Trong nền kinh tế thị trường hệ thống Ngân hàng được ví như hệ thần kinh của
cả nền kinh tế, hệ thống Ngân hàng quốc gia hoạt động thông suốt lành mạnh và hiệu
quả là tiền đề để các nguồn lực tài chính luân chuyển, phân bổ và sử dụng hiệu quả,
kích thích tăng trưởng kinh tế một cách bền vững. Hiện nay, khi Việt Nam đã gia nhập
WTO và đang trong quá trình tự do hóa tài chính, sự cạnh tranh giữa các tổ chức tín
dụng trong và ngoài nước là điều không tránh khỏi. Hầu hết các Ngân hàng đều mở
rộng quy mô hoạt động, các chi nhánh và phòng giao dịch xuất hiện ngày càng nhiều.
Sự xuất hiện nhiều chi nhánh làm nảy sinh vấn đề là các Ngân hàng cạnh tranh nhau,
dùng mọi cách để chiếm lĩnh thị phần, thu hút khách hàng. Hơn nữa Ngân hàng là loại
hình kinh doanh đặc biệt, một khi để xảy ra rủi ro nghiêm trọng thì nó có phản ứng dây
chuyền, tác động tới các lĩnh vực kinh tế khác, ảnh hưởng tới hiệu quả của quá trình
phân bổ, sử dụng vốn đầu tư và an toàn xã hội. Vì vậy việc đảm bảo tính bền vững và
ổn định trong phát triển trở thành mục tiêu quan trọng nhất trong quản lý và điều hành
của các NHTM. Một trong những giải pháp mang tính chiến lược và cấp thiết là tổ
chức lại, nâng cấp hệ thống kiểm soát nội bộ của mỗi Ngân hàng thương mại, hệ thống
kiểm soát nội bộ trở thành cơ chế tự phòng chống rủi ro quan trọng nhất của Ngân
hàng.
Hoạt động tín dụng tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh thời gian qua đã
đạt được những thành tựu không nhỏ đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế
đất nước. Ngân hàng đã quan tâm hơn tới việc kiểm soát tốc độ tín dụng, tập trung vào
tính hiệu quả của các hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn trong
tổng dư nợ của Ngân hàng vẫn còn đang ở mức cao, hệ thống thông tin tín dụng vẫn
còn ở mức yếu, việc phân tích, đánh giá khách hàng vẫn còn nhiều bất cập chưa hỗ trợ
hiệu quả cho việc ra quyết định cho vay và thu hồi nợ vay. Nguyên nhân của tình trạng
này là do công tác kiểm soát tín dụng, đặc biệt là kiểm soát hoạt động cho vay còn
chưa được thực hiện tốt: rủi ro tín dụng chưa được xác định, đo lường và kiểm soát
một cách chặt chẽ, các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng chưa thực sự hữu hiệu,.
99 trang |
Chia sẻ: tuantu31 | Lượt xem: 627 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay tại chi nhánh NHNO & PTNT tp Hà Tỉnh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KẾ TOÁN TÀI CHÍNH
--- ---
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM SOÁT NỘI BỘ
ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI CHI
NHÁNH NHNo&PTNT TP HÀ TỈNH
Giảng viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện:
Th.s Hồ Phan Minh Đức Lê Thị Thủy
Lớp: K42 Kiểm toán
Huế, 5/2012
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
2Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này, trong quá
trình nghiên cứu và thực hiện ngoài sự nổ lực của bản thân,
tôi còn nhận đươc sự giúp đỡ của thầy cô, gia đình, bạn bè
cùng quý cô chú cán bộ chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà
Tĩnh.
Trước tiên tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới quý
thầy, cô giáo trường Đại học Kinh Tế Huế đã dạy bảo tôi
trong bốn năm qua. Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc
đến thầy giáo Ths Hồ Phan Minh Đức, người đã tận tình
hướng dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo cùng
quý cô chú, anh chị NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh đã nhiệt
tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong thời gian thực tập
tại Ngân hàng.
