Khóa luận Thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác quản trị chi phí sản xuất tại công ty TNHH một thành viên thuốc lá Thanh Hóa

1ĐẠI HỌC HUẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KHOA KẾ TOÁN TÀI CHÍNH  KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THUỐC LÁ THANH HÓA Sinh viên thực hiện: Giáo viên hướng dẫn: Mai Thị Thành Thơ Th.s Hồ Phan Minh Đức Lớp K42- KTDN Niên khóa: 2008 – 2012 Huế, tháng 5 năm 2012 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ iLôøøi Caûûm Ôn Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài này, ngoài sự cố gắng nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận được sự quan tâm, động viên của các cá nhân, tổ chức trong và ngoài trường. Để hoàn thành đề tài này, trước hết tôi xin chân thành cảm ơn Thầy Cô giáo Trường Đại Học Kinh Tế - Đại học Huế, khoa Kế toán – Tài chính đã trang bị cho tôi vốn kiến thức trong quá trình học tập. Đặc biệt tôi xin chân thành cảm ơn tới Th.S. Hồ Phan Minh Đức đã hướng dẫn tôi hoàn thành đề tài với tất cả tinh thần, trách nhiệm và sự quan tâm, nhiệt tình. Tôi xin cảm ơn Ban lãnh đạo, cùng toàn thể các cán bộ nhân viên Công ty TNHH một thành viên thuốc lá Thanh Hóa đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi suốt trong quá trình thực tập và đã tạo điều kiện cho tôi trong việc cung cấp số liệu.. Cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, bạn bè, người thân đã động viên giúp đỡ tôi về mặt vật chất, tinh thần, trong suốt quá trình hoàn thành đề tài này. Tuy đã có nhiều cố gắng, song đề tài không thể tránh khỏi những sai sót và hạn chế. Vì vậy tôi kính mong được sự chỉ dẫn, góp ý của quý thầy cô và toàn thể các bạn để đề tài được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Huế, ngày 5 tháng 5 năm 2012 Sinh viên thực hiện: Mai Thị Thành Thơ TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ ii MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn.............................................................................................................. i Mục lục.................................................................................................................. ii Danh mục các bảng ............................................................................................... v Danh mục các sơ đồ ............................................................................................. vi Danh mục viết tắt ................................................................................................ vii PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................... 1 1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1 2. Mục tiêu nghiên cứu ...........................................................................................2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ......................................................................2 4. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................3 5. Bố cục bài nghiên cứu ........................................................................................4 PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .......................................... 5 CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...................................5 1.1. Các khái niệm cơ bản.......................................................................................5 1.1.1. Chi phí ......................................................................................................5 1.1.2. Các vấn đề chung về quản trị chi phí trong doanh nghiệp .....................11 1.2. Các nội dung cơ bản của quản trị chi phí sản xuất ........................................13 1.2.1. Xây dựng định mức chi phí ....................................................................13 1.2.2. Lập kế hoạch chi phí...............................................................................15 1.2.