Ngày nay, dầu khí là nguồn năng lượng quan trọng, vô cùng cần thiết, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế, công nghiệp hoá và hiện đại hóa của nước ta. Ngành công nghiệp dầu khí nước ta bắt đầu vào những năm 70. Ngày 26/06/1986, tấn dầu đầu tiên được khai thác từ mỏ Bạch Hổ đã mở ra một bước ngoặc quan trọng đưa ngành công nghiệp dầu khí nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới.
Nếu như ở thềm lục địa phía Nam đang sôi nổi hoạt động với các mỏ như Đại Hùng, Bạch Hổ, Rạng Đông, mỏ Rồng, hay các mỏ khí Lan Tây, Lan Đỏ. thì ở miền Bắc chỉ có mỏ khí Tiền Hải trong miền võng Hà Nội là nổi bậc. Mỏ khí đã được công ty Anzoil của Australia ký hợp đồng khai thác vào năm 1992 và cung cấp hàng năm 10 - 30 triệu m3 khí cho công nghiệp địa phương tỉnh Thái Bình. Với hy vọng tìm hiểu sâu hơn tiềm năng dầu khí miền võng Hà Nội, được sự cho phép của Khoa Địa Chất trường Đại học Khoa học Tự Nhiên và sự hướng dẫn của ThS Phạm Tuấn Long, em đã thực hiện khóa luận tốt nghiệp với đề tài “TIỀM NĂNG DẦU KHÍ MIỀN VÕNG HÀ NỘI”. Khóa luận nói về các đặc điểm địa chất và dựa vào sự biến đổi cấu trúc miền võng, xem xét mức độ tác động của chúng tới sự sinh thành dầu khí trong trong trầm tích Neogen, ngoài ra còn xác định các cấu trúc thuận lợi và sự di chuyển của hydrocacbon tới bẫy. Từ đó vạch ra vùng triển vọng dầu khí của miền võng Hà Nội.
35 trang |
Chia sẻ: ngtr9097 | Lượt xem: 1837 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Tiềm năng dầu khí miền võng Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ÑAÏI HOÏC QUOÁC GIA THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KHOA HOÏC TÖÏ NHIEÂN
KHOA ÑÒA CHAÁT
a&b
KHOÙA LUAÄN TOÁT NGHIEÄP
CHUYEÂN NGAØNH ÑÒA CHAÁT DAÀU KHÍ
ÑEÀ TAØI
TIEÀM NAÊNG DAÀU KHÍ MIEÀN VOÕNG HAØ NOÄI
GVHD: Th.S PHAÏM TUAÁN LONG
SVTH: TAÏ THÒ THANH THAÛO
MSSV: 0216115
KHOÙA: 2002 - 2006
TP, HOÀ CHÍ MINH, 2007.
MUÏC LUÏC
LÔØI MÔÛ ÑAÀU 3
CHÖÔNG 1: VÒ TRÍ ÑÒA LYÙ MIEÀN VOÕNG HAØ NOÄI 4
CHÖÔNG 2: LÒCH SÖÛ NGHIEÂN CÖÙU 5
CHÖÔNG 3: ÑAËC ÑIEÅM ÑÒA CHAÁT 8
A. ÑÒA TAÀNG 8
I. CAÙC THAØNH TAÏO TRÖÔÙC KAINOZOI 8
II. CAÙC THAØNH TAÏO TRAÀM TÍCH KAINOZOI 10
1. Traàm tích heä Paleogen 10
2. Traàm tích heä Neogen 11
3. Traàm tích heä Ñeä Töù 14
B. KIEÁN TAÏO 16
I. ÑÔÙI TAÂY NAM 16
II. ÑÔÙI TRUNG TAÂM 17
III. ÑÔÙI ÑOÂNG BAÉC 17
C. LÒCH SÖÛ PHAÙT TRIEÅN CAÁU TRUÙC MIEÀN VOÕNG HAØ NOÄI 19
CHÖÔNG 4: TIEÀM NAÊNG DAÀU KHÍ ÔÛ MIEÀN VOÕNG HAØ NOÄI 24
I. KHAÛ NAÊNG SINH DAÀU KHÍ CUÛA TRAÀM TÍCH CUÛA TRAÀM TÍCH NEOGEN MIEÀN VOÕNG HAØ NOÄI 24
II. MOÁI TÖÔNG QUAN GIÖÕA THÔØI GIAN TRÖÔÛNG THAØNH CAÙC
TAÀNG ÑAÙ MEÏ VAØ THÔØI GIAN DI CHUYEÅN CAÙC SAÛN PHAÅM 25
CHÖÔNG 5: KEÁT LUAÄN 32
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
Ngày nay, dầu khí là nguồn năng lượng quan trọng, vô cùng cần thiết, đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế, công nghiệp hoá và hiện đại hóa của nước ta. Ngành công nghiệp dầu khí nước ta bắt đầu vào những năm 70. Ngày 26/06/1986, tấn dầu đầu tiên được khai thác từ mỏ Bạch Hổ đã mở ra một bước ngoặc quan trọng đưa ngành công nghiệp dầu khí nước ta bước vào giai đoạn phát triển mới.
