Ngày 11/01/2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của tổ
chức Thương mại thế giới WTO, thể hiện sự hội nhập mạnh mẽ và toàn diện với thế
giới thông qua các cam kết cụ thể cả trong lĩnh vực thương mại hàng hóa và thương
mại dịch vụ. Trong đó, các cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ phân phối của
Việt Nam được đánh giá là khá mạnh mẽ. Vì vậy ngành dịch vụ bán lẻ của Việt
Nam sẽ chịu nhiều tác động từ quá trình mở cửa thị trường trong lộ trình thực hiện
các cam kết này.
Ở thời điểm hiện tại, theo như lộ trình cam kết, Việt Nam đã chính thức mở
cửa thị trường bán lẻ bằng việc cho phép thành lập doanh nghiệp 100% vốn nước
ngoài hoạt động trong lĩnh vực phân phối kể từ ngày 1/1/2009. Một số tập đoàn bán
lẻ nước ngoài đã có những bước đi đầu tiên khá vững chắc tại thị trường Việt Nam;
một số khác đang chuẩn bị cho những kế hoạch lớn, dài hơi với mục tiêu chiếm lĩnh
thị trường bán lẻ hấp dẫn số một này – như họ đã làm và từng thành công tại nhiều
quốc gia khác. Đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các “người khổng
lồ” trên thị trường bán lẻ thế giới, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam rất dễ bị tổn
thương trong điều kiện còn yếu kém về nhiều mặt. Để trụ vững trên chính sân nhà,
dù năng lực cạnh tranh còn yếu, nhưng nếu có sự hỗ trợ thích hợp từ Nhà nước
thông qua các công cụ quản lý Nhà nước hợp lý, hiệu quả, chắc chắn các doanh
nghiệp sẽ thêm lớn mạnh.
Trong điều kiện hiện nay, các doanh nghiệp bán lẻ trên thị trường Việt Nam
có nhiều ý kiến lo ngại rằng vẫn còn nhiều vướng mắc trong công tác quản lý Nhà
nước như hệ thống các định chế pháp lý chưa đầy đủ, đồng bộ, thiếu các cơ chế
chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển Vì vậy việc nghiên cứu tìm hiểu tác
động của các công cụ quản lý Nhà nước hiện nay đối với thị trường dịch vụ bán lẻ
và tìm kiếm giải pháp để một mặt nâng cao hiệu quả quản lý nhằm phát triển thị
trường đang phát triển sôi động này, một mặt tuân thủ các cam kết của WTO là cần
thiết. Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề trên, người viết xin lựa chọn nghiên cứu
2
đề tài khóa luận tốt nghiệp “Quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp bán lẻ
trên thị trường Việt Nam sau khi Việt Nam mở cửa thị trường dịch vụ bán lẻ”.
117 trang |
Chia sẻ: oanh_nt | Lượt xem: 2371 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp bán lẻ trên thị trường Việt Nam sau khi Việt Nam mở cửa thị trường dịch vụ bán lẻ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHUYÊN NGÀNH LUẬT KINH DOANH QUỐC TẾ
-------***-------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
Đề tài:
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC DOANH
NGHIỆP BÁN LẺ TRÊN THỊ TRƯỜNG VIỆT
NAM SAU KHI VIỆT NAM MỞ CỬA THỊ
TRƯỜNG DỊCH VỤ BÁN LẺ
Sinh viên thực hiện : Phạm Thị Kim Ngân
Lớp : Anh 2
Khóa : 44
Giáo viên hướng dẫn : TS. Lê Thị Thu Thủy
Hà Nội, tháng 05/2009
Lời nói đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngày 11/01/2007, Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của tổ
chức Thương mại thế giới WTO, thể hiện sự hội nhập mạnh mẽ và toàn diện với thế
giới thông qua các cam kết cụ thể cả trong lĩnh vực thương mại hàng hóa và thương
mại dịch vụ. Trong đó, các cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ phân phối của
Việt Nam được đánh giá là khá mạnh mẽ. Vì vậy ngành dịch vụ bán lẻ của Việt
Nam sẽ chịu nhiều tác động từ quá trình mở cửa thị trường trong lộ trình thực hiện
các cam kết này.