Cuối cùng tôi xin bày tỏ lòng biết ơn gia đình và bạn
bè đã động viên, tạo điều kiện về mọi mặt để tôi có thể hoàn
thành khóa luận này.
Xin chân thành cảm ơn!
Huế, tháng 5 năm 2012
Sinh viên thực hiện:
Lê Thị Thủy
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
3MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài.......................................................................................7
2. Mục tiêu nghiên cứu. ...........................................................................................8
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. ......................................................................8
4. Phương pháp nghiên cứu. ....................................................................................9
5. Kết cấu khóa luận. ...............................................................................................9
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ.......................................................................11
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ..................................................................11
1.1. Khái quát về hệ thống kiểm soát nội bộ ........................................................11
1.1.1. Các khái niệm về kiểm soát nội bộ................................................................11
1.1.2. Mục tiêu KSNB trong hoạt động của NHTM. ..............................................12
1.1.3. Nhiệm vụ của hệ thống kiểm soát nội bộ trong hoạt động Ngân hàng. ........13
1.1.4. Sự cần thiết của hệ thống KSNB tại các NHTM. ..........................................14
1.2. Hoạt động tín dụng và rủi ro hoạt động tín dụng ..........................................15
1.2.1. Hoạt động tín dụng ........................................................................................15
1.2.2. Rủi ro rín dụng...............................................................................................17
1.3. Những vấn đề cơ bản về kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay ......................20
1.3.1. Các bộ phận cấu thành của hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay. ..21
1.3.2. Sự cần thiết của hệ thống kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay ............25
1.3.3. Các yếu tố đánh giá chất lượng công tác kiểm soát hoạt động cho vay..............27
1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác kiểm soát hoạt động cho vay................29
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG
CHO VAY TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THÔN TP HÀ TĨNH ......................................................................................32
2.1. Tổng quan về chi nhánh NHNo&PTNT thành phố Hà Tĩnh .......................32
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của NHNo&PTNT chi nhánh TP Hà Tĩnh ...32
2.1.2. Chức năng và nhiệm vụ .................................................................................34
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
42.1.3. Các lĩnh vực kinh doanh ................................................................................35
2.1.4. Nguồn lực ......................................................................................................37
2.1.4.1. Lao động ...................................................................................................37
2.1.4.2. Vốn ...........................................................................................................41
2.1.5. Tổ chức quản lý .............................................................................................44
2.2. Thực trạng hoạt động cho vay tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.......47
2.2.1. Quy trình cho vay khách hàng doanh nghiệp và các rủi ro tiềm ẩn tại chi
nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.............................................................................47
2.2.2. Tình hình dư nợ và nợ quá hạn.......................................................................55
2.3. Thực trạng công tác kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay tại chi nhánh
NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh .......................................................................................60
2.3.1. Tóm tắt quy trình kiểm soát nội bộ đối với hoạt động cho vay tại chi nhánh
NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh .......................................................................................60
2.3.2. Thực trạng công tác kiểm soát tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh ....61
2.4. Đánh giá quy trình KSNB đối với hoạt động cho vay tại chi nhánh
NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh .......................................................................................77
2.4.1. Ưu điểm .........................................................................................................77
2.4.2. Nhược điểm ...................................................................................................82
CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT
NỘI BỘ ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG CHO VAY TẠI CHI NHÁNH NHNo&PTNT
TP HÀ TĨNH ................................................................................................................86
3.1. Chi nhánh cần thực hiện các giải pháp góp phần nâng cao chất lượng môi
trường kiểm soát như:................................................................................................86
3.2. Nâng cao chất lượng đánh giá rủi ro trong quy trình kiểm soát hoạt động cho
vay .............................................................................................................................89
3.3. Hoàn thiện các thủ tục kiểm soát........................................................................91
3.4. Nâng cao tính hiệu quả của hệ thống trao đổi thông tin trong Ngân hàng.........93
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................95
KẾT LUẬN ...............................................................................................................95
KIẾN NGHỊ...............................................................................................................96
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
5Danh mục các từ viết tắt
NHNo&PTNT TP Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn thành
phố
NHNo&PTNT VN Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt
Nam
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nước
NHTM Ngân hàng thương mại
TCTD Tổ chức tín dụng
PGD Phòng giao dịch
KT-XH Kinh tế - xã hội
KH, TCKT Khách hàng, tổ chức kinh tế
GTCG Giấy tờ có giá
Cty TNHH Công ty trách nhiệm hữu hạn
DNTN Doanh nghiệp tư nhân
SXKD Sản xuất kinh doanh
RRTD Rủi ro tín dụng
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
6DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Danh mục sơ đồ, đồ thị:
Sơ đồ 2.1: Tình hình huy động vốn tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
Sơ đồ 2.3: Tình hình cho vay tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh
Sơ đồ 2.4: Cơ cấu tổ chức các bộ phận quản lý rủi ro tín dụng tại chi nhánh.