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch chi phí (ghi chép, đo lường, báo cáo) .......16 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN TRỊ CHI PHÍ SẢN XUẤT TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN THUỐC LÁ THANH HÓA ......18 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ iii 2.1. Tổng quan về công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hóa .............18 2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty..........................................18 2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty .........................................................19 2.1.3. Các lĩnh vực kinh doanh:........................................................................20 2.1.4. Tình hình nguồn lực của Công ty ...........................................................20 2.1.5. Bộ máy tổ chức quản lý của Công ty. ....................................................27 2.1.6. Đặc điểm tổ chức sản xuất của Công ty .................................................28 2.2. Thực trạng công tác quản trị chi phí tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh hoá ..............................................................................................29 2.2.1. Khái quát về chi phí sản xuất của Công ty .............................................29 2.2.2. Công tác xây dựng định mức và lập kế hoạch chi phí sản xuất tại Công ty. ............................................................................................................31 2.2.3. Phân tích tình hình thực hiện định mức và biến động chi phí ................42 CHƯƠNG III: ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC QUẢN TRỊ CHI PHÍ CỦA CÔNG TY VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN .......................................................... xvi 3.1. Đánh giá công tác quản trị chi phí của Công ty............................................xvi 3.1.1. Đối với mô hình kế toán quản trị chi phí.............................................. xvi 3.1.2. Đối với công tác xác định định mức chi phí sản xuất: ......................... xvi 3.1.3. Đối với công tác lập kế hoạch chi phí sản xuất: .................................. xvii 3.1.4. Về kiểm soát chi phí: ........................................................................... xvii 3.1.5. Đối với công tác quản trị tồn trữ nguyên vật liệu................................ xvii 3.1.6. Đối với phương pháp xác định chi phí nhân công trực tiếp: ............... xvii 3.1.7. Đối với công tác quản lý bán thành phẩm, thành phẩm bao thuốc lá và sản phẩm sai hỏng trong sản xuất ................................................................. xviii 3.1.8. Hạn chế về tổ chức thu nhận và phân tích thông tin .......................... xviii 3.2. Các giải pháp hoàn thiện............................................................................ xviii 3.2.1. Hoàn thiện mô hình kế toán quản trị chi phí ...................................... xviii TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ iv 3.2.2. Hoàn thiện công tác xác định định mức chi phí sản xuất: .................... xix 3.2.3. Hoàn thiện công tác lập kế hoạch, dự toán chi phí sản xuất: ............... xix 3.2.4. Thực hiện tốt công tác kiểm soát chi phí................................................xx 3.2.5. Tăng cường công tác quản trị tồn trữ nguyên vật liệu............................xx 3.2.6. Hoàn thiện cách xác định chi phí nhân công trực tiếp: ....................... xxii 3.2.7. Tăng cường quản lí bán thành phẩm, thành phẩm bao thuốc lá và sản phẩm sai hỏng trong sản xuât: ...................................................................... xxii 3.2.8. Tổ chức thu thập và phân tích thông tin và sử dụng để phục vụ ra quyết định .................................................................................................... xxiii PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..........................................................xxiv 1. Kết luận..........................................................................................................xxiv 2. Kiến nghị.........................................................................................................xxv TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................73 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vDANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1. Tình hình lao động của Công ty qua 3 năm 2009- 2011..............................22 Bảng 2.2: Tình hình tài sản và nguồn vốn của Công ty qua 3 năm 2009- 2011 ...........24 Bảng 2.3: Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh ...........................................26 Bảng 2.4. Tổng hợp chi phí sản xuất của công ty năm 2011 ........................................30 Bảng 2.5: Định mức tiêu hao nguyên vật liệu cho 1 Triệu bao thuốc lá Vinataba SG năm 2011 ......................................................................................................32 Bảng 2.6: Kế hoạch Sản lượng – Doanh thu – Tổng giá trị sản lượng năm 2011 ........34 Bảng 2.7: Kế hoạch lượng nguyên vật liệu sản xuất thuốc lá Vinataba SG Năm 2011 ......................................................................................................................35 Bảng 2.8: Kế hoạch lượng nguyên vật liệu sản xuất thuốc lá Vinataba SG Quý I – Năm 2011 .....................................................................................................36 Bảng 2.9. Kế hoạch chi phí nguyên vật liệu trực tiếp năm 2011 ..................................37 Bảng 2.10: Kế hoạch chi phí nhân công trực tiếp sản xuất của Công ty năm 2011 .....40 Bảng 2.11: Kế hoạch chi phí sản xuất chung năm 2011 ...............................................41 Bảng 2.12. Phân loại nhóm nguyên vật liệu của công ty năm 2011 .............................43 Bảng 2.13: Tình hình chi phí nguyên vật liệu trực tiếp năm 2011 ...............................46 Bảng 2.14: Tình hình thực hiện kế hoạch sản lượng sản xuất năm 2011......................47 Bảng 2.15: Tình hình thực hiện kế hoạch chi phí NVL trực tiếp năm 2011 .................50 Bảng 2.16. Tình hình chi phí nhân công trực tiếp năm 2011 ........................................54 Bảng 2.17. Tình hình thực hiện kế hoạch chi phí nhân công trực tiếp năm 2011 .........55 Bảng 2.18: Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung thực hiện năm 2011 .......................57 Bảng 2.19: Tình hình thực hiện kế hoạch chi phí sản xuất chung năm 2011................58TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vi DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ Trang Sơ đồ 1.1. Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động..............................................6 Sơ đồ 2.1. Sơ đồ bộ máy tổ chức quản lí của Công ty TNHH một thành viên Thuốc Lá Thanh Hoá ..............................................................................27 Sơ đồ 3: Hoàn thiện quá trình lập dự toán chi phí tại Công ty...............................66 TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ vii DANH MỤC VIẾT TẮT ABC : Kĩ thuật Pareto BHTN : Bảo hiểm thất nghiệp BHYT : Bảo hiểm y tế BHXH : Bảo hiểm xã hội BQ : Bình quân CC : Cơ cấu EOQ : Mô hình sản lượng kinh tế đơn giản KH : Kế hoạch MT : Men thoi NCTT : Nhân công trực tiếp NVLTT : Nguyên vật liệu trực tiếp PX : Phân xưởng SG : Sài gòn SL : Số lượng SX : Sản xuất SXC : Sản xuất chung TNHH : Trách nhiệm hữu hạn TSCĐ : Tài sản cố định VNĐ : Việt Nam đồng TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 1PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong nền kinh tế thị trường, doanh nghiệp tự do lựa chọn nghành nghề lĩnh vực kinh doanh và tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động của mình. Vì vậy, mục tiêu tối thiểu hoá chi phí và đạt lợi nhuận tối đa được đặt lên hàng đầu. Để đạt được điều đó mỗi doanh nghiệp lựa chọn cho mình một bước đi khác nhau và sử dụng nhiều biện pháp khác nhau. Song một trong những biện pháp quan trọng mà các doanh nghiệp đang rất quan tâm để tiết kiệm chi phí sản xuất kinh doanh, tăng hiệu quả sử dụng vốn và hiệu quả sản xuất kinh doanh là công tác quản trị chi phí đạt hiệu quả cao. Đối với doanh nghiệp sản xuất thì công tác quản trị chi phí sản xuất còn là công cụ chủ yếu cung cấp thông tin trong nội bộ doanh nghiệp, làm cơ sở chủ yếu đưa ra các quyết định quản trị, vì vậy quản trị chi sản xuất càng trở nên quan trọng hơn. Thuốc lá là mặt hàng đặc biệt mang lại lợi nhuận siêu ngạch nhưng ít được khuyến khích sản xuất vì có thể gây hại cho sức khoẻ người tiêu dùng. Dù vậy, vì mục tiêu bình ổn nền kinh tế và các vấn đề an ninh, xã hội phát sinh nhà nước ta vẫn duy trì, phát triển nghành công nghiệp sản xuất này. Đại diện sản xuất, kinh doanh sản phẩm thuốc lá là Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam. Song song với mục tiêu tiết kiệm chi phí, tăng lợi nhuận, các doanh nghiệp trong ngành không ngừng cải thiện chất lượng sản phẩm, nâng cao đời sống cho người lao động, giảm hàm lượng các chất có thể gây hại cho sức khoẻ nguời tiêu dùng. Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hoá trực thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam. Với sự phong phú về chủng loại sản phẩm kéo theo đó là đa dạng về định mức sản xuất, chủng loại vật liệu, vật tư, yêu cầu về chất lượng riêng cho từng nhãn sản phẩm. Bên cạnh đó yêu cầu nâng cao đời sống cán bộ công nhân viên đang được nhà nước đặc biệt quan tâm, đặc biệt đối với các doanh nghiệp sản xuất mặt hàng đặc biệt, độc hại Những điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho ban lãnh đạo về công RƯ ỜN G Đ ẠI HỌ C K INH TẾ - H UẾ 2tác quản trị chi phí sản xuất hiệu quả. Vì vậy, trên cơ sở nhận thức được tầm quan trọng của quản trị chi phí sản xuất. Công ty cũng đã tiến hành tổ chức công tác quản trị chi phí sản xuất. Tuy nhiên công tác quản trị chi phí của Công ty vẫn chưa được chú trọng và hiệu quả mà công tác quản trị chi phí sản xuất tại Công ty đem lại chưa cao. Xuất phát từ những vấn đề trên, cùng với sự đồng ý của khoa Kế toán Tài chính và sự giúp đỡ nhiệt tình của Công ty TNHH một thành viên thuốc lá Thanh Hoá tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác quản trị chi phí sản xuất tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hoá”. 2. Mục tiêu nghiên cứu * Mục tiêu chung: Nghiên cứu thực trạng công tác quản trị chi phí sản xuất tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hóa, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị chi phí sản xuất tại Công ty. * Mục tiêu cụ thể: - Nghiên cứu công tác quản trị chi phí sản xuất và những nhân tố ảnh hưởng đến tình hình thực hiện chi phí sản xuất tại công ty TNHH một thành viên thuốc lá Thanh Hóa. - Đánh giá công tác quản trị chi phí sản xuất tại công ty. - Đề xuất một số giải pháp nhằm quản trị chi phí sản xuất một cách hiệu quả tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hóa. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu  Đối tượng nghiên cứu Các loại chi phí và công tác quản lí chi phí sản xuất tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hoá  Phạm vi nghiên cứu + Phạm vi không gian: Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hoá TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 3+ Phạm vi thời gian: Từ ngày 01/02/2012 đến ngày 01/05/2012. Số liệu trong ba năm từ năm 2009- 2011 và định hướng phát triển của Công ty. + Phạm vi nội dung: Do giới hạn về thời gian cũng như khả năng của bản thân. Đề tài đi sâu nghiên cứu và tìm hiểu các loại chi phí sản xuất (chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung) và thực trạng công tác quản trị các loại chi phí này tại Công ty. 4. Phương pháp nghiên cứu  Phương pháp thu thập số liệu + Thu thập số liệu sơ cấp: Phỏng vấn trực tiếp: Phương pháp này sử dụng thu thập các thông tin thông qua việc tiếp xúc các nhân viên các phòng ban có liên quan để tìm hiểu thực trạng công tác quản lí chi phí sản xuất. + Thu thập số liệu thứ cấp: Đề tài sử dụng phương pháp này để thu thập các tài liệu liên quan đến chi phí và cách quản lý chi phí như các văn bản, quy định của bộ ngành, các sách chuyên đề về tài chính kế toán, các tạp chí, các báo chuyên ngành, các trang web có liên quan trên mạng, các luận văn tốt nghiệp có liên quan đến chi phí Từ đó, chắt lọc những ý cần thiết cho mục đích nghiên cứu, thu thập các tài liệu chuyên đề và liên quan tới quản lý phân tích chi phí, thu thập các số liệu về hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty qua 3 năm. Số liệu về tình hình lao động, tài sản nguồn vốn, kết quả sản xuất kinh doanh, chi phí sản xuấtcủa công ty qua ba năm 2009- 2011 được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.  