Nếu như ở thềm lục địa phía Nam đang sôi nổi hoạt động với các mỏ như Đại Hùng, Bạch Hổ, Rạng Đông, mỏ Rồng, hay các mỏ khí Lan Tây, Lan Đỏ... thì ở miền Bắc chỉ có mỏ khí Tiền Hải trong miền võng Hà Nội là nổi bậc. Mỏ khí đã được công ty Anzoil của Australia ký hợp đồng khai thác vào năm 1992 và cung cấp hàng năm 10 - 30 triệu m3 khí cho công nghiệp địa phương tỉnh Thái Bình. Với hy vọng tìm hiểu sâu hơn tiềm năng dầu khí miền võng Hà Nội, được sự cho phép của Khoa Địa Chất trường Đại học Khoa học Tự Nhiên và sự hướng dẫn của ThS Phạm Tuấn Long, em đã thực hiện khóa luận tốt nghiệp với đề tài “TIỀM NĂNG DẦU KHÍ MIỀN VÕNG HÀ NỘI”. Khóa luận nói về các đặc điểm địa chất và dựa vào sự biến đổi cấu trúc miền võng, xem xét mức độ tác động của chúng tới sự sinh thành dầu khí trong trong trầm tích Neogen, ngoài ra còn xác định các cấu trúc thuận lợi và sự di chuyển của hydrocacbon tới bẫy. Từ đó vạch ra vùng triển vọng dầu khí của miền võng Hà Nội.
Khoa và các bạn đã giúp đỡ hướng dẫn em hoàn thành khóa luận này. Tuy nhiên với trình độ còn hạn chế nên chắc chắn sẽ có nhiều sai sót, em rất mong nhận được sự đóng góp y kiến từ quý thầy cô và từ tất cả các bạn để đề tài có thể hoàn chỉnh hơn.
Thöïc hieän
Taï Thò Thanh Thaûo
CHÖÔNG 1
VÒ TRÍ ÑÒA LYÙ MIEÀN VOÕNG HAØ NOÄI
Veà maët ñòa lyù, mieàn voõng Haø Noäi chieám haàu heát vuøng chaâu thoå soâng Hoàng vôùi dieän tích khoaûng 4.500km2 thuoäc caùc tænh Haûi Höng, Thaùi Bình, Haø Nam Ninh vaø moät phaàn caùc tænh Haø Baéc, Haø Sôn Bình, Haûi Phoøng.
Vuøng truõng Haø Noäi coù daïng nhö moät tam giaùc caân keùo daøi theo höôùng Taây Baéc - Ñoâng Nam, ñænh ôû Vieät Trì, ñaùy laø bôø bieån Thaùi Bình, Haø Nam Ninh töø cöûa Ñoâng Baéc soâng Vaên UÙc tôùi cöûa soâng Ñaùy, daøi khoaûng 900m.
Hình 1: Vò trí ñòa lyù mieàn voõng Haø Noäi.
CHÖÔNG 2
LÒCH SÖÛ NGHIEÂN CÖÙU
Tröôùc 1954, vieäc nghieân cöùu ôû vuøng naøy haàu nhö ít ñöôïc chuù yù tôùi, chæ coù moät loã khoan duy nhaát do caùc nhaø ñòa chaát Phaùp tieán haønh naêm 1953 ôû laøng Hoaø Myõ caùch Haø Noäi 25km veà phía Nam, nhöng chæ ñaït tôùi ñoä saâu 303m chöa qua heát traàm tích Neogen. Do ñoù, cuõng chöa noùi leân ñöôïc nhieàu veà ñaëc ñieåm traàm tích Kainozoi ôû vuøng naøy vaø caáu truùc döôùi saâu cuûa noù. Duø sao keát quaû cuûa noù coäng vôùi taøi nhöõng lieäu veà traàm tích Neogen ôû cuøng Yeân Baùi – Phuù Thoï vaø ñaûo Baïch Long Vyõ (Saurin - E 1952) ít nhieàu cuõng noùi leân ñöôïc veà söï coù maët vaø dieän tích phaân boá cuûa traàm tích Neogen ôû vuøng chaâu thoå soâng Hoàng.