Sơ đồ 2.5: Hệ thống thông tin tín dụng của hệ thống NHNo
Danh mục bảng, biểu:
Bảng 2.1: Tình hình lao động của Ngân hàng từ 2009 đến 2011
Bảng 2.2: Tình hình huy động vốn tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh
Bảng 2.3: Dư nợ cho vay theo thời hạn vay
Bảng 2.4: Dư nợ cho vay theo thành phần kinh tế.
Bảng 2.5: Tình hình dư nợ, nợ xấu của chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh
từ 2009 đến 2011.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
7PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế thị trường hệ thống Ngân hàng được ví như hệ thần kinh của
cả nền kinh tế, hệ thống Ngân hàng quốc gia hoạt động thông suốt lành mạnh và hiệu
quả là tiền đề để các nguồn lực tài chính luân chuyển, phân bổ và sử dụng hiệu quả,
kích thích tăng trưởng kinh tế một cách bền vững. Hiện nay, khi Việt Nam đã gia nhập
WTO và đang trong quá trình tự do hóa tài chính, sự cạnh tranh giữa các tổ chức tín
dụng trong và ngoài nước là điều không tránh khỏi. Hầu hết các Ngân hàng đều mở
rộng quy mô hoạt động, các chi nhánh và phòng giao dịch xuất hiện ngày càng nhiều.
Sự xuất hiện nhiều chi nhánh làm nảy sinh vấn đề là các Ngân hàng cạnh tranh nhau,
dùng mọi cách để chiếm lĩnh thị phần, thu hút khách hàng. Hơn nữa Ngân hàng là loại
hình kinh doanh đặc biệt, một khi để xảy ra rủi ro nghiêm trọng thì nó có phản ứng dây
chuyền, tác động tới các lĩnh vực kinh tế khác, ảnh hưởng tới hiệu quả của quá trình
phân bổ, sử dụng vốn đầu tư và an toàn xã hội. Vì vậy việc đảm bảo tính bền vững và
ổn định trong phát triển trở thành mục tiêu quan trọng nhất trong quản lý và điều hành
của các NHTM. Một trong những giải pháp mang tính chiến lược và cấp thiết là tổ
chức lại, nâng cấp hệ thống kiểm soát nội bộ của mỗi Ngân hàng thương mại, hệ thống
kiểm soát nội bộ trở thành cơ chế tự phòng chống rủi ro quan trọng nhất của Ngân
hàng.
Hoạt động tín dụng tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh thời gian qua đã
đạt được những thành tựu không nhỏ đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế
đất nước. Ngân hàng đã quan tâm hơn tới việc kiểm soát tốc độ tín dụng, tập trung vào
tính hiệu quả của các hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn trong
tổng dư nợ của Ngân hàng vẫn còn đang ở mức cao, hệ thống thông tin tín dụng vẫn
còn ở mức yếu, việc phân tích, đánh giá khách hàng vẫn còn nhiều bất cập chưa hỗ trợ
hiệu quả cho việc ra quyết định cho vay và thu hồi nợ vay. Nguyên nhân của tình trạng
này là do công tác kiểm soát tín dụng, đặc biệt là kiểm soát hoạt động cho vay còn
chưa được thực hiện tốt: rủi ro tín dụng chưa được xác định, đo lường và kiểm soát
một cách chặt chẽ, các biện pháp kiểm soát rủi ro tín dụng chưa thực sự hữu hiệu,...
