Khóa luận Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ NGOẠI THƯƠNG CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI --------***-------- KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Tên đề tài: PHÁT TRIỂN DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ĐỂ ĐÁP ỨNG NHU CẦU PHÁT TRIỂN KINH TẾ Sinh viên thực hiện : Phạm Thị Thuỳ Linh Lớp : Anh 1 Khóa : K41A - KTNT Giáo viên hướng dẫn : PGS.TS. Vũ Sĩ Tuấn Hà Nội, 11/ 2006 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 1. ASEAN: Asociation of SouthEast Asia Nations. 2. APEC: Asia Pacific Economic Coorperation 3. CCNLN: Cụm công nghiệp làng nghề. 4. DNV&N: Doanh nghiệp vừa và nhỏ. 5. JBIC: Japanese Bank for International Coorperation. 6. IMF: International Money Fund. 7. HTX: Hợp tác xã. 8. WTO: World Trade Organisation. 9. R&D: Research and Develop. 10. UNDP: United Nations Development Program. MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Lêi nãi ®Çu ................................................................................................................. 1 ch-¬ng I: Tæng quan vÒ Doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ vai trß cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ .............. 4 I. Tæng quan vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá ............................................... 4 1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù xuÊt hiÖn, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ .................................................................... 4 2. Kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá ................................................. 6 3. §Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt cña DNV&N .................................................. 7 II. Vai trß cña DNV&N ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ................................. 9 1. Vai trß cña DNV&N trong nÒn kinh tÕ c¸c n-íc .............................. 9 1.1. §ãng gãp vµo t¨ng tr-ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ......................... 11 1.2. T¹o sù ra n¨ng ®éng vµ hiÖu qu¶ cho nÒn kinh tÕ ....................... 11 1.3. Khai th¸c tiÒm n¨ng rÊt phong phó trong d©n c- ....................... 12 1.4. Gãp phÇn quan träng vµo viÖc t¨ng nguån hµng xuÊt khÈu, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng quèc tÕ................................ 12 1.5. Gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng-êi lao ®éng, gãp phÇn æn ®Þnh x· héi ................................................................................... 14 1.6. Huy ®éng vèn vµ tËn dông c¸c nguån lùc x· héi kh¸c ................ 14 1.7. Gãp phÇn quan träng vµo viÖc t¹o lËp sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu kinh tÕ. ................................................................. 15 1.8. Lµ tiÒn ®Ò t¹o ra c¸c doanh nghiÖp lín, ®ång thêi lµm lµnh m¹nh m«i tr-êng kinh doanh ...................................................................... 16 2. Vai trß cña DNV&N ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi ................................................................................................. 17 2.1. DNV&N §µi Loan ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, ®¸p øng nhu cÇu h-íng ngo¹i cña nÒn kinh tÕ trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n-íc ............................................................................................ 17 2.2. DNV&N Mü lµ “vïng ®Öm cho c¸c có sèc chu kú kinh doanh” ®ång thêi t¹o ®éng lùc trùc tiÕp cho t¨ng tr-ëng kinh tÕ ................... 20 2.3. DNV&N Italia ®ãng vai trß chñ chèt trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu, lµ “nguån lùc kinh tÕ then chèt vµ chiÕn l­îc” trong c«ng nghiÖp - trô cét chÝnh cña nÒn kinh tÕ Italia. ........................................................ 22 2.4. DNV&N t¹o nÒn t¶ng cho m« h×nh kinh tÕ “nhÞ nguyªn” - mét m« h×nh kinh tÕ ®éc ®¸o ®· lµm nªn “kú tÝch NhËt B¶n” ........................ 24 ch-¬ng II: Ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay ........................................................................................................................................ 