Ở thời điểm hiện tại, theo như lộ trình cam kết, Việt Nam đã chính thức mở
cửa thị trường bán lẻ bằng việc cho phép thành lập doanh nghiệp 100% vốn nước
ngoài hoạt động trong lĩnh vực phân phối kể từ ngày 1/1/2009. Một số tập đoàn bán
lẻ nước ngoài đã có những bước đi đầu tiên khá vững chắc tại thị trường Việt Nam;
một số khác đang chuẩn bị cho những kế hoạch lớn, dài hơi với mục tiêu chiếm lĩnh
thị trường bán lẻ hấp dẫn số một này – như họ đã làm và từng thành công tại nhiều
quốc gia khác. Đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các “người khổng
lồ” trên thị trường bán lẻ thế giới, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam rất dễ bị tổn
thương trong điều kiện còn yếu kém về nhiều mặt. Để trụ vững trên chính sân nhà,
dù năng lực cạnh tranh còn yếu, nhưng nếu có sự hỗ trợ thích hợp từ Nhà nước
thông qua các công cụ quản lý Nhà nước hợp lý, hiệu quả, chắc chắn các doanh
nghiệp sẽ thêm lớn mạnh.
Trong điều kiện hiện nay, các doanh nghiệp bán lẻ trên thị trường Việt Nam
có nhiều ý kiến lo ngại rằng vẫn còn nhiều vướng mắc trong công tác quản lý Nhà
nước như hệ thống các định chế pháp lý chưa đầy đủ, đồng bộ, thiếu các cơ chế
chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển…Vì vậy việc nghiên cứu tìm hiểu tác
động của các công cụ quản lý Nhà nước hiện nay đối với thị trường dịch vụ bán lẻ
và tìm kiếm giải pháp để một mặt nâng cao hiệu quả quản lý nhằm phát triển thị
trường đang phát triển sôi động này, một mặt tuân thủ các cam kết của WTO là cần
thiết. Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề trên, người viết xin lựa chọn nghiên cứu
1
đề tài khóa luận tốt nghiệp “Quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp bán lẻ
trên thị trường Việt Nam sau khi Việt Nam mở cửa thị trường dịch vụ bán lẻ”.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
- Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích khái quát thực trạng các doanh nghiệp bán lẻ trên thị
trường Việt Nam, thực trạng các công cụ quản lý Nhà nước đối với thị trường dịch
vụ bán lẻ, đồng thời làm rõ các cam kết của Việt Nam trong WTO về mở cửa thị
trường dịch vụ phân phối, khóa luận đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp bán lẻ nhằm phù hợp với tình hình phát
triển thị trường và tuân thủ các cam kết WTO.
- Nhiệm vụ nghiên cứu:
Để thực hiện mục đích trên, khóa luận có nhiệm vụ sau:
+ Làm rõ một số vấn đề lý luận về doanh nghiệp bán lẻ, quản lý Nhà nước đối với
doanh nghiệp bán lẻ.
+ Tìm hiểu kinh nghiệm thành công của một số quốc gia trong công tác quản lý
Nhà nước với thị trường dịch vụ bán lẻ
+ Phân tích, đánh giá thực trạng các doanh nghiệp bán lẻ trên thị trường Việt Nam
và tác động của các cam kết WTO đối với thị trường bán lẻ.
+ Phân tích các công cụ quản lý Nhà nước hiện nay đối với các doanh nghiệp trên
thị trường bán lẻ Việt Nam.
+ Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với doanh
nghiệp bán lẻ.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu của khóa luận là công tác quản lý Nhà nước đối với các
doanh nghiệp bán lẻ trên thị trường Việt Nam.
- Phạm vi nghiên cứu của luận văn giới hạn ở việc phân tích các công cụ quản lý
Nhà nước, trong đó tập trung vào công cụ hệ thống pháp luật điều chỉnh hoạt động
của các doanh nghiệp bán lẻ trên thị trường Việt Nam.
2
4. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để hoàn thiện khóa luận, người viết sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp: hệ
thống hóa, thống kê, phân tích, lý luận logic, so sánh.
