Khóa luận Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ ---------***-------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Đề tài: PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU CỦA CÁC CÔNG TY TĂNG TRƯỞNG NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM Sinh viên thực hiện : Trần Thị Thanh Huyền Lớp : Anh 4 Khóa : 45 Giảng viên hướng dẫn : PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ Hà Nội, tháng 5 năm 2010 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam MỤC LỤC DANH MỤC BẢNG BIỂU DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT MỞ ĐẦU................................................................................................................7 CHƢƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG ................................................................................... 10 I. KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TĂNG TRƢỞNG ....................................... 10 1. Phân loại các công ty trên thị trường chứng khoán theo tốc độ tăng trưởng .. 10 1.1. Những doanh nghiệp tăng trưởng chậm ............................................... 10 1.2. Những doanh nghiệp vững mạnh ......................................................... 11 1.3. Những doanh nghiệp tăng trưởng nhanh .............................................. 11 1.4. Những doanh nghiệp phát triển theo chu kỳ ......................................... 12 1.5. Những doanh nghiệp đang trên đường đi xuống .................................. 13 1.6. Những doanh nghiệp có tài sản ngầm .................................................. 13 2. Khái niệm công ty tăng trưởng ..................................................................... 14 3. Các đặc điểm của công ty tăng trưởng ......................................................... 14 3.1. Ngành nghề kinh doanh ....................................................................... 14 3.2. Về ban lãnh đạo ................................................................................... 16 3.3. Về quy mô hoạt động........................................................................... 17 3.4. Về khả năng cạnh tranh ....................................................................... 18 3.5. Về chiến lược kinh doanh .................................................................... 19 3.6. Về các chỉ tiêu tài chính....................................................................... 21 II. CÁC PHƢƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG ............................................................................................................ 23 1. Các nhân tố chính ảnh hưởng đến biến động giá cổ phiếu của các công ty trên thị trường chứng khoán ......................................................................................... 23 1.1. Các nhân tố vĩ mô ................................................................................ 23 1.1.1. Tình hình chính trị ..................................................................... 23 1 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam 1.1.2. Môi trường pháp luật ................................................................. 24 1.1.3. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ................................................ 24 1.1.4. Tỷ giá hối đoái .......................................................................... 25 1.1.5. Lạm phát và lãi suất ................................................................... 25 1.1.6. Thâm hụt ngân sách ................................................................... 26 1.1.7. Cung ứng tiền tệ và chi tiêu của người tiêu dùng ....................... 26 1.1.8. Thái độ, tâm lý .......................................................................... 27 1.2. Các nhân tố thuộc về ngành kinh tế ..................................................... 27 1.2.1. Tốc độ tăng trưởng của ngành ................................................... 27 1.2.2. Chu kỳ kinh doanh của ngành .................................................... 28 1.2.3. Mức độ độc quyền của ngành .................................................... 28 1.2.4. Mức độ rủi ro của ngành ............................................................ 29 1.3. Các nhân tố nội tại của doanh nghiệp ................................................... 30 1.3.1. Các yếu tố định tính ................................................................... 30 1.3.2. Các hệ số tài chính ..................................................................... 32 2. Một số mô hình định giá cổ phiếu ................................................................ 37 2.1. Mô hình chiết khấu cổ tức ................................................................... 37 2.1.1. Mô hình không tăng trưởng (Zero Growth)................................ 