Khóa luận Hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tại công ty Cổ phần thương mại mai Hồng Liên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ------------------------------- ISO 9001:2008 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: Kế toán – Kiểm toán Sinh viên : Phạm Thị Thu Huyền Giảng viên hƣớng dẫn: Ths. Nguyễn Thị Mai Linh HẢI PHÒNG - 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG ----------------------------------- HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN HÀNG HÓA TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI MAI HỒNG LIÊN KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ LIÊN THÔNG NGÀNH: Kế toán – Kiểm toán Sinh viên : Phạm Thị Thu huyền Giảng viên hƣớng dẫn: Ths. Nguyễn Thị Mai Linh HẢI PHÒNG - 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÒNG -------------------------------------- NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên: Phạm Thị Thu Huyền Mã SV: 1513401020 Lớp: QTL901K Ngành: Kế toán – Kiểm toán Tên đề tài: Hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tại công ty Cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp ( về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán ). - Khái quát hóa đƣợc những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. - Phản ánh đƣợc thực trạng công tác kế toán hàng hóa tại Công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên - Đánh giá đƣợc ƣu, nhƣợc điểm của công tác kế toán hàng hóa tại Công ty cổ phần thƣơng mại mai Hồng Liên, trên cơ sở đó đƣa ra những giải pháp hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tại Công ty. 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán. Sử dụng số liệu kế toán hàng hóa của Công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên năm 2015 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. Công ty Cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên CÁN BỘ HƢỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Ngƣời hƣớng dẫn thứ nhất: Họ và tên : Nguyễn Thị Mai Linh Học hàm, học vị: Thạc sĩ Cơ quan công tác: Trƣờng Đại Học Dân Lập Hải Phòng Nội dung hƣớng dẫn: Hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tại Công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên Ngƣời hƣớng dẫn thứ hai: Họ và tên:............................................................................................. Học hàm, học vị:................................................................................... Cơ quan công tác:................................................................................. Nội dung hƣớng dẫn:............................................................................ Đề tài tốt nghiệp đƣợc giao ngày .. tháng năm 2016 Yêu cầu phải hoàn thành xong trƣớc ngày . tháng .. năm 2016 Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN Đã giao nhiệm vụ ĐTTN Sinh viên Người hướng dẫn Phạm Thị Thu Huyền Nguyễn Thị Mai Linh Hải Phòng, ngày ...... tháng........năm 2016 Hiệu trƣởng GS.TS.NGƢT Trần Hữu Nghị PHẦN NHẬN XÉT CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN 1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp: - Chăm chỉ học hỏi, chịu khó sƣu tầm số liệu, tài liệu phục vụ cho bài viết. - Nghiêm túc, có ý thức tốt trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp. - Luôn thực hiện tốt mọi yêu cầu đƣợc giáo viên hƣớng dẫn giao. - Đảm bảo đúng tiến độ của đề tài theo thời gian đã quy định. 2. Đánh giá chất lƣợng của khóa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính toán số liệu): Kết cấu của khóa luận đƣợc tác giả sắp xếp tƣơng đối hợp lý, khoa học bao gồm 3 chƣơng: Chƣơng 1, tác giả đã hệ thống hóa đƣợc những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chƣơng 2, sau khi giới thiệu khái quát về công ty, tác giả đã mô tả và phân tích thực trạng công tác kế toán hàng hóa tại Công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên, có số liệu minh họa cụ thể (năm 2015). Số liệu minh họa từ chứng từ vào các sổ sách kế toán logic và hợp lý. Chƣơng 3, tác giả đã đánh giá đƣợc những