5. Kết cấu khóa luận:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung khóa luận chia
làm 3 chương:
Chương I: Quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp bán lẻ
Chương II: Thực trạng quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp bán lẻ trên thị
trường Việt Nam
Chương III: Các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước nhằm phát triển
doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam
Người viết xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Lê Thị Thu Thủy, khoa Quản
trị kinh doanh, cùng các thầy cô giáo trường Đại học Ngoại thương đã cho em
những kinh nghiệm bổ ích trong nghiên cứu khoa học cũng như đã dành thời gian
quý báu, chỉ bảo, giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp
này. Trong quá trình nghiên cứu do còn hạn chế về trình độ nghiên cứu, thông tin,
tài liệu tham khảo nên không thể tránh khỏi thiếu sót. Người viết mong nhận được
sự đóng góp ý kiến của quý thầy cô và bạn đọc.
Hà Nội, tháng 5 năm 2009.
Sinh viên
Phạm Thị Kim Ngân
3
CHƢƠNG I: QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI DOANH
NGHIỆP BÁN LẺ
1.1 Những vấn đề lý luận về doanh nghiệp bán lẻ
1.1.1 Khái niệm bán lẻ và doanh nghiệp bán lẻ
Có nhiều định nghĩa khác nhau về bán lẻ, trong đó có một số định nghĩa tiêu biểu
sau đây:
Theo định nghĩa của Philip Kotler:
Bán lẻ là mọi hoạt động nhằm bán hàng hóa hay dịch vụ trực tiếp cho người tiêu
dùng cuối cùng để họ sử dụng cho cá nhân, không mang tính thương mại1
Bất kỳ một tổ chức nào làm công việc này cũng là một tổ chức bán lẻ, bất kể hàng
hóa hay dịch vụ đó được bán như thế nào (bán trực tiếp, qua bưu điện, qua điện
thoại, hay qua máy bán hàng tự động) và ở đâu (trong cửa hàng, trên đường phố hay
tại nhà người tiêu dùng).
Theo khoản 8, điều 3, Nghị định 23/2007/NĐ-CP ban hành ngày 12/2/2007
của Chính phủ Quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa
và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của doanh nghiệp có vốn
đầu tư nước ngoài tại Việt Nam quy định: Bán lẻ là hoạt động bán hàng hóa trực
tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng.
Trong văn bản giải thích của mình đối với Danh sách phân loại sản phẩm
trung tâm CPC, Ban Thống kê của Liên Hợp Quốc đưa ra định nghĩa các dịch vụ
bán lẻ là “bán hàng hóa cho người tiêu dùng cá nhân hay hộ gia đình bao gồm các
dịch vụ kèm theo việc bán các hàng hóa đó (các dịch vụ bán lẻ)”2
Từ điển Bách khoa toàn thư mở Wikipedia đưa ra định nghĩa: Bán lẻ bao
gồm việc bán hàng hóa cho cá nhân hoặc hộ gia đình để họ tiêu dùng, tại một địa
điểm cố định, hoặc không tại một địa điểm cố định mà qua các dịch vụ liên quan3.
1 Philip Kotler (2007), Marketing căn bản, NXB Lao động – xã hội, trang 314
2
3
4
Để hiểu được thế nào là doanh nghiêp bán lẻ, trước tiên ta phải hiểu thế nào
là doanh nghiệp. Khoản 1, điều 4, Luật doanh nghiệp 2005 định nghĩa doanh nghiệp
như sau: Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao
dịch ổn định, được đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích
thực hiện các hoạt động kinh doanh.
Như vậy bất kỳ doanh nghiệp nào thực hiện hoạt động kinh doanh bán lẻ thì
cũng được gọi là doanh nghiệp bán lẻ.
