Khóa luận Hoạt động bảo lãnh ngân hàng tại ngân hàng xuất nhập khẩu Việt Nam – thực trạng và các giải pháp hoàn thiện

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI -------***------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM – THỰC TRẠNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN Họ và tên sinh viên : Nguyễn Thu Trang Lớp : Nhật 2 Khóa : 42G – KT&KDQT Giáo viên hƣớng dẫn : PGS.TS Nguyễn Thị Quy Hà Nội - 11/2007 Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH NGÂN HÀNG ........................................................................................................ 3 I. BẢO LÃNH VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH NGÂN HÀNG .. 3 1. KHÁI NIỆM VỀ BẢO LÃNH VÀ BẢO LÃNH NGÂN HÀNG .................. 3 1.1 KHÁI NIỆM BẢO LÃNH .................................................................... 4 1.2 KHÁI NIỆM BẢO LÃNH NGÂN HÀNG ............................................ 5 2. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA BẢO LÃNH NGÂN HÀNG ............................ 8 3. CHỨC NĂNG CỦA BẢO LÃNH NGÂN HÀNG ...................................... 11 3.1 CHỨC NĂNG PHÒNG NGỪA RỦI RO ............................................ 11 3.2 CHỨC NĂNG ĐẢM BẢO PHÁP LÝ ................................................ 12 3.3 CHỨC NĂNG THÚC ĐẨY ................................................................ 12 3.4 CHỨC NĂNG TÀI TRỢ .................................................................... 13 II. PHÂN LOẠI BẢO LÃNH NGÂN HÀNG ............................................................. 14 1. THEO MỐI QUAN HỆ GIAO DỊCH ......................................................... 14 2. THEO TÍNH CHẤT BẢO ĐẢM ................................................................ 18 3. THEO TÍNH HIỆU LỰC CỦA BẢO LÃNH ............................................. 19 4. THEO TÍNH CHẤT CHUYỂN NHƢỢNG ................................................ 20 5. THEO ĐỐI TƢỢNG BẢO LÃNH ............................................................. 20 6. CÁC LOẠI BẢO LÃNH KHÁC ................................................................ 25 III. NỘI DUNG BẢO LÃNH NGÂN HÀNG .............................................................. 28 1. CÁC NGUỒN LUẬT ĐIỀU CHỈNH ......................................................... 28 1.1 NGUỒN LUẬT QUỐC TẾ VỀ BẢO LÃNH ...................................... 28 1.2 NGUỒN LUẬT QUỐC GIA ............................................................... 29 2. NỘI DUNG CỦA BẢO LÃNH .................................................................. 30 2.1 HÌNH THỨC PHÁT HÀNH BẢO LÃNH NGÂN HÀNG .................. 30 2.2 NỘI DUNG CỦA THƢ BẢO LÃNH.................................................. 31 IV. VAI TRÒ CỦA BẢO LÃNH NGÂN HÀNG ........................................................ 35 1. ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG ............................................................................ 35 2. ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP ...................................................................... 37 3. ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ ........................................................................... 38 Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM (EXIMBANK) ............................................. 40 I. TỔNG QUAN VỀ EXIMBANK.............................................................................. 40 1. QUÁ TRÌNH RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA EXIMBANK ................... 40 2.1. HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ................................................................ 42 2.1.1 TỔNG NGUỒN VỐN KINH DOANH VÀ VỐN HUY ĐỘNG........ 42 2.1.2 HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ............................................................ 43 2.2. HOẠT ĐỘNG KINH DOANH ĐỐI NGOẠI ..................................... 