Töø naêm 1954 ñeán nay song song vôùi vieäc nghieân cöùu ñòa chaát vuøng truõng Haø Noäi cuõng ñöôïc chuù yù moät caùch thích ñaùng. Ñaëc bieät töø sau naêm 1961 sau coâng trình nghieân cöùu cuûa Kitovani S.K (1959 - 1961) vuøng truõng Haø Noäi ñöôïc coi laø vuøng coù trieån voïng soá moät veà daàu moû vaø khí ñoát ôû mieàn Baéc nöôùc ta. Sau ñoù vieäc nghieân cöùu ñaõ ñöôïc tieán haønh baèng nhieàu phöông phaùp khaùc nhau. Haøng loaït caùc coâng trình nghieân cöùu ñaõ vaø ñang ñöôïc tieán haønh hy voïng seõ mang laïi nhieàu hieäu quaû veà khoa hoïc vaø kinh teá.
Tröôùc tieân phaûi keå ñeán coâng trình nghieân cöùu cuûa Kitovani S.K veà ñòa chaát daàu khí ôû mieàn Baéc nöôùc ta. Treân cô sôû phaân tích caáu truùc, coå ñòa lyù töôùng ñaù taùc giaû ñaõ ñi ñeán moät soá keát luaän veà caùc vuøng coù trieån voïng daàu khí, trong ñoù vuøng truõng Haø Noäi laø vuøng coù trieån voïng soá 1.
Tieáp theo laø coâng trình nghieân cöùu taäp theå cuûa caùc nhaø ñòa chaát Lieân Xoâ vaø Vieät Nam döôùi söï chuû bieân cuûa Dovjicov A.E (1959 - 1963). Treân cô sôû nhöõng taøi lieäu ñaõ coù, vôùi nhöõng keát quaû nghieân cöùu dò thöôøng troïng löïc, caùc taùc giaû ñaõ ñi ñeán keát luaän vuøng truõng Haø Noäi laø moät vuøng truõng “choàng goái” ôû phía Taây Baéc ñöôïc laáp ñaày bôûi traàm tích luïc ñòa giöõa nuùi chuyeån daàn veà phía Taây Nam laø traàm tích luïc nguyeân ven bôø tröôùc nuùi naèm trong ñôùi Coto. Chieàu daøy cuûa traàm tích Kainozoi ôû mieàn naøy coù ñaït tôùi 1800m (?) chuùng phaùt trieån treân neàn taûng khoâng ñoàng nhaát ñöôïc caáu thaønh bôûi caùc thaønh taïo traàm tích Tieàn Cambri ñeán Neogen. Theo Dovjicov A.E thì maët caét ñaày ñuû nhaát ôû vuøng naøy coù theå keùo daøi töø thò traán Ñoâng Quan tôùi thò traán Thuïy Anh, laø nôi coù dò thöôøng troïng löïc bieåu thò cao nhaát.
Naêm 1962, ñoaøn ñòa chaát 36 ñöôïc thaønh laäp vôùi nhieäm vuï nghieân cöùu, tìm kieám thaêm doø daàu khí vuøng truõng Haø Noäi. Qua 15 naêm, baèng nhöõng phöông phaùp khaùc nhau, coâng taùc nghieân cöùu tìm kieám ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh tích ñaùng keå.
Veà khoan ñaõ tieán haønh nhieàu coâng trình khoan saâu töø 1.200m ñeán 5.000m vaø soá löôïng meùt khoan ñaõ ñaït treân 20.000m, phaàn lôùn caùc coâng trình khoan naøy ñeàu taäp trung treân 2 tuyeán:
- Tuyeán ngang, caét qua vuøng truõng töø Nam Ñònh ñeán Haûi Phoøng.
- Tuyeán doïc, phaân boá doïc theo daûi Khoaùi Chaâu - Tieàn Haûi.