Các doanh nghiệp bán lẻ hay các nhà bán lẻ có đủ loại quy mô và hình thức,
và luôn luôn xuất hiện thêm những kiểu bán lẻ mới. Dù bán hàng cho một trong
những giai tầng xã hội hay cho thị trường đại chúng, qua năm tháng những người
bán lẻ đều có chung một ý nghĩ là họ phải làm việc trong những điều kiện của một
môi trường biến đổi cực kỳ nhanh. Những công thức bán lẻ của ngày hôm qua có
thể không còn phù hợp trong ngày hôm nay và chắc chắn không phù hợp cho ngày
mai nữa. Các chức năng phân phối do các nhà bán lẻ thực hiện có thể phối hợp theo
nhiều cách khác nhau để tạo ra các dạng mới của bán lẻ. Có thể phân loại những
nhà bán lẻ theo một số các tiêu thức sau đây4:
A. Theo quyền sở hữu:
1. Cửa hàng độc lập
2. Các tổ chức bán lẻ nhiều cửa hàng (cửa hàng chuỗi, chi nhánh)
3. Các cửa hàng bán lẻ của nhà sản xuất
4. Các cửa hàng bán lẻ của người tiêu dùng
5. Các cửa hàng bán lẻ của nông dân
6. Các cửa hàng bán lẻ do Nhà nước quản lý
7. Cửa hàng của các công ty phúc lợi công cộng
B. Theo loại hình kinh doanh
1. Cửa hàng bách hóa tổng hợp
2. Cửa hàng kinh doanh theo nhóm hàng
3. Cửa hàng chuyên doanh
4 Trương Đình Chiến – GS.PTS Nguyễn Văn Thường (1999), Quản trị hệ thống phân phối sản phẩm, NXB
Thống kê, Trang 50-52.
5
C. Theo mức độ liên kết dọc
1. Không có quan hệ liên kết (Chỉ có chức năng bán lẻ)
2. Liên kết với chức năng bán buôn
3. Liên kết với chức năng sản xuất
D. Theo hình thức pháp lý của tổ chức
1. Cùng một chủ sở hữu
2. Quan hệ thành viên
3. Quan hệ hợp tác
E. Theo phương thức tiếp xúc với khách hàng
1. Cửa hàng bình thường
2. Bán hàng qua thư
3. Bán hàng trực tiếp tại nhà
F. Theo địa điểm
1. Cửa hàng ở thành phố lớn
- Cửa hàng ở trung tâm
- Cửa hàng ở ngoại ô
2. Cửa hàng ở thành phố nhỏ
3. Cửa hàng ở vùng nông thôn
4. Điểm bán hàng cạnh đường
H. Theo mức độ cung cấp dịch vụ cho khách hàng
1. Bán lẻ dịch vụ đầy đủ
2. Bán lẻ dịch vụ hạn chế
3. Tự phục vụ
Ngoài ra, trong khu vực bán lẻ còn có nhiều cửa hàng “gia đình” rất nhỏ: Những
doanh nghiệp của người bán lẻ nhỏ giữ một vai trò quan trọng vì một số nguyên
nhân sau:
- Ở đó thường xuất hiện những hình thức bán lẻ mới mà sau đó được các cửa
hàng lớn áp dụng.
6
- Các cửa hàng này rất thuận tiện cho người tiêu dùng vì nó có mặt ở khắp mọi
nơi
- Thường nó có đặc điểm là có khả năng thích ứng cao và dành cho người tiêu
dùng những dịch vụ rất đặc biệt
- Họ tạo cho người mua cảm thấy mình là chủ
1.1.2. Vị trí, chức năng của doanh nghiệp bán lẻ:
1.1.2.1. Vị trí của dịch vụ bán lẻ trong dịch vụ thương mại
Dịch vụ bán lẻ là một bộ phận nằm trong lĩnh vực dịch vụ phân phối của
ngành dịch vụ thương mại.