Phương pháp phân tích + Phương pháp so sánh: So sánh số tuyệt đối và số tương đối: So sánh đối chiếu số thực tế so với dự toán, so sánh biến động qua các năm. Trên cơ sở đó tìm ra các biện pháp quản trị hiệu quả chi phí sản xuất và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 4So sánh liên hệ: Dùng đánh giá và phân tích một nội dung kinh tế nào đó có quan hệ chặt chẽ đến các nội dung kinh tế khác. + Phương pháp tỷ lệ: Dựa vào phương pháp tỷ lệ cơ cấu từng loại chi phí trong tổng chi phí sản xuất, áp dụng trong luận văn để tính toán cơ cấu chi phí trong bảng kế hoạch, bảng tổng hợp chi phí thực tế và phân tích hiệu quả công tác quản trị chi phí sản xuất trong doanh nghiệp. + Phương pháp phân loại chi phí: Phân loại các khoản mục chi phí theo yêu cầu của quản trị thông qua các tiêu thức chi phí thích hợp nhằm đánh giá chính xác mức độ hợp lý của các khoản mục chi phí đó trong doanh nghiệp và từ đó rút ra kết luận. 5. Bố cục bài nghiên cứu Phần I. Đặt vấn đề Phần II. Nội dung và kết quả nghiên cứu Chương 1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu Chương 2. Thực trạng công tác quản trị chi phí sản xuất tại Công ty TNHH một thành viên Thuốc lá Thanh Hoá Chương 3. Đánh giá công tác quản trị chi phí sản xuất tại Công ty và giải pháp hoàn thiện Phần III. Kết luận và kiến nghị TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 5PHẦN II NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1.1. Các khái niệm cơ bản 1.1.1. Chi phí 1.1.1.1. Khái niệm chi phí Chí phí được hiểu là những khoản tiền hoặc phương tiện bỏ ra để đạt mục đích nào đó. Mục đích của việc bỏ chi phí là để thu kết quả. Chi phí có thể bằng tiền trực tiếp hoặc không trực tiếp. Chi phí được chi ra trước, trong và sau quá trình sản xuất sản phẩm. Chi phí có thể tính cho, một chu kì sản suất kinh doanh hoặc một sản phẩm. Tuỳ vào cơ cấu tổ chức và phương hướng kinh doanh mà doanh nghiệp có những loại hoạt động kinh doanh khác nhau. Do vây chi phí mà các doanh nghiệp chi ra bao gồm rất nhiều loại. Mỗi loại có một nội dung kinh tế, mục đích, công dụng khác nhau đối với quá trình sản xuất kinh doanh. Hoạt động của doanh nghiệp là liên tục, vì vậy chi phí phát sinh thường xuyên, liên tục. Để biết được chi phí bỏ ra cho từng sản phẩm dịch vụ là bao nhiêu cần tập hợp chúng theo những nội dung kinh tế nhất định. Như vậy, chi phí sản xuất của doanh nghiệp là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp bỏ ra để tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh trong một thời kì nhất định. 1.1.1.2. Phân loại chi phí a. Phân loại chi phí theo yếu tố chi phí Theo cách phân loại này, chi phí của doanh nghiệp được chia thành: TR ƯỜ NG ĐẠ I H ỌC KI NH TẾ - H UẾ 6- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Gồm toàn bộ giá trị các loại nguyên liệu, nhiên liệu, phụ tùng thay thế, vật liệu mà doanh nghiệp đã sử dụng vào sản xuất. - Chi phí tiền lương: Bao gồm toàn bộ các khoản tiền lương, tiền công mà doanh nghiệp phải trả cho những người tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh, các khoản chi phí trích nộp theo tiền lương như BHXH, BHYT, KPCĐ mà doanh nghiệp phải nộp trong kỳ. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: Là toàn bộ giá trị khấu hao phải trích của tài sản cố định sử dụng trong doanh nghiệp. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: Bao gồm toàn bộ số tiền doanh nghiệp đã chi ra cho các dịch vụ mua ngoài phục vụ sản xuất kinh doanh như: Điện, nước, điện thoại - Chi phí bằng tiền khác: là các khoản chi phí khác dùng cho hoạt động sản xuất kinh doanh ở doanh nghiệp như: Chi phí tiếp khách, hội nghị b. Phân loại chi phí theo chức năn