận tốt nghiệp Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng_Lớp QT1104K 2 Trƣơng Thị Thuỷ đã tận tình hƣớng dẫn em hoàn thành bài khóa luận này. Em cũng xin cảm ơn ban lãnh đạo và cán bộ phòng kế toán công ty TNHH TM Tuấn Sơn đã giúp đỡ em trong quá trình thực tập tại công ty. Em xin chân thành cảm ơn! Khoá luận tốt nghiệp Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng_Lớp QT1104K 3 CHƢƠNG I LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ 1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ 1.1.1. Một số khái niệm cơ bản về doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh 1.1.1.1. Khái niệm về doanh thu và điều kiện ghi nhận doanh thu Doanh thu: là tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) thông thƣờng của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là toàn bộ số tiền thu đƣợc từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp bao gồm cả các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có) trong một kỳ kế toán của hoạt động SXKD từ các giao dịch và các nghiệp vụ sau: Bán hàng: Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, bán hàng hóa mua vào và bán bất động sản đầu tư. Cung cấp dịch vụ: Thực hiện công việc đã thỏa thuận theo hợp đồng trong một kỳ, hoặc nhiều kỳ kế toán, như cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch cho thuê tài sản cố định theo phương thức cho thuê hoạt động... Doanh thu bán hàng hóa: Phản ánh doanh thu của khối lƣợng hàng hóa đƣợc xác định là đã bán trong một kỳ kế toán của doanh nghiệp. Tài khoản này chủ yếu dùng cho các ngành kinh doanh hàng hóa, vật tƣ, lƣơng thực,... Khoá luận tốt nghiệp Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng_Lớp QT1104K 4 Doanh thu bán các thành phẩm: Phản ánh doanh thu của khối lƣợng SP, (Thành phẩm, bán thành phẩm) đƣợc xác định là đã bán trong một kỳ kế toán của doanh nghiệp. Tài khoản này chủ yếu dùng cho các ngành sản xuất vật chất nhƣ: Công nghiệp, nông nghiệp, xây lắp, ngƣ nghiệp, lâm nghiệp... Doanh thu cung cấp dịch vụ: Phản ánh doanh thu của khối lƣợng dịch vụ đã hoàn thành, đã cung cấp cho khách hàng và đƣợc xác định là đã bán trong một kỳ kế toán. Tài khoản này chủ yếu dùng cho các ngành kinh doanh dịch vụ nhƣ: Giao thông vận tải, bƣu điện, du lịch, dịch vụ công cộng, dịch vụ khoa học, kỹ thuật, dịch vụ kế toán, kiểm toán,... Doanh thu khác: Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu về cho thuê hoạt động, nhƣợng bán, thanh lý bất động sản đầu tƣ, các khoản trợ cấp, trợ giá của Nhà nƣớc... Doanh thu hoạt động tài chính: là các khoản thu nhập liên quan đến hoạt động tài chính nhƣ doanh thu tiền lãi, tiền bản quyền, lợi nhuận đƣợc chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp. Các khoản giảm trừ doanh thu: Tài khoản này dùng để phản ánh toàn bộ số tiền giảm trừ cho ngƣời mua hàng đƣợc tính giảm trừ vào doanh thu hoạt động tài kinh doanh. Các khoản giảm trừ doanh thu đƣợc phản ánh trong Tài khoản 521 bao gồm: Chiết khấu thƣơng mại, Giá trị hàng bán bị trả lại và các khoản giảm giá cho ngƣời mua trong kỳ hạch toán: Chiết khấu thương mại: là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho khách hàng mua hàng với khối lƣợng lớn. Giá trị hàng bán bị trả lại: là giá trị khối lƣợng hàng bán xác định là đã bán bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán. Giảm giá hàng bán: là khoản giảm trừ cho ngƣời mua do hàng bán kém phẩm chất, sai quy cách theo quy định trong hợp đồng KT hoặc lạc hậu thị hiếu. Khoá luận tốt nghiệp Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng_Lớp QT1104K 5 Thu nhập khác: Phản ánh các khoản thu nhập khác ngoài hoạt động tạo ra doanh thu của doanh nghiệp. Tiêu chuẩn ghi nhận doanh thu Theo chuẩn mực số 14 "Doanh thu và thu nhập khác" ban hành và công bố theo quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31/12/2001 của Bộ trƣởng BTC: Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi thỏa mãn 5 điều kiện sau: - Doanh nghiệp đã trao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho ngƣời mua. - Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa nhƣ ngƣời sở hữu. - Hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa. - Doanh thu đƣợc xác định tƣơng đối chắc chắn. - Doanh nghiệp đã thu đƣợc hoặc sẽ thu đƣợc lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng. - Xác định đƣợc chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. 1.1.1.2. Khái niệm về chi phí Giá vốn hàng bán: Là trị giá vốn của hàng hoá, lao vụ, dịch vụ đã tiêu thụ. Đối với hàng hoá, lao vụ, dịch vụ tiêu thụ, giá vốn hàng bán là giá thành sản phẩm hay chi phí sản xuất. Đối với hàng hoá tiêu thụ, GVHB bao gồm trị giá mua của hàng đã tiêu thụ cộng với chi phí thu mua phân bổ chi phí cho hàng tiêu thụ. Chi phí tài chính: Phản ánh những khoản chi phí hoạt động tài chính bao gồm các khoản chi phí hoặc các khoản lỗ liên quan đến các hoạt động đầu tƣ tài chính, chi phí cho vay và đi vay vốn, chi phí góp vốn liên doanh, liên kết, lỗ chuyển nhƣợng chứng khoán ngắn hạn, chi phí giao dịch chứng khoán..., Dự phòng giảm giá đầu tƣ tài chính, khoản lỗ phát sinh khi bán ngoại tệ, lỗ tỷ giá hối đoái... Chi phí quản lý kinh doanh: Phản ánh các khoản chi phí quản lý kinh Khoá luận tốt nghiệp Sinh viên: Ngô Thị Thanh Phƣơng_Lớp QT1104K 6 doanh bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. Chi phí bán hàng: là chi phí thực tế phát sinh trong quá trình bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp dịch vụ. Chi phí quản lý doanh nghiệp: Là toàn bộ chi phí có liên quan đến hoạt động quản lý kinh doanh, quản lý hành chính và quản lý điều hành chung toàn doanh nghiệp. Chi phí khác: Phản ánh các khoản chi phí của các hoạt động ngoài các hoạt động SXKD tạo ra doanh thu của doanh nghiệp. Chi phí khác bao gồm những khoản chi phí (hoặc khoản lỗ) phát sinh từ các sự kiện hay các nghiệp vụ riêng biệt với hoạt động thông thƣờng của doanh nghiệp và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp; cũng có thể là những khoản chi phí bị bỏ sót từ những năm trƣớc nhƣ: chi phí tiếp khách, hội nghị khách hàng, chi phí quảng cáo, giới thiệu sản phẩm hàng hoá. 1.1.1.3. Khái niệm kết quả kinh doanh Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp: Phản ánh chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp phát sinh trong năm làm căn cứ xác định kết quả hoạt động kinh doanh sau thuế của doanh nghiệp trong năm tài chính. Xác định kết quả kinh doanh: Xác định và phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán năm. Kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm: Kết quả hoạt động sản xuất - kinh doanh, kết quả hoạt động tài chính và kết quả hoạt động khác. Kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh: Là số chênh lệch giữa doanh thu thuần với giá vốn hàng bán và chi phí quản lý kinh doanh. Kết quả hoạt động tài chính: Là số chênh lệch giữa doanh thu