Keát quaû cuûa coâng taùc khoan tuy chöa cho bieát moät caùch töôøng taän veà caùc phaân vò ñòa taàng cuõng nhö moái quan heä giöõa traàm tích Neogen vaø tröôùc ñoù. Song ñaõ laøm saùng toû nhieàu maët veà caáu truùc ñòa chaát, ñaõ phaùt hieän moät soá lôùp chöùa daàu khí. Qua coâng taùc khoan ñaõ phaùt hieän trong traàm tích Neogen chöùa nhieàu væa than coù giaù trò. Chieàu daøy traàm tích Kainozoi ôû mieàn naøy coù theå ñaït tôùi treân 5.000m.
Song song vôùi coâng taùc khoan, caùc phöông phaùp nghieân cöùu khaùc cuõng ñöôïc tieán haønh moät caùch ñuùng möùc. Tröôùc tieân laø coâng taùc ñòa vaät lyù. Ngay töø nhöõng naêm 1961-1962 töø haøng khoâng vaø troïng löïc ñaõ tieán haønh döôùi söï chæ ñaïo cuûa Efstein N.V, Vlaxova I.J vaø Nguyeãn Ngoïc Cö. Keát quaû ñaõ thaønh laäp ñöôïc caùc loaïi baûn ñoà dò thöôøng troïng löïc tæ leä 1/500.000 vaø 1/50.000 vaø ñaõ xaùc ñònh ñöôïc sô boä veà hình thaùi cuûa nhöõng caáu truùc lôùn trong vuøng.
Veà sau nghieân cöùu ñòa vaät lyù chuû yeáu duøng caùc phöông phaùp ñòa chaán phaûn xaï (MBO) (Macxtova V.V, Hoà Ñöùc Hoaøi…) vaø nhöõng phöông phaùp thaêm doø caáu taïo (Vedrinxev G.A, Taêng Möôøi…). Noùi chung caùc phöông naøy ñaõ toû ra coù nhieàu hieäu löïc mang laïi nhieàu keát quaû cho söï hieåu bieát veà caáu truùc ñòa chaát vaø coâng taùc tìm kieám daàu khí.
Sau nhieàu naêm tìm kieám thaêm doø chæ phaùt hieän ñöôïc moät moû khí nhoû ôû tænh Tieàn Haûi. Töø sau thaäp nieân 70 coâng taùc tìm kieám ôû ñaây döøng laïi. Naêm 1992 hoaït ñoäng tìm kieám thaêm doø daàu khí ôû vuøng truõng Haø Noäi ñöôïc hoài sinh baèng vieäc kyù keát hôïp ñoàng cuûa coâng ty Anzoil cuûa Australia. Hoï ñaõ khoan 3 gieáng khoan thaêm doø vôùi ñoä saâu trung bình moãi gieáng 3.000m. Gieáng ñaàu tieân ñöôïc ñaët taïi xaõ Thaùi Thoï ñaõ gaëp 3 taàng chöùa khí ôû ñoä saâu 3.071 – 3.319m vôùi tröõ löôïng 919 tæ feet khoái (1 feet khoái = 0,028m3 vaø 1.000m3 khí ñöôïc xem töông ñöông 1 taán daàu). Hieän taïi gieáng khoan tieáp theo ñang khoan vaø seõ khoan taïi Thaùi Thuïy, Höng Haø (Thaùi Bình).
CHÖÔNG 3
ÑAËC ÑIEÅM ÑÒA CHAÁT
A. ÑÒA TAÀNG
I. CAÙC THAØNH TAÏO TRÖÔÙC KAINOZOI
Moùng ñaù traàm tích tröôùc Kainozoi coù thaønh phaàn hoãn ñoän khoâng ñoàng nhaát, coù theå ñöôïc khaùi quaùt nhö sau:
- Moùng tröôùc Proteozoi chuû yeáu goàm granite, gneiss, quazite coù theå gaëp amphibolit, ñaù phieán keát tinh, dieäp thaïch mica… phaùt trieån ôû Taây Nam mieàn voõng. Phía Taây Nam vaø Taây Baéc caùc traàm tích Neogen - Ñeä Töù naèm baát chænh hôïp leân ñaát ñaù Proterozoi ôû vuøng trung taâm vaø rìa Ñoâng Baéc moùng Proterozoi raát saâu.