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
8Khi phỏng vấn bà Trịnh Thị Nguyệt – Giám đốc của chi nhánh về tình hình kiểm soát
nội bộ đối với hoạt động cho vay, bà nói: “Tình hình kinh doanh của chi nhánh trong
ba năm qua còn gặp một số khó khăn, lợi nhuận kinh doanh bị âm. Bộ máy điều hành
đã gặp không ít khó khăn trong quá trình tìm ra nguyên nhân và hướng khắc phục. Một
lý do quan trọng làm ảnh hưởng xấu đến tình hình kinh doanh của chi nhánh là do
kiểm soát tín dụng không tốt”.
Trên cơ sở nhận thức sự cần thiết phải cải thiện hoạt động kiểm soát nội bộ đối
với hoạt động tín dụng tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh, tôi tiến hành nghiên
cứu một lĩnh vực được coi là quan trọng nhất trong các lĩnh vực kiểm soát là công tác
kiểm soát hoạt động cho vay với đề tài “Hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ đối
với hoạt động cho vay tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh”.
Kiểm soát nội bộ là một đề tài không mới, nhưng cái mới mà tôi muốn nói
trong bài khóa luận của mình là: Tại Chi nhánh TP Hà Tĩnh chưa có ai nghiên cứu đề
tài này, mặt khác hoạt động kiểm soát ít được đề cập tới hoặc đề cập tới nhưng chưa
chặt chẽ, quy trình kiểm soát hoạt động cho vay được tìm hiểu tại thời điểm hiện tại có
những khác biệt so với những tài liệu đã tìm hiểu về kiểm soát nội bộ trước đó.
2. Mục tiêu nghiên cứu.
a. Mục tiêu ngắn hạn.
- Nhận diện được các rủi ro tín dụng tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
- Đánh giá thực trạng hệ thống KSNB đối với hoạt động cho vay tại chi nhánh
NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với
hoạt động cho vay tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
b. Mục tiêu dài hạn.
- Nâng cao chất lượng công tác kiểm soát nội bộ tại chi nhánh NHNo&PTNT
TP Hà Tĩnh.
- Nâng cao chất lượng cho vay và khả năng thu hồi đối với các khoản nợ tại
chi nhánh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
9a. Nội dụng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác kiểm soát nội bộ
đối với hoạt động cho vay tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
b. Về không gian: Đề tài được tiến hành tại chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp
và phát triển nông thôn TP Hà Tĩnh
c. Về thời gian: Đề tài nghiên cứu quy trình kiểm soát nội bộ đối với hoạt động
cho vay tại chi nhánh Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn thành
phố Hà Tĩnh từ năm 2009 đến 2011. Thời gian nghiên cứu từ tháng 2/2012 đến
tháng 5/2012 khi tôi kết thúc đợt thực tập.
4. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp thu thập số liệu.
- Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát nhân viên Ngân hàng làm việc
xem có đúng với các văn bản đã quy định không?
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp hoặc gián tiếp (qua điện thoại, email...) các
nhân viên Ngân hàng như ban Giám đốc, các giao dịch viên, nhân viên phòng kế toán,
tín dụng, kiểm soát viên và các đối tượng liên quan khác.
- Tham khảo các tài liệu, các văn bản quy định của Ngân hàng và các quy định
của Ngân hàng nhà nước mà Ngân hàng nông nghiệp đang thực hiện.
- Ngoài ra tài liệu thứ cấp còn được thu thập bằng cách tham khảo thông tin
trên báo, đài, mạng internet, các khóa luận, luận văn thạc sỹ của các năm trước.
