Khóa luận lợi nhuận và một số biện pháp tài chính nhằm nâng cao lợi nhuận tại ngân hàng đông á

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH CHUYÊN NGÀNH KINH DOANH QUỐC TẾ ---------***------- - KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: LỢI NHUẬN VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP TÀI CHÍNH NHẰM NÂNG CAO LỢI NHUẬN TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á Sinh viên thực hiện : Phạm Anh Dũng Lớp : Anh 6 Khóa : 45 Giảng viên hướng dẫn : TS. Đào Thị Thu Giang Hà Nội, tháng 5 năm 2010 MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU .............................................................................................. 1 CHƢƠNG I MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ LỢI NHUẬN VÀ CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP. ............ 3 1.1. Lợi nhuận của doanh nghiệp - kết cấu và vai trò của lợi nhuận ............ 3 1.1.1. Khái niệm lợi nhuận .............................................................................. 3 1.1.2. Kết cấu lợi nhuận ................................................................................... 4 1.1.3. Vai trò của lợi nhuận . ............................................................................ 5 1.1.3.1. Đối với doanh nghiệp ............................................................................. 5 1.1.3.2. Đối với kinh tế xã hội. ............................................................................ 6 1.2. Công thức tính lợi nhuận và các tỷ suất lợi nhuận. ........................... 6 1.2.1. Công thức tính lợi nhuận ........................................................................ 6 1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá lợi nhuận .............................................................. 7 1.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến lợi nhuận ............................................. 9 1.3.1. Các nhân tố khách quan.......................................................................... 9 1.3.1.1. Cung cầu và giá cả ................................................................................. 9 1.3.1.2. Sự cạnh tranh ........................................................................................ 10 1.3.1.2. Chính sách kinh tế của nhà nước ........................................................ 10 1.3.1.3. Sự biến động giá trị tiền tệ................................................................... 10 1.3.2. Các nhân tố chủ quan............................................................................ 11 1.3.2.1. Doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh ......................................... 11 1.3.2.2. Giá bán hàng hoá ................................................................................. 11 1.3.2.3. Cơ cấu mặt hàng kinh doanh ............................................................... 11 1.3.2.4. Giá thành toàn bộ ................................................................................. 12 1.3.2.5. Khả năng về vốn ................................................................................... 12 1.4. Lợi nhuận của ngân hàng và các yếu tố ảnh hƣởng ..................... 13 1.4.1. Ngân hàng là gì? ................................................................................... 13 1.4.2. Các dịch vụ truyền thống của ngân hàng .............................................. 14 1.4.2.1. Thực hiện trao đổi ngoại tệ. ................................................................. 14 1.4.2.2. Chiết khấu thương phiếu và cho vay thương mại. .............................. 14 1.4.2.3. Nhận tiền gửi. ........................................................................................ 14 1.4.2.4. Bảo quản vật có giá trị ......................................................................... 14 1.4.2.5. Tài trợ các hoạt động của Chính phủ.................................................. 15 1.4.2.6. Cung cấp các tài khoản giao dịch. ...................................................... 