- Ñaát ñaù Paleozoi gaëp ôû caùc loã khoan rìa Ñoâng Baéc. Taïi truõng Ñoâng Quan coù traàm tích luïc nguyeân ôû moùng vaø traàm tích cacbonat phaàn treân tuoåi Devon trung (300 -400m), phaàn beân phaûi goàm ñaù voâi vaø dolomit xaùm ñen coù tuoåi Cacbon haï (400 - 500m). Caùc ñaát ñaù naøy coù theå bò vaùt nhoïn ôû phía trung taâm mieàn voõng, ñoâi khi chuùng loä thaønh töøng ñaûo nhoû giöõa traàm tích Neogen.
- Ñaát ñaù Mesozoi phaân boá roäng raõi ôû caùc ñôùi bao quanh mieàn voõng. ÔÛ vuøng rìa Ñoâng Baéc gaëp caùc traàm tích luïc nguyeân Triat veà thaïch hoïc gioáng ñaát ñaù ñôùi An Chaâu vaø Duyeân haûi. ÔÛ rìa Taây Nam, traàm tích Triat goàm caùc loaïi Cacbonat khaùc nhau. ÔÛ phía nam luùn chìm saâu nhaát coù theå gaëp ñaát ñaù traàm tích Jura ñöôïc ñaëc tröng bôûi caùc traàm tích luïc nguyeân goàm caùt keát, boät keát, ñaù phieán haït mòn maøu ñoû… Ngoaøi ra coøn coù theå gaëp caùc traàm tích Kreta ôû caùc phaàn luùn chìm khaùc cuûa mieàn voõng.
Hình 2: Coät ñòa taàng mieàn voõng Haø Noäi
II. CAÙC THAØNH TAÏO TRAÀM TÍCH KAINOZOI
Theo keát quaû nghieân cöùu thaïch hoïc töôùng ñaù cuûa Phaïm Hoàng Queá, baøo töû phaán hoa cuûa Ñoã Baït vaø Phan Huy Quynh, ngöôøi ta ñaõ chia traàm tích Kainozoi mieàn voõng Haø Noäi ra caùc phaân vò ñòa taàng nhö sau:
- Ñieäp Xuaân Hoaø vaø ñieäp Ñình Cao coù tuoåi Eoxen - Oligoxen
- Ñieäp Phong Chaâu tuoåi Mioxen sôùm
- Ñieäp Tieân Höng tuoåi Mioxen muoän
- Ñieäp Vónh Baûo tuoåi Plioxen
- Ñieäp Haûi Döông vaø Kieán Xöông tuoåi Pleistoxen - Holoxen
1. Traàm tích heä Paleogen
Traàm tích ôû ñaây coù beà daøy moûng (380-510m) laïi naèm quaù saâu (3500m) chuùng bao goàm caùc ñaù luïc nguyeân (seùt keát, boät keát, caùt keát, cuoäi keát xen keõ), ngheøo vaät lieäu höõu cô. Traàm tích heä Paleogen goàm 2 ñieäp:
a. Ñieäp Xuaân Hoøa (Eoxen - Oligoxen)
Phaàn döôùi cuûa maët caét Xuaân Hoøa ñaëc tröng bôûi ñaù granite haït mòn (chuû yeáu laø seùt) maøu ñen, chöùa vaät lieäu höõu cô hoùa than… ñaït beà daøy 70m thuoäc töôùng hoà luïc ñòa. Ñieäp Xuaân Hoøa phuû tröïc tieáp leân Ryolit tuoåi Anisi goàm chuû yeáu cuoäi, soûi keát saép xeáp hoãn ñoän vaø chuyeån leân treân laø traàm tích vuïn thoâ.
b. Ñieäp Ñình Cao (Eoxen - Oligoxen)
Tyû leä ñaù vuïn thoâ giaûm ñi ñaùng keå so vôùi traàm tích ñieäp Xuaân Hoøa vaø chuyeån daàn leân treân laø caùt, boät seùt keát, keïp caùc thaáu kính than moûng.
2. Traàm tích heä Neogen
Traàm tích heä Neogen daøy trung bình 5.000 – 6.000m phaân boá khaép dieän tích. Heä Neogen bao goàm traàm tích luïc nguyeân vôùi nhieàu væa saûn phaåm ñaõ ñöôïc phaùt hieän. Heä Neogen ñöôïc phaân thaønh hai thoáng:
a. Thoáng Mioxen
Coù beà daøy trung bình 4.000 – 5.000m phaân boá khaép dieän tích nghieân cöùu. Theo taøi lieäu coå sinh, thaïch hoïc töôùng ñaù Mioxen ñöôïc chia thaønh 3 ñieäp: Phong Chaâu, Phuø Cöø, Tieân Höng.
