Khóa luận Phân tích chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn chi nhánh pơng drang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP. HCM KHOA KẾ TOÁN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN CHI NHÁNH PƠNG DRANG Ngành: KẾ TOÁN Chuyên ngành: KẾ TOÁN NGÂN HÀNG Giảng viên hướng dẫn : ThS. NGUYỂN LAN HƯƠNG Sinh viên thực hiện : TRƯƠNG THỊ BÍCH VÂN MSSV: 0954030658 Lớp: 09DKNH1 TP. Hồ Chí Minh, năm 2013 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và các số liệu trong khóa luận tốt nghiệp được thực hiện tại NHNo&PTNT – Chi nhánh Pơng Drang, không sao chép bất kỳ hình thức nào khác. Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam đoan này. TP. Hồ Chí Minh, ngày…tháng... năm 2013 Sinh viên thực tập Trương Thị Bích Vân Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 LỜI CẢM ƠN Trước tiên, em xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các thầy cô ở trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ TP.HCM, các thầy ở Khoa Kế Toán – Tài Chính – Ngân Hàng đã tận tình dạy dỗ, truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm cho em trong suốt 4 năm trên giảng đường đại học. Em xin chân thành cảm ơn Ths. Nguyễn Lan Hương đã luôn tận tình, chỉ dẫn, góp ý và giúp đỡ để em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Em xin chân thành cảm ơn toàn thể ban giám đốc Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Pơng Drang và toàn thể anh chị trong phòng tín dụng đã luôn vui vẻ, nhiệt tình hướng dẫn và tạo điều kiện cho em làm quen với hoạt động thực tế của ngân hàng, giúp em học được nhiều kiến thức và kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng hiện nay. Do thời gian thực tập tương đối ngắn, và kiến thức còn hạn chế nên sai sót là điều không thể tránh khỏi, kính mong quý thầy cô, ban giám đốc, anh chị nhân viên phòng tín dụng góp ý để em hoàn thành đề tài này. Em kính chúc các thầy cô trường Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ, các anh chị tại Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Pơng Drang luôn dồi dào sức khỏe, đạt nhiều thành công và hạnh phúc trong cuộc sống. Một lần nữa em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên thực tập Trương Thị Bích Vân Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 i MỤC LỤC DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................................................ DANH SÁCH BẢNG BIỂU .................................................................................... DANH SÁCH BIỂU ĐỒ ......................................................................................... LỜI MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ........................ 4 1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại ................................................. 4 1.1.1. Khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng ............................................... 5 1.1.2. Các hình thức tín dụng của ngân hàng ...................................................... 4 1.2. Chất lượng và hiệu quả tín dụng ........................................................................ 7 1.2.1. Khái niệm ................................................................................................. 7 1.2.2. Quy định về việc phân loại nợ xấu ............................................................ 7 1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng............................................. 8 1.2.4. Hiệu quả của việc nâng cao chất lượng tín dụng. ........................................... 10 1.2.5. Nguyên nhân và thiệt hại của việc giảm chất lượng tín dụng ......................... 11 1.3. Quy trình tín dụng.......................................................................................................... 12 1.4. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng và hiệu quả của hoạt động tín dụng. ............... 13 1.4.1. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả hoạt động tín dụng. ........................................... 13 1.4.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng .................................................. 14 1.4.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng. ............ 16 1.5. Quan hệ giữa chất lượng và hiệu quả tín dụng của ngân hàng. ......................... 17 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NHNo&PTNT PƠNG DRANG TỪ 2010 – 2012 ...... 18 2.1. Giới thiệu về NHNo&PTNT và chi nhánh NHNo&PTNT Pơng Drang. ............ 18 2.1.1. Giới thiệu sơ lược về NHNo&PTNT. ....................................................... 18 2.1.2. Giới thiệu sơ lược về chi nhánh NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang. .. 19 2.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng ....................................... 23 2.1.4. Quy trình tín dụng của NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang ................. 