45 2.3. CÁC HOẠT ĐỘNG KHÁC ............................................................... 47 II. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU EXIMBANK .................................................................................................. 48 1. QUY CHẾ BẢO LÃNH CỦA EXIMBANK .............................................. 48 1.1 ĐỐI TƢỢNG BẢO LÃNH ................................................................. 48 1.2 CÁC HÌNH THỨC BẢO LÃNH......................................................... 49 1.3 ĐIỀU KIỆN BẢO LÃNH ................................................................... 49 1.4 BẢO ĐẢM CHO BẢO LÃNH............................................................ 51 1.5 LỆ PHÍ BẢO LÃNH ........................................................................... 51 1.6 THỜI HẠN BẢO LÃNH .................................................................... 53 1.7 ĐỒNG TIỀN SỬ DỤNG TRONG BẢO LÃNH ................................. 53 1.8 PHẠM VI BẢO LÃNH ....................................................................... 53 1.9 THẨM QUYỀN KÝ BẢO LÃNH ...................................................... 54 1.10 QUỸ BẢO LÃNH............................................................................. 54 1.11 TRÁCH NHIỆM CỦA CÁC BÊN THAM GIA BẢO LÃNH ........... 55 1.12 QUY TRÌNH NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH CHO DOANH NGHIỆP ... 57 2. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH CỦA NGÂN HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU TRONG NHỮNG NĂM VỪA QUA ...................................... 67 2.1 QUY MÔ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH ............................................... 67 2.2 CƠ CẤU HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH ................................................ 70 3. ĐÁNH GIÁ CHUNG ................................................................................. 72 3.1 NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƢỢC ....................................................... 72 3.2 NHỮNG HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN ....................................... 74 Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 CHƢƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM ..................................................................................................................... 81 I. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI EXIMBANK TRONG THỜI GIAN TỚI .......................................................................................... 81 1. SỰ CẦN THIẾT KHÁCH QUAN PHẢI HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI EXIMBANK .............................................. 81 2. ĐỊNH HƢỚNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI EXIMBANK TRONG THỜI GIAN TỚI ....................................................... 83 II. NHỮNG GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG XUẤT NHẬP KHẨU VIỆT NAM .................................. 84 1. HOÀN THIỆN VỀ LUẬT VÀ QUY TẮC ÁP DỤNG ............................... 85 2. ỨNG DỤNG CHÍNH SÁCH MARKETING VÀO NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH HỢP LÝ VÀ HIỆU QUẢ ................................................................... 85 3. NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH CÁC YÊU CẦU BẢO LÃNH ................................................................................................... 92 4. HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH. .................................................................................................. 94 5. TĂNG CƢỜNG QUỸ NGOẠI TỆ TẠO ĐIỀU KIỆN BẢO LÃNH VỚI NƢỚC NGOÀI .............................................................................................. 95 6. TĂNG CƢỜNG CÔNG TÁC KIỂM TRA, GIÁM SÁT ............................. 96 7. NÂNG CAO TRÌNH ĐỘ CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ.................................. 