* Ñieäp Phong Chaâu (Mioxen haï)
Traûi roäng khaép dieän tích nghieân cöùu, chieàu daøy khoaûng 250 – 1.615m vaø coù theå lôùn hôn 2.000m. Traàm tích ñieäp Phong Chaâu naèm baát chænh hôïp treân traàm tích heä Paleogen.
ÔÛ khu vöïc trung taâm (Tieân Höng, Kieán Xöông, Tieàn Haûi) coù caùc lôùp caùt keát vaøi chuïc meùt, xen keõ vôùi caùc lôùp boät seùt keát saùng maøu coù phaân lôùp gôïn soùng song song. Caùt keát ñöôïc gaén keát baèng ximaêng seùt voâi. Ñoä löïa choïn vaø ñoä baøo troøn toát ñoâi nôi coù chöùa glauconit, laø khoaùng vaät hình thaønh ôû traàm tích bieån noâng vaø ôû vuøng cöûa soâng, nôi ñoåi doøng chaäm chaïp hoaëc khoâng coù doøng chaûy. Ñaù seùt boät keát chöùa nhieàu thaønh phaàn hydromica, kaolinit. Caên cöù vaøo ñaëc ñieåm thaïch hoïc töôùng ñaù ñieäp Phong Chaâu ôû vuøng naøy coù söï xen keõ cuûa traàm tích luïc ñòa, bieån noâng vaø bieån ven bôø. Song ñaëc ñieåm naøy chæ phaùt hieän ôû daûi Kieán Xöông, Tieân Höng (theo Phaïm Hoàng Queá, 1983). ÔÛ khu vöïc Ñoâng Quan vaø phía Ñoâng Baéc daûi Tieàn Haûi caùc ñaù chuû yeáu laø caùc lôùp boät keát xen keõ caùc lôùp seùt maøu ñen vaø seùt than raén chaéc phaân lôùp moûng. Ñoâi choã gaëp seùt maøu ñen phôùt tím chöùa nhieàu saïn, soûi, nhieàu keát haïch siderit, caùc oxit saét vaø cacbonat saét cuõng ñöôïc phaùt hieän ôû traàm tích ñieäp Phong Chaâu. Caùc haït vuïn coù ñoä löïa choïn vaø baøo troøn keùm, nhieàu haït coøn goùc caïnh saéc. Gaëp nhieàu daáu veát thöïc vaät, khoâng phaùt hieän thaáy hoùa ñaù ñoäng vaät. Theo ñaëc ñieåm traàm tích thì chuùng ñöôïc tích luõy trong ñieàu kieän ñaàm hoà.
Nhìn chung chieàu daøy cuûa traàm tích ñieäp Phong Chaâu lôùn vaø taêng daàn theo chieàu Taây Baéc xuoáng Ñoâng Nam löôïng seùt cuõng taêng daàn theo höôùng naøy.
* Ñieäp Phuø Cöø (Mioxen trung)
Gaëp ôû haàu heát dieän tích nghieân cöùu. Traàm tích ñieäp Phuø Cöø coù beà daøy 280-1955m naèm baát chænh hôïp leân traàm tích coå hôn vaø coù beà daøy lôùn gaëp ôû Ñoâng Nam daûi Khoaùi Chaâu - Tieàn Haûi, ñaëc bieät ôû daûi Kieán Xöông vaø vuøng theàm luïc ñòa, moûng daàn ôû rìa Taây Baéc vaø truõng Ñoâng Quan.
Traàm tích ñieäp Phuø Cöø bao goàm caùt boät seùt xen keõ caùc lôùp than ôû ñaùy ñieäp Phuø Cöø giöõa. Ñaù caùt boät keát coù ñoä baøo troøn vaø choïn loïc töông ñoái toát ñeán trung bình.
ÔÛ phaàn ñaùy vaø noùc cuûa laùt caét Phuø Cöø coù nhieàu lôùp caùt keát daøy (coù khi tôùi 30 -50m). Coøn ôû phaàn göõa ñieäp haøm löôïng seùt taêng cao coù nôi tôùi 50 - 60%. Beà daøy toång coäng cuûa caùc lôùp seùt ôû ñieäp Phuø Cöø giöõa dao ñoäng töø 160 - 180m. Trong ñieäp Phuø Cöø caùc lôùp seùt keát, boät caùc keát moûng xen keõ vôùi nhau coù caáu taïo song song gôïn soùng, ñoâi nôi gaëp lôùp caùt keát coù caáu taïo daïng khoái.