ƣu, nhƣợc điểm của công tác kế toán hàng hóa tại Công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên, trên cơ sở đó tác giả đã đƣa ra đƣợc một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tại Công ty. Các giải pháp đƣa ra có tính khả thi và tƣơng đối phù hợp với tình hình thực tế tại công ty. 3. Cho điểm của cán bộ hƣớng dẫn (ghi bằng cả số và chữ): Bằng số: . Bằng chữ: Hải Phòng, ngày 28 tháng 12 năm 2016 Cán bộ hƣớng dẫn Ths. Nguyễn Thị Mai Linh MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 CHƢƠNG I.NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN HÀNG HÓA TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ..................... 2 1.1.Những vấn đề chung về hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ ................ 2 1.1.1.Sự cần thiết phải tổ chức công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ: ............................................................................................................ 2 1.1.2.Yêu cầu quản lý và nhiệm vụ kế toán hàng hóa: ......................................... 2 1.1.2.1.Yêu cầu quản lý: ........................................................................................ 2 1.1.2.2.Nhiệm vụ của kế toán hàng hóa. ............................................................... 3 1.1.3.Khái niệm và đặc điểm hàng hóa ................................................................. 3 1.1.3.1.Khái niệm : ................................................................................................ 3 1.1.3.2.Đặc điểm: .................................................................................................. 3 1.1.4.Phân loại và tính giá hàng hóa ..................................................................... 3 1.1.4.1.Phân loại hàng hóa .................................................................................... 3 1.1.4.2.Tính giá hàng hóa ...................................................................................... 4 1.2.Nội dung tổ chức công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ 8 1.2.1.Kế toán chi tiết hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ ........................... 8 1.2.1.1.Phƣơng pháp ghi thẻ song song ................................................................ 8 1.2.1.2.Phƣơng pháp đối chiếu luân chuyển ......................................................... 9 1.2.1.3.Phƣơng pháp sổ số dƣ ............................................................................. 10 1.2.2.Kế toán tổng hợp hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ ....................... 11 1.2.2.1.Kế toán tổng hợp hàng hóa theo phƣơng pháp kê khai thƣờng xuyên ..... 11 1.2.2.2.Kế toán tổng hợp theo phƣơng pháp kiểm kê định kỳ ............................ 15 1.2.3Kế toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho ................................................... 17 1.3.Tổ chức vận dụng hệ thống sổ kế toán vào công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. .................................................................................... 18 1.3.1.Hình thức kế toán nhật ký chung ............................................................... 18 1.3.2.Hình thức kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ .................................... 20 1.3.3.Hình thức kế toán theo hình thức Nhật ký – Sổ cái ................................... 21 CHƢƠNG II.THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN HÀNG HÓATẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI MAI HỒNG LIÊN ........................................... 24 2.1. Quá trình hình thành và đặc điểm của Công ty Cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên ............................................................................................................ 24 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên ............................................................................................................ 24 2.1.2.Ngành nghề kinh doanh .............................................................................. 