27 I. §Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vµ sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn DNV&N ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay ..................................................................................................... 27 1. Kh¸i qu¸t vÒ nÒn kinh tÕ viÖt nam sau 20 n¨m ®æi míi .................. 27 2. Nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ sù cÇn thiÕt ph¶i ph¸t triÓn DNV&N ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ã ........ 31 II. thùc tr¹ng ph¸t triÓn DNV&N §Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt nam trong giai ®o¹n hiÖn nay......................................... 40 1. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña DNV&N ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ .................................................................................................. 40 1.1 Sù gia t¨ng sè l-îng DNV&N trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ............. 40 1.2. N¨ng lùc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña DNV&N ......................................................................................................... 42 1.3. §ãng gãp cña c¸c DNV&N ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam .......... 47 2. Thùc tr¹ng hç trî cña nhµ n-íc ®èi víi ph¸t triÓn DNV&N vµ nh÷ng khã kh¨n, v-íng m¾c cßn tån t¹i ........................................... 53 2.1. C¬ quan qu¶n lý vµ hç trî cña nhµ n-íc ®èi víi ph¸t triÓn DNV&N ë ViÖt Nam ........................................................................ 53 2.2. ThÓ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn DNV&N ë ViÖt Nam ......................................................................................................... 57 2.3 Nh÷ng khã kh¨n, v-íng m¾c cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá .................................................................. 61 ch-¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay............................................................................................... 66 I. ®Þnh h-íng chung ph¸t triÓn DNV&N ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ ............................................................................................................ 66 1. N©ng cao tÇm nhËn thøc vÒ vai trß cña DNV&N trong ph¸t triÓn kinh tÕ ............................................................................................................. 66 2. Ph¸t triÓn DNV&N m¹nh c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng ................. 66 3. -u tiªn ph¸t triÓn DNV&N ë n«ng th«n ......................................... 67 4. §Æc biÖt khuyÕn khÝch ph¸t triÓn doanh nghiªp võa vµ nhá trong ngµnh c«ng nghiÖp phô trî ................................................................. 68 5. Ph¸t triÓn DNV&N s¶n xuÊt c«ng nghiÖp phô trî trong mèi liªn kÕt chÆt chÏ víi doanh nghiÖp lín ............................................................. 69 6. Ngiªn cøu thµnh lËp mét sè khu c«ng nghiÖp võa vµ nhá vµ c¸c côm c«ng nghiÖp lµng nghÒ dµnh riªng cho DNV&N ................................ 69 II. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn DNV&N cña mét sè n-íc trªn thÕ giíi ................................................................................................................................... 70 1. Bµi häc kinh nghiÖm cña NhËt B¶n. ............................................... 70 2. Bµi häc vÒ sù hç trî ph¸t triÓn DNV&N cña ChÝnh phñ Mü ..... 73 III. Mét sè gi¶i ph¸p ph¸t triÓn DNV&N ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay .................... 74 1. C¸c gi¶i ph¸p nh»m gia t¨ng sè l-îng DNV&N trong nÒn kinh tÕ 74 2. Nhãm gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña DNV&N. ........................................................................... 77 2.1. Nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh cña DNV&N ....... 77 2.2. Nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ cña DNV&N ..... 