40 2.1.2. Mô hình Gordon (cổ tức tăng trưởng đều) ................................. 41 2.1.3. Mô hình chiết khấu cổ tức tăng trưởng hai giai đoạn ................. 41 2.1.4. Mô hình H để định giá tăng trưởng ............................................ 41 2.2. Mô hình sử dụng tỷ số giá/ thu nhập P/E ............................................. 43 2.3. Mô hình chiết khấu dòng tiền tự do ..................................................... 44 2.3.1. Mô hình chung của FCFF .......................................................... 45 2.3.2. Mô hình tăng trưởng ổn định ..................................................... 45 2.3.3. Mô hình phát triển qua hai giai đoạn .......................................... 45 CHƢƠNG II: PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ................ 48 I. GIỚI THIỆU CÁC CÔNG TY TĂNG TRƢỞNG TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ........................................................................... 48 2 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam 1. Thị trường chứng khoán Việt Nam .............................................................. 48 2. Các công ty tăng trưởng trên thị trường chứng khoán Việt Nam .................. 50 II. PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU................................................ 51 1. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới cổ phiếu ................................................ 51 1.1. Các yếu tố vĩ mô .................................................................................. 51 1.1.1. Tổng sản quốc nội (GDP) .......................................................... 51 1.1.2. Tỷ giá hối đoái .......................................................................... 53 1.1.3. Lạm phát và Lãi suất ................................................................. 54 1.1.4. Thâm hụt ngân sách .................................................................. 56 1.1.5. Chi tiêu của người tiêu dùng và lạm phát ................................... 56 1.2. Các yếu tố ngành kinh tế ..................................................................... 57 2. Thị giá cổ phiếu trên TTCK Việt Nam ngày 2/4/2010 .................................. 59 3. Định giá cổ phiếu tại thời điểm 2/4/2010 ..................................................... 60 3.1. Giới thiệu chung về Công ty ................................................................ 60 3.1.1. Công ty cổ phần Phát triển Đầu tư Công nghệ FPT .................... 60 3.1.2. Công ty cổ phần Tập đoàn Hoà Phát (HPG)............................... 62 3.1.3. Công ty cổ phần vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) .................. 62 3.1.4. Công ty cổ phần khoan và dịch vụ dầu khí (PVD) ..................... 63 3.1.5. Công ty cổ phần thép Việt ý (VIS) ............................................. 63 3.2. Định giá cổ phiếu theo mô hình P/E..................................................... 64 3.3. Định giá cổ phiếu theo mô hình chiết khấu cổ tức (DDM) ................... 64 3.4. Định giá cổ phiếu theo mô hình chiết khấu dòng tiền ........................... 68 III. MỘT SỐ KHÓ KHĂN VÀ THUẬN LỢI TRONG VIỆC ĐỊNH GIÁ CÁC CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG TẠI VIỆT NAM ...................................... 69 1. Khó khăn trong việc lựa chọn phương thức định giá .................................... 69 2. Khó khăn trong việc lựa chọn các thông số và giả định cho việc định giá .... 69 3. Các khó khăn phát sinh từ phía Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước .............................................................................................................................. 71 4. Các khó khăn phát sinh từ các tổ chức kinh doanh chứng khoán .................. 74 5. Các khó khăn phát sinh từ bản thân các nhà đầu tư ...................................... 74 3 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam CHƢƠNG III: KIẾN NGHỊ MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG CAO KHẢ NĂNG PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG ............... 76 I. TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN CỦA CÁC CÔNG TY TĂNG TRƢỞNG TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN TỚI ...................................................................................................................... 76 II. CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ TĂNG HIỆU QUẢ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG TRÊN THỊ TRƢỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM ...... 79 1. Lựa chọn phương thức định giá ................................................................... 79 2. Lựa chọn các thông số và giả định cho việc định giá .................................... 81 III. ĐIỀU KIỆN ĐỂ THỰC HIỆN GIẢI PHÁP .......................................... 