24 2.1.3.Những thuận lợi và khó khăn của công ty trong quá trình hoạt động. .......... 26 2.1.4.Đặc điểm cơ cấu tổ chức của công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên .... 26 2.1.5. Nội dung tổ chức công tác kế toán tại công ty .......................................... 27 2.1.5.1. Bộ máy kế toán ....................................................................................... 27 2.1.5.2. Các chính sách và chế độ kế toán tại công ty ......................................... 28 2.1.5.3. Tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ và tài khoản tại công ty .............. 28 2.1.5.4. Tổ chức vận dụng hệ thống sổ sách kế toán tại công ty ......................... 28 2.1.5.5. Tổ chức hệ thống báo cáo tài chính........................................................ 29 2.2.Thực trạng tổ chức kế toán hàng hóa tại công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên ............................................................................................................ 29 2.2.2.Đặc điểm hàng hóa tại công ty ................................................................... 29 2.2.1.Thủ tục nhập, xuất hàng hóa và phƣơng pháp tính giá tại công ty .................. 30 2.2.2.Kế toán chi tiết hàng hóa tại công ty .......................................................... 31 2.2.3.Kế toán tổng hợp hàng hóa tại công ty....................................................... 48 2.2.3.1. Chứng từ và tài khoản sử dụng .............................................................. 48 2.2.3.2. Quy trình hạch toán ................................................................................ 48 2.2.3.3.Ví dụ minh họa ........................................................................................ 49 CHƢƠNG III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN HÀNG HÓA TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THƢƠNG MẠI MAI HỒNG LIÊN .................................................................................................................... 64 3.1. Nhận xét chung về tổ chức công tác kế toán tại công ty .............................. 64 3.1.1. Ƣu điểm. .................................................................................................... 64 3.1.2. Hạn chế ...................................................................................................... 65 3.2. Một số đề xuất nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán hàng hoá tại công ty cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên. .............................................................. 66 3.2.1 Sự cần thiết của việc hoàn thiện công tác kế toán của Công ty Cổ phần thƣơng mại Mai Hồng Liên. ................................................................................ 66 3.2.2.Yêu cầu của việc hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa: ........................... 67 3.2.3 Nguyên tắc của việc hoàn thiện kế toán hàng hóa tồn kho ........................ 67 3.2.4. Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tồn kho tại Công ty ................................................................................................................ 69 KẾT LUẬN ......................................................................................................... 81 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 82 Trƣờng ĐHDL Hải Phòng Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Thu Huyền –Lớp QTL901K 1 LỜI MỞ ĐẦU Cùng với sự phát triển của doanh nghiệp, kế toán là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống công cụ quản lý kinh tế tài chính, có vai trò tích cực trong việc quản lý điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế. Quy mô sản xuất, xã hội ngày càng phát triển thì yêu cầu và phạm vi công tác kế toán càng đƣợc chú trọng. Hàng hóa là một yếu tố tất yếu và công tác kế toán hàng hóa là một trong những công tác cần thiết và ngày càng đƣợc quan tâm. Trong cơ chế thị trƣờng nhƣ hiện nay, với sự hoạt động của nhiều