* Ñieäp Tieân Höng (Mioxen thöôïng)
Traàm tích ñieäp Tieân Höng ñöôïc phaùt hieän ôû haàu heát dieän tích vuøng nghieân cöùu vaø taùch ra khoûi ñieäp Phuø Cöø vaø Vónh Baûo nhôø caùc hoaù ñaù ñoäng vaät: Pseudorotalia, Bemidezina, Trochamina, Textularia… Ngoaøi ra coøn gaëp haøng loaït caùc hoaù ñaù thöïc vaät vaø baøo töû phaán hoa. Chuùng naèm chænh hôïp leân treân traàm tích ñieäp Phuø Cöø coù beà daøy 198 - 206m.
Toång beà daøy caùc lôùp seùt nhoû ôû ven rìa vaø truõng Ñoâng Quan, caáu taïo Tieân Höng, Phuø Cöø (0 - 130m) taêng daàn ôû caáu taïo Tieàn Haûi “A”, “B”, Ñoâng Nam truõng Ñoâng Quan (210m).
Caùc taäp seùt taäp trung ôû phaàn ñaùy cuûa laùt caét traàm tích Tieân Höng, taïo neân heä soá caùt seùt dao ñoäng 0.45 - 0.60 ôû caùc vuøng Kieán Xöông, Tieàn Haûi “C”, ôû truõng Ñoâng Nam truõng Ñoâng Quan chæ ñaït tôùi 0.4.
ÔÛ phaàn giöõa vaø treân cuûa ñieäp Tieân Höng coù caùc lôùp seùt keát moûng vaø phaân taùn, chuû yeáu bò keïp giöõa caùc lôùp caùt keát.
Veà thaønh phaàn thaïch hoïc traàm tích Tieân Höng bao goàm caùc lôùp caùt keát, boät keát seùt keát vaø than xen keõ, ñaëc bieät phaàn döôùi ñieäp Tieân Höng coù nhieàu lôùp than hôn, beà daøy caùc lôùp than ñoâi khi ñaït tôùi 10m. ÔÛ phaàn giöõa vaø treân cuûa laùt caét traàm tích Tieân Höng theå hieän chuû yeáu laø caùc lôùp caùt keát daøy (vaøi chuïc m). Phaàn treân coøn soûi keát nhieàu thaáu kính seùt boät vaø moät soá lôùp than moûng, chuùng coù caáu taïo phaân lôùp song song gôïn soùng bò laáp ñaày bôûi ximaêng seùt, cacbonat, oxit saét. Caùc lôùp seùt moûng xen keõ lieân tuïc ñaëc bieät phaàn treân ñieäp Tieân Höng ximaêng cacbonat laáp ñaày chieám öu theá. Ñoä baøo troøn vaø löïa choïn cuûa caùt töông ñoái toát ñöôïc phaùt hieän ôû Kieán Xöông. Ñoä baøo troøn, choïn loïc trung bình gaëp ôû daûi Tieàn Haûi, Tieân Höng, Ñoâng Nam truõng Ñoâng Quan, keùm daàn ôû vuøng Ñoâng Baéc vuøng nghieân cöùu. Theo keát quaû thaïch hoïc cuûa nhieàu nhaø nghieân cöùu thì traàm tích Tieân Höng laø traàm tích luïc ñòa coù chöùa than. Caùc lôùp than vaø caùc lôùp caùt coù xu höôùng vaùt nhoïn vaø maát ñi ôû vuøng ven rìa Ñoâng Baéc, Taây Baéc thay vaøo ñoù laø caùt keát haït thoâ coù khaû naêng thaám toát, nhöng laïi khoâng coù lôùp seùt chaén ôû treân.