15 1.4.2.7. Cung cấp dịch vụ ủy thác. .................................................................... 15 1.4.3. Những dịch vụ ngân hàng mới phát triển gần đây ................................ 16 1.4.3.1. Cho vay tiêu dùng. ................................................................................ 16 1.4.3.2. Tư vấn tài chính .................................................................................... 17 1.4.3.3. Quản lý tiền mặt. ................................................................................... 17 1.4.3.4. Dịch vụ thuê mua thiết bị. .................................................................... 17 1.4.3.5. Cho vay tài trợ dự án. ........................................................................... 18 1.4.3.6. Bán các dịch vụ bảo hiểm. ................................................................... 18 1.4.3.7. Cung cấp các kế hoạch hưu trí ............................................................ 18 1.4.3.8. Cung cấp các dịch vụ môi giới đầu tư chứng khoán. ......................... 19 1.4.3.9. Cung cấp dịch vụ quỹ tương hỗ và trợ cấp. ........................................ 19 1.4.3.10. Cung cấp dịch vụ ngân hàng đầu tư và ngân hàng bán buôn. ........ 20 1.4.4. Các dịch vụ đem lại lợi nhuận chính của các ngân hàng Việt Nam ...... 21 1.4.4.1. Các dịch vụ và hoạt động tạo ra lợi nhuận thuộc hoạt động kinh doanh của các ngân hàng Việt Nam. ................................................................ 21 1.4.4.2. Các hoạt động đem lại lợi nhuận hoạt động tài chính ....................... 23 1.4.5. Các yếu tố ảnh hưởng tới lợi nhuận ngân hàng .................................... 25 1.4.5.1. Các chính sách kinh tế của nhà nước .................................................. 25 1.4.5.2. Yếu tố tiền tệ và tỷ giá ........................................................................... 26 1.4.5.3. Sự hội nhập và cạnh tranh. .................................................................. 26 1.4.5.4. Các nhân tố rủi ro................................................................................. 27 1.4.6. Cái nhìn tổng quan và phân tích cạnh tranh về ngành ngân hàng Việt Nam ...................................................................................................... 31 1.4.6.1. Sự phát triển của ngành ngân hàng Việt Nam thời gian gần đây ..... 31 1.4.6.2. Tiềm năng tăng trưởng của ngành ngân hàng Việt Nam .................. 35 1.4.6.3. Phân tích cạnh tranh trong ngành ngân hàng Việt Nam. .................. 35 1.5.Một số biện pháp nâng cao lợi nhuận ngân hàng Việt Nam nói chung ........................................................................................................ 40 1.5.1. Xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp .......................................... 40 1.5.2. Xây dựng phương án kinh doanh phù hợp ........................................... 42 1.5.2. Lựa chọn, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn và tài sản. ....................................................................................................................... 43 1.5.3. Hạ chi phí nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng dịch vụ ....................... 44 1.5.4. Phân phối lợi nhuận hợp lý. ................................................................. 44 Chƣơng II PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH LỢI NHUẬN TẠI NGÂN HÀNG ĐÔNG Á 2008-2009 .................................................................................... 46 2.1. Giới thiệu và Ngân hàng Đông Á ................................................... 46 2.1.1.Quá trình thành lập và phát triển ........................................................... 46 2.1.2. Đặc điểm kinh doanh và tổ chức quản lý của ngân hàng Đông Á. ....... 48 2.1.3. Mạng lưới hoạt động. ........................................................................... 49 2.2. Thực trạng về kết quả kinh doanh của Ngân hàng Đông Á ......... 