96 8. TIẾP TỤC HIỆN ĐẠI HOÁ NGÂN HÀNG .............................................. 97 III. KIẾN NGHỊ .......................................................................................................... 97 1. ĐỐI VỚI CHÍNH PHỦ VÀ CÁC CƠ QUAN NHÀ NƢỚC ....................... 97 2. ĐỐI VỚI NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM ................................... 99 3. ĐỐI VỚI EXIMBANK-NGÂN HÀNG BẢO LÃNH ............................... 100 4. ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP-NGƢỜI ĐƢỢC BẢO LÃNH ..................... 100 KẾT LUẬN ........................................................................................................ 102 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 103 Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 1 LỜI MỞ ĐẦU Hiện nay, số lƣợng các ngân hàng thƣơng mại cổ phần của Việt Nam đã khá nhiều, hơn 30 ngân hàng. Tuy nhiên, quy mô về vốn và hoạt động vẫn còn nhỏ bé, do đó hạn chế khả năng mở rộng mạng lƣới trong nƣớc và quốc tế, đầu tƣ phát triển công nghệ ngân hàng hiện đại để đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ cũng nhƣ mở rộng đối tƣợng khách hàng. Các ngân hàng trong nƣớc vẫn chỉ tập trung vào các dịch vụ huy động và cho vay truyền thống, chất lƣợng dịch vụ chƣa cao. Trong khi đó, trƣớc sự tham gia thị trƣờng ngày càng sâu rộng của các ngân hàng nƣớc ngoài, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng tăng, các ngân hàng trong nƣớc sẽ đối mặt với nguy cơ mất dần lợi thế về dịch vụ ngân hàng bán lẻ với mạng lƣới các kênh phân phối và cơ sở khách hàng đã có sẵn. Ngoài ra, mở cửa thị trƣờng tài chính ngân hàng không chỉ buộc các ngân hàng trong nƣớc cạnh tranh thị trƣờng với các ngân hàng nƣớc ngoài mà còn phải cạnh tranh thị trƣờng với các định chế tài chính phi ngân hàng. Nhiều quỹ đầu tƣ, công ty bảo hiểm, công ty tài chính nƣớc ngoài đang nghiên cứu thị trƣờng Việt Nam, một thị trƣờng đƣợc đánh giá là rất nhiều tiềm năng, với tốc độ tăng trƣởng nhanh trong khi mức độ và trình độ cung cấp dịch vụ tài chính còn ở giai đoạn phát triển ban đầu. Các tổ chức này sẽ cạnh tranh thị trƣờng mạnh với ngân hàng về các hoạt động huy động vốn cũng nhƣ đầu tƣ. Những thách thức trên đòi hỏi hệ thống ngân hàng thƣơng mại phải không ngừng phát triển và đổi mới theo hƣớng hoàn thiện các nghiệp vụ sẵn có và tiếp cận, ứng dụng các dịch vụ mới. Nghiệp vụ bảo lãnh ra đời là một đòi hỏi khách quan của tiến trình phát triển nền kinh tế hàng hoá gắn liền sự đa dạng và phức tạp của các quan hệ kinh tế. Bảo lãnh ngân hàng là một nghiệp vụ đƣợc các ngân hàng thƣơng mại Việt Nam thực hiện trong hơn chục năm gần đây, nó đã góp phần đa dạng hoá các dịch vụ ngân hàng, thoả mãn nhu cầu của các doanh nghiệp muốn phòng ngừa rủi ro trong giao dịch và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng quan hệ thƣơng mại. Trong điều kiện toàn cầu hoá và sự phát triển nhanh chóng của thƣơng mại quốc tế, nhu cầu bảo lãnh của nền kinh tế là rất lớn trong khi khả năng đáp ứng của hệ thống Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 2 ngân hàng còn nhỏ bé, quá trình thực hiện gặp nhiều vƣớng mắc, gây ra nhiều tổn thất cho ngân hàng. Những lý do trên đã dẫn đến việc vận dụng các nghiệp vụ bảo lãnh còn ở mức hạn chế so với những đòi hỏi bức bách của nền kinh tế Việt Nam. Ngân hàng Xuất nhập khẩu (Eximbank) đã thực hiện hoạt động bảo lãnh đƣợc nhiều năm nhƣng so với các nghiệp vụ khác nhƣ nghiệp vụ tín dụng và kinh tế đối ngoại thì bảo lãnh vẫn còn khá mới mẻ với quy mô hạn chế, chỉ chiếm một tỷ trọng rất nhỏ trong tổng doanh thu hoạt động kinh doanh của ngân hàng, điều đó cho thấy hoạt động bảo lãnh ngân hàng thƣơng mại chƣa thực sự đƣợc mở rộng và phát triển tƣơng xứng với tiềm năng của ngân hàng cũng nhƣ chƣa đáp ứng đƣợc nhu cầu bảo lãnh ngày càng đa dạng của nền kinh tế trong thời mở cửa và hội nhập. Mục tiêu và định hƣớng của ngành ngân hàng nói chung và của Eximbank nói riêng là phát triển nghiệp vụ này cho xứng với vị trí và tiềm