Theo cách hiểu của WTO, họ không đưa ra khái niệm, định nghĩa về dịch vụ,
dịch vụ thương mại và thương mại dịch vụ. Thay vì đưa ra các khái niệm này, WTO
dành sự quan tâm cho những quy định về các phương thức cung ứng dịch vụ thương
mại giữa các nước thành viên. Vì dịch vụ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong
thương mại quốc tế, tại vòng đàm phán Urugoay, các nước thành viên GATT đã
đồng ý đưa dịch vụ vào nội dung đàm phán. Và cũng vì dịch vụ là lĩnh vực nhạy
cảm so với hàng hóa hữu hình, cho nên, để điều chỉnh các hoạt động thương mại
dịch vụ, kết thúc vòng đàm phán Urugoay, các nước thành viên đã ký một hiệp định
đa biên dành riêng cho thương mại dịch vụ, đó là Hiệp định chung về thương mại
dịch vụ (Tiếng Anh là General Agreement on Trade Services, viết tắt là GATS). Để
cụ thể hóa hơn nữa các loại hình dịch vụ mà Hiệp định GATS điều chỉnh, WTO đưa
ra danh mục phân loại các dịch vụ theo ngành (Services Sectorial Classification List
– GNS/W/120). Về cơ bản, phân loại dịch vụ của WTO dựa theo CPC (Danh mục
phân loại các sản phẩm chủ yếu - Central Products Classification). WTO phân loại
dịch vụ dựa trên nguồn gốc ngành kinh tế. Toàn bộ lĩnh vực dịch vụ được chia ra 12
ngành. Mỗi ngành dịch vụ lại được chia ra các phân ngành, trong các phân ngành có
liệt lê các hoạt động dịch vụ cụ thể. Việc phân loại dịch vụ theo WTO rất thích hợp
cho việc xúc tiến đàm phán về mở của thị trường dịch vụ quốc tế. GATS điều chỉnh
dịch vụ bán lẻ là một trong các lĩnh vực của dịch vụ phân phối - bao gồm các dịch
7
vụ đại lý ăn hoa hồng, các dịch vụ thương mại bán buôn, dịch vụ bán lẻ, dịch vụ cấp
quyền kinh doanh, các dịch vụ phân phối khác.
1.1.2.2. Vị trí của doanh nghiệp bán lẻ trong hệ thống phân phối
Phân phối là quá trình lưu thông hàng hóa từ nhà chế tạo/sản xuất hay nhập
khẩu tới các nhà phân phối trực tiếp/các đại lý bán hàng; hay các công ty thương
mại, các đối tác thu mua tới tay người tiêu dùng/các khách hàng kinh doanh, nhà
chuyên môn (các trung gian phân phối). Dù hoạt động phân phối có thể do chính
người sản xuất thực hiện hay do các trung gian đảm nhiệm theo yêu cầu của người
sản xuất, nó luôn được coi là chiếc cầu nối giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Đối với người tiêu dùng, hoạt động phân phối được thể hiện chủ yếu tại các cửa
hàng bán lẻ. Vậy nhà bán lẻ là mắt xích cuối cùng của quá trình biến đổi, vận
chuyển, dự trữ và đưa hàng hóa, dịch vụ đến tay người tiêu dùng. Vị trí đó được thể
hiện trong sơ đồ các kênh phân phối sản phẩm từ nhà sản xuất đến người tiêu thụ
cuối cùng sau đây:
Sơ đồ 1: Các kênh phân phối sản phẩm từ nhà sản xuất cho tới ngƣời tiêu thụ
cuối cùng5
5 Bộ Công thương. Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (2008), WTO và hệ thống phân phối Việt
Nam, NXB Lao động, trang 6
8
1.1.2.3. Chức năng của doanh nghiệp bán lẻ:
Nhà bán lẻ là một trung gian trong hệ thống phân phối, do đó nhà bán lẻ
mang đầy đủ chức năng của một thành viên trong kênh phân phối6:
- Thứ nhất, nghiên cứu, thu thập thông tin cần thiết để lập kế hoạch và tạo
thuận lợi cho việc trao đổi
- Thứ hai, kích thích tiêu thụ - soạn thảo và truyền bá những thông tin về hàng
hóa
- Thứ ba, thiết lập các mối liên hệ - tạo dựng và duy trì mối liên hệ với những
người mua tiềm ẩn.
- Thứ tư, hoàn thiện hàng hóa – làm cho hàng hóa đáp ứng được yêu cầu của
người mua.
- Thứ năm, tiến hành thương lượng – những việc thỏa thuận về giá cả và
những điều kiện khác để thực hiện bước tiếp theo là chuyển giao quyền sở
hữu hay quyền sử dụng
- Thứ sáu, tổ chức lưu thông hàng hóa – vận chuyển và bảo quản, dự trữ hàng
hóa
- Thứ bảy, đảm bảo kinh phí – tìm kiếm và sử dụng nguồn vốn để bù đắp các
chi phí hoạt động
- Chấp nhận rủi ro – gánh chịu trách nhiệm về hoạt động của kênh.