84 1. Đối với Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước.................................... 84 1.1. Tăng tính chính xác, đầy đủ và kịp thời trong công bố thông tin của các doanh nghiệp .............................................................................................. 84 1.2. Hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin về ngành và thị trường ..... 85 1.3. Phát triển hoạt động các tổ chức xếp hạng tín dụng ............................. 86 1.4. Tăng quy mô thị trường ....................................................................... 88 1.5. Phổ biến rộng rãi kiến thức về chứng khoán và đầu tư chứng khoán .... 89 2. Đối với các tổ chức kinh doanh chứng khoán ............................................... 89 2.1. Đào tạo nhân lực chất lượng cao .......................................................... 89 2.2. Cung cấp thông tin minh bạch ............................................................. 90 3. Đối với nhà đầu tư: ...................................................................................... 90 KẾT LUẬN ......................................................................................................... 92 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 1: Tính β cho các công ty tăng trưởng PHỤ LỤC 2: Định giá cổ phiếu tăng trưởng theo FCFF PHỤ LỤC 3: Tổng hợp Báo cáo tài chính của các công ty tăng trưởng 4 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1: Các công ty tăng trưởng trên TTCK Việt Nam 51 Bảng 2: Phân loại ngành và các chỉ tiêu về Quy mô, tăng trưởng 58 Bảng 3: thị giá cổ phiếu ngày 2/4/2010 60 Bảng 4: P/E ngành của các công ty cần định giá 64 Bảng 5: Giá cổ phiếu tính theo mô hình P/E 64 Bảng 6: Giá cổ phiếu tính theo mô hình chiết khấu cổ tức 67 Bảng 7: Giá cổ phiếu tính theo mô hình chiết khấu dòng tiền 68 Biểu đồ 1: Diễn biến VN-index từ tháng 4/2007 đến nay 50 Biểu đồ 2: Tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam qua các năm 52 Biểu đồ 3: GDP theo Quý năm 2008-2009 52 Biểu đồ 4: Diễn biến tỷ giá USD/VND 2009 53 Biểu đồ 5: Chỉ số lạm phát 2000-2009 55 Biểu đồ 6: Biến động lãi suất 2009 56 Biểu đồ 7: Chỉ số giá tiêu dùng 2009 57 5 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Viết đầy đủ CTCK Công ty chứng khoán CTCP Công ty cổ phần DN Doanh nghiệp FPT Công ty cổ phần Phát triển Đầu tư Công nghệ FPT HPG Công ty cổ phần Tập đoàn Hoà Phát MCK Mã chứng khoán NHTM Ngân hàng thương mại NNNH Ngân hàng Nhà nước PNJ Công ty cổ phần Vàng Bạc Đá quý Phú Nhuận PVD Công ty cổ phần Khoan và Dịch vụ Dầu khí TTCK Thị trường chứng khoán VIS Công ty cổ phần Thép Việt Ý VN Việt Nam WTO Tổ chức thương mại thế giới 6 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Phân tích và định giá cổ phiếu đóng một vai trò hết sức quan trọng trên thị trường chứng khoán Việt Nam nói riêng và thị trường tài chính Việt Nam nói chung. Phân tích và định giá cổ phiếu có ý nghĩa to lớn đối với phần lớn các chủ thể tham gia trên thị trường chứng khoán Việt Nam và thị trường tài chính Việt Nam. Đó chính là các doanh nghiệp, nhà đầu tư và các ngân hàng. Doanh nghiệp sử dụng phân tích và định giá cổ phiếu để đưa ra các quyết định về huy động và sử dụng vốn; nhà đầu tư sử dụng phân tích và định giá cổ phiếu cho mục đích đầu tư; còn các ngân hàng sử dụng phân tích và định giá cổ phiếu trong các quyết định cho vay. Phân tích và định giá cổ phiếu đóng vai trò quan trọng là thế, nhưng hiện nay trên thị trường chứng khoán Việt Nam, phân tích và định giá cổ phiếu vẫn chưa được sử dụng rộng rãi do gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong quá trình phân tích và định giá. Đó là những khó khăn trong việc lựa chọn mô hình định giá, trong ước lượng tham số cho việc định giá hay các khó khăn khác phát sinh từ Chính phủ, các cơ quan quản lý nhà nước, các công ty chứng khoán và các nhà đầu tư. Trong các doanh nghiệp cần được định giá thì định giá các doanh nghiệp tăng trưởng có một tầm quan trọng hơn cả. Bản thân ban lãnh đạo của các doanh nghiệp này thường xuyên phải định giá lại cổ phiếu của doanh nghiệp để đưa ra những quyết định huy động vốn, sử dụng vốn hiệu quả nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng đề ra, các ngân hàng cũng thường dễ dàng cho vay hơn với các doanh nghiệp tăng trưởng và nhà đầu tư cũng ưa thích đầu tư vào các doanh nghiệp tăng trưởng, vì vậy công tác phân tích và định giá cổ phiếu của doanh nghiệp tăng trưởng diễn ra thường xuyên hơn. 7 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam Vì vậy, em đã chọn đề tài "Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam" làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận của mình. 