Phương pháp xử lý số liệu.
- Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử: Phương pháp duy vật
biện chứng và duy vật lịch sử, đó là phương pháp nghiên cứu các hiện tượng kinh tế - xã
hội trong trạng thái vận động và có các mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Nó cho phép phân
tích tổng hợp một cách khách quan các yếu tố ảnh hưởng đến cảm nhận đánh giá khách
hàng về cách thức tổ chức hoạt động sản xuất và phân phối sản phẩm của doanh nghiệp.
- Căn cứ vào số liệu thực tế và các thông tin tìm hiểu được tiến hành tổng hợp,
so sánh với các văn bản, các quy định để đánh giá xem chi nhánh NHNo&PTNT TP
Hà Tĩnh đã chấp hành tốt hay chưa? hệ thống kiểm soát nội bộ đã thưc sự hữu hiệu
hay chưa? từ đó đưa ra các nhận xét thích hợp.
5. Kết cấu khóa luận.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
10
Ngoài phần mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, các sơ đồ, bảng biểu, khóa
luận gồm 3 phần:
Đặt vấn đề: Nêu lý do chọn đề tài, khái quát về vấn đề nghiên cứu, các mục
tiêu và phương pháp tiến hành nghiên cứu.
Nội dung và kết quả nghiên cứu: Gồm 3 chương:
- Chương I: Lý luận chung về hệ thống kiểm soát nội bộ trong Ngân hàng
thương mại
- Chương II: Thực trạng công tác kiểm soát nội bộ hoạt động cho vay tại Ngân
hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn - chi nhánh TP Hà Tĩnh.
- Chương III: Các giải pháp hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ đối với hoạt
động cho vay tại chi nhánh NHNo&PTNT TP Hà Tĩnh.
Kết luận và kiến nghị
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
11
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI
BỘ TRONG NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Khái quát về hệ thống kiểm soát nội bộ
1.1.1. Các khái niệm về kiểm soát nội bộ
Hệ thống kiểm soát nội bộ là toàn bộ các chính sách, thủ tục kiểm soát do ban
Giám đốc của đơn vị thiết lập nhằm đảm bảo việc quản lý chặt chẽ và hiệu quả của các
hoạt động trong khả năng có thể (IAS 400).1
Kiểm soát nội bộ theo định nghĩa của COSO2, là một quá trình chịu ảnh hưởng
của Hội đồng quản trị, các nhà quản lý và các nhân viên khác của một tổ chức, được
thiết kế để cung cấp một sự đảm bảo hợp lý trong việc thực hiện các mục tiêu sau:
- Hiệu lực và hiệu quả của các hoạt động.
- Tính chất đáng tin cậy của Báo cáo tài chính.
- Sự tuân thủ các luật lệ và quy định hiện hành.
Còn theo liên đoàn kế toán Quốc tế (IFAC), Hệ thống kiểm soát nội bộ là một
hệ thống chính sách và thủ tục được thiết lập nhằm thực hiện 4 mục tiêu sau: Bảo vệ
tài sản của đơn vị; Bảo đảm độ tin cậy của các thông tin; Bảo đảm việc thực hiện các
chế độ pháp lý và bảo đảm hiệu quả của hoạt động.