Việc thực hiện năm chức năng đầu hỗ trợ cho nhà bán lẻ ký kết các hợp đồng, còn
việc thực hiện ba chức năng còn lại thì hỗ trợ cho việc hoàn tất thương vụ đã ký kết.
1.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp bán lẻ:
Để làm rõ hơn cách phân loại các nhà bán lẻ đã được đề cập ở phần 1 về khái
niệm bán lẻ và doanh nghiệp bán lẻ, người viết xin phân tích cụ thể hơn các phương
thức phân loại cửa hàng bán lẻ và đặc điểm của các loại hình bán lẻ đó:
1.1.3.1. Phân loại theo mức độ cung cấp dịch vụ
6 Philip Kotler (2007), Marketing căn bản, NXB Lao động – xã hội, trang 289
9
Theo số lượng dịch vụ nhà bán lẻ cung cấp, người ta chia thành 4 loại: những
cửa hàng bán lẻ tự phục vụ, những cửa hàng bán lẻ tự do lựa chọn hàng hóa có
người bán hàng để giúp đỡ, cửa hàng bán lẻ phục vụ hạn chế, cửa hàng bán lẻ phục
vụ đầy đủ
Bảng 1: Phân loại loại hình bán lẻ theo chỉ tiêu khối lƣợng dịch vụ cho ngƣời
tiêu dùng
Tự phục vụ Tự do lựa chọn Phục vụ hạn chế Phục vụ đầy đủ
Đặc - Số dịch vụ tối - Số dịch vụ hạn - Có nhiều dạng - Có rất nhiều
điểm thiểu: Người tiêu chế: Có người bán dịch vụ: Mức độ dạng dịch vụ:
nổi bật dùng sẵn sàng tự hàng giúp đỡ giúp đỡ cao hơn từ Dịch vụ chăm
tìm, so sánh và lựa - Giá cả hấp dẫn phía nhân viên, sóc khách hàng
chọn hàng hóa - Bán những mặt người tiêu dùng tốt
- Giá cả hấp dẫn hàng chủ yếu được hưởng dịch - Bán hàng thời
- Bán những mặt thường dùng vụ bán trả góp thượng
hàng chủ yếu, - Bán những mặt hoặc trả lại hàng - Bán những mặt
thường dùng hàng thường ngày đã mua hàng cho nhu cầu
- Bán những mặt đặc biệt
hàng cần lựa chọn
trước
Ví dụ - Cửa hàng kem Cửa hàng hạ giá, Bán hàng lưu Cửa hàng chuyên
bán lẻ, cửa hàng cửa hàng tạp hóa, động, cửa hàng doanh, cửa hàng
thực phẩm, cửa cửa hàng bán qua bách hóa, cửa bách hóa tổng
hàng hạ giá, cửa bưu điện hàng bán qua điện hợp
hàng bán qua bưu thoại, cửa hàng tạp
điện, máy bán hóa
hàng tự động
1.1.3.2. Phân loại theo chủng loại hàng hóa được bán
Theo nghĩa rộng ra có thể nói về chiều rộng và mức độ phong phú của chủng
loại hàng hóa và dựa vào những đặc điểm đó để phân ra những kiểu cửa hàng chủ
10
yếu: cửa hàng chuyên doanh, cửa hàng bách hóa tổng hợp, cửa hàng bán hàng tiêu
dùng thường ngày, phức hợp thương mại.
- Cửa hàng chuyên doanh: bán một số chủng loại hàng hóa thuộc dòng sản phẩm
hẹp và chuyên sâu, nhưng rất phong phú.Ví dụ cửa hàng quần áo, cửa hàng chỉ bán
giày thể thao, cửa hàng chỉ bán máy tính.
- Cửa hàng bách hóa tổng hợp: bán một số nhóm chủng loại hàng, mỗi nhóm chủng
loại do một bộ phận cửa hàng chuyên trách. Đứng đầu các bộ phận này là người thu
mua hay người bán.