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của khoá luận là nhằm tổng hợp các mô hình định giá cổ phiếu tăng trưởng, để từ đó lựa chọn mô hình phù hợp nhất với từng loại hình công ty tăng trưởng. Đồng thời nêu lên những khó khăn trong phân tích và định giá cổ phiếu tăng trưởng trên thị trường chứng khoán Việt Nam để từ đó đưa ra những giải pháp, kiến nghị giúp cho việc phân tích, định giá chính xác và thuận lợi hơn; giúp cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng như các ngân hàng có những quyết định đúng đắn nhất cho mục đích sử dụng vốn và huy động vốn, đầu tư hay cho vay. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng của khoán luận là các cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu của khoá luận xin phép tập trung vào giai đoạn từ năm 2006 đến năm 2009 để từ đó định giá cổ phiếu tăng trưởng vào thời điểm tháng 4/2010; và khóa luận cũng xin phép được tập trung vào cổ phiếu của doanh nghiệp tăng trưởng nhanh - một trong sáu loại doanh nghiệp tăng trưởng: doanh nghiệp tăng trưởng chậm, doanh nghiệp vững mạnh, doanh nghiệp tăng trưởng nhanh, doanh nghiệp phát triển theo chu kỳ, doanh nghiệp đang trên đường đi xuống và doanh nghiệp có tài sản ngầm. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu Khoá luận sử dụng các phương pháp nghiên cứu như mô tả, phân tích, thống kê, tổng hợp và đưa ra các ví dụ thực tế, từ đó làm sáng tỏ nội dung cần nghiên cứu. 8 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam 5. Bố cục của đề tài Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của khóa luận được bố cục trên ba chương: Chƣơng I: Khái quát chung về phân tích và định giá cổ phiếu tăng trưởng Chƣơng II: Phân tích và định giá cổ phiếu tăng trưởng niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam Chƣơng III: Kiến nghị một số giải pháp để nâng cao khả năng phân tích và định giá cổ phiếu tăng trưởng Do những hạn chế về trình độ, thời gian nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế nên khoá luận không tránh khỏi những thiếu sót. Em kính mong được sự chỉ dẫn, góp ý của các thầy, cô giáo. Cuối cùng em xin đặc biệt cảm ơn PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - người đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em hoàn thành khoá luận này. Em cũng xin gửi lời cảm ơn tới các thầy giáo, cô giáo giảng dạy tại trường Đại học Ngoại Thương, đặc biệt là các thầy giáo, cô giáo giảng dạy tại Khoa Tài Chính Ngân Hàng – trường Đại học Ngoại Thương đã trang bị cho em những kiến thức nền tảng để em có thể tiếp cận và nghiên cứu đề tài này. 9 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam CHƢƠNG I: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHÂN TÍCH VÀ ĐỊNH GIÁ CỔ PHIẾU TĂNG TRƢỞNG I. KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TĂNG TRƢỞNG 1. Phân loại các công ty trên thị trƣờng chứng khoán theo tốc độ tăng trƣởng Trong hoạt động phân tích và định giá cổ phiếu, có rất nhiều cách phân loại khác nhau, mỗi nhà phân tích và định giá cổ phiếu lại có một cách phân loại cho riêng mình. Đối với các nhà phân tích và định giá cổ phiếu tăng trưởng thì việc phân loại doanh nghiệp chủ yếu dựa vào tốc độ tăng trưởng của các doanh nghiệp. Theo cách thức phân loại này, ta có thể phân loại các doanh nghiệp thành các nhóm sau: 1.1. Những doanh nghiệp tăng trưởng chậm Thông thường thì người ta nghĩ rằng những công ty lớn, nổi tiếng và chiếm nhiều thị phần sẽ tăng trưởng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng của tổng sản phẩm quốc dân. Nhưng thực tế thì không phải như vậy. Những công ty này ban đầu tăng trưởng rất nhanh nhưng sau một thời gian chúng sẽ tăng trưởng chậm lại và trở nên trì trệ hơn bởi một trong hai lý do: hoặc là chúng đã phát triển đến mức giới hạn, hoặc là chúng không còn năng động để nắm lấy các cơ hội. Bộ máy của các công ty này thường quá cồng kềnh và vận hành không hiệu quả, ban quản lý thiếu sự năng động, kém thích nghi với sự thay đổi của môi trường kinh doanh. Những công ty này thường hoạt động trong những ngành không tăng trưởng hoặc tăng trưởng chậm. Hoặc là hoạt động trong ngành có tốc độ tăng trưởng khá nhưng lại đang xuất hiện nhiều công ty cạnh tranh xuất hiện trên thị trường với 10 Phân tích và định giá cổ phiếu của các công ty tăng trưởng niêm yết 2010 trên thị trường chứng khoán Việt Nam những thế mạnh riêng và sự năng động đang dần chiếm lĩnh thị phần của các công ty đi trước. 1.2. Những doanh nghiệp vững mạnh Đây là những doanh nghiệp có quy mô lớn, có thương hiệu nổi tiếng và đang đạt được tốc độ tăng trưởng khá nhờ ban quản trị năng động, hoạt động kinh doanh hiệu quả. Mặc dù những doanh nghiệp này không phải là những công ty có tốc độ tăng trưởng cao nhưng họ tăng trưởng nhanh hơn những doanh nghiệp tăng trưởng chậm. Thông thường trong danh mục đầu tư của các nhà đầu tư lớn thường có cổ phiếu của các doanh nghiệp này nhờ tính thanh khoản cao và nó là công cụ bảo vệ tốt nhất trong những thời điểm khủng hoảng ngắn hạn hoặc khó khăn. Phần lớn những doanh nghiệp này hoạt động trong lĩnh vực hàng tiêu dùng hoặc những sản phẩm thiết yếu. Nhu cầu về nhữn