thành phần kinh tế tính độc lập, tự chủ trong các doanh nghiệp ngày càng cao hơn mỗi doanh nghiệp phải năng động sáng tạo trong kinh doanh, phải chịu trách nhiệm trƣớc kết quả kinh doanh của mình, bảo toàn đƣợc vốn kinh doanh và quan trọng hơn là kinh doanh có lãi và đƣa doanh nghiệp ngày càng phát triển hơn. Qua việc học tập tại trƣờng kết hợp với thực tế thu nhận đƣợc từ công tác kế toán tại công ty thƣơng mại cổ phần Mai Hồng Liên em thấy hàng hóa là một yếu tố vô cùng quan trọng trong doanh nghiệp vì vậy em quyết định chọn đề tài: Hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tại công ty thƣơng mại cổ phần Mai Hồng Liên. Nội dung khóa luận của em gồm 3 chƣơng: Chƣơng I: Những vấn đề lý luận cơ bản về công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chƣơng II: Thực trạng công tác kế toán hàng hóa tại Công ty thƣơng mại cổ phần Mai Hồng Liên Chƣơng III: Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán hàng hóa tại Công ty thƣơng mại cổ phần Mai Hồng Liên. Qua bài viết này, em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới cô giáo ThS.Nguyễn Thị Mai Linh đồng cảm ơn Ban Giám đốc và phòng Kế toán Công ty Cổ phần Thương Mại Mai Hồng Liên đã tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành bài khóa luận này. Trƣờng ĐHDL Hải Phòng Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Thu Huyền –Lớp QTL901K 2 CHƢƠNG I. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÔNG TÁC KẾ TOÁN HÀNG HÓA TRONG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ 1.1. Những vấn đề chung về hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ. 1.1.1. Sự cần thiết phải tổ chức công tác kế toán hàng hóa trong doanh nghiệp vừa và nhỏ: Hàng hóa dùng để phục vụ cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng xã hội. Hàng hóa là điều kiện để các doanh nghiệp thực hiện các mục tiêu chiến lƣợc, nâng cao trình độ, mở rộng quy mô để tạo ra lợi ích hài hài hòa giữa doanh nghiệp và xã hội. Để quản lý một cách tốt nhất đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, không phân biệt thành phần kinh tế, lĩnh vực hoạt động hay các hình thức sở hữu đều phải sử dụng các công cụ quản lý khác nhau. Trong đó, kế toán đƣợc coi là công cj quan trọng và hữu hiệu nhất. Để diều hành, quản lý hoạt động kinh doanh thƣơng mại của mình các công ty thƣơng mại cần tổ chức công tác kế toán hàng hóa một cách chặt chẽ, khoa học để kế toán hàng hóa là một công cụ hỗ trợ đắc lực. 1.1.2. Yêu cầu quản lý và nhiệm vụ kế toán hàng hóa: 1.1.2.1. Yêu cầu quản lý: Để làm tốt công tác quản lý hàng hóa, doanh nghiệp phải tổ chức theo dõi chặt chẽ ở tất cả các khâu: thu mua, bảo quản, xuất bán và dự trữ. Trong quá trình này, nếu quản lý không tốt sẽ ảnh hƣởng đến chất lƣợng và giá trị hàng hóa. Cụ thể yêu cầu của công tác quản lý hàng hóa trong doanh nghiệp thƣơng mại là:  Khâu thu mua : Phải quản lý về chất lƣợng, số lƣợng, quy cách, chủng loại, giá mua, chi phí mua. Đảm bảo thực hiện thu mua theo kế hoạch, phù hợp với nhu cầu của hàng hóa phục vụ choquá trình hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời tăng nhanh vòng vốn lƣu động.  Khâu bảo quản: Phải tổ chức tốt kho hàng, bến bãi thực hiện đúng chế độ bảo quản đối với từng loại hàng hóa tránh hƣ hỏng, mất mát. Trƣờng ĐHDL Hải Phòng Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Thu Huyền –Lớp QTL901K 3  Khâu dự trữ : Đảm bảo kết cấu dự trữ hợp lý, phải xác định đƣợc mức dự trữ tối đa, tối thiểu cho từng loại hàng hóa đảm bảo đáp ứng đƣợc cung- cầu thị trƣờng, đồng thời tránh ứ đọng vốn do dự trữ quá lớn. 1.1.2.2. Nhiệm vụ của kế toán hàng hóa.  Phản ánh kịp thời, chính xác tình hình nhập – xuất – tồn kho hàng hóa cả về số lƣợng, chất lƣợng, giá cả, tình hình bảo quản hàng hóa dự trữ. Phản ánh đầy đủ nghiệp vụ mua, bán hàng hóa.  Quản lý chặt chẽ tình hình biến động và dự trữ hàng hóa, phát hiện xử lý kịp thời những hàng hóa giảm chất lƣợng, giá cả và khó tiêu thụ.  