26 2.1.5. Tình hình hoạt động kinh doanh của NHNo&PTNT chi nhánh Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 ii Pơng Drang ............................................................................................................... 30 2.2. Thực trạng hoạt động tín dụng của NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang giai đoạn 2010 – 2012. ..................................................................................................... 32 2.2.1 . Hoạt động huy động vốn của NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang ....... 32 2.3. Đánh giá kết quả hoạt động tín dụng NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang từ 2010 – 2012 .......................................................................................................... 33 2.3.1. Doanh số cho vay của NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang .................. 33 2.3.2. Doanh số thu nợ của NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang .................... 36 2.3.3. Dư nợ cho vay của NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang ...................... 37 2.4. Phân tích chất lượng tín dụng NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang từ 2010 – 2012 .......................................................................................................... 38 2.4.1. Dựa trên hệ số thu nợ của NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang ............. 38 2.4.2. Dựa trên tỷ lệ và cơ cấu nợ quá hạn, nợ xấu của NHNo&PTNT chi nhánh Pơng Drang .......................................................................................................... 39 2.4.3. Dựa trên chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng trên dư nợ cho vay ..... 45 2.4.4. So sánh chất lượng tín dụng với các chi nhánh ngân hàng khác và toàn hệ thống NHNo&PTNT ................................................................................................. 46 2.5. Phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang từ 2010 – 2012 ......................................................................................................... 47 2.5.1. Tỷ lệ lợi nhuận TD trên dư nợ cho vay.............................................................. 47 2.5.2. Dựa trên tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động tín dụng trên doanh số cho vay ...... 48 2.5.3. Dựa trên tỷ lệ lợi nhuận từ hoạt động tín dụng trên số nhân viên TD ....... 49 2.5.4 . Tỷ lệ dư nợ cho vay trên vốn huy động .................................................... 51 2.6. Phân tích mối quan hệ giữa kết quả, chất lượng, hiệu quả hoạt động TD .......... 52 2.7. Đánh giá chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng ....................... 54 2.7.1. Kết quả đạt được ....................................................................................... 54 2.7.2. Những hạn chế và nguyên nhân ................................................................ 54 CHƯƠNG 3: KIẾN NGHỊ, GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NHNo&PTNT PƠNG DRANG GIAI ĐOẠN 2010 – 2012 ................................... 56 3.1. Lợi thế và bất lợi của chi nhánh ......................................................................... 56 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 iii 3.2. Sự cần thiết của việc nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng ..................... 56 3.3. Định hướng phát triển HĐTD của chi nhánh NHNo&PTNT Pơng Drang ......... 57 3.4. Kiến nghị, giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động tín dụng ..... 58 3.4.1. Kiến nghị, giải pháp đối với chi nhánh NHNo&PTNT Pơng Drang ............. 58 3.4.2. Kiến nghị đối với toàn hệ thống NHNo&PTNT Việt Nam ........................... 62 3.4.3. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan chức năng .......... 63 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 65 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 66 PHỤ LỤC ................................................................................................................. 67 Phụ lục A. Bảng chấm điểm tín dụng xếp hạng khách hàng doanh nghiệp ............... 67 Phụ lục B. Bảng cân đối kế toán ............................................................................... 69 Phụ lục C. Cơ cấu dư nợ ........................................................................................... 69 Phụ lục D. Các chỉ tiêu hiệu quả hoạt động kinh doanh ............................................ 70 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT CIC : Trung tâm thông tin tín dụng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam CP : Chính phủ CPDP : Chi phí dự phòng DN : Doanh nghiệp HĐTD : Hoạt động tín dụng HS : Hồ sơ KH : Khách hàng KHCN : Khách hàng cá nhân KHDN : Khách hàng doanh nghiệp NHNH : Ngân hàng nhà nước NHNo&PTNT : Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn NHTM : Ngân hàng thương mại NHTM CP : Ngân hàng thương mại cổ phần TD : Tín dụng TT : Thông tư Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 v DANH SÁCH BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Kết quả hoạt động kinh doanh chi nhánh từ 2010 – 2012 ......................... 