- Các siêu thị: Siêu thị là cửa hàng tự phục vụ tương đối lớn có mức chi phí thấp, tỷ
suất lợi nhuận không cao và khối lượng hàng bán ra lớn, đảm bảo thỏa mãn đầy đủ
nhu cầu của người tiêu dùng.
- Cửa hàng phục vụ nhu cầu thường ngày: Thường là các cửa hàng thực phẩm có
quy mô tương đối nhỏ và nằm ở gần các khu dân cư, mở cửa tất cả các ngày trong
tuần và đến khuya, bán một số chủng loại hàng thông dụng thường ngày với tốc độ
quay vòng cao. Các cửa hàng này làm việc kéo dài và chủ yếu phục vụ người tiêu
dùng trong trường hợp “chữa cháy” nên thường bán với giá tương đối cao hơn.
Nhưng chúng đáp ứng được một trong những nhu cầu tiêu dùng quan trọng và
người ta sẵn sàng trả giá cho những sự thuận tiện đã tạo ra cho họ. Hiện nay mô
hình cửa hàng này ở Việt Nam còn được biết đến với tên gọi cửa hàng tiện ích, cửa
hàng tiện dụng. Ngoài ra trong lĩnh vực bán lẻ hàng tiêu dùng còn xuất hiện mô
hình “cây xăng – cửa hàng”. Các cửa hàng bán lẻ này nằm kế bên trạm xăng, và
người mua xăng có thể kết hợp mua rất nhiều mặt hàng tiêu dùng thường ngày như
bánh mì, sữa, thuốc lá, bánh ngọt, cà phê…
- Siêu thị liên hợp, siêu thị bách hóa và các tổ hợp thương mại: kiểu cửa hàng vượt
hơn hẳn siêu thị thông thường về quy mô. Siêu thị liên hợp là dạng siêu thị với
chủng loại hàng được mở rộng do có bán cả thuốc không cần toa và thuốc theo toa.
Siêu thị bách hóa có quy mô diện tích lớn hơn siêu thị thông thường , cố gắng thỏa
mãn đầy đủ các nhu cầu của người tiêu dùng về thực phẩm cũng như về hàng hóa
không phải thực phẩm thường dùng. Ở các siêu thị bách hóa chính vì chủng loại mặt
11
hàng rộng nên giá cả thường cao hơn so với giá ở các siêu thị thông thường. Tổ hợp
thương mại vượt cả những siêu thị bách hóa về quy mô và diện tích, bao gồm siêu
thị, cửa hàng hạ giá và kho – cửa hàng bán lẻ. Chủng loại mặt hàng vượt ra ngoài
phạm vi những hàng hóa thông thường, bao gồm cả đồ gỗ, đồ điện gia dụng lớn và
nhỏ, quần áo và rất nhiều các mặt hàng khác. So với mức giá thông thường của các
siêu thị bách hóa, các tổ hợp thương mại áp dụng giá có chiết khấu.
1.1.3.3. Phân loại theo sự quan tâm tương đối về giá cả:
Có thể phân loại các cửa hàng bán lẻ trên cơ sở hình thành giá cả của chúng.
Phần lớn các cửa hàng đều bán hàng theo giá trung bình và mức dịch vụ bình
thường cho người tiêu dùng. Một số cửa hàng bán hàng hóa và dịch vụ chất lượng
cao và theo giá cao hơn. Ta sẽ xem xét các cửa hàng hạ giá, các mô hình sinh ra từ
chúng dưới dạng kho – cửa hàng và cửa hàng giới thiệu sản phẩm bán theo catalog:
- Cửa hàng hạ giá: bán những hàng hóa tiêu chuẩn theo giá thấp hơn bằng cách
giảm định mức lợi nhuận và tăng khối lượng tiêu thụ. Cửa hàng hạ giá thực sự có 5
đặc điểm sau: 1. nó luôn bán hàng theo giá thấp hơn giá thịnh hành ở các cửa hàng
có phụ giá cao và tốc độ quay vòng hàng dự trữ chậm; 2. nó coi trọng hàng hóa có
nhãn hiệu phổ biến trong toàn quốc nên giá thấp hoàn toàn không phải do chất
lượng hàng kém; 3. nó hoạt động theo phương pháp tự phục