năng của nó. Chính vì những nhu cầu cấp thiết và thời đại nhƣ vậy mà em xin đƣợc thực hiện đề tài “Hoạt động bảo lãnh tại ngân hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – thực trạng và các giải pháp hoàn thiện”. Nội dung của khoá luận ngoài lời nói đầu và kết luận, đƣợc chia thành 3 Chƣơng: Chương I: Tổng quan về hoạt động bảo lãnh ngân hàng Chương II: Thực trạng hoạt động bảo lãnh tại Ngân hàng Eximbank Việt Nam Chương III: Giải pháp hoàn thiện hoạt động bảo lãnh ngân hàng tại Ngân hàng Eximbank Việt Nam. Em xin chân thành cảm ơn PGS-TS Nguyễn Thị Quy đã tận tình chỉ bảo em trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành khóa luận. Em cũng xin cảm ơn tất cả các thầy cô giáo trƣờng Đại học Ngoại Thƣơng đã nhiệt tình giảng dạy và dìu dắt em trong những năm trên giảng đƣờng đại học. Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 3 CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH NGÂN HÀNG I. BẢO LÃNH VÀ CHỨC NĂNG CỦA HOẠT ĐỘNG BẢO LÃNH NGÂN HÀNG 1. Khái niệm về bảo lãnh và bảo lãnh ngân hàng Trong bối cảnh toàn cầu hoá hiện nay thì hoạt động thƣơng mại đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, phục vụ cho nhu cầu ngày càng lớn của xã hội về các loại hàng hoá, dịch vụ cho sản xuất và tiêu dùng. Hàng loạt các tổ chức đƣợc thành lập, các hiệp định thƣơng mại đƣợc ký kết nhằm thúc đẩy sự giao lƣu kinh tế, hoạt động thƣơng mại phát triển. Các hàng rào thƣơng mại đƣợc dỡ bỏ và dự đoán thƣơng mại quốc tế sẽ còn phát triển nhanh và mạnh hơn nữa. Tuy nhiên, điều này cũng ẩn chứa rất nhiều rủi ro cho cac doanh nghiệp khi tham gia vào thƣơng mại quốc tế do những biến động bất thƣờng về chính trị-kinh tế-xã hội trên toàn cầu. Khi thƣơng mại mở rộng không biên giới thì cũng kéo theo những rủi ro về thông tin không đầy đủ, làm xuất hiện sự thiếu tín nhiệm, thiếu tin cậy giữa các doanh nghiệp. Đây là một cản trở rất lớn cho hoạt động thƣơng mại, làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Vì vậy rất cần có một sự đảm bảo để các giao dịch thƣơng mại đƣợc diễn ra an toàn, tăng độ tin cậy giữa các đối tác kinh doanh. Bên cạnh đó, khi kinh tế phát triển, cạnh tranh diễn ra quyết liệt thì nhu cầu vốn tín dụng cũng tăng lên không ngừng. Hoạt động tín dụng là một công cụ cung cấp phần lớn nhu cầu về vốn cho các quốc gia và các doanh nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi đó thì hoạt động này cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro do thông tin không cân xứng, rủi ro về đạo đức, kinh tế-chính trị-xã hội. Để hạn chế những rủi ro trên và giành thắng lợi trên thƣơng trƣờng sẽ đòi hỏi các doanh nghiệp phải mất rất nhiều thời gian và công sức để tìm hiểu đối tác, mà đôi khi điều này vƣợt ra ngoài khả năng của một doanh nghiệp. Do nhu cầu cần có đảm bảo trong giao dịch đã làm xuất hiện một loại giao dịch mới, đó là giao dịch đảm bảo, dựa vào sự đảm bảo của một bên thứ ba có uy Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 4 tín, tín nhiệm , có khả năng và tƣ cách để đảm bảo cho các quan hệ. Đó chính là hoạt động bảo lãnh. Hoạt động bảo lãnh sơ khai đã có từ rất sớm vào thời kỳ Trung cổ Hy lạp trong những giao dịch thƣơng mại nhỏ lẻ. Nhƣng phải đến những năm 60 của thế kỷ XX, bảo lãnh thƣ mới đƣợc áp dụng ở thị trƣờng Hoa Kỳ. Sau đó, vào đầu những năm 70 của thế kỷ XX, bảo lãnh bắt đầu đƣợc sử dụng trong các thƣơng mại quốc tế. Vào thời gian này, các quốc gia mau chóng thịnh vƣợng nhờ sản xuất dầu lửa ở Trung Đông, liên tục ký những hợp đồng kinh tế lớn với các nƣớc phƣơng Tây để thực hiện các dự án cải tạo cơ sở hạ tầng kỹ thuật, dự án canh tân nông nghiệp, quốc phòng… Giá trị rất lớn của các hợp đồng và thế mạnh về tài chính của các quốc gia Trung Đông đã cho phép họ phải có một sự đảm bảo chắc chắn về phía đối tác khi tham gia vào các thƣơng vụ giao dịch. Những bảo lãnh độc lập do ngân hàng của các nƣớc phƣơng Tây phát hành đã thực sự đáp ứng đƣợc yêu cầu về sự thuận lợi và an toàn cho các quốc gia nhập khẩu. Kể