ÔÛ noùc phuï ñieäp Tieân Höng giöõa coù phaùt hieän caùc lôùp than, seùt vaùt nhoïn ôû rìa Ñoâng Baéc, Baéc truõng Ñoâng Quan.
b. Thoáng Plioxen
* Ñieäp Vónh Baûo
Traàm tích ñieäp Vónh Baûo ñöôïc phaùt hieän ôû haàu heát dieän tích vuøng nghieân cöùu. Traàm tích Plioxen ñöôïc taùch ra bôûi hoùa ñaù ñoäng vaät bieån nhö: Globigerina, Dentalium… Beà daøy cuûa ñieäp dao ñoäng töø 90 - 168m. Traàm tích Vónh Baûo oån ñònh vaø naèm baát chænh hôïp treân caùc traàm tích coå. Ñaù bao goàm caùc lôùp seùt moûng maøu xanh luïc xen keõ caùt boät keát coù ñoä choïn loïc vaø baøo troøn toát.
Theo caùc hoùa ñaù ñoäng vaät vaø thaïch hoïc töôùng ñaù nhieàu nhieàu nhaø ñòa chaát cho raèng traàm tích ñieäp Vónh Baûo traàm tích trong moâi tröôøng bieån noâng vaø xen keõ tam giaùc chaâu.
Toùm laïi traàm tích Neogen bao goàm chuû yeáu ñaù luïc nguyeân phaân lôùp moûng vôùi beà daøy cuûa lôùp trung bình 5 - 10m, raát ít khi vöôït quaù 10m. Trong ñoù caùc lôùp seùt chieám tæ leä nhoû so vôùi lôùp caùt boät keát.
3. Traàm tích heä Ñeä Töù
Traàm tích heä Ñeä Töù chieám haàu heát dieän tích vuøng chaâu thoå soâng Hoàng vaø soâng Thaùi Bình. Traàm tích heä Ñeä Töù mieàn voõng Haø Noäi ñöôïc nghieân cöùu khaù kyõ, nhöng do muïc ñích vaø quan ñieåm nghieân cöùu khaùc nhau neân coù nhieàu lyù luaän khaùc nhau, trong ñoù caùch phaân chia ñòa taàng cuûa Golovenoc V.K ñöôïc nhieàu ngöôøi chaáp thuaän nhaát. Theo oâng traàm tích Ñeä Töù mieàn voõng haø Noäi coù theå chia ra laøm 2 heä taàng töø döôùi leân nhö sau:
a. Thoáng Pleistoxen
* Ñieäp Haûi Döông
Ñieäp Haûi Döông ñaëc tröng cho traàm tích luïc ñòa goàm thaønh phaàn cuoäi, saïn, caùt xen keõ vôùi chieàu daøy dao ñoäng töø 80 - 100mm
- Phaàn döôùi maët caét goàm chuû yeáu laø traàm tích cô hoïc haït ñeàu cuoäi, soûi naèm khoâng chænh hôïp treân heä taàng Vónh Baûo. Thaønh phaàn cuûa cuoäi chuû yeáu laø thaïch anh, silic, caùc maûnh vuïn traàm tích coù chöùa nhieàu khoaùng vaät vuïn phuï nhö epidot, amphibol…
- Phaàn giöõa laø taàng saïn keát, caùt keát, boät keát maøu xaùm chöùa nhieàu di tích baøo töû phaán hoa Pinaceae, Polypodicaceae… ñaëc tröng cho Pleistoxen.
- Phaàn treân cuøng laø taäp cuoäi, saïn, caùt bôû rôøi gioáng nhö phaàn döôùi.
b. Thoáng Holoxen
* Ñieäp Kieán Xöông
Maët caét heä taàng Kieán xöông coù theå ñöôïc chia 3 phaàn:
- Phaàn döôùi cuøng tieáp giaùp vôùi ñieäp Haûi Döông laø traàm tích hoà, ñaàm laày chuû yeáu laø caùt, boät, seùt maøu xaùm giaøu di tích thöïc vaät (Pinaceae, Cyatheaceae…)
- Phaàn giöõa laø traàm tích ven bieån cuû yeáu laø caùt, boät keát giaøu di tích truøng loã (Textularia, Phidium, Triloculina…) vaø moät soá loaøi thaân meàm (Balaus, Ostrea…). Taàng traàm tích naøy chuû yeáu phaân boá ôû phía Ñoâng Nam coøn ôû phía Taây Baéc traàm tích luïc ñòa vaãn chieám öu theá.
- Phaàn treân cuøng laø boài tích hieän ñaïi caùt, boät, seùt.
Toùm laïi, toaøn boä heä taàng Ñeä Töù naøy daøy khoaûng 50-100m. Ñoù laø traàm tích treû, phaân boá raát noâng, khoâng phaûi laø ñoái töôïng tìm kieám daàu khí.
B. KI