79 2.3. Nhãm gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý vµ chÊt l-îng nguån nh©n lùc cho c¸c DNV&N .................................................... 83 3. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn DNV&Ntrong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp phô trî ......................................................................................................... 88 4. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn DNV&Në c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng ............................................................................................................. 90 5. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn DNV&N ë vïng n«ng th«n .................. 94 KÕt luËn .................................................................................................................... 96 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o ...................................................................... 97 PHỤ LỤC 1 LỜI NÓI ĐẦU Sau 20 năm thực hiện công cuộc đổi mới kinh tế từ năm 1986 và đặc biệt từ khi tiến hành những cải cách thị trường toàn diện năm 1989, nền kinh tế Việt Nam đã thực sự khởi sắc với những con số tăng trưởng ấn tượng về GDP, kim ngạch xuất khẩu, tăng trưởng sản xuất công nghiệp… Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới như hiện nay, những thành tích của Việt Nam phải được đặt trong quan hệ so sánh với các nước khác. Nhìn chung, cho đến nay, so với các nước trong khu vực và trên thế giới, về cơ bản Việt Nam vẫn là một nước nghèo. Do đó, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá, thúc đẩy phát triển mạnh kinh tế đất nước vẫn là mục tiêu hàng đầu của toàn Đảng, toàn dân ta. Mặt khác, hạt nhân của mỗi nền kinh tế chính là các doanh nghiệp. Sự phát triển kinh tế suy cho cùng là do sự phát triển của các doanh nghiệp trong nền kinh tế quyết định. Vì vậy, để phát triển kinh tế chúng ta cần có chính sách và chiến lược phát triển đúng đắn với mỗi loại hình doanh nghiệp. Sự phát triển của kinh tế thị trường đầu thế kỷ 20 đã làm biến đổi mạnh mẽ nền kinh tế thế giới nói chung và ở từng nước, từng khu vực nói riêng. Nhiều mô hình doanh nghiệp đã được thử nghiệm và đem lại thành công bất ngờ. Trong đó nổi bật là mô hình các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Mặc dù mang cái tên khiêm tốn “vừa và nhỏ” song vai trò của các doanh nghiệp này thực sự không nhỏ chút nào, đối với cả những nước có tiềm năng kinh tế mạnh như Nhật Bản, Mỹ, Italia đến những nước NICs năng động hiện nay như Hàn Quốc, Đài Loan... và cả những nước đang phát triển như Malaixia, Philippin... Ở nước ta, trong những thành tựu kinh tế quan trọng từ khi bắt đầu công cuộc đổi mới đến nay, không thể không nhắc tới những đóng góp to lớn 2 của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tỷ lệ đóng góp ngày càng cao vào tổng thu nhập quốc dân và sự phát triển ngày càng rộng lớn ở khắp mọi miền đất nước của loại hình doanh nghiệp này cho thấy vai trò không thể thiếu của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, cho đến nay, công cuộc phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa được hoạch định rõ ràng với những chương trình phát triển cụ thể, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế đất nước trong giai đoạn mới. Do đó, chưa phát huy được tiềm năng to lớn của loại hình doanh nghiệp này trong việc đáp ứng các nhu cầu cầu đó. Đại đa số các doanh nghiệp vừa và nhỏ nước ta vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn làm hạn chế khả năng cạnh tranh cũng như tiềm năng to lớn của loại hình doanh nghiệp này. Nhận thấy ý nghĩa thiết thực của vấn đề này, em đã chọn đề tài “Phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế” cho Khóa luận tốt nghiệp của mình. Mục đích của Khoá luận nhằm nghiên cứu, làm rõ vai trò và tiềm năng to lớn của doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc đáp ứng các nhu cầu phát triển kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, đồng thời đưa ra một số giải pháp phát triển loại hình doanh nghiệp này để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế đó. Trong Khoá luận, em đã làm rõ vai trò của loại hình doanh nghiệp vừa và nhỏ nói chung đối với phát triển kinh tế, cụ thể hoá các nhu cầu phát triển kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, đi sâu phân tích thực trạng và tiềm năng của doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam để làm rõ khả năng của loại hình doanh nghiệp này trong việc đáp ứng các nhu cầu phát triển kinh tế của đất nước. Cuối cùng, em xin kiến nghị một số giải pháp phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của Viêt Nam trong giai đoạn hiện nay. 3 Về phạm vi và đối tượng nghiên cứu, Khoá luận chỉ tập trung vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam, mà không đề cập đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ của nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. Thích ứng với nội dung và giới hạn của đề tài, bố cục Khoá luận gồm ba phần chính sau: Phần 1: Tổng quan về doanh nghiệp vừa và nhỏ và vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ đối với phát triển kinh tế Phần 2: Phát triển của doanh nghiệp vừa và nhỏ để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của Việt Nam Phần 3: Một số giải pháp phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của việt Nam trong giai đoạn hiện nay Tuy nhiên, do đây còn là một đề tài mới mẻ, hơn nữa do thời gian và trình độ nghiên cứu còn hạn chế nên Khoá luận này sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Em kính mong nhận được những đóng góp quý báu từ Thầy, Cô và mong nhận được những ý kiến hữu ích từ bạn bè để tác phẩm của mình được hoàn thiện hơn. Em xin trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Thầy giáo – PGS. TS. Vũ Sĩ Tuấn, người đã trực tiếp hướng dẫn em thực hiện đề tài này với nhiều lời khuyên, ý kiến đóng góp hữu ích; cảm ơn các cô, chú, anh, chị tại Viện nghiên cứu kinh tế trung ương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã giúp đỡ em trong việc thu thập tài liệu nghiên cứu. Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn bạn bè, những người đã động viên và giúp đỡ em hoàn thành đề tài nghiên cứu này. Hà Nội, tháng 11 năm 2006 Sinh viên thực hiện Phạm Thị Thuỳ Linh A1- K41- KTNT 4 CHƢƠNG I TỔNG QUAN VỀ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ VÀ VAI TRÒ CỦA DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ I. TỔNG QUAN VỀ DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ 1. Tính tất yếu khách quan của sự xuất hiện, tồn tại và phát triển của DNV&N trong nền kinh tế Lịch sử ra đời và phát triển nền sản xuất hàng hoá gắn liền với sự hình thành và phát triển của các doanh nghiệp. Giai đoạn tiền sử (C.Mác gọi là sản xuất hàng hoá giản đơn) không có sự phân biệt giữa giới chủ và ngƣời thợ. Ngƣời sản xuất hàng hoá là ngƣời sở hữu tƣ liệu sản xuất, vừa là ngƣời lao động trực tiếp vừa là ngƣời quản lý và tiêu thụ sản phẩm làm ra. Đó là loại hình doanh nghiệp cá thể, doanh nghiệp gia đình, hay còn gọi là doanh nghiệp cực nhỏ. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, một số ngƣời nhờ vào tài năng và vận may đã thành đạt, mở rộng đƣợc quy mô sản xuất kinh doanh, đến một giai đoạn nào đó lực lƣợng lao động của gia đình không đảm đƣơng đƣợc hết công việc họ sẽ thuê ngƣời làm và trở thành ông chủ. Ngƣợc lại, một bộ phận lớn ngƣời sản xuất hàng hoá khác do không may mắn hoặc kém cỏi dẫn đến thua lỗ triền miên, buộc phải bán tƣ liệu sản xuất và trở thành ngƣời làm thuê. Trong giai đoạn đầu, các ông chủ và ngƣời thợ cùng trực tiếp lao động với nhau và ngƣời làm thuê thƣờng là bà con họ hàng và láng giềng của ông chủ. Về sau mở rộng ra đến những ngƣời ở xa đến. Các nhà nghiên cứu thƣờng xếp các doanh nghiệp này vào phạm trù DNV&N. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, những doanh nghiệp thành đạt tiếp tục phát triển về quy mô, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhu 5 cầu về vốn và nhân lực ngày càng tăng thôi thúc các doanh nhân thuê thêm nhân lực, góp vốn thành lập xí nghiệp liên doanh hoặc phát hành cổ phiếu thành lập công ty cổ phần. Bằng nhiều hình thức liên kết ngang, dọc hoặc hỗn hợp nhiều tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp lớn hình thành và phát triển. Nền kinh tế quốc gia là do tổng thể các doanh nghiệp lớn, bé tạo thành. Phần đông các doanh nghiệp lớn trƣởng thành và phát triển từ các DNV&N. Quy luật đi từ nhỏ đến lớn là con đƣờng tất yếu của sự phát triển bền vững mang tính phổ biến của đại đa số các doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trƣờng và trong quá trình công nghiệp hoá. Đồng thời, sự tồn tại đan xen và kết hợp các loại quy mô doanh nghiệp làm cho nền kinh tế khắc phục đƣợc tính đơn điệu, sơ cứng, tạo nên tính phong phú, linh hoạt, đáp ứng đƣợc các xu hƣớng phát triển đi lên và những biến đổi nhanh chóng của thị trƣờng trong điều kiện của cuộc các mạng kkoa học - công nghệ hiện đại, đảm bảo tính hiệu quả chung của toàn nền kinh tế. Để phát triển nền kinh tế theo hƣớng công nghiệp hoá, hiện đại hoá không thể không có các doanh nghiệp lớn, vốn nhiều, kỹ thuật hiện đại. Tuy nhiên, ngoài việc xây dựng các doanh nghiệp quy mô lớn cần thiết chúng ta cũng phải thực hiện các biện pháp tăng khả năng tích tụ và tập trung của các DNV&N, tạo điều kiện cho chúng nhanh chóng vƣơn lên trở thành các doanh nghiệp lớn. Hơn nữa, việc duy trì và phát triển một số lƣợng lớn các DNV&N trong nền kinh tế cũng là một trong những yếu tố cần thiết để đạt đƣợc sự phát triển bền vững. DNV&N có phạm vi phân bố rộng khắp, có khả năng đáp ứng các nhu cầu nhỏ lẻ và năng động nhạy bén hơn trƣớc những thay đổi của thị trƣờng. Do đó, các doanh nghiệp này thƣờng chuyển hƣớng nhanh trong thời kỳ suy thoái kinh tế, làm nên bƣớc đệm vững chắc cho sự phát triển kinh tế… Nhƣ vậy, trong một nền kinh tế có sự liên kết hợp lý giữa doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp lớn thì DNV&N còn là chỗ dựa vững chắc cho 6 các doanh nghiệp lớn. Sự kết hợp các loại quy mô doanh nghiệp trong từng ngàng cũng nhƣ trong toàn nền kinh tế, trong đó nhấn mạnh đến phát triển DNV&N là phù hợp với xu thế chung và thích hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội ở nƣớc ta hiện nay. 2. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ Khái niệm DNV&N đã đƣợc biết đến trên thế giới từ những năm đầu của thế kỷ 20 và khu vực các DNV&N đƣợc các nƣớc quan tâm phát triển từ những năm 50 của thế kỷ 20. Nhìn chung, khái niệm này đƣợc sử dụng nhƣ là một định nghĩa bởi các con số thống kê. Ranh giới giữa DNV&N và các doanh nghiệp lớn thƣờng đƣợc xác định bằng các chỉ tiêu về vốn, lao động, doanh thu, lợi nhuận…Những chỉ số này có thể khác nhau giữa các nƣớc và các khu vực khác nhau. Ở Đức, DNV&N là các doanh nghiệp có số lƣợng lao động không quá 500 ngƣời hoặc số vốn không quá 50 triệu Euro, trong khi theo quy định của Liên Minh Châu Âu (EU) thì các doanh nghiệp có số vốn không quá 43 triệu euro hoặc sử dụng không quá 250 lao động sẽ nằm trong khối các DNV&N. Ở Việt Nam, khái niệm DNV&N mới đƣợc biết đến từ năm 1990. Trong cơ chế bao cấp, các doanh nghiệp đƣợc chia thành doanh nghiệp loại 1, doanh nghiệp loại 2, doanh nghiệp loại 3 với tiêu chí phân loại chủ yếu là số lao động trong biên chế và phân theo cấp trung ƣơng - địa phƣơng. Trong đó DNV&N gần nhƣ tƣơng ứng với doanh nghiệp loại 2 và loại 3. Ngày 20/6/1998, Chính phủ đã có công văn số 681/CP-KCN về định hƣớng chiến lƣợc và chính sách phát triển DNV&N. Theo công văn này thì “DNV&N là những doanh nghiệp có vốn đăng ký dưới 5 tỷ đồng và lao động thường xuyên dưới 200 người”. Việc áp dụng một trong hai tiêu chí hoặc cả hai tiêu chí này tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể của từng địa phƣơng, ngành, lĩnh vực. Đây có thể đƣợc coi là văn bản đầu tiên đƣa ra tiêu chí xác 7 định DNV&N, là cơ sở cho phép thực hiện các biện pháp hỗ trợ cho khu vực này. Ngày 23/11/2001, Chính phủ đã ban hành nghị định số 90/2001/NĐ- CP về trợ giúp phát triển DNV&N. Theo quy định của Nghị định này “ DNV&N là đơn vị kinh doanh độc lập theo luật hiện hành, có số vốn đăng ký không quá 10 tỉ đồng và/hoặc sử dụng lao động trung bình hằng năm không quá 300 người”. Tất cả các doanh nghiệp tƣ nhân, nhà nƣớc, hộ gia đình đều thuộc đối tƣợng điều chỉnh của luật này nếu họ đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên. Đây là văn bản pháp luật đầu tiên chính thức quy định về DNV&N, là cơ sở để thực hiện các chính sách và các biện pháp hỗ tr