Hay nói cách khác, hệ thống kiểm soát nội bộ hay kiểm soát nội bộ thực chất là
sự tích hợp một loạt hoạt động, biện pháp, kế hoạch, quan điểm, nội quy, chính sách
và nỗ lực của mọi thành viên trong tổ chức để đảm bảo tổ chức đó hoạt động hiệu quả,
đạt được mục tiêu đặt ra một cách hợp lý. Có thể hiểu đơn giản là hệ thống kiểm soát
1 Định nghĩa này được đưa ra vào năm 1992 bởi Committee of Sponsorning organization (viết tắt là
COSO). COSO là một ủy ban thuộc hội đồng quốc gia Hoa Kỳ về việc chống gian lận về báo cáo tài
2 Chuẩn mực kế toán quốc tế
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
12
nội bộ là hệ thống của tất cả những gì mà một tổ chức cần làm để có được những điều
muốn có và tránh những điều muốn tránh. Như vậy, bất kỳ hoạt động nào của tổ chức
cũng có thể là đối tượng của kiểm soát nội bộ, kể cả kiểm toán nội bộ - một hệ thống
kiểm tra, đo lường, đánh giá tính xác thực của các thông tin tài chính và tính khả thi
của các quyết định quản lý trong nội bộ doanh nghiệp. Có nhiều trường hợp, hoạt động
kiểm toán nội bộ có thể mở rộng sang các lĩnh vực khác nhưng quan trọng nhất vẫn là
các hoạt động tài chính - kế toán. Trong khi kiểm toán nội bộ hoạt động theo các
chuẩn mực của Luật kiểm toán, hệ thống kiểm soát nội bộ vận hành theo các chuẩn
mực do tổ chức tự ban hành phù hợp với phông pháp luật chung.
1.1.2. Mục tiêu KSNB trong hoạt động của NHTM.
Đối với bất kỳ một loại hình nghiệp vụ kinh tế nào, trong một doanh nghiệp nói
chung và các NHTM nói riêng đều có thể xảy ra một vài loại sai sót của quá trình ghi
sổ. Có ba mục tiêu mà một cấu súc KSNB phải thỏa mãn để ngăn ngừa các sai sót như
vậy. Cụ thể là:
- Sự hữu hiệu và hiệu quả của các hoạt động.
- Sự tin cậy, đầy đủ và kịp thời của thông tin tài chính và quản trị.
- Sự tuân thủ luật pháp và các quy định có liên quan.
Với mục tiêu thứ nhất, nhà quản lý ngân hàng mong muốn các chính sách mà
họ đưa ra phải được đảm bảo tính hiệu lực và hiệu quả nghĩa là đảm bảo việc sử dụng
các nguồn lực của ngân hàng, kể cả nguồn nhân lực một cách tối ưu; đảm bảo sự trung
thực và độ tin cậy của các thông tin hoạt động của ngân hàng việc bảo vệ tài sản và
thông tin của ngân hàng; đảm bảo việc bảo quản tài sản; thực hiện thành công các
chính sách, hoàn thành các mục tiêu hoạt động của ngân hàng.
Với mục tiêu thứ hai, các nhà quản lý ngân hàng mong muốn là các báo cáo tài
chính phải được lập và trình bày theo đúng quy định của pháp luật. Đây là một vấn đề
thuộc trách nhiệm của các nhà quản lý. Nếu thông tin tài chính không trung thực, nhà
quản lý có thể phải chịu trách nhiệm trước nhà nước hoặc bên thứ ba về các tổn thất
gây cho họ.
TR
ƯỜ
NG
ĐẠ
I H
ỌC
KI
NH
TẾ
- H
UẾ
13
Mục tiêu thứ ba, các nhà quản lý ngân hàng mong muốn là mọi hoạt động của
ngân hàng phải được đảm bảo tính tuân thủ theo luật pháp và các quy định hiện hành.
Tính tuân thủ mà các nhà quản lý đòi hỏi ở đây bao gồm hai vấn đề lớn là tuân thủ luật
pháp, quy định của nhà nước cũng như là chấp hành các chính sách thủ tục của đơn vị.
1.1.3. Nhiệm vụ của hệ thống kiểm soát nội bộ trong hoạt động Ngân hàng.
Với những mục tiêu thiết kế trên, hệ thống KSNB trong ngân hàng có các nhiệm vụ
sau:
- Ngăn ngừa thiếu sót trong hệ thống xử lý nghiệp vụ.
- Bảo vệ ngân hàng trước những thất thoát tài sản có thể tránh.
- Đảm bảo việc chấp hành các chính sách kinh doanh.
a, Ngăn ngừa thiếu sót trong hệ thống x