50 2.2.1. Tình hình nguồn vốn kinh doanh.......................................................... 50 2.2.2.Kết quả hoạt động kinh doanh ............................................................... 51 2.3. Thực trạng thuận lợi và nguyên nhân làm tăng giảm lợi nhuận tại Ngân hàng Đông Á .................................................................................. 52 2.3.1. Phân tích tổng quát ............................................................................... 52 2.3.1.1 .Lợi nhuận thực hiện qua các năm 2008-2009 .................................... 53 2.3.1.2.Các chỉ tiêu đánh giá lợi nhuận ............................................................ 54 2.3.1.3.Lợi nhuận của các mảng dịch vụ chính. .............................................. 56 2.3.2.Các nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận của ngân hàng Đông Á. .............. 60 2.3.2.1. Chi phí các hoạt động kinh doanh ....................................................... 60 2.3.2.2. Chính sách vĩ mô của nhà nước và lãi suất ........................................ 62 2.3.2.2. Uy tín và thương hiệu của ngân hàng Đông Á ................................... 63 CHƢƠNG III ĐÁNH GIÁ NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO LỢI NHUẬN CỦA NGÂN HÀNG ĐÔNG Á ..................................................................................................... 66 3.1. Đánh giá nhận xét chung ................................................................ 66 3.1.1.Những điểm mạnh của ngân hàng Đông Á ........................................... 66 3.1.2. Những tồn tại của ngân hàng Đông Á. ................................................. 68 3.2. Một số biện pháp nhằm nâng cao lợi nhuận Ngân hàng Đông Á . 69 3.2.1. Sử dụng các nguồn vốn có hiệu quả và phù hợp với kế hoạch phát triển của ngân hàng Đông Á ................................................................................... 69 3.2.2. Thực hiện chiến lược da dạng hóa dịch vụ ngân hàng, đa dạng thị trường, tăng doanh thu của các dịch vụ ngân hàng có tỷ suất lơi nhuận cao. . 70 3.2.3. Tăng cường tính chuyên nghiệp trong quản lý và nâng cao hiệu quả nghiệp vụ ngân hàng nhằm giảm thiểu chi phí ............................................... 71 KẾT LUẬN ................................................................................................. 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 74 Phụ lục ........................................................................................................ 75 DANH MỤC BẢNG, HÌNH, BIỂU ĐỒ Bảng 1. Các mảng lợi nhuận của doanh nghiệp ........................................................ 7 Bảng 2. Các tỷ suất lợi nhuận .................................................................................. 8 Bảng 3. Tốc độ tăng trưởng tín dụng tại một số ngân hàng Việt Nam. ................... 22 Bảng 4. Số lượng các ngân hàng Việt Nam 1991-2007 .......................................... 33 Bảng 5. Tỷ lệ CAR của một số ngân hàng Việt Nam ............................................. 38 Bảng 6. Cơ cầu vốn và nguồn vốn kinh doanh ....................................................... 50 Bảng 7. Một số chỉ tiêu tài chính của ngành ngân hàng ( Vietcombank, BIDV, Agribank) .............................................................................................................. 51 Bảng 8. Doanh thu ngân hàng Đông Á 2008-2009 ................................................. 51 Bảng 9. Cơ cầu các doanh thu và lợi nhuận trước thuê của ngân hàng Đông Á ................. 53 Bảng 10. Tỷ suất lợi nhuận của ngân hàng Đông Á năm 2008-2009 ...................... 54 Bảng 11. Doanh thu, chi phí và lợi nhuận tín dụng ngân hàng Đông Á 2009 ......... 56 Bảng 12. Doanh thu tín dụng ngân hàng Đông Á 2009 .......................................... 57 Bảng 13. Các chi phí tín dụng ngân hàng Đông Á 2008-2009 ................................ 57 Bảng 14.Lợi nhuận trong kinh doanh chứng khoán cùa ngân hàng Đông á ............ 59 Bảng 15. Các chi phí của ngân hàng Đông Á ......................................................... 