29 Bảng 2.2. Tình hình huy động vốn tại chi nhánh từ 2010- 2012. ..................................... 31 Bảng 2.3. Doanh số cho vay theo đối tượng khách hàng tại chi nhánh từ 2010 – 2012.32 Bảng 2.4. Doanh số cho vay theo thời hạn vay tại chi nhánh từ 2010 – 2012. ................ 33 Bảng 2.5. Doanh số cho vay theo ngành nghề kinh tế tại chi nhánh từ 2010 – 2012…34 Bảng 2.6. Doanh số thu nợ tại chi nhánh từ 2010 – 2012. ............................................... 35 Bảng 2.7. Dư nợ cho vay tại chi nhánh từ 2010 – 2012. ................................................. 36 Bảng 2.8. Hệ số thu nợ tại chi nhánh từ 2010-2012. ........................................................ 37 Bảng 2.9. Các nhóm nợ trong tổng dư nợ tại chi nhánh từ 2010-2012 ............................ 38 Bảng 2.10. Tỷ lệ nợ xấu theo thời hạn cho vay tại chi nhánh từ 2010- 2012. ........... 40 Bảng 2.11. Tỷ lệ nợ xấu theo đối tượng cho vay tại chi nhánh từ 2010- 2012 .......... 41 Bảng 2.12. Tỷ lệ nợ xấu theo ngành nghề kinh tế tại chi nhánh từ 2010- 2012 ....... 43 Bảng 2.13. Chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tại chi nhánh từ 2010- 2012 ................... 44 Bảng 2.14. Tỷ lệ Lợi nhuận TD trên dư nợ cho vay tại chi nhánh từ 2010- 2012 ....... 46 Bảng 2.15. Tỷ lệ lợi nhuận và thu nhập thuần từ HĐTD trên doanh số cho vay tại chi nhánh từ 2010- 2012 ........................................................................................................ 47 Bảng 2.16. Tỷ lệ lợi nhuận và thu nhập thuần từ HĐTD trên số nhân viên tín dụng tại chi nhánh từ 2010- 2012 .................................................................................................. 48 Bảng 2.17. Tỷ lệ dư nợ/ vốn huy động tại chi nhánh từ 2010- 2012 .......................... 50 Bảng 2.18. Bảng quan sát về kết quả, chất lượng tín dụng và hiệu quả hoạt động tín dụng theo năm. ................................................................................................................. 51 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 vi DANH SÁCH BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Sơ đồ và cơ cấu tổ chức chi nhánh NHNo&PTNT Pơng Drang ........... 20 Biểu đồ 2.2. Cơ cấu lợi nhuận tại chi nhánh. ............................................................ 30 Biểu đồ 2.3. Tỷ trọng doanh số cho vay theo thời hạn cho vay ................................ 33 Biểu đồ 2.4. Tỷ trọng doanh số cho vay theo ngành nghề kinh tế............................. 34 Biểu đồ 2.5. Dư nợ HĐTD và huy động vốn tại chi nhánh ....................................... 36 Biểu đồ 2.6. Tỷ lệ nợ xấu và nợ quá hạn của chi nhánh ............................................ 39 Biểu đồ 2.7. Tỷ lệ nợ xấu theo thời hạn cho vay ....................................................... 40 Biểu đồ 2.8. Tỷ lệ nợ xấu kết hợp với tỷ trọng dư nợ theo đối tượng cho vay .......... 42 Biểu đồ 2.9. Tỷ lệ nợ xấu theo ngành nghề kinh tế ....................................................... 43 Biểu đồ 2.10. Tỷ lệ nợ xấu của Agribank Pơng Drang, Vietinbank Pơng Drang và toàn hệ thống Agribank ............................................................................................. 45 Biểu đồ 2.11. Tỷ lệ lợi nhuận và thu nhập thuần từ HĐTD trên doanh thu cho vay . 47 Biểu đồ 2.12.Tỷ lệ lợi nhuận và thu nhập thuần từ HĐTD trên số nhân viên TD ..... 48 Biểu đồ 2.13. Mối tương quan giữa doanh số cho vay và tỷ lệ nợ xấu ..................... 52 Biểu đồ 2.14. Mối tương quan giữa nợ xấu và tỷ lệ lợi nhuận tín dụng trên dư nợ cho vay. ........................................................................................................................... 52 Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 1 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với các nguy cơ khủng hoảng tiền tệ thì việc quản lý rủi ro tín dụng ở ngân hàng ngày càng quan trọng. Ngân hàng thương mại có hoạt động hiệu quả thì mới phát huy được vai trò của mình đối với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của nước ta. Tín dụng ngân hàng được coi là đòn bẩy quan trọng trong nền kinh tế. Với đặc trưng của ngân hàng trong việc kinh doanh tiền tệ thì tín dụng chính là nguồn thu nhập chính của ngân hàng thương mại, có ý nghĩa quan trọng, quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của ngân hàng. Tuy nhiên các Ngân hàng thương mại đang phải đối mặt với nhiều khó khăn: nợ xấu gia tăng, sự cạnh tranh của các ngân hàng nước ngoài, khả năng thanh khoản… Cụ thể hơn, trong quá trình thực tập – nghiên cứu tại NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang em nhận thấy ngân hàng không những phải đối mặt với những khó khăn trên mà còn mắc một số tồn tại trong hoạt động tín dụng. Chính vì vậy, làm thế nào để cũng cố, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng cho ngân hàng là hết sức cần thiết. Với suy nghĩ trên, em đã chọn đề tài “ Phân tích chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Chi nhánh Pơng Drang” Thông qua đề tài này, em xin phân tích đưa ra một số giải pháp với hy vọng có thể giúp chi nhánh nhận diện ra được tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro tín dụng từ đó có thể cải thiện dần hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian sắp tới. 2. Tình hình nghiên cứu Những vấn đề nghiên cứu và làm rõ: • Thực trạng hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang trong giai đoạn 2010 - 2012 • Phân tích chất lượng tín dụng tại NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang: hệ số thu nợ, nợ quá hạn, nợ xấu… Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 2 • Phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng tại NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang: tỷ lệ thu nhập lãi cận biên NIM, tỷ lệ lợ nhuận tín dụng trên dư nợ cho vay,… • Phân tích mối quan hệ giữa kết quả, chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng. Từ đó, đánh giá chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng.tại ngân hàng: kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân,… 3. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu, tìm hiểu môi trường hoạt động của ngân hàng, thu thập số liệu và phân tích các chỉ tiêu liên quan tới hoạt động tín dụng, đánh giá, tìm ra những yếu tố hợp lý và những tồn tại trong hoạt động tín dụng. Để từ đó đưa ra một số giải pháp thích hợp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu Thứ nhất: Làm rõ về mặt lý luận: Khái niệm về chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng, các nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng, ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng. Và các chỉ tiêu đánh giá chất lượng, hiệu quả của hoạt động tín dụng. Thứ hai: Phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng của Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Pơng Drang, thành quả đạt được và những tồn tại cần khắc phục. Thứ ba: Trên cơ sở những tồn tại và định hướng phát triển trong tương lai, đề ra những giải pháp khả thi nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Agribank Chi nhánh Pơng Drang trong quá trình cạnh tranh để hội nhập. 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp tổng hợp, phân tích số liệu, so sánh và đánh giá: Thông qua các báo cáo tài chính của ngân hàng từ năm 2010 đến 2012, các sách báo, internet có thông tin liên quan đến hoạt động tín dụng của Agribank và một số thông tin nội bộ từ các cán bộ tín dụng của ngân hàng. So sánh các chỉ số với một số ngân hàng cùng quy mô, từ đó đánh giá được tình hình chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng. Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 3 6. Các kết quả đạt được của đề tài Cùng với sự lớn mạnh và phát triển của NHNo&PTNT Việt Nam, chi nhánh NHNo&PTNT Pơng Drang cũng đang ngày càng mở rộng, phát triển mạnh hoạt động tín dụng và phát huy vị thế của mình trên địa bàn, góp phần vào sự phát triển của toàn hệ thống NHNo&PTNT. Với việc nghiên cứu, thu thập số liệu và phân tích đánh giá, tìm ra những yếu tố hợp lý, những tồn tại để đưa ra giải pháp khắc phục trong hoạt động tín dụng em dự kiến với kết quả nghiên cứu: NHNo&PTNT Chi nhánh Pơng Drang sẽ nhận diện ra được tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro tín dụng từ đó có thể nâng cao năng lực hoạt động tín dụng nói riêng và hiệu quả hoạt động nói chung của ngân hàng. 7. Kết cấu của khóa luận tốt nghiệp Ngoài phần Mở đầu và Kết luận, đề tài được chia làm 3 chương chính với nội dung như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng Chương 2: Phân tích chất lượng, hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Pơng Drang. Chương 3: Kiến nghị, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Agribank – Chi nhánh Pơng Drang. Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Nguyễn Lan Hương SVTH: Trương Thị Bích Vân Lớp: 09DKNH1 4 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG 1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại 1.1.1. Khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng 1.1.1.1. Khái niệm tín dụng Tín dụng là một giao dịch về tài sản ( tiền hoặc hàng hóa) giữa bên cho vay và bên đi vay. Trong đó, bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận và bên đi vay có trách nhiệm hoàn trả vô điều kiện vốn gốc và lãi cho bên cho vay khi đến thời hạn. Tín dụng được biểu hiện qua sơ đồ sau: Cho vay vốn Chủ thể cho vay Chủ thể đi vay Hoàn trả vốn và lãi Trong mối quan hệ này thể hiện các nộ