Tổ chức tốt nghiệp vụ hạch toán chi tiết hàng hóa, luôn luôn kiểm tra tình hình ghi chép ở các kho, quầy hàng. Thực hiện tốt chế độ kiểm tra, đối chiếu sổ sách ghi chép và kết quả kiểm kê hàng hóa ở các kho và quầy hàng. 1.1.3. Khái niệm và đặc điểm hàng hóa 1.1.3.1. Khái niệm : Hàng hóa trong doanh nghiệp tồn tại dƣới hình thức vật chất, là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn một nhu cầu nào đó của con ngƣời, đƣợc thực hiện thông qua mua bán trên thị trƣờng. Nói cách khác hàng hóa trong doanh nghiệp là những hàng hóa, vật tƣ, ...mà doanh nghiệp mua vào để phục vụ cho nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của xã hội. Hàng hóa là các vật tƣ, sản phẩm do doanh nghiệp mua về với mục đích để bán ( bán buôn và bán lẻ). Giá gốc hàng hóa mua vào, bao gồm: giá mua theo hóa đơn và chi phí thu mua hàng hóa, các loại thuế phí không hoàn lại. 1.1.3.2. Đặc điểm: Hàng hóa đƣợc biểu hiện trên hai mặt giá trị và số lƣợng. Số lƣợng hàng hóa đƣợc xác định bằng đơn vị đo lƣờng phù hợp với tính chất hóa học, lý học của nó nhƣ kg, lít, mét...Nó phản ánh quy mô, đặc điểm sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.Chất lƣợng của hàng hóa đƣợc xác định bằng tỷlệ % tốt, xấu, và giá trị phẩm cấp của hàng hóa. 1.1.4. Phân loại và tính giá hàng hóa 1.1.4.1. Phân loại hàng hóa Hàng hóa đƣợc phân loại theo từng ngành hàng gồm:  Hàng vật tƣ thiết bị  Hàng công nghệ phẩm tiêu dùng Trƣờng ĐHDL Hải Phòng Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Thu Huyền –Lớp QTL901K 4  Hàng lƣơng thực, thực phẩm chế biến Theo nguồn gốc sản suất gồm:  Ngành hàng nông sản;  Ngành hàng lâm sản;  Ngành hàng thuỷ sản Theo khâu lƣu thông thì hàng hoá đƣợc chia thành:  Hàng hoá ở khâu bán buôn;  Hàng hoá ở khâu bán lẻ; Theo phƣơng thức vận động của hàng hoá:  Hàng hoá chuyển qua kho;  Hàng hoá chuyển giao bán thẳng; Việc phân loại và xác định những hàng nào thuộc hàng tồn kho của doanh nghiệp ảnh hƣởng tới việc tính chính xác của hàng tồn kho phản ánh trên bảng cân đối kế toán và ảnh hƣởng tới các chỉ tiêu trên báo cáo kết quả kinh doanh. Vì vậy, việc phân loại hàng tồn kho là cần thiết và quan trọng đối với doanh nghiệp. 1.1.4.2. Tính giá hàng hóa a)Tính giá hàng hóa nhập kho: Theo chuẩn mực kế toán số 2 “hàng tồn kho” ban hành theo quyết định149 ngày 31/12/2001 hàng tồn kho đƣợc tính theo giá gốc *Đối với hàng hóa mua ngoài Giá thực tế của hàng hóa nhập kho = Giá mua ghi trên hóa đơn + Chi phí thu mua + Các khoản thuế không hoàn lại - Giảm giá và chiết khấu thƣơng mại Giá mua ghi trên hóa đơn: Là số tiền mà doanh nghiệp phải trả cho ngƣời bán ghi trên hợp đồng hay hóa đơn tùy thuộc vào phƣơng pháp tính thuế GTGT mà doanh nghiệp áp dụng cụ thể là: - Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phƣơng pháp khấu trừ thì giá mua hàng hóa là giá chƣa có thuế GTGTđầu vào. Trƣờng ĐHDL Hải Phòng Khóa luận tốt nghiệp Phạm Thị Thu Huyền –Lớp QTL901K 5 - Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phƣơng pháp trực tiếp và hàng không chịu thuế GTGTthì giá mua hàng hóa là tổng thanh toán. Các khoản thuế không hoàn lại: Thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế GTGT (không khấu trừ). Chi phí thu mua hàng hóa: Chi phí vận chuyển, bốc dỡ, bảo quản, lƣu kho, lƣu bãi, bảo hiểm hàng hóa, hao hụt trong định mức cho phép, công tác chi phí của bộ phận thu mua, Chiết khấu thương mại (CKTM): Là số tiền mà doanh nghiệp đƣợc giảm trừ do đã mua hàng hóa, dịch vụ với số lƣợng lớn theo thỏa thuận. Giảm giá hàng mua: Là số tiền mà ngƣời bán giảm trừ cho ngƣời mua do hàng kém phẩm chất, sai quy cách, khoản này ghi giảm giá mua hàng hóa *Đối với hàng hóa do doanh nghiệp tự gia công chế biến: Giá thực tế nhập kho = Giá xuất kho để gia công chế biến + Phí gia công chế biến *Đối với hàng hóa thuê ngoài gia công, chế biến: Giá thực tế nhập kho = Giá xuất kho đem thuê ngoài gia công + Chi phí vận chuyển, bốc xếp đem đi gia công + Chi phí thuê ngoài chế biến *Đối với hàng hóa đƣợc biếu tặng: Giá nhập kho là giá thực tế đƣợc xác định theo thời giá trên thị trƣờng. *Đối với hàng hóa mà doanh nghiệp nhận góp vốn Giá thực tế nhập kho = Giá do Hội đồng định giá + Chi phí liên quan b) Tính giá hàng