60 Sơ đồ 1. Những chức năng cơ bản của ngân hàng đa năng ngày nay: ..................... 14 Sơ đồ 2. Sơ đồ tổ chức của ngân hàng Đông Á. ..................................................... 49 Biểu đồ 1. Tốc độ tăng trưởng tín dụng và tiền gửi 2002-2007 .............................. 33 Biểu đồ 2. So sánh tỷ lệ tín dụng/tiền gửi với các nước trong khu vực ................... 33 Biểu đồ 3. So sánh tỷ lệ tín dụng/GDP và huy động/GDP năm 2006 ..................... 34 Biểu đồ 4. Tỷ trọng thu nhập dịch vụ trong tổng thu nhập 2008 ............................ 34 Biểu đồ 5. Tăng trưởng thu nhập dịch vụ năm 2008 so với 2007 ........................... 34 Biểu đồ 6. Tỷ lệ Tiền mặt/Tổng PTTT (M2) và so sánh trong khu vực ................. 35 Biểu đồ 7. Tăng trưởng tổng tài sản trong năm 2008 ............................................. 36 Biểu đồ 8. Tăng trưởng vốn điều lệ 2008 ............................................................... 36 Biểu đồ 9. Số lượng chi nhánh các ngân hàng trong năm 2008 .............................. 39 Biểu đồ 10. Dư nợ cho vay bình quân các năm 2005-2009 .................................... 56 Biều đồ 11. Doanh số thanh toán quốc tế ............................................................... 58 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT 1. ALCO : hội đồng quản lý tài sản và nguồn vốn 2. BCTC : báo cáo tài chính 3. DTT : doanh thu thuần 4. ISO : tiêu chuẩn chất lượng 5. HĐKD : hoạt động kinh doanh 6. HĐTC : hoạt động tài chính 7. HĐBT : hoạt động bất thường 8. HĐQT : hội đồng quản trị 9. HĐTD : hoạt động tín dụng 10. GDP : tổng sản phẩm quốc dân 11. GTSX : giá thành sản xuất 12. LN : lợi nhuận 13. LNST : lợi nhuận sau thuế 14. LD : liên doanh 15. NHTMCP : ngân hàng thương mại cổ phần 16. NHTMNN:ngân hàng thương mại nhà nước 17. NHNN : ngân hàng nhà nước 18. PTTT : phương thức thanh toán 19. QLDN : quản lý doanh nghiệp 20. VCĐBQ : vốn cố định bình quân 21. VCSHBQ : vốn chủ sở hữu bình quân 22. VLĐBQ : vốn lưu động bình quân 23. USD : đơn vị tiền tệ của Mỹ, đồng đô la Mỹ 24. VNĐ : đơn vị tiền tệ của Việt Nam, đồng Việt Nam . 1 LỜI NÓI ĐẦU Kinh tế nước ta trong giai đoạn vừa qua đã có nhiều bước nhảy vọt, luôn giữ được mức tăng trưởng cao và đang trong đà hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Tuy nhiên, khủng hoảng tài chính xuất hiện khởi đầu tại Mỹ rồi lan rộng toàn cầu đã gây nên nhiều khó khăn đối với các nền kinh tế trên khắp thế giới, trong đó có Việt Nam. Các đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp nhất chính là các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam. Để có thể tiếp tục tồn tại và qua khủng hoảng và phát triển theo bước đi của đất nước, vấn đề các doanh nghiệp bàn đến đầu tiên chính là cần phải làm sao để có được lợi nhuận và cần làm gì để nâng cao lợi nhuận ? Những vấn đề cấp thiết ấy cũng là mối quan tâm hàng đầu của các thể chế tài chính, trong đó có ngân hàng Đông Á. Quá trình thực hiện lợi nhuận của ngân hàng Đông Á ra sao và cần phải làm gì để tăng lợi nhuận cho Đông Á ? Nhận thức được tầm quan trọng to lớn của lợi nhuận, trong thời gian thực tập tại ngân hàng Đông Á, dưới sự hướng dẫn nhiệt tình của TS Đào Thị Thu Giang và sự quan tâm giúp đỡ của các anh chị trong công ty, em đã lựa chọn đề tài “ Lợi nhuận và một số biện pháp tài chính nhằm nâng cao lợi nhuận tại ngân hàng Đông Á” làm đề tài của luận văn tốt nghiệp. Phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung vào lợi nhuận của hoạt động kinh doanh dịch vụ. Bản luận văn này làm rõ khái niệm, nguồn gốc,vai trò và các nhân tố ảnh hưởng tới lợi nhuận, đồng thời có thêm sự so sánh và đưa ra một số biện pháp làm nâng cao lợi nhuận để ngân hàng Đông Á có thể xem xét và thực hiện. Phương pháp nghiên cứu: - Thu thập thông tin số liệu - Phân tích, đánh giá, so sánh, tổng hợp Kết cấu của khoá luận: Ngoài lời mở đầu, kết luận, nội dung của khóa luận được chia làm 3 chương: 2 Chƣơng 1: Một số vấn đề lý luận về lợi nhuận và các biện pháp nâng cao lợi nhuận doanh nghiệp Chƣơng 2: Phân tích tình hình lợi nhuận tại ngân hàng Đông Á. Chƣơng 3: Đánh giá nhận xét và kiến nghị một số biện pháp nâng cao lợi nhuận tại ngân hàng Đông Á. Bản luận văn không thể tránh được sự thiếu sót, em kính mong các thầy cô giúp đỡ góp ý. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Phạm Anh Dũng. 3 CHƢƠNG I MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ LỢI NHUẬN VÀ CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP. 1.1. Lợi nhuận của doanh nghiệp - kết cấu và vai trò của lợi nhuận 1.1.1. Khái niệm lợi nhuận Lợi nhuận được xem là một chỉ tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh toàn bộ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, lợi nhuận được xem là mục đích kinh doanh của doanh nghiệp. Các Mác chỉ ra rằng, trong chủ nghĩa tư bản, nhà tư bản bỏ tư bản khả biến của hắn ta để mua sức lao động của công nhân về sử dụng. Thời gian lao động của người công nhân được chia ra làm hai bộ phận : Thời gian lao động tất yếu để tạo ra sản phẩm tất yếu, thể hiện ở tiền công hay giá cả sức lao động mà nhà tư bản trả cho công nhân; Thời gian lao động thặng dư tạo ra giá trị thặng dư cho nhà tư bản và bị hắn chiếm đoạt. Xét về bản chất kinh tế thì giá trị thặng dư là biểu hiện bằng tiền của sản phẩm thặng dư. Tuy nhiên đối với nhà tư bản thì họ bỏ ra chi phí về tư liệu lao động (máy móc, thiết bị), chi phí về đối tượng lao động và chi phí về tiền lương, gọi là chi phí sản xuất để sản xuất hàng hoá. Sau khi tiêu thụ hàng hoá, thu tiền về so sánh với chi phí bỏ ra, họ thấy dôi ra một phần lớn hơn chi phí sản xuất, phần đó gọi là lợi nhuận. Cụ thể như sau : Nếu gọi C là chi phí về tiêu hao tư liệu sản xuất. V là chi phí tiền công thì giá trị hàng hoá là : C+V+M. Phạm trù lợi nhuận gắn chặt với phạm trù chi phí sản xuất. Nhưng xét về thực chất thì lợi nhuận mà tư bản thu được cũng chính là giá trị thặng dư mà thôi. Do đó, Các Mác đã gọi lợi nhuận trong chủ nghĩa tư bản là hình thức biến tướng của giá trị thặng dư. Lợi nhuận xét về bản chất là giá trị của sản phẩm thặng dư do thời gian lao động thặng dư tạo ra. Lợi nhuận được đặt trong quan hệ so sánh giữa 4 tiền thu bán hàng hay doanh thu thuần với chi phí sản xuất kinh doanh hàng hoá, nó là khoản chênh lệch giữa doanh thu thuần với giá thành toàn bộ kinh doanh hàng hoá dịch vụ bán ra. Còn trong kinh tế học, lợi nhuận là phần tài sản mà doanh nghiệp nhận thêm nhờ đầu tư sau khi đã trừ đi các chi phí liên quan, bao gồm chi phí cơ hội; là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí. Lợi nhuận, theo kế toán, là phần chênh lệch giữa giá bán và chi phí sản xuất. Sự khác nhau giữa định nghĩa ở hai lĩnh vực là quan niệm về chi phí. Trong kế toán, người ta chỉ quan tâm đến các chi phí bằng tiền, mà không kể chi phí cơ hội như trong kinh tế học. Trong kinh tế học, ở trạng thái cạnh tranh hoàn hảo, lợi nhuận sẽ bằng 0. Chính sự khác nhau này dẫn tới hai khái niệm lợi nhuận : lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận kế toán. Lợi nhuận kinh tế lớn hơn 0 khi mà chi phí bình quân nhỏ hơn chi phí biên, cũng tức là nhỏ hơn giá bán. Lợi nhuận kinh tế sẽ bằng 0 khi mà chi phí bình quân bằng chi phí biên, cũng tức là bằng giá bán. Trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo (xét trong dài hạn), lợi nhuận kinh tế thường bằng 0. Tuy nhiên, lợi nhuận kế toán có thể lớn hơn 0 ngay cả trong điều kiện cạnh tranh hoàn hảo. 1.1.2. Kết cấu lợi nhuận Theo cách phân chia các hoạt động của doanh nghiệp thành : Hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động bất thường thì kết cấu lợi nhuận của doanh nghiệp cũng được phân thành 3 loại tương ứng. - Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh là lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh hàng hoá dịch vụ còn gọi là kinh doanh chính của doanh nghiệp. - Lợi nhuận từ hoạt động tài chính là lợi nhuận thu được từ các hoạt động đầu tư tài chính hoặc kinh doanh về vốn đưa lại. Các hoạt động tài chính trong doanh nghiệp thường là hoạt động liên doanh, li