từ đó tới nay, với khả năng cung ứng rộng rãi trong các giao dịch, vị trí của bảo lãnh ngân hàng ngày càng đƣợc củng cố một các chắc chắn. Tại Việt Nam sau năm 1990, hệ thống ngân hàng đã đƣợc đổi mới đáng kể trong quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung sang nền kinh tế thị trƣờng có sự điều tiết vĩ mô của Nhà nƣớc. Bắt đầu hội nhập với kinh tế khu vực và thế giới, hệ thống ngân hàng cũng không ngừng phát triển về loại hình và nghiệp vụ góp phần quan trọng trong việc tăng trƣởng kinh tế đất nƣớc, trong đó nghiệp vụ bảo lãnh và tái bảo lãnh đƣợc phát triển nhƣ là một tất yếu khách quan. Doanh số bảo lãnh ngày càng tăng cho thấy tiềm năng lớn của loại hình dịch vụ này ở nƣớc ta. 1.1 Khái niệm bảo lãnh Phƣơng thức bảo lãnh là bất cứ một sự bảo lãnh, một sự cam kết hay bất cứ một sự cam kết thanh toán nào của trung gian tài chính hoặc của pháp nhân hay thể nhân bằng văn bản là sẽ bồi thƣờng một số tiền nhất định, nếu đến hạn mà ngƣời đƣợc bảo lãnh không hoàn thành nghĩa vụ nhƣ quy định trên thƣ bảo lãnh Theo luật Dân sự Việt Nam điều 336, khái niệm bảo lãnh đƣợc xác định “Bảo lãnh là việc ngƣời thứ ba (gọi là ngƣời bảo lãnh) cam kết với bên có quyền Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 5 (gọi là ngƣời nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (gọi là ngƣời đƣợc bảo lãnh) nếu khi đến thời hạn mà ngƣời đƣợc bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ”. 1.2 Khái niệm bảo lãnh ngân hàng Bảo lãnh ngân hàng chính là cam kết bằng văn bản của ngân hàng (bên bảo lãnh) với bên có quyền (bên nhận bảo lãnh) về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng (bên đƣợc bảo lãnh) khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh. Khách hàng phải nhận nợ và hoàn trả cho ngân hàng số tiền đã đƣợc trả thay. Cam kết bảo lãnh: Là văn bản bảo lãnh của tổ chức tín dụng, bao gồm: - Thư bảo lãnh: là cam kết đơn phƣơng bằng văn bản của tổ chức tín dụng về việc tổ chức tín dụng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh. - Hợp đồng bảo lãnh: Là thoả thuận bằng văn bản giữa tổ chức tín dụng và bên nhận bảo lãnh hoặc giữa tổ chức tín dụng, bên nhận bảo lãnh, khách hàng và các bên liên quan (nếu có) về việc tổ chức tín dụng sẽ thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ đã cam kết với bên nhận bảo lãnh. Trong kinh doanh ngày nay, bảo lãnh ngân hàng luôn đƣợc xem nhƣ tấm Giấy thông hành cho doanh nghiệp trong các hoạt động mua bán trả chậm. Việc này không những tạo thuận lợi cho kế hoạch của doanh nghiệp mà các đối tác kinh doanh cũng sẽ có cơ sở để tin tƣởng doanh nghiệp hơn. Vì là một nghiệp vụ mới nên hiện có rất nhiều tranh cãi về đặc điểm của loại hình dịch vụ này. Xét về bản chất, bảo lãnh ngân hàng là hình thức bảo đảm thực hiện nghĩa vụ (giao dịch bảo đảm) mang tính phái sinh. Vấn đề đƣợc đặt ra là quan hệ bảo lãnh có phải là quan hệ hợp đồng hay chỉ là cam kết đơn phƣơng? Hợp đồng bảo lãnh ngân hàng đƣợc ký kết giữa những chủ thể nào? Trong trƣờng hợp phát sinh tranh chấp về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ bảo lãnh thì cơ quan tài phán có thể xem xét một cách độc lập với quan hệ phát sinh nghĩa vụ đƣợc bảo lãnh hay không? Khóa luận tốt nghiệp Nguyễn Thu Trang Lớp: Nhật 2 – K42 6 Bộ luật dân sự của các nƣớc đều xác định các bên có thể thoả thuận về việc ngƣời bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi ngƣời đƣợc bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình. Với nội dung quy định nhƣ vậy, Bộ luật dân sự đã thể hiện rõ là quan hệ bảo lãnh phát sinh trên cơ sở thoả thuận từ việc đƣa ra cam kết của ngƣời bảo lãnh. Sự thoả thuận giữa bên bảo lãnh với bên nhận bảo lãnh (bên chấp nhận hành vi bảo lãnh của bên bảo lãnh) là điều kiện bắt buộc để thiết lập quan hệ bảo lãnh. Vì vậy về bản chất pháp lý thì đó là văn bản dự thảo hợp đồng và nếu không đƣợc bên nhận bảo lãnh chấp nhận thì quan hệ bảo lãnh không đƣợc thiết lập. Việc xác định đúng bản chất pháp lý của bảo lãnh là cơ sở đ